Bnitenlandsche Revue. De Oorlog De Bolswardsche Courant en Westergoo ,1 Sr - Distributievraagstukken. n T CT Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD o. VursclJJjnt DINSDAGS- en VRIJDAGmAVuNDS. DE N.V.D. Zomerkolen, schoenen en theesurrogaat. HOOFDREDACTEUR Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel a Telefoon No. 451 -tr.j ir p r ijr n, i iü ."x-.. jQö ct, dkc filter 6 'ct. Tusschen de tekst dubb. prijs. 38— Jaargang Dinsdag 16 Juni 1942 .1 r ak tl. ts. :en am ■v LUCTOR. et n ien ltS. JA, ISA r> n n Ltcsgeld Ir. p. p. per hall jaar 11.57 Buiten de provincie f2.10; inn. 15 c. Voor het Buitenland f 7.35 per jaar. Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal. Nog veel te wenig is het doel en streven van de Nederlandsche Volks- dienst bekend. Nog veel te weinig wordt Rome, 14 Juni. (Stefani). Het Italiaan- sche weermachtbericht van heden luidt als volgt: De slag in de Marmarische woestijn gaat voort. In de streek van Ain-el- Gazala is een aanval van gemotoriseer de afdeelingen en gepantserde strijd middelen op jonzej infante,rie-eenheden mislukt. De vijand werd krachtig terug geslagen na opmerkelijke verliezen te hebben geleden. Ten .Westen van El Adem hebben ge en tus '42 !11, uni NEDERLANDSCHE VOLKSDIENST. im im ts. im im im im im sr sr am am am ts. ts. en Uitstapje van N.A.D. Bezoek van de arbeidsmannen aan één van de oude kasteden In Limburg De gids vertelt bijzonderheden over een historisch tijdperk. (V.P.B.-Arbeidsdienst-Molkenboer-c) „Beste Luctor, Met belangstelling heb Ik nu al verscheidene weken Uw artike len in onze krant gelezen, maar het heeft mij verwonderd, dat, bij al die dingen, die ons omringen, U nog nooit eens iets geschreven heeft over verschillende dis tributievraagstukken. Zoudt U daar ook niet eens een artikeltje aan kunnen wij den?” Zoo begint een brief van een der abonné’s, die blijkbaar wekelijks mijn ar tikelen napluist, en ik moet er, eerlijk heidshalve aan toevoegen, dat ik meer dere van dergelijke brieven ontving. Waarom ik nog nooit over de diverse distributieproblemen heb geschreven? Tja, dat weet ik zelf eigenlijk niet. Mis schien, omdat er ook zooveel andere be langrijke dingen zijn, die de aandacht vragen. Maar ik meen, dat ik verplicht ben om de verschillende briefschrijvers van repliek te dienen en daarom dus ditmaal eens een praatje over de distri butievraagstukken. Eigenlijk begeef ik mij daarbij op glad ijs, want een mensch heeft ten slotte niet overal verstand van. Dan zou hij zoo- lets als een loopende encyclopaedle moeten zijn. En met distributievraag stukken is het dikwijls al heel moeilijk. Ik moet dan ook eerlijk bekennen, dat ik niet altiid °P alle vragen antwoord weet en mij in diverse gevallen heb moeten begeven naar een insider, te weten: hoofd van een distributiedienst, die op dit gebied wat beter georënteerid is. Maar om nu eens op het kardinale punt terug te komen. Een tweetal leze ressen klaagt over het rantsoen kolen. Voor den zomer wel te verstaan. Beide dames wonen op het platteland, hebben noch electriciteit, noch gas en moeten alles koken en warm houden op het for nuis of op teen pefroleumstelletje. De eene dame is moeder van acht kinderen, de ander heeft er zes, terwijl de zevende op komst is. Beiden klagen er over, dat het rantsoen zomerkolen te laag is. Zij hebben er aan te kort, vooral, omdat er in een gezin, waar kleine kinderen zijn, veel gewasschen moet worden. Naast de eene dame woont een kinderloos echt paar en dat krijgt een even groot rant soen kolen. Zij hebben dit rantsoen niet eens geheel noodig en kunnen zelfs wat oversparen voor den komenden winter, ts dat billijk? vraagt de lezeres. Neen, wij moeten bekennen, dat is ’t niet Het ligt voor de hand, dat er in een gezin met acht kinderen meer kolen des zomers voor het koken, warm ma ken van water e.d. noodig is, dan in een kinderloos gezin. Daarmede heeft men met de uitreiking van de kaarten voor zomerkolen geen rekening gehouden. Op het oogenblik is daaraan niets te veran deren, maar wel kan gezegd worden, dat deze aangelegenheid thans de aandacht heeft van het Rijkskolenbureau. Wellicht komt hierin binnenkort verandering Dus nog even geduld. Een anderd lezer heeft een heel ander probleem. Hij heeft een paar schoenen hoog noodig. Reeds driemaal heeft hij een aanvraagformulier ingevuld, doch heeft tot nu toe nog geen bon kunnen bemachtigen. Deze maand kan hij geen eens een aanvraagformulier invullen, om dat in Mei aan volwassenen geen schoe nenbonnen worden verstrekt. Nu klaagt Een volk wordt geboren op het land en sterft uit in de steden. Het boerendom is de eeuwige bloedbron van ons volk. De boer bewerkt onzen bodem en zorgt voor onze voedselvoorziening. Door den boer zijn wij verbonden met ons bloed en met onzen bodem. Strijdt mede voor bloed en bodem. Treedt in de rijen der Nederlandsche SS. I a J N1EUWMARKT 29, 1. D. OSINGA, BOLSWARD. F I ct 1 n tl t tl deze lezer: Ik weet van menschen, die tijdens het begin der schoenendistributie een schoenenbon aanvroegen en kregen, hoewel zij nog geen schoenen noodig hadden. Ik wilde geen misbruik maken van de toch al moeilijke omstandigheden waarin wij «allen thans verkeeren,, en heb nef zoo lang gewacht, tot ik wer kelijk een paar schoenen noodig heb. En nu kan, ik geen bon krijgen. Dat is niet in orde. Neen, mijnheer, U hebt gelijk, dat is inderdaad niet in orde. En wij kunnen er aan toevoegen, dat per 1 Juni a.s. een nieuwe regeling van de schoenen distributie op komst is, die, naar wij mogen aannemen, billijker, eenvoudiger en doeltreffender zal werken. Waar U tot nu toe nog in het geheel geen schoe nenbon hebt gehad, mag worden ver wacht, dat U in Juni het eerst aan de beurt zal zijn. Een derde probleem, van geheel an dere aard en slechts zijdelings betrek king hebbende op de distributie. Een viertal lezers schrijft mij, dat de dokters in hun! gemeente, waar, dat doet er niet toe waarschuwen tegen het gebruik van de theesurrogaattabletten. Zij zou den volgens deze artsen, schadelijk zijn voor de gezondheid en aanbevolen werd de fleschjes theesurrogaat. Nu vragen deze vier lezers: Laat de overheid en de inspectie voor de volksgezondheid toe, dat er theesurrogaat-tabletten in den handel worden gebracht, die schadelijk zijn voor de gezondheid. Ik moet bekennen, dat ik met die thee surrogaat-tabletten een beetje in mijn maag zat. In figuurlijken zin van het woord althans. Zelf drink ik geen thee, laat staan het surrogaat daarvan, dus ik zal er geen last van hebben, aangeno men, dat Je er last mee kunt krijgen. Maar ik heb mij om advies gericht tot een instantie, die het „weten” kan en deze heeft geglimlacht, dus dat was al wat geruststellend. Bovendien mag Ik op hun gezag mededeelen, dat de theesur rogaat-tabletten niet gevaarlijker voor de gezondheid zijn dan de echte thee of koffie. Echte thee was ook niet giftvrij (hadden we er maar een baal of wat van) en in koffie zit caffeine, dat even eens schadelijk voor de gezondheid heet te zijn. Maar de menschen worden toch oud, ondanks ze dagelijks jaar en dag hun bakje troost dronken! En in tabak zit nicotine, wat ook een zwaar vergif is. Maar ik rook al twintig jaar en ben nog zoo lekker als kip, ondanks de ni cotine. Ons dunkt, dat die anti-^thee- surrogaat-tabletten-doktoren wel wat al te hoog van den toren hebben gebla zen. En hiermede wlil ik dan dit eerste praatje over distributievraagstukken be sluiten. Hebt U andere distributie-pro- blemen? Stuur ze gerust op. Als Ik er 'n oplossing voor weet, zal ik die publi- ceeren. Richt uw brieven gewoon aan de redactie van dit blad met vermelding van woordje „distrlbutievraagstuk” in de linkerbovenhoek van de enveloppe. De redactie stuurt deze brieven dan wel door naar mijn adres. Te zijner tijd kom ik dan wel opnieuw met een distributie- artikel, waarin ik dan een volgende serie vragen beantwoord. I misschien bij uitzondering wel het bui- tenlandsch overzicht in onze courant volgen, dienen we iets uitvoeriger bij deze opgerichte Oost-Compagnie stil te staan. De bedoeling dan is om alle, bij werkzaamheden in de bezette Oostelijke gebieden geïnteresseerde Nederland sche kringen uit landbouw, industrie, bankwereld, handwerk en handel, in één eenheid samen te vatten. De speciale eigen aard van de compagnie moet er in gezien worden, dat zij in de eerste plaats met raad en daad, met volledige steun van de staat en de Nederlandsche bank ter beschikking staan van alle Ne derlandsche ondernemingen en indivi- dueele personen, die economisch in het bezette Oostelijke gebied werkzaam willen zijn. Nu zullen sommigen de op merking maken, waarom zullen onze jongeren buitenlands hun bestaan moe ten zoeken, er is hier toch zeker werk genoeg? Neen, dat is het hem juist, er is hier geen werk genoeg en we kun nen dat heel eenvoudig aantoonen door enkele cijfers. Het is een niet te weer leggen feit, dat we in Nederland sukke len met een overbevolking waarvoor op onze betrekkelijke levensruimte geen emplooi meer is, maar bovendien ver meerdert onze bevolking per jaar met bolsjewering van het eigen land, maar was en is steeds gericht geweest op het wereldcommunisme. De waarde van een dergelijke clausule zal dan ook niet al te hoog worden aangeslagen, temeer waar de voorbeelden in tegenovergestelden zin zoo maar voor het grijpen liggen. Neem b.v. Finland, dat bij de eerste vrede met Rusland het steunpunt Hanjö moest afstaan en dit ondanks de gege ven belofte van inmenging in de binnen- landsche aangelegenheden, een onder- grondsche actie van communistische or ganisaties te verduren heeft gehad. We zouden kunnen wijzen op Spanje, Frankrijk enz. en voor wat f betreft klinkt deze clausule over de ter ritoriale aanspraken wel een beetje als het gefluit van den vogelaar. Ook hier zijn er voorbeelden te over dat men zelfs met inachtneming der bovenaangehaal de verplichting er toch in geslaagd is verschillende steunpunten en landstre ken te annexeeren. Vermoedelijk heeft deze nieuwe zin in het oude verdrag wat meer propagandistische waarde. En nu ten slotte nog een kort woord over het probleem van de scheepsruimte en de daarmee zeer nauw verbonden mogelijkheid van een tweede front. We hebben reeds eerder betoogd, dat de enorme scheepsverliezen van Engeland en nu in de laatste maanden ook van Amerika, de mogelijkheid van een twee de front sterk beïnvloeden. Een actie van tienduizenden heeft geen succes te gen de waakzaamheid van de Duitsche kustverdediging. Er zullen eerst 2 mil- lioen achter dit cijfer moeten worden geplaatst, voor en aleer men eenig ver trouwen in een dergelijke onderneming kan stellen. Daarmee willen we alleen maar aan toonen, dat de overbrenging, de be voorrading, de verzorging en het onder houd een enorme scheepsruimte vraagt, die momenteel in het geallieerde kamp niet beschikbaar is. Wel wordt er met alle kracht gewerkt, vooral in Amerika, aan de bouw van nieuwe schepen en hoort men soms fantastische verhalen over een schip klaar in de 2 dagen, maar we gelooven dat we deze fantasie veilig naast de bewering van één vliegtuig per 5 minuten kunnen neerleggen. Met woorden alleen wint men geen oorlog, daarom is een daad noodig die men tot nuxtoe, zoowel van Engeland als Amerika gemist heeft. Er zijn deze week drie onderwerpen die buiten het eigenlijke oorlogsnieuws onze speciale aandacht vragen: ten eer ste het Engelsch-Russische bondgenoot schap; ten tweede het steeds nijpender wordende scheepvaartprobleem en ten derde de nieuwe Nederlandsche kolo nisatieplannen. Hoewel dit laatste punt niet in zijn volle omvang tot het spe ciaal buitenlandsche nieuws gerekend mag worden, meenen we toch deze kwestie, die voor geheel Europa van overwegend belang is, in ons buiten- landsch overzicht te mogen bespreken. We hebben daarbij rekening te houden met een drietal factoren, n.l. met een lezerskring die in het geheel niet meer de krant leest, met een deel dat zeer oppervlakkig leest en met een kleine categorie, die kennis neemt van de be langrijke gebeurtenissen op economisch en sociaal terrein. Deze laatste groep is natuurlijk bekend met de oprichting van de Nederlandsche Oostcompagnie, een stichting, die beoogt de kolonisatie van Oost-Europa te bevorderen. Terwille van de twee eerstgenoemde groepen, die honderdduizend zielen, die uiteindelijk ook weer in het productieproces moeten worden opgenomen. Dat was voorheen niet mogelijk en daardoor hebben we mede gekregen ons leger van werkloo- zen en dat is in de toekomst zonder spe ciale voorzorgen evenmin mogelijk. Zonder een belangrijke emigratie naar andere gebieden ziet de toestand er voor de Nederlandsche jongeren zeer donker uit. Dit is niet alleen een Nederlandsch maar een Europeesch verschijnsel. Ook in de 18e en 19e eeuw leidde de sterke toeneming van de Europeesche en spe ciaal de Germaansche bevolking tot een groote volksverhuizing naar de nieuwe wereld. Onwillekeurig is men geneigd de vraag te stellen, waarom er dan in de 20e eeuw, toen de emigratie nog veel noodzakelijker was geworden niet een dergelijke volksverhuizing plaats vond. Het antwoord kan hier luiden, dat de ontwikkeling van het kapitalisme daar aan schuldig is. Niet meer de primaire levensmogelijkheid gaf den doorslag, niet meer het feit dat hier in Nederland honderdduizenden werkloos en doelloos rondliepen en elders in de wereld groote gebieden op ontginning wachtten, die aan millioenen werk en brood konden bieden, werd beslissend, maar slechts de overweging of er kansen waren voor het rentezoekend kapitaal werd bepa lend voor het besluit of er geëmigreerd zou worden of niet. In deze omstandig heden was het de plicht van de Ned. staat het initiatief te nemen tot de op richting van de Oostcompagnie. Hier mede meenen we in zeer korte trekken dit nieuwe instituut te hebben verduide lijkt, Nog enkele cijfers zullen U een indruk kunnen geven van het bevol kingsprobleem in Europa. Die toename der bevolking is niet overal in Europa even groot geweest. Van 1815 tot 1925 nam de Nederlandsche bevolking 't meest toe, n.l. van 100 tot 355, daarna de Duitsche tot 297de Skandinavische tot 283; de Engelsche tot 278. De lan den van Oost- en Zuid-Europa kwamen ongeveer tot 200 en die in Frankrijk slechts tot 135. Sprekende cijfers die voor wat ons land betreft geen nadere verklaring noodig hebben. Binnenkort hopen we aan dit punt nog eens een korte bespreking te wij den. We komen dan nu aan ons eerste punt, het Engelsch-Russisch bondgenootschap. Met nogal eenige fanfare moet dit nieuwe verdrag in de geallieerde pers zijn aangekondigd en toch staat er op de keeper beschouwd weinig meer nieuws in dan in het verdrag dat Eden op 12 Juni van het vorig jaar te Moskou gesloten heeft. Nu is Molotov, de Sovjet volkscom missaris voor buitenlandsche zaken, naar Engeland en Amerika gereisd en het is geen geheim meer, dat in deze bespreking het vormen van een tweede front in Europa een der hoofdpunten is geweest. We krijgen straks nog wel ge legenheid bij een bespreking over het probleem der scheepsruimte iets over dit tweede front te zeggen. In het nieuwe nu onderteekende verdrag vraagt arti kel 5 de bijzondere aandacht. Deze clausule luidt, dat de verdragsluitende partijen overeenkomen, dat zij na den vrede de zekerheid der economische welvaart zullen bevorderen. Dat zij na het sluiten van de vrede geen territoriale aanspraken voor zichzelf zullen laten gelden en zich niet in de binnenlandsche aangelegenheden van andere staten zul len mengen. Het klinkt wel een beetje te mooi om waar te zijn. De doelstelling van het communisme is niet alleen de DE SITUATIE AAN HET OOSTELIJK FRONT Belangrijke ontwikkeling ten Oosten van de Donetz. Berlijn, 13 Juni. (D.N.B.), De militaire correspondent van het D.N.B. meldt: Aan het geheele Europeesche Ooste lijke front van Moermansk tot aan Kertsj is reeds sedert dagen het initiatief uit sluitend in handen van de Duitsche en verbonden troepen. Het duidelijkst blijkt dit feit voor Sebastopol. Tijdens de gevechten, aan de Donetz is het gelukt de rivier over te steken. Op den Oostelijken oever spelen zich gebeurtenissen af, die voor het nog in Sovjet-Russische handen zijnde gedeel te van het Donetz-industriebekken een buitengewoon dreigend karakter hebben aangenomen. De krijgsoperaties in den centralen sector beoogen van Duitsche zijde ken nelijk het opmarschgebied voor de Duit sche en verbonden strijdkrachten voor iedere vijandelijke storing te behoeden. Hiervoor zijn ook de opruimingsacties in het achterland, waar de bolsjewisti sche vrijbuitejrsi na hevige gevechten thans zoo goed als uitgeschakeld zijn, uitgevoerd. In den Noordelijken sector toont da bolsjewistische leiding door plaatselijke sterke aanvallen, die zoowel waf voor bereiding als uitvoering betreft ieder verband missen, hevig verontrust te zijn. Hier zijn Duitsche formaties bezig haar stellingen naar het Oosten te schuiven in een terrein, dat als uitgangspunt voor komende aanvalsoperaties gunstige mo gelijkheden biedt. De vijand tracht deze bewegingen te verhinderen, doch de bolsjewistische strijdkrachten, die in dit gebied in den strijd worden geworpen, hebben geenerlei offensief vermogen meer. DE JONG s NIEUWSBLAD waarin op^enomen Giro no. 87926. er in onze samenleving aandacht ge schonken aan het doel en streven van de N.V.D. Velen zien in de Neder landsche Volksdienst een verlengstuk van de Winterhulp en deze gedachte is absoluut foutief. De N.V.D. heeft een permanent karakter; het is niet alleen een materieele, maar meer nog een moreele hulpverleening. Streeft de Winterhulp er naar de gevolgen van den maatschappelijken nood te lenigen, oEai.jt,idan is het werk va" de N.V.D. meer Engeland gericht de oorzaken van dien nood j- zooveel mogelijk weg té nemen. Het hoofddoel van de N.V.D. is de bestaande wantoestanden weg te nemen en een bijdrage te Jeveren tot de g - zonde ontwikkeling van de tegen woordige en komende generaties door doeltreffende maatregelen op he’ ge bied van de volksverzorging. Ook wordt getracht het gemeenschapsge voel in ons volk aan te kweeken ue mensch in nood moet zich geborgen weten in eigen volk. Het herstel van onze volkskracht is «en der eerste opgaven welke men zich ten doel heeft gesteld. Van deze bemoeiingen mogen vooral genoemd worden de gezinshulp, de uitzending van kinde ren* naar vacantiekolonies, de uitzen ding van huisvrouwen, het laten stu- deeren van begaafd» kinderen wier ouders de kosten niet kunnen dragen, de zorg voor de gezondheid, bovenal van moeder en kind enz. Van hoeveel belang het is voor een volk, dat het opgroeiende kind en de jonge moeder een voortdurende goede verzorging genieten, behoeft geen be toog. Een volk dat prijs stelt op een vooraanstaande plaats onder de naties in te nemen, zal er zorg voor hebben te dragen dat zijn jeugd en zijn arbei ders in niets te kort komen. De Nederlandsche Volksdienst wil allereerst onze volkskracht herstellen en daarbij moet en mag zij kunnen rekenen op de volle belangstelling en op het medeleven, ook daadwerkelijk, van breede lagen uit onze Nederland sche bevolking. 4’1 a- I 4 J

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1942 | | pagina 1