De Oorlog
Buitenlandsclie Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Hl
Druk gebruik van de openbare I
vervoermiddelen.
I
38— Jaargang
Dinsdag 18 Augustus 1942
Stadsnieuws.
ri
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Telefoon No. 451
Ét ‘ff
No. 66
'Jo. 1.
AD INTERIM.
BENOEMING.
De heer W. G. Hogerhuis, assistent
aan de zuivelfabriek te Ruinen, is be
noemd tot directeur aldaar.
GESLAAGD.
Vrijdag j.l. slaagde de heer B. Staal,
tijdelijk vakleeraar aan de U.L.O.-af-
deeling der Rehoboth-school hier ter
plaatse, te Utrecht voor de akte Fransch
L. O. Hij werd opgeleid door den heer
L. J. D. Stuip, leeraar Frans M. O.
Advertentieprijzen!
1 tot 10 m.m, 100 ct.
elke m.m. meer 6 ct.
Tusschen de tekst dubbele prijs.
Giro no. 87926.
Verschijnt Dinsdags en Vrijdags,
Hoofdred. J. D. Osinga, Bolsward.
Advert. A. J. Osinga, Bolsward.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
ORGELCONCERT.
Ook voor dit concert op Maandag
17 Aug. was de belangstelling weer bui
tengewoon groot. Gezien het groot aan
tal fietsen bij de kerk was het overgroote
deel der bezoekers van buiten gekomen.
De gastorganist, de heer Henk Dul,
organist te Epe, speelde werken van
Bach, Haydn, Frank en Reger.
Hoewel we persoonlijk meer houden
van eenige afwisseling, heeft deze orga
nist getoond, dat de techniek en registra
tie door hem volkomen werd beheerscht.
VERDER OPDRINGEN IN DEN
KAUKASUS.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER.
Het opperbevel der weermacht maakt
bekend:
Ten Zuiden van den beneden-Koeban
en in het Noordwestelijk deel van het
Kaukasische gebergte dringen onze troe
pen in succesvollen aanval verder op.
Aan de kust van de Zwarte Zee zijn
bij luchtaanvallen drie kustvaartuigen
tot zinken gebracht en een vrij groot
transportschip zwaar beschadigd.
In den Noordoostelijken lus van de
groote bocht van den Don is de vijand
vernietigend verslagen en is de rivier
overal bereikt. De zuivering van het ter
rein van uiteengedreven troepen is nog
aan den gang. Daarmede is het geheele
Donbekken' hecht in handen van de
Duitschers en verbonden troepen.
Spoorweginstallaties en ravitaillee-
ringsverkeer in het achterwaartsche ge
bied van den vijand zijn opnieuw het
doel geweest van Duitsche gevechtvlie-
gers en duikbommenwerpers. Ten Oos
ten van Wjasma en bij Rzjev staan troe-
WEDEROM 105.772 B.R.T. TOT
ZINKEN GEBRACHT.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt het volgende extra-bericht
bekend:
Duitsche duikbooten hebben op de
Noordzee, in de kustwateren van Noord
en Midden-Amerika, West-Afrika en
midden op den Atlantischen Oceaan uit
beveiligde convooien en bij de jacht op
afzonderlijk varende schepen, negentien
schepen met in totaal 105.772 b.r.t. en
twee transportzeilschepen tot zinken ge
bracht. Nog drie schepen werden door
torpedotreffers zwaar beschadigd. Het
zinken dezer schepen kon door den ter
stond aanvangenden krachtigen afweer
niet worden waargenomen.
menschen den geheelen dag op straat
loopen, hebben langdurige besprekingen
of zijn op andere wijze des daags aan
het werk. Dan arriveert men ’s avonds,
vermoeid, op het station om met den
trein naar huis te reizen. Meestal moet
men zich dan met een staandplaats
en wat voor staanplaats vaak tevre
den stellen. Afgetobd komt men dan
thuis en den volgenden dag begint het
zelfde weer van voren af aan. Door de
vertragingen, ontstaan door de overbe
lasting der meeste treinen, worden aan
sluitingen gemist en men komt nog later
thuis dan gewoonlijk.
Voor deze categorie menschen, de be
roepsreizigers dus, is dezen toestand in
hoogste mate onaangenaam en, ook op
den duur onhoudbaar. Vooral bij het in-
terlocale tramverkeer is dit het geval.
Wij weten bijv, van een reiziger, die
vaak, door het groote aantal passagiers
vacantiegangers dat in de rij staat
3 A 4 trams moet laten gaan alvorens
hij aan de beurt is voor een plaats. Hij
wordt gelijk behandeld met vacantiegan
gers, dagjesgasten e.d. en moet netjes
zijn beurt afwachten. Daardoor komt hij
doorgaans anderhalf uur later thuis dan
gewoonlijk.
Dit alles in aanmerking nemende,
komt het ons voor, dat maatregelen, van
overheidszijde, dringend gewenscht zijn,
om het reizigersverkeer, zoowel per tram
als per trein, te beperken, opdat aller
eerst de beroepsreizigers voorrang zul
len hebben, omdat zij voor hun arbeid
van deze vervoermiddelen gebruik moe
ten maken. Wij bepleiten dan ook uit
gifte van reisvergunningen voor hen, die
niet tot de categorie geregelde reizigers
behooren. De plezierreisjes, bezoeken I
aan familie en uitstapjes dienen na dit
vacantieseizoen zooveel mogelijk be
perkt te worden, opdat de beroepsrei
zigers voorrang hebbe. Bovendien voor
komt men overbelasting van treinen en
trams, waardoor tevens ’t oliënd ma
teriaal gespaard wordt. Want een ieder
zal wel kunnen begrijpen, dat overbelast
trein- en trammateriaal eerder slijt dan
materiaal, dat normaal belast wordt.
Beperkende maatregelen ten opzichte
van het reizigersverkeer is dan ook on
betwist een algemeen belang, al zal dit
voor menigen gelegenheidsreiziger on
aangenaam zijn. Maar wat het zwaarste
is, moet ten slotte het zwaarste wegen.
We leven nu eenmaal in oorlogstijd.
noemde admiraal King, gaat het hier om
het feit of de Amerikaansche vloot van
het defensief in het offensief zal kunnen
overgaan. Het antwoord op deze vraag
is nog niet te geven en zal men eerst
moeten afwachten hoe het verdere ver
loop van den zeeslag zich ontwikkelt.
Ook de vernietiging van voor den oorlog
onmisbare scheepsruimte gaat onver
poosd verder. De groote verliezen toe
gebracht aan het convooi in de Noorde
lijke Ijszee liggen nog versch in het ge
heugen en reeds komt er weer een be
richt over een groot convooi in de Mid-
dellandsche zee dat ernstig beschadigd
is. Het Engelsche vliegtuigmoederschip.
de ,,Eagly” moet daarbij .zqer zwaar
beschadigd zijn, benevens enkele lichte
marinestrijdkrachten.
Wat de strijd in Rusland betreft, is
en blijft het initiatief nog steeds aan
Duitsch-Roemeensche kant. Natuurlijk
zijn de vorderingen de Jaajtste dagen
niet buitengewoon groot, maar dat moet
men voor een groot deel toeschrijven
aan de gesteldheid van de streek waarin
de slag wordt geleverd en aan de taaie
verdediging van de bolsjewieken. Het
uiteindelijke doel van de Duitsche leger
leiding is zooals we wel eerder betoogd
hebben, de Kaukasus met zijn speciale
olievoorraden, maar juist dit gebied
geeft door zijn bodemgesteldheid en
hooge bergruggen aan den verdediger
een ideale afweerstelling. Het verloop
van dezen slag zal dan ook moeten aan-
toonen, dat Timosjenko met zijn tactiek
van terugtrekken het Duitsche front in
belangrijke mate heeft uitgerekt en
daardoor de voorziening van alles wat
een dergelijk millioenenleger noodig
heeft, heel wat moeilijker heeft gemaakt.
De afgeloopen maanden hebben wel het
bewijs geleverd, dat de stootkracht en
het uithoudingsvermogen van het Duit
sche leger buitengewoon groot is.
Ten slotte hebben we dan de derde
phase van dezen oorlog, n.l. de diplo
matieke strijd. Op sommige momenten
DE SLAG OP DE
MIDDELLANDSCHE ZEE.
15 TRANSPORTSCHEPEN, EEN VL1EG-
KAMPSCHIP, TWEE KRUISERS EN
DRIE TORPEDOJAGERS TOT ZINKEN
GEBRACHT.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER.
Het opperbevel der weermacht deelt
mede:
De lucht- en zeeslag op de Middel-
landsche Zee heeft door heldhaftig op
treden der verbonden lucht- en zeestrijd-
krachten geleid tot een vernietigende
nederlaag voor den vijand. Volgens de
tot dusver ontvangen berichten zijn van
de 21 vijandelijke transportschepen,
koopvaarders en tankschepen, die onder
zeer sterke convooibescherming door de
Straat van Sicilië trachten te breken, 15
schepen met rond 180.000 brt. tot zinken
gebracht, waarbij alle tankschepen. Van
de resteerende koopvaarders hebben
eenige deels zwaar beschadigd, Malta
aangeloopen. Van de begeleidende zee-
strijdkrachten die onder het effect van de
Duitsche en Italjaansche formaties naar
het Westen keerden zijn het vliegtuig
moederschip Eagle, groot 22.600 ton en pen van alle wapens in aanhoudende,
mag men deze haast nog belangrijker
achten dan de strijd met de wapenen.
Zien we b.v. allereerst eens naar Br.-
Indië. Met alle mogelijke middelen heeft
Engeland getracht de Britsch-Indiërs in
dezen wereldstrljd te betrekken. Dat is
maar gedeeltelijk gelukt met daartegen
over een geweldige activiteit van de
oud-Indische leiders, waaronder Ghandi
nog steeds een zeer voorname plaats in
neemt. Deze oude Indische leider heeft
nog altijd een groote invloed, hoewel hij
in den laatsten tijd een belangrijk deel
moet afstaan aan de jongere Britsch-
Indische leider Nehroe. In een zeer
scherpe redevoering heeft zoowel Ghandi
als Nehroe er op gewezen, dat Lidië
zich van Engeland zal moeten losmaken
en zelf zijn verdediging ter hand moet
ne’Pe"> i twee kruisers, waaronder de groote krui-
Onder de leuze „Handelen of sterven
is thans door het Indische congres een I
actie ingezet, waarvan bovengenoemde
leiders voor het bereiken van ’t boven
geschetste doel veel verwachten.
Een tweede belangrijk evenement In
deze diplomatieke strijd is de conferen
tie te Moskou tusschen vertegenwoordi
gers van Amerika, Engeland en Rusland.
Wat het eigenlijke doel van de bespre
kingen betreft, is natuurlijk niets defini
tief bekend. Allerlei gissingen doen de
ronde, maar de meest voor de hand lig
gende oplossing is wel deze, dat men
een uitweg tracht te vinden voor de
moeilijkheden, waarin de Sovjet-Unie
door de jongste overwinningen der ver
bonden troepen is geraakt. Wil eindelijk
het initiatief eens overgaan op de ge
allieerden dan zal men snelle en afdoen
de beslissingen moeten nemen en met
daden bewijzen wat men nu reeds zoo
lang en tot vervelens toe heeft rondge-
bazuind. Natuurlijk denken we dan niet
in de laatste- plaats aan het veel bespro
ken tweede front. Tot nu toe is dit al
leen en uitsluitend een /onderdeel ge
weest van de diplomatieke activiteit in
dijen zin, dat men via de radio de ge
moederen in de bezette gebieden tracht
op te zwepen tegen den bezetter 'en
daardoor tot sabotage aanspoort. Hoe
onverantwoordelijk dergelijk gewroet
is, hebben dezer dagen vooraanstaande
Nederlanders aan den lijve kunnen on
dervinden.
Het verloop van dezen wereldoorlog
valt eigenlijk in drie deelen te splitsen:
le. de strijd ter zee.
2e. de strijd op het land.
3e. de diplomatieke strijd.
Onder hoofdstuk 1 zou men dan moe
ten plaatsen de zeeslag bij de Salomons
eilanden, de vernietiging van een groot
convooi in de Middellandscbe Zee en de
geweldige verliezen, die aan de koop
vaardijvloot worden toegebracht.
Onder 2 blijft voorfoopig alleen de
strijd in Rusland van belang en onder 3
zouden we b.v. de onlusten in Britsch-
Indië, de sabotage in de verschillende
bezette gebieden en de daarmee samen
gaande druk op de diverse regeeringen
willen samenvatten.
De strijd ter zee heeft naast het steeds
regelmatig grooter wordende tonnage-
verlies ook zijn aparte acties waarvan
we de Amerikaansche actie bij de Salo
monseilanden er één kunnen noemen.
Wanneer we de verliezen beschouwen,
welke de Amerikaansche vloot bij deze
operatie heeft geleden, dan kunnen we
gerust spreken van een belangrijk vloot-
treffen.
Volgens een mededeeling van den
Amerikaanschen chef der vlootoperaties
admiraal King, moeten aanzienlijke ver
liezen worden verwacht. Minstens één
kruiser is gezonken en twee kruisers,
twee torpedojagers en een transport
schip zwaar beschadigd.
Van Japansche zijde worden de Ame
rikaansche verliezen veel hooger opge
geven, een verschijnsel waaraan we in
dezen oorlog wel gewend raken. Over
het algemeen is men veel beter georiën
teerd over de verliezen van den tegen
stander dan die uit het eigen kamp.
Men vraagt zich af, wat is de bedoe
ling geweest van deze concentratie van
Amerikaansche marinestrijdkrachten.
Volgens een verklaring van bovenge-
Beperkende maatregelen gewenscht!
Zij, die dezen zomer voor hun plezier
op reis zijn geweest, zullen, althans wat
de reis betreft, hun plezier wel op ge
kund hebben. Zoo druk als het de laat
ste weken in de trei/nen was, hebben wij
het nog nooit meegemaakt. Vooral op de
Zaterdagmiddagen en de Zondagavon
den puilden de treinen, trams en bus-
sen in den letterlijken zin van het woord,
uit. Schrijver dezer was de laatste we
ken meerdere malen in de gelegenheid
om op de groote stations de drukte gade
te slaan en wij hebben dan ook bewon
dering gekregen voor de wijze, waarop
het personeel van de Spoorwegen het
overdrukke vervoer heeft verwerkt.
Men heeft gedaan wat redelijkerwijze
gedaan kon worden, om op de spitse
uren de menschenstroom te verwerken.
Meerdere malen is het gebeurd, dat de
treinen op een bepaald station arriveer
den, reeds opgepakt met menschen, ter- i
wijl er op de perrons nog een groot aan
tal reizigers stonden. Dan werden er
maar weer rijtuigen aangehaakt en het
gevolg was, dat de treinen soms over
belast waren en daardoor veel te iaat
aankwamen op het eindpunt.
Dit alles is natuurlijk het gevolg van
de andere beperkte reismogelijkheden.
Het geringe aantal bussen, dat nog rijdt
het uitvallen van de taxi’s voor lange
afstandritten, de uitschakeling van het
particuliere autoverkeer en de fietsban-
denschaarschte, dit alles is oorzaak, dat j
de belangstelling voor trein en tram de
laatste maanden zoo enorm is toegeno
men. Bovendien is het op het oogenblik
vacantietijd en ook daardoor ig de be
langstelling voor het reizen vergroot. Op
welk tijdstip van den dag men ook reist,
doorgaans zijn de treinen tot de laatste
plaats bezet. Zij, die een zitplaats be
machtigd hebben, mogen zich gelukkig
prijzen, want het gedeelte reizigers, dat
bepaalde trajecten staande moet afleg
gen, is doorgaans grooter dan het aan
tal ziftenden. En dat is niet alleen het
geval in de derde klasse. Zelfs in de
eerste klasse hebben we meerdere ma
len reizigers zien staan.
Zij, die met vacantie gaan, nemen dit
ongerief, dat ten slotte maar tijdelijk is,
en slechts voor de heen- en terugred
geldt, voor lief. Maar er is een andere
categorie reizigers, die dag in dag uit
er de last van hebben. Het zijn de men
schen, die voor hun beroep op reis moe
ten, zooals handelsreizigers, forensen,
journalisten, persfotografen, zakenlie
den, kooplui, enz. Vaak moeten deze
zware afweergevechten. Ook 'gisteren
zijn talrijke aanvallen van den vijand
mislukt, die in tegenaanvallen op ver
scheidene plaatsen werd teruggeworpen.
In den noordelijken sector van het front
zijn op verscheidene plaatsen vijande
lijke aanvallen afgeslagen en concen
traties in geconcentreerd vuur uiteenge
slagen,
In Noord-Afrika hebben Duitsche ja
gers in luchtgevechten 14 Britsche vlieg
tuigen zonder zelf verliezen te lijden
neergeschoten. Aan de kust van het Ka
naal heeft zeer zware artillerie van het
leger militaire doelen in het gebied van
Dover beschoten.
Bij het binnenvliegen overdag en des
nachts zijn enkele vliegtuigen naar W.-
en Noord-Duitschland; en de bezette ge
bieden zijn vier Britsche vliegtuigen
neergeschoten. Duitsche gevechtsvlieg
tuigen hebben in den afgeloopen nacht
voor den oorlog belangrijke installaties
in Midden- en Oost-Engeland bestookt
met brisant- en brandbommen.
Zooals in een extra-bericht ijs bekend
gemaakt, hebben Duitsche duikbooten op
de Noordzee, in de kustwateren van N.-
en Midden-Amerika, West Afrika en
midden op den Atlantischen Oceaan ne
gentien schepen, in beveiligde convooien
en afzonderlijk varende, met in totaal
105.772 brt en twee transportzeilsche
pen tot zinken gebracht. Nog drie sche
pen werden door torpedotreffers zwaar
beschadigd. Het zinken dezer schepen
kon door> den terstond apnvangenden
krachtigen afweer niet waargenomen
worden.
BEKENDMAKING
ser Manchester, groot 9300 ton en drie
torpedobootjagers tot zinken gebracht.
Een vliegtuigmoederschip van het type
Illustrious, groot 23000 ton, dat in brand
was geraakt niet zooals op 13 Augustus
i gemeld werd het Amerikaansche vlieg
tuigmoederschip „Wasp”, en het vlieg
tuigmoederschip „Furious”, groot 22450
ton, zijn zwaar beschadigd Gibraltar bin.
nengeloopen.
Voorts zijn 3 kruisers en torpedoboot
jagers zwaar beschadigd. De eigen ver
liezen zijn gering. De zegevierende strijd
vormt een roemrijk blad in de samen
werking der verbonden strijdkrachten te
water en in de lucht en van de voor
beeldige dapperheid van alle betrokken
soldaten in vliegtuigen en aan boord der
oorlogsschepen.
ZEESLAG DUURDE DRIE VOLLE
DAGEN.
TOKIO. De gr o o td zeeslag bij de
Salomonseilanden heeft zonder jonder-
breking drje volle dagen geduurd, te
beginnen op 7 Augustus. Slechts enkele
vijandelijke eenheden zouden er in ge
slaagd zijn te ontkomen en wel naar het
lijkt in de richting van Australië.
Intusschen vinden echter, naar een be
richt in de „Japan Times and Adverti
ser” meldt, felle gevechtshandelingen
plaats tusschen Japansche strijdkrachten
en Amerikaansche marine-eenheden, die
op een der Salomonseilanden waren ge
land.
In hun commentaren wijzen de bla
den vooral op het opmerkelijke feit, dat
de vijand door zijn talrijke verliezen
reeds gedwongen was een z.g. groot of
fensief uitsluitend onder bescherming
van kruisers, torpedobootjagers en an
dere kleine eenheden uit te voeren. Dit
is het duidelijkste bewijs voor de zware
verliezen, die de vijand sedert het begin
van de gevechtshandelingen steeds op
nieuw heeft geleden.
les
r
1)
2)
3)
4)
5)
De Höhere S.S. und Pollziführer Nord-West
(get.) Rauter
S.S.-Gruppenführer en Generalleutnant d. P.
„De kninekes hebben de tupkes van de boerenkool gevrêten”. In
derdaad gebeurt dit thans, doordat in Overijsel en Gelderland zeer
veel wild voorkomt door het jachtverbod. De boeren vinden ’s mor
gens de kool afgevreten door de konijnen. Door een paar groote
glasscherven in het koolveld te plaatsen blijven ze ’b nachts echter
onherroepelijk weg.
(VJ>.B.-VJïJ?.-Zeylemak«M)
l i
Aangezien ondanks de uit«rst dringende ultnoodiglng van den Wehrmachts-
befehlshaber General der FHeger Christiansen de daders van den spring-
stofaanslag In Rotterdam te laf zijn geweest om zich aan te melden, ztfn de
volgende gijzelaars aangepakt en hedenmorgen doodgeschoten:
Ruys, Willem, directeur-generaal, Rotterdam
Graaf E. O G. van Limburg Stlrum, Arnhem
Mr. Baelde, Robert, Rotterdam
Bennekers, Ciristoffel, vroeger hoofdinspecteur v. politie, Rotterdam
Baron Alexander Schimmelpennink v. d. Oye, Noordgouwe (Zeeland)
Den Haag, 16 Augustus 1942
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
/j\\l
- i V
