De Oorlog
Buitenlandsche Revue.
i ff J
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Een beetje meer beleefdheid.
I
leo
De oorzaak van
de groentenschaarschte.
Dinsdag 9* Juni 1942
38C53 Jaargang
No. 40
o» 1.
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
aren
615
K
21G
p. st.
54.-
I
Heeft dit speciaal door Engeland in
gezette luchtoffensief reeds meerdere re
sultaten opgeleverd? Wanneer men de
zaak van militair strategisch doel be
schouwt, neen. De productiecentra’s voor
den oorlog zijn door Duitschland voor
een groot deel diep in het land onderge
bracht, waar tot nu toe geen vliegtui
gen hebben kunnen doordringen. De uit
werking van de herhaalde luchtaanvallen
heeft bovendien op de burgerbevolking
niet die uitwerking, die men er waar
schijnlijk van verwachtte. Van een pa
niekstemming is geen sprake, dat geldt
zoowel voor Duitschland als voor Enge
land, maar bovendien heeft het Duit-
sche volk uit den vorigen oorlog ge
leerd, dat alleen een gehard en in de
vernederingen gestaald volk deze be
proevingen met succes kan doorstaan.
Deze mentaliteit van het Duitsche
volk wordt vertolkt in een hoofdartikel
van de Kölnische Zeitung waaruit we
volgende passage ovememen: „Wanneer
Churchill heeft gemeend door een ter
reurdaad als de aanval der Engelsche
luchtmacht op de burgerbevolking van
Keulen invloed te kunnen uitoefenen op
den strijd en overwinningswil van het
Duitsche volk, dan heeft hij een nieuwe
misrekening bij zijn vele voorgaande ge
voegd. Hij zou eens een wandeling door
de straten van onze stad moeten maken
en op de gezichten der menschen de
rustige vastbeslotenheid kunnen lezen.”
Wanneer deze nachtelijke luchtaan
vallen een „tweede front” moeten voor
stellen, dan passen zij precies in het
kader van de bolsjewistische vernieti-
gingswll. Met dergelijke terreurdaden
wint men geen oorlog. Wanneer we dit
ond<rdeeï va(n de tegenwoordige we
reldcrisis eens wat uitvoeriger belichten,
dan Is dat niet uit gebrek aan oorlogs
nieuws of belangrijke gebeurtenissen op
een der strijdpunten, maar meer om eens
de vinger te leggen op een wondeplek
die lang voor dezen oorlog onze samen
leving teisterde en die meer, dan het mi
litaire de diverse handelingen beïnvloedt.
De crisis van dezen tijd,
onze wereldcrisis is die van het cul-
Een vriendelijk: „Waarmee kan ik
U van dienst zijn?”, uitgesproken
met een zonnigen glimlach, kost
niets meer moeite dan het norsche
„En U?” wat bovendien nog heel
onaangenaam klinkt.
Mje
hum
WA,
snties;
Verschijnt DINSDAGS- en
VRlJDAüoAVUNDS.
f -
f -
1 29
f -
f -
f -
f 38
f -
f -
f -
A j 7J j n Ip ij n n,
1 iói iö ar’uï}, 100 Ct,
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
54.-
st
lend,
inde
ren
■n
f.
5
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
(D. N. B.). Het opperbevel van de weer
macht maakt bekend:
In den Zuidelijken sector van het Oos
telijke front sloegen Duische bergtroe
pen en Hongaarsche afdeelijngen enkele
aanvallen van den vijand af.
In den centralen en Noordelijken
frontsector werd de ring om de in het
achterwaartsche frontgebied ingesloten
groepen van den vijand door een gecon-
centreerden aanval nauwer aangehaald.
Vijandelijke tegenaanvallen werden in
hardnekkige gevechten bloedig afgesla
gen.
Aan het Woltsjof-front herhaalde de
vijand op verscheidene plaatsen zijn he
vige aanvallen. Zij mislukten echter dank
zij den waakzamen afweer, die gesteund
werd door formaties duikbommenwer
pers. De vijand leed daarbij zware ver
liezen en verloor weer 18 pantserwa
gens.
In Noord-Afrika leverde de tegenaan
val der Duitsche en Italiaansche pant-
sergroepen gesteund door sterke lucht
strijdkrachten, groote successen op. De
vijand verloor weer 30 pantserwagens.
Talrijke stukken geschut en voertuigen
behoorden tot de buit. Er werden ruim
4000 gevangenen gemaakt. Daarmede
bedragen de verliezen van de Britsche
strijdkrachten sinds het begin van den
strijd in dd Marmarische woestijn op 28
Mei: ruim 10.000 gevangenen, 550 pant-
in
es
Jo
Jo
?iet
;ma 1
htA 1
eltj{ J
i Es
a te
ner-
Vei-
VOORSTEDEN VAN SYDNEY
BESCHOTEN.
STOCKHOLM, 8 Juni (D. N. B De
zender New York meldde hedenmorgen
dat volgens berichten uit Sydney de
voorsteden van Sydney en New Castle
(ten N. van Sydney) Zondag zijn be
schoten, waarschijnlijk door vijande
lijke duikbooten.
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, wordt in de Vereenigde Staten
thans toegegeven, dat bij een slag bij
Midway een Amerikaansch vliegkamp-
schip verloren is gegaan.
Reuter meldt uit Pearl Harbour, dat
volgens een communiqué van admiraal
Nimitz een Amerikaansche torpedojager
door een vijandelijke duikboot tot zin
ken is gebracht.
De Britsche nieuwsdienst meldt, dat
er in de wateren van Hawaii vijande
lijke duikbooten opereeren.
In een officieele Amerikaansche sta
tistiek wordt toegegeven, dat sedert
verleden week Zondag 20 schepen tot
zinken zijn gebracht, waardoor het to
tale aantal schepen, dat sedert 15 Ja
nuari verloren is gegaan, tot 247 is
gestegen.
De marine-autoriteiten verklaren, dat
de volgende 4 of 5 maanden voor de
geallieerde scheepvaart uiterst kritiek
zullen zijn.
Het iis wel eens goed op enkele fac
toren te wijzen, die de tegenwoordige
schaarschte aan groenten beïnvloeden.
Allereerst bemerken /we nu de ge-
volgen van de strenge winter. De bloem
kool, de sla en de peen die voor het
meerendeel in Februari zijn uitgeplant,
is voor het grootste deel bevroren. Er
moest dus opnieuw worden uitgezaaid,
waardoor de opbrengst ook zooveel la
ter komt. Bovendien heeft het koude
voorjaar de groei niet bevorderd. Hier
door is de aansluiting van de afloop der
kasproducten met die van den kouden
grond gemist. Nu is het een telken jare
terugkeerend verschijnsel dat voor dezen
tijd van het jaar de groenten erg krap
zijn en zeker is dat nu het geval, nu alle
invoer is stop gezet. Hier Komt nog bij,
dat er in onzen tijd meer groenten wor
den verbruikt dan in normale jaren, om
dat In zeer veel huisgezinnen tweemaal
moet worden gekookt wegens het tekort
aan brood. Ook de busgroente maakte
in de voorgaande jaren die overgang ge-
makkelljker.
Gedurende de laatste week hebben
heel wat landgenooten een deel van hun
ncahtrust ingeboet door het vele gebrom
van de vliegtuigmotoren, die op weg
naar Duitschland de route over ons land
genomen hadden. Zoo nu en dan verliest
een van deze vliegtuigen zijn lugubere
bommenlast enl worden Nederlandsche
burgers de dupe van deze JEngelsche
oorlogsvoering. Gelukkig bepaalt dit
zich in ons land tot enkele sporadische
gevallen in tegenstelling met Duitschland
waarop de eigenlijke luchtaanval is ge
richt. Men is geneigd de vraag te stel
len: met welk doel wordt de burger in
de in oorlog zijnde landen stelselmatig
bij nachtelijke aanvallen met den dood
bedreigd, de burger die over het alge
meen over weinig strijdlust beschikt en
het liefste
rustig en in vrede
de tijd, die hem gegeven is, zou willen
doorbrengen. Er is ons inziens maar één
antwoord op deze vraag en wel de be
slissing in deze wereldworsteling die met
de normale strijdmiddelen niet is te be
reiken, moet geforceerd worden door *n
luchtterreur, waardoor de bevolking ach
ter ’t front wordt gedemoraliseerd, wat
weer noodwendig tot gevolg heeft dat
de productie vermindert en daardoor de
strijd aan de fronten beïnvloedt.
De groote factor voor een eventueele
overwinning is
de productie.
Wanneer de soldaat aan het front niet
voldoende gevoed, gekleed en van mu
nitie voorzien wordt, verzwakt de weer
stand. Natuurlijk is dit niet de eenigste
factor tot succes, maar een zeer belang
rijke factor is het wel. Men heeft wel
eens gezegd: voor elke strijder aan het
front moet het land vijf menschen aan
het werk zetten wil de prpductle op het
gjewenschte peil blijven en dHt woord
heeft zeker ten volle zijn beteekenls In
tien modernen oorlog zooals we deze
thans beleven.
Het zal nu nog wel een paar weken
duren voordat de producten van dein
kouden grond in voldoende mate aan
wezig zullen zijn, maar dan is ook het
leed geleden.
Naar dezer dagen op een persconfe
rentie werd verklaard, zal het met de sla,
de bloemkool en de worteltjes wel spoe
dig in orde komen. De doperwten zijn
met circa 3 weken klaar en ook de tuin.
boonen kan men einde Juni verwachten.
Er is gewezen op het euvel van den
verkoop door telers aan het publiek. De
schaarschte wordt veroorzaakt voor ’t
grootste deel door de zooeven genoemde
factoren. Maar er zijn nevenfactoren,
o.m. deze verkoop door telers aan het
publiek.
Regel is, dat de telers hun geheele
prodcctie ter veiling brengen. Maar ze
mogen tot een maximum van 5 kg aan
het publiek verkoopen tegen telersprijs.
Dit geldt speciaal voor bepaalde streken
waar minder winkelverkoop voorkomt.
Nu gaat men uit Den Haag in drommen
naar het Westland en uit Amsterdam
naar den Haarlemmermeerpolder om
groenten in te slaan.
Derhalve komt er hedenavond in de
Staatscourant een vervoersverbod voor
groente. In bepaalde plaatselijke om
standigheden akn daarvan worden afge
weken. Dan zal de groentevoorziening
wel iets normaler worden.
W|af id|e vooruitzichten betreft, nog
dit: er is meer oppervlakte verbouwd
dan vorige jaren. Maar de opbrengst per
ha is minder, vooral door de minder be
schikbare kunstmest. Dus zal er niet veel
groente méér beschikbaar komen dan
vorige jaren. Bovendien moet er een deel
gereserveerd worden voor het volgende
seizoen.
serwagens, 200 stukken geschut
eenige honderden automobielen.
In het gebied van het Kanaal schoten
Duitsche jagers gisteren overdag zon
der zelf verliezen te lijden, 13 Britsche
vliegtuigen omlaag.
Het stadgebied van Canterbury werd
in den nacht van 6 op 7 Juni opnieuw
door formaties gevechtsvliegtuigen met
brisant- en brandbommen bestookt.
Britsche bommenwerpers vielen in den
afgeloopen nacht de stad Emden aan.
De burgerbevolking leed verliezen. Tal
rijke openbare gebouwen vooral weer
in woonwijken, werden verwoest of be
schadigd. Zes der aanvallende vliegtui-
ven werden omlaag geschoten.
Waarom zijn we tegenwoordig zoo norsch
Zij, die tegenwoordig dikwijls op reis
zijn en nog al eens gebruik maken van
de openbare verkeersmiddelen en vaak
komen in hotels en restaurants, zijn het
er vrijwel allen over eens, dat de men
schen tegenwoordig lang niet meer zoo
beleefd zijn als een paar jaar geleden.
De algemeene indruk is, dat de door
snee mensch norscher, kribbiger is ge
worden en dat de beleefdheid tegen
woordig ver te zoeken is. Dat i,s niet al
leen in ons land het geval, ook in het
buitenland. Het is mij opgevallen, dat
de autoriteiten in Berlijn een propa-
ganda-actie voor de beleefdheid op touw
hebben gezet. Er is zelfs een wedstrijd
aan verbonden. De 40 Berlijners con
ducteurs, kellners, winkelbedienden,
bankemployé’s enz. die gedurende ’n
bepaalden tijd het meest beleefd zijn ge
weest, ontvangen een prijs. Het publiek
functionneert in deze als jury.
Het Is dus duidelijk, dat het gemis aan
beleefdheid een algemeene kwaal is ge
worden, ook voorkomende buiten onze
landsgrenzen. Maar ons valt het op, dat
wij. Nederlanders, een beetje gebrek aan
beleefdheid vertoonen. En dat moet niet.
Wat is daarvan de oorzaak?
Laatst sprak ik een winkelier, die zijn
nood klaagde over het publiek. „Ik heb
deze week geen beschuit gehad,” zeide
de man, „en heb dat mijn klanten mede
gedeeld. Maar toch kwamen ze in den
loop van de week nog zeuren om een
rol beschuit, terwijl ze wisten, dat ik
geen beschuit in huis had. Ik ben begon
nen met te zeggen: Het spijt me> me~
vrouw, maar ik kan U er niet aan hel
pen, en ben geëindigd met een wanho
pig: Mensch I Ik heb toch al gezegd, dat
Ik geen beschuit hebl”
Wij kunnen best begrijpen, dat menig
winkelier, zakenman of wie dan ook in
dezen tijd wel eens zijn geduld verliest
en begint te snauwen. Dat brengen de
tijdsomstandigheden mee. Aan ’t geduld
van een mensch is ook een grens. Toch
is het noodzakelijk, dat we ons zooveel
mogelijk beheerschen. Men moet er
trotsch op kunnen wezen, in iedere om
standigheid tegenover iedereen beleefd
en voorkomend te blijven. Dat daaraan
heel wat mankeert, dat weten we, maar
daarom is het niet goed te keuren.
Het zou voor een kellner of een dien
ster in een restaurant heel wat beter zijn
als zij eens wat anders bedacht dan het
afgezaagde, onwelluidend klinken ie:
„Heppubonne?” Waarom niet, na eerst
de bestelling genoteerd te hebben, met
tureele. We kunnen onzen tijd het beste
vergelijken met een vulkanische uitbar
sting. De lavastroom spaart niets en nie
mand, alles op zijn wég (wordt (ver
schroeid en verwoest; dat is geen beeld
spraak, maar pure werkelijkheid.
In wezen gaat de strijd niet om een
stukje land meer of minder, maar om
nieuwe cultuurvormen en om een nieuw
geloof. Men versta ons goed, met dat
nieuwe geloof bedoelen we niet het mo
derne heidendom, ook niet het een of
andere kerkelijke geloof, maar het ge
loof aan den nieuwen tijd, aan de nieu
we wereld die uit de chaos van dezen
tijd geboren moet worden. Die nieuwe
wereld kan voor ons onmogelijk zijn de
bolsjewistische heilstaat en evenmin het
Amerikanisme, die beiden uitgaan van
de grondgedachte van de massa-mensch,
het nummer in het productie-isysteem,
maar zal alleen gevonden kunnen wor
den in de vrije volksmensch, de uit eigen
bodem en uit eigen aard en uit eigen
kracht levende volksgenoot. Dit doel is
alleen een positief doel, het is de ver
sterking en de onbelemmerde groei der
eigen volken, volgens hun aard in de
door hen zelf geschapen cultureels vor
men.
Zoo nu en dan wordt er in verschil
lende landen reeds eenige aandacht ge
schonken aan de komende
toestand na dezen oorlog.
De Amerikaansche onder-minister van
buitenlandische zaken, Sumneir Welles,
gaf dezer dagen de volgende definitie:
„Indien de geallieerden zegevierden,
zouden zij de mogendheden van het
drielandenpact en haar bondgenooten
terstond volkomen moeten ontwapenen
en tot de oprichting van een Interna
tionale politiemacht overgaan. Zij zou
den verder de wijze van verdeeling der
producten over de afzonderlijke volken
moeten dicteeren.
De geallieerden zouden de kern vor
men van een internationale organisatie,
welke de definitieve voorwaarde voor ’n
rechtvaardige en duurzame vrede moet
vaststellen. De Britsche ambassadeur
Halifax is geestdriftig gestemd ten aan
zien van het denkbeeld eener politie
macht onder voorwaaJrde dat de En-
gelsch-Ameriikaansche staten de leiding
hebben. Hier komt, al is het slechts in
bedekte vorm, de aloude Engelsche op
vatting van de macht reeds weer tot
uiting. Laten we hopen dat in de nieu
we wereld het woord macht plaats moet
maken voor overleg.
een vriendelijken lach gevraagd: „Mag
ik misschien gelijk de bonnen van U heb
ben?” Dat geeft toch al dadelijk een be
teren indruk.
Ook het personeel van de diverse
openbare vervoermiddelen lijdt tegen
woordig niet bepaald aan overmatige
beleefdheid. Het is beslist opmerkelijk,
hoe hondsch .verscheidene stationsbe-1
ambten, tot zelfs chefs en treincontro-
leurs toe, het publiek afsnauwen. Vooral
bij de Ned. Spoorw°gen is het een be
denkelijk feit, dat de beambten van hoog
tot laag tegenwoordig gebrek aan be
leefdheid vertoonen. Zij, die veel reizen,
zullen het met mij eens zijn, dat er van
de hooggeroemde service der Nederland
sche Spoorwegen weinig of niets meer
is overgebleven. Dit mag wel eens spe
ciaal onder de aandacht gebracht wor
den.
En.ten slotte mankeert er bij het
publiek zelf ook heel wat aan. Het zou
niet eerlijk zijn, wanneer we dit negeer
den. En dan is het wel eens te begrijpen
dat de een of andere treinconducteur uit
zijn slof schiet en antwoordt op de
vraag: Conducteur, ik kan geen plaats
vinden; de trein is zoo vol, antwoordt:
„Kruip er dan maar bovenop; daar is
het luchtig”. Een historisch geval.
Willen we tezamen ons door dezen
moeilijken tijd zoo goed mogelijk heen
slaan, dan moeten we, ook wat voorko
mender, vriendelijker en beleefder wor
den jegens elkander, want we gaan er,
wat bleefdheid betreft, niet op vooruit.
Een beetje zelfbeheersching en we zijn
er. Het kost toch niets meer, om met
een vriendelijken lach te zeggen: „Waar-
meékah ik U van dienst zijn”, dan op
norsche wijze, kort en bondig: „En?”
Een vriéndelijk woord vindt altijd een
goede plaats en een beetje meer beleefd
heid kan heusch geen kwaad. Dat maakt
het leven tevens wat aangenamer. Op
gewektheid en beleefdheid doen lm
moeilijke omstandigheden de zon door
de wolken breken en zon hebben we
noodig. Laten we zelf daarom onder alle
omstandigheden zooveel mogelijk een
zonnig gezicht zetten. Afgesproken?
LUCTOR.
DE STRIJD IN DE MARMARISCHE
WOESTIJN.
Aanzienlijke buit in Cyrenaica, Britsch
generaal gevangen genomen.
ROME, 8 Juni. (Stefani). Weermacht-
bericht no. 738:
Vijandelijke tegenaanvallen, die door
pantserstrijdkrachten werden gesteund,
werden door onze formaties infanterie
volkomen afgeslagen. Er werden 150 ge
vangenen gemaakt. Eenige pantserver-
kenningswagens en automobielen wer
den vemielcL De aanzienlijke buit, die
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
BERLIJN, 6 Juni. (D.N.B.) V< igens
de door het opperbevel van dt i
macht binnengekomen rapporten
ben de gevechten op het Afrika ih
oorlogstooneel in de afgeloopen w
in onverminderde hevigheid voon?*’-
duurd.
Na de succesvolle operaties van de
Spil-mogendheden bij Agedabia (22—27
Januari) hebben deze thans na vier
maanden van schijnbare rust weer het
initiatief hervat. De Spilmogendheden
hebben deze gevechtspauze gebruikt
om in vergrooten omvang versterkingen
en ravitailleering van Italië naar Afrika
over te brengen. Dit werd haar door
het voortdurend bestoken van de Brit
sche vesting Malta en door de succes
volle actie van krachtige beschermingen
der convooien door de Itaiaansche
marine, Duitsche duikbooten en bewa-
kingsstrijdkrachten en form its van
Duitsch-Italiaansche luchtmac t, moge-
lijk gemaakt.
Sedert 26 Mei staan de Duitsch-
Italiaansche formaties in de Marmari
sche woestijn aangetreden voor den
strijd in een jaargetij, waarin men tot
dusver groote operaties in het Afri-
kaansche gevechtsgebied voor ónmo
gelijk hield. De door een verhoogde
actie van de luchtmacht der Spilmo
gendheden gesteunde onderneming,
heeft zich voor de Duitsch-Italiaansche
formaties gunstig ontwikkeld, talrijke
steunpunten werden veroverd Bij de
verovering van een door de Britten bij
Got-el-Oeales in den vorm van een
vesting versterkte stelling kon een
groot succes worden behaald.
Naar de meening van Italiaansche
kringen komen de door de Britten tot
dusver geleden verliezen aan pantser
wagens ongeveer overeen met de ge-
vechtssterkte van twee panserbrigades.
Intusschen werden in het verloop van
partieele gevechten nieuwe successen
behaald.
I
en
r
I
1
0
i
i
iJN®A
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
nl.JiL fli-llf 6 ct.
-SWARD
5792$
HOOFDREDACTEUR
NIEUWMARKT 29,
-
J. D. OSINGA,
BOLSWARD.
Een volk van grijsaards is ten doode opge
schreven. Teruggang van het kindertal be-
teekent, dat de levenswil uit een volk is
geweken. Alleen erfgezonde kinderen van
gloed bloed zijn in staat een volk jeugdig
en gezond te houden. Strijdt daarom mede
tegen de verwording, voor een gezond volk,
Treedt in de rijen der Nederlandsche SS.
Duitsche jager ’n tweede Westwall
65 maal behaalde dit jachtvliegtuig
met zijn dapperen piloot de overwin
ning op den vijand zoo vermelden
trots de teekens van de neergeschoten
vliegtuigen op het staartroer.
,Tr P.B.-Zander-P-K. Rothkopf-mjl
DE JONG s NIEUWSBLAD
A
