KOUDE HIER EN ELDERS.
u
Buit enlandsche Revue.
De Oorlog
Duiischland is sedert laren
de „lueretdaDOiiieeir.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
i
p
Briische en souiei-üussische
uiiegiuigueriiezen.
I
W. H. N.
Dinsdag 17 Februart 1942
No. 14
38^ Jaargang
1
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
i
n*
J
1
Hk.
ken,
ken.
)chs
I
Celebes kunnen terugtrekken op Austra-
1IM
Zooals thana de taken staan Is dat na-
1
S
en”
en.”
tuurlijk niet mogelijk, maar dat was bij
het uitbreken van het conflict niet direct
te voorzien. Het zwaartepunt van de En-
gelsche verdediging had dan waarschijn
lijk niet moeten worden gezocht in de
alleen aan de zeezijden versterkte ves
ting Singapore, maar meer in Borneo of
Celebes. Die kans is evenwel door het
snelle opdringen van Japan voorgoed
verkeken en daarom was van Engelsch
standpunt gezien de oorlogsverklaring
van Ned.-Indië aan Japan een daad die
geheel paste in het Engelsche karakter
van dezen geheelen oorlog, n.l. eerst de
anderen de kastanjes uit het vuur te laten
halen voor men zelf de vingers brandt.
1913
69.7
goede, aangezien het „Patentamt” niet
alleen de reihten van den uitvinder be
schermt, maar ook op deskundige wijze
beperkt en er voor zorgt, dat de Duit
sche onderzoeker over de beste patent-
literatuur ter wereld beschikt, waardoor
de Duitsche uitvindingsgeest steeds ge
prikkeld wordt.
Eerst trachtte Engeland tevergeefs
aan den Duitschen voorsprong op dit
gebied een eind te maken. Thans wil
Amerika met Duitschland als wereld-
apotheek wedijveren. De Duitsche ge-
neesmiddelennijveitheid heeft Amerika’s
uitdaging aanvaard. Zij spoort tot nieu
we ontdekkingslust aan.
Duitschland gelooft den voorsprong te
zullen behouden. Maar dit zal niet met
stilzitten gelukken. Het zal moeten blij
ven werken.
A d v j z i j ;i t i 3 a per zegel
Dinsdagsnummer 10 cent
Vrijdagsnnmmer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
tsje
i
/ite,
:sje,
site.
Men heeft meermalen in de bladen de
bedekte vraag kunnen lezen, hoe is nu
eigenlijk de houding van het Vaticaan
in dit wereldconflict? Vooral in de laat
ste weken werd deze vraag actueel toen
bekend werd, dat de Amerikaansche ge
zant Taylor meermalen een langdurig
onderhoud met den Paus en de leidende
persoonlijkheden ten Vaticane had.
Veel wordt er over dat onderhoud niet
gepubliceerd, maar toch weet de Ob-
servatora Romano” te vertellen dat Tay
lor bij den Paus heeft aangedrongen op
een tegemoetkomende houding inzake de
Sovjet-Unie. Dit is volgens genoemd blad
absoluut van de hand gewezen. De Paus
wil het eens ingenomen standpunt van
een strikte neutraliteit zoolang het maar
eenigszins mogelijk is, bewaren, maar
bovendien kan van een tegemoetkomen
de houding tegenover de bolsjewieken
geen sprake zijn. Voor eenige jaren te
rug heeft Paus Pius XI aan de Vicaris-
generaal van Rome een brief geschreven
waarin o.m. deze passage voorkomt:
Het bolsjewisme bedreigt en bederft de
jeugd, verleidt haar tot alle ondeugden
en zondigt tegen de menschelljke natuur.
SINGAPORE GEVALLEN.
Britten geven zich cmvoorwaar-
delijk over.
Blijkens een D. N. B.-bericht uit Tokio
Hebt gij reeds Uw bijdrage ge
stort voor Uw behoeftige land-
genooten op
Giro No. 3.9.5. O.O. O.
ten name van Winterhulp Neder
land Prov. Bureau Friesland.
s
fen.
ch...
I
i.
ii I?,
IE
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld ir. p. p. per halt jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
faeesg. p. loopar 42 et. p. kwartaal.
oorlog had verklaard ons overzeesch
bezit in de waagschaal te stellen. Wan
neer Ned.-Indië neutraal was gebleven
hadden de Japansche troepen geen aan
val op onze eilanden behoeven te doen,
ten einde aldaar het gevluchte of terug
getrokken Engelsch-Amerikaansch leger
te bestoken. Ons Indië had voorloopig
onder een zelfstandig bestuur den tijd
kunnen afwachten, dat de connecties met
het moederland weer zouden worden
aangeknoopt.
Onze Nederlandsche schepen, onze Ne-
derlandsche militairen behoefden niet te
worden opgeofferd aan het prestige van
Engeland, en ons mooi en met zooveel
offers opgebouwd Indië werd nu niet het
doelwit van de Japansche bommenwer
pers. Wanneer we de ligging van alle
Indische eilanden beschouwen ten op
zichte van de Britsche bezittingen in den
Stillen Oceaan, dan blijkt, dat Sumatra,
Java en de Timor-eilanden de afsluiting
vormden van deze eilandenreeks in den
Stillen Oceaan. Een neutraal gebleven
Indië had voor Japan minstens dezelfde
waarde (zoo niet meer) gehad dan een
Japansche bezetting van die eilanden
groep. Wanneer Engeland zijn troepen
uit Malakka had willen terugtrekken en
het Ned.-Indische grondgebied was niet
als toevluchtsoord beschikbaar geweest,
cent
cent
htiei
el
fje
,p-
iet
at-
.10-
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
Wij hebben getracht duizenden kinderen
voor een gruwelijke hongerdood te be
waren, maar men heeft onze helpers ge
dwongen hun barmhartigheidswerk te
staken, daar men er de voorkeur aan gaf
duizenden in den dood te zenden, in
plaats van hen door de Christelijke naas
tenliefde te redden. Een dergelijke uit
spraak heeft ook nu nog niets van zijn
waarde verloren en maakt ook thans,
nu er weinig verandering in de doelstel
ling van het bolsjewisme is gekomen,
elke tegemoetkoming ten opzichte van
de Sovjet-Unie onmogelijk.
Laten we dit artikel besluiten met nog
een neutraal oordeel weer te geven over
helt bolsjewisme, ‘n.l, uit het heutraie
Zwitserland. Het is ook in dit land de
R.-K. pers met name „de Courrier de
Genève”, welke een uitgesproken anti-
bolsjewistische houding propageert.
Genoemd blad schrijft o.m.: „Dat
Moskou de geheele aarde door de bajo
net hoopt te overwinnen en voor alle
Europeesche staten een gemeenschappe
lijk gevaar is. Het staat vast dat een
eventueele overwinning van de Sovjet-
Unie zou worden begeleid en gevolgd
door een golf van gruweldaden op het
geheele vasteland van Europa en dat
Engeland en Amerika geenszins in staat
zouden zijn Moskou te remmen. Slechts
ongeneeslijke naïevelingen kunnen aan de
goede bedoelingen van de Sovjet-Unie
gelooven.”
Nog op een ander* punt vestigt de
Zwitsersche pers thans de aandacht en
wel de actieve neutraliteit. We kunnen
dit woord het beste vergelijken met de
positie welke Nederland heeft ingeno
men tijdens den oorlog 1914-’18. Een ac
tieve neutraliteit waardoor men tracht ’t
leed, wat door den oorlog geleden wordt,
zooveel mogelijk te verzachten.
5 dt-
feti-
let
t ’-en
'eu
21
’g
s-
Ml
Het probleem van de
verdediging van Ned.-Indië
vormt thans het middelpunt Ier groote
politieke beschouwingen. Algemeen is
men ervan overtuigd, dat alleen de snel
ste en me,est intensieve hulpverleening
deze, Jaatst» linie zal kunnen redden.
Aan de andere kant zal men echter in
Japan ook zeer goed inzien dat ie te-
I genstander geen moment rust moet ge
laten worden. Het succes van de Japan-
ners is tot nu toe steeds geweest het
snelle toeslaan, terwijl op rekening van
de geallieerden de factor tijd moet wor
den geschoven. Dat de factor tijd een
groote misrekening is geworden hebben
de tot nu toe plaats gevonden feiten
voldoende aangetoond. Zooals indertijd
f
lig brandenden kachel thuis.
Maar hoe wij ook over dezen strijd
denken, of wij anti- of pro zijn, een ding
staat vast: mij moeten respect hebben
voor die dappere soldaten, die met inzet
van zichzelf strijden voor een nieuw
Europa, trots het moordende winterweer
ondanks ijzige sneeuwstormen, ondanks
gestadige vorst van 25-30 graden. Een
feit is infusschen, dat wij groote bewon
dering hebben - en als we werkelijk nog
een greintje menschelijk gevoel in ons
hebben, dan erkennen we dit ruiterlijk,
hoe we ook over dezen strijd denken
voor die dappere soldaten.
Wij zijn hen veel dank verschuldigd.
Wellicht beseffen velen van ons dat op
het oogenblik nog niet. Doch eens zullen
we tot de conclusie komen, dat wij
vroeger verkeerd zagen. Zoodra dat
oogenblik Is aangebroken, zal ook ons
land, dank zij den dapperen Diüitschen
soldaat aan het Oostfront, een betere
toekomst tegemoet gaan.
Gedurende de laatste weken hebben
wij in ons land weer eens ervaren, wat
het zeggen wilde een „ouderwetschen
winter” te beleven. Met stijgende zorg
kijken wij deze weken naar onzen ko-
lenvoorraad en wij hebben wellicht al
meerdere malen met moeder de vrouw,
die de scepter zwaait over de verschil
lende distributiebescheiden, dus ook
over de kolenbonnen, overleg gepleegd,
om eens te berekenen, hoe lang we het
onder de huidige bijzondere omstandig
heden nog kunnen uitzingen met onze
kolenbonnnen. We kunnen er allen van
meepraten I
Er heeft kou geheerscht, felle koude.
In de bladen hebben we kunnen lezen
dat in verschillende plaatsen van ons
HET DUITSCHE RIJK.
Geleerden werkten niet om geld
te verdienen. Leiding der
overheid.
Duitschland is sedert jaren de „we-
reld-apotheek”, aldus schrijft het „Ne
derlandsche Perskantoor” uit Berlijn.
Geen land ter wereld voert zoo veel ge
neesmiddelen uit. De onderstaande sta
tistiek spreekt voor zich zelf:
Uitvoer in millioenen R.M.
1925 1929 1933 1935 1937
80.5 131.1 105.8 108.6 139.8
Wanneer men niet op de waarde, maar
op de hoeveelheid let, is de vooruitgang
nog grooter; want de prijzen werden in
het algemeen lager. De Duitsche uitvoer
van scheikundig samengestelde genees
middelen was in het laatste vredesjaar
grooter dan die van alle andere landen
tezamen!
In den loop van de vorige eeuw had
de Duitsche scheikundige nijverheid
reeds een hoog peil bereikt. Deze nijver
heid bestaat thans omstreeks honderd
jaar, maar Duitschland wist zijn voor
sprong op de andere landen te behou
den. Wel eischte Engeland in het Re
port o fthe medical Research-Council”
in 1938 te Londen verschenen, de op
richting van een „National Institute for
Medical Research”, om Engeland einde
lijk van „vreemde landen” onafhankelijk
te maken die „vreemde landen” wa
ren dan in de eerste plaats Duitschland
en voorts Nederland wegens zijn kinine-
monopolie maar Duitschlands voor
sprong werd sedert dit rapport nog groo
ter.
Waarom is Duischland de „wereld-
apotheqk”? Ook f'andfere landen zjagen
hun scheikundige nijverheid bloeien. Ook
in andere landen waren knappe mannen
van de wetenschap bereid, de scheikun
dige nijverheid te helpen. De Duitsche
geleerden en onderzoekers waren echter
minder koopman dan hun vakgenooten
in het buitenland. Zij werkten niet voor
het geld, maar voor de wetenschap. Het
geldverdienen lieten zij over aan de
maatschappijen waarvoor zij werkten.
Het ministerie voor Wetenschappen,
Opvoeding en Onderwijs zorgde verder
voor een algemeene leiding der Duitsche
universiteiten, hoogescholen, proefsta
tions en instituten van wetenschappelijk
onderzoek. Hierdoor werkten deze in
stellingen niet meer tegen elkaar en naast
elkaar, maar kwamen er een practische
werkverdeeling en harmonische samen
werking tot stand, waarbij de eene in
richting van de resultaten van de andere
profijt trok. Ten slotte kwam ook de
werkzaamheid van ’t „Reichspatentamt”
de wetenschappelijke ondernemingslust
der mannen van dq,| weften^chap ten
en Finsche soldaat op den duur kan vol
brengen.
Maar genoeg hierover. Wij hebben
hiermede willen aantoonen, welk een
groote {moejllijkheden in dezen barren
wintertijd de Duitsche en Finsche solda
ten hebben te overwinnen. En wij zitten,
dank zij de kolenbonnen, bij een gezel-
aan het Oostelijk front te kampen heb
ben. Wij spreken opzettelijk van „maan
den”, want de winter in de Sovjet-Unie
duurt wel even langer als bij ons.
Meestal begint in October, begin No
vember déj vórst en de sneeuwval en de
temperaturen dalen in de verschillende
deelen van dit onmetelijk groote rijk
vaak in de maanden December en Jantr.
ari tot 30 35 graden onder nul. Denkt
U eens even in, wat dit beteekent. Der
tig graden onder nul! Het Duitsche leger
is grootendeels gemotoriseerd, zooals we
zelf weten uit de Mei-oorlogsdagen.
Vprst van 25 A 30 graden brengt alleen
al'voor de motorrijtuigen groote moei
lijkheden mede, want er bestaat geen
antl-vries, die het koelwater in de radia-
teur In zoo’n temperatuur vloeibaar
houdt. De beste anti-vriesmiddelen wei
geren den dienst bij een vorst van 12
13 graden. Speciale voorzieningen zijn
dan ook noodlg om te voorkomen, dat
de radiateuren van de legerauto’s in
massa bevriezen en waardeloos worden.
HOOFDKWARTIER VAN pEN
FÜHRER, 15 Febr. (D. N. B.), Het
opperbevel der weermacht maakt
bekend:
In het Oosten zijn gisteren de
aanvallen van den vijand mislukt,
die pp enkele plaatsen (aan het
front steeds weer werden herhaald.
Eigen aanvalsondernemingen ver
liepen succesvol. Formaties ge
vechtsvliegtuigen en Stuka’s van
de luchtmacht deden ondanks on
gunstige weersomstandigheden
doeltreffende aanvallen op vijan
delijke troepenbewegingen, vernie
tigden verscheidene marcheerende
colonnes van den vijand volledig en
vernielden een groote hoeveelheid
ravitailleerings-materiaal. In het
hooge Noorden werden installaties
van den spoorweg-Moermansk
verwoest.
In Noord-Afrika hebben Stuka’s
van de Duitsche luchtmacht gemo
toriseerde afdeelingen van den
vijand in de omgeving van Am el
Gazala gebombardeerd. In de wa
teren ten Noorden van Benghazi
beschadigden Duische gevechts
vliegtuigen van twee geëscorteer
de Britsche convooien nog twee
vrachtbooten van 15000 ton in to
taal zoo zwaar, dat ook deze sche
pen vernietigd geacht kunnen wor
den. Bovendien werden twee lich
te kruisers, twee torpedojagers en
een groote koopvaarder door bom
men getroffen.
Ten Oosten van Malta is een pa
trouillevaartuig door een luchtaan
val vernietigd. Een duikboot bracht
aan de Afrikaansche kust ter hoog
te van Mersa Matroe van een con-
vooi twee schepen tot zinken.
Britsche bommenwerpers hebben
in den afgeloopen nacht op enkele
plaatsen in Zuidwest-Duitschland
storingsaanvallen gedaan, die mi
litair zonder succes bleven.
De verliezen der Britsche lucht
macht bij den strijd ter zee en In
de lucht, die 12 dezer in ’t Kanaal
werd geleverd, zijn tot 49 vlieg
tuigen gestegen. Verwacht mag
worden, dat in deze luchtgevechten
nog 13 andere vijandelijke toestel
len zijn neergeschoten. Bij deze
gevechten onderscheiden zich de
formaties onder het opperbevel van
generaal-veldmaarschalk Sperrler
aangevoerd doo generaal-vlieger
Cöler en kolonel Galland,
De Sovjet-luchtmacht heeft in de
periode van 7 tot 14 Februari 153
vliegtuigen verloren. Daarvan wer
den er 89 in luchtgevechten en 38
door luchtdoelartillerie neerge
schoten, de rest werd op den grond
vernield. In hetzelfde tijdsverloop
gingen aan het Oostelijk front 25
eigen toestellen verloren.
Bij de gevechten in den Noorde
lijken sector van het Oostelijk
front heeft wachtmeester Kirchner,
stukleider bij een stormbatterij,
zich bijzonder onderscheiden door
in den loop van drie dagen 11 aan
vallende tanks stuk te schieten,
waaronder verscheidene bijzonder
zware.
zijn gebleven, bevangen door de felle
koude. Wij weten van bakkers en melk- 1
boeren, die bevroren vingers en ooren
hadden. Wij hebben zelf in de verslagen
van den Elfstedentocht kunnen lezen, dat
een der favorieten moest uitvallen, we- 1
gena bevroren teenen. Duizend-en-één
ongemakken zijn ontstaan door deze felle
koude, o.a. bevroren waterleidingen, be
vroren centrale verwarmingen o.a. in
kerken enz. enz. We behoeven niet
verder in bijzonderheden te treden, we
weten het immers allemaal. Zelf hebben
we waarschijnlijk meermalen een koude
neus, of een paar half bevroren handen
gehad gedurende een der achter ons
liggende dagen. En hoe diep de ther
mometer vaak ’s nachts teruggeloopen
is
In het kort kan gezegd worden, dat
wij, in Nederland, weer eens weten, wat
winter is, wat koude is en welke narig
heden en moeilijkheden voortvloeien uit
een barren winter, als we thans bele
ven.
Wanneer we ons dit even realiseeren,
lezer, dan zullen we ons eenigszins
Ja, slechts eenigszins een beeld kun
nen vormen van de ontzettend grootere
moeilijkheden, waarmede de Duitsche
soldaten en die van de verbonden mo- I
gendheden reeds gedurende maanden
Na de landing van de Japansche
troepen op het
eiland Singapore
en de strijd om de vesting van dien naam
die, gezien het voorloopige resultaat van
de Japansche oorlogvoering wel in het
voordeel van de japanners zal afloopen,
komt Ned.-Indië geducht in de klem te
zitten. Na de debacle voor de Ameri-
kaansch-Engelsche vloot en de indertijd
provoceerende houding van Amerika
wat achteraf blijkt voor een groot deel
bluf te zijn verwonderen we ons eens
temeer over de onverantwoordelijke wij
ze waarop de gevluchte Nederlandsche
regeering met onze Indische belangen dan had men desnoods via Borneo en
heeft gespeeld. Waarom zoo vraagt men
zich af, is het noodig geweest nog lie.
voordat Engeland aan Japan officieel den
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Een tweede probleem is het drinkwa
ter. Bij een vorst van 30 graden bevriest
elke bron. En toch moet het reusachtige
leger aan het Oostfront te drinken heb
ben. Ook dit is al een probleem op zich
zelf.
Een derde moeilijkheid is de verwar
ming. De Duitsche soldaten bivak-
keeren aan het Oostelijk front vaak da
gen en weken achtereen in de open
lucht. En dat bij een temperatuur van
30 graden. Denkt U zich eens in, wai
dat beteekent. Vuur kan ’s nachts, wan
neer de koude het felst is, niet aange
stoken worden, want voor de Duitsche
soldaten geldt de verduisteringsplicht
ook net zoo goed als voor ons. Wan
neer zij niet de beschikking hebben over
land personen op straat plotseling dood gebouwen in verlaten dorpen, dan moe-
- -■ ten zij huizen in loopgraven, dus onder
den grond. Daar een vuur aanmaken is
wel mogelijk, doch men kan zelf wel be
grijpen, dat zulk een vuur nog wel eenig
verschil uitmaakt met onze gezellig
brandende haard.
Daar komen nog bij de vreeslijke
sneeuwstormen. Zij, die in ons land wel
eens een felle sneeuwstorm hebben mee
gemaakt buitenshuis, zullen zich eenigs
zins kunnen Indenken, wat het betee
kent. En dan in zoo’n sneeuwstorm door 1
metershooge sneeuw te waden en tegen
qen h^rdnekkigen vijand dief aan het Duitschland niet heeft afgewacht tot de
winterweer gewend is, te strijden, kan Sovjet-Unie de eerste slag zou toebren-
alleen hij beoordeelen, die er zelf bij is gen, maar integendeel zelf tot het initia-
geweest. Men moet zich voorstellen hoe tief overgegaan is, zoo heeft ook
het is met door de vorst verstijfde han- Japan de consequentie getrokken uit de
den het geweer en het automatische pi- zekerheid, dat dit land niet ongemoeid
stool te bedienen of achter de mitrail- zou worden gelaten wanneer de gealli-
leur te liggen en nog op te rukken, den eerden eerst den oorlog in Europa had-
vijand te verslaan, gevangenen en buit den gewonnen en de met zooveel bluf
maken het zijn schier bovenmensche- toegeworpen handschoen op 't voor dit
lijke prestaties zooals alleen de Duitsche iand meest geschikte oogenblik op te
nemen.
Twee feiten waren hierbij voor Japan
beslissend. Ten eerste dat de Duitsche
weermacht door een geweldige krachts
inspanning aan het Oostfront ie Sovjet-
Unie als bedreiging in den rug van
Japan had uitgeschakeld en ten tweede
dat de Engelsch-Amerikaansche reserves
niet naar Oost-Azië werden gezonden,
maar naar Egypte en de Sovjet-Unie.
Dat woord „tijd winnen” kan men nog
dagelijks beluisteren in de Engelsche
radio-uitzendingen, maar Bet heeft nog
weinig resultaten opgeleverd, niet voor
Polen, niet voor Noorwegen, noch bij
Duinkerken, Joego-Slavië en Grieken
land.
Het is de Engelsche propaganda-leuze
geworden, zonder een enkel tastbaar re
sultaat. We zijn nog niet klaar, zoo zeg
gen thans ook de Amerikanen, wacht
maar, tijd winnen; en ondertusschen of
feren we onze Nederlandsche matrozen,
wordt ons mooie slndië een prooi van de
alles vernielende oorlogsgod, en gaat
waarschijnlijk dit geheele Ned. koloniale
bezit voor het moederland verloren. De
geheele Londensche pers kenmerkt zich
door een groote mathei 1, waaruit deze
conclusie kan worden getrokken, dat na
den val van Singapore het moeilijk zal
zijn Sumatra en Java te houden.
De „Daily Mail” schrijft o.m.. De
machtigste bouwwerken van staal en ce
ment hebben bewezen achteloos te zijn,
zooals verouderde volken onmachtig zijn
tegenover superieure snelheid «n be
weeglijkheid. Singapore valt omdat onze
vloot de heerschappij verloor en lie ging
op haar beurt verloren, omdat wij nooit
een luchtmacht bezaten gelijk aan die
der Japanners.
rd,
i
p
i
i
3
in-
i
5
1
je
n
et
tl/.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomasi
