Revue van de week.
De Oorlog
t)AO VAN DEN ARBEIT
I
I
1
-1
De Bolswardsche Courant en Westergoo
aI
I
III
11
1
Vrfldag 1 Mel 1942
38£lg Jaargang
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
I
i
f
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
,1
No. 35
1.
parch
1
m**cm
fen vormen van het Europeesch geheel.
Deze Europeesche eenheid brengt dus
mee dat een Europeesch bestuur de cen
trale leiding moet krijgen over bepaalde
gebieden van de economie, zooals het
prijspeil, de valuta en de buitenlandsche
handel en over de verhoudingen tot de
rest yan de wereld. Hoewel dus nog
niet ver genoeg gaande heeft de bro
chure van Jhr. de Geer dit voordeel,
dat velen 'Zullen worden aangespoord
den algemeenen toestand ook eens van
de door hem belichte kant te aanschou
wen en dit kan en zal op veler inzicht
verhelderend werken.
Het begrip over
het mijn en dijn
is in, deze loofllogsjaren buitengewoon
rekbaar geworden. Regelmatig wordt de
beschikbare ruimte in de dagbladen in-
A d t B n I i p r IJ n.
i Jai IJ rt.nj, 100 et.
alke m.m. meet 8 ct.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
I
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgcld !r, p. p. per hall jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
ro 8792$
NATUUR EN ARBEID,
tezamen vormen zij den grond
slag van ons bestaan. Telkenjare
op den eersten Mei zullen wij,
nationaal-socialisten, het huwelijk
van die twee, die elkaar zoo
volkomen wederzijds kunnen aan
vullen, herdenken. Mussert
1
Arbeiders en Kantoorbedienden
schenkt hier aandacht aan
Nederlander! Zorg voor vrouw
en kind is voor den Nederlandschen
man iets vanzelfsprekends. Voor je
gezin kan je het best zorgen, als
je werkt. In Duitschland kan je te
allen tijde door te werken goed
verdienen en daardoor in het on
derhoud van je gezin voorzien.
Je kunt je aanmelden bij alle ar-
beidsbureaux.
m-
let
len
21
>g
Onze vliegtuigen vielen met succes de
haven van Tobroek aan en beschoten
met machinegeweren concentraties van
vijandelijke voertuigen ten Westen van
de vesting. Een Curtiss werd door Duit
sche jagers neergehaald.
Sterke Italiaansche en Duitsche vlieg
tuigformaties ondernamen herhaalde
bombardementen op Malta, waardoor
groote verwoestingen werden aange
richt.
Een verkenningsvliegtuig van de ko
ninklijke marine, dat een convooi in het
centrale deel van de Middellandsche Zee
escorteerde, sloeg met succes een aan
val af van drie Britsche Blenheims,
waarvan er een ernstig werd getroffen.
Ons toestel, dat bij het gevecht werd
beschadigd, is met drie gewonden aan
boord op zijn basis teruggekeerd.
d
I
Volk. wij marcheeren
Men zegt wel eens: elke medaille heeft
zijn keerzijde en het eigenaardigste is,
dat diegene die éan een ander een me
daille toont, nooit de keerzijde, maar
steeds de bovenkant,^ d.i. de mooiste
kant laat zien.
Dit vloeit bepaald voort uit de inge
wortelde gewoonte bij de menschen om
graag in de allereerste plaats
de mooiste kant
van het leven te zien en te hooren. Ook
diegene die, zooals men dat noemt aan
den weg timmert (en in dit geval ver
keert de man van de krant wel in een
zeer uitzonderlijke positie) doet om het
meeste succes te behalen, het verstan
digste eveneens die mooiste kant van
het leven te belichten.
I J
zoo nu en dan het schip van staat een
duw in de verkeerde richting. Het is
daarom een verheugend feit dat een man
van de oude soort, de man, die een zeer
verantwoordelijke positie in ons land
voor den oorlog heeft ingenomen, tot de
conclusie gekomen is, dat een Europee
sche samenwerking noodzakelijk is. Het
is niemand minder dan den vroegeren
minister-president Jhr. de Geer, die in
zijn bekende brochure deze, formuleering
geeft: „Er moet een samenwerking tus-
scheh de verschillende landen ontstaan
waarbij de volstrekte soevereiniteit der
afzonderlijke staten niet gehandhaafd zal
kunnen worden.”
Deze uitlating kan voor velen, die
thans niet wilden nadenken nuttig zijn.
Het is jammer, dat Jhr. de Geer deze
gedachte niet verder heeft uitgesponnen
In een noodzakelijke Europeesche sa
menwerking zullen toch bepaalde le
vensgebieden autonoom moeten worden
geregeld, maar wat de
economische orde betreft, deze zal
centraal
moeten worden geregeld, evenals de
landsverdediging een onderdeel zal moe-
lezers de vraag stellen: is het dan in J
dezen beroerden tijd nog mogelijk een
mooie kant aan de levensmedaille te ont-
dekken? en ons antwoord luidt®» waar
om niet?'Onder den druk der tijden heeft
het egoïsme plaats gemaakt voor de
hulpvaardigheid, is het begrip van een
dienende volkstaak in breede lagen van
ons volk doorgedrongen, is de macht
van het geld verminderd en de waarde
van den arbeid naar voren gekomen. De
•oclale omwenteling die zich thans vol
trekt en waaraan we allen deelnemen
ook zij die nog steeds aan den zelfkant
blijven staan is de voorzijde van de
levensmedaille die we gerust elkander
mogen toonen.
Een tweede vraag is. Wat bevat de
keerzijde? en dit antwoord kan niet op
timistisch zijn. Hoe ook deze wereld-
strijd zal afloopen en welke partij met
de overwinning zal gaan strijken, doet
niets af aan het feit, dat deze overwin
ning te duur is gekocht. Hoeveel jaren
zullen er niet overheen moeten gaan voor
al het leed van dezen oorlog is uitge
bloed; voor de ondervoeds jeugd weer
krachten vergaard heeft voor de nieuwe
levensstrijd; voor de kapot gemaakte fa
miliebanden weer opnieuw gehecht zijn
en de vrede de plaats van de haat heeft
ingenomen.
Het meest betreurenswaardigste is nog
wel dat we door eigen onwil medewer
ken dié druk der tijden nog moeilijker te
maken. Inplaats van als één man mede
te bouwen aan de heropbouw van onze
in elkaar gezakte samenleving, blijven
zeer velen onder ons niet alleen op de
walkant werkloos staan, maar geven ook
trimt de Boalserters oan to soargjen, det
dizze Krite great wirdt; det binne jimme
Boalserters oan jimme stêd forplicht.
Mei in hertlik wird oan de hear Van der
Spoel en in oprop oan alle Friezen oirf
to striden for de moaije tael en de winsk
det dit 40-jierrich bistean ’n tsjügenis
wêze mei for it Frysk, slüt dizze sprek-
ker syn taspraek.
Oan de hear Van der Spoel wier üt
namme fen it haedbistjür in blommekoer
oanbean.
De hear de Vrïes fen .it Haedbistjür
jowt mei de lokwinsken in tapaslik boek
hweryn de jierforslajggen fen _’e Krite
biwarre wirde kin.
De hear H. R. Kingma, foarsitter fen
'e P. F. C., bringt de lokwinsken oer fen
de^Boalserter boargerij en forbynt der-
oan de winsk det ek yn ’e takomst üs
moaije tael yn Boalsert yn eare hélden
wirde scil.
De hear Noordenbos sprekt nammes
it bistjür en de leden fen ’e Krite in
hertlik wirdt fen tank for alle goede
winsken.
De hear Zandbergen hat demei de
o'anwêzigen formakke mei syn goechel-
kinst en det mei folie sukses.
R.-K. LANDBOUWSCHOOL.
Donderdagmorgen had in de gebou
wen aan de Oasthuissingel de eindles
plaats van de leerlingen der vierde klae
dier schoot
Waarschijnlijk zullen velen onder onze genomen door berichten over diefstallen,
over clandestien slachten, over in beslag
name van groote voorraden goederen die
aan dé distributie zijn onttrokken.
Wanneer men dit lijstje zou optellen
komt men voor de levensmiddelen tot de
duizendert kilo’s, voor de sigaren tot de
honderdduizend stuks enz. Het pleit
voor het goede inzicht van den distri-
butiedienst dat de rantsoenen nog steeds
gehandhaafd kunnen worden, hoewel,
wanneer niet de zwarte handel zoo we
lig tierde, In sommige gevallen de extra
rantsoenen konden worden verhoogd.
Wat ons inziens een veel erger ver
schijnsel is, dat is de handel in bonnen.
De hoeveelheden die ons op de diverse
bonnen worden toegewezen zijn in veel
gevallen juist genoeg voor het normale
levensonderhoud. Wanneer men dus om
een bepaald geldelijk voordeel een deel
van deze bonnen verkoopt, dan is daar
van het onvermijdelijk gevolg, dat in die
huisgezinnen de normale voedselvoorzie
ning in de war loopt en het gevaar voor
ondervoeding zeer accuut wordt. Nooit
genoeg kan er gewaarschuwd worden
tegen deze praktijken. Het is van den
verkooper een zeer on?ociale daad ten
opzichte van zijn huishouding, maar min
stens even afkeurenswaard is degene
die deze bonnen koopt om daarmee zijn
eigen rantsoen te vergrooten. Nu hoort
men somtijds beweren dat sommige ge
zinnen niet in staat zijn alle bonnen in
goederen om te zetten om de.eenvou
dige reden dat de verdienste te klein is.
Indien dit waar is, dan heerscht er een
misstand {He zoo gauw mogelijk moet
worden verholpen. De beschikbare rant
soenen vormen het minimum voor ons
levensonderhoud en elke gewilde of
door de noodgedwongen vermindering
daarvan doet schade aan onze volks
kracht.
Er is thans in de bonnenwereld weer
een nieuw object binnengeslopen, n.l. de
vervalsching van de distributiebons.
Het Centraal distributiekantoor heeft
onder den suggestieven titel: „Past op
uw tellen” een geschriftje verspreid,
waarin de winkeliers worden aange
spoord bij het in ontvangst nemen van
distributiebonnen op hun hoede te zijn
voor namaak of vervalsching. Het
schijnt soms heel moeilijk te zijn de ech
te van de valsche bons te onderscheiden.
Ehkele kenteekenen zijn b.v. het ontbre
ken van perforatieranden (het is dus van
belang dat men de bonnen langs de
perforatie afscheurt en niet afknipt (met
een beetje geduld is dit ook bereikbaar)
verder zijn de valsche bons kenbaar aan
ongewone scheurranden, overgeplakte
stukjes, weggekrabde ondergrond-aniline
potloodstrepen óf resten daarvan.
In het eigenbelang van den winkelier
maar ook in het algemeen volksbelang
moet het euvel van de bonnenverkoop en
de bonnennamaak met kracht worden
bestreden.
We willen in dit verband nog even
wijzen op een andere gewoonte, die ook
zijn nadeelige gevolgen heeft. Voor de
zieken en zwakken worden extra bons
verstrekt, alleen op advies van den ver-
trouwensgeneesheer.
Een zeer belangrijke maatregel die de
volksgezondheid ten goede komt. Wat
gebeurt nu echter? Dat in veel gevallen
de extra rantsoenen worden gebruikt in
het belang van de geheele huishouding
en niet in het uitsluitend belang van de
ziekte of zwakke, waarvoor dif rantsoen
bestemd was. Wanneer de volle melk
voor de .zwakkere bestemd, uit oogpunt
van gasbesparing tegelijk met de tapte
melk voor het gezin gekookt wordt, blijft
er van de extra voeding voor de betrok
ken patiënt niet veel over.
We zouden hiervan nog meerdere
voorbeelden kunnen geven, maar laat dit
enkele voorbeeld genoeg zijn om hen
die ziekenbons in huls hebben aan te
sporen deze bons ook werkelijk ten goé
de té laten komen aan hen, die dit dub
bel «n dwars noodlg hebben.
?0 cent
7 cent
enties
TWEEDE BOMBARDEMENT VAN
NORWICH.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
30 April. (D.N.B.) Het opperbevel der weer
macht maakt bekend:
In den centralen en den N o o r d e-
1 ij k e n sector van het Oostelijke front wer
den eigen aanvals- en stoottroepacties met
succes uitgevoerd. Enkele vrij zwakke aan
vallen van den vijand werden afgeslagen.
Door aanvallen van de luchtmacht op spoor-
weginstallaties en achterwaartsche verbin
dingen leden de bolsjewisten gevoelige ver
liezen aan rollend materiaal.
Aan het front in Lapland en aan het
front bij Moermansk mislukten her
nieuwde vijandelijke aanvallen onder hooge
bloedige verliezen voor den vijand.
In No or d-- Afrika als gevolg van he
vige zandstormen slechts levendige weder-
zijdsche verkenningsactiviteit.
In het Oostelijke deel van de Middel
landsche Zee heeft een Duitsche duik
boot een transport-zeilschip van het Britsehe
ravitailleeringsverkeer tot zinken gebracht.
Vliegvelden op het eiland Malta werden
•overdag en ’s nachts met goede uitwerking
gebombardeerd?
Duikbooten hebben aan de Oostkust van
N o o r d -A m eri ka zes vijandelijke koop
vaardijschepen met een gezamenlijken inhoud
van 33.000 brt. tot zinken gébracht en een
ander vrij groot schip door torpedotreffers
beschadigd.
De vergeldingsaanvallen van de Duitsche
luchtmacht op Groot-Brittannië
werden voortgezet. In den nacht van 29 op
30 April vielen formaties gevechtsvliegtui
gen bij goed zicht de Engelsche stad N o r-
w i c h aan. In het centrum der stad en in
industrieele installaties werden omvangrijke
branden en hevige ontploffingen waargeno
men.
Bij een vijandelijken luchtaanval op de
voorsteden van Parijs ontstonden vrij groote
schade aan gebouwen en verliezen onder de
burgerbevolking.
ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT.
Luchtaanvallen op Tobroek en Malta.
ROME, 30 April. (Stefani). 698ste
weermachtsbericht:
Aan het front van Cyrenaica levendi
ge activiteit van onze verkennings-
patrouilles, die door dén hevigen ghibli
'werd belemmerd.
,'b-
;n
DE VODDENRAPER VAN PARIJS.
Een tjokvolle Doelezaal heeft Dinsdag
avond met stille aandacht geluisterd
naar bovengenoemd tooneelspel, opge
voerd door het gezelschap Gerlach.
Bij de beoordeeling van een dergelijk
stuk dient men zich zoo mogelijk te ver
plaatsen in de toestanden en de verhou
dingen in dien tijd te Parijs. Eigenlijk,
zouden entourage en kleeding zich moe
ten aanpassen bij de taal en handelingen
waarvan dit stuk uit de oude doos als
het ware doorweven is. De oude koet-
siersjas van Vader Jean doet het bijv,
beter dan het modern colbertje van men
heer de Baron, of het moderne zomer-
costuum van een der andere medespelers
Wanneer dan bovendien de kamer van
den baron een gewoon burgermans huis
houding is, gaat er voor ons een groot
deel van de noodzakelijke sfeer verloren.
Met de buitengewoon goede tooneel-
krachten zooals Vader Jean, juffr. Clara
en Marie en juffr. Pothard waarover dit
gezelschap beschikt, moet men niet te
lang meer snuffelen in de oude stoffige
resten van een voor onzen tijd verouder
de tooneelkunst. Dat kan voor een
oogenblik als curiositeit bevrediging
schenken, maar op den duur geen be
langstelling kweeken. Wij hopen dit ge
zelschap iri het volgend seizoen met een
van onze mooie tooneelstukken nog
maals in de Doele te ontmoeten.
Aan belangstelling zal het hun dan ze
ker niet ontbreken.
HOOFDREDACTEUR
NIEUWMARKT 29,
1T 40-JIERRICH BISTEAN FEN DE
KRITE BOALSERT.
Der wierne hiel hwet leden en bilang-
stellenden opkomt by de feestjoun dy’t
Woansdeitojoun yn hotel Boermans hél
den is.
Der wieme blomstikken oanwêzich fen
it Fryske toanielboun, de Krite Ljouwert,
dy fen Snits en Frentsjer en de Perma-
nente Feestkommisje to Boalsert. Lok
winsken wierne tastjürd troch de kriten
Drachten, Bergum, Dokkurn, liJarren-
fean, it toanielboun ’n lokwinsk fen de
Krite Gerdyk. Fierders fen de éld-foar-
sitter Statema, aldbistjürslid Feenstra to
Rotterdam, fen de Boargemaster fen
Boalsert en de hearen Terpstra en Nieu
wenhuis fen it Frysk Selskip.
De hear Noordenbos iepent as foarsit
ter fen de Krite dizze gearkomste en
ropt it wolkom ta oan de hearen Dijkstra
en De Vries, foarsitter en ponghalder
fen it Frysk Selskip, oan de minsken fen
’e krante, de-P. F. C., de éld-krite-foar-
sitter Schokker en dé- oanwêzige leden.
Op dizze feestjoun moatte wy efkts
tobek sjen nei de tiid do’t de Krite op-
rjuchte is. Det wier yn 1902 do’t nei in
ütfiering fen de krite Ljouwert yn Boal
sert prikken yn it wirk stelt binne om
ek hjir in Frysk Selskip op to rjuchtsjen.
Det barde op dy joun net, mar lokkich
wierne der twa minsken dy de oare dels
bisocht hawwe de Boalserters, dy’t fiel
den for de Fryske tael, byelko'ar to brin-
gen. De hearen Piekema en Van der
Spoel hawwe dêrtroch de groun lein for
dizzte Krite.
It earste bistjür bistie üt ’e hearen
Piekema, Vari der Spoel, D. Steensma
en H. Banning. Uncjerskate jounen binne
der dodestiids ynelkoar set, allegearre
mei- eigen krêften en just dizze jounen
moatte ek, yn üs tiid hwer werom kom-
me.
Al gau hat de Krite ék o'an toaniel-
spyljen dien en troch de kindige lieding
fen de hear Leverland is it Kriijetoaniel
yn de earste klasse fen it Fryske toaniel
boun opnommen. Jammer det de tsjin-
wirdige Krite net mear op dit hege plan
stiet. Der moat wer komme ’n krêftige
toaniellieding en ’n warbere jongerein’
mei Ijeafde for üs Fryske tael.
De hear D, Steensma hat lange jierren
foarsitter. west en ek de hearen Statema
en Schokker.
De Krite en Boalsert binne ien neffens
de foarsitter. De greate historyske fees
ten dy’t hjir yn forgeande jierren ynel
koar set binne jowe it biwiis det it yn
Boalsert- kin en wol. Dy tiid moat werom
komme.
Mei de winsk for ’n bettere tiid, ek for
de Krite Boalsert bislüt de foarsitter dit
koarte oersjuch.
It wird wier nou oan de hear Zand
bergen fen Grou, üs Fryske „goochelaar”
dy’t de minsken aerdich förmakke mei
syn goechelkinst. Der wierne knappe nü-
merkes by en it foel tige yn ’e smaek.
Yn ien fen de skoften is de iennichst
oanwêzige oprjuchter fen de Krite Boal
sert, de hear Van der Spoel, troch de
foarsitter hildigje mei de bineaming ta
earelid fen de Krite. Dit is de twadde
kear det soks bart. De earste kear wier
it master Leverland en nou de twadde
kear Van der Spoel. Boppedien jowt de
foarsitter nammes de Krite qan v. d.
Spoel ’n lyts presintsje n.l. it moaije boek
fen Simke Kloosterman „Ut de giel-
goerde”.
Van de Spoel bitanket mei inkele wir-
den en een earnstich wird oan de jon
gere leden fen it Kritetoaniel.
Dé foarsitter f|in it hae|dbistj!Ür, de
hear Dijkstra, bringt de lokwinsken oer
ek nammens de hear Canne. Yn de élde
stêd fen Gysbert-om en Ds. Joost Hal-
bertsma stean wy op hillige groun.
Fryslén hat ’n greate forplichting oan
Boalsert, de élde Hénzestêd. Sprekker
I
■to/.
EDUARD ANNE SCHOT
J
9
I
I
I
I
I
o
e-
SWARD
■el-
us-
©or
|ht-
hO-
De schoot
De hand aan
Kameelen als hulp voor de Duitsche troepen.
Geduldig wacht de kameel op een Duitsch
vliegveld in Afrika op de komst van het
transportvliegtuig. Volbeladen gaat straks
de tocht naar de Duitsche stellingen.
(VPB-ScherUPK. Kriegsberichter Hug)
f'. -
‘P”
tit-
iti-
til
k, Met negen millioen!
Ons noodlot zal verkeeren,
Als wij daden doen!
De nacht is overwonnen i
In het morgenrood
Is de dag begonnen
Van vrijheid, arbeid, brood.
Bouwt mee, kameraden! En bouwen vraagt daden!
De schoot van de toekomst verwacht onze zaden!
De hand aan den hamer, den ploeg en de spade!
Volk, bal de vuisten!
Ken één gebod:
Maak met Uw knuisten
Uw eigen lot!
Volk, sluit de rijen,
Nu is ’t de stond:
Word eep volk van vrijen:
*Eén arbeidsfront!
Bouwt mee, kameraden! En bouwen vraagt daden!
De schoot van de toekomst verwacht onze zaden!
De band aan den hamer, den ploeg en de spade!
1
I. D. OSINGA,
BOLSWARD.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
De trommels slaan een roffel:
Ons volk staat op!
Met hamer, spade, troffel.
Met vuist en kop
Gaat Nederland beginnen
Een nieuwen tijd:
Een volksstaat is te winnen
Voor d’eeuwigheid!
Bouwt mee, kameraden! En bouwen vraagt daden!
van de toekomst verwacht onze zaden f
den hamer, den ploeg en de spade!
1
