Revue van ne week.
De Oorlog
De Bolswardsche Courant en Westergoo
pi
‘till
Vrijdag 3 Juli 1^42
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLS WARD
I
1
Jaargang
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
No. 53
I.
'F
i
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per hall |aar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
GROOTE SUCCESSEN IN HET
OOSTEN.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
In het weermachtsbericht deelt het op
perbevel van de Duitsche weermacht na
herhaling van een extra-bericht betref-
denle den val van Sebastopol nog het
volgende mede.
Bij de gevechten om Sebastopol heb
ben lichte zeestrijdkrachten der Duitsche
en der Italiaansche marine, in samenwer
king met de onder het bevel van schout-
bij-nacht Georgescu en kapiten-ter-zee
Slatian staande Roemeensche marine, de
vijandelijke ravitailleering verbroken,
vesting en haven door versperringen af
gesneden, de eigen ravitailleering over
zee uitgevoerd en aan verreweg supe
rieure vijandelijke zeestrijdkrachten met
N.V.D. te steu-
steund door de beproefde luchtcorpsen
>p korten afstand van kol.-
generaal Freiherr von Richthofen, na een
HOOFDREDACTEUR
voor strijd o
verbitterde worsteling van 25 dagen de
tot dusver sterkste land- en zeevesting
der wereld bedwongen. Sterke forten, in
rotsen gehouwen fortificaties, onder-
aardsche gevechtsinstallaties, betonnen
en aarden bunkers, benevens ontelbare
rotsversterkingen werden in voorbeeldi
ge samenwerking van alle wapens geno
men.
Het aantal gevangenen en de hoeveel
heid buit is nog niet te overzien. Resten
van het verslagen Sebastopolleger zijn
gevlucht naar het schiereiland Chersone
sus. Op een zeer nauw terrein opeenge
drongen gaan zij hun vernietiging tege
moet.
SEBASTOPOL GEVALLEN.
Na verbitterde worsteling van
25 dagen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
Het opperbevel der weermacht maakt
bekend:
Boven vesting, stad en haven waaien
de Duitsche en Roemeensche oorlogs-
vlaggen. Onder leiding van kol.-gene-
raal von Manstein hebben Duitsche en
Roemeensche troepen, schitterend ge- succes slag geléverd.
v 23 SlL i 89 f.t
O&G S& 131G'f S Pt,
Tussehen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
DE BETEEKENIS VAN SEBASTOPOL.
Sebastopol, „de verhevene”, was de
voornaamste oorlogshaven der bolsje
wisten op de Krim aan de Zwarte Zee.
Het moderne Sebastopol bezit een betee-
kenis, die een taaie verdediging volko
men rechtvaardigt.
Reeds vóór den oorlog waren verde
digingswerken van het zwaarste type
aangebracht. Naderhand werden deze
versterkt, waarbij rekening werd gehou
den met de nieuwste ervaringen van de
zen oorlog.
Behalve de oorlogshaven heeft Sebas
topol een koopvaardijhaven, die van be
slissende beteekenis is voor de industri-
eele gebieden der Oekraine. De stad telt
omstreeks 120.000 inwoners en is voor
zien van marinewerven, reparatiewerk-
plaatsen voor de marine, droogdokken,
vliegtuigfabrieken en arsenalen.
Het verlies van Sebastopol beteekent
het gemis van een belangrijke ravitail-
leerings- en uitvalsbasis voor operaties
in de Zwarte Zee.
GROOT OFFENSIEF IN OOSTEN
BEGONNEN.
In bevoegde Duitsche militaire krin
gen legt men grooten nadruk op de me-
dedeeling in het Duitsche weermachts
bericht van Woensdag, dat Duitsche
troepen in den Zuidelijken en den Cen-
tralen sector met hun bondgenooten tot
den aanval zijn overgegaan. Men geeft
te verstaan, dat dit gelijk staat met het
groote offensief, hetwelk sinds geruimen
tijd werd verwacht.
Zooals gebruikelijk, wanneer het Duit
sche leger een groote actie onderneemt,
weigert men verdere mededeelingen te
doen.
Wat de Sovjetberichten betreft over
een buitengewoon groote activiteit van
de Duitsche luchtmacht, doet men op
merken, dat tot nu toe alle groote Duit
sche operaties in de lucht zijn voorbe
reid en ondersteund.
Omtrent de situatie in Egypte stelt
men zich in de Wilhelmstrasse op het
standpunt, dat zich in de algemeene
situatie geen nieuwe gezichtspunten heb
ben voorgedaan. Opf de berichten uit
Londen, dat de Engelsche vloot de Mid-
dellandsche Zee heeft verlaten en door
het Suezkanaal naar de Roode Zee is
gestoomd, wordt van bevoegde Duitsche
zijde geen commentaar geleverd.
GYMNASTIEK.
De gymnastiekvereen. „Lycurgus” zal
behoudens goedkeuring, op Donderdag
9 Juli a.s. een groote gymnastiekdemon-
stratie organiseeren. Hieraan wordt door
6 verschillende vereenigingen deelgeno
men, welke gezamenlijk ’n vrije oefening
zullen demonstreeren.
Tevens zal elke vereeniging een ver-
eenigingsnummer demonstreeren, o.a.
baToefening, Sluierzwaaï-tKnotsoefening,
Hoepeloefening, Halteroefening enz.
Verder zullen de beste dames en hee-
ren van elke vereeniging oefeningen aan
Rek, Brug en Ringen ten beste geven.
Ongeveer 1000 gymnasten nemen aan
deze demonstratie deel. Bij mooi weer
belooft dit een prachtige avond te wor-
I den nog eens na een week „op proef’ de
j school bezocht te hebben wordt de
door de ouders te betalen vergoeding
naar het inkomen vatgesteld. De leef
tijdsgrens ligt, naar wij meenen, bij het
tiende jaar en niet gelijk bij middelbare
scholen het geval pleegt te zijn, onge
veer bij het twaalfde levensjaar. En acht
jaren intensieve en veelzijdige opleiding
in internaatsverband, staan dan alle mo
gelijkheden tot verdere ontwikkeling, in
overeenstemming met aard en aanleg,
open.
We hebben de vorige week reeds ter
loops melding gemaakt van het gerucht
dat 'een deel der Nederlandsche eimi-
granten-regeering haar zetel
naar Amerika heeft verplaatst
Onwillekeurig vraagt men zich af met
welk doel gebeurt dat? Het is ons niet
recht duidelijk, dat men vanuit Amerika
beter de Nederlandsche belangen zal
kunnen behartigen, dan vanuit Londen,
dus zoekt men naar andere motieven.
Het meest voor de hand liggende ar
gument is dan, dat bij het jongste En-
gelsch-Sovjet-Russische verdrag de po
sitie van Nederland na dezen oorlog is
besproken. Uitgaande natuurlijk van de
veronderstelling, dat Engeland in samen
werking met de Sovjets wint, is het niet
ondenkbaar, dat als loon voor deze hulp
aan de Sovjet-Unie vérstrekkende con
cessies gedaan werden, waarbij de mo
gelijkheid niet is uitgesloten dat ons land
in de belangensfeer van Rusland wordt
opgenomen. In dat geval blijft er voor
de vroegere Nederlandsche regeering
niets anders over dan door bemiddeling
van de Amerikaansche regeering te
trachten nog iets van onze overzeesche
bezittingen te redden.
Het Handelsblad schreef dezer dagen
in verband met deze kwestie o.a.: Zon
der twijfel is New York de juiste plaats
van waaruit men die zorgen het best
overzien kan. In hoeverre echter ook een
„zetel” in New York nog nut heeft, kan
afgeleid worden uit in den jongsten tijd
uitgevaardigde Amerikaansche militaire
bevelen, die reeds thans allerwege in de
West-Indische gebieden doorslaggevend
zijn.
Ten slotte nog eenige grepen uit het
jaarverslag van <je Ned. Bank.
Allereerst de stijging van de koers van
aandeelen In het Nederlandsche bedrijfs
leven die volgens het verslag kan worden
verklaard uit de daling van de rentestand
'Geheel anders staat het met de Indische
fondsen, waarover woordelijk wordt ge
zegd: „Zoolang de belangen van te goe
der trouw zijnde Nederlanders niet wor
den geschaad, kan men de gevolgen van
een koersineenstorting van de Indische
fondsen voor de rekening van de heden-
daagsche bezetter laten. Doch zoo noo-
dig zal met de uiterste middelen worden
opgetreden.”
Een verheugend verschijnsel is voorts,
dat de spaarzin herleeft. Het vertrouwen
blijft toenemen doordat de genomen
maatregelen den wil tot uitdrukking
brengen de uitgaven zooveel mogelijk
door normale ontvangsten te dekken.
Op de muur aan den overkant hangt
de langzamerhand bekende roode plaat
met de twee zwarte figuren, waarboven
in witte letters de zin
Roddelen schaadt uw volk.
Ik denk aan dit opschrift wanneer bij
het in- en uitgaan van de kleuterschool
een groepje moeders, die heusch wel wat
anders te doen hebben, een half uurtje
besteden aan de drukke onderlinge dis
cussie. Ik denk ook aan de z.g. vele ver
gaderingen, vanwaar je thuis komt met
een zak vol nieuwtjes, distributie vrij
aangeboden door hen die het met de
herkomst en de waarheid van die klets
praatjes niet zoo nauw nemen. Misschien
is roddelen wel een nieuw woord voor
lasteren, want naar onze meening ko
men beide doelstellingen wonderwel
overeen. Klakkeloos wordt de eer en
goede naam van den medeburger door
het slijk gehaald en de ongetwijfeld goe
de bedoelingen verkeerd uitgelegd. Dat
is vooral in onze dagen een geliefkoosd
bedrijf. Spreek eens in gezelschap over
den toestand in Nederland vóór 1940.
Tien tegen één dat het grootste deel der
aanwezigen zal instemmen met de con
clusie dat er toen heel veel fouten aan
onze samenleving kleefde. Meent ge,
dan de consequentie te moeten doortrek
ken door te beredeneeren dat, hoewel
er thans ook nog fouten gemaakt wor
den (die we echter voor een groot deel
op den oorlogstoestand moeten afwim
pelen) er nu verschillende maatregelen
worden genomen die werkelijk als een
verbetering kunnen worden beschouwd,
dan is het zonderling, hoe het geheele
gezelschap zwijgt. Maar wacht even tot
de afloop der bespreking. Dan ziet ge
ze in groepjes huiswaarts gaan, druk re-
deneerend en de conclusie bij ’t afscheid
is: wees voorzichtig, die man wordt
als hij het nog niet is N. S. B.er.
Iedereen weet het bekende verloop van
dergelijke kletspraat. Men zegt en de
sneeuwbal rolt rustig voort. We vragen
ons dikwijls af: hebben we in Neder
land dan niet beter werk te doen? Kun
nen we onzen tijd niet nuttiger besteden
door b.v. ook eens persoonlijk kennis te
nemen vian de groote problemen van
dezen tijd.
Nog heef dikwijls hooren we deze
dooddoener
Ik lees niet meer,
maar, zoo zouden we wjlien vflagen:
waar hebt ge uw ontwikkeling, voor-
zoover die nog niet geheel is afgestompt
voor dezen oorlog vandaan gehaald.
Toch zeker ook mede door uw couran
ten en tijdschriften en wanneer ge toen
wel kennis kon of mocht nemen van de
problemen van dien tijd, waarom dan nu
niet?
Waarschijnlijk is deze mentaliteit die
men in zoo groote mate onder ons Ne
derlandsche volk aantreft, een gevolg
van een verkeerde, te slappe opvoeding
die men gerust op rekening van de ka
pitalistische, materialistische levensbe
schouwing kan stellen. Maar men zal
toch eindelijk eens moeten Inzien (en de
nuchtere levensopvatting van den Ne
derlander staat er ons borg voor dat dit
ook gebeurt) dat in de strijd op leven
en dood tussehen twee werelden en twee
maatschappijvormen, de volken, die ge
leerd hebben in eenvoud te leven en hard
voor zichzelf te zijn en in plaats van het
goud het offer en in plaats van het ka
pitaal de gemeenschap stellen, uiteinde
lijk moeten winnen.
In de allereerste plaats is daartoe noo-
dig een andere opvoeding en deze kan
nooit beter succes hebben dan te begin
nen bij de jeugd. Daarom heeft ook de
Rijkscommlssaris het initiatief genomen
tot de stichting van z.g.
Reichscrülen,
waarmee een eerste schrede zal worden
gezet op den weg naar nieuwe opvoed
kundige mogelijkheden voor een bepaal
de categorie kinderen, n.l. de uitblin
kers. Gedurende een achtjarige gemeen-
schapsopvoeding vormt de Reichschule
haar leerlingen tot zelfstandige jonge-
menschen die later de sleutelposities in
den staat zullen kunnen innemen. Bij dit
alles zit de gedachte op den voorgrond
te voorkomen, dat een periode van bloei
zal worden gevolgd door inzinking en
verval, gelijk tot heden veelal geschied
de. Dank zij de Reichschule zal men nu
echter altijd de beschikking hebben over
een aantal naar lichaam, geest en ka
rakter eminente jonge mannen en vrou
wen die in staat zijn op elk gebied de
noodige leiding te geven.
De financieele factor speelt geen rol,
want eerst na de tot tweemaal toe her
haalde selectie eerst bij de aanmel
ding en vervolgens voor de goedgekeur-
SCHOLINGSCURSUS N.VJ).
Dinsdag had in den Hof van Holland
een scholingscursus plaats voor belang
stellenden in het N.V.D.-werk uit de
gemeenten Bolsward, Hennaarderadeel
en WonseradeeL
Ongeveer 30 personen hadden aan de
zen oproep gehoor gegeven.
De heer de Boer uit Leeuwarden open
de te ongeveer half 10 de bijeenkomst
met een woord van welkom, waarna de
heer Dekker, provinciaal leider van den
N.V.D. in Friesland een causerie hield
over deze beweging in Friesland.
Spr. schetste daaiij de algemeene
toestand zooals die zich in de jaren 1913
en daarna aan ons voordeed. Het eco
nomische leven was toen vol van de
polsslag van de handelsgeest die zich
culmineerde in de scheepvaartbeweging
te Rotterdam, daarna kwam eenige jaren
later de inzinking, waardoor de zoo
hoopvolle activiteit ten doode werd op
geschreven.
Voor de jongere generatie die meen
de na de schoolopleiding een plaats in
het productieproces te kunnen verove
ren, was deze toestand een groote te
leurstelling. Dit heeft bij die jongeren
gebracht de eerste symptomen van het
socialisme wat langzaam is uitgegroeid
tot een internationaal probleem.
Dan komt de tijd na de eerste wereld
oorlog, waarin speciaal Duitschland
werd leeggepompt. In deze periode is
het recht en de waarde van den arbeid
gegroeid en komt langzamerhand de te
genstelling tussehen nationaal-socialis-
me en communisme.
Wi eal die feiten nuchter beschouwt
komt tot de conclusie dat het in deze
wereld anders moet en ook anders kan.
In een nieuw Europa zal Rotterdam
weer kunnen worden de groote door
voerhaven. Er zal dan evenwel een
coördinatie van het politieke en econo
mische leven moeten komen, waarvan
reeds in 1928 prof. Evers in een prae-
advies uitdrukking gaf. Men was reeds
toen dicht bij de oplossing van het pro
bleem, maar de verdeeldheid in ons volk
kon niet komen tot de daad.
Ook thans zoekt het Nederlandsche
volk voor een, zeer groot deel nog naar
den juisten vorm. Zoo gaat het ook met
de N.V.D. Men erkent, dat er iets is
veranderd, dat de N.V.D. reeds wortel
heeft geschoten onder breede lagen van
ons volk, maar de groote massa blijft
afzijdig. In de N.V.D. passen geen twij
felaars, maar mannen en vrouwen van
karakter, die weten, dat we mi.dden in
de nieuwe tijdgeest zitten, een tijdgeest
die openlijk beleefd moet worden. Er zal
idealistische samenleving die begrip
toont voor dezen nieuwen tijd. Dan ook
zal ons volk weer zijn plaats kunnen
innemen in het nieuwe Europa.
Tweede spreker was Dr. Dubree, die
meer behandelt het geneeskundig ele
ment 'in de N.V.D.
De vergelijking van dit tijdsgewricht
met de geboorte van een kind was zeer
toepasselijk, maar leent zich niet voor
een gewoon verslag. De medische afdee-
ling in de N.V.D. is nog slechts korten
tijd werkzaam en kan reeds op goede
resultaten wijzen. Speciaal wijdt de
N.V.D. haar aandacht aan de verzorging
van de moeders en de kinderen. Ook ge
zonde kinderen worden uit propagandis
tisch oogpunt niet vergeten.
Zuster Barkman vertelde daarna iets
over de kinderuitzendingen. Onze vroe
gere vacantie-kolonies waren goed, maar
te weinig kinderen konden hiervan pro-
fiteeren. Ook ’t gezonde volkskind moet
zijn vacantie kunnen doorbrengen in een
andere omg«Ning want het hoofddoel
van de N.V.D, is de jeugd van Neder
land gezond te houden. Ook de moeder,
tehuizen zijn een noodzakelijke ver.
eischte voor een gezond volk. Wanneer
we willen werken aan de gezondmaking
van ons volk, dan moeten we allereerst
zorgen dat onze moeders gezond blijven
om haar groote taak in onze maatschap
pij te kunnen vervullen. Ook de gezins
hulp is een belangrijke factor. Wanneer
de moeder door een of andere oorzaak
niet meer in staat is haar werk te doen
en zelf moet worden uitgezonden, dan
is er hulp noodig, opdat zij gerust en
zonder zorg van haar vacantie kan ge
nieten.
De heer Dekker bespreekt hierna nog
even de schooltandverzorging, waarover
we kort geleden een artikeltje geplaatst
hebben.
Na een gezamenlijke maaltijd spreekt
op de namiddag eerst de heer Veltenaar
over de taak van de N.V.D. voor de toe
komst van ons volk, waarbij speciaal de
aandacht gevestigd wordt op het arm
wezen in de voor-oorlogsche jaren. Te
veel werd toen de armenzorg als middel
om zieltjes te winnen gebruikt.
De N.V.D. doet niet aan politieke noch
aan geestelijke beïnvloeding van haar
leden. Zij vraagt alleen waar hulp noo
dig is en geeft die hulp ongeacht de po
litieke of geestelijke overtuiging. De
N.V.D. wil ook samenwerken met alle
stichtingen van armenzorg. De sociale
opvoeding is de groote stuwkracht die
van de N.V.D. uitgaat.
Hierna geeft de reer de, Boer een uit
eenzetting van de organisatie van den
N.V.D. We kunnen deze technische uit-
eenzettng, die trouwens ook meer be
doeld was voor de werkers in de N.V.D.
niet uitvoerig opnemen en een verkort
resumé zou het beeld te gebroken weer
geven.
Ten slotte beantwoordt de heer Dek
ker de verschillende ingekomen vragen,
waaruit we een tweetal memoreeren.
Ten eerste de vraag waarom de kerkbe
sturen niet zijn uitgenoodigd. Spreker
beantwoordt deze vraag uitvoerig en be
wijst aan de hand van verschillende do-
cumentaties, dat door de N.V.D. meer
malen getracht is samenwerking te krij
gen met deze besturen, maar dat die sa
menwerking tot nu toe steeds zonder op
gave van redenen van de hand is gewe
zen.
De tweede vraag betreft het Groene
Kruis.
Ook hier heerscht een groot misver
stand. De N.V.D. heeft veel waardeering
voor het werk van het Groene Kruis, Zij
acht dit werk van groot nut voor ons
Ned. volk en wenscht niets liever dan
dit werk nog meer uit te bouwen.
Op een vergadering met het hoofdbe
stuur van het Groene Kruis te Utrecht,
die niet door den N.V.D. maar door de
Duitschers was belegd is uitdrukkelijk
gezegd: Wanneer het Groene Kruis niet
wil samenwerken met de N.V.D., zullen
we de besturen van die afdeelingen op
heffen, dus niet zooals door meerdere
afdeelingen wordt rondgestrooid, dat de
afdeeling zal worden opgeheven. Dit is
in die vorm een pertinente leugen. Het
Groene Kruiswerk moet blijven bestaan
en zoo mogelijk nog meer uitgebouwd.
Ten slotte wekt deze spreker allen op
het mooie werk van den
nen -door het lidmaatschap.
Voor de Zuidpunt van De Krim zijn
tien kleine uit Sebastopol vluchtende
schepen, waaronder twee bewakings-
vaartuigen, door luchtaanvallen in den
grond geboord of beschadigd.
De aanvalsopenaties in den Zuidelijken
en den Centralen sector van het Ooste
lijk front hebben belangrijke begin-
successen opgeleverd. Sterke- formaties
van de luchtmacht grepen in golven in
de gevechten op den grond in. Bij lucht
aanvallen op Woronesj werden verschei
dene voor den oorlog van belang zijnde
fabrieken met vernietigende uitwerking
getroffen. Escorteerende jagers schoten
in luchtgevechten 52 Sovjetvliegtuigen
neer.
De zwaarste artillerie van het leger
bestookte voor den oorlog belangrijke
installaties te Leningrad en het scheep
vaartverkeer in de Golf van Kroonstad.
Zware branden werden in dq dloelen
waargenomen.
Door nachtelijke luchtaanvallen op be
langrijke spoorwegknooppunten werd de
groote ravitailleeringslijn Rostov
Moskou op vele punten zwaar getroffen.
Aan het front van de Noordelijke Ijs
zee wierpen gevechts. en duikvliegtui-
gen bommen van zwaar kaliber op de
kaden en stationinstallaties van Moer-
mansk.
In Egypte hebben Duitsche en italiaan
sche divisies, ondersteund door sterke
duikvliqgtuigformaties, na e;en verbit
terden strijd de stelling van El Alamein
doorbroken. Zij achtervolgen de versla
gen Britsche strijdkrachten, die zich op
de Nijldelta terugtrekken.
In het zeegebied van Port Said bracht
een Duitsche duikboot een Britsche mu-
nitiöstoomboot van 1800 brt. tot zin
ken.
Op het e lan(l Malta werden de lucht
aanvallen op Britsrhe vliegvelden met
goede uitwerking voortgezet. Bomtref-
fers veroorzaakten in het bijzonder op
het vliegveld Luca tussehen op den
grond staande vliegtuigen en in de in
richt ngen van hef vliegveld zware ver
nielingen en branden.
In den strijd tegen Gr.-Brittannië vie
len afdeelingen van de luchtmacht in den
afgeloopen nacht voor den oorlog be
langrijke inrichtingen aan de Engelsche
Zuid- en Zuidwestkust aan.
In het zeegebied van Sebastopol heb
ben zich de afdeelingen van den Itali-
aanschen kapitein-ter-zee Mimbeil, de
Roemeensche kapitein-ter-zee Bardescu
en de Duitsche KorvetenkapitSn Hirn-
baum bijzonder onderscheiden.
1
i
i
1
l
ipreki
Binnenkort zal aan alle aan het Oostfront dienende Nederlandsche vrijwilligers
uit het Vaderland een kistje worden gezonden, dat, naast tabak en andere ver-
snapecingen tal van nuttige en bruikbare zaken bevat. Generaal SeyffardÜ
Inspecteert hier het Inpakken der kistjes.
NIEUWMARKT 29,
"WAI
I. D. OSINGA,
BOLSWARD.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
