Revue van de week.
I
De Oorlog
1
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Stort
op
87926
Dank
1
1
j
Stadsnieuws.
Jaargang
Vrijdag 19 Juni 1942
No 49
o. 1.
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
onze girorekening
INGEZONDEN
on-
1
pr
Administratie
De Jeng’s Nieuwsblad.
1
u
J
d
F
Meen niet dat het joodsche gevaar alleen
bestaat in vermenging met joodsch bloed.
Ook de geest kan verjoodscht worden. Het
één is minstens zoo erg als het andere.
Strijdt mede tegen den joodschen invloed
op elk gebied.
Treedt in de rijen der Nederlandsche SS.
méér in zijn bestaan hebben. En nu
wacht een ieder af, die zich kan noe
men
Een Hindelooper.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Heuvelstellingen en forten bij
Sebastopol veroverd.
Sovjet-Russische aanvallen aan het
Wolchof-front afgeslagen.
Hoofdkwartier van den Führer, 17
Juni. (D.N.B.) Het opperbevel van de
weermacht maakt bekend:
De aanval van de Duitsche en Roe-
meensche troepen op de vesting Se-
HOOFDREDACTEUR
NIEUWMARKT 29,
Uw abonnemuutsgeld voor
het 2e halfjaar
asVl gt u n ip 111 c n.
i. Li. ux.ii. 102 cl
-1U. uuïh. aicir 6 ct.
Tussehen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
dergelijke opmerking is in zijn
enheid schadelijk voor ongetwij-
n gezelschap,
maar bovendien veronderstellen we eens
een oogenblik dat die opmerking op
waarheid berust (het zou ons niet moei
lijk vallen het tegendeel te bewijzen)
dan geeft een overtreding die een an
der maakt, ons niet een vrijbrief ook
maar raak te hamsteren of sluikhandel
te drijven, of het goed van een ander te
gappen. Hoe men de zaak ook wil ca-
moufleeren, het is en blijft diefstal.
Dat ook bij de jeugd een meer dan
normale verwildering plaats grijpt, be
hoeft ons niet te verwonderen, wanneer
we in ons geheugen opdiepen dergelijke
gevallen uit de vorige oorlog. Ook toen
was de
misdadigheid onder de jeugd
bedenkelijk toegenomen maar als geluk
kig verschijnsel kon toen na den oorlog
het feit worden geconstateerd, dat die
criminaliteit weer zeer snel gedaald was.
Daaruit zou men de conclusie kunnen
trekken, dat de omstandigheden waar
onder men leeft, een groote rol spelen,
en inderdaad wanneer men dagelijks het
voorbeeld van anderen voor oogen heeft,
een voorbeeld zooals we in de aanhef
schetsten, dan kan het niet anders of de
jeugd, die in veel dingen maar vooral
in net verkeerde de ouderen graag
nadoet, zal in haar kring en op haar
manier de onmaatschappelijke gedra
gingen van de ouderen imiteeren. De
ruil- en bonnenhandel op de middelbare
en ambachtscholen neemt bedenkelijke
vormen aan. We bedoelen hier niet de
misschien geoorloofde ruilhandel in
bonnen, maar het zedelijk kwaad dat
er in schuilt, vooral wanneer er een
geldprijs mee gemoeid is. Het is dan o
zoo gemakkelijk wat geld achter te hou
den, wat gebruikt kan worden voor ver
keerde gewoonten en verkeerde om-
gang. Een ernstige waarschuwing mee
nen we daarom ook van onze kant te
moeten richten aan ouders en opvoe
ders, om met alle ten dienste staande
middelen onze jeugd te bewaren voor
een volkskwaal, die voor het latere le
ven van onze jonge menschen van be
slissende beteekenis is. We hebben deze
J. D. OSINGA,
BOLSWARD.
UITZENDING ROTTERDAMSCHE
KINDEREN.
Het Comité dat verleden jaar de uit
zending van de Rotterdamsche kinderen
heeft verzorgd, zoekt ook dit jaar weer
voor duizend kinderen een gastvrij
derdag in Friesland. Nog steeds leven
de kinderen in Rotterdam in angst en
vrees over wat hun iedere nacht weer
kan gebeuren, en is het voor deze kin
deren dringend noodzakelijk in de
groote vacantie een tijd van rust door te
maken. Wij die hier in Friesland toch
N'
kwestie iets uitvoeriger belicht dan ge
woonlijk in deze rubriek gebruikelijk is,
maar het groote belang van deze zaak
wettigt deze meer uitvoerige uiteenzet
ting.
Nu binnenkort de hooiperiode meer
dere werkkrachten tot zich zal trekken,
is het niet ondienstig de vraag te be
spreken, hoe staat het met de
arbeidskrachten in land- en tuinbouw.
Wanneer we even terugdenken aan de
achter ons liggende crisisjaren dan had
den we in de winter van 1935-36
120000 werklooze land- en tuinbouw
arbeiders. In de zomer van 1936 be
droeg dit aantal nog 75000. Dat is nu
gelukkig heel anders.. Einde Augustus
1941 waren er b.v. in de provincie Gro
ningen in totaal 100 geheel werklooze
landarbeiders. Het totaal over het ge-
heele land bedroeg 3600. Het is nu zoo
ver, dat men in sommige land- en tuin
bouwgebieden kan spreken van een te
kort aan arbeidskrachten.
Verschillende factoren hebben in deze
veranderde toestand meegewerkt. Al
lereerst is de economische toestand van
de ondernemers belangrijk verbeterd
door veel hoogere prijzen en meer ex
port. Daardoor kan meer werk worden
uitgegeven. Verder vragen de gestegen
oppervlakte tuingrond, de omzetting
van weide in bouwland, de teelt van
meer arbeid vragende gewassen, zooals
vlas, aardappelen, suikerbieten, het ge
bruik van minder machines, de verka
velingen in ons land, een grooter aantal
arbeidskrachten. Bovendien vonden on
geveer 16000 landarbeiders in Duitsch-
land werk. Het vooroorlogsche beeld
in de verschillende landbouwbedrijven,
dat de vaste arbeider uitzondering en
de losse arbeider regel was, is gelukkig
aan het veranderen. Op zeer veel land
bouwondernemingen oegon de vaste
kern arbeiders meer en meer te ontbre
ken, niet alleen tot nadeel van de arbei
ders, maar ook van landbouw en ge
meenschap.
We zouden als vervolg van dit land-
bouwpraatje nog even willen wijzen op
de contributie voor het Arbeidsfront.
De centrale persdienst van het Ned. Ar-
I beidsfront deelt in verband daarmee
i mede, dat de geldelijke bijdragen die
worden betaala door de leden van het
N.A.F. in tegenstelling tot de bijdragen,
welke in het verleden door de vakbon
den werden geheven, niet moeten wor
den beschouwd als verzekeringspremies,
geheven volgens het beginsel van weder
zij dsche hulp.
Deze bijdragen zijn voor alle werkers,
onafhankelijk van beroep of ambacht,
slechts gebaseerd op de persoonlijke
draagkracht van ieder lid.
Voor sommige groepen van werkers
beteekent dit een vernooging van bij
drage. Hier staat tegenover, dat de zorg
van het N.A.F. van zijn leden zich in
vergelijking tot het verleden ook over
een grooter terrein uitstrekt.
Het belangrijkste is echter, dat zoo
wel door de hier vorenbedoelde zorg,
die werkloosheidsondersteuning, bijzon
dere steun in geval van nood, onder-
houds- en invaliditeitsondersteuning,
t.b.c.-ondersteuningen, rechtsbescher
ming en ondersteuning bij huwelijk om
vat, als ook door de naar draagkracht
geheven bijdragen tot uiting komt, dat
ieder die lid is van het N.A.F., eener-
zijds meedraagt aan de gezamenlijke
lasten van de gemeenschap, waartoe hij
behoort, en zich anderzijds binnen die
gemeenschap ten volle geborgen kan
weten.
bastopol heeft ondanks verbitterden
tegenstand en groote terreinmoeilijk-
heden verder terrein gewonnen. De
doorbraakplaatsen in het vijandelijke
verdedigingsstelsel werden aanzienlijk
uitgebreid en van hieruit werden diepe
wiggen in de verdedigingslinies ge
dreven. Krachtig verdedigde heuvel
stellingen en forten werden op beide
aanvalsvleugels na zware gevechten
veroverd. In de ochtenduren van van
daag werd het belangrijke fort Siberië
stormenderhand veroverd. De lucht
macht steunde den strijd der infanterie
op prachtige wijze.
In den centralen sector van het
Oostelijke front werden uiteengeslagen
vijandelijke groepen in het achter-
waartsche gebied van het front ver
nietigd. Vijandelijke aanvallen ten Zui
den van het Ilmenmeer mislukten.
Aan het Wolchof-front trachtte de
vijand opnieuw met sterke strijdkrach
ten de door Duitsche troepen sedert
weken in het moerassige, boschachtige
terrein taai verdedigde grendelstelling
te doorbreken. Alle aanvallen bleven
zonder succes. De ring om de vijan
delijke strijdkrachten, die ten Noorden
van de grendelstelling ingesleten zijn,
werd nauwer aangehaald. Gevechts-
en slagvliegers brachten ten Zuid
oosten van het Ilmenmeer en aan de
Wolchof den vijand aanzienlijke ver
liezen toe.
Aan de kust van de Noordelijke
Ijszee werd in de haven van Jokonga
een vijandelijk koopvaardijschip van
3000 b.r.t. door bommen tot zinken
gebracht.
Nieuwe actie der Japanners in de
provincie Kwangtoeng.
JAPANSCHE BASIS IN ZUID-CHINA,
18 Juni (Domei). In nauwe samenwer
king met de luchtmacht hebben Ja-
pansche strijdkrachten in Zuid-China
een nieuwe actie geopend in de di
stricten Tsoengfa en Sansjoei van de
provincie Kwangtoeng, teneinde de
resten der troepen van Tsjoengking
hieruit te verdrijven.
De Japanners vielen de Chineezen
aan op een punt ten Westen van
Tsoengfa en verdreven hen na een
strijd die zes uur duurde. De vijand
liet 200 gesneuvelden achter.
Andere Japansche afdeelingen ver
overden verscheidene vijandelijke front-
stellingen, terwijl inmiddels de Japan
sche vliegers een hevig bombardement
openden op de vijandelijke stellingen
in de buurt van Soehoei.
GEALLIEERDEN ONTRUIMEN
STELLINGEN BIJ ACROMA
EN EL ADEN.
ROME, 17 Juni. (Stefani). Weer-
machtsbericht no. 749 van het Italiaan-
sche opperbevel.
De operaties der troepen van de As
in de Marmarische woestijn worden
nog altijd in gunstiger omstandigheden
leven dan de menschen uit de groote
steden, laten wij onze* huizen nog eens
open zetten voor de arme kleintjes uit
Rotterdam. Al zijn de levensomstandig
heden ook dit jaar weer moeilijker ge
worden, voor velen zal het toch nog wel
gaan vier weken een logeetje op te ne
men, dat op de eerste plaats rust noo-
dig heeft. Het platte land is voor deze
kinderen een ideaal vacantie-oord,
daarom zouden we vooral de bewoners
van de boerderijen hier in de omtrek
willen vragen zich over deze pleegkin
deren te ontfermen.
Het Comité hier in de stad zal U
gaarne alle mogelijke inlichtingen ge
ven en degene die een Rotterdamsch
pleegkind voor 4 weken tot zich willen
nemen worden verzocht vóór 1 Juli
slacht, leeftijd en godsdienst van
verlangde kind op te geven.
Het Comité:
E. F. TEN CATE-BEEKHUIS, Voorz.
N. VAN DEN OEVER-
VAN DER WERF, Secr.
F. ALT-WESSELING.
A. POLMAN-IDEMA.
G. OSINGA-KOCH.
T. NAWIJN-RATSMA.
SJ. HOLLANDER.
B. I. ZANTMAN.
L. ZELLE.
Geachte redactie,
De zeedijk is voor den kustbewoner
méér dan een noodzakelijke bescher
ming tegen het water, hij is speelplaats
voor de jeugd, hij is wandelweg voor
de ouderen, Kortom! het buiten’ voor
de hele bevolking. Wie Hindeloopen op
een zomerse Zondag bezoekt, vindt de
plaats zelf leeg, wie er noodzakelijk
iemand te spreken heeft, hij lope de zee
dijk af, dan vindt hij zijn man, wande
lend langs of zittend aan de glooiing
van de dijk. Er zijn van ouds twee dij
ken bij Hindeloopen, die deze rol in het
plaatselijke leven van Hindeloopen ver
vullen, een daarvan voert in de richting
van Molkwerum het paviljoen Is de
pleisterplaats en de andere naar
Workum.
Tot deze laatste dijk nu heeft men
den Hindelooper de toegang ontzegd.
Heel zacht uitgedrukt kan men zeggen,
dat dit verwondering heeft gebaard on
der de Hindelooper bevolking. Aan wer
kelijkheidszin ontbreekt het deze men
sen stellig niet en wanneer een gegron
de reden aanleiding zou moeten zijn
voor deze maatregel, dan zou men daar
in berusten hoe jammer het ook is dit
natuurlijke recreatieoord te moeten ver
liezen. Zelfs zou men zich dan kunnen
verzoenen met het feit, dat door dit ver
bod het gezicht op de vogelwereld, die
men hier buitendijks vindt en onder de
bescherming staat van „It Fryske
Gea”, moet missen.
De reden van deze bepaling echter is
meteen de reden van de aan veront
waardiging grenzende verwondering.
Het zit namelijk zo: Vroeger bestond
de zee-wering niet alleen uit de dijk,
maar daarachter bevond zich nog een
houten beschoeiing. De povere restan
ten hiervan, half vermolmd en vergaan,
zijn er er nog en daarvan hebben snode
Hindelopers deze winter wat hout voor
de kachel geplukt. Niet alle Hindelo
pers, slechts enkelen waren de schuldi
gen. Dit is natuurlijk niet goed, zelfs
een diefstal van verwaarloosde stukken
hout mag niet. Maar of de verontwaar
diging van het dijkbestuur over deze
snode daden nu zo groot moest zijn dat
het met ..verboden toegang”-bordjes
moest gaan werken, is een andere vraag.
Misschien kan het dijkbestuur ae
hand over het hart strijken. Misschien
zou een iets minder radicale bescher
ming van deze hout-ruïne overwogen
kunnen worden. In ieder geval zou de
Hindelooper, die thans (op z’n zachtst
uitgedrukt) verbaasd is over de onbe
grijpelijke strengheid van de mensen,
die de dijk en toebehoren moeten ver
zorgen en bewaken, weer een pleziertje
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
met succes voortgezet. In de zone van
Acroma en El Aden werden na hevige
gevechten de versterkte stellingen, die
hardnekkig waren verdedigd, door den
vijand verlaten. De buit, gemaakt in
dezen strijd, welke heeft geleid tot de
verovering van Ain el Gazala, bedraagt
tot dusver 224 panserwagens, 85 ka
nonnen en eenige honderden motor
voertuigen, die werden buitgemaakt
of vernietigd. Het aantal gevangenen
dat reeds de interneeringskampen is
binnengestroomd, bedragen meer dan
6000. De luchtmacht bombardeerde de
haven van Tobroek en haalde drie
Curtiss-machines neer. Formaties vlie.-
tuigen vielen overdag en des na< nis
de militaire installaties van Halfai en
Micabba aan, waarbij de gestelde doelei
werden getroffen. Een van onze vlieg
tuigen is niet teruggekeerd. Dui sene
vliegers haalden in de wateren van het
eiiand Linosa een Britsch vliegtuig n. er
welks bemanning werd gevangen ge
nomen.
In de straat van Sicilië, waar zich
de roemvolle zeeslag afspeelde die is
geëindigd met den slag van Pantelleria
werden eenige honderden Engelsche
officieren en manschappen opgevischt
afkomstig van oorlogsbodems en koop
vaardijschepen, welke in brand ge
schoten of tot zinken gebracht zijn.
C.a. honderd dezer opvarenden zijn
min of meer ernstig gewond.
Een vijandelijk convooi, komende
van Alexandrië en bestaande uit onge
veer vijftig eenheden, dat reeds was
aangevallen door de Italiaansche en de
Duitsche luchtmacht, toen het op weg
was naar Malta en dat de tegenwoor
digheid van een sterk Italiaansch es
kader had opgemerkt, dat dit convooi
tegemoet ging in de wateren van Kreta,
wendde den steven en zag er vanaf
zijn haven van bestemming te bereiken.
Terwijl het convooi haastig naar zijn
punt van uitgang terugkeerde, werd
het opnieuw aangevallen door de lucht
macht, die het wederom zware slagen
toebracht. De totale door dit convooi
geleden verliezen kunnen aldus worden
samengevat: Door de Duitsche lucht
macht vier kruisers en torpedojagers
en talrijke koopvaardijschepen tot
zinken gebracht, verscheidende andere
vaartuigen getroffen en beschadigd en
Het bespaart U en ons
kosten en moeite
bovendien een kruiser door een Duit-
sche duikboot tot zinken gebracht,
Door de Italiaansche luchtmachteen
torpedejager tot zinken gebracht, vijf
kruisers en vier schepen ernstig be
schadigd.
PAARDENSPORTVER. BOLSWARD.
Dinsdagavond hield bovengenoemde
Vereen, haar jaarverg. in Hotel Boer-
mans. Voorzitter Tj. Kramer van Wol-
sum, opende met een kort welkomst
woord, inzonderheid aan den heer Bur-
L
taris de heer A. Andnesma, vermeldde
een tekort van het vorig jaar, groot 177
gulden. De draverijen over 1941 hebben
een batig saldo oi
ten de 210 gulden, welke de deelne
mers in het garantiefonds ontvingen, dit
jaar nog een batig saldo in de kas is
van 287 gulden. De op Pinkstermaan
dag gehouden concours en demonstra
ties van de landelijke rijvereenigingen
waren niet voor rekening van de Vereen,
maar het risico werd geheel door het
bestuur gedragen.
Besloten werd op 23 Juli a.s. een dra
verij te houden. Het totale bedrag aan
prijzen zal pl.m. 1000 gulden bedragen.
Op voorstel van een der leden wordt
besloten de jaarvergadering wat vroe
ger te houden en zoo mogelijk in het
najaar nog een vergadering.
Op deze vergadering werd reeds voor
een bedrag groot 650 gulden in het ga
rantiefonds geteekend, zoodat ingeval
de risico niet wordt overgenomen door
de Onderlinge van Paardensportver.,
het fonds reeds voldoende waarborg
biedt.
Zoo mogelijk zal ook dit jaar in de
nazomer een concours in de stad wor
den gehouden.
Het bestuur gevoelt weinig voor me
dewerking aan de plannen voor een ker-
misweek. Men wil zich tot het eigen ter
rein beperken.
De bestuursvacature ontstaan door
het bedanken van den neer K. Galama,
zal niet weer worden aangevuld.
Met een woord van dank sloot de
Voorzitter hierna de vergadering.
MIDDENSTANDSDIPLOMA.
Voor het Middenstandsdiploma zijn
geslaagd de heeren:
Albada Jelgersma, Andriesma, Bonne-
ma, Buikstra, Eizema, Fransen, Hiem-
stra, Hettema, Strikwerda, Landskroon
en Koomen, allen te Bolsward. Attema
r J
;itt<
sum, opende met
gemeester. Het verslag van den secre-
tekort van het vorig jaar, g:
jen over 1941
opgeleverd, zoodat bui
lden, welke de deelne-
Meermalen hebben we ons in deze
oorlogsjaren verwonderd over de gi
makkelijke wijze waarop een groot deel
van het Nederlandsche publiek de over
tredingen tegen de distributie-maatre-
gelen, de noodzakelijkheid of het ge
oorloofde in de sluikhandel tracht goed
te praten met de nietszeggende opmer
king: het is oorlogstijd, dus een abnor
male tijd. Het juiste begrip over het
mijn en dijn raakt in onze dagen een
beetje zoek en men vergeet maar al te
dikwijls, dat ook in oorlogstijd het ge
bod
gij zult niet stelen
dezelfde kracht heeft als voor die tijd.
Vele brave, streng geloovige menschen
bezondigen zich bijna dagelijks aan dit
gebod, en waar men op elk ander ter
rein zoo buitengewoon serieus is, schijnt
het dat dit ten opzichte van dit gebod
geen rem meer behoeft te worden aan
gelegd. Van hoog tot laag bemerkt men
deze mentaliteit en het gevolg is, een
ontstellend groot aantal dieverijen. Als
een sprekend voorbeeld van deze ver
keerde opvatting zouden we willen noe
men het geval in een vriesinrichting voor
vleeschwaren, waar op zeker moment
twintig varkens waren verdwenen. Het
onderzoek bracht aan het licht, dat ver
schillende werklieden, in dit bedrijf I
werkzaam, waaronder mannen met een I
prachtige staat van dienst, zelfs een
chef die meer dan 18 jaar in dit bedrijf
gewerkt had, een complot hadden ge
vormd en elk zijn aandeel in de buit ont
ving. Dat wijst ons inziens op een be-
denKelijke storing in het verantwoorde
lijkheidsbesef van deze mannen en een
schromelijk misbruik van vertrouwen.
We weten b.v. ook van een geval, dat
goed betaalde werkkrachten in een bo-
terfabriek zonder eenig gewetensbe
zwaar boter, room kaas, enz. uit de fa
briek meenemen. Zelfs in die mate dat
de directie een strenge contröle op de
uitgaande arbeiders moest uitoefenen.
We hebben kort geleden in een verga
dering, waarin we het funeste van deze
mentaliteit trachten aan te toonen
een werkgever de opmerking hooren
maken: Geen wonder dat het volk zoo
wordt; de overheid geeft het voorbeeld.
Een dergelijke opmerking is in zijn
algemeenheid schadelijk voor ongetwij
feld zwakke broeders in een gezelschap,
'len we eens
oogenblik dat die opmerking op
lijk vallen het tegendeel te bewijzen)
der maakt, ons niet een vrijbrief ook
1
u
1
i>
v
ei
s
n
4
i
d
11
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor net Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
I
- - Jl
Voor hun vertrek naar het Oostfront werden de vrijwilligers der Neder
landsche in het Wehrmachtsheim door ||-Gruppenführer Rauter en
den leider der N.S.B., Ir. A. A. Mussert, toegesproken. Gruppenfiihrer
Ranter *n de voorman der Nederlandsche J. H. Feldmeyer. Inspee-
teeren de aangetreden vrijwilligers.
A
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin epgenemen
