De Oorlog Revue van de week. De Bolswardsche Courant en Westergoo ifl Ne. 37 Vrfldag 8 Mei 1942 38gl2 Jaargang Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 Stadsnieuws. 1. heel f nen in deze klas zullen wel zorgen de Arbeiders en Kantoorbedienden schenkt hier aandacht aan1 Waar is er metterdaad socialis me? Wanneer een oudere Neder- landsche arbeider met veel kinde ren in Nederland een betrekking gaat innemen, die voordien door een ongehuwden arbeider werd in genomen, van wien nu verlangd wordt! eens arbeid in het buiten land te verrichten. Is dat sociaal of onsociaal? f f f f f f f f f f 75.168.56 10.000.— 28.876.— 2.523.37 56.292.56 10.982.67 7.872.66 8.911.06 Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Leesgcld fr p. p. per hall jaar f 1.57 Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c. Voor het Buitenland f 7.35 per jaar. teesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal. A 'j y 3 r J n H J p ij i 5 n, 3 3$ y 100 et. alka aa «neer 6 ct. Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. o- n- D cent V cent tntiei ro 8792$ DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. Koortsachtige bedrijvigheid ter voor bereiding der kamende gebeurtenissen. BERLIJN, 6 Mei. (D.N.B.). Aan het Oos telijk front ontwikkelen de dingen zich, naar van Duitsche militaire zijde wordt verklaard, voortdurend in de richting van de komende slagen. Van Duitsche zijde heeft men reeds herhaaldelijk naar voren gebracht dat de voor de komende operaties gereed gehouden Duitsche reserves op geen plaats aan het Oostelijk front in den strijd zijn gebracht. Deze verklaring is ook tegenover de jongste vijandelijke berichten die het tegendeel be weren, van kracht. Exhange Telegraph zal haar nog vlug genoeg moeten bevestigen, wanneer n.l, deze Duitsche reserves eens handelend optreden en zich met haar volle gewicht doen gelden. Reeds sedert weken komt de activiteit aan het Oostelijk front weer uitsluitend van de zijde van de Duitsche troepen en hun bondgenooten. Hun doel is nog steeds het vormen van de gunstigste stellingen voor stormaanvallen. Tot dit doel zijn reeds ver scheidene formaties vrij veel verder naar 't Oosten opgerukt. Onder het motto „zorgvul dige voorbereiding van de komende gebeur tenissen” heerscht aan het geheele front aan Duitsche zijde koortsachtige bedrijvigheid. Voor de eigenlijke frontlijn bevonden zich nog eenige Duitsche vooruitgeschoven stel lingen. Deze konden bijna alle reeds tijdens de oprukkende beweging van de Duitsche en geallieerde troepen in de nieuwe frontlijn worden opgenomen. Er is hier reeds de weg gebaand voor successen waarvan de bekend- Het nieuwe Socialisme is het Socialisme der Germaan-* sche samenwerking. zeoals vennootschapppen op aandeelen coöperatieve vereenigingen, onderlinge verzekeringsmaatschappijen, gas-, elec- triciteit- en waterbedrijven, openbaar verkeert en havenbedrijf. Deze belasting zal worden geheven ter zake van het binnen een gemeente uitoefenen van een bedrijf in heil kalen derjaar voorafgaande aan het belasting jaar. Naast deze ondernemingsbelasting komt dan nog de speciale vennootschap belasting, die dezelfde categorie omvat. De ondernemingsbelasting wordt even wel berekend naar de bedrijfsopbrengst! en naar het bedrijfskapitaal. Bedraagt dit laatste minder dan 3000 gulden, dan is ter zake geen belasting schuldig. De vértnoofschapsbetasting 'is meer geba seerd op de winst. Ten slottie de vermo gensbelasting alleen wordt geheven van perbevel van de weermacht mededeelt, vlo- jeëscorteerd door tal van loordwestkust van Frank- 74.175.87 f 111.541.96 86.074.96 21.683.18 f f f f 217.939.80 van de Centr. Bank uitgeg. aan R.C.houders uitgeg. gek. waarden Op 31 Dec. 1941: te goed R.C. houders en effecten tegoed bij de C. B. schuld bij de R.C.houders De groote demonstratie van den Neder- Na herhaalde waarschuwingen heeft de bezettende macht een zeer zwaar vonnis moeten vellen over een aantal Nederlanders, die óp de een of andere wijze gepoogd hebben den vijand te begunstigen. On der de slachtoffers bevinden zich een aantal Nederlandsche oud-officieren en hun handelwijze valt in geen enkel op zicht goed tte praten. Toen na Mei 1940 het Nederlandsche leger op bevel van den Führer uit de krijgsgevangenschap werd ontslagen, hebben vele oud-officieren zich op hun eerewoord verplicht geen actie te zullen ondernemen tegen de Duitsche weer macht en hare belangen. Een klein deel van deze officieren heeft later gemeend dat/ eerewoord te moeten terugvragen en heeft daardoor de consequentie aan vaard van opsluiting In een concentratie kamp. Het oorlogsrecht is streng en GESLAAGD. Geslaagd voor het eindexamen Gymna sium A., L. Nauta, Vadershofstee en voor B, L. van der Werft alhier. landschen Arbeidsdienst op Houtrust, waaraan 1300 mannen en 130 vrouwen deelnamen. De officieele gasten op de «eretribune, v.lJi.r. de waam. Comman dant van den N.A.D., Commandant De Bock, Rijkscommissaris Rijksminister Dr. Seyss Inquart, de leider der N.S.B„ Ir. A. A. Mussert en Commissaris-Gene- raal Schmidt. it- ti- et en ':U 11 ig s- >n beide puntjes thuis te houden. FILMAVOND IN DE DOELE. Zondagavond 10 Mei draait in de Doele de niet zoo erg .bekende film „Jeugd”. Het is een voor Bolsward wat eigenaardig gegeven, wat in deze film behandeld wordt. Het op het doek te vertoonen probleem past meer thuis in een der groote plaatsen, waar het leven ietfe moderner en vrijer is. Niettemin valt er in deze film zeèr sterk spel te bewon deren. De oude pastoor Hoppe is een prachtfiguur die door zijn diepe men- schelijkheid en medeleven met zijn pa rochianen alom bekend en bemind is. De zonnige blonde Aanche, het nichtje van den pastoor, is de ster van ’t dorpje Rosenau. Beide rollen worden door eer ste krachten verzorgd. Als gewoonlijk zal het voorprogram ma ook nu weer verschillende actualitei ten geven. BEGIN VAN BRAND. Woensdagavond ongeveer kwart voor elf werd de brandweer gealarmeerd voor een begin van brand in de fabriek van de fa. Van de Plaats. De heer B, Z. die ongeveer dien tijd eenige brieven ging posten, ontdekte een lichtschijnsel in de fabriek. Met een schuimblusch-apparaat wist deze het begin van brand te be strijden, zoodat toen de brandweer ar riveerde, de brandspuit niet behoefde te werken. vooral nu Duitschland alle krachten in spant dezen oorlog te winnen, kan en mag er in de bezetlte gebieden geen sprake zijn van illegale acties. Ook in een goed geordende burgersamenleving geldt het oude spreekwoord „een man een man, een woord een woord”, nog al tijd als een moreele wet. Breekt men dit woord dan plaatst men zich zelf buiten die geordende samen leving en moet men de gevolgen van die daad dragen. In dit lichil moet men deze zware straffen zien en het is te hopen dat men nu toch eindelijk in ons land leert inzien dat door de Duitsche over heid geen enkele daad van sabotage, wapenbezit, spionnage of andere begun stiging van den vijand kan worden ge duld. Datl daartegen met de uiterste ge strengheid moet worden opgetreden is uit een oogpunt van veiligheid voor de bezettende macht verantwoord. Men dient daarbij te bedenken dat men door dergelijke daden niet! alleen het eigen leven maar ook dat van zijn medemen- schen in de waagschaal stelt. Het tweede belangrijke punt van deze week en gelukkig van ^redeliefvenden aard is de instelling van het Nederlandsch Arbeidsfront. Door d® instelling van dit arbeidsfront is een geheel nieuwe verhouding in ons land geschapen. Onder de oude werkne mersorganisaties was de klassenstrijd een der bindmiddelen evenals de moge lijkheid tot staking. De belangen tegen stellingen tusschen kapitaal en arbeid hebben in de voor-oorlogsche periode allerlei wantoestanden gebracht. De tijd waarin we nu leven heeft ons duidelijk gemaakt, dat die tegenstellingen tus schen werkgevers en werknemers niet de juiste .grondslag vormen voor de nootzakelijke organisatie van den ar beid ook na dezen oolog. Het N. A. F. nu heeft tot taak alle in het bedrijfsleven werkende Nederlanders dus zoowel werkgevers als werknemers en zelfstandigen in één organisatie on der He brengen en daarin hun aller be langen te behartigen. Met de oprichting en instelling van het Nederlandsch Ar beidsfront is de grondslag, het funda ment gelegd van het groote gebouw van de Nederlandsche arbeid. In zijn rede bij de oprichting van het NI. A- |FJ uitgesproken, heeft de heer Woudenberg opgemerkt, dat het de taak van ons, Nederlanders, is, om aan deze nieuwe organisatie een Nederland- schen inhoud te geven. Voor het; N. A. F. is geen gedwongen lidmaatschap toegepast. Het wil, ook al is het door den staat een hoogst belang rijke taak opgelegd, den grondslag vor men voor eigen werkzaamheid. Op dezen grondslag rust op ieder van ons de plicht te toonen, dat werkend Nederland in slaat is, eigen lot in eigen handen te ne men, niet alleen nu, maar ook voor de toekomst. making die te verwachten is, de jongste be richten van den vijand van zelf tot zwijgen zal brengen. ITAL. WEERMACHTBERICHT. ROME, 6 Mei. (Stefani). Het communiqué van het Italiaansche hoofdkwartier luidt: Aan het front in Cyrenaica werden de operaties aan weerszijden door zandstormen beperkt. De bombardementen door afdeelin- gen Italiaansche en Duitsche vliegtuigen op vlootbases en vliegvelden op Malta werden voortgezet. Duitsche jagers hebben een Spit fire neergeschoten. WEDEROM LUCHTGEVECHTEN BOVEN HET KANAAL. BERLIJN, 6 Mei. (D.N.B.). Naar het op- 1 gen in de middaguren van 6 Mei Britsche bommenwerpers, ge" Spitfires, naar de Ni rijk. Nog ver vóór de kust werden zij door Duitsche jagers tegengehouden. Er ontston den felle luchtgevechten, waarbij de Engel- schen vijf jachtvliegtuigen verloren. Alle Duitsche toestellen keerden behouden terug. De aankondiging van een nieuwe groep belastingen voor het bedrijfsleven heeft menigeen de vraag doen stellen: zij'n we nu haast aan het einde van de op het bedrijfsleven rustende lasten? Deze conclusie, getrok ken uit een oppervlakkige lezing van de nieuwe verordening is niet geheel juist, althans wanneer men onder het bedrijfs leven samenvat de industrieele en han deldrijvende middenstand. De nieuwe belasting kan gesplitst worden in drie deelen, n.l. de onderne- mersbelasting ten behoeve van gemeen te, de vennootschaps- en de vermogens belasting. Nu wordt als onderneming beschouwd elke op het maken van winst gerichte, zelfstandige organisatie, welke aan het economisch verkeer deelneemt, voor zoover dit niet betreft het uitoefe nen van een landbouw- of boschbedrijf. of van een zelfstandig uitgeoefend be roep. Om enkele voorbeelden fe noemen, lid van den Raad Brandsma. Daarna gaf de kassier Popma zijn 34ste jaarverslag over de financieele om zet in 1941. De geheele omzet in 1941 bedroeg f 1428.316.91 Spaarbank: Op 1 Jan. ’41 stond op sp.b. f 158.369.17 143.765.30 87.794.28 3.666.13 die bedrijven, welke aan de vennoot schapsbelasting zijn onderworpen. Over de verplichte arbeidsdienst is in de dag-en weekbladen reeds wat geschreven. Wanneer we deze ar- beidsdienstplicht beschouwen als een bijdrage om de nog steeds heerschende werkloosheid te bestrijden, dan moeten we ons de gedachte eigen maken dat de straffe maatregelen, die ter beteugeling van deze volkskwaal moeten .worden genomen niet altijd tot ieders tevreden heid kunnen worden genomen. Als bijdrage in de nieuwe Europeesche orde heeftl ook Nederland en de Neder landsche werkende stand zijn bijdrage te leveren. Daaraan kunnen we ons onder geen enkele uitvlucht onttrekken. De ver plichting tot het verrichten van diensten is nu dezer dagen weer verscherpt! met een besluit van den Rijkscommissaris, waarbij de verordening betreffende de verplichting tot het verrichten van dien sten wordt aangevuld in dier voege, dat, behalve zooals tot/ dusver het geweste lijke arbeidsbureau, ook een door den Rijkscommissaris (commissaris-generaal voor bijzondere aangelegenheden) ge machtigde instantie bewoners van het bezette Nederlandsche gebied kan ver plichten voor een bepaalden tijd op een hun aangewezen plaats diensten te ver richtten. weer een aantal geldboeten wegens overtreding van prijsvoorschnften opge legd aan inwoners van Bolsward. De groentenhandelaar D. B. had in December witte uien verkocht voor 40 ct. per kg, terwijl de maximumprijs voor deze soort 10 ct per kg was. Bovendien waren deze uien voor 8 ct. per kg in gekocht, zoodat de verkoopprijs het vijf voud van den inkoopsprijs was. Aan B. is f 75.boete opgelegd. De winkelier J. A. H. te Bolsward, die reeds eerder een boete van f200.we gens prijsovertredingen had gekregen, noteerde onlangs te hooge prijzen voor zout en kunsthoning, ilerwijl de prijsaan duiding in zijn winkel onvoldoende was. H. kreeg f60.boete. f 50.boete kreeg de grossier J. R. v. d. O., did limonade-gazeuse aan win keliers verkocht voor 15 cent per liter- flesch, terwijl de van overheidswege goedgekeurde maximumprijs toen 13 ct. per literflesch was. Eveneens f 50.boete kreeg de win kelier S. S. H., pie peper en stijfsel voo, te hooge prijzen aanbood en de prijzen van voedings- en genotmiddelen onvol- De opstanding van Nederland en de schepping van een socialistischen levens- vorm voor onzen volksgemeenschap is het nationale probleem waarvoor wij heden staan, waarvoor wij de aandacht vragen van ons geheele volk en aan 1 welks oplossing het een groote uitver- 1 kiezing is te mogen meewerken. In de veranderde en nog steeds ver anderende wereld zal ook ons volk zijn nieuwe plaats moeten innemen. Het zal de oogen moeten openen voor de reali teit, dat wij met negen millioen men- schen wonend op een klein grondgebied, afgesneden voor langen tijd of voor goed van onze overzeesche gebiedsdee- len, voor het handhaven van onze cul tuur en onze levensgewoonten een hero- ischen opgave hebben te vervullen. Ret socialisme van den nieuwen tijd zal ons volk slechts dieelachtig worden door een krachtsinspanning als maar zelden in on ze geschiedenis is bereikt Wanneer een volk een socialistische volksgemeenschap wil vormen, dan moet het een vrij volk zijn, een volk met een gewaarborgde levensruimte, dan moet het zeker zijn van grondstoffen en afzeti- gebieden en moet zijn bevolkingspro bleem zijn opgelost. Zonder de vervul ling dezer voorwaarden blijft het socia lisme een vrome wensch, een utopie. Ons volk heeft de mogelijkheid om deze voorwaarde te vervullen. In het Nieuwe Europa zal ons volk ingescha keld kunnen worden in de Germaansche samenwerking, welke de kern van het nieuwe Europa zal zijn. Na zijn laatsïle bezoek aan Adolf Hitler heeft Mussert deze grootsche boodschap aan ons volk bekend gemaakt. De historische verkla ring van Mussert betetókent,^ dat ons volk in staat zal worden gesteld als vrij volk mei) volken van gelijk bloed en ras te bouwen aan zijn eigen socialistischen toekomst Germaansche samenwerking beteekent dat Nederland niet langer, gelijk Frede- rik de Groote het ui'/drukte, een sloep zal zijn achter het Engelsche fregat, een slaafsch onderdeel van het vastgeloopen mechanisme der liberale wereldeconomie maar dat Nederland met gelijke volksche rechten het totaal van zijn arbeid, zijn energie, zijn vernuft, zijn hooge geeste lijke en materieele ontwikkeling zal kunnen aanwenden, om tezamen met de andere Germaansche volken onder Duitschlands leiding, voor eigen volk, gelijk de andere Germaansche volken, het socialisme tot werkelijkheid te ma ken. Germaansche samenwerking betee- kent, dat met behoud van eigen volksche en cultureele zelfstandigheid meer dan 100 millioen Germaansche menschen hun ontzaglijk arbeidsvermogen in een grootsche levensruimte voor gezamen lijke welvaart zullen inzetlten. Deze levensruimte zal voor eeuwen en eeuwen gewaarborgd zijn en bevrijd van het spookbeeld van een wereldoorlog voor iedere generatie. Germaansche samenwerking betee- kent voor Nederland met zijn ligging aan de drukstbevaren zee der wereld, met zijn prachtige havens en haveninrichtin gen, met zijn groote technische ontwik keling, met zijn specialisaties op agra risch gebied, een rijke, een onvervang bare en een trotsche taak. Germaansche samenwerking betee- kent voor millioenen Nederlandsche boe ren en arbeiders een bevrijding uit de jarenlange /democratische onoplosbaar heid van ons nat/ionaal probleem, betee- kent in waarheid onze nationale opstan ding en de verwerving van een socialis tischen levensvorm in eigen vrijheid en eer tezamen met de volk en van gelijk bloed en van gelijken levenswil. Wanneer ons volk dat begrijpt, dan is het socialisme van den nieuwen tijd het socialisme van ons volk, zijn so ciale, zijn zedelijke traditie waardig. JAARVERGADERING. De Coöp. Boerenleenbank en Spaar bank „Burgwerd en |O.” hiqld op 25 April j.l. haar jaarvergadering in het café „de Beurs” te Bolsward. Door den voorz. Hoekstra werd deze vergadering met een gepast woord ge opend, waarna de notulen werden voor gelezen die werden goedgekeurd en vastgesfeld. De secr. Damstra gaf een mooi jaar verslag over 1941. Hierin kwam voor, dat er 5 nieuwe leden zijn bijgekomen en thans 150 leden telt. Als bestuurslid werd herkozen A, K. Damstra, en als lid van den Raad van Toezicht H. K. doende had aangegeven. f30.boete kreeg de kruidenier S. V. Deze boete was een gevolg van slechte prijsaanduiding en een te hooge prijs voor limonade-gazeuse. Eén te hoo ge prijs voor zout bezorgde C. H. de H. f 20.boete en een zelfde overtreding ten aanzien van peulvruchten de win kelierster J. T. f20.—. Te dure peul vruchten vonden controleurs ook in den winkel van G. D„ die f 10.— boete kreeg. De prijzen van peulvruchten schijnen een zwak punt bij de kruide niers te zijn, want ook bij P. O. man keerde hier het een en ander aan, even als aan den prijs waarvoor hij peper te koop aanbood. Hem werd f 15.boete opgelegd. CENTR. GENOOTSCHAP VOOR VACANT1E-KOLONIES. Afd. Bolsward. In 1941 werden uitgezonden 13 kinde ren, waarvan drie kinderen voor reke ning van Bio Vacantie-oord. Gewichts- toename varieerde van drie tot 10 pond. Het kleedingsfonds werd flink aange vuld, zoodat gebrek aan kleeding voor uitzending geen beletsel behoeft te zijn. Gemeente, Weeshuis, Gasthuis, Ar menhuis verleenden subsidie. Inkomsten bedroegen f 1083.uitgaven waren f 728.36. In het bestuur kwam geen wijziging. Aftr. leden werden herkozen. AANGIFTE VERHUIZING. Verwezen wordt naar de bekendma king van den burgemeester, waarin er de aandacht op gevestigd wordt dat van verhuizing binnen 5 dagen kennis moer worden gegeven ter secre tarie. Dit geldt zoowel van verhuizing naar een andere gemeente, alsook van ver huizing binnen de gemeente. Ook in dit laatste geval moet binnen 5 dagen aan gifte van verhuizing worden gedaan. VOETBAL. De adsp. van C. A. B. II hebben ge legenheid revanche te nemen op hun ne derlaag tegen R. E. S. II adsp., terwijl de C. A, B. I adsp. hun laatste wedstrijd tegen Oosterlittens ook op eigen terrein moeten spelen. Deze laatste wedstrijd moet een overwinning worden. R. E. S. II speelt thuis tegen Lemmer II en wij geven onze stadgenooten een goede kans voor een overwinning. Minder optimistisch zijn wij ten op zichte van R. E. S. III, dat >n Franeker Freno II moei/ bekampen. De kampioe- in 1941 is ingelegd in 1941 is terugbetaald aan rente is bijgeschreven op 31 Dec. op spaarb. Voorschotten. Op 1 Jan. 1941 tegoed in 1941 verleend terugbetaald in 1941 ontv. rente v. voorsch. op 31 Dec. ’41 tegoed Rekening-Courantk Op 1 Jan. 1941 te goed bij leden tegoed Centr. Bank een schuld bij leden de reserve bedroeg in 1941 ontvangen van R.C.houders f 190.311.39 f 182.477.72 f 134.821.99 f 44.393.25 f 83.440.09 f 203.060.47 f 117.135.— door afschrijving en aankoop op reserve Diversen en ontv. renten Div. en uiflbet. renten Na dit verslag bracht de kassier een woord van dank aan het bestuur en R. van T. voor de eminente medewerking en sprak de wensch uit voor de verdere bloei der bank Burgwerd en O. Na de rondvraag bracht de directeur dejr bank de heer Joh. Hoekstra een wood van dank aan den secr. Damstra, aan den kassier en aan de opgekomen leden en sloot de vergadering. VOLKSONDERWIJS. Bovengenoemde vereeniging hield haar jaarvergadering in hotel Boermans. Voorzitter Radelaar opende met een kort inleidend woord. De belangstelling der leden was zeer gering. De secr., de heer A. Poelstra, her innerde aan het opgeheven busvervoer van kinderen uit Tjerkwerd en omge ving naar de stad waarvoor de afdeeling steeds zorg droeg. De kweekeling met acte aan de o. 1. s. te Burgwerd vertrok door vermindering van het aantal leer lingen. Het handwerkonderwijs aan de o. 1. s. behoeft geen extra zorg meer. Het ledental der vereen, bleef constant en bedroeg op 1 Jan. j.l. 98. Van de op geheven oudercommissie te Tjerkwerd ontving de afd. het batig slot zijnde 25 gulden. De rekening van den penningm. den heer Ypinga, wees in ontvangsten aan f 288.uitgaven f 206.ba Jig slot f82.De rekening werd goedgekeurd. Het fonds v00r schipperskinderen ver kreeg van de afdeeling f 10.subsidie, het fonds tot steun f50. De schooltuintjes zullen gehandhaafd blijven in de hoop dat een volgend jaar een grooter stuk kan worden gehuurd en alle kinderen een behoorlijk stuk grond tier beschikking hebben. Bij de bestuursverkiezing werd de heer T. de Jong te Burgwerd herkozen. PRIJSOVERTREDINGEN TE BOLSWARD. Door den Inspecteur voor de Prijsbe- heersching te Leeuwarden zijn onlangs HOOFDREDACTEUR J. D. OSINGA, NIEUWMARKT 29, BOLSWARD. s u- SWARD DE JONG s NIEUWSBLAD waarin opgenomen

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1942 | | pagina 1