De Oorlog Buit enlandsche Revue. Als de groenten schaarsch zijn.... eten we brandnetels. De Bolswardsche Courant en Westergoo Stadsnieuws. 11 Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD 382^ Jaargang Dinsdag 30 Juni 1942 No. 52 Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 o» 1. SOVJET-RUSSISCHE LEGERS AAN van ei LUCTOR. (0 rant rant der Europeesche landen. Speciaal werd daarbij de nadruk gelegd op de geeste lijke verwarring die veroorzaakt is door de Britsch-bolsjewistische alliantie in de ongerustheid welke overal zelfs bij de z.g. geallieerde landen ontstaan is wegens de solidariteit van de Engel- sche en Amerikaansche democratie met de Sovjetregeering. President Salazar noemde dit „hef be- angstigenste probleem van onzen tijd”. Ik ben van meening, aldus Salazar, dat het overdreven is te zeggen, dat Enge land wenscht of voornemens is het com munisme als de hoop van morgen te be gunstigen, maar ik geef toe, dat er velen zijn, die er belang bij hebben om van een eventueele Engelsche overwin ning een idiologische overwinning te maken, die de hoofdschuldige aan de wanorde en de fouten in Europa van de laatste twintig jaar op hun plaatsen zou terugbrengen. Het tegenwoordige tijdvak zal onder een drievoudig teeken staan: van de aut' riteit, van de arbeid en van de sociale xoorzieningen. Geen volk zal zich aan een sterk ge zag, geen mensch zal zich aan de plicht tot arbeid en, geen bedrijf en geen rijk dom zal zich aan het criterium van zijn sociale nuttigheid kunnen onttrekken, zoo besloot Salazar zijn rede. Een beza digd en wel doordacht oordeel, dat in breede kringen belangstelling verdient. Wanneer we dan ten slotte even de balans opmaken van het eigenlijke oor- logsterrein, dan blijkt in de eerste plaats dat SEBASTOPOL FEÏTELIJK NOO SLECHTS EEN PUINHOOP. MOSKOU, 27 Juni. (A.N.P.). De cor respondent te Sebastopol van het blad „De Roode Ster” heeft verklaard, dat de kracht en de intensiteit van het vuur der Duitsche artillerie al wat men tot nog toe heeft gezien verre overtreffen. De correspondent voegde hier nog aan toe, dat de hevigheid der Duitsche aan vallen van dag tot dag toenam en dat de stad Sebastopol feitelijk nog slechts een puinhoop is. ITALIAANSCH WEERMACHTS- BERICHT. van Mersa Matroe. Het Italiaansche weermachtbericht van heden luidt: Gisteren zijn eenheden der spil opge rukt ten Zuidoosten van Mersa Matroe Zij hebben den kustweg op een dertigtal kilometers ten Oosten van Mersa Matroe bereikt. Eenige honderden krijgsgevangenen werden binnengebracht, eenige tientallen tanks en talrijke batterijen werden ver nield. Colonnes vrachtwagens en verkeers knooppunten werden getroffen door onze bommenwerpers achter het front van den vijand. Tijdens luchtgevechten werden vijf vijandelijke toestellen door Duitsche jagers vernield. Drie onzer toestellen zijn niet van de operaties van 26 en 27 Juni teruggekeerd. Aan het Kanaal van Sicilië werden zes Spitfires, ’die trachten een hulpwater- vliegtuig aan te vallen snel opgevangen door onze begeleidingsjagers, die er twee brandend deden neerstorten. In het Oosten van de Middellandsche Zee is een geëscorteerd schip van 5000 ton getroffen door onze torpedovliegtui- gen. 50 35 54 et 24 02 68 W lINfi de Engelschen in Lybië een gevoelige klap hebben gekregen en thans alle kracht moeten inspannen om een verder opdringen der Duitsch-Ita- liaansche troepen in Egypte te voorko men. Een verder opdringen zou een ge vaarlijke factor worden voor de verde diging van het Suez-kanaal al geven we direct foe, dat door de jongste successen in de Middellandsche Zee deze door tocht voor Engeland reeds veel aan strategische waarde heeft ingeboet. In het Oostfront zijn geen opmerkelijke veranderingen te bespeuren. De strijd om Sebastopol duurt n°g steeds voort. Langzaam win nen hier de Duitsch-Roemeensche troe pen terrein, zoodat met een verovering van deze vesting binnen afzienbaren tijd rekening moet worden gehouden. Van de Japansche opmarsch hoort men den laatsten tijd zeer weinig nieuws. De strijd bepaalt zich; in hoofd zaak tot de verovering van steunpunten, zooals de Aleoeten waar volgens de laatste berichten de Japansche ontsche pingen hebben verricht. Eveneens werd een belangrijke operatie ondernomen te gen het eiland Vancouver, dat vlak on der de Canadeesche kust ligt. Dit eiland, zoo groot ongeveer als Java, verdedigt belangrijke steden, zooals Seattle, het centrum voor vliegtuigindustrie en is te vens het eindpunt van de groote weg, die thans gebouwd wordt en die Alaska met de Vereen. Staten moet verbinden. De slag op den Atlantischen Oceaan kost Amerika en Engeland nog ëlken dag bijna niet te vervangen scheeps- ruimte en dit staat weer in nauw ver band tot de moglijkheid van een tweede front. Dat deze gedachte in de bovenge noemde conferentie is besproken kan men afleiden uit de instelling van een Amerikaansch operatie-gebied in Europa waarvoor generaal-majoor Eisenhower als bevelhebber is benoemd. Nog willen we even wijzen op het ge rucht, dat generaal Wavell ernstig in aanmerking komt als opvolger van Chur. chili als minister van defensie. A v t h uH k p i y b 113. fe* tó faiAii iOÖ ct- fe frijvi, iïiUf 6 Ct. Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. Veiiicliijiil i i. .LI».ib- en VRJ >Db. Li-CBgeld fr. p. p. per hall jaar f 1.57 Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c. Voor het Buitenland f 7.35 per jaar. Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal. naar Amerika (voor een conferentie met president Roosevelt) de geheele pers zich bezig hield met het mogelijke doel van deze reis en de onderwerpen die zouden worden besproken, zoo geeft nu weer de terugkomst van Churchill aan leiding tot diezelfde vragen, gissingen en veronderstellingen. Officieel is nog niets bekend van wat tusschen de beide staatshoofden is besloten. Het blijft dus vooralsnog bij de ver onderstellingen die vorige week zijn uit gesproken en die in de groote bladen geen tegenspraak ontlokt hebben. De Engelsche Labourafgevaardigde Greenwood heeft de stemming in Enge land juist getypeerd met deze woorden: „Geheel het Engelsche volk wacht met groote belangstelling op de maatregelen die als het resultaat van deze bespreking kunnen worden be schouwd.” Het is voor velen een verrassing ge worden, dat ook de Sovjet-Unie aan deze besprekingen heeft deelgenomen en on willekeurig zal men zich de vraag stel len: Was de deelneming van Litwinof alleen noodig voor het bespreken der militaire problemen van nu, of heeft men op deze conferentie ook verder strekken de besluiten genomen? Enkele teekenen wijzen er op dat de verhoudingen n& dezen oorlog wel de gelijk zijn behandeld. In de eerste plaats doet het eenigszins vreemd aan, dat onze vroegere Koningin en een deel van onze emlgranten-regeering naar Amerika is uitgeweken. Deze tweede vlucht heeft in Neder- landsche handelskringen te Londen en in de overzeesche gebieden zooals b.v. Cu rasao een zekere teleurstelling en ont- DE WOLCHOF TERUGGESLAGEN. sPiltroePen aan den kustweg ten Oosten Doorbraakoffensief tot ontzet van Leningrad daarmede mislukt. Hoofdkwartier van den Führer. Het opperbevel der weermacht maakt be kend In Februari van dit jaar hadden het tweede Sovjet-Russische stormleger, goocheling teweeg gebracht. Men ziet in deze hernieuwde zetelverplaatsing een directe aanwijzing, dat bij het jongste Zooals bij het vertrek van Churchill Engelsch-Sovjet-Russische verdrag ook ten aanzien van den status van het moe derland vérgaande afspraken zijn ge maakt. Wanneer de bolsjewiek als loon voor een eventueele geallieerde overwin ning de vrije hand wordt gegeven in Europa, dus ook in Nederland, nou, dan zijn we niet gelukkig. Ten tweede zou men de opmerking kunnen maken, dat d^ze zetelverplaat sing in het belang is van de Indische be zittingen, die alleen door Amerika weer vrij kunnen worden gemaakt. Het blijft dan evenwel nog een open vraag of de Amerikaansche regeering bereid is bij een eventueele overwinning, die gebie den zonder meer terug te geven. De in het afgeloopen jaar door Amerika uitge voerde machtsuitbreiding heeft velen de oogen geopend voor de werkelijke doel stellingen van de Vereen. Staten. Het pachten van Ehgelsche steunpunten, de bezetting van de Deensche koloniën Ijs land en Groenland, steunpunten in Curasao, Suriname en Fransche koloniën heeft geen ander doel dan uitbreiding van de macht. En ten derde willen we nog even wij zen op de critiek die langzamerhand in steeds scherpere vormen op de oorlogs- voeringspolitiek van Churchill wordt uit geoefend. Hierdoor wordt de positie van Churchill verzwakt ten voordeele van Sir Stafford Cripps, die steeds gepleit heeft voor vérgaande samenwerking met Rusland en erkenning der Sovjet-Unie, als leidende macht in Europa. De Portugeesche minister-president Salazar heeft dezer dagen in een radio rede gesproken over de politieke vraag stukken en welke gevolgen de afloop van den oorlog kan hebben op het politieke regime achtergrond en in het vergeetboek zijn geraakt. En nu, in dezen tijd, waarin weer naar andere voedingsmiddelen ge zocht wordt, gaat men opnieuw aan dacht schenken aan deze wilde groenten, als we ze zoo eens mogen noemen. Vergeet U niet, dat bijvoorbeeld de suikerbiet ook eens een product was, dat geheel in het wild groeide en hoog stens als veevoeder werd gebruikt. Door veredeling slaagde men er ten slotte in een biet te kweeken, waaruit suiker ge wonnen kon worden. Tijdens de Fran sche overheersching kwam er geen sui ker uit onze koloniën aan en toen wa ren wij aangewezen op de suikerbiet. Thans mogen wij ons gelukkig prijzen, dat we menschen in ons land hebben gehad, die deze biet hebben veredeld. Daardoor is de suikerpositie in ons land tenminste voor den duur van dezen oor log vrij veilig. Maar om nu op onze brandnetels terug te komen. Wij weten dus, dat brandnetels een hoog eiwit- en het hoogste vitamine-c gehalte hebben. Er zit dus een hooge voedingswaarde in. Brandnetels kunnen bereid worden als spinazie. Wil men ze zelf plukken, dan neme men de bovenste blaadjes, de kroon van de plant dus. Grijp de blaad jes van onderen beet, dan prikken' ze bij het afplukken niet. Brandnetels kan men op verschillende wijze eten. Hoofdzaak is, dat ze goed gekookt worden. Men kan ze ook half of half eten met raapstelen, terwijl brand netels ook uitstekend dienst doen kun nen als soepgroenten. Vreest U niet, dat de brandnetels na het koken taai zullen zijn. Men zou zulks denken, omdat de planten er nu eenmaal taai uitzien. Maar niets is minder waar. Brandnetels zijn zelfs bijzonder malsch, als ze gekookt zijn. En zno zijn er nog meer in de natuur groeiende planten en vruchten, die uit stekend voor de consumptie geschikt zijn. Het is natuurlijk onze schroom voor het onbekende, dat ons weerhoudt een proef te nemen. Een Nederlander gaat nu eenmaal en terecht niet over één nacht ijs. Maar toch zouden wij U willen advlseeren, neemt eens een proef met de brandnetels. Ik mag aannemen, na wat ons hierover van bevoegde zijde hierover verteld is, dat het best zal mee vallen. Het gaat immers om de voedings waarde. EP dat moet de hoofdzaak zijn en opwegen tegen alle andere bezwaren. In een volgend artikeltje nog het een en ander over de andere planten en vruchten, die eetbaar zijn en in de vrije natuur groeien. NEGENDE BRITSCHE LEGER NAAR EGYPTE. Syrië bijna geheel, Palestina gedeeltelijk ontruimd. Uit Syrië ontvangen berichten be vestigen, dat het negende Britsehe leger in Syrië sinds eenige dagen in allerhaast is opgebroken en zich op weg naar Egypte bevindt. Syrië wordt daardoor bijna volledig, Palestina ge deeltelijk ontruimd. In beide landen heerscht een paniek stemming. Men heeft den indruk van een volledige ineenstqfting der posities, welke tot dusver door de Engelschen in Syrië en Palestina werden inge nomen. 54 tï 24 02 68 Ongetwijfeld zal ik het met vele huis vrouwen aan den stok krijgen, wanneer ik zonder meer ga zeggen: Eet brand netels als groente. Ik hoor zoo menige huisvrouw, die in deze dagen schier geen groente kan koopen, met een min of meer boos gezicht zeggen: „Eet ze zelf maar, als je ze zoo lekker vindt. En ik moet eerlijk bekennen, zelf was ik ook geneigd zooiets te zeggen, toen ik te hooren kreeg, dat brandnetels zulk een voortreffelijke groente was. En toch... De laatste dagen hebben we veel ge lezen van de( brandnetels. Er hebben recepten in de bladen gestaan en een berichtje, dat de Utrechtsche groenten veiling de eerste brandnetels aangekre gen hebben. Een groentenhandelaar in Utrecht je moet respect hebben voor het initiatief heeft een partijtje brand netels gekocht voor den wederverkoop. A raison van 15 cent per pond konden de Utrechtsche huismoeders brandnetels koopen. De winkelier woog ze met hand schoenen aan, want brandnetels prikken nu eenmaal, zelfs als ze geplukt zijn. Ik wilde wat meer weten van deze brandnetels, zonder er door geprikt te worden, en ik heb mijn licht opgestoken bij iemand, die terzake kundig is, dus, zooals wij dat met een' fjgeijkte term noemen; iemand, die het wéten kan. Het was Dr. Bettink, hoofd van den Medi- schen dienst van den Nedenlandschen Volks Dienst In de provincie Overijssel, die dezer dagen het een en ander mede deelde over verschillende natuurgroen- ten, en -vruchten, welke wij steeds ver smaad hebben, doch die toch een uitste kend voedsel vormen. Want men moet vooral in dezen tijd dit niet vergeten: hetgeen wij eten, moet voedingswaarde hebben. Het gaat niet om een maagvulling, maar het gaat om voedsel. Dat hebben wij in dezen tijd van voedselschaarschte hard noodig. Welnu, brandnetels hebben een hooge voedingswaarde. Vergelijken wij brand netels bijvoorbeeld met spinazie, dan komen wij tot de conclusie, dat spinazie 2 eiwit bevat tegenover brandnetels 5.3 Bovendien hebben brandnetels een zeer hoog vitamine-C gehalte, hoo- ger dan iedere andere groente. Meen nu niet, dat het eten van brand netels een uitvinding is van ihet jaar 1942. Integendeel. De oudere menschen in de Achterhoek van Gelderland zullen U kunnen vertellen, dat twee generaties geleden de brandnetels in het voorjaar normaal als groente werden gegeten. Het is echter de overvloed geweest, waarin wij de laatste jaren hebben ge leefd, waardoor de planten en vruchten, die in de vrije natuur groeien, op den BESLISSINGEN VAN DEN BURGEMEESTER. Aan IJ. Lammertsma is op zijn ver zoek, met ingang van 1 Juli 1942, eervol ontslag verleend uit zijn be trekking van stoker aan de gasfabriek. Bij besluit van den Secretaris-Ge- neraal van het departement van Bin- nenlandsche Zaken van 31 Januari 1942 is de mogelijkheid tot inkoop van pen sioen voor ambtenaren verruimd. De voor deze inkoop door de gemeente te betalen bijdragen kunnen tot het volle bedrag op de betrokkenen wor den verhaald. De verordening tot ver haal van bijdragen voor inkoop van pensioen is aangevuld met de bepa ling, dat vorenstaande, door de ge meente Bolsward eventueel te betalen bijdrage, tot het volle bedrag zullen worden verhaald. Teneinde in de toekomst uitvoering te kunnen geven aan het uitbreidings plan, voor het terrein tussen Rijksweg 43 en de stad, hebben verschillende grond-aankopen en -ruilingen plaats gehad. In de eerste plaats fs van de firma H. Lammertsma overgenomen 1242 M* grond van de z.g. „helling,” voor het aanleggen van een straat over dit ter rein in aansluiting op de langs het nieuwe kanaal en de rijksweg aan te leggen straten, terwijl van den heer Th. Mulder is overgenomen 139 M’ van zijn fabrieksterrein voor verbreding van de straat langs de Qleibakkerij. Voorts is overgedragen aan de firma H. Lammertsma en de heren Th. Mul der en S. Feenstra in totaal 5118 M* CHURCHILLS TERUGKEER. LISSABON, 27 Juni). (D.N^B.). Men verwacht van Churchill, die vroeger is teruggekeerd dan Vel^n hadden aan genomen en die persoonlijk op de motie van wantrouwen van sir John Wardlaw Milne tegen de centrale oorlogsleiding in het Lagerhuis zal antwoorden, een scherpe rede, zoo meldt de Britsehe nieuwsdienst. Er zijn in het Lagerhuis ten minste 10 moties of amendementen omtrent de ge beurtenissen in Lybië aanhangig ge maakt. Churchill houdt thans rugge spraak met zijn ambtgenooten in het oorlogskabinet. Alvorens het Lagerhuis weelf (bijeenkomt is het moge|ijk,j dat Churchill een radiorede zal houden over zijn besprekingen met president Roose velt De Britsehe nieuwsdienst meldt nog, dat Churchill aan boord van een Bristol- vliegboot uit de Vereen. Staten naar En geland is teruggekeerd. Nederlandsche en Vlaamsche vrijwil ligers, met voortreffelijken steun van de luchtvloot van generaal Keiler, na een verbitterden strijd van maanden in het moeilijkste terrein en onder de ongunstigste weersomstandigheden, deze vijandelijke legers in de eerste plaats afgesneden van hun achter- waartsche verbindingen, vervolgens steeds dichter opeengedrongen en thans definitief vernietigd. Daardoor is het grootscheepsche doorbraakoffensief van den vijand over de Wolchof met het doel Leningrad te ontzetten mislukt en geworden tot een zwaren nederlaag van den tegen stander. Den grootsten last van deze zware gevechten hebben infanterie en pioniers gedragen. De vijand heeft volgens de thans beschikbare gegevens verloren 32,759 gevangen, 649 stukken geschut, 171 tanks, 2904 machinegeweren, granaat werpers en machinepistolen, benevens een groote hoeveelheid andersoortig oorlogstuig. De bloedige verliezen van den vijand bedragen een veelvoud van het aantal gevangenen. EXTRA BERICHT VAN HET DUITSCHE OPPERBEVEL. Zestien vijandelijke schepen tot zinken gebracht. Het opperbevel der Duitsche weer macht maakt bekend Duitsche duikbooten hebben on danks krachtige Amerikaansche afweer, op de Caribische Zee, in de Golf van Mexico, aan de Oostkust der Vereen. Staten en op de Atlantische Oceaan zestien schepen met een inhoud van 107.000 b.r.t., tot zinken gebracht. Daarbij heeft zich de duikboot onder leiding van den luitenant ter zee eerste klasse Von Bülow, bijzonder onder scheiden. benevens onderdeden van het 52ste en 59ste Sovjet-Russische leger kans gezien door een aanval over de be vroren Wolchof ten Noorden van het llmenmeer een diepe deuk in het Duitsche afweerfront tot stand te brengen. Onder aanvoering van cavalerie- ^eneraal Lindemann hebben troepen van het leger en van de Waffen S.S., waaronder ook formaties Spaansche, we ram /ek«r 211, 54.— !54.- rant art er JUStllf i verse 10 g grair /eke gram weel rants 54 ct. 24 02 68 36 20 HOOFDREDACTEUR NIEUWMARKT 29, rek* k-g gra gra rant gra gai grai grai x grai liter liter grar grati gran l«gei ran(> I. D. OSINGA, BOLSWARD. Te Rhenen had de heropening plaats van Ouwehand's Dierenpark, dat op 18 Juni zijn 10-jarig bestaan vierde. De vele genoodigden hebben kennis kunnen nemen van het geheel vernieuwde en verjongde Dierenpark. De opening had geheel in stijl plaats: een olifant verbrak met zijn slurf het lint, dat voor den ingang van het Dierenpark gespannen was. (V PR ~SO DÉ JONG s NIEUWSBLAD waarin opganomen

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1942 | | pagina 1