Revue van de week.
De Oorlog
De Bolswardsche Courant en Westergoo
ftp
T
M
i i
Uit den Onttrek
Stadsnieuws.
Vrijdag 31 Juli 1942
38~ Jaargang
Mo. 61
[o. I.
en
ver-
ARUM
F
rgelspel uit de St
r
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonse.radcel
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Verschijnt Dinsdags en Vrijdags.
Hoofdred. J. D. Osinga, Bolsward.
De uitslag was als volgt
1ste:
Hidma,
Advertentieprijzen!
1 tot 10 m.m. 100 ct.
elke m.m. meer 6 ct.
Tusschen de tekst dubbele prijs.
Giro no. 87926.
waarin opgenomen
Hcnnaarderadeel
Telefoon No. 451
WITMARSUM.
I
jjrijs: H. P.
Kleffens; 3e.
de voedselpositie van het huisgezin.
ii
king maken, dat er nog gezinnen zijn, deskundigen die bij millioenen
wier wekelijksch inkomen niet toestaat f-"1 ,r"
alle beschikbaar gestelde goederen te
koepen. Inderdaad die mogelijkheid
bestaat en hoe eerder dergelijke geval- 1
len ter kennis van verantwoordelijke in- I
stanties gebracht worden, hoe beter.
Het gaat in die gevallen zeer dikwijls
om de handhaving van onze volksge- 1
zondheid. Aan de andere kant evenwel I
is dikwijls onoordeelkundige verdeeling
van de beschikbare voorraden, de or- 1
zaak dat men bepaalde bonnen gaat
verkoopen, omdat men b.v. brood te
kort komt.
In een dergelijke huishouding toont
de huisvrouw nog te weinig begrip te
hebben voor de verantwoordelijke taak,
die op haar rust. Dat is geen gemakke
lijke taak en het kost dikwijls eenige
moeite de voorraden zo te verdeelen, dat
men over de geheele distributie-periode
ongeveer gelijk heeft. Ook dient de
huismoeder in dezen tijd wat meer aan
dacht te schenken aan de nieuwere voe-
dingsmethode, waardoor veel waarde
volle voedingsstoffen bewaard blijven.
Aardappelen in de schil gekokt.’t
staat niet zoo mooi op tafel hoort men
nogal eens zeggen. Goed.maar U
bewaart het beste van de aardappel;
kooknat van erwten en boonen bevat
uitstekende voedingsstoffen; zoo nu en
dan eens rauwe groente als sla, kom
kommer, worteltjes, rapen, enz. enz.,
kortom allerlei raadgevingen, die elke
week ook voor U en ten voordeele van
uw gezin worden gegeven.
Een zeer belangrijke vraag, n.l. hoe
staat het met de voedselpositie van ons
land? is dezer dagen door den direc-
teur-generaal van de Landbouw op ge
ruststellende wijze beantwoord. De ver
bouw van aardappelen bedraagt ruim
40 pet. meer dan het vorig jaar, zoodat
we ons over dit hoofdvoedselproduct
geen zorgen behoeven te maken.
Geheel anders is het evenwel met de
vetpositie in ons land. Deze wordt door
de toenemende afslachting van den vee
stapel allengs slechter. Doordat de in
voer van kunstmeststoffen is geblok
keerd, en de clandestiene handel in vet
nog steeds grooter omvang heeft, komt
de verdeeling van de beschikbare voor
raden in het gedrang. Immers aan de
eene kant minder melk en minder vet
vee door minder land en minder pro
ductie, aan de andere kant een opeen-
hooping van voorraden bij enkele meer-
gegoede lagen der bevolking.
Om nu verbetering te brengen in deze
vetpositie is men er toe overgegaan ’n
verplichting tot het verbouwen van olie
zaden op te leggen, dus koolzaad en
raapzaad. In den nazomer van dit jaar
zullen 56000 H.A. bouwland met olie
zaad worden uitgemaaid. De opbrengst
van vet door middel van oliezaden be-
GESLAAGD.
Dezer dagen slaagde voor het Diplo-
a Molenaarsschoolvan ’t Station voor
ij en Bakkerij onder rijkstoe-
Wageningen en voor het Ban-
- o-.j f, eveneens
te Wageningen en voor boekhouden van
de bied. Ass. voor praktiikexamens te
genoot Y. lager.
Voor het diploma boekhouden van de
Nederlandsche Associatie voor praktijk-
examens slaagde onze vroegere stadge
noot de heer J. Lautenbach, thans te
Leeuwarden.
WEDSTRIJD VAN KINDEREN.
28 Juli 1942.
Jongens 5-6 jaar: 1ste prijs: Simon
Bouwhuyzen; 2e. Riemer Jagersma.
Jongens 7-8 jaar: 1ste prijs: Paulus
Aukema; 2e. Jouke Faber; 3e. Louis Hi-
larides.
Jongens 9-10 jaar: 1ste prijs: Jan
Hiemsfra; 2e. Jan van Zandbergen; 3e.
Klaas Reinalda.
Jongens 11-12 jaar: 1ste prijs: Bar-
tele van Zandbergen; 2e. Lammert J.
Hilarides; 3e. Jan Jansma.
Jongens 13-14 jaar: 1ste prijs: Jouke
-
lag 3 Aug.:
Het bereiden van kou-
27 Juli 1942.
Aan de M. T. S. te Leeuwarden werd
bevorderd naar de 2de klasse Werk
tuigbouwkundige, de heer K. Meekma
alhier.
BEVORDERD.
SCHOOLKAATSEN.
27 Juli 1942.
Onze jongens J. Tolsma, P. de Groot
en E. Park, leerlingen van de o.l. school
alhier, wonnen in Franeker van de 32
aangegeven parturen ’n 4de prijs. Ge
zien het aantal parturen is het ook een
goed succes te noemen.
bouw van koolzaad nog de beschikking
over een aanzienlijke hoeveelheid raap
koeken, van ouds een bekend en uitne
mend veevoeder.
Deze hoeveelheid kan zeilfs zoo groot
zijn dat elke koe daarvan 60 kg raap
koeken kan krijgen. Dit is natuurlijk
weer van gunstige invloed op de melk-
gift der koeien. Men heeft nu de volgen
de berekening gemaakt: 50000 H.A.
koolzaadland geeft met ’n vetopbrengst
van 800 kg per H.A. 40 millioen kg vet.
Per inwoner beteekent dit 4 kg per jaar
of 75 gram per week. Bovendien bren
gen deze 50.000 H.A. koolzaadland nog
75 millioen kg raapkoeken op, waardoor
dus de melkopbrengst verbetert en als
gevolg ook de boterpositie beïnvloed
wordt. Naar alle waarschijnlijkheid zal
dus onze vetpositie in het komende jaar
de minder kapitaal krachtige ook in ongeveer gelijk kunnen blijven.
Wat kan er in weinige jaren veel ver
anderen.
We denken aan de crisisjaren vóór
1940, toen de bodemproductie werd be
perkt, vernietigd of tegen afbraakprij-
zen verkocht. We denken aan de boter,
die voor 40 tot 5’ cent per kilo werd
uitgevoerd naar Engeland, aan den tijd
dat biggen werden verwerkt tot var
kensvoer, dat we rundvleesch uit De
nemarken invoerden, terwijl ons eigen
koeienvleeshc werd ingeblikt; dat 93
millioen kilo groenten in een jaar tijd
recht. Deze methode berooft de werk
man, de kleine burger, e ambtenaar van
het hem toekomende deel stelt al
weer het kapitaal in staat zich ten koste
van
dezen tijd, nu zich extra voordeelen te
bedingen.
Dat tegen deze praktijken krachtig
wordt opgetreden is goed, misschien dat
de strenge straffen die in den laatsten
tijd aan clandestiene verkoopers en ook
koopers worden opgelegd, eenige ver
betering in het veel verbeide euvel van
den zwarten handel kan brengen. Niet
de verkooper is dikwijls de hoofdschul
dige, maar de koper. De mevrouw, die
een suikerbon of boterbon koopt van ’n
groot arbeidersgezin, steelt de waarde
volle voedingsstoffen die in een derge
lijk gezin hard noodig zijn. Men vergeet
maar al te dikwijls, dat het tegenwoor
dig beschikbaar gestelde rantsoen voor
alle voedingsmiddelen ook het nogdza-
kelijkeminimum is, en dat men dus door
enkele bonnen niet in goederen om te
zetten, ernstige schade berokkent aan
de voedselpositie van het huisgezin.
Nu zal men onmiddellijk de opmer- dige regeering en van verantwoordelijke
j--i-1:- j:_ 1-:: :n:-(;On-
tracten enorme sommen verdienden. De
ze tijd komt gelukkig niet weer terug.
Ook in het nieuwe Europa en het nieu
we Nederland zal de bewerker van het
land de waardeering genieten die hem
toekomt, maar daardoor tevens de ver
antwoordelijkheid aanvaarden van zijn
kunnen in dienst te stellen van de volks
gemeenschap tot heil van het geheele
volk.
draagt per H.A. ten minste het vijf- tot
zesvoudige van wat gemiddeld via
grasland en koe per H.A. wordt verkre-
De voedselvoorziening in oorlogstijd gen. Bovendien krijgt men door de ver
is een probleem, dat aan elke eigen re
geering of bezettende overheid de
grootst mogelijke zorg en meer dan ge
wone verantwoordelijkheid oplegt.
We hebben gelukkig in dezen tijd een
uitstekend functioneerende distributie-
dienst, waardoor de beschikbare hoe
veelheden zoo goed mogelijk onder ons
volk worden verdeeld, maar jammer ge
noeg heerscht onder de producenten
nog te veel de stelling, dat men zoo
weinig mogelijk
aan de markt moet brengen
en zooveel mogelijk clandestien
koopen.
Jammer genoeg, zeggen we, en te-
VOLKSVERMAKEN.
28 Juli 1942.
De uitslag van de stoelendans voor
gehuwde en ongehuwde dames en hee-
ren is als volgt:
Ongeh. dames: le prijs: Sietske Fa
ber; 2e. Lucy Gros en 3e Marijke Bou-
ma.
Gehuwde dames: le prijs: G. de
Groot-Tolsma; 2e. H. de Jong-Jager-
sma; 3e. J. Hilarides-de Boer.
Ongehuwde heeren: 1ste prijs: Ber
nard Postma; 2e. Klaas Tolsma; 3e.
Meindert van der Weerdt.
Gehuwde heeren: 1ste
Kooijenga; 2e. Auke van
lede Goinga.
De prijzen werden door den heer S.
P. Huizinga op de zaal van den heer
Lukkes, welke dicht bezet was, uitge-
tchte muziek door reilct. De Westra’s luisterden alles op
met hun vroolijke muziek.
JONGENSKAATSPARTIJ.
28 Juli 1942.
Door de kaatsvereen. „Willem Wes-
tra” was een kaatspartij uitgeschreven
voor jongens welke den leeftijd van 13
tot en met 16 jaar hadden bereikt. Hier
voor waren 33 parturen ingeschreven,
welke door loting waren samengesteld.
Er werd over het algemeen fuleindich
gekaatst, zooals wij dat van de jongens
gewoon zijn.
De prijzen bestonden uit lauwerkran
sen en medailles.
g was als volgt:
prijs: J. Helfrith, Sexbierum, P.
Witmarsum en G. Smedink,
Harlingen, die elk een lauwerkrans ont
vingen plus ieder £en krans, vervaar
digd door de dames A. K. Huizinga, L.
Gros en Tj. Rienks.
2de prijs: H. A. Dijkstra, Wommels,
E. Haima, Dongjum en M. Plantinga,
Franeker, die elk een mooie medaille
ontvingen.
3de prijs: J. van der Ploeg, Ried, N.
Tuinstra, Franeker. De derde makker
J. Visser van Huizum schitterde door
afwezigheid.
Deze beide jongens ontvingen elk ook
een medaille. De voorzitter, de heer S.
P. Huizinga, deelde de prijzen op een
gepaste wijze uit.
Er was veel publiek aanwezig en ’t
weer werkte mee, zoodat het een schit-
terende sportdag was.
aardappelen die bij millioenen kilo’s
voor menschel ijk gebruik ongeschikt
werden gemaakt; dat melk en meel voor
het dagelijksch brood driemaal zoo
zwaar belast werd als melk voor ijs en
meel voor biscuit.
Deze misstanden, die we gerust mo
gen stellen op rekening van een onkun-
ENKELE GREPEN
UIT HET RADIO-PROGRAMMA
VAN DE KOMENDE WEEK.
Zondag 2 Aug.:
Hilv. II. 12.15. Slot van de Bruckner-
cyclus door het omroepkamerkoor o.l.v.
Felix de Nobel. 14.30. Het omroepsym-
phonieorkest, geleid door general mu-
sikdirector Carl Schuricht. 20.15 speelt
het Zepparoni-orkest.
Hilv. I. 10.20. Zondagmorgen zonder
zorgen. 20.15. Cabaret-revue van Willy
van Hamert.
Maandag 3 Aug.:
Hilv. I. 15 uur.
de maaltijden.
Hilv. II. 18.30. De heer J. de Bruin
spreekt over het onderwerp: „Wij so
cialisten”.
Dinsdag 4 Aug.:
Hilv. I. 14 uur. Het Utrechtsch Stede
lijk orkest. 19.05. Vier inspecteurs van
den landbouw vertellen over hun werk.
Om 11 uur spreekt mevr. Ellen Russe
over Catharina van Rennes.
Hilv. II. 14.30. Grete Perelli zingt
Weensche liedjes.
Woensdag 5 Aug.:
Hilv. II. 21.15. Lichte mu
het Amusementsorkest.
Donderdag 6 Aug.:
Hilv. I. 19.15. Omroep symphonie-
orkest.
Hilv. II. 17.30. Een varia-programma
lichte muziek.
Vrijdag 7 Aug.:
Hilv. I. 16.20. Liederen van Schubert
e.a. 17.45. Viool en pianomuziek.
Hilv. II. 21 uur. Luisterspel van oude
Friesche voordrachten, getiteld: Win-
terjounenocht. 13.15. Lichte muziek.
Hilv. I. 20.15. Vrijdagavond-cabaret.
Zaterdag 8 Aug.:
Hilv. II. 21.15. Orgelspel uit de St.
Bavo +e Haarlem.
ma
Maalderij
zicht te 1
ket-examen gemengd bedrijf,
de Ned. Ass. voor
Arnhem, onze stadgenoot
mm
DE JONG s NIEUWSBLAD
1
Al
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
propaganda nog in Sovjet-Russische handen zou zijn.
(V.P.B.-Scherl-P.K. Sonntag-s
KAATSPARTIJ VAN LEDEN VAN C.A.B.
EN SUPPORTERSVEREEN.
A.s. Zondag wordt op het C.A.B.-terrein
bovengenoemde partij gehouden.
Evenals vorige jaren is net oek nu weer
de bedoeling om in twee klassen te kaatsen,
n.l. tot 35 jaar en 35 jaar en ouder. Buiten
de prijzen, die worden uitgeloofd, is er voor
elke klas nog een wisselprijs voor den ko-
ning der partij, die dit jaar verdedigd moe
ten worden door de h.h. S. Frijling en J.
van Dalen.
Sovjetleugens over Woronesj weerlegd.
Een Duitsche tank in de straten van Woronesj, dat volgens de vijandekjke
ORGELBESPELINGEN.
A.s. Maandag verleent de cellist de heer
K. Kueter van Leeuwarden zijn medewerking
aan de 4de Orgelbespeling in de St. Martini
kerk alhier.
Aan de op Zondag 2 Aug. te houden
kaatspartij nemen de volgende parturen deel:
K. Kuiken, St. Anna Par., J. Wallendal, St.
Jac. Par. en Sj. Helfrich, Wijnaldum.
W. van Baden, Makkum, R. Brandsma,
Sneek en E. Boelens, Makkum.
K. Posthumus en Th. de Bruin, Leeuwar
den en G. Groen, St. Anna Par.
F. Hiddenga, en J. de Groot, Weidum en
J. Hoekstra, Sexbierum.
A. Post, Menaldum, P. Hoekstra, Sexbie
rum en P. de Boer, Peins.
T. Zijlstra, Witmarsum, A. Paassen, Leeu
warden en F. v. d. Vliet, Witmarsum.
A. van der Ploeg, Dongjum, J. Meijer en
P. Dijkstra, Tzummarum.
W. Reitsma, Witmarsum, D. de Vries en
Tj. Zijlstra, Sexbierum.
G. Zaagmans, Witmarsum, L. Seerden,
Franeker en J. van Dijk, Harlingen.
E. van der Meij, Berlikum, P. de Haan,
Holwerd en C. Langerak, Franeker.
M. v. d. Weerdt en C. Kamminga, Arum
en S. Reinalda, Winsum.
M. v. d. Hem, Huizum, L. Vogels, Tzum
marum en K. Falkena, Bolsward.
J. Rodenhuis, Huins, F. de Jager en Fn
Helfrich, Harlingen.
K. Wassenaar, Wier, J. Ferwerda, Bols
ward en A. Bergsma, Wier.
S. Stellingwerf, A. Pascal en M. van der
Heide, Harlingen.
H. Knol, Harlingen, S. Frijling en W. Bos
ma, Bolsward.
NANETTE.
Een vroolijk sprookje naar moderne trant,
dat is de film Nanette, welke Zaterdag en
Zondag in de Doele-bioscoop draait.
In de lange rij van films, die de Ufa op
de filmmarkt brengt, valt Nanette met Jenny
Jugo wel zeer op om haar frissche oorspron
kelijkheid en van geestigheid sprankelende
dialoog. Deze allervermakelijkste comedie
staat door een bij uitstek vlot tempo en tal
van geestige vondsten ver boven het peil van
de gemiddelde blijspel-film.
Nanette is een film met sfeer, met een tikje
Fransch aandoende ondeugendheid, met hu
mor en vóór alles, met gevoel voor levens
ernst en levensechtheid en dat Erich Engel
met deze twee laatste axioma’s als funda
menten zijn Nanette heeft opgebouwd, dat
vooral stempelt deze film tot een werk, waar
voor men bewondering moet hebben.
Dat hij voor de muzikale illustratie Peter
Kreuder tot zijn beschikking had, die koste
lijke muziek en een alleraardigste schlager
schreef, is een aanbeveling temeer.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
Ten Zuiden van Rostov achtervolgen for
maties van het leger en van de Waffen-SS
voor een deel in harde gevechten met vijan
delijke achterhoeden den wijkenden vijand.
Ten Zuiden van de Sal namen snelle troe
pen de stad Proletarskaja stormenderhand
en verbraken op verscheidene plaatsen de
laatste groote spoorwegverbinding tusschen
den Kaukasus en de rest van de Sovjet-Unie.
Hierbij onderscheidde zich in het bijzonder
een Brandenburgsche pantserdivisie. Bij den
afweer van vijandelijke afleidingsaanvallen
vernielde een Wurttembergsch-Badensche
snelle divisie gisteren in verbitterde gevech
ten 68 vechtwagens, voor het grootste deel
zware. Sterke formaties gevechtsvliegtuigen
steunden na geslaagde luchtverkenning de
aanvallen van het leger. In de groote bocht
van den Don werden vijandelijke strijdkrach
ten den terugtocht naar het Oosten afgesne
den.
In de omgeving van Woronesj verloor de
vijand gisteren weer 18 pantserwagens.
lil CIC 1111UUC11**11 Uil 13CL LUI Cll LC11 LUlUvll v C411
-het Ilmenmeer worden op moeilijk terrein met
succes plaatselijke gevechten geleverd.
In het hooge Noorden werden bij luchtaan
vallen bij Moermans de inrichtingen voor mi
litaire voorzieningen en scheepsbouw, alsme
de een groot militair kamp* ten westen van
de Koia-Bocht zwaar getroffen.
Onder dekking van sterke bewolking uit
gevoerde storings-aanvallen van afzonderlij
ke Engelsche bommenwerpers op steden van
’t Rijnland hadden slechts weinig resultaat.
In den afgeloopen nacht viel een formatie
Engelsche bommenwerpers eenige plaatsen in
het Saargebied, vooral woonwijken van de
stad Saarbrücken aan, waarbij o.a. het ,,Gou-
theater” volkomen werd verwoest; de bur
gerbevolking leed verliezen. Zeven der aan
vallende vliegtuigen werden neergeschoten en
twee andere door eenheden der Duitsche oor-
iogsmarine boven de Duitsche Bocht neerge
haald.
Aan de Oostkust van Engeland plaatste
een gevechtsvliegtuig overdag voltreffers op
de fabrieksinstallaties van een bewapenings?-
bedrijf.
Sterke formaties van het luchtwapen vie
len in den nacht van 29 op 30 Juli opnieuw
Birmingham aan. Door verkenningsvliegtui
gen werden vanmorgen vroeg talrijke groote
branden waargenomen.
Voor de Nederlandsche kust brachten pa
trouillevaartuigen vier van de tien aanvallen
de Britsche motorkanonneerbooten tot zinken
en schoten een kanonnaerboot in brand. De
vijand brak het gevecht af.
In de midden-frontsector en ten Zuiden van Of kort en dik, ’t was gewoon een gek
gezicht.
En ’t gekste was nog wel, je lacht je daarbij
naar,
Want alle menschen lijken daar zoo vreeslijk
raar.
En later hebben we dan nog gespeeld, ge
zweefd, gezwaaid,
Geschommeld en gewaggeld, gewipt, getrapt
gedraaid.
Ten slotte zijn we, zonder ongelukken weer
op ons wagentje gegaan,
Daarna de tram, wat reed die toefi maar
langzaam aan,
De tram naar Bolsward was vertrokken,
viel dat nou tegen.
Wij moesten ruim een uur in Sneek staan in
den regen,
Maar toch, we konden allen eens wel zijn,
Ons reisje naar Oranjewoud was toch wel
fijn.
ITAL. WEERMACHTSBERICHT.
Actie van verkenners.
Het weermachtsbericht luidt als volgt:
Aan het Egyptische front eindigden acties
van afdeelingen verkenners met verliezen
op de mestvaalt werd gedeponeerd; voor den tegenstander en gevangenneming
van een patrouille onder bevel van een offi
cier.
Formaties Italiaansche. en Duitsche bom
menwerpers en jagers hebben tijdens her
haalde aanvallen op colonnes in den rug van
den vijand zichtbare resultaten behaald door
een behoorlijk aantal pantser- en vrachtwa
gens in brand te doen vliegen of onbruikbaar
te maken. Twee toestellen werden vernield
door Duitsche jagers en vier door luchtdoel-
artiUerie.
De vliegvelden op Malta zijn gebombar
deerd door luchtformaties van de as, die
er uitgestrekte branden deden ontstaan. De
R. A. F. verloor vier Spitfires in gevechten.
In de Middellandsche Zee zijn tijdens een
vergeefsche actie tegen een onzer convooien
twee Britsche torpedovliegtuigen neergescho
ten en vijf andere stellig getroffen. Enkele
leden der bemanning, onder wie twee officie
ren, werden gevangen genomen.
BOND VAN OUD-LEERLINGEN VAN DE
CHR. HUISHOUDSCHOOL
Woensdag 23 Juli was dan de dag weer daar,
De B. v. O.L. die deed ’t reisje van elk jaar.
Oranjewoud als doel, een deel der leden
ging er heen;
’t Ging van Bolsward af per tram naar
Heerenveen.
Daar stond een wagentje, met groen versierd,
te wachten,
Was dat een bof, of w’in ons vuistje lachten,
Dat rijden ging maar best, ’t ging vlugger
ook dan loopen,
En onderweg kan je toch ook nog worteltjes
en kersen koopen.
We waren dan ook heel niet moe bij Tjaarda
aangekomen,
Maar hebben toch een kopje koffie eerst
genomen.
En toen door ’t bosch, met doel: de Belvedère
Wij daar bovenop, de presidente ook en geen
misère,
Toen werd daarna de grot ook niet vergeten
Met onderaardsch gewelf, moest dat een
aardigheidje heeten?
Na ’t eten gingen we allemaal aan ’t dolen,
En zochten ’t kabinet, dat in de doolhof lag
verscholen,
En eindelijk, ja, maar kijk wat leek je lang
en licht,
