Revue van de week.
De Oorlog
De Bolswardsche Courant en Westergoo
1
Massale soviei Russische
aanvallen aigesiagen.
I
Vr^cteg 13 Maart 1042
W. H. N.
il
5922 Jaargang
No. 21
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
getrokken.
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland 1M at.
Buitenland 2H et.
slacht en om hen die na ons komen. Alg
volksgemeenschap dienen we kennis te
nemen van de nieuwe ideeën, van de
nieuwe idealen en het ig onverantwoor
delijk onze kinderen op te voeden in
haat en afgekeerdheid. De oude tijd
keert niet terug, onze kinderen zullen
moeten vechten om hun bestaan, meer
misschien dan wij ouderen ooit gedaan
hebben en in die moeilijke strijd past
geen haat of afgekeerdheid en is het
onze plicht hen de behulpzame hand te
bieden.
DUITSCH
WEERMACHT BERICHT
DERDE JAPANSCHE LANDING OP
BRITSCH NIEUW-GUINEA.
Naar de Britsche nieuwsdienst uit
Sydney meldt, hebben Japansche troepen
hun derde landing op Britsch Nieuw-
Guinea verricht en wel te Finsch-haven
tusschen Straat Dampier en de Golf van
Huon.
In bevoegde Londensche kringen ver
klaart men dat men over den tegen
stand, die deze Japansche landingstroe
pen op Nieuw Guinea ondervinden, geen
duidelijk beeld heeft.
GROOT JAPANSCH OFFENSIEF OP DE
PHILIPPIJNEN VERWACHT.
Naar de zender Schenectady meldt,
ziet men in militaire kringen te Was
hington in de benoeming van generaal
Jamasjito tot opperbevelhebber der Ja
pansche strijdkrachten op de Philippijnen
een bewijs, dat de Japanners thans voor
nemens zijn, generaal Mac Arthur en zijn
troepen te verpletteren.
Dezelfde zender heeft er voor gewaar
schuwd de Japansche vliegers en vlieg
tuigen niet te onderschatten. Indien be
paalde Japansche machines misschien
niet al te snel zijn, dan hebben de Ja
pansche piloten een zeer groote vaar
digheid getoond, die naar de zender
meent, het geheim der Japansche vlie
gers is.
VLOOTCONCENTRATTE TE
GIBRALTAR.
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat daar
een sterke concentratie van Engelsche
vlootstrijdkrachten plaats vindt en dat
in de Straat van Gibaltar een druk ver
keer heerscht
Hebt gij reeds Uw bijdrage ge
stort voor Uw behoeftige laad*
genootea op
Giro No. 3. 9. 5. O. O. O.
ten name van Winterhulp Neder
land Prov. Bureau Friesland.
volk en vaderland; niet anders weten in
te brengen dan ,,eert uw vader en moe
der”, mogen het in zekere gevallen eer
lijk ert goed meenen, ze spelen toch een
niet ongevaarlijk spel, aldus Blokzijl in
zijn laatste radlo-praatje.
Het gaat In dezen tijd niet meer alleen
DE „TIMES” OVER PRESTATIES DER
NED.-INDISCHE WEERMACHT.
Omtrent hetgeen de Ned.-Indische
weermacht heeft gepresteerd, schrijft de
„Times” o.a.:
De Nederlanders hebben hun kleine
vloot op dappere wijze in den strijd ge
worpen in een vertwijfelde poging, de
Japanners van Java weg te houden en
toen de schepen dit heldhaftige optre
den met den ondergang hadden bekocht
kon niets den Japanners beletten, over
weldigende strijdkrachten aan land te
zetten. Wat de vliegtuigen betreft, wa
ren de Japanners reeds van den aanvang
af in de meerderheid.
Toen de toestand op Malakka critiek
werd, hebben de Nederlanders geen mo
ment geaarzeld den in het nauw ge-
brachten bondgenoot met vliegtuigen te
helpen. De verliezen, die zij daar heb
ben geleden waren ook de oorzaak van
hun zwakheid in de laatste phase van
den aanval op Java.
De Nederlandsch-Indische opperbe
velhebber genjeraal Ter Poorten heeft
meegedeeld, dat de troepen op Java met
alle beschikbare middelen tot het uiter
ste zouden vechten. Hij heeft zijn be
lofte vervuld en daarbij een moed ge
toond, die in dezen oorlog zonder weer
ga is.
Naar in den Britschen berichtendienst
is meegedeeld, hebben de geallieerden
sedert het begin van den oorlog in O.-
Azifi de zwaarste klappen gekregen.
e-
n-
JAPANS POSITIE IN STILLEN OCEAAN
UITERST GUNSTIG.
Met de bezetting van Java en Ran
goon heeft Japan thans, naar de „Japan
Times and Advertiser” meldt, de alge-
heele contróle over alle gebieden in het
Zuid-Westelijke deel van den Stillen
Oceaan verkregen.
Japan bevindt zich thans in een uiterst
gunstige strategische positie. Bijzonder
opmerkelijk, zoo schrijft het blad, is het
feit, dat Australië en Nieuw-Zeeland to
taal geisoleerd zijn, daar hun verbin
dingswegen met de Vereenigde Staten
en Engeland feitelijk zijn verbroken.
Daarenboven bevindt Japan zich thans
in het bezit van de geweldige voorra
den grondstoffen in Ned.-Indië, Birma,
Malakka en de Philippijnen. De exploi
tatie van deze voorraden zal Japan in
staat stellen den oorlog te winnen, ge
heel onverschillig hoe lang hij zal du
ren. Tevens zijn de Vereenigde Staten
en Engeland beroofd van de leveranties
uit deze gebieden. De gevolgen hiervan
zullen binnen niet al te langen tijd dui
delijk merkbaar zijn.
Pearl Harbor, 200 werd gezegd, heeft
ons geschokt. Singapore heeft ons on
gerust gemaakt over onze eigen fouten.
Java doet ons leed zooals bijna niets
anders ons leed heeft gedaan.
Java had zich lang voorbereid op den
Japanschen aanval en toen het ©ogen
blik daar was, twijfelden de trouwe Ne
derlanders en hun geallieerden geen
oogenblik aan het resultaat
JAPANSCHE PERSSTEM OVER HOU
DING DER NED.-INDISCHE
REGEERING.
De capitulatie der geallieerde strijd
krachten op Java, zoo schrijft de „Ja
pan Times and Advertiser” beteekent ’t
einde van het Nederlandsche koloniale
rijk.
De bevrijde volken van Oost-Azië kun
nen thans worden gelukgewenscht. Ja
pan heeft er herhaaldelijk op gewezen,
dat het zich den steun van alle volken
van Groot Oost-Azië ten doel had ge
steld, opdat deze vrede en welvaart ge
nieten en zich overeenkomstig hun
rechtmatig nationaal lot zouden kunnen
ontwikkelen.
Had de Nederlandsch-Indische regee-
ring slechts de natuurlijke positie van
Oost-Indië als deel van Groot Oost-Azië
ingezien en meegewerkt aan de politiek
van opbouw der andere volken in dit
gebied, dan zouden de Nederlanders
thans hun heerschappij over Ned. Oost-
Indië verder uitoefenen.
In haar kortzichtigheid heeft de Ne
derlandsche regeering zich echter alg
werktuig van Groot Brittannië en de
V. S. laten gebruiken met het resultaat
dat zij ten slotte alles heeft verloren.
varend volk reeds zoozeer voelden aan- I
om eere en om gehoorzaamheid, maar
I ook om da toekomst van ons jonge ge-
Zooals we diit overzicht hebben inge
zet met een zeer belangrijk probleem,
willen we het ook besluiten met een
niet minder actueel punt,
n.l. de houding van onze jeugd in dezen
veelbewogen tijd.
Wanneer wij ouderen eens een ©ogen
blikje tot ons zelf keeren en terugdenken
aan onze jeugdjaren dan herinneren
we ons verschillende problemen, die we
zelf moesten oplossen, uitvechten, om de
eenvoudige redenen dat onze ouders ge
heel anders stonden tegenover de tee-
kenen van de toen zich baanbrekende
nieuwe tijd.
Dit mogen vele ouders wel eens be
denken, nu hun kinderen in een tijds
gewricht van ontzaggelijke spanning
hun weg moeten zoeken. Geven wij ook
nu aan onze kinderen een eerlijke kans
kennis te nemen van den nieuwen tijd?
Geen sprake van. In honderden, neen
duizenden huisgezinnen wordt de lectuur
uitgebannen, de radio afgezet enz. enz.
De ouders, die tegen de kinderen met
hun brandende twijfel en hun geweldig
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; mn. 15 c.
Voor net Buitenland 1 735 per jaar.
heesg. p. looper 42 et. p. kwartaal.
A i-i S
Dtasdagsaammsz
Vrijdagsnummer
Twjrhtu de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
merking gemaakt, dat men dan maar
niet zoo mild had moeten omspringen
met de Zondagen in het begijn van de
compatitie. Er zal, wanneer met een
paar weken de voetbal weer kan rollen
geen sprake meer kunnen zijn van uit
stel van wedstrijden. Er zal aan één stuk
moeten worden gewerkt. Ook misschien
op door de weeksche dagen alsi dat mo
gelijk is. Vooral de kampioenswedstrij
den zullen dit jaar misschien wat moe
ten ingekort, wat natuurlijk de kans op
meer dan gewone (inkomsten voor de
clubs teniet doet, maar dan moet vol
gens genoemd blad het amateurbestuur
van dezen amateursvoetbalbond maar
eens heenstappen over die geldelijke be
zwaren en een resultaat trachten te ver-
krijgen door middel van een reeks wed
strijden, die veel minder tijd vraagt Jan
de volledige competitie. Nood breekt nu
eenmaal wetten.
Tegenover de andere takken van
sport, de speciale zomersporten is men
thans verplicht het gesloten seizoen te
handhaven.
HOOFDREDACTEUR A. J. 0S1NGA,
JONOEMASTR. 8, BOLSWARD.
DE NEDERLANDSCHE AMBULANCE
VOOR HET OOSTFRONT.
Woensdagnamiddag zijn op het Bin
nenhof te Den Haag ongeveer 160 vrij
willigers voor de S.S. die als artsen
officieren, onderofficieren, verplegers
enz. dienst gaan doen aan het Oostelijke
front bij de Nederlandsche ambulance,
ingelijfd en beëedigd.
Zij legden den eed van trouw aan den
oppersten bevelhebber der Duitsche
weermacht af in handen van den bevel
hebber van het Vrijwilligerslegioen, gep.
luitenant-generaal H. A. Seyffardt.
X cent
entiei
Ook als een zuiver Nederlandsche
zaak wordt
het verlies van Nederlandsch-Indië
door de geheele pers in verschillende
artikelen behandeld.
De ondertoon van al die artikelen is
die van een groote ramp voor ons volk
en daarnaast een gevoel van groote te
leurstelling. De meest verstokte anti’s en
pro’s beginnen zich nu toch eindelijk te
realiseeren dat we met de aan ons be
loofde hulp toch maar leelijk in het
moeras komen te zitten. In goed ver
trouwen op die hulp hebben we aan de
Grebbe gestreden en hebben nu weer
duizenden Nederlanders en Indische on.
derdanen hun leven gegeven.
Wanneer we geheel op eigen kracht
waren aangewezen geweest, had waar
schijnlijk geen van onze Nederlandsche
en Indische leiders er aan gedacht de te
genstand tegen een vooraf bekende over
macht vol te houden.maar het heeft
weinig zin thans daarover na te kaar
ten. De feiten liggen nu eenmaal zoo,
dat Nederland bezet gebied is en Ned.-
Indiö (ook bij een eventueele vrede
waarin Nederland misschien ’n zelfstan
dige plaats wordt opengelaten) voor ons
verloren is.
We hebben in ons buitenlandsch
overzicht aan de hand van verschillen
de cijfers aangetoond welk een onher
stelbare ramp ook in economisch op
zicht het verlies van Indië voor ons be-
feelkent. We willen dat "vandaag niet
herhalen, maar trachten een conclusie
uit die cijfers te trekken.
Onwillekeurig komen ons dan enkele
zinnen in de gedachte, die we vinden
in de radio-rede van den leider der N.
S. B. Het heeft geen zin, aldus deze spr.
speculatieve beschouwingen ten beste te
geven, noch in optimistische, noch in
pessimistische zin. Diep is onze val als
natie. De bodem van de put is bereikt.
Nu zijn er twee mogelijkheden. De eene
is ondergang als volk, maar dan ook
totaal. De andere is opgang, een moei
zame maar trotsche worsteling tot de
herrijzenis.
Wij gelooven aan deze herrijzenis,
omdat ons volk met millioenen eerlijke,
werkzame, fatsoenlijke en begaafde wer
kers een volk met een groote traditie en
een schat van ervaring en bekwaamheid
te goed is om ten gronde te gaan. We
behoeven de oogen niet te sluiten voor
het feit, dat Nederland straks na den
oorlog beroofd en arm in deze wereld
staat. Groot zal het aantal zijn wier be
staansmogelijkheid staat of valt met het
lot van Indië, maar juist dat geeft ons
de plicht vooruit te zien naar de kansen
die nog voor ons open liggen en die
kansen liggen in het nieuwe Europa. We
mogen en kunnen niet afwachten tot er
over ons wordt beslist, maar we moe
ten doelbewust den weg wijzen naar een
toekomst waarin ook de Nederlandsche
stem nog eenige kracht heeft. In een
Haagsche correspondentie in de Leeu
warder Courant lezen we deze rake ty-
peering. Wie weet, zullen wij straks
weer de zeeën bevaren en weer uitzwer
men naar vreemde landen, om aldus het
erfdeel onzer vaderen, zij het dan mis
schien niet ongerept, toch voor latere
geslachten te bewaren. Maar dan zullen
we ons een andere, een voorloopig
slechts Europeesche instelling eigen moe
ten maken en Engeland en Amerika zelf
hun oorlog laten voeren.
Het eenige wat ons thans rest is ar
beid, maar dan ook arbeid tot bereiking
van de Etiropeesche levensruimte, het
eenige wat ons nog rest.
Het gaat er nu om, aldus de N. R. Ct.”
om van den grond af opnieuw te begin
nen. Laat men zich toch niet wijs maken
dat we ook nu nog kunnen afwachten.
Thuis bezorgd krijgt men in de wereld
politiek niets en van niemand.
Ook wanneer wij nu alle krachten in
spannen voor den opbouw van het nieu
we Europa (een levensruimte waarop
wij door het verlies van onze overzee-
sche gewesten meer dan ooit zijn aange
wezen) dan zal het ons, een klein volk,
met een hooge en door zijn verleden ook
gerechtvaardigde dunk van -zich zelf, donflict, stiptq gehoorzaamheid jegens
heel wat meer arbeid kosten om niet al- de ouders of moedig meestrijden voor
leen een plaats, maar ook nieuwe wel-
vaart te verwerven, dan wanneer wij i
met de overzeesche uitbreiding van ons
rijk voor dit nieuwe Europa de schakel
tnet andere wereldruimten hadden mo
gen blijven waartoe wij ons als zee-
Zou het nu
eindelijk voorjaar willen worden?
Dat is de vraag, die velen bezighoudt,
nu de koude gelukkig minder wordt en
het zonnetje reeds aardig kracht begint
te krijgen. Een gezellig lekkende dak
goot en gesprongen waterleiding, lek
kage hier en overstrooming daar, mod
derige staten en schoonmaak-allures
krijgende huisvrouwen, het zijn allemaal
voorjaarsboden. Ook het vogelleven, de
heesters verkondigen ons de intrede van
het voorjaar. De elzen in het moerassige
land hebben zich de laatste week reeds
vol glanzende katjes gezet. Het land
komt weer onder de sneeuwlaag weg en
kleurt weer onder de verwarmende stra
len van den middagzon. Voor bouw en
greide zal het evenwel nóg geruimen tijd
duren voor de eigenlijke werkzaamhe
den een aanvang kunnen nemen en toch
is dit hard noodig. We zullen dit jaar
een voorspoedige oogst moeten hebben
willen we een eventueele derde oorlogs
winter voor ons land zonder al te groo
te schokken doorkomen.
Voor de particuliere tuinbouw be
staat er ongetwijfeld zeer groote belang
stelling. Elk stukje grond zal wel zoo
veel mogelijk worden benut tot een zoo
hoog mogelijk opvoeren van de produc
tie. Het oude spreekwoord: vele kleintjes
maken een groote, ls zeker van toepas
sing op de volkstuinders, maar dit neemt
niet weg, dat er ook heel wat lapjes
bouw door onkunde niet die opbrengst
hadden welke men zich had voorgesteld.
Raad en voorlichting is noodig en
wordt in onzen tijd gaarne gegeven en
gelukkig ook veel gevraagd.
Wat ook op het komende voorjaar
wacht n» de sport en speciaal de voet
balsport. Zooals men weet is het vorig
jaar voor verschillende wintersporten,
waaronder men ook de voetbalsport mag
rekenen, een gesloten seizoen afgekon-
digd, gesteld oip 15 Juni. Nu heeft de
lange winter het onmogelijk gemaakt de
competitie regelmatig af te werken,
zoodat het zeer veel moeite zal kosten
met alles op tijd klaar te komen, bijge
volg gaan er stemmen op om ook na 15
Juni nog enkele wedstrijden te spelen.
In de Revue der Sporten wordt de op-
VREES VOOR EEN INVASIE
IN AUSTRALIË.
Volgens een door „Dagens Nyheter”
gepubliceerd bericht van United Press
uit Melbourne zou in de wateren van
Nieuw-Guiinea een in de richting van
Port Moresby varende Japansche trans-
sportvloot zijn waargenomen.
Reeds enkele dagen geleden hebben
Australische verkenningsvliegtuigen
waargenomen, dat de Japansche tran
sportschepen in de wateren van Sala-
maua werden geconcentreerd. De Japan
sche schepen werden, naar in het United
Press-bericht wordt beweerd, door
Australische vliegers aangevallen. De
Australische luchtstrijdkrachten hebben
geprobeerd den aanval op de strategisch
belangrijke haven van Port Moresby te
verhinderen of te vertragen.
Officieele instanties te Canberra heb
ben tot dusverre geweigerd de berich
ten over de nieuwe Japansche transport-
vloot tegen te spreken of te bevestigen.
Het Japansche hoofdkwartier beves
tigt, dat op 8 Maart Japansche troepen
bij Salamaua en Lae op Britsch Nieuw-
Guinea aan land zijn gegaan.
Verder wordt gemeld, dat Japansche
troepen tijdens een vijandelijken lucht
aanval op de bezette gebieden in Nieuw
Guinea, toen verscheidene vijandelijke
formaties ter sterkte van in totaal zestig
vliegtuigen verschenen, vier van deze
toestellen neergeschoten en de overige
Verdreven hebben.
Bij de Japansche landingsoperaties zijn
twee gevorderde schepen en ’n troepen-
transporttschlp j(ot zinken gebitacht of
aan den grond gezet, voorts liepen twee
torpedojagers, een kruiser en drie ande
re door de Japanners gerequireerde
schepen lichte schade op.
n*
41
ENGELAND GAAT OUD PAPIER
VERZAMELEN.
Fabrieksafdeellng schijnbaar In
bedrijf toen Koning op be
zoek kwam.
Het Zweedsche blad „Göteborgs
Handels och Sjöfartstidning” verneemt
uit Londen, dat Maandag eenige maatre
gelen van kracht zijn geworden, die een
rechtstreeksch gevolg zijn van de ont
wikkeling in Oost-Azië. O.a. zijn er
strenge bepalingen uitgevaardigd be
treffende het verzamelen van oud papier
De rantsoenen conserven, rijst, sago, e.d.
zijn verminderd. Voorts verwacht men
een vermindering van de rantsoenen bo
ter en kaas. Cacao, koffie, kruiden en
sauzen zullen waarschijnlijk worden be
trokken in het distributie-puntensysteem
Voorts meldt het Zweedsche blad, dat
de ‘Labour-algevaardigde iPititt in een
rede te Cambridge een geval heeft ge
noemd, waarin een stilgelegde fabrieks-
afdeeling oogenschijnlijk in bedrijf werd
gesteld, nadat een bezoek van den Ko
ning was aangekondigd. Na het bezoek
werden de machines weer stopgezet en
de arbeidsters, die hadden moeten doen
alsof zij werkten, keerden naar de can-
tine terug.
ïn een bericht uit Genève maakt het
D. N. B. melding van artikelen in twee
Engelsche maandbladen, volgens welke
het land een nieuw bestuursapparaat
noodig heeft. Het blad „Nineteenth Cen
tury” schrijft, dat deze oorlog zeer wel
kan worden verloren door de Geallieer
den. Succes valt slechts te verwachten
van een geheel andere regeering dan de
tegenwoordige. Geheel Engeland lijdt
onder overijlde regeermgsbesluiten. Ook
de „Empire Review” is over de kabi
netswijziging onvoldaan, evenals de an
dere maandhladAn
ward.
K
#p-
friet
ms-
foor
:ht-
Jho-
iet
[ten
eu
21
s-
en
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 11 Maart (D. N. B.).
Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
In het zuidelijke deel van het
Oostelijke front werden vijandelijke
massale aanvallen onder hooge.
bloedige verliezen van den vijand
afgeslagen. Ook op enkele plaat
sen in het centrale en het Noor
delijke deel van het front onderna
men de bolsjewisten vergeefsche
aanvallen. In voortdurende zware
afweergevechten heeft zich de
Brandenburgscne 76e divisie in
fanterie bijzonder onderscheiden.
In Noord-Afrika werden in het
gebied van Mekill Britsche verken-
ningstroepen teruggeworpen en
gemotoriseerde vijandelijke colon
nes gebombardeerd.
Bij luchtaanvallen op vliegtuig-
steunpunten op het eiland Malta
werden bomfreffers geplaatst op
hangars en startbanen. De vijand
verloor in luchtgevechten 5 en
door vernielii|ng op den beganen
grond 6 vliegtuigen.
In de wateren der Shetlands
brachten gevechtsvliegtuigen over
dag een koopvaardijschip van 2000
brt. tof zinken, terwijl zij vlieg-
veldinstallaties op deze eilanden
groep met bommen van het zwaar
ste kaliber bestookten.
In het tijdvak van 1 tot 9 Maart
verloor de Britsche luchtmacht 68
vliegtuigen, waarvan 43 boven de
Middellandsche Zee en in Noord-
Afrika. In denzelfden tijd gingen
in den strijd tegen Groot-Brittan-
nië 19 eigen vliegtuigen verloren.
De vijand verscheen in den af-
geloopön "macht boven West-
Duitschland en wierp voornamelijk
op woonwijken bommen. Eenige
burgers werden gedood of ge
wond. Nachtjageite en afweerge
schut schoten drie der aanvallen
de vliegtuigen neer.
In de gevechten van 5 Maart on
derscheidde de eerste luitenant Ca-
banis, compagniescommandant in
het infanterie-regiment Groot-
Dultschland zich door bijzondere
dapperheid.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Ji Telefoon No. 451
et
1
r
i'
fi
DU1TSCHLAND STRJJDT
VOOR EUROPA
cent
JU cent
12 cent
B
sel-
.111-
f»ti-
DE JONG s NIEUWSELAD
waarin opgenomsn