Revue van de week.
I
De Oorlog
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
V
Visdag 5 Juni 1942
I
'W
38glg Jaargang
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
I
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Uit den Omtrek
No. 45
9. 1.
1
1
r
I
i
Gedurende de laatste dagen is de
groentevoorziening een beetje spaak ge-
loopen. Vooral in de grootste steden nam
het groente- en aardappelentekort be
denkelijke afmetingen aan en toch Is
voor dezen toestand reeds vroeg in het
voorjaar gewaarschuwd. De abnormaal
strenge winter, waardoor groote hoe
veelheden aardappelen zijn bevroren en
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
d.
a
ent
ent
les
Ten slotte willen we uit de rede, wel
ke de heer Woudenberg dezer dagen
voor het economisch front heeft gehouden
enkele passages uitwippen.
In het arbeidsfront, aldus deze spreker
moeten alle werkers van Nederland één
geheel vormen. In elke onderneming
moet de sociale vrede tot stand komen.
De bedrijfsleider is niet alleen verant
woordelijk voor de leiding van het be
drijf, maar ook voor het welzijn van de
in het bedrijf werkzame personen. In
djt verband deed spreker de mededee-
ling, dat binnenkort een wet tot rege
ling van den nationalen arbeid te ver
wachten is.
De heer Rost van Tonningen wees in
deze bijeenkomst op de groote vraag,
welk het aandeel van het Nederlandsch
bedrijfsleven zal zijn in de Russische
ruimte. Daar is enorm veel verwoest en
er zullen veel handen noodig zijn om op
elk gebied aan het werk te kunnen
gaan. Een weloverwogen politiek kan
bereiken dat onze grondstoffenvoorzie
ning voor altijd gewaarborgd is.
Het is ongetwijfeld menschelijk zorg te dragen
voor zieken en gebrekkigen. Deze zorg is
staatszaak. De opgave der SS is wat sterk
is nog sterker en wat gezond is nog gezonder
te maken. Strijdt mede voor een sterk en
gezond volk.
Treedt in de rijen der Nederiandsche SS.
het schrale voorjaar, waardoor de nieu
we groenten wat later dan men verwacht
had aan de markt komen, zijn twee der
belangrijkste oorzaken. Maar er is ook
een andere factor van beteekenis en wel
het feilt, dat de tuinders vrij zijn tot 6 kg
per persoon om vrij te verkoopen buiten
de veiling om. Welk een omvang dit be
drijf heeft aangenomen, wordt het beste
geïllustreerd door het verhaal van een
tuinder in de omgeving van een onzer
groote plaatsen, die met een zekere trots
verklaarde, dat hij in die afgdloopen!
week meer dan 700 klanten uit de stad
op zijn bedrijf gehad heeft. Natuurlijk
wordt voor al die groenten niet altijd
precies de maximumprijs betaald, maar
in die gevallen waar men ter wille van
de contröle hieraan de hand moest
houden, werd er weer waf anders op ge
vonden en vroeg men 40 A 50 cent en
tree van elke klant op het bedrijf. Het
koopen van kasgroenten in meer dan
voor dagelijksch gebruik noodzakelijke
hoeveelheid heeft nog dat nadeel dat er
veel groente verloren gaat.
Veleri (koopen (thans kasgroente om
deze te kweeken. Diit is glad verkeerd.
Kasgroente kan niet geweckt worden. In
het belang van, een rechtvaardige voed
selverdeling is het dringend gewenscht,
dat alle aanvoer via de veiling in con
sumptie wordt gebracht.
Naast het euvel van de te hooge prij
zen ziet men momenteel ook een ruilhan
del in de producten. Tuinbouwproducten
die worden afgegeven tegen sigaretten,
tabak, zooals b.v. manufacturen geruild
worden tegen peulvruchten, enz. Dat ef
over het algemeen een veel scherpere
contröle dan nu het geval is, moet wor
den gehouden is voor leder duidelijk, an
ders zal men zien, dat °ok bet fruit wel
dra denzelfden weg zal opgaan als
thans de groente, tot schade van onze
volksgemeenschap en meer in het bij
zonder van onze tetedelijke bevolking,
van de ziekenhuizen en van andere in
stellingen van sociale zorg.
DUTCH HARBOR AANGEVALLEN.
Door Japansche vliegtuigen.
In een communiqué van het Ameri-
kaansche departement van marine wordt
medegedeeld, dat Dutch Harbor, de
Am^rïkaansche havenstad op de Ale-
oeten, door vier Japansche bommenwer
pers en 15 jachtvliegtuigen is aangeval
len.
Later werd bekend gemaakt, dat in
Dutch Harbor bij dep Japanschen lucht
aanval opslagplaatsen in brand zijn ge
vlogen. Er is echter geen ernstige scha
de aangericht.
HOOFDREDACTEUR
OORLOG KOSTTE ENGELAND TOT
DUSVER 10 MILLIARD.
Naar de Londensche correspondent!,
van „Göteborgs Posten” meldt, heeft de
oorlog Engeland tot dusver 10 milliard
gekost en wel aan rechtstreeksche oor
logsmaatregelen. De tot dusver beschik
baar gestelde 9 milliard zijn, naar de
Zweedsch. journalist meldt, zoo goed
als gebruikt.
Men verwacht, dat ‘Ae Engelsche mi
nister van financiën spoedig een nieuw
crediet zal vragen, dat de behoeften tot
September a.s. moet dekken. Dit nieuwe
crediet zou een milliard pond bedragen.
De geheele eerste wereldoorlog heeft
Engeland nog niet ten volle 8y2 mil
liard gekost. De dagelijksche oorlogs
kosten bedragen thans voor Engeland
12.5 millioen tegen 5 millioen in het
begin van den oorlog.
BOLSWARDSCHE BANK N.V.
In de op 27 Mei j.l. gehouden jaar-
lijksche vergadering van aandeelhouders
der Bolswardsche Bank N.V. werden de
jaarstukken over 1941 met algemeens
stemmen goedgekeurd. Uit de Balans
cijfers blijkt, dat de opeischbare ver
plichtingen voor 127 zijn gedekt door
de bezittingen.
Het winstsaldo bedroeg f3401.45. Het
dividend over 1941 werd vastgesteld op
5 betaalbaar op dividendbewijs no. 6.
Tot commissarissen werden herkozen
de h.h. H. Qötzen te Hilversum en A. J.
Osinga te Bolsward.
HEYDRICH OVERLEDEN.
Bezweken aan gevolgen van
moordaanslag.
Dq plaaftsvervangende Rijksprotector
in' Bohemen en Moravië en chef van de
veiligheidspolitie en van den veiligheids
dienst, SS-Obergruppenführer en gene
raal der politie Reinhard Heydrich, is
Donderdagmorgens volgens de „Deut
sche Ztg. L d. N.” bezweken aan de
gevolgen van den moordaanslag, welke
op 27 Mei j.l. op hem werd gepleegd.
Zooals (men weet, werd de SS-Ober-
gruppenführer en Generaloberst der po-
itie Daluege reeds eenige dagen gele
den met de tijdelijke leiding van de zaken
van den Rijksprotector belast.
DE STRIJD IN NOORD-AFRIKA.
Herige zandstormen.
Naar de meening van militaire krin
gen te Berlijn drukken de Engelschen
zij het ook met zeer veel woorden
over de tegenwoordige operaties in Lybië
eigenlijk niet anders uit dan wat hier
omtrent reeds van Duitsche zijde is ge
meld.
Dezelfde kringen geven als hun over
tuiging te kennen, dat het oogenbljk nog
geenszins gekomen is om met betrek
king tot de aan den gang zijnde gevech
ten in Noord-Afrika van een „resultaat”
te spreken. Het verlies van 3000 Brit-
sche gevangenen waarvan reeds in
een bericht van het opperbevel van de
Duitsche weermacht melding is gemaakt
beteekent naar de meening van mili
taire kringen te Berlijn voor den tegen
stander in zooverre een aanzienlijke
slag, dat de in Lybië strijdende troepen
niet zoozeer uit regulaire infanterie zijn
samengesteld,} doch meejr uit speciale
formaties.
Het D. N. B. verneemt in aanvulling
op het weermachtbericht van militaire
zijde:
De gevechten in het Noord-Afrikaan-
sche woestijngebied zijn, ondanks hevige
zandstormen, die met een snelheid van
50 km per uur uit het Zuidwesten waaien
nog toegenomen.
Kenmerkend voor den aard van het
succes, dat door de troepen der spilmo-
gendheden werd behaald in het gebied
van Got el Waleb is, dat' bij de verove
ring van een tot een vesting versterkte
Britsche stelling, ook een Britsche gene
raal, bevelhebber der eerste Engelsche
pantserbrigade in gevangenschap ge
raakte.
Door pantserafweerkanonnen en lucht
macht zijn volgens tot nu toe ontvangen
berichten meer dan vijfhonderd Britsche
pantserwagens buiten gevecht gesteld.
De verliezen aan pantserwagens der
spilmogendheden zijn zeer gering.
Waarom neemt men b.v. geen kennis
van de doelstellingen van het nationaal
socialisme? omdat men bang Is, er mis
schien Iets In te ontdekken dat wel een
beetje met een in onze gedachten slui
merende opvatting overeenstemt? Heb
ben onze sociale werkers dan vóór 1940
ook geen kennis genomen van het socia
lisme, van het liberalisme? Natuurlijk wel
en ze zijn er geen steek minder van
geworden. Weet U wat een van de voor
mannen in deze beweging dezer dagen
verklaarde? dat de nat. socialistische op
bouw pas na dezen oorlog werkelijk kan
beginnen, omdat het een
voor den Nederlandschen aard
aanvaardbaar nationaal socialisme zal
moeten zijn, omdat het anders toch geen
levensvatbaarheid zou hebben. Dat is
o.i. eerlijke taal, die we volkomen kun
nen onderstrepen, maar waarin ook voor
ons deze waarschuwing ligt opgesloten,
dat we niet met de handen in de schoot
moeten blijven toezien, maar ons reeds
nu bereid moeten toonen een deel van
die toekomstige zorg en studie op onze
schouders te nemen. Ik heb in mijn leven
veel mogen samenwerken met menschen
die ronduit en eerlijk hun meening durf
den te zeggen. Het was niet altijd pret
tig, maar leerzaam en de vriendschap
is er des te hechter door geworden.
Daarom ook kan ik met volle instemming
volgende passage lezen uit het laatste
radiopraatje van Max Blokzijl.
Ik ben er van overtuigd, dat vele van
die persoonlijke bezwaren uit den weg
kunnen worden geruimd door propagan
da in allerkleinsten kring, b.v. door het
uitschakelen van elementen in de N. S. B.
(gelijk ook inderdAAd, maar wellicht niet
overal met de gewenschte onverbidde
lijkheid geschiedt), elementen, die in
onze betrekkelijk kleine samenleving als
een belasting voor de ontwikkeling der
dingen worden ondervonden en die men
meer of minder terecht tegen ons uit
speelt. Ten slotte is een goede propa
ganda, het geven van voorbeelden van
onbaatzuchtigheid, ijver en idealisme,
juist in deze dagen van toenemende
zorg, van onvermijdelijke schaarschte
aan aangename en nuttige dingen en van
Insluipende corruptie en daarmee onaf
scheidelijk samengaande verleiding.
Wanneer de georganiseerde of met de
beweging sympathiseerervde nationaal-
socialist In handel en wandel, zelfs in
de allerkleinste vertakkingen der samen
leving, een beter mensch en beter staats
burger toont te zijn dan zijn „anti”-om-
geving, beleefder, ordelievender en cor
recter dan de „anti” dan is dat een
doeltreffender propaganda dan een mil
lioen vlugschriften, honderdduizend,
plakkaten en honderden redevoeringen.
aanvaller. Meer dan 400 dooden bedek
ten het gevechtsterrein.
In de Noordelijke zone duren de he
vige plaatselijke gevechten in ’t moeras
gebied van den Wölchof voort. Door
eigen aanvallen werden belangrijke vij
andelijk ravitailleeringsverbindingen af-
gesneaen. Tegenaanvallen van de vijand
mislukten, waarbij met ondersteuning
door duikbommenwerpers 32 Sovjet-
tanks vernield werden.
In de Zwarte Zee hebben gevechts
vliegtuigen een tankschip van 3000 ton,
dat deel van een Sovjetconvooi uitmaak
te, tot zinken gebracht. In de haven van
Moermansk hebben duikbommenwerpers
zes groote vracht- en transportschepen
met zware bommen getroffen.
Van 21 Mei tot 1 Juni hebben de bol
sjewisten 610 vliegtuigen verloren, waar
van 496 in luchtgevechten en 74 door
luchtdoelgeschut. Veertien toestellen
werden op den grond vernield. In de
zelfde periode gingen aan het Oostelijke
front 53 Duitsche vliegtuigen verloren.
BOND VAN OUD-LEERLINGEN
VAN DE HUISHOUDSCHOOL.
Woensdagavond vergaderde de B.
O.-L. in Ons Gebouw. Met zang en ge
bed werd deze bijeenkomst aangevan
gen, waarna de presidente Ruth 1 voor
las en aan de hand hiervan ’n inleidend
woord sprak. Een groot aantal leden en
gasten waren aanwezig. Inplaats van
mevr. Feddema-Hoogland zou cand. K.
G. Jansma spreken.
In de plaats van T. Rijpkema-Elzinga
werd als bestuurslid gekozen mej. R.
Buwalda. Na nog eens te hebben ge
zongen kreeg cand. Jansma het woord
voor zijn lezing. „Het gebedsleven”.
Spr. begon met te zeggen dat het ge
bedsleven een moeilijk onderwerp is om
over te spreken, want het gebed is de
allerhoogste uiting van een mensch tot
God. Het gebed -werd genoemd een
ademtocht der ziel, een wonder der
wonderen. Er zijn verhoorde gebeden die
als ladders naar boven zijfi en onver
hoorde gebeden die als donkere gangen
zijn. Bidden is het geloof dat God be
staat. Het ware gebed eischt ootmoed
en moet oprecht zijn en ons leven moet
in overeenstemming met ons gebed zijn.
FILMAVOND IN DE DOELE.
Zondag- en Maandagavond draait in
de Doele de zeer mooie film „De roman
van een dokter” (Romaneines Arztes).
In deze film zien we de nobele figuur
van Dr. Uedling die ter wille van de
vrouw die hij liefheeft de schuld aan een
moord op zich neemt. Wanneer hij na
een 7-jarig verblijf in de gevangenis in
de bewoonde wereld terugkeert, vindt
hij zijn huisgezin verwoest. Na een zeer
moeilijken tijd komt dan eindelijk voor
hem ook nog een laat geluk aan de zijde
van een vrouw die hem de liefde voor
zijn mooi beroep teruggeeft.
VOETBAL.
Zondag a.s. moet C. A. B. II de strijd
nog eens aanbinden tegen Lemmer II
voor de promotie-degradatie. Vorige
Zaterdagavond speelde C. A. B. II met
een gehavende ploeg in Lemmer 1-1, men
zou nu zeggen dat thans de thuiswed
strijd in ieder geval gewonnen kan wor
den, doch jammer genoeg was Lemmer
niet genegen eveneens op Zaterdag de
returnmatch te spelen en daar Zondag
eenige spelers niet van de partiji kunnen
zijn, kan ook thans niet het sterkste elf
tal op de been worden gebracht.
Niettemin hopen we op een goed re
sultaat, doch om dit te bereiken zullen
alle spelers van begin tot eind hun uiter
ste best moeten doen.
Voor deze wedstrijd staan niet zoozeer
de eigen, doch de C.A.B.belangen op ’t
spel, enl dus jongens van C.A.B.vecht
Zondag tot de laatste minuut voor uw
vereeniging C-A.B.
We hopen dat deze laatste belangrijke
thuiswedstrijd die om half drie aanvangt
fair en aantrekkelijk zal zijn. Tot Zon
dag en succes gewenscht
Leest U wel eens de bekende wekelijk-
sche radiopraatjes? Natuurlijk niet, zult
U zeggen. U bent immers anti! Maar..
hield U diezelfde norm ook aan vóór
1940, of las U toen wel iets van Uw te
genstander, teneinde op de hoogte te
blijven van zijn bedoelingen en ook om
van de ongetwijfeld goede punten in het
program van uw tegenstander iets te
leeren? Zien we dan nu niet meer het
onderscheid in de diverse levensbeschou
wingen? Durven we dan nu niet
de consequenties te trekken
uit de geheel veranderde samenleving,
uit de worsteling naar een nieuwe tijd?
Bij heel veel menschen vóór 1940 sociale
werkers va nden eersten rang vind je
nu een stemming van rustig afwachten
of wat nog erger is, afbreken wat een
ander tracht op te bouwen. Het is een
voudig onbegrijpelijk hoe men in deze
van problemen boordevolle tijd rustig
met de armen over elkaar kan zitten
droomen over een toekomst die vanzelf
wel weer in orde zal komen. Iedere so
ciale werker weet, dat het moeite, tijd,
geduld en opoffering kost een organisa
tie op te bouwen, maar vooral deze te
doordringen van de doelstellingen van
den nieuwen tijd, waaraan we niet kun-
nep ontkomen. Daarvoor is het noodza
kelijk dat we ook kennis nemen van wat
er in het kamp van de z.g. tegenstanders
gebeurt. Ook daar zitten heldere koppen
de problemen van dezen tijd te bestu-
deeren om daaruit de voor onzen tijd en
onze samenleving Inoodzakelijke richt
lijnen vast te leggen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER.
Het opperbevel deer weermacht deelt
mede:
In de centrale zone van het Oostelijke
front leidden plaatselijke aanvallen tot
de vernietiging van ingesloten vijandelij
ke groepen. De vijand verloor bij deze
gevechten meer dan 1500 dooden, 2000
gevangenen, 54 stukken geschut, 287
granaatwerpers en machinegeweren, 3
pantserwagens en vier vliegtuigen. Een
bij verrassing ondernomen vijandelijke
aanval in den Rector van een (divisie
mislukte met zware verliezen voor den
dedijgingsplan van de Aleoeten reeds se
dert ongeveer 1933 in snel tempo, nadat
wij op grond van de toenemende betee
kenis van deze eilanden een expeditie
voor cartographische opneming daarheen
hadden gezonden. Sindsdien is daar op
militair en marine-gebi^d heel wat tot
ontwikkeling gekomen.
De Aleloèten liggen dwars over (de
kortste handelsroute tusschen Amerika
en Japan en hun strategische waarde is
door de Japanners evenzeer ingezien als
door ons”.
acht. Spr. besloot zijn lezing met te wij
zen op de behoefte der voorbede in de
zen tijd.
De presidente dankte den spreker har
telijk en bood hem namens de vereeni
ging een boekwerk aan, waarna cand.
Jansma met dankgebed deze bijeen
komst sloot
STOCKHOLM, 3 Juni. (D.N.B.) Dutch
Harbor is een der belangrijkste Ameri-
kaansche vlootsteunpunten op de Ale
oeten. Een Amerikaansche woordvoerder
heeft tegenover een vertegenwoordiger
van Reuter de haven den sleutel van ’t
verdedigingssysteem van Alaska ge
noemd.
„Aanvallen werden hier verwacht,”
aldus de woordvoerder, „aangezien het
een positie van eerste-rangs strategische
beteekenis is. Wij werken aan het ver-1 God verhoort, zooals Hij het ’t beste
p n,
.JL, jk.mL irL-ur 6 Ct,
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
ENKELE GREPEN UIT HET RADIO
PROGRAMMA VAN DE KOMENDE
WEEK.
Zondag 7 Juni:
Hilv. 20.15. Omroepl symphónle-
orkest. 18.30. Lichte muziek. Hilv. I.
18.15. Flitsen uit het Zondagsche sport
gebeuren.
Maandag 8 Juni:
Hjlv. L 19(15, Concertgebouworkest.
211 uur. Zangvoordracht.
Dinsdag 9 Juni:
Hilv. I. 14 uur. Haarlemsche orkest-
vereen. 16.15. 3e deel tennis-cyclus.
Woensdag 10 Juni:
Hilv. II. 20 uur. Rotterdamsch Phil-
harmonisch orkest. 21 uur. Prof. Dr. van
Genachten (spreekt over: Wie zijn de
schuldigen aan Neerlands ondergang?
Donderdag 11 Juni:
Hilv. I. 19.15. Weensche avond onder
lejding van Pierte Reinards. Hilv. II.
13 uur. De heer Piebenga spreekt over.
De boerenschool te Rijs.
Vrijdag 12 Juni:
Hilv. I. 13.15. Lichte muziek. 20.15.
Cabaretavond.
Zaterdag 13 Juni:
Hilv. II. 14 uur. Het stedelijk orkest
van Maastricht. 19.30. Lichte muziek
bont avondprogramma.
ARUM.
K.V. „WILLEM WESTRA”.
31 Mei 1942.
Hedenmiddag werd een ledenwedstrijd
gehouden, waaraan 10 parturen deelna
men.
De uitslag is als volgt.
1ste prijs: P. Tjeerdema, J. Sieswer-
da en F. Rjenstra.
2de prijs: M. R. Hiemstra, L. van der
Weerd en S, P. Huizinga.
3de prijs: Joh. Brunia, H. Tulnstra en
P. Folkerts.
De prijzen bestonden uit luxe voor
werpen.
AMATEURVISSCHERS.
3 Juni 1942.
De tijd van amateurvisschen is weer
aangebroken om zijn hengel uit te wer
pen om een snoek of snoekje te ver
schalken. Hoewel het niet gemakkelijk
is nu al vischjes te vangen voor lokaas
heeft de heer R. Wiersma alhier er iets
op gevonden om op tijd klaar te zijn.
Genoemde heer had voor den winter een
60-tal van deze vischjes gevangen en
beproefde deze diertjes door den winter
te helpen. Deze proef is gedeeltelijk ge
lukt, want hij heeft 40 van deze vischjes
in het leven gehouden.
Dit is vrij zeker een heele prestatie te
noemen gezien de lange en strenge win.
ter, die wij hebben beleefd. Het is te
wenschen dat het vele werk hieraan ver
bonden ruimschoots mag worden beloond
en dat de heer W. menig snoekje mag
vangen, hetgeen in deze b’eroolde tijd
niet is te versmaden.
-
1
V.
r
ir
1
1
I*
B
a
4
L
K
LStfARD
*879201
NIEUWMARKT 29,
De productieslag in de Haarlemsche hofjes. Het Van Oorschothofje in
de Kruisstraat te Haarlem beeft xön tmn in een groententuin herschapen.
BUsen-sJ
I. D. OSINGA,
BOLSWARD.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgencmen
- jj: ioo ct.
