De Oorlog
Kme van tie week.
r
/i
De Bolswardsche Courant en Westergoo
No, 25
i;
Stadsnieuws.
Voor alle lezers!
38BLe Jaargang
I.
yard,
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
DE UITGEVERS.
het Dindidagsnununer moeten worden
geplaats
te weinig voor zijn product, Of de con
sument betaalt te veel.
We zouden dit voorbeeld ook op an
dere levensmiddelen kunnen toepassen.
Het genoemde orgaan voegt hieraan
toe: Arbeidskracht is het kapitaal van
het nieuwe Europa en wij hebben deze
zorgvuldig aan te wenden. Daarom is
een ordening van den tusschenhandel ’n
dringende eisch teneinde de inproduc-
tieve arbeidskracht elders te kunnen ge
bruiken.
rijk gekomen is, zoodra de Britsche
heerschappij in den Indischen Oceaan
niet meer bestaat, aldus Hiraide.
AANGENOMEN.
Het beroep naar de Ned. Herv. ge
meente alhier is aangenomen door Ds.
G. A. van Dijk, thans voorganger van de
Evangelische Unie te ’s-Gravenzande.
Agv ii tcutiën per tegel:
Dinsdagsnummei 10 cent
Viijdagsnummci 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
00 cent
1 7 cent
VELDSLAG IN BURMA.
Vliegveld ten Noorden van Toengoe
bezet.
De Britsche nieuwsdienst geeft het of-
ficieele legerbericht uit Burma weer,
volgens hetwelk de toestand aan ’t front
van Toengoe Woensdag zorgwekkend
was. 1
teristen had Dinsdagmiddag de Chinee-
sche troepen aldaar omsingeld en het
vliegveld ten Noorden van Toengoe be
zet.
Volgens andere berichten woedt al
daar sinds ^Woensdagochtend een he
vige veldslag. Dinsdag hebben gecom
bineerde Japansche afdeelingen infante
rie en cavalerie den weg van Toengoe
naar Mandalay bij Jodashe, ongeveer 30
km ten Noorden van Toengoe, afgesne
den.
BENOEMING GEM.-SECRETARIS
HEERENVEEN.
Tot gemeente-secretaris van Heeren-
veen is dezer dagen benoemd de heer H.
Huisman, thans hoofdcommies redac
teur. De heer Huisman, een oud-Bols-
warder, was tot 1937 werkzaam ter ge-
meente-secretaire alhier.
K>
e-
n-
et
GESLAAGD.
Voor het Bakkersdiploma (vakbe
kwaamheid) slaagden dezer dagen onze
stadgenooten de h.h. S. J. Steensma en
D. de Boer.
Om 2 uur speelt de kampioen-candi-
daat, de oude garde C. A. B. III tegen
de mede-gegadigde voor de kampioens
titel Freno II.
C. A. B. III verloor slechts 1 wed
strijd en wel tegen ditzelfde Freno II, er
zal dus a.s. Zondag wel alles op haren
en snaren gezet moeten worden om
deze 2 punten uft het vuur te sleepen.
Opgepast C. A. B. m er kan en moet
gewonnen worden. Wanneer het weer ’n
beetje mee werkt, zullen we, zooals we
reed8 boven opmerkten, van een pittige
en aantrekkelijke wedstrijd getuige kun
nen zijn.
C. A. B. I moet naar Grouw, hoe zal
het eerste overwinterd zijn? Wet hopen
op een goed resultaat, alhoewel Grouw
thuis een (moeilijk te bespelen tegen
stander is. Hurry up, C. A. B. I.
ANDAMANEN HEBBEN ONVOOR
WAARDELIJK GECAPITULEERD.
Officieel wordt bevestigd, dat Japan
sche troepen de Andamanen in de Golf
van Bengalen hebben bezet
De Japansche strijdkrachten zijn in de
vroege morgenuren van 23 Maart op
Zuid-Adaman bij Port Blair aan land
gegaan. De Britsche tnoepfen hebben,
toen zij de nutteloosheid van verder ver
zet inzagen, onvoorwaardelijk gecapi
tuleerd.
De Andamanen, die door hun ligging
aan den oostelijken rand van de Golf
van Bengalen van buitengewoon strate
gisch belang zijn, behooren tot Britsch-
Indië. Zij bestaan uit de vier hoofd
eilanden Noord-, Midden-, Zuid- en
Klein Andaman en uit ca. 200 kleinere
eilanden; de groep heeft een totale op
pervlakte van 6500 kmJ. en een bevol
king van ca. 18000 zielen, hoofdzakelijk
Indiërs. De eilanden zijn door dichte oer
wouden bedekt, waaruit o.a. ebbenhout
voor den uitvoer wordt gewonnen. Op ’t
DE TAAK DER JAPANSCHE
MARINE.
Opmerkelijke verklaringen van kapitein
Hiraide.
Kapitein Hideo Hiraide, de leider van
de persafdeeling voor marine-aangele-
genheden in ’t keizerlijke hoofdkwartier
heeft in de Nitsji Nitsji Sjimboen ver
klaard dat de Japansche marine nog het
volle gewicht van haar verschrikkelijke
offensieve kracht moet bewijzen. De Ja
pansche marine is vastbesloten, den
oorlog niet slechts overal in de wateren
van den Grooten en den Indischen Oce
aan te voeren, doch, wanneer het noodig
zou zijn, in alle wereldzeeën.
De opzienbarende Japansche overwin.
ningen ter zee sedert het uitbreken van
den oorlog zijn slechts een begin. De
tijd is voor de strijdkrachten der marine
gekomen, haar werkelijke macht te ont
plooien.
Volgens Hiraide is niet te verwachten,
dat de openbare meening in de Vereen.
Staten kalm blijft als alle Amerikaan-
sche schepen van de Zuidzee verdreven
en verscheidene steden aan de Westkust
van Amerika verwoest zouden worden.
Engeland beleeft thans, nu het Indi
sche vraagstuk zijn voornaamste aan
dacht opeischt, het critiekste oogenbljk
van zijn geschiedenis. Men kan redelij
kerwijze aannemen, dat de tijd voor de
ineenstorting van het Britsche wereld-
VOETBAL.
Eindelijk, na 12 weken van voetbal
verstoken te zijn geweest, zullen de vele
voetballiefhebbers waarschijnlijk Zon
dag a.s. hun hart weer eens kunnen op
halen.
Om 12 uur speelt het eerste elftal der
adspiranten tegen de Sneek I adsp. Dit
wordt een zware opgaaf en zal het voor
de C.A.B.ers een moeilijken strijd wor
den. Het adsp.elftal maakt nog een uit
stekende kans op het kampioenschap,
doch een eerste vereischte i8 dan, dat
er Zondag gewonnen wordt. Aanpakken
boys, fel op den bal zitten en nooit één
moment loslaten, alleen dan is er kans
op succes.
Wanneer de lente in het land is, be
ginnen! zeer velen onder on8 reeds weer
te denken
ENKELE GREPEN UIT HET] RADIO
PROGRAMMA VAN DE KOMENDE
WEEK.
Zondag 29 Maart: Hilv. II. 10.30. Het
Slabat mater van Boccherini.
Maandag 30 Maart: Hilv. I. 19.10. Het
Rotterdamsch Philharmonisch orkest
15 uur. Voor de vrouw, Paasschotels.
Dinsdag 31 Maart. Hilv. I. 13 uur. Een
Brahmsprogramma. Hijv. II. 15.30.
Zonnestralen in ziekenzalen. 18.30. De
fabricatie van houten zolen en sandalen
in Friesland.
Woensdag 1 April: Hilv. II. 16 uur.
Gewijde muziek. 18.15 uur. Over Hilv. I
idem.
Donderdag 2 April: Hilv. II. 17.30. Die
sieben Worte Jesu Christi. Hilv. I. 13
uur. Iets over de tuinderij. Hilv. II.
18.30. Een vraaggesprek over de prijs-
beheerschlng. 15 uur. De legende „De
zweetdoek van de heilige Veronica”, van
Selma Lagerlöf.
Vrijdag 3 April: Hilv. I 11 uur en 14
uur. De Passie-muziek naar het evan
gelie van Mattheus, van Joh. Seb. Bach,
uitgezonden uit de Groote Kerk te Naar
den.
Zaterdag 4 April: Hilv. I. 16.20 uur.
Vondel’s Krulsbergh, door het Rotterd.
Kamer-ensemble.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
DE VERHOOGING VAN DE
LUISTERBIJDRAGE.
In aansluiting op het bericht over de
verhooging van de luisterbijdrage deelt
het Staatsbedrijf der P. T. T. nog mede:
Houders van een eigen ontvangtoe-
steld betalen over 1942 van Mei tot en
met December 25 cent meer per maand.
De radiozegel, waarmede de luisterbij
drage maandelijks kan worden voldaan
op de luistervergunning zal dus 1 Mei
a.s. van 75 ct. op een gulden worden ge
bracht.
Aangeslotenen op de rijksradiodistri-
butie betalen de luisterbijdrage tegelijk
met de contributie, de prijs van ’t abon
nement op de distributie zal met ingang
van 1 Mei echter evenveel worden ver
laagd als de luisterbijdrage is verhoogd,
zoodat de aangeslotenen op de Rljks-
radiodistributie evenveel blijven betalen.
BOND VAN OUD-LEERLINGEN DER
CHR. HUISHOUDSCHOOL.
Onder leiding van de presidente, me
vrouw Verhoeven vergaderde bovenge
noemde bond in „Ons Gebouw”.
De opkomst der leden was zeer goed.
Na de gebruikelijke opening werd het
programma vlot afgewerkt. 14 nieuwe
leden werden ingeschreven. De diverse
verslagen waren in een aardige samen
spraak opgesteld en oogstten een harte
lijk applaus.
Verschillende improvisaties slaagden
uitstekend en een viertal prijzen waren
beschikbaar gesteld. Aan de presidente
werd een mooie plant aangeboden voor
het vele werk dat zij voor de vereeni-
ging gedaan heeft.
ALLE ZANOVEREENIGINGEN IN NE
DERLAND IN 1 BOND OPGENOMEN.
De president van de Nederlandsche
Cultuurkamer en de commissaris voor
niet-commercieele vereenigingen en
stichtingen maken bekend, dat krach
tens een door laatstgenoemde op grond
van artikel 1 eerste lid der verordening
no. 41-1941 genomen besluit, alle zang-
vereenigingen in Nederland met ingang
van 15 Maart 1942 worden geacht te
zijn aangesloten bij den Ned. Bond van
Zangverenigingen, waardoor zij auto
matisch |zijn opgenomen in de |gsoep
volksmuziek van het muziekgilde der Ne
derlandsche Cultuurkamer.
Vereenigingen, welke zijn aangesloten
bij bovengenoemden Nederlandschen
Bond van Zangvereeniglngen, benevens
vereenigingen welke aangesloten zijn bij
den Nederlandschen Bond van Dillettan-
tenorkesten, behoeven zich niet nader bij
de Nederlandsche Cultuurkamer aan te
melden.
JUS-
loor
tht-
an-
bu-
Jpti-
Iet
zen
eu
21
en
aan de vacantie.
Wanneer we maar vroeg onze voor
bereidingen treffen, zoo redeneeren ze,
dan is er dezen zomer van de vacantie
nog wel iets te maken en men begint
met plaatsbespreken in hotels en pen
sions. met het huren van zomerhuisjes
en met het inkoopen van niet aan be
derf onderhevige goederen.
De Haagsche Post heeft het oordeel
gevraagd van den Directeur van het
Bondsbureau van Horecaf en dit is als
volgt samen te vatten:
Het is niet de bedoeling, de drang
naar vacantie te beteugelen, maar wel
mag een waarschuwend woord worden
gericht tot hen, die meenen dat het plat
teland het zooveel royaler met de voed
selvoorziening heeft dan de stad. Men
zal het, wat de |hoeveelheiden betreft,
zeker niet ruimer mogen verwachten dan
thuis het geval is. Het eenige, zij het
niet te versmaden' verschil, kan zijn, dat
de hotelkok met gebruik van dezelfde
ingrediënten smakelijker schotels weet
te bereiden. Indien men daarbij rekening
houdt met een beperkte keuze in de ge
rechten en zijn eischen niet al te hoog
stelt, is zijn kans op een teleurstelling
sterk gereduceerd.
De hoteliers en restaurateurs zullen
natuurlijk hun uiterste best doen, maar
de voorraden verminderen hard, de
dranken worden zeldzamer en het keu
kengerei en de serviezen kunnen bijna
niet meer vervangen worden. Van
weerskanten is dus medewerking drin
gend noodig.
Vë leven tegenwoordig wel in
den tijd van surrogaten.
Het theetekort wordt» overbrugd door
•en legio aantal thee-surrogaten, waar
van een (zeer grtoo’t deel net zooveel
overeenstemming met echte thee ver
toont als een citroen met een sinaas
appel. Het is voor het grootste deel
oloemengeur en bladerentooi. Het tekort
aan vet’ probeeren we aan te vullen met
jusblokjes en de verscheidenheid is zoo
groot dat we alle dagen een nieuwe pi-
kante(?) jus op tafel krijgen. Zelfs de
aardappel is voor onze Friesche smaak
dikwijls surrogaat, maar.we leven
gelukkig nog en mogen in de kleinere
plaatsen en op het platteland heusch niet
mopperen.
Wanneer men eens een enkele keer
een bezoek brengt aan een onzer hoofd
plaatsen, dan waardeert men pas hoe
goed we het nog hebben. Daarmee wil- j
len we natuurlijk niet zeggen, dat er
ook ten onzent geen armoede wordt ge
leden, en de voeding voor heel veel van
het opgroeiende geslacht maar juist vol
doende is. Voor een deel moet men
daarvan de oorzaak zoeken in de tijds
omstandigheden, maar ook voor een ze
ker deel in een zeker conservatisme,
waardoor nieuwe voedingsmethoden bij
ons zoo moeilijk ingang vinden.
Waarschijnlijk heeft ook de groote
verscheidenheid van surrogaten het pu
bliek wat sceptisch gestemd en zeker
moet er in dezen tijd een scherpe con
trole worden uitgeoefend over de veel
heid van surrogaten. Nu telkens nieuwe
surrogaten-fabrikanten zich bij het pu
bliek gaan aandienen, wordt het tijd,
dat de overheid strenge maatregelen
neemt om te voorkomen, dat het koo-
pend publiek de dupe wordt van dik
wijls waardelooze mengsels. Ook de
prij8 speelt naast de samenstelling een
belangrijke rol. Om eens één voorbeeld
te noemen bevat een der vele in den
handel gebrachte justabletten evenveel
werkzame stof als een gewoon ouder-
wetsch maggi-blokje, maar de prijs is 4
tot 5 maal hooger.
Met de in den handel verkrijgbare
zeeptabletten is het haast nog erger ge
steld om van de vele thee-surrogaten
dan maar te zwijgen.
Een eigenaardige kwestie wordt dezer
dagen in de Landstand besproken, n.l.
het prijsverschil
valn vele levensmiddelen op tien weg
van producent naar consument, waar
bij de marge van den tusschenhandel
dikwijls niet in verhouding staat tot den
kostprijs.
Als voorbeeld noemt dit blad aller
eerst de taptemelk, waarvoor de boer
slechts 2'/2 cent per liter ontvangt en
waarvoor in de steden 8 tot 10 cent
moet worden betaald. De oorzaak van
deze veel te groote winstmarge die (we
geven het onmiddellijk toe) niet alleen
in de zakken van den melkslijter ver
dwijnt, wordt dus veroorzaakt door een
distributie-apparaat dat veel en veel te
duur is. Wanneer (om maar eens bij dit
voorbeeld te blijven) een melkslijter
eenige klanten moet bezoeken in de Hol-
landiastraten en ook een aantal aan den
Sneekerweg en zijn collega doet precies
hetazelfde, dan is dat oneconomisch en
moeten er middelen kunnen worden ge
vonden dat de een de eerstgenoemde
klandizie krijgt en de ander de tweede
groep. Een van tweeën óf de boer krijgt
1
van den Archipel, Port Blair, dat sedert
1856 al8 strafkolonie dienst doet.
Volgens een bericht van den Engel-
schen nieuwsdienst uit Colombo heeft de
staatsraad een voorstel tot invoering
van den militairen dienstplicht met 22
tegen 17 stemmen verworpen.
De geslaagde landing van Japansche
strijdkrachten op de eilanden der Anda
manen wordt door de Japansche bladen
als een operatie van vérstrekkende be-
teekenis zeer groot opgemaakt, gepu
bliceerd.
De bladen schrijven eenstemmig, dat
deze operatie het eenige juiste en ver
staanbare antwoord is op het intrigse-
rende spel van Cripps in Britsch-Indië
en wijzen er vervolgens op dat door de
verovering van de Aandamanen de druk
op Britsch-Indië aanmerkelijk is ver
zwaard.
Engeland’s zorgen om zijn kroonko
lonie Indië zullen hiermee dus aanzien
lijk stijgen. Het bezit van deze eilanden
is voor de verdere operatie8 in de Golf
van Bengalen en in den geheelen Indi
schen Oceaan van beslissende beteeke-
nis.
De eerste buitenpost van Britsch-Indië
i8 daarmee reeds in Japansche handen
gevallen.
Naar Domei meldt, verklaart men in
militaire kringen, dat de bezetting van
Port Blajr door de Japanners de eerste
stap is op den weg naar verovering van
den Indischen Oceaan.
De Andamanen vormen de eenige hin
dernis tusschen Malakka, Ceylon en Br.-
Een duizendtal Japansche infan- Indië.
de Friesche taal op de lagere school.
De heer W. Terpstra, inspecteur bi
het L. O. te Utrecht en leider der afdee-
lifng L. O. bij het opvoederSgilde, formu
leerde dit dezer dagen in een rede over
„Opvoeding en onderwijs in den nieu
wen tijd” als volgt:
„Wanneer men zich op het volksche
standpunt stelt, zal men begrijpen dat
het onderwijs in Friesland niet tot zijn
recht kan komen, wanneer men aan het
onderwijs in de Friesche taal niet die
aandacht schenkt, waarop het recht
heeft.
Ik juich het streven dat in dit op
zicht in Friesland te onderkennen is dan
ook van harte toe. Het toekomstig be
stuur van deze Staat zal een open oog
hebben voor de ontwikkeling van de
Friesche taal op de openbare scholen.”
alsook in het onderwijs^
Dit laatste vooral zal zich meer en
beter aan de geheel veranderde tijds
omstandigheden moeten aanpassen. De
leerstof is lang niet zooals wij wel zou
den wenschen. Het zelfstandig denken
en doen wordt te veel verwaarloosd. Wij
moeten een leerstof hebben, die aange
past is aan het psychologisch kunnen
Nu de omvang van alle lieuwsbla-
den buitengewoon is ingekrompen, is
ook de beschikbare ruimte xxrr adver
tenties zeer beperkt en noeten alle
advertenties zoo beknopt nogelijk op
gesteld worden.
Advertenties kunnen skchts worden
opgenomen, zoolang de beschikbare
ruimte dat toelaat, zodat plaatsing
nimmer kan worden gegarandeerd.
Voorrang hebben fanilie-, culturee-
le en overheidsadvertmties en vraag
en aanbod. Is de toejewezen ruimte
vol, dan moeten de (verblijvende ad
vertenties wachten to het eerstvolgen
de nummer.
Zendt steeds de advertenties zoo
vroeg mogelijl in.
Aan de enkele .ezers, die zich tot
heden nog nét ebonneerden op het
Qinsdagsnunmer, adviseeren wij dit}
vanaf 1 April a.s. wel te doen, omdat
vanaf heden vele advertenties, waar-
onder ooi distributie-advertenties, in van den leerling. De lagere school en
„rvo+o*. niet de middelbare zooals tot dusver het
geval was, moet bepalen hoever de leer
ling gebracht zal kunnen worden om op
genomen te worden door het middelbaar
onderwijs. Ook aan de opleiding van de
leerkrachten moet veel verbeterd wor
den. De beroepskeuze moet nu op te
jeugdige leeftijd worden gedaan. Boven
dien is de eenzijdige opleiding dikwijls
de oorzaak, dat men niet meer een an
dere richting uit kan en dan noodge
dwongen maar bij het onderwijs blijft
hangen.
Dat dit schadelijk is èn voor den on
derwijzer én voor den leerling behoeft
geen nader betoog. Natuurlijk is daar
ook nog de belooning. Een te laag be
ginsalaris is funest voor het goed be
oefenen van dit ambt en zeker niet in
overeenstemming met de verantwoorde
lijke positie van den onderwijzer. Het
ambt van onderwijzer moet weer wór
den een eereambt, immers aan hen is
de taak toevertrouwd de jonge gene
ratie op te voeden tot volwaardige Ne
derlanders, met een juiste kijk op nieu
we verhoudingen en nieuwe toestanden.
Een belangrijke invloed ten goede zal
in dit gewest ook kunnen uitgaan van
Onze nieuwe tijd vraagt nu eenmaal
die ordening, zoowel in handel en am
bacht
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 26 Maart. (D. N. B.). Het
opperbevel van de Duitsche weermacht
maakt bekend:
Op het schiereiland Kertsj werden vrij
zwakke vijandelijke aanvallen afgesla
gen.
In het Donetsgebied strandden aan
vallen van den vijand, die ten deele door
vechtwagens werden gesteund in ver
bitterde gevechten van man tegen man
op den hardnekki ;en tegenstand van
Duitsche en Roemt ensche troepen.
In verscheidene sectoren van de rest
van het oostelijke front werden bij aan
houdend dooiweer vijandelijke aanvallen
in voor een deel verbitterde gevechten
eveneens af^esjagen. Plaatselijke aan-
valsacties verliepen met succes.
Op 24 Maart bombardeerden ge
vechtsvliegtuigen in een haven aan de
Kaukasische kust een koopvaardijschip
van gemiddelde grootte in brand.
Een Duitsche duikboot bracht ten
Oosten van Solloem een torpedoboot-
jager en een stoomschip van 5000 brt. egan(j Zuid-Andaman ligt de hoofdstad
die deel uitmaakten van een krachtig be- - - - - - -- - -
schermd Britsch convooi, tot zinken.
Duitsche gevechtsvliegers vielen met
goede uitwerking de haven van La Va-
letta op Malta aan. Voor de baai
Marsa Scirocco kreeg een Britsch pa
trouillevaartuig een bomtreffer.
Nachtelijke aanvallen der luchtmacht
met bommen van zwaar kaliber op het
havengebied van Dover en voor de oor
logvoering belangrijke doelen in deze
stad veroorzaakten groote schade. Een
gevechtsvliegtuig, dat op verkenning
was, heeft overdag boven de Zuid-Oost-
kust van 'Engeland een Britsch jacht
vliegtuig neergehaald.
De vijand wierp in den afgeloopen
nacht brisant- en brandbommen op ver
scheidene plaatsen in West-Duitschland.
De burgerbevolking leed verliezen aan
dooden en gewonden. Storingsvluchten
van enkele vijandelijke vliegtuigen voer
den tot in het Zuiden van het Duitsche
rijk. Nachtjagers en luchtdoelgeschut
schoten acht der aanvallende bommen
werpers neer. Hierbij behaalde de eerste
luitenant Becker zijn 15e en 16e nach
telijke overwinning.
Kapitein Ihkefeld schoot op 24 Maart
zijn 70en tot 74en tegenstander in lucht
gevechten neer.
Vr^dag 27 Maart
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
a Telefoon No. 451
I
■Z
i
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINOA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
tenties
l*
rtfp-
Miet
SWARO
8792$
t F,
jit-
lig
Ti
DE JONG’S NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
n-
1
r
