Revue van de week. De Oorlog De öolswardsche Courant en Westergoo 4/ 1 Stadsnieuws. Bekendmaking! I I II Vrijdag 7 Augustus 1942 Jaargang No, 63 Jo. 1. i, en fietsen zullen dus voorloopig op zolder kunnen blijven. En dan.hadden we vandaag nog even onder uw aandacht willen brengen enkele passages uit de toespraak, welke commissaris-generaal Schmidt dezer da gen heeft gehouden. Zeer belangrijke en actueele kwesties als: het Jodenvraag stuk, de rijwielvordering, sluikhandel en woekerprijzen en het tweede front wer den daarin uitvoerig behandeld. Jam mer genoeg hebben we de voor deze re vue beschikbare ruimte verbruikt, dus zullen we, zoo mogelijk, elders in ons blad een kort résumé van deze toespraak trachten te geven. PERSOONLIJKE BOODSCHAP VAN ROOSEVELT AAN STALIN? LISSABON, 6 Aug. (D.N.B.). De over brenger van een persoonlijke boodschap van president Roosevelt aan Stalin, ge neraal-majoor Follett Bradley, zou vol gens den Britschen nieuwsdienst giste ren te Moskou zijn aangekomen. SCHEPEN TOT ZINKEN GEBRACHT IN IND1SCHEN EN STILLEN OCEAAN. MADRID, 6 Aug. (D.N.B.). De admi raliteit der Vereen. Staten heeft gisteren het verlies van drie koopvaardijschepen bekend gemaakt, die in den Indischen Oceaan, het Noordelijke deel van den Stillen Oceaan en voor de Zuid-Afrikaan- sche kust door duikbooten tot zinken gebracht zijn. Twee dezer schepen voe ren onder de vlag van Panama en het derde ogder die van de Vereenigde Sta ten. Advertentieprijzen; 1 tot lü m.m. 100 et. elke m.m, meer 0 et Tusschen de tekst dubbele prijs. Giro no. 87926. De Duitsche legertrein trekt door Rostov. Na verbitterden strijd is de stad Rostov stormenderhand door de Duitsche troepen genomen. De eerste colonnes trekken de stad binnen. V P B -Scherl-P.K. Raible-s.) mi uit e‘ Verschijnt Dinsdags en Vrijdags, i Hoofdrad, J, D. Usinga, Bolsward, Advert, A. J. Osinga, Boisward. Leesgeld fr. p. p, per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct. Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal. Belangrijke verklaringen van Commissaris-Generaal Schmidt. JAPANNERS BEZETTEN EILANDEN GROEPEN IN ALFOERENZEE. TOKIO, 6 Aug. (D.N.B.). Het keizer lijke hoofdkwartier heeft bekend ge maakt, nat Japansche vlooteenheden op 30 Juli j.l. strategische punten bezet heb ben op de Kei-eilanden, de Aroe-eilan- den en de Tenimber-eilanden in de Al- foerenzee ten Noorden van Australië. verrichte rustig zijn werk en houde zich verre van vijandige acties. Laat het tweede front over aan de Duitsche soldaten en civiele besturen, dan zal niemand iets gebeuren. Elkeen zal ook daardoor zich zelf en zijn volk van dienst zijn. Wat er ook mag komen, deze woirden blij ven geldig: „Geen vierkante meter grond zullen wij prijsgeven.” Duitsche soldaten hebben dezen grond van Engelsche en Fran- sche troepen gezuiverd en zullen het ook met elke nieuwsgierige weten klaar te spelen. De legers van het Oosten, die reeds in honderden veldslagen bewezen hebben wat zij waard zijn, zullen den voorstanders van het z.g. tweede front wel mores weten te leeren. De rijwielvordering. Wanneer ik thans overga tot een andere kwestie n.l. de vordering der rijwielen, dan wil ik terstond beginnen met er op te wijzen, dat de rijwielvordering niet geschiedde om de Nederlandsche volksgenooten te verbitte ren, doch als noodzakelijke maatregel voor de Duitsche weermacht moest worden uitge voerd. Het is de voornaamste plicht van alle dienst-instanties van het Duitsche rijk en de bezette gebieden zoo snel mogelijk en zonder dralen te voldoen aan de vëreischten van de weermacht. Alleen daardoor kunnen de groo- te overwinningen en prestaties v. d. Duitsche weermacht verklaard worden, doordat het thuisfront zich steeds weer onvoorwaardelijk ter beschikking van de weermacht stelt en van alles afziet. Ditmaal waren het nu de Nederlanders die hun rijwielen moesten afstaan. Ook Duit- schers zijn door deze actie getroffen. Wan neer de rijwielen van de arbeiders en boeren werden meegenomen, dan was zulks in be ginsel niet de wil van den Rijkscommissaris en van den weermachtsbevelhebber, want beiden hadden opdracht gegeven, dat deze groepen hun rijwiel moesten behouden. Daar de tijd echter drong, moest er gehandeld worden. Had er een betere geest van vrijwil ligheid onder de bezittende klasse der Neder landers geheerscht, dan hadden dezen ter stond in de bres kunnen springen. Anders praten zij altijd over de eenheid van alle Ne derlanders. w/anneer het er echter om gaat, dat de bezittende zijn rijwiel moet afstaan, om het aan den arbeider weer terug te ge ven, dan kan men met 60 politiebeambten een geheelen dag door de villawijken loopen, waarna dan aan het einde van dien dag in totaal 42 rijwielen verkregen zijn. Hier komt het werkelijk uiterlijk der volks verbondenheid ?n de opoffering van de be zittende klasse tot uiting voor hen, die met hun rijwiel hun brood moeten verdienen ol zich met hun rijwiel naar hun werk moeten begeven. De sluikhandel Een andere kwestie is die van den sluik handel en van de woekerprijzen. Vorige week Vrijdag zijn 4 sabotuers doodgeschoten. An deren worden nog berecht en wachten hun rechtvaardige bestraffing af. 1200 zijn er reeds in een kamp ondergebracht en leeren daar, wat ordening beteekent. Hun zal wor den bijgebracht, wat het zeggen wil in .het zweet zijns aanschijns zijn brood te verdie nen. Alle krachten moeten zich thans ter be schikking stellen van deze contröle, de Duit sche en Nederlandsche nationaal-socialisten in de eerste plaats. Geen persoon en rang zal worden ontzien. Elkeen moet zich aan deze ijzeren wet onderwerpen. Dat het niet mogelijk, is het iedereen naar den zin te maken, daarvan is het grootste deel van onze samenleving overtuigd. Bij de groote verscheidenheid en de uiteenloopende samenstelling van men- schen en karakters zou dat ook niet al gelijk zijn. De neiging tot critiek is ieder een aangeboren en vooral ons Neder landsche volk maakt van die neiging een zeer dankbaar gebruik. Het z.g. „schipperen” of met alle win den meedraaien is misschien mogelijk voor hen, die niet in het openbaar ar beiden, maar voor wie de pen hanteert en speciaal voor de man van de krant is er maar één oplossing en wel doelbe wust aanvaarden datgene wat voor ons Nederlandsche volk als de eenige juiste weg kan worden beschouwd, en in die geest de lezerskring trachten op te voe den. Dat brengt natuurlijk zoo nu en dan eens een botsing met- een conser vatieve of wat al te reactionnaire mensch In veel gevallen wordt met een wrevfelig gebaar de krant terzijde gelegd.in zeer enkele gevallen grijpt men naar de pen. We ondervonden dat dezer dagen weer, toen een anonieme briefschrijver aanmerking meende te moeten maken op de strekking van de vorige revue. Niets op tegen natuurlijk, maar.men moet fatsoenlijk blijven en niet, nu men zijn naam niet durft te noemen, allerlei be- leedigende en onware uitdrukkingen ge bruiken. Dat is kwajongenswerk. Bovendien maakt deze anonieme briefschrijver twee groote fouten. Ten eerste, leest hij veel te oppervlakkig en rukt daardoor verschillende zinnen uit hun verband en ten tweede vergeet hij het door hem geschrevene voor het ge post wordt, even over te lezen. Niet voor deze anonieme briefschrij ver, met zijn bespottelijke dreigementen maar voor meerdere trouwe lezers die het tempo, waarin zich de nieuwe tijd voltrekt, niet kunnen bijhouden wil len we even vastleggen dat we met de N. S. B. als organisatie n’ets te maken hebben, maar.dat we met hart en ziel willen medewerken aan een nieuwe orde die er ook In Nederland na dezen oorlog komen moet Daarmee kunnen en mogen we niet wachten tot eerst deze oorlog De luchtmacht viel den naar den Kau- kasus terugtrekkenden vijand onafge broken aan en zette de bombardementen van opeenhoopingen van transporten op de spoorlijnen met vernietigende uitwer king voort. Twee pantsertreinen en 24 transporttreinen werden door duikbom menwerpers uiteengeslagen. Italiaansche motortorpedobooten brachten in de Zwarte Zee een Sovjet- Russischen kruiser van 6500 ton tot zin ken. Tusschen Sal en Don banen formaties gevechts- en slagvliegtuigen den naar het Oosten oprukkende voorhoeden der pantserafdeelingen den weg. In de groote bocht van de Don vielen de bolsjewisten gisteren slechts met zeer zwakke strijdkrachten zonder suc ces aan. In het gebied van Rsjef breidden de bolsjewisten hun door sterke infanterie en pantserstrijdkrachten ondernomen aanvallen tot nieuwe sectoren van het front uit. De hevfge gevechten duren voort. Ten Noorden van de stad misluk ten alle ontlastingsaanvallen door den ongebroken wil tot tegenstand van onze troepen en de voorbeeldige samenwer king van alle wapens. Aan de Wolchof en voor Leningrad stortten verscheidene vijandelijke aanvallen ineen. De Britsche luchtmacht ondernam in den afgeloopen nacht met zwakke strijd, krachten lukrake aanvallen op het in dustriegebied van Rijland en Westfalen. In eenige plaatsen ontstond geringe schade. Een vijandelijk vliegtuig werd neergeschoten. Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben gisteren doelen aan de Engel sche Zuidkust aangevallen en voltreffers geplaatst op voor den oorlog belangrijke installaties van de stad Brighton. Bo vendien werd een bewakingsvaartuig getroffen. In den nacht van 4 op 5 Aug. wierp de luchtmacht bommen op haven installaties aan de Zuidwestkust van Engeland. In dén nacht van 1 op 2 Augustus is het op het Kanaal tusschen Duitsche mijnzoekers en Britsche snelle kanon- neerbooten tot een kort gevecht geko men, tijdens hetwelk 'n vijandelijke boot door artilleritetreffers vernietigd werd, 2 andere in brand werden geschoten en een vierde zwaar beschadigd werd. In den nacht van 3 op 4 Augustus hebben Duitsche motortorpedobooten tijdens ’n aanval in het Kanaal drie stoomschepen van tezamen 5000 brt. getorpedeerd, waarvan er twee gezonken zijn. Het zin- ken van het derde schip kon door de sterke afweer niet worden waargenomen. HELDEN-DER-ZEE-FONDS „DORUS RIJKERS”. Vele oud-redders leven in behoeftige omstandigheden. Teneinde deze helden der zee in hun nood tegemoet te komen zal een collecte worden ge|houden Sn Boisward op 11 en 12 Augustus. Het wordt hoog tijd, dat deze redders, die vijf en twintig tot vijftig jaar lang hun leven hebben gewaagd om dat van hun medemensch van een wissen dood te redden, dat deze helden een onbezorg- den levensavond kunnen genieten. Gedenkt dus het fonds bij de a.s. col lecte. ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCHLAND. BERLIJN 6 Aug. (D.N.B.). Afzonder lijke Britsche bombardementsvliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht storings- vluchten zonder militaire uitwerking on dernomen op West-Duitsch gebied. In eenige plaatsen ontstond door brisant- en brandbommen geringe materieele schade, overwegend in woonwijken. Volgens de voorloopige berichten wer den vijf der aanvallende machines neer geschoten. DE SPOORWEGVERBINDING TUS SCHEN ZWARTE ZEE EN KASPISCHE ZEE VERBROKEN. HEVIGE GEVECHTEN BIJ RSJEF. HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER, 5 Aug. (D.N.B.). Het opperbevel van de weermacht deelt mede: Ten Oosten van de Zee van Azof na deren de Duitsche en Roemeensche divi sies over een breed front de spoorlijn Jeisk-Tichorezk. De vijand biedt daar nog slechts hier en daar tegenstand. Aan de Koeban werd het belangrijke spoorwegknooppunt Kropotkin door een formatie der Waffen-SS na harden strijd in stormloop genomen. Daardoor is de rivier thans over een afstand van meer dan 100 km bereikt. Ten Noorden van Armawir gelukte het bruggehoofden te vormen op den Weste lijken oever van de Koeban. Verschei dene vijandelijke colonnes werden door het snelle oprukken van de gemotori seerde formaties afgesneden en vernie- I ticrd. Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Ortsgruppe Waubach in het Arbeids- bereich der N.S.D.A.P. heeft Commissaris- Generaal Schmidt j.l. Zondag een toespraak gehouden. We nemen wegens plaatsgebrek slechts enkele gedeelte uit deze rede over. Ie De Jodenkwestie. Aan de hand van overtuigende voorbeelden toonde commissaris-generaal Schmidt aan hoe het Jodendom vooral in Frankrijk, doch ook in Engeland en Amerika tot den oorlog tegen Duitschland heeft opgehitst en de vol keren stelselmatig den oorlog ingedreven heeft, zooals het ook in hoofdzaak schuldig is aan den moord op 60.000 Volksduitschers in Polen. Wie zal het ons als Duitschers derhalve euvel duiden, zoo vervolgde commissaris- generaal Schmidt, wanneer wij in den ver bitterden, beslissenden strijd, die het lot van de volgende eeuwen zal bepalen, dezen ge vaarlijken tegenstander uitschakelen? Of het een Duitschen, Franschen, Belgischen, Zwit- serschen of Nederlandschen Jood betreft, steeds is hij de vertegenwoordiger van zijn ras. Om die reden moet deze ergste en meest gehate vijand ook hier uit het Westen ver dwijnen. Wij hebben ook arbeidskrachten noodig en hebben die Joden in arbeidskampen onderge bracht, ten deele hier in Nederland. Het grootste deel moet echter in het Oosten wer ken en daarmede weer goedmaken wat het met zijn ophitsing ten aanzien van den oor log heeft misdreven. Wij zijn geen barbaren, wij willen ook den Joden toestaan dat hun ge zinnen meereizen. Zij moeten echter ginds in het verwoeste Oosten in de ledige steden een begin maken met het opruimingswerk. Hun lot zal hard zijn, maar laten wij ook niet ver-» geten dat zij eens arm en haveloos onze lan den zijn binnengekomen. Nu is de vorige week Zondag, vooral in de katholieke kerken, een schrijven voorgelezen, waarin de geestelijkheid critiek oefent op de maatregelen die genomen zijn tegen de Jo den ter bescherming van onzen strijd tegen den erfvijand van het Avondland. Zij meenen voor de Joden te moeten opkomen, wier ras- genooten in het Oosten in de Sovjet-Unie, de ware aanstichters van het bolsjewisme en de vernietiging der godsdiensten en moordenaars der priesters zijn. Ook in eenige Protestantsche kerken heb ben voorlezingen plaats gehad, waarin een principieel standpunt werd bepaald. De ver tegenwoordigers van de Protestantsche kerk hebben ons echter medegedeeld, dat deze volledige voorlezing niet in hun voornemen gelegen heeft en door technische moeilijkhe den niet overal kon worden voorkomen. Wanneer echter de katholieke geestelijk heid zich aan geen onderhandelingen stoort, zijn wij van onzen kant genoodzaakt de ka tholieke vol-Joden als onze ergste tegenstan ders te beschouwen en derhalve zoo spoedig mogelijk voor hun wegvoering naar het Gas ten te zorgen. Dat is geschied. Het tweede front Wanneer vroeger vaak de spreuk gebruikt werd „Rust is de eerste burgerplicht” dan geldt zulks vooral in den tijd van heden. Aan elke verordening v. d. weermacht of van de verantwoordelijke politie-instanties moet terstond gevolg gegeven worden. Elke over treding kan slechts met de oorlogswetten ge straft worden. Dat zulks niet aangenaam is, weten wij allemaal. Het gaat er echter om, in het Oosten het bolsjewisme vernietigend te verslaan en in het Westen het hoofd te bieden aan de plutocraten en democraten tot dat ook zij vernietigd zijn. Elke Nederlander, jong of oud, moet zich derhalve in dezen tijd er van bewust zijn wat hij aan zichzelf, zijn familie en zijn volk verschuldigd is. Elkeen1 tigd. ‘s-GRAVENHAGE, 5 Aug. Het Bureau van den weermachtsbevel hebber in Nederland deelt mede: De vele woorden, die op het Oogenblik vooral in de vijandelijke propaganda gewijd worden aan de oprichting van een „tweede front” aan de Europeesche westkust en vermoedelijk ook wel in Nederland, en de hiermede door den vijand uitgesproken hoop, in dat geval op steun van de bevolking te kun nen rekenen, geven aanle.ding, om de Nederlandsche bevolking op de meest dringende wijze te waar schuwen. Iedereen moet er zich van bewust zijn, dat hij met zijn leven speelt, wanneer hij in geval van ’n vijandelijke landingspoging de geringste poging zou wagen, den vijand te helpen of hem ook slechts indirect te begunstigen. In aller herinnering zullen nog wel leven de gebeurtenissen, die heb ben plaats gehad na het neerko men van Engelsche vliegers, die door de bevolking van geld en Weeding zijn voorzien en verbor gen gehouden werden en welke gebeurtenissen ten slotte tot dood vonnissen tegen de betrokkenen geleid hebben. Wanneer ooit een Engelschman of een zijner bondgenooten Neder- landsch grondgebied betreedt, het zij aan de kust of in het achter land, dan geldt er voor de bevol king slechts één gebod: iedereen blijve thuis en zoeke bij luchtge vaar, zoo mogelijk in schuilkelders zelf, bescherming tegen de ge vechtshandelingen. Wie de straat Op gaat, stelt zich bloot aan het gevaar te worden doodgeschoten. Wie den vijand begunstigt, moet eveneens de gevolgen daarvan dragen. De ervaring leert, dat een der gelijke waarschuwing nooit vroeg genoeg kan worden verstrekt. Mocht het op Nederlandsch grond gebied tot gevechtshandelingen komen, dan zal de bevolking doo aanplakbiljetten, de radio of op andere wijze nog nadere nauwkeu rige voorschriften verkrijgen, hoe zij zich zal hebben te gedragen. Officieel orgaan der gemeenten boisward, Wonseradeel en Hennaarderadeel Uitgever Fa. A. J. OS1NGA, Marktstraat, BOLSWARU Teietoon No. 451 voorbij is, want dan komen we te laat. 1 Reeds nu moet er aan de fundamenten 1 van deze nieuwe samenleving gebouwd worden en het is nog nooit vertoond, dat een bouwwerk tot stand kwam door i werklui die met de handen in de zakken rustig bleven toezien. Ook op de be- scheiden plaats die ons is toebedeeld, voelen we de verantwoordelijkheid om mede te arbeiden aan deze voor ons Ne derlandsche volk zoo uiterst belangrijke taak. Verschillende onderwerpen liggen vandaag weer op een bespreking te wachten. Allereerst valt ons oog op de brochure van het departement van so ciale zaken over de werkverruiming in 1 ons land. Dit instituut heeft zich in deze oorlogsjaren ontwikkeld tot een modern arbeids-apparaat dat op redelijk sociale voorwaarden den werklooze bevrijdt van de lediggang en tegelijkertijd aan de gemeenschap een blijvende vermeerde ring van de nationale rijkdom schenkt. Nret alleen echter in de laatste paar jaar heeft men dezen vorm van werk verruiming aangevat. Ook in de voor- oortogsche jjarpn (zijn door grondver betering en landaanwinning duizenden h.a. nieuwe vruchtbare bodem gescha pen, alleen het tempo gaat nu veel snel ler. In December 1941 bevonden zich 125 grootere werkverruimingsobjecten de We|rken met 100 man en minder niet meegerekend in uitvoering. Van de einde vorig jaar op deze wer ken aanwezige arbeiders vonden rond 6500 huisvesting in kampen of bij parti culieren, rond 12.600 werden dagelijks per spoor of bus aangevoerd, terwijl de overigen streekarbeiders waren. De in uitvoering zijnde werken dra gen een zeer gevarieerd karakter. Ont ginning, landaanwinning, grondverbete ring, ruilverkaveling, boschverbetering en bebossching, inpoldering, parkaanleg, havenaanleg, vuilverwijdering, aanleg en verbetering van wegen en kanalen, aan leg en versterking van dijken, ontwate ring, ziedaar een nog geenszins volle dige staalkaart van hetgeen in werkver ruiming is en wordt ondernomen. Bijzondere vermelding verdient het geen in Groningen wordt gewrocht, waar de landaanwinningswerken, gesta- dig prachtigen, vruchtbaren grond aan den vaderlandschen bodem toevoegen. Grond, die hetgeen in dezen tijd wel van bijzonder belang is niet eens be mesting behoeft om in cultuur te kunnen worden gebracht. Daar en ook elders in den lande ziet men op menige plaats de gouden korenaren wuiven, waar een jaar tevoren nog woestenij en water was. Ziedaar wat de werkverruiming voor ons volk beteekent uit een oogpunt van vermeerdering der nationale welvaart. Het stemt tot voldoening, dat deze ar- j beid door den Rijksdienst voor de werk verruiming in het tijdvak Mei 1940-De- cember 1941 in stijgende mate tot for- sche ontplooiing kon worden gebracht. Hef tweede en In dezen tijd zeer ac tueele onderwerp is de fietsband. Waarschijnlijk weet men zich nog te herinneren de uitgeschreven prijsvraag voor de constructie van een rijwielband, die van de thans nog beschikbare grond stoffen gefabriceerd kan worden. Er zijn duizenden uitvinders aan het werk ge weest en het is voor de jury, die door het Centraal instituut voor de Industria lisatie werd aangezocht, een buitenge woon moeilijke taak geworden. De uit spraak van de jury is thans gepubli ceerd, waaruit blijkt, dat de hoofdprij zen verdeeld werden onder de Inzendin gen Gertro en Flixiflx. De inzending de Libraband, die als de beste oplossing werd beschouwd, was buiten mededin ging en kon dus geen eerste prijs wor den toegekend. Deze Libraband bestaat uit een dun bandstalen met thlokol be kleed loopvlak, dat wordt ondersteund door een aantal houten blokjes, waar onder zich spiraalveeren bevinden, die in de velg zijn bevestigd. Uit proefne mingen is gebleken, dat deze band zeer goed berijdbaar is. De Gertroband heeft een houten loop vlak, ondersteund door een groot aantal schuin geplaatste veerende houten la mellen, die In de velg zijn bevestigd. Ook op deze constructie is octrooi aange vraagd. De Flixifixband bestaat uit een hou ten hoepel waarin de velg van het wiel veerend is opgehangen. Nu dient men niet al te optimistisch te zijn en de gedachte te koesteren dat zeer binnenkort het bandenprobleem Is opgelost. Zelfs indien de materialen positie de vervaardiging van vervan- glngsbanden op eenigszlns groote schaal zou toestaan, zullen deze banden toch nog distributiegoed worden. Heel wat U Al DE JONG s NIEUWSBLAD waarin opgenomen

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1942 | | pagina 1