Buit enlandsclie Revue.
De Oorlog
1
b
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I i
en Sl at in weüeriauü.
üe verhouding tusschen Kerk zullen uit deze oorlog te voorschijn ko-
men als een oorlogsvolk en een volk van
krijgslieden, dat de zwaarste beproe
vingen van het tot zegevierend door
staat en niet te licht bevonden wordt op
de weegschaal der historie. Wie zou het
tan het recht betwisten een deel der
aarde te leiden?
4
Een praatje over de vrouw
voor de vrouw.
w. H. N.
4
VI
‘l|
Dinsdag 27 Januari 1942
I
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
I iukt Is hun omsingelingsbewegmg te
is te winnen.
De Engelsche diplomatie is, zooals
nen kregen.
I
LUCTOR.
Hebt gij reeds Uw bijdrage ge
stort voor Uw behoeftige land-
genooten op
Giro No. 3.9.5. O. O O.
ten name van Winterhulp Neder
land Prov. Bureau Friesland.
GOOCHELAARSTERS MET
BONNEN.
suikerbonnen tekort ben gekomen? De
menschen komen in den winkel om een
zichte van Turkije begonnen, maar voor-
i en ra
den wat men precies in het schild voert.
i als vaststaand aannemen
daf tusschen Eden en Stalin de kwestie
is betrokken, is de kwestie van de oor-
logsproductie zeer actueel geworden.
Vooraanstaande Britsche experts be
weren nog altijd, dat Engelands werke
lijke productievermogen door gebrekkige
overheidsorganisatie maar tot 60 a 70
wordt benut. Het is dringend noodig,
voerd. Er kan dus in de komende dagen
nog wel eens een hartig woordje in het
Engelsche Lagerhuis worden gesproken.
PLANNEN VOOR NIEUWE LINIE
OP JAVA.
Op Malakka zouden alle troepen naa-
Si gr pore worden terugget okken.
Geen verdere t oepen voor Malakka.
Generaal Wavell, de opperbevelheb
ber der geallieerde strijdkrachten in het
zuidwestelijke deel van den Stillen Oce
aan, heeft, volgens een bericht van de
„Deutsche Ztg. i d. N.” de consequen-
Voor de verdediging van Malakka
zouden geen verdere strijdkrachten meer
beschikbaar worden gesteld.
AdvvrtcntlUn per regel:
UlfiBdugNiiummcr 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. p;ijs.
Giro no. 87926.
Het lijkt er veel op, dat de strenge
winter ook zijn stempel drukt op de oor-
logsbediijvigheid in Europa. Van het
Oostfront komen de berichten zeer spo
radisch binnen. Over het meerendeel
spreken de diverse berichten van zware
afweergevechten, waaruit men de con
clusie mag trekken, dat de Sovjets deze
winterperiode niet ongebruikt voorbij
laten gaan.
De nog steeds door een groot deel van
het publiek gekoesterde hoop, dat de
Sovjets door een betere winteruitrusting
en hun gehardheid aan het koude kli
maat tot het offensief zouden overgaan,
is behoudens enkele punten In het Oost-
POSTVERKEER ÏAPAN-EUROPA
HERVAT.
Via Sibe ië
TOKIO, 23 Januari. (D.N B.) Naar
het ministerie van posterijen heeft me
degedeeld. is besloten het postverkeer
via Siberië met Turkije. Bulgarije, Zwit
serland. Spanie en Portugal met ingang
van i.l. Zaterdag te hervatten, daar een
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lecsgcld fr. p. p. per half Jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 e.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 et. p. kwartaal.
HOOFüREDACTEUR A. J. OS1NOA,
JONOEMaSTR 8, BOuSWARD.
derland.
Mogen we aan den anderen kant het
Engelsche blad „Daily Telegraph” ge-
looven, dan zou in de overeenkomst tus
schen Engeland en de Sovjet-Unie met
geen enkel woord gesproken zijn over de
positie van Nederland na dezen oorlog.
Ingeval de Asmogendheden het onder
spit zouden delven, wil men een sterk en
zelfstandig Polen en Estland, Letland en
Lithauen bij de Sovjet-Unie, een onaf
hankelijk Finland en behoudens enkele
koloniale overeenkomsten, geen bedoelin
gen ten opzichte van Turkije en de Dar
danelles Het behoeft ons niet te ver
wonderen, dat men in politieke Duitsche
kringen dit heele program als praatjes
voor de vaak voorstelt. Waarschijnlijk
j is dit niet-officieele Engelsche program
Di7 alles vertelde ik mijn gastvrouw gepubliceerd als een geruststelling voor
re mate in het middelpunt der belang
de Engelsche troepen die in de flank en
ook m den rug worden bedreigd, nog
uit de omvatting kunnen worden bevrijd.
Wavels plannen beoogen thans het
terugtrekken van alle strijdkrachten
naar het eiland Singapore en het vor
men van een nieuwe weerstandslinie op
Java waar de generaal ook zijn hoofd-
:ent
jent
ties
bijzondere belangstelling zullen begrippen verbazend lang geduurd voor
het Engelsche volk zich eindelijk eens
rekenschap gaf van de nuchtere feiten,
hierop neerkomende, dat tot nu toe En
geland in dezen oorlog niet veel anders
dan verliezen heeft geleden. Men begint
zich nu in Engeland af te vragen of met
altijd doorgaande verliezen een oorlog i opgegeven, dat het den Japanners ge
ls te winnen. I
De critiek op de legerleiding begint voltooien, zoodat het onzeker blijit, of
nu los te komen en dat is geen wonder
ook.
Direct na de terugkeer van Churchill
uit Amerika is besloten het debat over
de( wereldsituatie in het Lagerhuis te
openen, maar eenige dagen later ver
schijnt er een bericht dat Churchill
direct bij de opening van het parlement
de vertrouwenskwestie wil stellen. Dit is Kwartier heett gevestigd,
dan zooveel als een domper op alle cri
tiek en men mag met reden de vraag 1
stellen of daarmee aan het verlangen van
een groot deel van het Engelsche volk
kan worden voldaan. Men sukkelt mo
menteel in Engeland met twee belang
rijke kwesties; ten eerste het oorlogska-
binet en ten tweede de oorlogsproductie.
Ten aanzien van de eerste kwestie zal I
Churchill zeer moeilijk ’n inmenging van j zielen” waarin hij er op wijst, dat de
tegenover de tweede kwestie wel mo-
STERKTE VAN BRITSCHE VLOOT IN
MIDDELLANDSCHE ZEE.
Volgens uit Britsche kringen komende
inlichtingen zijn de Britsche vlootstrijd-
krachten in de Middellandsche Zee uit
de volgende eenheden samengesteld:
1. Bij Alexandrië: 2 slagschepen, 2
kruisers, 12 lichte kruisers, 20 torpedo
jagers, 16 duikbooten.
2. Bij Malta: 1 kruiser, 2 lichte krui
sers, 9 to pedojagers, 8 duikbooten.
3. Bij Gibraltar: 1 lichte kruiser, 15
torpedobooten, 10 duikbooten, 1 vlieg-
tuigmoederschip.
Hoe ver men hier nog verwijderd is
van een volksgemeenschap, die men
‘t na te streven, bewijst de
zeer omstandigheid, dat men het in een poli-
RABAUL BELANGRIJK STRATEGISCH
PUNT.
SAIGON, 23 Januari. (Domei). In
een commentaar van militaire zijde op
de Japansche landingsoperaties op New
B.itian wordt gezegd, dat de bezetting
van de eilandengroep den Japanschen
lange-afstandssbommenwerpers binnen
doeltreffenden aanvalsafstand zou
brengen van Noord-Australië. Men be
schouwt New Britain als een der sleu
telposities van de buitenste verdedi
gingslinie van het Australische gemee-
nebest. Rabaul zou den Japanners de
contröle geven over drie luhtbases,
waarbij een basis voor watervliegtuigen
en twee civiele luchthavens buiten de
stad.
EEN DUITSCHE OPMERKING.
Na de uitingen van de anti-revolutionai-
re, luuniSi-ii-KaiuuneKe en cnnsreiijK-
•historische zijde vermeid te hebben,
uespreeKi de iJeutscne zeitung in den
i'üeueriandeii in 't kort het optreden
uer kerKeiijK-polilieke partijen in ons
land.
z.ij constateert, dat na den 15 Mei de
kerKenjKe groepen de eerste waren, die
nog eenmaal ue hand uitstrekten naar
ue regeeringsmacht, hoewel deze be
doeling met positief werd uitgesproken,
in uoeverre net blederiandscne volk dit
welwillende neutrale houding de streven ondersteunt oewijst de groote
opkomst en bijval op de Amsterdam-
sene bijeenkomsten van anti-revolutio-
nairen.
Ook in Duitschland moesten wij voor
eenige jaren vaststellen, dat juist deze
politieke groepen zich het moeihjkst
konden losmaken uit de jarenlang mee
gebrachte starheid. Het is echter reeds
successen van de Japanners. spreken van de verdeeling van het volk
Malakka is bijna geheel door de En- in drie kerkelijke groepen en om deze
gelsche troepen ontruimd en zeer bin- drie groepen zelfs aan de Duitsche be
nenkort kan men een geconcentreerde
aanval van de Japanners op Singapore
verwachten. Ook aan de Chineeschs kant
behalen de Japanners «uccessen. Speci
aal wordt de bekende Birmaweg be
dreigd. De voor den aanvoer langs dezen
weg beschikbare haven Rangoon is reeds
door de Japanners onder vuur genomen.
Slaagt de Japansche lege leiding in haar
opzet deze haven te bezetten, dan is
daarmee de positie van Tsjang Kai Sjek
de Chineesche generaal belangrijk ver
slechterd. Het telkens terugtrekken van
de Engelsch-Amerikaansche troepen en
de opmerkelijke verliezen van deze ge
allieerde vloot, doen onwillekurig de
vraag opkomen, waar blijft het overige
deel van die op papier zoo machtige
vloot? Het lijkt alsof de Engelsch-Ame
rikaansche legerleiders de sch-ik in de
beenen is geslagen. Men mag toch niet
aa^nemen. dat de indertijd ten opzichte
van Japan geuite dreigementen louter
bluf waren. Dit zou hoogst onverant
woordelijk zl|n en ook gevaarlijk voor
de publieke opinie. Dat men hiermee
toch ter ge’egenertild rekening moet
lakka. Een conferentie van zijn gene
raals, welke te Singapore werd genou
den, heeft besloten tot den terugtocht
uit de operatiegebieden. Als reden wordt
DE OORLOG IN NED-INDIE.
Aanval op Sabang.
Het D.N.B. meldt uit Tokio:
Japansche iuchtstrijdkrachten der ma
rine, die sedert 19 Januari boven de
Straat van Malakka en aan de Noord
kust van Sumatra opereerden, hebben,
naar Domei meldt, de haven van Sabang
op Noord-Sumatra aangevallen, welke
een Britsche verbindingsbasis voor het
verkeer met Indië vormt. De Japanners
bestookten het vliegveld met bommen,
waardoor groote schade ontstond. Bo
vendien bombardeerden zij haveninstal
laties en pakhuizen, brachten een koop
vaarder van 2000 b.r.t. tot zinken in de
docks en beschadigden een tweeden
koopvaarder van 7000 b.r.t. zwaar in de
Straat van Malakka.
zettingsautoriteit als politieke werkelijk
heid voor te stellen.
Met het oog op onze opvattingen van
de volksgemeenschap mag men er zich
niet over verwonderen, dat wij deze me
thode om tot eenheid te komen, met
hoogst verbaasde blikken aanzien en
daarom niet rekening houden met het
onderscheiden dozijn partijen en groe
pen, doch uitsluitend met het feit, dat
het Nederlandsche volk is samengesteld
uit acht millioen menschen!
Aldus de D. Z. i. d. N.
I
„Dat zal wat worden,” hoor ik de le
zeressen van ons blad al zeggen, „wan
neer een jnan een praatje begint over de
vrouw voor de vrouw.” Goed, mevrouw,
U hebt het volste recht om dit artikel
met eenig wantrouwen tegen den schrij
ver te lezen, want, nietwaar, wat weet
de man nu van de vrouw!
Laat ik beginnen met wat goeds. Ja,
heusch, ik heb bewondering voor de
vrouwen van dezen tijd. Als voorbeeld
neem ik altijd mijn eigen vrouw. Eiken
dag bewonder ik haar, hoe zij het tel
kens weet klaar te spelen om, trotsch
de distributie, de rantsoeneering en de
schaaischte van
een smakelijk middagmaal te bereiden
en rond te komen met de rantsoenen
brood, boter en wat al niet meer. Ik
vraag nooit hóé ze het klaar speelt, dat
zijn huisvrouwengeheimen, waarin ik me
niet wil dringen. Wel heb Ik bewonde
ring voer het feit, en Ik steun dan ook
terdege het voorstel van een mijner col
lega’s van de krant, om na den oorlog
een monument in ons land op te richten
voor „De Onbekende Vrouw”, als blijk
van waardeering van heel mannelijk Ne
derland voor de schitterende wijze,
waarop zij het klaarspeelt om de huis
houdelijke economie in dezen oorlogstijd
zoo goed mogelijk te beheeren, zoodat
de man en kinderen niet met een onbe
haaglijk gevoel naar hun werk, school
of bed behoeven te gaan.
Zooals ik al zei, heb ik nooit ge
vraagd, hoe de vrouwen het klaarspelen
rond te komen met de verschillende
rantsoenen, die ons zijn tozgemeten. Wel
weet ik, dat het portie brood dat ik eet,
wel eens grooter is dan het mij toege-
metenrantsoen.
Dezer dagen heb ik echter een minder
plezierige ontdekking gedaan. Ik moest
namelijk voor de krant op reis en kon
’s avonds niet meer thuis komen. Geluk
kig bezat ik in het plaatsje een kennis
en die ontving mij met open armen, ter
wijl een geriefelijk bed voor mij gereed
stond. Vanzelfsprekend had ik een be
scheiden voorraad bonnen meegenomen
en toen ik dan ook ’s avonds ontbeten
had, haalde ik mijn bonnenhouder voor
den dag en wilde mijn charmante gast
vrouw dan ook de verschillende noodza
kelijke bonnen overhandigen.
Maar dat was niet noodig. Mevrouw
beschikte over een paar extra brooden
want de bakker had gelukkig in het be
gin der week vergeten de bonnen te
vragen. „Nou,” aldus zei mevrouw triom
fantelijk, „en ik heb ook niets gezegd.
Bovendien heeft de melkboer verleden
week een boterbon vergeten, zoodat ik
ook nogal ruim in m’n boter zit.”
Erg enthousiast over die mededeeling
was ik niet. En dat vertelde ik ook rond
uit. Want dezer dagen had juist een
kruidenier zijn beklag bij mij gedaan.
dat er zooveel menschen maar steeds
„vergaten” hun bonnen te geven. Of ik
daarover niet eens in de krant wilde
schrijven. „Mijnheer,” zoo zeide deze
kruidenier, „wilt U wel gelooven dat Ik
in drie maanden tijds al meer dan vijftig
dit tot de vrome wenschen. Het gaat met I in alle gevallen bewezen onmogelijk te
j een
politiek ideaal verwezenlijken kan,
want het doordenken van een staats-po.
htieke opzet met confessioneele ideeën
leidt óf tot verstarring van de politieke
scheppingskracht óf tot verwatering van
de velen, die zoo lang gewacht hebben
op een programma voor deze sociale en
economische opbouw de diverse punten
van deze overeenkomst onder de loupe
nemen.
In een 4-tal punten worden deze doel.
i le. Reorganisatie van alle takken van
productie.
2e. Rationalisatie van het bedrijfs
leven.
3e. Reglementeering van de waren
en goederenrliil.
4e. Invoering van een Europeesche
eenheidsvaluta.
De op deze manier te scheppen veree-
i nigde Staten van Europa zouden onder
bonnen 'tekort komt Want’ alshij~ vöö? ^dij worden gesteld an Washington
1000 bonnen brood levert en 10 van
de klanten „vergeten” de bonnen te ge
ven, dan kan hij maar voor 900 bonnen ^roawen op een vrij en onafhankelijk Ne-
opnieuw meel koopen. Als dat geregeld
front niet in vervulling gegaan. De ter
reinwinst die gemaakt is, bepaalt zich in
hoofdzaak tot het vrijgekomen terrein,
dat de Duitsche legerleiding met het
oog op ’t betrekken van de winterkwar
tieren moest prijsgeven. Pas wanneer
deze winter en dat kan voor het Oost
front nog wel een week of 8 duren
voorbij is, zal men moeten bioordeelen
in hoeverre de Sovjets nog vechtwaarde
overgehouden hebben om het dan op
nieuw in te zetten offensief van de ver
bonden troepen ti kunnen keeren. Bij
gebrek aan. nieuw$ van de fronten gaat
de diplomatieke strijd met onverminder
de interesse door.
Geruimen tijd heeft men in het onze
kere geleefd wat er eigenlijk in de bij
eenkomst tusschen Eden en Stalin is be
sproken.
Een te Beyroet verschijnend dagblad
„The Orient”, dat nauwe relaties onder
houdt met Engelsche en vrije Fransche
kringen, publiceert thans iets meer over
deze bekende conferentie. De overeen
komst tusschen Eden en Stalin wordt
genoemd „continental charter" en be
oogt de regeling der economische en
sociale organisatie van Europa na den
oorlog. Men zou ook kunnen zeggen dat
het Continental charter een antwoord is honden bewijst ons de politieke toestand
op de doelstellingen van de Asmogend- in Engeland,
heden.
die goochelen met hun bonnen, doch op
een
er schade bij hebben. Laten wij eens den-
voörtvlöeien. Men drijft den handelaar, sproken. Voor de Sovjet-Unie is de door-
die geregeld bonnen tekort komt, ten gang door de Dardanellen buitengewoon
slotte in de armen van di zwarte hande- belangrijk.
laars en de huismoeders, die er zoo - - --=• -
trotsch op zijn, dat zij den bakker of opgestoten en voor de aan voer van het
den kruidenier „een paar bonnen door i.
den neus boren”, zijn vaak oorzaak van
het feit, dat de middenstanders misdadi
gers worden. Want koopen buiten de
distributie om is ten slotte ien misdaad.
Men benadeelt immers zoodoende de ge.
heele volksgemeenschap.
Ik waardeer in onze Nederlandsche
huisvrouwen het feit, dat zij ondanks
de vele moeilijkheden met da distributie
en de rantsoeneering van onze noodza
kelijke levensmiddelen, het toch klaar
spelen dagelijks het gezin voldoende
eten voor te zetten. Maar wanneer dat
gaat ten kosta van den kruidenier, den
bakker en den melkboer, dan keur ik dat
zeer af. Dan ls het immers geen kunst
meer,
Afgesproken, Nederlandsche huis
vrouw; gij krijgt na den oorlog Uw
standbeeld, wanneer.de bakker, de
kruidenier en de melkboer garegeld alle
bonnen krijgen voor de waren, die hij U
verkoopt I
38™ Jaargang Dinsdag 27 Januari 1942 N©. 8
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
>r
t-
o-
fcan-
L;-
I lit-
hti-
iet
:en
eu
21
I *8
n-
s-
an
voor Rusland hoogst noodzakelijke oor
logsmateriaal was een vrije aanvoer door
de Middellandsche Zee een groot voor
deel.
Tot nu toe heeft Turkije getracht door
een
oorlog buiten zijn grenzen te houden,
maar men mag betwijfelen of dit ook in
de toekomst mogelijk zal zijn. We heb
ben wel eens de veronderstelling geop
perd, dat de eventueel vrijkomende
strijdkrachten in Noord-Afrika gebruikt
zouden worden voor een militaire druk
op Turkije, maar voorloopig blijft ook
het Engelsche offensief in Lybië niet zoo- j zijn, dat een kerkelijke instelling
als men waarschijnlijk van Eingjelsche
kant had verwacht.
In de eerste plaats duurt het veel te
lang en ten tweede moet de Engelsche
strijdkracht door de verliezen op andere
fronten elders gebruikt worden, waarvan de religieuze waarden,
natuurlijk de Duitsche legerleiding han- I J'
dig profiteert. In tegenstelling met de
betrekkelijke stilte op het Europeesche toch voorgeeft
oorlogsfront is er in Azië een
groote bedrijvigheid met opmerkelijke tieke bijeenkomst noodig achtte om te
DUITSCHERS ZIJN EEN OORLOGS
VOER GEWORDEN, ZEGT GöBBELS.
BERLIJN, 23 Januari (D.N.B.)
Rijksminister dr. Göobeis publiceert in
i Das Reich een artikel: „Ommekeer der
het parlement kunnen dulden, terwijl dat derde oorlogswinter het Duitsche volk
tegenover de tweede kwestie wel mo- jn geheel andere gemoedsgesteldheid
gelijk is. Nu Amerika zelf In den oorlog aantreft dan de eerste. Toen werd de
oorlog weliswaar ernstig, maar niet tra-
gisen opgevat. Voor de zorgen van he
den echter verdwijnen de zorgen, die de
menschen twee jaar geleden bezig hiel
den. Thans ziet het geheele volk het als
oneervol, wanneer men niets bijdraagt
j 4 j.. 4 i tot den oorlog en zijn welslagen. Arm
dat dit_tot de volle, 100 wordt oog*- en gr00t en klein wedijveren om de
natie in staat te stellen zegevierend haar
levensstrijd uit te vechten.
In 2J^ jaar zijn de Duitschers een
oorlogsvolk geworden. De Duitschers
dezen tijd. Als voorbeeld
ik altijd mijn eigen vrouw. Eiken
kens weet klaar te spelen om, trotsch
alle eetbare artikelen, zoo doorgaat, zit de bakker op een ge-
geven moment zonder meel, de kruide
nier zonder suiker en de melkboer zon
der boter. Dan blijven deze menschen
twee wegen open: óf de zaak sluiten, óf
de noodige suiker, boter en meel in den
zwarten handel betrekken, met alle risi
co’» gevangenisstraf, sluiting van de
zaak, hooge Jboetes, enz. daaraan
verbonden. De bakker en di kruidenier
en de melkboer behoeven het heusch
niet te probeeren bij den distributie-
dienst ook eens een paar honderd bon
nen „vergeten” af te geven. De contröle
is zeer nauwkeurig en de handelaren
krijgen precies de toewijzing, waarop
zij volgens het aantal ingeleverde bon
nen recht hebben.
en ik moet dan ook tot haar eer mede- T_ur^‘jf wat week in bijzonde,
deelen, dat zij het verkeerd» van haar r" -JJ-’ -
handelwijze inzag. Ik kan hieibij nog stelling^stond.
voegen, dat de bakker en de melkboer -
den volgenden morgen beiden hun bon- nien dat noemt, e^n offensief ten op-
nen kregen.
Er zijn nog vele van die huismoelers a>snog blijft het nog een gissen
2 p -i-~4 -<-:i
zoodanigi wijze, dat de leveranciers Wel kan men
ken" aan dë gevolgen die er eens uit der Dardanellen en de Bosporus is be-
die' geregeld bonnen'tekort komt, ten gang door de Dardanellen buitengewoon
De Zwarte Zee-vloot ligt werkeloos
kilo suiker en zeggen: Ik zal je van de stellingen omschreven,
week de bonnen wel geven. Meestal
schrijf ik dat dan op, maar je hebt het
druk en het gaat ook wel eens door je
hoofd. En kwijt ben je de bon, hetgeen
beteekent, dat de voorraad suiker weer
met twee pond 1» verminderd.”
Dit vertelde ik aan mijn gastvrouw.
Ik legde haar verder uit, waarheen het
op den duur met den meelvoorraad van
den bakker heen moest, als hij steeds
Londen en Moskou. Dat is geen opwek
kend beeld voor hen, die zoo vast ver-
3
U.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
(j„ LVl MC VAV.4IV W CIIOV1IV11. lier gMCX. 114-1 ,41 C444C ^WCllldl .j
- de
L.. o
e-
n-
st
