Hevue van ne week.
De Oorlog
r
De Bolswardsche Courant en Westergoo
I
38gig Jaargang
Vrijdag 12 Juni 1942
No. 47
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD a Telefoon No. 451
Stadsnieuws.
|Uit den Omtrek
o. I.
A
K
Verschijnt DINSDAGS- en
VRlJDAüoAVDNDS.
Leesgeld fr. p. p. per hall jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
nt
at
'.6
1
Waar wordt een volk sterk en weerbaar?
Niet aan de bridge-tafel of in de danszaal.
Op de sportvelden worden de spieren ge
staald, het lichaam gehard. Elke jonge kerel
moet over een sportief getraind lichaam be
schikken. Strijdt mede voor een lichamelijk
gehard volk.
Treedt in de rijen der Nederlandsche SS.
Toevallig hebben we dezer dagen
eens kunnen controleeren welke onder
werpen we zooal vóór 1940 in onze
weekrevue behandelden en dan frap
peert het direct dat er naast veel ver
andering, toch ook veel overeenstemming
is. Toen mocht niet over politiek wor
den gesproken wegens de richting die
de krant vertegenwoordigde, thans mag
niet over politiek gesproken worden,
omdat er in wezen geen politiek meer
bestaat, althans niet in den geest zooals
we dat vóór 1940 gewoon waren.
Toen schreven we veel over de werk
loosheid, over gouden of zilveren stan
daard; maar denk er om, zoo was het
parool, wees zoo neutraal mogelijk. In
dit opzicht is er gelukkig veel veran
derd. De
Subbas Chandra Bose op bezoek bij den Führer.
Subhas Chandra Bose, de leider van de Indische vrijheidsbeweging,
heeft een bezoek gebracht aan het hoofdkwartier van den Führer. De
Führer begroet zijn gast, links gezant Dr. Schmidt.
(VBB.-Presse-Hoffmann, Zander-s.)
HOOFDREDACTEUR
NIEUWMARKT 29,
GESLAAGD.
Voor het te Den Haag gehouden
examen Nijverheidsonderwijs eerste ge
deelte slaagde onze stadgeijoote mej.
D. Eerdmans.
p 3.
i 300 si.
6 et,
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
neutraliteit
in al die kwesties die we als de grootst
mogelijke onzin kunnen bestempelen, is
verdwenen, er mag en moet nu positief
werk worden verricht. Speciaal wat be
treft de bestrijding van de werkloosheid,
t» er na 1940 zeer goed werk verricht.
Reeds spoedig na de capitulatie van
ons land is door een ontslagverordening
getracht de verhoudingen op de arbeids
markt te stabiliseeren. De voor den
werknemer buitengewoon goede resulta
ten van dezen maatregel kan men nog
dagelijks constateeren. Daarnaast is
door werkverruiming getracht de werk-
loozen uit de voor hen materieel en mo
reel nadeelige sfeer van ondersteuning
te onttrekken en om hun arbeidskracht
niet geheel voor de gemeenschap verlo
ren te doen gaan. Het vraagstuk van
den arbeid is in onze dagen nog zeer
actueel. Er bestaat naast een zeker recht
op arbeid, ook een plicht tot arbeid,
wanneer men die arbeid in het algemeen
beschouwt als een deel der maatschap
pelijke arbeidskracht, die zoo nuttig mo
gelijk moet worden besteed. Wanneer
men de kwestie zoo beziet, krijgt ze een
internationale befeekenis, omdat het te
kort aan de eene kant door ’t overschot
aan de andere zijde kan worden aange
vuld.
Een sprekend voorbeeld hiervan be
leven we tegenwoordig met de eenigs-
zins gedwongen tewerkstelling van Ne
derlandsche arbeidskrachten in Duitsch
land. Dat onder de gegeven omstandig
heden en verhoudingen niet kan worden
geduld, dat In Nederland arbeidskracht
onvolledig productief wordt, of zelfs
werkloosheid heerscht, terwijl In
Duitschland dringende behoefte aan die
zelfde arbeidskracht niet zou kunnen
worden bevredigd is ons Inziens logisch.
Hierbij dienen we op den voorgrond te
stellen, dat de economischs oorzaken in
verband met de voor Duitschland alles
overheerschende belangen van de oor
logvoering een tijdelijk abnormaal over
wicht hebben gekregen, waaraan wij
ons in Nederland onder de gegeven om
standigheden niet kunnen en niet mogen
onttrekken.
Het Handelsblad schreef dezer dagen
naar aanleiding van deze kwestie o.m.r
„Alléén reeds het feit, dat Nederland
binnen het Duitsche machtsbereik ligt,
maakt daarbij elk gewetensbezwaar in
verband met werkzaamheid in Duitsch
land tof een buiten de werkelijkheid
staande constructie, omdat immers de
door de gegeven verhoudingen opgeleg
de belangengemeenschap van Duitsch
land en de bezette gebieden den arbeid
in deze gebieden noodzakelijk mede in
dienst stelt van de Duitsche oorlogs
doeleinden. In zooverre is de continen
tale Europeesche levensruimte, afge
scheiden van de grootere mogelijkheden
in de toekomst, reeds thans een, door de
harde werkelijkheid van den oorlog op
gelegd, feit. Doch, zooals reeds opge
merkt, de Duitsche oorlog tegen het bol
sjewisme is ook onze oorlog en het win
nen ervan ook het belang van onzen
godsdienst, cultuur en volksgeluk!
Wanneer wij de uitwisseling van ar
beidskrachten met Duitschland in dit
verband als noodzakelijk aanvaarden on
verschillig of daarbij het zwaartepunt
ligt bij de economische en sociale belan
gen, die verder reiken dan dezen oor
log, of bij de machtsverhoudingen die
niet kunnen worden ontkend, dan blijft
nog de taak den socialen en cultureelen
band met de buiten de grenzen tewerk
gestelde landgenooten te handhaven.
Ook hierbij zullen dan onder de hui
dige. In vele gevallen moeilijke omstan
digheden, ervaringen kunnen worden
opgedaan, waarop na den oorlog bij den
opbouw van een nieuw Europa zal kun
nen worden voortgebouwd”.
Bij deze beschouwing over den ar
beid in het algemeen, zouden we kun-
8 Juni 1942.
Hedenmiddag hield de kaatsvereen.
„Witmarsum” haar ditmaal goed be
zochte jaarvergadering bij Hofstra.
Besloten werd op Zondag 2 Augustus
a.s. een groote kaatswedstrijd te hou
den van seniores-kaatsers in beperkte
vrije samenstelling. Verder zal getracht
I. D. OSINGA,
BOLSWARD.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
11 Juni. (D.N.B.). Het opperbevel van
de weermacht maakt bekend:
In het versterkte gebied van Sebas
topol werd de aanval in hevige gevech
ten voortgezet. Wanhopige tegenaanval
len van den vijand leverden geen succes
op. Bij hevige luchtaanvallen op het ge
bied van Sebastopol werd in de haven
der vesting een koopvaardijschip van
3000 bat door bomtreffers tot zinken
gebracht.
In den Noordelijken sector van het
Oostelijke front ontruimde de vijand on
der den druk van onze oprukkende troe
pen talrijke plaatsen. Aan het Wolchov-
front werden sterke vijandelijke aan
vallen onder bloedige verliezen afgesla
gen. Kustartillerie van het leger be
stookte met goede uitwerking vijandelijk
andere te bezetten; ten tweede: een ge
lijktijdige aanval op alle vijandelijke
sleutelposities te doen.
Van Japansche zijde is thans beslo
ten een strategie te voeren, waardoor
tegelijkertijd talrijke vijandelijke steun
punten worden aangevallen. Deze stra
tegie zal, aldus Hotta, zoodanig worden
uitgevoerd, dat men eerst de buitenste
linies van de vijandelijke stellingen
doorbreekt, waarna men de afzonder
lijke deelen van deze gebieden onder
den voet loopt. De successen zullen, naar
hij zeide, met minimale krachtsinspan
ning van het Japansche leger worden
behaald.
JAPAN’S STRATEGIE.
Gelijktijdige aanvallen op tal
rijke steunpunten.
TOKIO, 10 Juni. (D.N.B.). De militaire
strategie van Japan is vooral gericht op
de permanente voortzetting van de
krijgsoperaties, zoo zeide luitenant-ko-
lonel Hotta van de persafdeeling van 't
keizerlijke hoofdkwartier bij zijn inlei
ding van een overzicht over de prestaties
van het Japansche leger en de marine.
Er bestaan twee methoden, zoo zeide
Hota, om de Britsche en Amerikaansche
steunpunten in den Stillen Oceaan te
verslaan, n.l. ten eerste: de vijandelijke
stellingen stap voor stap, de een na de
Voor het leerares-examen, 2e gedeel
te van de Ver. v. Modevakscholen in Ne
derland, gehouden op 9 en 10 Juni te
Utrecht, Slaagde ^mej. S. Kooistra aU
hier. Zij ontving haar opleiding aan de
Modevakschool voor Bolsward en Om
streken, Dir. H. Praamsma.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 17 graden.
VISCHCLUB.
Ziondag j.l. lopende;, del (Onthouders^
Vischclub haar wedstrijdenserie met een
clubwedstrijd in de Snejekervaart. De
medewerking der baarzen liet wel iets
te wenschen over, maar toch was de
vangst niet bepaald slecht. 21 Baarzen
boven de wettelijke maat werden gevan
gen.
De 1ste prijs werd behaald door Tj.
v. d. Hauw met een baars van 22 cm.
2de prijs: G. van der Zee.
A. Nieuwenhuis.
J. Molenaar.
R. van der Schaaf.
A. van Kouteren.
D. Kamstra.
B. Wolthuizen.
A de Vries.
P. de Wit.
3 de
4de
5de
6de
7de
8ste
9de
10de
FRIESCH VOLKSSANATORIUM.
AFD. BOLSWARD.
Donderdagavond hield bovengenoem
de afdeeling de jaarvergadering, die als
gewoonlijk zeer slecht bezocht was.
De voorzitter, de heer W. Hendriks,
opende de bijeenkomst met een woord
van welkom en moet tot zijn teleurstel
ling het feit constateeren, dat in het af-
geloopen jaar het ledental der afdeeling
weer gedaald is. Het hoofdbestuur wil
trachten door een krachtige propaganda
dit algemeen voorkomend verschijnsel
te bestrijden. De bestrijding van de tu
berculose is vooral in onze dagen zeer
urgent en zelfs de laatste tijd is het
percentage iets stijgende, zoodat men
alle krachten zal moeten inspannen deze
volkskwaal weer onder de knie te krij
gen. Spreker geeft hierna een korte
technische uiteenzetting van de ver
schijnselen, de werking en de bestrijding
van de tubercel-bacil. Verschillende be-
strijdingsmefhoden worden toegepast,
o.a. den laatsten tijd ook met lichtstra
len. Ook de methode om de infectie
haard te localiseeren worden door spre
ker nader toegelicht. Toch is en blijft
de rust-terapie zooals die in Appelscha
wordt beoefend, gunstige resultaten af
werpen.
Voor vele patiënten, ook uit jBols-1
wand, heeft deze arbeid zegenrijk ge
werkt, zoodat ook in de toekomst voor
Bolsward op de belangstelling voor het
t.b.c.werk mag worden gerekend.
Notulen werden hierna gelezen en
goedgekeurd. Ingekomen is een schrij
ven van den heer Pannekoek Loois waar
in hij dankt voor de uitnoodiging voor
deze vergadering en de beste wenschen
uitspreekt voor de groei en bloei der
afd, Bolsward.
Het financieel verslag van den pen-
ningm., den heer A. J. Osinga, vermeldt
aan uitgaven f467.72,, aan inkomsten
f601.31, batig saldo f 133.59. Hef kapi
taal van de afdeeling bedraagt thans
ruim f 1800.
De financieel® commissie bestaande
uit de h.'h. Ybema en Sandstra, stelt
voor dit verslag onder dank voor de
samenstelling te aanvaarden. Aldus
goedgevonden.
Uit het jaarverslag van den seen, den
heer Hazenberg, stippen we aan, dat de
afd. 88 gewone en twee buitengewone
leden telt. Voor rekening van de afd. zijn
2 patiënten verpleegd die beide geheel
hersteld zijn. In het bestuur kwam geen
wijziging. Het verslag besluit met een
beroep op alle vrienden van het Volks-
sanatorium om deze mooie instelling te
blijven steunen. Daarna volgde een kort
verslag over de het vorig jaar gehouden
algemeene vergadering.
Voor dit jaar worden tot afgevaardig
den benoemd de heeren Hazenberg en
Steensma. In de financieele commissie
de heeren Sandstra en Steensma.
De periodiek aftredende voorzitter de
heer Hendriks, werd met algemeene
stemmen herkozen.
De rondvraag leverde geen nieuwe ge
dachten op, waarna sluiting.
CARBID KOOK-1NSTALLAT1E.
We hebben Donderdagmorgen in de
Doele met aandacht de uiteenzetting ge
volgd, welke de heer bij de Vveg uit
Wommels gaf over de door hem in den
handel gebrachte carbid kookinstauaue.
Vooral in dezen tijd van gasrantsccuc
ring zit er in dit systeem goede perspec
tieven. De constructie is zeer eenvoudig
en het warmtegevend vermogen zeer
voldoende. Zoowel twee-pits- als een-
pitscomforen kunnen op dit carbidtoe-
stel worden aangesloten en ook voor
veijlichtingsdoeieinden is (deze vinding
uitermate geschikt
FILM IN DE DOELE.
Ook nu weer geeft de Doele op Zon
dag- en op Maandagavond een bios
coopvoorstelling. Voor deze keer is als
hoofdfilm gekozen „Kora Terry” een
Ufa-film uit de productie 1940-1941.
In deze film kan men de acrobatische
dansnummers van de Terry Sisters be
wonderen, maar bovendien wordt er op
enl om het tooneel een intrige uitge
speeld, die de spanning gedurig vast
houdt Een film waarin Marika Rökk
haar triomphen viert, maar ook haar on
dergang tegemoet gaat.
DE KILIMA HAWAIIANS OP REIS.
De Kilima Hawaiians door de radio
hooren en.hetzelfde in levende lijve
zien dat is nog wat anders. De Kilima
Hawaiians gaan op stap met een uitge
breid schitterend repertoir. Maar niet al
leen zij worden bij het uitvoeren van
hun populair Radio-repertoir geas
sisteerd door eerste rangs Variéténum-
mers o.a. Jack Junior, Saytons Compag
nie, Katinka Kuster, de Mateo’s Toto en
Johny, enz. Zondag 21 Juni treden zij
op in de Doele te Bolsward.
ENKELE GREPEN
UIT HET RADIO-PROGRAMMA
VAN DE KOMENDE WEEK.
Zaterdag 13 Juni:
Hilv, I. 14.20. Speciaal vacantie-
programma.
Zondag 14 Juni:
Hilv. I. 12.15. Ernstige muziek. 19.30.
Cabaret-programma.
Hilv. II van Zondag 14 tot en met
Zaterdag 20 Juni 22.10 tot 22.15
Avondwijding.
HilV. II van Maandag 15 tot en met
Zaterdag 20 Juni 10.00 tot 10.15
Morgenwijding.
Maandag 15 Juni:
Hilv. II. 10.50. Jo van Helden, viool
en Pierre Palla, piano. Hilv. I. 15.30.
mevr. Ellen Russ spreekt over de figuur
van Marijke van Nimwegen.
Dinsdag 16 Juni.
Hilv. I. 14 uur. Haarlemsche Orkest-
vereeniging.
Woensdag 17 Juni:
Hilv. II. 13 uur. Reportage over de
Friesche veehouderij.
Donderdag 18 Juni:
Hilv. II. 19.30. Fragmenten uit Bruck
ner’s onvoltooide 9e symphonic.
Vrijdag 19 Juni:
Hilv. I. 14 uur. Arnhemsche Orkest-
vereen., o.l.v. Otto Glastra van Loon.
Hilv. II. 21 uur. Friesch luisterspel „Ut
de ilde doaze”, geschreven door Y. C.
Schuitmaker.
Zaterdag 20 Juni:
HJlv. H 16.20. Viool-duetten. 16.50.
Mannenzangvereen. „Apollo” zingt.
Hilv. II. 17 uur. Stedelijk orkest van
Maastricht.
WITMARSUM.
I scheepvaartverkeer
I Kroonstad Een ui
van
houdingen, de sociale verzorging enz. kende duikboot en een deze begeleidend
enz. Dit zou evenwel het nog beschik
bare deel voor onze weekrevue meer dan
vullen en wat het ergste is, we zouden
daarbij nog zeer onvolledig blijven.
Daarom willen we voor vandaag enkele
gedachten wijden aan het Ned. Arbeids
front en de voordeelen, die deze stich
ting aan haar leden kan geven.
Allereerst de uitkeering bij invaliditeit.
Als aanvulling op de sociale verzekerin
gen zijn de bedragen, welke het N.A.F.
verleent bij ouderdom of invaliditeit zeer
belangrijk. Reeds na een lidmaatschap
van 35 jaar, een periode, die gerekend
naar de totale duur waarover de arbei
der werkt, niet lang te noemen is, is de
maximale uitkeering bereikt. Zelfs in de
laagste klasse beteekent dit een njaan-
delijksch inkomen of in veel gevallen ’n
inkomstenvermeerdering van twaalf gul
den per maand. Met het verstrekken van
de bovengenoemde uitkeering wordt de
gemeenschapsgedachte, die leeft in het
Nederlandsche arbeidsfront gediend. Bo
vendien wordt het verantwoordelijk
heidsgevoel van de indi.vidueele werkers
jegens hun gezin en de gemeenschap
versterkt door het besef met hun aan
sluiting een basis te kunnen leggen voor
een redelijke verzorging in geval van
ouderdom of Invaliditeit.
De mate, waarin een gemeenschap
zich zijn eenheid bewust is, komt niet
het minst tot uiting in de wijze, waarop
de zorg voor ouden van dagen en inva
lide werkers is verzekerd. Waar aan de
zorg een rechtsgrond is verleend, is de
hoogste vorm bereikt. De leden van het
N.A.F. ontleenen het recht op deze uit-
keeringen niet alleen aan de betaalde
contributies, doch daar bovenuit aan 't
feit dat zij deel uitmaken van een werk
gemeenschap, waarbinnen allen door de
leniging van elkanders nooden hebben te
zorgen.
Een tweede punt betreft het NAP. en
de t.b.c.-bestrijding.
Voor leden van het N.A F. bestaat na
een jaar lidmaatschap de mogelijkheid
tot het verkrijgen van t.b.c.ondersteu-
ning. Dit wordt gegeven in den vorm van
tegemoetkoming in de kosten van sana-
toriumverpleging, vergoeding van ver
sterkende middelen, extra voeding, enz.
enz. Dat deze ondersteuningen krachtig
zullen bijdragen tot de t.b.c.bestrijding
in den ruimsten zin van het woord, be
hoeft geen nadere verklaring.
Het bestrijden van deze gevreesde
ziekte is geen groepsbelang maar een
volksbelang. Daarom past deze taak ge
heel in ’t kader van het N.A.F. omdat
deze ziekte de volkskracht ondermijnt
en het N.A.F. alle middelen te baat
neemt de afgezakte Nederlandsche
volkskracht weer orf normaal p^Tl te
brengen.
nen voegen een bespreking over den ar- I scheepvaartverkeer in de baai
beid in Duitschland, de onderlinge ver- I Kroonstad. Een uit Leningrad vertrek-
vaartuig werden in brand geschoten.
In Noord-Afrika werd het fort Bir
Hacheim, de Zuidelijke pijler van het
Britsche verdedigingsstelsel, hedenoch
tend na dagenlangen verbitterden tegen
stand van de aldaar ingesloten sterke
vijandellijke strijdkrachten, stormender
hand veroverd. Luchtstrijdkrachten
mengden zich in den strijd te land en
bombardeerden Britsche troepenconcen
traties en colonnes. In luchtgevechten
verloren de Engelschen 21 vliegtuigen.
In het Oostelijk deel van de Middel-
landsche Zee vielen Duitsche duikboo-
ten een krachtig beschermd voor To-
broek bestemd convooi aan. Zij brach
ten in een feilen aanval twee zwaar be
laden tankschepen met een gezamenlij-
ken inhoud van 12000 brt tof zinken.
Bovendien werden vier transportschepen
door torpedotreffers beschadigd.
Op het eiland Malta wenden Britsche
vliegvelden overdag en ’s nachts met
bommen bestookt. Duitsche en Italiaan-
sche jagers vernietigden hierbij acht
Britsche vliegtuigen. -
Voor de Engelsche zuidkust plaatsten
gevechtsvliegtuigen in den afgeloopen
nacht bomvoltreffers van zwaar kaliber
op drie koopvaardijschepen van middel
bare tonnage.
Eerste luitenant Gnddig, compagnie-
chef In een infanterieregiment, heeft zich
bij de gevechten voor Sebastopol door
bijzondere dapperheid onderscheiden.
ITALIAANSCH WEERMACHTS-
BERICHT.
Voortgezette verbitterde gevechten in
Noora-Afrika.
Engelsche luchtaanval op Tarente.
ROME, 10 Juni. (Stefani). Het Itali-
aansche weerm'achtbericht van heden
luidt als volgt:
In verschillende sectoren van de Mar-
marische woestijn werd ook gisteren
verbitterd gevochten. Vijandelijke tegen
aanvallen, die door gepantserde eenhe
den werden gesteund, werden met ge
voelige verliezen voor den vijand afge
slagen. De luchtmacht liet den vijand
geen rust, bombardeerde zijn verdedi-
gingsstellingen en beschoot zijn aanvul
lende colonnes met de boordwapens. Ita-
Jiaansche [en Duitsche jachtvliegtuigen
ontwikkelden een levendige activiteit. In
succesvolle luchtgevechten schoten zij
17 Curtiss-toestellen neer. Van onze
machines zijn er twee niet teruggekeerd.
De vliegvelden van Micabba en Ta
Vendzia werden door formaties bom
menwerpers aangevallen. Boven Malta
verloor de Engelsche luchtmacht in
luchtgevechten met de jachtformaties der
asmogendheden vijf toestellen.
Engelsche vliegtuigen wierpen op
nieuw brisant- en brandbommen op Ta
rente. Drie woonhuizen stortten in. Er
ontstonden eenige branden, die spoedig
bedwongen en gebluscht werden. Tot
dusver zijn aan slachtoffers 20 dooden
en 74 gewonden geconstateerd. De be
volking legde een voorbeeldige houding
aan den dag.
Onze op den Atlantischen O'ceaan
opereerende duikbooten onder bevel van
den fregattenkapitein Enzo Grossi, cor-
vettenkapitein Luigi Longanesi Cattani
en den luitenant ter zee eerste klasse
Marco Revedin, hebben vijandelijke
koopvaardijschepen met een totalen in
houd van 38000 ton tot zinken gebracht,
waarvan 27000 ton aan tankbooten.
v r-
t
I
99
99
99
99
99
I !LJ
1
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenoman
I
