De Oorlog Buitenlandsche Revue. I 1 De Bolswardsche Courant en Westergoo Schadevergoeding in geld en in textielpunten. Dinsdag 21 Juli 1942 sr Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 Stadsnieuws. 1 tig 38^ Jaarg&tig o. L Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD f han- andel Verschijnt Dinsdags en Vrijdags, Hoofdred. J. D. Osinga, Bolsward. niet noei- voer, >ende ITALIAANSCH WEERMACHT - BERICHT. KRACHTIGE BRITSCHE AANVAL AFGESLAGEN. ROME, 18 Juli. (Stefani). Het com muniqué van het Italiaansche hoofdkwar tier luidt: Aan het Egyptische front is een krach tige aanval van vijandelijke infanterie en pantserwagens in den sector der di visies Trento en Trieste prompt afge slagen. De vijand liet verscheidene hon derden gevangenen, voor het meerendeel Australiërs, in onze handen achter. Ook gisteren heeft de luchtmacht der spilmogendheden de operaties krachtig gesteund. Bij levendige luchtgevechten zijn twee Engelsche toestellen neerge schoten door onze jagers en negen door Duitsche jagers. Twee andere toestellen werden vernield door het luchtdoelge schut van onze landmacht. PLAATSELIJKE GEVECHTEN. ROME,'19 Juli. (Stefani). Het Itali aansche weermachtbericht van heden luidt: Gevechten van plaatselijken aard in de zone van El Alamein. Tijdens de gevech ten van de laatste dagen zijn 30 vijande lijke tanks vernield Tijdens stoutmoedige acties in scheer- vlucht hebben Italiaansche luchtforma ties eenige tientallen gemotoriseerde 36.— 20.- Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte gisteren bekend: In de Zuidelijke sector van het Ooste lijke front gaat de achtervolging van den verslagen vijand, ondanks de voor een deel moerassige wegen, voort. Het luchtwapen heeft de bij Worosjilof ver slagen en terugtrekkende bolsjewisti sche strijdkrachten aangevallen en aan de! Spoorwegverbindingen en [fijeinop- stuwingen van den vijand in het gebied rondom Rostof de ernstigste vernielin gen toegebracht. Ten Oosten van Ma- rioepol hebben Roemeensche troepen een landingspoging van zwakke vijandelijke strijdkrachten afgeslagen. Hongaarsche formaties wierpen een nog op de Weste lijke oever van de Don staande groep strijdkrachten van den vijand over de rivier. Daarbij werden 25 vijandelijke tanks vernietigd of buitgemaakt. Vijan delijke aanvallen ten Noorden van Wo- ronesj werden afgeslagen. Het luchtwa pen sloeg vijandelijke kolonnes uiteen en troepenconcentraties aan de Boven-Don. De vijand leed zware, bloedige verliezen. Ten Zuiden van het Ilmenmeer zetten de Sovjets hun vergeefsche aanvallen voort. Aan de Kolabaai werden de haveninstal laties van Rosta opnieuw zwaar gebom bardeerd. In Egypte werden plaatselijke Britsche aanvallen met verliezen voor den vijand afgeslagen. Enkele Britsche bommenwerpers heb ben gisteren bommen op West-Duitsch gebied geworpen. De burgerbevolking vooral in Duisburg, leed verliezen. Twee Britsche vliegtuigen werden neergescho ten. In de afgeloopen nacht heeft het bol sjewistische luchtwapen met zwakke strijdkrachten zonder effect storingsaan- vallen op eenige plaatsen in O.-Pruisen ondernomen. KOMENDE TACHTIG DAGEN ZEER ERNSTIG VOOR ENGELAND. LISSABON, 18 JulL (A. N. P.-. De Britsche minister van productie, Oliver Lyttelton, heeft in een rede te Aidershot verklaard, dat Groot-Brittannië zich op geen enkel tijdstip in ernstiger gevaar heeft bevonden dan thans. Het is waan zin te willen loochenen, dat de komende tachtig dagen behooren tot de ernstigste, die Engeland te wachten staan. Volgens een D.N.B.bericht uit Buenos Aires vat de Londensche correspondent van „United Press” Russell in de „Pren- sa” de opvatting van officieele Britsche kringen aldus samen, dat de slag op den Atlantischen Oceaan eerst moet worden gewonnen alvorens Engeland kan den ken aan een tweede front Russell vervolgt, dat men slechts als net duikbootgevaar is verdwenen, de tioodige scheepsruimte voor een tweede front kan vrijmaken. Te Londen betoogt men, dat een tweede Duinkerken juist in het belan gvan de Sovjet-Unie vermeden moet worden. 36.- van de meer of minder bij dezen oorlog betrokken burgerbevolking. 'II Een bekend spreekwoord zegt, „dat men door de boomen het bosch niet kan zien” waarmee men dan te kennen wil geven, dat door de vele bijzaken de hoofdzaak te veel verdoezeld wordt. We zouden dit gezegde met zeer veel recht ook op dezen tijd kunnen toepas sen, waarin door de veelheid der bijkom stige omstandigheden de hoofdzaak ver geten wordt Wie realiseert ?ich nog in onze dagen de eigenlijke oorzaak van dezen wereldkrijg? Dat was toch alleen en uitsluitend de noodzakelijke drang voor Duitschland naar levensruimte. Waarom, zoo vragen we ons af, werd aan, Duitschland een bescheiden kolo niaal bezit onthouden, terwijl juist die mogendheden zelf met alle geoorloofde en ook niet geoorloofde middelen hun koloniaal bezit trachten te vermeerde ren? Of men nu optreedt als beschermer van groote gebieden in Afrika of bijv, van Tsjecho-Sowakije, blijft als weldaad ten opzichte van de in die gebieden le vende bevolking gelijk. In beide gevallen zal een groot deel der bevolking dit op treden beschouwen als een onrechtvaar dige daad. Hoe geheel anders had ons werelddeel er uit gezien wanneer in 1939 met een weinig meer overleg de vrede bewaard was gebleven en niet alleen in Europa. Want langzaam maar zeker heeft deze wereldbrand zich uitgebreid en aan blus- schen valt niet meer te denken. Dat tot nu toe de strijd zich voor een zeer groot deel afspeelt in de onher bergzame streken van midden-Rusland geeft ons niet de minste zekerheid dat ook het westen van Europa niet nog eens in vuur en vlam zal worden gezet. Wanneer men regelmatig de buitenland sche oorlogsberichten sorteert, dan valt het telkens weer op hoe men door het naar voren schuiven van allerlei bijkom stige dingen, de aandacht van de hoof 1- zaak wil afleiden. Niet de strijd in Azië en Afrika, en zelfs niet de geweldige worsteling in de onbewoonde steppen van het Russische achterland brengt de beslissing in dezen wereldkrijg, maar de vraag wie van de twee grootmachten waartusschen de strijd in eerste instan tie is ontbrand (n.l. Duitschland en En geland) het onderspit zal delven. Daarom is naar onze meening de meer dan gewone belangstelling die men thans wil kweeken over de vraag: welke be stemming de Fransche oorlogsschepen (die in de haven te Alexandrië liggen) zullen krijgen, weer een van die aflei dingsmanoeuvres die de aandacht van de hoofdzaak willen verdoezelen. Het geheele wereldgebeuren beweegt zich in een qirkel en nu kan men die straal trekken zoo groot men wil, uiteindelijk zullen beide partijen tot het uitgangs punt terug moeten keeren. Eerst wan neer Duitschers en Engelschen tegen over elkaar zullen staan op het vaste land van Europa, eerst (dan zal men kunnen spreken van een mogelijkheid dit conflict op te lossen. Juist daarom maakt de vorming van een tweede front die kans op een beslissing mogelijk. Hoe onwaarschijnlijk het ook moge klinken (en we hebben onze bezwaren aan le instelling van een tweede f^ont ver bonden, meermalen uitvoerig toegelicht) toch zijn we vast overtuigd, dat de nood zaak Engeland zal dwingen dit experi- 2DE ORGELCONCERT. Zou de fietsenvordering reeds zijn in vloed hebben doen gelden op het bezoek aan dit tweede orgelconcert? en wat was de oorzaak dat een groot deel der be zoekers het zonder programma moesten stellen? Het bezoek was beslist niet grooter dan de vorige week. Als eerste nummer werd gegeven het Adagio uit het 2e vioolconcert van J. S. Bach, solist is de heer Kreger uit Fra- neker. Deze violist beschikt over een goede toon. In sommige gedeelten van dit kerk gebouw, vooral in de zijbanken is de klank wat dun, maar dat ligt aan de accoustiek of de dikke pilaren die het geluid onderbreken. In het derde nummer Sonate in D dur van G. J. Handel komt de technische vaardigheid van den violist zeer goed tot zijn recht; een mooi nummer, evenals - Een kantonrechter ergens in een klein plaatsje had deze dagen een betrekke- Bjke eenvoudige aanrijding te berechten. Een voerman was met zijn aangespan nen wagen plotseling een erf, links van den weg, ingereden, zonder vooraf rich ting aan te geven en er zich van te overtuigen, dat het verkeer daardoor niet werd belemmerd, zooals het Wegenver keersreglement aangeeft. Het gevolg daarvan was geweest, dat een dame en een heer, die het voertuig op de gebrui kelijke wijze links wilden passeeren, tusschen het voertuig en den muur van een huis bekneld raakten en, behalve lichte vleeschwonden, ook schade kre gen aan hun kleeding. Het zomerjapon netje van de dame werd dusdanig be schadigd, dat het niet meer gedragen kon worden, terwijl de jas van den heer een groote winkelhaak, alsmede andere kleine beschadigingen bekwam. De voer man was, behalve een onvoorzichtig weggebruiker, toch een fideele kerel, want hij had ruimschoots de schade, ontstaan aan de kleeding van den heer en de dame in geld vergoed. Dat was voor hem een verzachtende omstandig heid, waarom hij er dan ook met een betrekkelijk geringe boete afkwam. Op de vraag van den kantonrechter aan de beide slachtoffers, die als getui ge de zitting bijwoonden, of het geld bedrag dat de voerman had gegeven als schadevergoeding, voldoende was, ant woordde de dame gevat (daarvoor moet je natuurlijk weer vrouw zijn „wat het geld betreft, zijn we tevreden, maar wat hebben we aan geld, als we geen textielpunten meer hebben om an dere kleeren te koopen?” De kantonrechter deed toen een mede- deel^ng, die zeker waard is om te ver melden. Hij deed uitspraak en deelde de slachtoffers mede, dat zij probeeren kon den om via een civiele procedure ook ’t benoodigde aantal punten voor de ver vanging van de door des voermans schuld beschadigde en daardoor on bruikbare kleeding op te eischen van de textielkaart van den voerman. Aangezien een civiele procedure veelal langen tijd loopt en ook dikwijls heel wat geld kost waren de getuigen een beetje huiverig en zagen ze er liever van af. En daar mede was de zaak van de baan. -(o)- Del mededeeliipg van dezen kanton rechter heeft mij evenwel te denken ge geven, want een ieder zal het toegeven: er zit wat in. Vóór den oorlog was je er voldoende mee gebaat, als je een som geld kreeg, al of niet door een civiele vordering, wanneer een ander door on voorzichtigheid schade had berokkend aan je kleeding. Zooals bijvoorbeeld in bovengeschetst geval. Maar op ’t oogen- blik ben je daarmee1 nog jriiet klaar. Laten we aannemen, dat die mijnheer, die in de knel zat tusschen den muur en No. 58 strijdmiddelen getroffen en onbruikbaar gemaakt. Bij zegevierende luchtgevech ten hebben Italiaansche jagers vier Brit- sche toestellen neergeschoten, terwijl ’n Hurricane door Duitsche vliegtuigen neergeschoten werd. Bommenwerpers van de spil hebben herhaaldelijk militaire doelen op Malta gebombardeerd. Drie Spitfires werden brandend neergeschoten, dank zij een snel optreden van Duitsche escorteeren- de jagers. EEN 70-JARIGE. Bij de vele vereenigingsfoto’s die m’n werkkamer versieren, hangt er ook een van de onvergefelijke operette Moe ders Wiegelied. Ik zie er vele bekende gezichten van nog in onze oude stad vertoevende Bolswarders, maar ook een groot aantal dat naar andere plaatsen is uitgezwermd. Allerlei herinneringen komen bij me op. Hoe prachtig waren de repetities; verschil in stand, in gods dienst, je merkte het niet. En toch be stond de club uit meer dan 60 personen, uit menschen van allerlei slag en tempe rament. Wie had in deze de moed en de kracht de Bolswarders samen te bin den tot deze unieke prestaties? Het was de bescheidene, zich meestal op den achtergrond houdende figuur van onze oud-notaris Staas Bruinsma, de auteur van deze en meer andere operettes. Waarom we vandaag deze joviale persoonlijkheid, deze geestelijke vader van zoovele mooie operettes, even voor het voetlicht plaatsen? Omdat Donderdag 23 Juli Staas Bruinsma z’n 70ste verjaardag viert. Namens zeer vele Bolswarders onze harteliike gelukwenschen. Waar blijft de tijd? Ik herinner me nog hoe midden onder de repetities van Oom Kees, de componist en muziekale leider Pater Schuurmans plotseling werd overgeplaatst. Algemeene versla genheid onder de club, behalve bij. onze vriend Staas. Een nieuwe leider en nog wel een uit de jongere generatie werd aangesteld en de uitvoering werd door de ongeziene leiding van de auteur weer een succes. We denken aan „Eén dag Khalif”, meermalen opgevoerd, aan „De Meikoningin”, waarover nog steeds in gezelschap allerlei verhalen worden opgehaald, aan „Hemelgave” dat we in het mooie park hebben opgevoerd, enz. enz. Naast het tooneelwerk schreef P. A. Bruinsma ook verschillende schetsen, waarvan onderscheidene èn van onze tijd èn de twintigste eeuw gepubliceerd werden. Ook „Ons Noorden” gaf dik wijls graag gelezen opstellen van zijn hand. G. 'oede toch Wanneer president Roosevelt dit recht ontkent en de ontwapende oorlogssche pen blootstelt aan een aanval der Brit sche strijdkrachten, dan neemt hij hier door een verantwoordelijkheid op zich, welker uiterste consequentie door de Fransche regeering nogmaals met na druk onder het oog wordt gebracht. Over den strijd aan de verschillende fronten kunnen we voor vandaag zeer kort zijn. Uit Azië en Indië komt weinig nieuws binnen. De strijd aan het Oost front ontwikkelt zich zeer gunstig voor de Duitsch-Roemeensche troepen. In Egypte heftige aanvallen van de Engel sche troepen die door de verbonden le gers worden afgeslagen en verder de re gelmatig terugkeerende wekelijksche scheepsverliezen en het bombardeeren Tusschen de tekst dubbele prijs. Giro no. 87926. ment te wagen. Waar en hoe en wat? dat is momenteel een onderwerp waar over we niet kunnen en ook niet mogen fantaseeren. We zullen daarom ook nu weer enkele van die bijkomstige dingen als de hoofd schotel moeten opdienen en dan komen we natuurlijk allereerst terug op de kwestie der Fransche oorlogsschepen, die voor den duur van dezen oorlog in de haven te Alexandrië geïnterneerd wa ren. De verrassend snelle opmarsch van de Duitsch-Italiaansche troepen in N.- Afrika heeft een bedreiging van de En gelsche oorlogshaven Alexandrië moge lijk gemaakt. De bestemming, die in ge val van een Duitsche bezetting aan het in die haven liggende Fransche eskader zou worden gegeven, is natuurlijk voor Engeland en Amerika van zeer groot belang. Dit eskader bestaat uit de volgende schepen. Het slagschip „Lorraine” in 1919 ge bouwd en in 1934 gemoderniseerd. Het heeft een waterverplaatsing van 23000 ton en bezit acht stukken geschut van 34 cm, alsmede 14 stukken geschut met een kaliber van 13.8 cm. De kruisers „Tourville”, Duquesne” en „Suffren” met een waterverplaatsing van 10000 ton. De torpedojagers „La Fortune”, „Forbin” en „Basque” elk met een in houd van 1379 ton. De duikboot „Protee” die onder water een waterverplaatsing heeft van 2060 ton. De Fransche minster-president Laval heeft aan admiraal Godefroy, de com mandant van deze vloot, de volgende in structies gezonden: Het eskader moet trachten in geval de Britsche strijdkrachten Alexandrië ont- j ruimen, een Fransche haven te bereiken, offers van de aanrijding inderdaad een Wanneer het het Fransche^eskader on deze procedure tot in verlaten, moet het onder Fransche vlag in Alexandrië blijven en een afwachten de houding aannemen. Admiraal Gode froy heeft opdracht gekregen om de Fransche schepen nooit in vreemde han den te laten vallen. Deze instructies, welke strikt in overeenstemming zijn met de clausules van het wapenstilstands- verdrag, zijn aan de wapenstilstands- commissies te Wiesbaden en Turijn me degedeeld. Dit voorstel is evenwel niet in over eenstemming met de meening uit En- gelsch-Amerikaansche kring. Reeds op 3 Juli heeft president Roo sevelt voorgesteld deze schepen onder Amerikaansche bescherming te plaatsen. Op 11 Juli heeft de Amerikaansche re geering in een nieuwe nota voorgesteld deze schepen door het Suezkanaal naar Martinique over te brengen. Ook op deze nota heeft Frankrijk op 13 Juli af wijzend geantwoord zich daarbij beroe pende op haar recht deze schepen met eigen middA’en te beschermen. den wagen, een splinternieuw pak aan had. Dat kost, behalve geld, ook 80 textielpunten. Nu wordt door die aanrij ding de jas van het pak zoodanig be schadigd, dat men het pak niet meer des Zondags kan dragen, De jas moet dus vervangen worden door een nieuwe, aan genomen, dat dezelfde stof nog aanwe zig is, wat ook te bezien valt. Daarvoor heeft men zeker 40 50 punten noodig van de textielkaart En degene, aan wiens schuld het ongeval te wijten is, zal zeker niet uit eigener beweging zeg gen: „Hier man, hier heb je vijftig tex tielpunten van mijn kaart en wat geld. Koop maar een nieuwe jas.” Aangeno men nog, dat de schuldige nog 50 gel dige textielpunten op zijn kaart heeft. De schuldige kan dan niet zoo’n groote som gelds geven, dat het verlies van de textielwaarde, uitgedrukt in punten, vergoed kan worden. Of hij zou zich op frauduleuze wijze de benoodigde textiel punten moeten aanschaffen en dat doet een fatsoenlijk mensch natuurlijk niet. Daarom: er zit wat in die mededee- Ung van dezen kantonrechter. Wanneer een onbesuisde wielrijder een anderen wielrijder torpedeert, deze laatste zoo danig komt te vallen, dat de pantalon een groot gat vertoont, dan kan men wel zeggen: Op met de centen, je moet me de schade vergoeden. Maar behalve geld, zijn daarvoor tegenwoordig ook textielpunten noodig. En er is, voor zoo ver wij weten, nog geen enkel wets artikel, dat daarin voorziet. Het zou daarom wel eens interessant geweest zijn, als die beide bovenvermelde slacht- civiele procedure om textielpunten be- mogelijk wordt gemaakt ^de haven te gonnen-waren en hoogste instantie uitgevochten zou zijn. Een aardig juridisch probleem voor den Hoogen Raad der Nederlanden. De Nederlandsche wetgever heeft niet voorzien in schadegevallen, waarin de schade niet alleen met geld vergoed kan worden. Wie dacht ook honderd jaren geleden aan kleedingdistributie door middel van textielpunten! Maar de tij den veranderen dat is op het oogen- blik in dezen wel merkbaar en daar om dient de wetgeving ook aan den tijd (en niet de tijd aan de wetgeving) aan gepast te worden. Het is daarom aan te bevelen, dat er een weg gevonden wordt, opdat men schen, wier kleeren door schuld van der den beschadigd of vernield wordt, in de gelegenheid kunnen worden gesteld, op de een of andere wijze, behalve een geldelijke schadevergoeding, ook een vergoeding van de benoodigde textiel punten te eischen. Dat deze gedachte nog zoo dwaas niet is, als misschien op het eerste oog schijnt, illustreert bo venstaand voorbeeld wel duidelijk. I i 'eel ints ikes 5/ LUCTOR. aken gram serve fi lO gaan gram week intB. ints. Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f 2.-; inn. 15 ct. Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal. 68.- HET DUITSCHE LEGERBERICHT VAN GISTER. 8 68.— 82.- IOOI f •g- ;ram ints 'ram ;ram 'ram ;ram 'ram 'ram iter iter ?ram jram 68.— 82.- 1 neen, rzeep nheid Dec. luder 1 DE JONG s NIEUWSBLAD v.asrln opgenomcn Een groot aantal jongemannen is één dezer dagen vertrokken naar de mooiste deelen van ons land, alwaar zij in de zich daar bevindende kampen van den Nederiandschan Arbeidsdienst, hun arbeidsdienstpllcht a. Aan de diverse stations werd hun, door het kader van dan NAJD, de weg gewezen naar het kamp ffJ-B-MolkenbQfifcil AJ?.-».) iy 'i 1 k. .0 ÏCÜ U e' J: *11 Cfc

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1942 | | pagina 1