VIEI WSBLAD VOO» HET WESTEJtf VA V FBIESEAA»
BOLSWAQDER EDITIE
s
d
Ie Jaargang.
Vrijdag 11 September 1942
No. 2.
- s,el-
Tankbemanningen en artilleristen, wordt mees
ter van uw wapens, aldus besloot de zender.
te
o.a.
V VICTORIE DUITSCHLAND WIN!
VOOR EUROPA OP ALLE FRONTEN.
Bureau
Fa. A. J. OSINGA -
Marktstr. 13 - Tel. 451
Advertentieprijs:
1 tot 10 m.m.
elke m.m. meer
Toezending der
BOLSWARD
- Giro 8792Q,
Combinatie van:
SNEEKER NIEUWSBLAD
(Drijfhout’s Nieuwsblad en
Nieuwe Sneeker Courant) en
DE JONG's NIEUWSBLAD, Bolsward
Verschijnt eiken Vrijdagavond.
Leesgeld f 0.75 per kwartaal bij
vooruitbetaling. Losse nummers 10 ct.
Hoofdredacteur: L. Kiezebrink, Sneek.
Plaatsverv. hoofdred.C. Smit, Sneek.
VLOTTERE TERUGBETALING DOOR
DE RIJKSPOSTSPAARBANK.
Dank zij het persoonsbewijs.
Tot nog toe was het bij de Rijkspostspaar-
bank zoo: zonder voorafgaande aanvraag
kon men alleen op het kantoor’ waar men
was ingeschreven dadelijk een zeker bedrag
(ten hoogste f 100.—) op zijn boekje terug
ontvangen. Op dat kantoor al een berustte
n.l. de handleekening van den inlegger,
waarmede die onder de kwitantie moest
worden vergeleken.
Met handhaving van deze regeling zal. met
ingang van Maandag 7 September op elke
poslinrichting in Nederland, die voor den
volledigen spaarbankdienst is opengesle.d,
een bepaald bedrag op het boekje kunnen
worden opgenomen, behalve door inleggers
onder 15 jaar, gemachtigden, wellelijke ver
tegenwoordigers en andere dan natuurlijke
personen (vereenigingen, firma’s e.d.). Voor
waarde daartoe is, dat men zijn persoonsbe
wijs toont.
liet bedrag, dat op een ander kantoor dan
dat van inschrijving rechtstreeks wordt te-
rugbetaald, is voorloopig beperkt tot 50
gld. in zeven dagen, met dien verstande, dal
men in 7 dagen in totaal niet meer dan
f 100.— rechtstreeks kan ontvangen.
Het lijdt geen twijfei, of deze maatregel
verhoogt de bruikbaarheid van het Rijks-
posT.paarliankboekje en zal voor vele in
leggers een groot gerief beteexenen: behal
ve de bewoners van groo.e steden met vele
postkantoren zullen vooral reizigers, foren
zen, schippers en vacanliegangers van do
faciliteit proliteeren. Zij behoeven minder
contant geld bij zich te hebben, want: op
spaarbankboekje en persoonsbewijs geeft
ieder postkantoor geld op reis.
Dat men mondjesmaat over zijn reisgeld
kan beschikken in plaats van een ruim!
berekende geldsom mede te nemen bevor
dert het zooveel mogelijk aanhouden van zijn
spaartegoed.
Nog een wijziging wordt ingevoerd: het
SLECHTERE SITUATIE VOOR DE GE-
ALLIEERDEN OP NIEUW-GUINEA.
Radio New-York heeft een bericht van United
Press verspreid, volgens hetwelk de toestand
der geallieerden op Nieuw-Guinea slechter is
geworden. De Japanners, zoo wordt in dit be
richt verder gezegd, zijn in opmarsch naar Port
Moresby. In een ander bericht van Radio New-
York wordt toegegeven, dat het den Japanners
gelukt is terrein te winnen in het gebied van
■^nt-oda en Miola.
ONBEHOORLIJKE
PRIJSOPDRIJVINGSPRAKTIJKEN.
De N.V. André van Hilst te Waalwijk, welke
33 kruidenierszaken exploiteert, heeft in 1941
herhaaldelijk kruidenierswaren te duur verkocht.
Soms werden bepaalde goederen zonder eenige
aanleiding in de filialen duurder verkocht dan
voorheen. In andere gevallen is een artikel meer
in prijs verhoogd dan de stijging van den in
koopprijs veroorloofde. De ernstigste overtre
dingen zijn echter begaan, doordat artikelen van
ouden en goedkoopen voorraad verkocht zijn
tegen den prijs, welke nieuwe, duurder inge
kochte goederen mochten kosten. Er was een
geraffineerd systeem uitgedacht, waarmede men
hoopte ontdekking van den laatsten vorm van
prijsopdrijving te voorkomen. De directie gaf
n.l. het personeel voor den vorm aanwijzingen,
die geheel in overeenstemming waren met de
voorschriften. Zij wist echter, dat deze instruc
ties in de. praktijk onuitvoerbaar waren. De
circulaires waren echter even zoovele schrifte
lijke bewijzen, dat de N.V. de hand hield aan
de voorschriften en moesten dan ook dienen om
controleerende opsporingsambtenaren zand in
de oogen te strooien.
De N.V. heeft zich bij de behandeling van
haar zaak niet ontzien de mogelijkheid van in-
cidenteele ongeoorloofde prijsverhoogingen in
de filialen open te laten. Het was dan eventueel
gebeurd tegen de orders van de directie in en
het te veel ontvangene zou door het personeel
ten eigen bate zijn aangewend. Deze ongefun
deerde poging tot verweer heeft op de berech
tende instantie uiteraard een zeer slechten in
druk gemaakt. Het feit, dat bovendien de ad
ministratie onvoldoende was, pleitte verder al
evenmin in het voordeel van de N.V. ais het
raffinement, waarmede men getracht had ont
dekking te voorkomen. Hoewel de prijsovertre-
dingen in deze zaak steeds een centenkwestie
waren, moet het bedrag der onrechtmatig ver
kregen winst, gezien de vele artikelen, die ge
voerd werden en den grooten omzet daarvan,
toch zeer aanzienlijk zijn geweest.
In hooger beroep'is de N.V. van Hilst dan
ook door het hoofd van de prijsbeheersching
tot een boete van 100.000 veroordeeld, terwijl
bekendmaking van het vonnis tevens is gelast.
In het heetst van den strijd. Een brugge-
hoofd is gevormd. Plotseling breken vijande-
Hjke tanks door. Een gewonde luitenant wijst
de artillerie, terwijl hij verbonden wordt, de
positie van den vijand. Vijf tanks konden
buiten gevecht gesteld worden.
(V.P.B.-Zander-P.K. Blaschka-s)
drijfsleven in handen wil krijgen en daarmede
het geheele Amerikaansche oorlogsapparaat
tegen de machten der ordening zou willen ge
bruiken.
In Berlijn ziet men deze ontwikkeling met
belangstelling tegemoet. Men acht Roosevelt
niet den ibm, die het gevaar eener ineenstorting
van het Amerikaansche bedrijfsleven kan tegen
houden. Men is er hier zelfs van overtuigd, dat
het Amerikaansche bedrijfsleven binnen afzien-
baren tijd een geweldige ineenstorting zal be
leven, als gevolg waarvan er een sociaal-revolu-
tionaire ontwikkeling zal ontstaan van een nog
ongekende afmeting
CHURCHILL SPREEKT IN HET LAGERHUIS.
LISSABON, 8 September. (D.N.B.) Naar de
Engelsche nieuwsdienst meldt, heeft Churchill
in het Lagerhuis zijn aangekondigde verklarin
gen over den militairen toestand afgelegd. Hij
begon met toe te geven, dat de scheepsverliezen
der geallieerden „nog zeer ernstig” zijn. Voor
den tijd van Juli tot begin September meent
Churchill, vergeleken met de voorafgaande
maanden bepaalde „verbeteringen” te kunnen
constateeren. Churchill meende, dat er geen
reden bestaat om te veronderstellen, dat men
„niet over de middelen beschikt om een over
winning te behalen, vooropgezet, dat Groot-
Brittannië en de Ver. Staten hun uiterste krach
ten inspannen'
Met betrekking tot zijn bezoeken aan het
Midden-Oosten en de Sovjet-Unie verklaarde
Churchill, dat de daarbij behaalde resultaten
„thans nog geheim zijn, doch later eenige moeite
en kosten wel zouden rechtvaardigen”. Voordat
ik Engeland verliet, zoo vervolgde de Engelsche
,cl .ege. uenvn.Kc wC. aa, premier, was de positie van het leger in de
techniek, doch één ding ontbreekt: woestijn en van de troepen in Egypte met ge
heel bevredigend. Het was hem duidelijk ge
weest, dat er „drastische veranderingen in het
hoofdkwartier noodig waren”. Auchinleck heelt
zelf verzocht hem met verlof te zenden, doch
HET RADIO-MUZ1EKFEEST.
Zaterdagavond openingsconcert.
De persdienst van den Nederlandschen Om
roep meldt:
De secretaris-generaal van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten, prof. dr. T.
Goedewaagen, heeft zich bereid verklaard, het
tweede Nederlandsche radio-muziekfeest te
openen. Deze opening zal plaats hebben voor
het begin van het openingsconcert op Zaterdag
avond 12 Sept. a.s. om kwart over zeven in het
Concertgebouw te Amsterdam.
Voorts zal prof. dr. T. Goedewaagen Zater
dagnamiddag om half drie de tentoonstelling
„Vier eeuwen Nederlandsch muziekleven” in het
Rijksmuseum te Amsterdam, die in het kader
van het muziekfeest wordt gehouden, openen,
nadat door den directeur-generaal van den Ne
derlandschen Omroep een begroetingsw’oord is
gesproken en de heer Dirk J. Balfoort, als orga
nisator, in een korte rede een overzicht van deze
tentoonstelling heeft gegeven.
100 cent
7 cent
advcucntie»
Donderdags tot 10 uur.
Verantw. voor de advertenties:
A. Osinga Bolsward.
INTREKKING VAN GELDSTUKKEN.
Bij beschikking van den secretaris-generaal
van het departement van financiën zijn met in
gang van 5 September de in omloop zijnde
gangbare zilveren rijksdaalders, guldens, halve
guldens, kwartjes en dubbeltjes en de bronzen
halve stuiver buiten omloop gesteld.
Deze munten en de reeds op 6 Maart j.l. in
getrokken nikkelen stuivers en bronzen centen
kunnen tot en met 19 September a.s. worden
ingewisseld bij de kantoren van de Nederland
sche bank, de postkantoren, de bijkantoren en
hulpkantoren der posterijen en de poststations.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
NEDERLAND.
Veertien dooden, acht zwaar gewonden.
Maandag ovérdag heeft de Brit getracht bo
ven Nederlandsch gebied te vliegen. Tengevolge
van den luchtafweer slaagde hij er niet in zijn
bommen te richten. Onder de burgerbevolking
vielen 14 dooden. Acht personen werden zwaar
en enkelen licht gewond. Voorts werd eenige
materieele schade aangericht.
KOETSIER WINT ƒ5000.
Nadat de eerste premietrekking van de Win
terhulp Nederland-loterij 1942 eenige dagen
geleden te Amsterdam is gehouden, zijn nog
enkele loten van deze eerste (A) serie bij de
raderen van avontuur verkocht. En op het
Dapperplein te Amsterdam heeft de hoofdprijs,
die van ƒ5000, thans zijn eigenaar gevonden;
een Amsterdamschen koetsier. Hij kocht in het
voorbijgaan voor een dubbeltje een plankje,
gokte mee enbleek op het allerbeste
paard te hebben gewed.
Dinsdag is hem op den Dam het groote gelds
bedrag in baar ter hand gesteld.
LANDDAG N.S.B. TE ROLDE.
Voor de drie Noordelijke provinciën.
Naar de N.S.B.-persdienst ons meldt zal er 19
September te Rolde een groote landdag der
N.S.B .voor de drie Noordelijke provinciën wor
den georganiseerd.
Op ouden historischen grond de Boerden
nen zullen duizenden mannen en vrouwen uit
het Noorden samenkomen om te getuigen van
hun wil ons volk weer groot te maken en van
hun vertrouwen in den Leider der N.S.B.
Deze zal een belangrijke rede houden, hetgeen
voor velen een aanleiding zal zijn om dezen
landdag te bezoeken, daar ook buiten de N.S.B.,
ondanks verschil van inzicht, de figuur van Mus-
sert reeds een onomstreden begrip is geworden.
Bovendien spreken op deze betooging de Boe
renleider Roskam en de Leider van het Arbeids
front Woudenberg. Het geheel wordt luister bij
gezet door het optreden van een tamboer en
pijperskorps van den Jeugdstorm, een orkest en
een der meest bekende boerendansgroepen. Ex-
tra-treinen zullen de bezoekers uit alle streken
naar Rolde voeren.
tegoed, dat na een rechtstreeksche terugbe
taling voorloopig moet blijven staan is ver
laagd van f 1.— tot 25 cents. Dit wordt,
zooals van zelf spreekt, op aanvraag aan
de directie met bijvoeging van nog v.an-
schuldigde rente uitbetaald, maar dat betee-
kent opheffing van het boekje; de wijziging
komt den inlegger dus ten goede: hij behoeft
nu slechts 25 cents te laten staan, als hij.
zijn boekje wil aanhouden om later weer té
gaan sparen.
NOVOROSSIISK GEVALLEN.
Laatste oorlogshaven van beteekenis voor
Sovjet-Russische Zwarte Zee-vloot.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
6 Sept. (D.N.B.) Het opperbevel der weer
macht maakt bekend:
De land- en zeevesting Novorossiisk, de laat
ste oorlogshaven van belang, die nog was over
gebleven voor de bolsjewistische Zwarte Zee-
vloot, is gevallen.
Würtembergsche, Badensche, Frankische en
Hessische divisies hebben, met medewerking van
formaties Roemeensche cavallerie, in dagenlang
durende, zware vestinggevechten onder de moei-
lijkste terreinomstandigheden dit trotsche wa-
pensucces bevochten. De buit is nog niet
overzien.
ZEVENTIEN SCHEPEN TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Gezamenlijke inhoud 108.000 ton.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FüHRER,
7 Sept. (D.N.B.) Het opperbevel der weer
macht deelt mede:
Duitsche duikbooten hebben aan de Oost
kust van Amerika, op den Atlantischen Oceaan
en voor de Westkust van Afrika in zware ge
vechten 17 in convooi of alleen varende sche
pen met een gezamenlijken inhoud van 108.000
ton tot zinken gebracht.
COMMUNISTEN VOOR HET
OBERGERICHT.
Vier doodvonnissen.
Het Duitsche Obergericht heeft vorige week
in het gerechtsgebouw te Utrecht behandeld een
proces tegen acht personen, die zich hebben
schuldig gemaakt aan het vervaardigen, ver
menigvuldigen en verspreiden van communisti
sche pamfletten en manifesten, welke met name
de arbeidende klasse ophitsten tegen de bezet
tende Duitsche overheid in ons land.
De Staatsanwalt ving zijn requisitoir aan met
de opmerking, dat, alhoewel de communistische
partij officieel was verboden, de leiding niet
heeft opgehouden tegen het nationaal socialisme
en tegen het Duitsche rijk te hetzen. De kop
stukken van de C.P.N. zijn wel zoo verstandig
geweest zelf buiten schot te blijven. Wij heb
ben aldus, spreker aldoor gehoord over
Lien, Karei en anderen, maar de verdachten uit
dit propes wisten zelf niet eens wie deze per
sonen waren en wat zij in hun schild voerden.
Min of meer argeloos hebben deze verdachten
zich laten gebruiken, al was hun natuurlijk heel
goed bekend, met welk een staatsgevaarlijk
werk zij zich ophielden. Maar de kopstukken van
de communistische partij lieten deze verdachten
het vuile werk doen, zooals schendlectuur in
elkaar zetten, die te verkoopen en met deze ge
schriften onder de arbeiders in de groote be-
drijven tegen Duitschland en de Mussert Be
weging te stoken.
Aan het einde van zijn requisitoir zeide de
Staatsanwalt, dat hij zich zou houden aan het
geen de verdachten hebben bekend. Dat is al
erg genoeg. Zij hebben zich in zeer ernstige
mate schuldig gemaakt aan overtreding van art.
1 van de verordening tot afweer van sabotage-
handelingen van October 1941 en van art. 8
van de verordening van den Rijkscommissaris
inzake de Ordnungsschutz. Daar het hier een
politiek proces betreft zal geen clementie worden
toegestaan.
De eischen luidden: Fr. A. Kolder, metaalbe
werker, 38 jaar, doodstraf; K. den Braven, me
taalbewerker, 24 jaar, doodstraf; G. Schuurman,
arbeider Ned. Spoorwegen, 25 jaar, doodstraf;
Fr. Greefkens, schilder, 27 jaar, doodstraf; Levie
Roodenburg, bakker, 23 jaar, doodstraf; M. van
der Steen, draaier, 21 jaar, doodstraf; P. D. van
Straeten, bouwvakarbeider, 33 jaar, tien jaar
tuchthuisstraf, terwijl de eisch tegen den 57-
jarigen loodgieter W. E. T. Fallentin werd uit
gesteld in verband met het aanhangig maken
van een nieuw proces tegen den verdachte.
De president heeft Zaterdag uitspraak gedaan.
Spr. deelde mede, dat het Hooggerechtshof bij
Greefkes mindere toerekeningsvatbaarheid in
acht had genomen. De vonnissen luidden:
F. A. Kolder, 38 jaar, metaalbewerker, dood
straf (eisch': doodstraf);
K. den Braven, 24 jaar, metaalbewerker, dood
straf (eisch: doodstraf);
N. S. Schuurman, 25 jaar, wagenlichter der
Nederlandsche Spoorwegen, doodstraf (eisch:
doodstraf)
L. Roodenburg, 23 jaar, bakker, doodstraf
(eisch: doodstraf);
F. Greefkes, 27 jaar, schilder, 15 jaar tucht
huis (eisch: doodstraf);
M. van der Steen, 21 jaar, metaalbewerker, 15
jaar tuchthuis (eisch: doodstraf);
P. D. Verstraeten, 33 jaar, bouwvakarbeider,
8 jaar tuchthuis (eisch: 10 jaar tuchthuis).
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN S.S. EN
HET VRIJWILLIGERSLEGIOEN
NEDERLAND.
Nieuwe keuringen van 15 tot 23 September.
Het S.S.-Ersatzkommando deelt mede,
dat vrijwilligers voor de Waffen-S.S. en het Le
gioen zich op onderstaande data bij de genoem
de adressen kunnen vervoegen ten einde gekeurd
te worden, o.a.:
19.9.42, 10 uur: Assen, Dienstgebouw, Vaart
161.
19.9.42, 14 uur: Groningen, Concerthuis, Poe-
lestraat.
20.9.42, 10 uur: Leeuwarden, Huize Schaaf,
Breedstraat.
ECHTPAAR ZWAAR GESTRAFT VOOR
ANTI-DUITSCHE HANDELINGEN.
Het Duitsche Landesgericht in den Haag heeft
het echtpaar, den herbergier J. Roos en diens
vrouw C. Roos uit den Haag, wegens vergrijp
tegen de radiobepaling, het doorgeven van een
anti-Duitsche demonstratie veroordeeld, en wel
den man tot een totale straf van 3 jaar en 6
maanden tuchthuis, de vrouw tot een gevange
nisstraf van 1 jaar en 6 maanden.
Het echtpaar heeft niet alleen zelf sinds vrij
langen tijd geregeld naar de berichten van den
Engelschen zender geluisterd doch steeds op
nieuw ook gasten in de gelegenheid gesteld
mede naar den zender te luisteren. De man heeft
voorts op boosaardige wijze den Führer belee-
digd en een anti-Duitsch geschrift doorgegeven.
ELKE VERSPILLING VAN GAS EN
ELECTRICITEIT VERBODEN.
In aanvullingen op de gas- en electriciteits-
beschikking, opgenomen in de St. Crt. van 7
Sept., wordt o.a. bepaald, dat het verboden is
gas en electriciteit te verspillen. Gedacht wordt
hier bijvoorbeeld aan het verzuimen van het
uitschakelen van de verlichting bij het verlaten
van gangen en portalen, het gebruik van meer
electrische lampen per vertrek dan dringend
noodzakelijk is, het gebruik van ovens voor het
verwarmen van borden en schalen en vele
andere overbodige toepassingen. Ieder, die zich
niet aan dit voorschrift houdt, loopt gevaar te
worden gestraft, ook indien zijn gas- of elec-
triciteitsrantsoen door die verspilling niet zou
worden overschreden.
HUISHOUDZEEP.
Bonnen „370 en 371 algemeen” tezamen
inleveren.
Zooals bekend, is het voor het tijdvak van 16
Augustus tot en met 30 September toegestaan
om op bon „370” van de bonkaart algemeen
ongeveer 45 gram huishoudzeep te koopen, in
dien deze zeep nog voorradig was.
Het is noodzakelijk geblekert deze bepa
ling te w ij z i ge n in dien zin, dat met in
gang van 10 September tegen inlevering van
bon „370” algemeen tezamen met bon
„371” algemeen een stuk huishoudzeep van 80
a 90 gram kan worden betrokken, eveneens voor
zoover de winkelier deze stukken voorradig
heeft
DOODVONNIS WEGENS BEZIT
VAN WAPENEN.
Het Duitsche Hooggerechtshof in
het bezette Nederlandsche gebied heeft
den Nederlandschen staatsburger Pie
ter Johan van Loon uit Rotterdam we
gens het bezit van wapenen ter dood
veroordeeld.
De thans 53-jarige beklaagde Pieter
Johan van Loon was eigenaar van een
cafébedrijf te Rotterdam. Op 21 April
was de beklaagde in zijn café met een
man in twist geraakt. Toen de man
aanstalten maakte het café te verla
ten, liep de beklaagde naar zijn slaap
kamer en haalde daar ’n met zes scherpe
patronen geladen pistool. De beklaagde
volgde den man op straat en loste
een schot in de lucht om hem schrik
aan te jagen. Hoewel de beklaagde op
de hoogte was van de voorschriften
inzake het bezit van wapenen en van
de zware straffen die in verband hier
mede zijn vastgesteld, had hij het bij
na twee jaar lang opzettelijk achter
wege gelaten, het pistool en de mu
nitie in te leveren, en had hij het wa
pen in zijn bezit gehouden. Het
Duitsche Hooggerechtshof heeft zich
derhalve genoopt gezien, de zwaarste
straf toe te passen, die de wet voor
schrijft.
Ook dit geval befeekent een drin
gende waarschuwing aan alle Neder
landers: ook bij het bezit van een
vuurwapen dreigt de doodstraf.
len.
Churchill sprak voorts over dg invas’e-poging
bij Dieppe. Hij bestempelde deze als een „harde
en woedende botsing” en gaf als zijn meening
te kennen, dat dergeiijke botsingen in het ver
loop van dezen oorlog waarschijnlijk steeds tal
rijker zullen worden. Toen er later een vraag
gesteld werd over hetzelfde onderwerp, weiger
de Churchill gegevens over de Engelsche verlie
zen bij Dieppe te verstrekken.
In zijn rede maakte Churchill voorts nog be
kend, dat de Engelsche regeering aan de regee-
ring van Australië den Britschen kruiser
„Shropshire” als vervanging voor den verloren
geganen kruiser „Canberra” heeft aangeboden.
Australië heeft het aanbod aangenomen. In
tegenstelling tot de Amerikaansche publicaties
beweerde Churchill, dat de productie van nieu
we koopvaardijschepen in de Ver. Staten het
aantal der getorpedeerde vaartuigen overtreft.
NIEUWE MINISTERS IN SPANJE.
Officieel is te Madrid meegedeeld, dat, in het
kader eener hervorming van het Spaansche
kabinet, de minister van buitenlandsche zaken,
Serrano Sutler, uit de regeering is getreden.
Géneraal Franco heeft de volgende personen
tot minister aangesteld: tot minister van bui
tenlandsche zaken, in plaats van Serrano Suner
de luitgnant-generaal.Jriancisco Gómez Jordana,
tot minister van binnenlandsche zaken i.p.v.
Esteban Bilbao den heer Bias Férez Gonzales
Generaal-vice secretaris der Falange wordt
Manuel Mera Figueros, i.p.v. den heer Luma.
Generaal Franco zal persoonlijk het voorzitter
schap van het politieke comité der Falange op
zich nemen.
Tot minister van defensie is benoemd de ge
neraal Ascnsio, i.p.v. den generaal Farela. Ge
neraal Asensio zal eveneens deel uitmaken van
het politieke comité der Falange.
Het bekende Spaansche blad „Arnba noemt
deze ministerwisseling een „aflossing van de
wacht”, welke noch in de buitenlandsche, noen
in de binnenlandsche politiek van Spanje de
geringste wijziging zal brengen.
NA DEN VAL VAN NOWOROSSISK.
BERLIJN, 7 Sept. (S.P.T.) De Berlijnsche
avondbladen zijn het er heden alle over eens, dat
door de inneming van Novorossisk een nieuwe
faze in den strijd in dit gebied is ingetreden.
Ook van militaire zijde acht men den val van
Novorossisk een wapenfeit van den eersten rang,
dat ten gevolge zal hebben, dat de Duitsche
troepen in dit gebied thans weer sneller zullen
kunnen oprukken.
De inneming van Novorossisk brengt echter
nog een andere consequentie met zich mede, nl.
dat de bolsjewisten thans hun laatste en be
langrijkste vlootsteunpunt aan de Zwarte Zee
V W. ...v.. V, liv. JVIUVIIUUII1 uai
len kan, meent men te Berlijn, dat de havens met behulp van bijzondere wetten van den pre-
zijn om oorlogsschepen op te nemen. Men vraagt
die vrij aanzienlijk is en tot het laatste oogenblik
actief aan de verdediging van Novorossisk heeft
deelgenomen, zal gebeuren. Het eenige wat men
qp het oogenblik van deze vloot weet is, dat
zij na den val van de havenstad in volle zee is
verdwenen.
Vanzelfsprekend denkt men in verband hier
mede aan de geruchten over de onderhandelingen
tusschen de Sovjet-Unie en Turkije betreffende
de Zwarte Zee-vloot, die den laatsten tijd her
haaldelijk zijn opgedoken. Volgens deze geruch
ten zou de Turksche regeering zich bereid heb
ben verklaard, de vloot te interneeren. Van der
gelijke onderhandelingen is, naar men verzeker
de, te Berlijn niets bekend. In officieele Duitsche
kringen is reeds eerder medegedeeld, dat men
er vast van overtuigd is, dat de Turksche re
geering de bepalingen eener strikte neutraliteit,
ook wat betreft het vraagstuk der zee-engten
zal naleven; een standpunt, dat men ook, nu
het vraagstuk door den val van Novorossisk
weer actueel geworden is, zal blijven huldigen.
Moskou’s oproep.
De correspondent van het A.N.P. te Berlijn
meldt, dat de pathetische oproep, dien radio-
Moskou tot het Sovjetleger gericht heeft en
waarin er op wordt gewezen, dat het bij de
thans aan den gang zijnde gevechten om leven
of dood gaat, van het feit getuigt, dat Moskou
zich van den ernst van den toestand volkomen
bewust is.
In een uitzending van radio Moskou is, naar
het D.N.B. meldt, opnieuw gezegd, dat de ge
vechten voor de Sovjetlegers buitengewoon
zwaar zijn. Het leger beschikt wel is waar over
uitrusting en 1 ',:~3
het begrip om van deze techniek een juist ge
bruik te maken. In zijn meeste oproepen, aldus
de zender, heeft Stalm daar de aandacht op
DE STRIJD OM STALINGRAD.
De National Zeitung (Essen) schrijft
over bovengenoemden strijd:
De gevechten om Stalingrad bevinden zich op
het oogenblik in het laatste stadium. Toch is het
nog niet met zekerheid te zeggen hoe lang deze
gevechten zullen duren. Men zou in dit verband
een vergelijking kunnen maken met Sebastopol,
want ook in Stalingrad is ieder huis een kaze
mat, iedere fabriek een kleine vesting. De mo
gelijkheid van een terugtocht wordt hier den
bolsjewisten niet geboden, aangezien de Wolga
veel te breed is om hem in kleine bootjes over
te steken ot zwemmend den anderen oever te
bereiken. De groote vaartuigen liggen onder
het onmiddellijke bereik van de Duitsche wa
pens. Hoe groot het aantal verdedigers is, kan
thans nog niet worden overzien. Vast staat
evenwel, dat alles wat aan bolsjewistische”
troepen over den Don wist te vluchten ter ver
sterking is aangerukt van het geweldige garni
zoen dat Stalingrad verdedigt. Zoo houdt de
verdediging van Stalingrad nog in belangrijke
mate stand. Iedere meter grond moet worden
veroverd. De bolsjewisten zien voor zich de
vernietiging van de Duitsche aanvallen en achter
zich den dood van de rivier. Aldus kan men er
zeker van zijn, dat de bolsjewisten zich tot het
uiterste zullen verdedigen. Maar tegelijkertijd zul
len zij de vernietiging van geweldige formaties
op deze sleutelstelling alleen maar kunnen ver
tragen.
AMERIKAANSCHE STEUNPUNTEN OP DE
GALAPAGOS-EILANDEN.
Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft
de Amerikaansche minister van buitenlandsche
zaken, Huil, verklaard, dat de Ver. Staten met
goedkeuring van de regeering van Ecuador mi
litaire steunpunten op de Galapagos-eilanden
hebben gevormd.
REDE VAN ROOSEVELT.
Naar het D.N.B. uit Stockholm meldt heeft
Roosevelt in „een praatje bij het haardvuur”
volgens den Britschen berichtendienst gezegd,
dat de oorlog den Vereenigden Staten in 1943
bijna 100 milliard dollar zal kosten.
Na gewezen te hebben op de nederlagen,
welke de Sovjet-Unie lijdt, verklaarde Roose
velt: „In de Miduellandsche Zee en in het mid-
den-Uosten zijn wij ons van het gevaar bewust,
wij zijn echter hoopvol wat betreft den afloop.
Ons doel op het Europeesche operatiegebied
is het offensiel tegen Duitschland”. Roosevelt
gaf zijn luisteraars de verzekering, dat zoowel
in de Vereenigde Staten als ook in Groot-
Brittannië de voorbereidingen hiervoor werden
getroffen. De macht van Duitschland moet op
de slagvelden in Europa gebroken worden. Het
Amerikaansche volk kan er van overtuigd zijn,
dat geen van de „vier groote oorlogstooneelen”
veronachtzaamd wordt. „Zekere belangrijke mi
litaire besluiten” zijn genomen, welke betrek
king hebben op het begin van het offensief.
Inzake zijn boodschap aan het Congres over
de stabilisatie van de kosten van levensonder
houd zeide Roosevelt, dat een onmiddellijke
actie noodzakelijk was om „een ernstige binnen
landsche oeconomische crisis” te voorkomen.
„Wanneer ik nog twee, drie, vier of zes maan
den zou wachten, zoo verklaarde hij, zou het
reeds te laat zijn.”
BERLIJN OVER ROOSEVELT’S
VERKLARINGEN.
BERLIJN, 8 September. (A.N.P.) Van Roose
velt’s jongste verklaringen, zijn praatje aan den
haard en zijn boodschap aan het Congres, moet
naar de opvatting van Berlijnsche politieke
kringen vooral aan de eerste propagandistische
beteekenis worden toegekend. Het voornaamste
dat men daaraan ontleenen kan, is dat de Ver.
Staten naar de grootste economische catastrofe
der geschiedenis gaan, welker gevolgen nog in
het geheel niet te overzien zijn. Roosevelt heeft
het grootste gevaar inflatie en vernietiging
der normale productie-bronnen door een over
dreven georganiseerde oorlogsbewapening
ingezien en verlangt daartegen categorische
volmachten. Het wetsontwerp, waarop hij zich
hierbij beroept, is ontworpen door den reeds
uit den eersten wereldoorlog bekenden Baruch.
Wanneer het Roosevelt zou gelukken, volgens
deze voorstellen te werk te gaan, zou zulks de
uitlevering van net geheele bedrijfsleven der
verloren hebben. Voor zoover men dit beoordee- Ver. Staten aan het Jodendom beteekenen, dat
U - -- -4-
van Toeapse, Soechoem en Batoem niet geschikt Isident de leiding over het Amerikaansche be
zielt daarom af, wat er met de Zwarte Zee-vloot,
