De Oorlog
Revue van de week.
Jij
Regels voor het
verkeer.
Vele advertenties
7 "5 i
De Bolswardsche Courant en Westergoo
1
I
W<
1
I 7
Stadsnieuws.
ui
1 H
Vr^dag 20 Ma&pt 1<M£2
No. 23
Jaargang
ie
1.
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Ernstige waarschuwing.
ge-
Hilv. I.
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland m et.
Buitenland 2J^ ct.
Ac 1.1111.1 j c i; pu icgd;
Dinsikgwunuiiet lü etui
Viijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
dige momenten. Een eerst gelukkig hu-
welk wordt door allerlei kleine dingen
voor de betrokkenen tot een knellende
band, maar het slot is weer een geluk
kige hereeniging.
Meer zullen we maar niet vertellen
om de spanning, die ongetwijfeld in deze
film zit, niet bij voorbaat weg te nemen.
PROPAGANDA-JOUN.
De Folk- en Geakursus to Boalsert
jowt Woansdei 25 Maert in propaganda-
joun. De wirklist fen dizze joun wirdt
forsoarge troch leden fen ’e kursus to
Boalsert, fen ’e kursus to Jorwert en de
broerren Steensma, wylst de Fryske
spylfilm „Kar üt twa” draeidt wirdt.
Der wirdt op oanstien, det de minsken
hjar sa gau müglik fen kaerten forsjug-
ge, om’t it oantal kaerten net sa botte
great m ear is.
4
Meermalen hoort men in de dagelijk,
sche omgang de klacht over de onwen
nigheid van
het nieuwe geld.
Niet alleen de grootte, maar vooral de
kwaliteit speelt bij die zoogenaamde
onwennigheid een groote rol.
Onwillekeurig brengt ons deze tegen
stand tegen het nieuwe materiaal waar
van de pasmunt is gemaakt op de ge
dachte: wat zien de meesten onder ons
in het geld? of om het meer concreter
uit te drukken: wat is de jol van het
g»ld?
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lwsgeld ir. p. p. per half jaar f 1.57
Butteu de provintis f2.10$ inn. 15 c.
Voor bei Buitenhmd f 7.35 per jaar.
Keesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
I
e-
n-
FILMAVOND IN DE DOELE.
Zondagavond 8 uur gaat in de Doele
»De geprolongeerde echtenoot” met in
de hoofdrol de zeer bekende filmkomiek
Heinz Rühmann. Reeds de naam van
dezen artist zegt ons, dat we hier een
Tobisfilm te zien krijgen in het kluchtige
genre. Het scenario is eenvoudig maar
DUITSCH WEERMACHTBERICHT.
Weer een aantal schepen vernietigd.
Hoofdkwartier van den Führer, 18
Maart. (D. N. B.). Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
Op het schiereiland Kertsj werden
nieuwe vijandelijke aanvallen deels af
geslagen, deels bij de voorbereiding
door artillerievuur en bestrijding vanuit
de lucht verijdeld. Aan het overige ge
deelte van het Oostelijke front viel de
vijand ook gisteren op enkele plaatsen
met vrij sterke strijdkrachten zonder
succes aan.
In de periode van 15 tot 17 Maart
verloor de vijand aan het Oostelijke
front in totaal 131 pantserwagens. De
bolsje/wistijsche luchtstrijdkrtachten ver
loren gisteren 89 vliegtuigen, waarvan
In het kader van het voorgaande deel
van deze weekrevue, die zoowat geheel
gewijd i|S aan het probleem van den ar
beid, willen we tot slot een korte be
spreking houden
over den Noord-Oostpolder.
Nu zoo langzamerhand de winter ons
gaat verlaten zal ook het werk in dezen
polder met kracht worden aangevat, wat
in verband met de voedselpositie van ons
land dringend noodig is.
Het was de bedoeling voor den win
ter eerj zestiende deel van den geheelen
polder, zoo ongeveer 3000 h.a. met rog
ge te bezaaien. Door den strengen win
ter is dit plan mislukt, zoodat momen
teel slechts 1000 ha is ingezaaid. Het
overige gedeelte zal nu na den winter
ter hand moeten worden genomen.
Ook het aantal tewerkgestelde arbei
ders is door den invallenden winter ver
traagd, maar zal in de komende maan
den belangrijk toenemen. Men beluistert
getallen van 6000 en meer.
Hieruit valt af te lelden, dat de be
drijvigheid in dezen polder dit jaar be
langrijk grooter zal zijn dan in 1941,
maar ook hier geldt dezelfde maatstaf
die we boven ten aanzien van andere
arbeid stelden, n.l. alleen vakbekwame
arbeiders zullen geplaatst kunnen wor
den.
Door de Friesche Commissie voor den
Noord-Oostpolder is in de afgeloopen
jaren voor de Friesche boerenzoons heel
wat gedaan en ook dit jaar zullen weer
heel wat Friezen in dezen polder aan den
slag kunnen komen. Allereerst is daar
voor noodjg een algemeene ontwikke
ling. Een veehouder die niet bekwaam
is in het bouwbedrijf heeft in den Noord-
Oostpolder weinig kans. Ook hier Is ont
wikkeling op zoo ruim mogelijke basis
een eerste eisch.
1
fl cent
V cent
yentieé
n-
j
Het eenige rationeele antwoord is: een vak is, dat geleerd moet worden,
onge meisjes, die direct van de Jagere
school in een „dienst” worden geplaatst,
brengen er dikwijls bitter weinig van
terecht, zeer tot ongerief van de me
vrouwen maar tot groote schade van ’t
meisje zelve. Een mislukte dienst drijft
deze kinderen naar de fabrieken. Ook
hier zien we weer hetzelfde verschijnsel
als bij de jongens, n.l. de schuld ligt
voor een groot deel bij de ouders. We
geven onmiddellijk toe, dat de beschei
den inkomsten van deze jonge kinderen
vooral in een groot gezin, dubbel wel-
<om zijn, maar juist daarom ligt ook
hier voor de gemeenschap een taak, heit
aan deze jonge meisjes mogelijk te ma
ken een opleiding voor huishoudelijk
werk mee te maken.
De Nederlandsche Vereeniging ter
Opleiding van Gezinshulpen te Den Haag
beijvert zich al sedert 1928 om meisjes
van 14 tot 21 jaar in. de gelegenheid te
stellen om een opleiding te volgen aan
een huishoudschool en tegelijk bij een
mevrouw werkzaam te zijn, jie zich ver
bind!! om hun de voorkomende huishou
delijke werkzaamheden practisch te lee.
ren verrichten.
De meisjes, die zich voor een oplei
ding volgens dit leerlingstelsel, dat sinds
1939 ingevolge de Nïjverheidsonderwijs-
wet door een rijkssubsidle ondersteund
wordt, opgeven, mogen kiezen of zij in
een gezin met dan wel zonder kinderen
willen komen. Zij zijn dan des morgens
in zoo’n gezin werkzaam, terwijl zij des
middags een huishoudschool bezoeken.
Dit leerlingwezen heeft boven een op
leiding aan een huishoudschool, behal
ve dat zij een directe verdienste voor de
meisjes oplevert, ook dit voor, dat ze
het op de school geleerde dadelijk in de
practijk keren toepassen, waardoor een
gunstige wisselwerking tusschen theorie
en practijk ontstaat en de meisjes bo
vendien een aangename afwisseling in
hun dagindeeling hebben.
JAPANNERS BEZETTEN BASSEIN.
Japansche troepen zijn thans ook de
Birmaansche havenstad binnengetrokken
nadat de zich daar bevindende Britsche
strijdkrachten zich naar het N.W. heb
ben teruggetrokken.
Met Bassein verliezen de Britten de
laatste zeeverbinding aan de Zuid-Bir-
maansche kust. De Japanners rukken
langs de Irrawadi en tegelijkertijd ook
in het dal van de Sittang naar het Noor
den op.
In het gebied van Toungoo en Prome
spelen zich op het oogenblik hardnekki
ge gevechten af.
Britsche strijdkrachten in Birma heb
ben zich, ,naar de Britsche berichten
dienst meldt, uit Tharrawaddy (ten N.
voor Rangoon gelegen) teruggetrokken.
Na president Roosevelt voor deze hulp
te hebben bedankt, voegde hij er aan
toe, dat Engeland ongelukkigerwijze in
een strijd op leven en dood met Duitsch-
land en Italië was gewikkeld en bijge
volg niet in staat was om op doelmatige
wijze bij te dragen tot de operaties in
het gebied van den Stillen Oceaan.
geld is ruilmiddel. Geld is in zekeren
zin alles en het is ook weer niets. Geld
heeft zoo weinig reëele waarde, dat
wanneer het bijv, mogelijk zou zijn al
het geld dat er is op de wereld aan
munt en papier op één schip te laden
en dat schip ergens op den oceaan te
laten zinken, de wereld in wezen niets
armer zou zijn. We zien deze waarheid
momenteel, nu voor de oorlogsuitgaven
honderden milliarden worden uitgegeven
Zonder dat er nu werelddeelen bankroet
gaan. De betrekkelijke waarde van het
geld ondervinden we allen dagelijks, nu
geld zonder bonnen ieder machteloos
maakt en men heel dikwijls voor geld
niets kan koopen en toch is geld ook
weer alles.
In onze kapitalistische samenleving
i speelt geld een geweldige rol. We heb
ben gezien hoe door monotaire crisis
geheele staten en volken in elkaar zijn
gestort, hoe door bankspeculatie volks
huishoudingen ontwortelden en millioe-
nen menschen aan pauperisme werden
prijsgegeven. We hebben den tijd be
leefd, dat millioenen menschen slechts
hadden te gehoorzamen aan de geld
mannen, hoe alles buigt en kruipt voor
het geld. Zelfs in onzen tijd met zijn
nieuwe ideeën, zijn nieuwe orde, speelt
de geldbezitter nog steeds een machtige
rol.
Wat is hiervan de oorzaak?
Deze, dat we het geld dat op zich
zelf niets anders is dan ruilmiddel
hebben toegestaan over ons (niet alleen
stoffelijk, maar ook cultureel en zelfs
geestelijk) te laten heerschen. We heb
ben verzuimd den waren bron van onze
rijkdom en van alle menschelijke geluk,
dat is arbeid,
naar volle waarde te schatten.
Wanneer uit dezen tijd met zijn drang
tot ordening, met zijn zoeken naar nieu
we banen, het besef levendig mag wor-
1 den, dat de waarde van den arbeid en
den arbeider meer zal worden erkend,
zullen we niet tevergeefs de beproevin
gen van dezen tijd doorleefd hebben.
Wanneer dus de waarde van den ar
beid een belangrijke factor is in de ko
mende nieuwe tijd dan is ook de oplei
ding van den arbeider een vraagstuk
I van de eerste orde. Het probleem van
onze honderdduizenden werkloozen is
ten nauwste saamgeweven met
een betere vakopleiding.
Men zou bijna geneigd zijn de stelling
te poneeren dat bij een tijdige omscho
ling van werklooze arbeiders het leger
der werkloozen belangrijk kleiner was
gebleven. Voor goede vakarbeiders is er
altijd nog goede plaats geweest en dat
zal in de toekomst steeds beter worden.
Met de vakopleiding door middel van
gemeentelijke werkloozencursussen zijn
in de laatste jaren zeer goede resulta
ten bereikt. Die opleiding omvat zoowel
die voor kantoorbediende als voor an
dere vakken.
De praktijk heeft evenwel geleerd, dat
er altijd een groep blijft, die opgroeit tot
ongeschoolde> arbeiders en aan deze ca
tegorie heeft de arbeidsmarkt geen be
hoefte. Zij komen voort uit de loopjon
gens en anderen, die geen vak leeren en
die op zekeren leeftijd te oud worden
voor het bedrijf waar zij werkzaam zijn.
De schuld ligt in veel gevallen bij de
ouders, die alleen maar zien naar het
geld, dat de kinderen inbrengen en zich
niet bekommeren over de vraag: hoe
moet mijn jongen of meisje, wanneer ze
ouder worden, genoeg verdienen om een
eigen huishouding te stichten?
Hier ligt een groote taak voor de ge
meenschap. De kosten, welke dit nee
zal brengen zullen na enkele jaren bun
nen worden gekort op de anders onver
mijdelijke steunuitkeering. Naast dt
geldelijk voordeel is er ook een belang
rijke cultureele factor aan deze kwesie.
Een goede vakarbeider kan een gode
positie verwerven, voor zich persom-
lijk een bron van arbeidsvreugde en oor
het stichten van een eigen gezin een
noodzakelijke voorwaarde. In Amter-
dam wordt naast de opleiding vooijon
geren ook getracht voor ouderen i den
leeftijd van 35 tot 40 jaar iets tedoen.
Gedurende de eerste 13 weken stalen
rijk en gemeente een bijslag vai 75
gedurende de weken 14 tot 20 27
in de weken 27 tot 39 25 inde we
ken 40 tot 52 12>/2 Daarn komen
de arbeiders wier volledige opJlding 52
weken duurt, geheel voor rekking van
den werkgever.
Maar niet alleen voor de nannelijke
jeugd, ook voor de vrouwdjke jeugd
wordt in de laatste jaren mer dan ge
wone arbeidsbelangstelling gevraagd.
Het dienstboden-vragstuk
was ook reeds voor deze oorlog een
belangrijk probleem. Te vfl is over het
hoofd gezien dat beroep dienstbode
omdat er geen ruimte meer was.
Elk nummer is gebonden aan een
bepaald aantal pagina’s, Dinsdags 4
pagina's en Vrijdags 6 pagina’s. Is deze
ruimte vol, dan moeten de laatst inge
komen advertenties blijven liggen voor
een volgend nummer.
Zendt Uw advertenties steeds
DpNDERDAGS in.
Advertenties, welke voortaan Vrij
dags, wegens plaatsgebrek, niet kun
nen worden opgenomen, zullen in het
daarop verschijnende Dinsdagsnum-
mer worden geplaatst.
DE UITGEVERS.
56 in luchtgevechten. Een eigen vlieg
tuig wordt vermist.
Aanvaren overdag en ’s nachts op
Malta van Duitsche gevechtsvliegers
Veroorzaakten groote branden en hevi
ge ontploffingen in vliegveldinstallaties
en havenwerken.
In de Middellandsche Zee viel een
Duitsche duikboot ten Oosten van To-
broek een krachtig beschermd convooi
aan en bracht een tankschip van 8000
b.r.t tot zinken.
Aan de Amerikaansche kust brachten
Puitsche duikbooten vijf vijandelijke
koopvaardijschepen met een gezamenlij-
ken inhoud van 41000 b.r.t en een kust-
wachtschip van de Amerikaansche ma
rine tot zinken.
Hierbij heeft de duikboot onder bevel
van luitenant-ter-zee 1ste klasse Rostin
zich bijzonder onderscheiden.
Een enkel Britsch vliegtuig heeft over
dag onder bescherming van de laag
hangende wolken een militair nutteloo-
zen aanval op West-Duitsch gebied, ge
daan.
De Duitsche politie deelt mede:
Bij de contröle van het verkeer
is vastgesteld, dat de bestuurders
van auto’s in de bezette Neder
landsche gebieden zich niet hou
den aan du hoogst toelaatbare rij
snelheid.
De desbetreffende bepalingen
zijn vervat in de verordening van
den secr.-generaal van het ministe
rie van Waterstaat no. 193 van 8
October 1941. Volgens deze bepa
lingen mogen automobielen, ge
heel onverschillig van welke soort,
binnen de bebouwde kom niet
sneller rijden dan 40 km per uur.
Dit wil niet zeggen, dat deze snel
heid voortdurend gehandhaafd
moet worden, doch deze snelheid
is het maximum, dat bij een gun
stige toestand van het verkeer be
reikt mag worden. Hieruit volgt,
dat werkelijk aanzienlijk langza
mer gereden moet worden. Daar
naast bestaat de verplichting, dat
de rijsnelheid telkens moet worden
aangepast aan de bestaande ver-
keerstoestand, d.w.z. dat bij druk
verkeer de hoogst toelaatbare snel
heid van 40 km per uur niet mag
worden bereikt.
Buiten de bebouwde kom mo
gen personenauto’s tot en met 8
zitplaatsen en motorrijwielen de
maximum snelheidsgrens van 80
km per uur niet overschrijden.
Alle overige auto’s, dus vracht
auto’s, omnibussen en andere spe
ciale voertuigen, mogen buiten de
bebouwde kom niet sneller rijden
dan 60 km per uur.
Er wordt in het bijzonder op
gewezen dat deze maximum snel
heid ook op autowegen in geen
geval mag worden overschreden.
De bepalingen van artikel 41 van
de genoemde verordening worden
hierdoor niet getroffen. De Duit
sche politie zal er voor zorgen, dat
aan deze zoo belangrijke bepalin
gen, die zoowel in het belang van
allen als ook in het belang van een
zuinig verbruik zijn, nauwgezet de
hand wordt gehouden. Een ieder
dient zich duidelijk te realiseeren,
dat hem bij een overtreding van
deze bepaling niet alleen een stren
ge straf, doch ook een intrekking
van het rijbewijs te wachten staat.
In dit verband wordt er nog
maals aan herinnerd, dat overeen
komstig artikel 8 van de genoem
de verordening iedere bestuurder
van een voertuig, hiertoe behooren
ook in het bijzonder de wielrijders
de uiterste rechterzijde van den
rijweg moet gebruiken. Wielrijders
die door gemakzucht of door an
dere niet steekhoudende redenen
midden op den rijweg met auto’s
in botsing |<omen, kunnen Igjaen
schadevergoeding verwachten.
Wil een bestuurder van ’n voer
tuig zijn voertuig ergens neerzet
ten om te parkeeren, dan is hij
verplicht z’n voertuig aan de uiter
ste rechterzijde van den rijweg,
wanneer daarnaast ruimte is op
die plaats neer te zetten, opdat t
overige rijverkeer zoo min moge
lijk gehinderd wordt.
Geconstateerd is, dat de be
stuurders van bakfietsen (melk
boeren, groentehandelaren, bloe-
menkooplieden enz.) hun voertui
gen uit gemakzucht midden op den
rijweg neerzetten. Tegen deze
verkeerszondaars zal met alle
scherpte worden 'opgetreden. De
uitvlucht, dat de bovengenoemde
bepalingen iemand onbekend zijn,
wordt niet aanvaard. Iedereen
heeft de gelegenheid zich met de
desbetreffende geldende verkeers
maatregelen vertrouwd te maken
en wie dit nalaat, loopt gevaar be
straft te worden.
OPERATIES OP TIMOR
GE-EINDIGD.
De Japansche strijdkrachten, die 12
Maart waren geland aan de Noordoost
kust van Sumatra, hebben in zes dagen
tijds 500 km afgelegd en op 18 Maart
de belangrijke stad Padang bereikt.
De op de Philippijnen opereerende
Japansche troepen, die 27 Februari op
het eiland Mindoro zijn geland, hebben
het steunpunt San José in het Zuiden
van Mindoro bezet en het aldaar gele
gen vliegveld veroverd.
In frontberichten wordt gemeld, dat
de Japansche strijdkrachten op het
eiland Timor op 12 Maart haar opera
ties hebben voltooid met beëindiging
van de actie tegen de resten der gealli
eerde troepen, die in den Westelijken
sector der hoofdstad van Portugeesch
Timor, Dilli, bescherming hadden
zocht
ENKELE GREPEN UIT HET RADIO
PROGRAMMA VAN DE KOMENDE
WEEK.
Zondag 22 Maart. Hilv. II. 12.15. Rot-
terdamsch A Capella Koor. Hilv. I.
19.10. Omroep symphonieorkest. 15.45.
Lichte muziek.
Maandag 23 Maart. Hilv. I. 19.10.
Viool, cello en piano-trio. Om 13 uur.
Practische wenken aan boer en tuinder.
Dinsdag 24 Maart Hilv. I. 14 uur.
Arnhemsche orkestvereen. 10.15 uur het
Utrechtsch strijkkwartet. Hilv. II. Re
portage over de avondscholen voor vol
wassenen. Hilv. I. 14.30. Een vlot,
luchtig programma.
Woensdag 25 Maart. Hilv. II. 14.45.
Bij den klompenmaker op bezoek. Om
13 uur reportage van een bezoek aan
een model-melkbedrijf te Katerveer.
Donderdag 26 Maart. Hilv. II. 17.30.
Liederen van Schubert en Brahms.
Hilv. II. 21 uur. Cabaret-programma.
Vrijdag 27 Maart. 14 uur. Kamer
orkest Ars nova et antiqua. Hilv. I.
13 uur. Ir. J. K. Groenewolt spreekt over
Rassen-keuze op gescheurd grasland.
Zaterdag 28 Maart. Hilv. I. 12 uur.
Nederlandsche liederen door de Zang-
klassqn der vereen. ..Zanglqst”. 19.30
uur. Lichte muziek bont programma.
15.45. A. J. Herwig: „Hoe zaaien we in
April in den groententuin?”
OPROEP VAN GÖRING
AAN DE BOEREN.
BERLIJN, 18 Maart. (D.N.B.). Rijks-
maarschalk Hermann Görich heeft heden
in een oproep tot de Duitsche boeren
namens het geheele Duitsche volk
zijn dank uitgesproken voor de gewel
dige volbrachte prestatie ter waarbor
ging van de voedselpositie.
Voorts riep de minister het boeren
volk op tot onvermoeiden arbeid, om dit
jaar nog grootere prestaties te volbren- J
gen. In de dringende behoefte aan ar- laat ^Idoende mogelijkheden tot kod-
beidskrachten voor den landbouw zal
worden voorzien door ’t betrekkken van
bruikbare hulparbeiders uit de bezette
gebieden in het Oosten en door het in
schakelen van vreemdelingen en krijgs
gevangenen.
Ook is er gezorgd voor het beschik
baarstellen van meststoffen en zaaigoed.
Ook de aanvoer van vloeibare brand
stof is ten gunste van den landbouw
geregeld en bijzondere contingenten
grondstoffen zijn verleend aan de in
dustrie van landbouwwerktuigen, ten
einde de vervaardiging van de benoodig-
de landbouwmachines te verhoogen.
Uw arbeid aldus minister Göring, is
even belangrijk voor de beslissing van
den oorlog als de strijd en overwinning
van den Duitschen soldaat ginds tegen
over den vijand.
Vervult derhalve uw taak met volle
toewijding en den grootsten ijver, opdat
ook voor de toekomst de voeding van
het Duitsche volk is gewaarborgd.
NIEUWE LUCHTAANVALLEN OP
PORT DARWIN EN PORT MORESBY.
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, is Port Darwin opnieuw door Ja
pansche bommenwerpers aangevallen.
Uit Canberra wordt gemeld, dat Port
Moresby eveneens door zware Japan
sche bommenwerpers is aangevallen.
De aanval heeft een half uur geduurd
en was gericht op de havenwerken.
Er zouden 40 bommen zijn gevallen.
Voorts hebben Japansche vliegtuigen ge
vlogen over eilanden nabij Kaap York.
Men gelooft, dat zij schepen hebben
aangevallen, maar er wordt geen mel
ding gemaakt van schade.
AUSTRALISCHE VLIEGERS IN AMERI
KAANSCHE EENHEDEN.
Australische vliegers worden thans,
naar uit Canberra wordt gemeld, bij
Amerikaansche eenheden ingedeeld.
Het aantal der onder het tot dusver
voor het Britsche rijk geldende oplei
dingsplan van Australië naar Canada
gezonden vliegers wordt verminderd.
In een officieele verklaring heeft de
Australische premier, Curtin, gemeld,
dat aanzienlijke Amerikaansche troe
pencontingenten in Australië zijn ont
scheept
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
ivard,
F
UfP-
niet
rus-
joor
cht-
ho-
an-
u;-
iet
;en
eu
21
s-
LTl
t
I
t
Bt
l
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
jit-
bti-
iig
n-
