No. 14
Vrijdag 9 April 1943
BOLSWARDER EDITIE
2e Jaargang
NIEUWSBLAD VOOR HET WESTEN VAN FRIESLAND
Demonstratie Nederlandsche Arbeidsdienst
In Zuid-Tunesie omsingelingspogingen van den
te Leeuwarden.
vijand verijdeld.
WEERMACHTSBERICHT
■'I;
WESTERGOO
verwoestingen
be-
DE LAAGHART”’® BRITSCHE AANVAL OP ROTTERDAM. Op niets ontziende wijze wierpen
1
de Britscb'" negers bommen op arbeiderswijken van Rotterdam, welke in puinhoopen werden her
schar'-- ®en der te hulp geroepen reddingsploegen vernam de schreiende stem van een kind en
i~gon in alle haast de puinhoopen te verwijderen. (AStapf—Pax s)
stadswijk van Rotterdam met opzet is vernietigd.
Het is niet waar dat de Britsche en Ameri-
kaansche bommenwerpers doelen van militair be
lang hebben aangevallen”.
Ook burgemeester Müller sprak een rede uit.
Hij zeide ó.m.: „De oorlog kiest thans niet langer
zijn slachtoffers onder de weerbare mannen,
maar zonder onderscheid ook onder zwakke grijs
aards, vrouwen en zelfs kinderen. Het bombarde
ment der Engelschen op 31 Maart j.l. laat wat
dit betreft in al zijn zinloosheid geen verderen
twijfel bestaan. Met u stadgenooten zonder naam,
gaat een stuk van onszelve. De band die ons als
burgers van één stad samenbundelt, werd door
het Engelsche bombardement niet verbroken,
veeleer nauwer dan ooit om ons allen heenge-
snoerd. Gij hebt ons eens te meer overtuigd, dat
wij slechts kinderen zijn uit één gezin. Uw heen
gaan heeft de noodige bezinning gebracht, gij
hebt ons elkander doen zoeken waar voorheen de
eene onder ons den ander meed”.
er geen verschillen van welken aard waren, maar
een gemeenschappelijken band van gedisciplineer
de orde en zinrijken arbeid. Ik zou u, doch ook
allen anderen Nederlanders op zeer ondubbelzin
nige wijze willen zeggen, dat dit het eenige doel
van den arbeidsdienst is. Want, wanneer dit doel
wordt bereikt, wanneer gij aldus bijeengebracht
en paraat gemaakt zijt, dan is een der belang
rijkste grondslagen in u gelegd, waarop wij onze
toekomst, zooals deze ons allen in Europa ge
meen is, willen opbouwen. De arbeidsdienst zal
echter voor u nooit gewetensdwang beteekenen.
Hij zal zich ook nooit indringen in de verhouding
van den mensch tot God.
Mannen van den Nederlandschen Arbeidsdienst,
ik heb dan ook heden voor u slechts één wensch,
dat gij openhartige, opgewekte mannen zijt, be
reid zich in te zetten, die zich vooral bewust wor
den van hun volksche en rasverantwoordelijkheid
in het volk en in den grooteren kring der Ger
maanse' volken, die zullen ontwaken en bereid
zijn ook het laatste in te zette- voor de toekomst.
Gij voor het Nederlandsche volk, wij voor het
Duitsche volk en wij allen voor een gemeenschap
pelijke, gelukkige toekomst.
Ni de rede van den Rijkscommissaris volgde
nog een zangnummer van de Arbeidsmannen
„Heft de spaden, Iaat ze blinken”, waarop de
plechtigheid werd besloten met het spelen van de
volksliederen en een défilé van den Nederland
schen Arbeidsdienst voor den Rijkscommissaris.
HET EIKENLOOF VOOR GROOT-ADM.
DöNITZ.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 7
April (D.N.B.) De Führer heeft heden den opper
bevelhebber van de marine, groot-admiraal Dö-
nitz ontvangen en hem, uit waardeering voor
zijn unieke verdiensten voor de leiding van den
duikbootoorlog, als 223en soldaat van de Duitsche
weermacht het eikenloof bij het Ridderkruis van
het Ijzeren Kruis overhandigd.
niet hebben geteekend, verboden aan universitei-
ten en hoogescholen de lessen te volgen en exa
mens af te leggen.
Voor alle studenten bestaat de gelegenheid om
in het bureau van den rector-magnificus te teeke-
nen .Aan de studenten van openbare universitei-
ten en hoogescholen wordt deze verklaring bo
vendien zeer binnenkort ter teekening toegezon
den.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat zij, die
voor of op 10 April aan den oproep tot teekening
gehoor geven, binnen den numerus clausus zullen
vallen en dus de garantie hebben hun studie on
gestoord te kunnen voortzetten.
Zij, die niet op 10 April geteekend zullen heb
ben, zullen weliswaar in de gelegenheid gesteld
worden zulks na dien datum te doen, doch een
garantie dat zij binnen den numerus clausus val
len kan hun niet worden gegeven.
Ook kan de secretaris-generaal tewerkstelling
in Duitschland van studenten, die weigeren te
teekenen, niet verhinderen.
krachten werden in verbitterde gevechten tot
staan gebracht en omsingelingspogingen verijdeld.
Nieuwe stellingen werden volgens de plannen be
trokken.
In den Centralen en Noordelijken sector van
het front mislukten verscheidene vijandelijke aan
vallen met verliezen voor den vijand.
Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren overdag voor den oorlog belangrijke doe
len op het eiland Wight en aan de Engelsche
zuidkust aangevallen.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 8 April. Het opperbevel der Weer
macht maakt bekend
Aan het Oostelijk front heerschte over het al
gemeen rust.
Afzonderlijke vijandelijke aanvallen aan het
Koebanbruggenhoofd en aan den midden-Donets
werden afgeslagen.
Aan het Zuidelijk front in Tunesië bieden
Duitsche en Italiaansche troepen taai weerstand
aan den met groote meerderheid aanvallenden
vijand. Doorgebroken vijandelijke pantserstrijd-
Een rede van den Rijkscommissaris.
De Friesche hoofdstad stond Zaterdag en Zon
dag in het teeken van den Nederlandschen Ar
beidsdienst, door de groote demonstratie, die hier
werd gegeven en die o.m. werd bijgewoond door
den Rijkscommissaris.
Reeds Zaterdagmorgen om ongeveer half negen
kwamen de verschillende afdeelingen van den
N.A.D., die hun medewerking verleenden, aan het
station aan, waarna met het stafbrkest een
marsch door de stad werd gemaakt naar het ge
meentelijke sportterrein aan den Westersingel.
NA DEN ENGELSCHEN BOMAANVAL
OP ROTTERDAM.
Te Rotterdam zijn ongeveer 16,000 menschen,
wier huis geheel of gedeeltelijk onbewoonbaar is
geworden, en er waren er aanvankelijk bovendien
9 10.000 in zoodanige omstandigheden geko
men, dat geen kookgeleg' ihc'ter beschikking
stond. De Volksdienst heeft al deze slachtoffers
met den grootsten spoed door de eerste moei
lijkheden heengeholpen. In de eerste dagen heeft
de voedingszorg van den N.V.D. zich over een
nog veel grooter aantal inwoners uitgestrekt
Vrijdag en Zaterdag werden voor 360.000 perso
nen porties pap, Zondag werden 70.000 porties
pap of stamppot ter beschikking’gesteld. Dag en
nacht heeft de centrale keuken hiervoor doorge
werkt.
Intusschen had de evacuatiedienst van den
N.V.D. voor het onderdak brengen van de dak
loos gewordenen gezorgd, zoodat reeds den
eersten nacht alle slachtoffers hetzij bij particu
lieren, hetzij in groote gebouwen hun bed ge
spreid vonden.
Een andere dringende taak was de voorziening
van hen, die geld noch voldoende kleeding had-
de.n; ook zij werden direct aan het eerst noodige
geholpen.
Thans wordt nog dagelijks op zeven plaatsen in
het rampgebied driemaal per dag voedsel door
de zorgen van den N.V.D. uitgereikt aan 16.000
personen.
BEGRAFENIS VAN ONHERKENBAAR
VERMINKTE SLACHTOFFERS.
Woensdag zijn op Crooswijk te Rotterdam 57
onherkenbaar verminkte slachtoffers van den
bomaanval ter aarde besteld.
De Beauftragte van den Rijkscommissaris voor
de stad Rotterdam, dr. Völckers hield een rede
waarin hij o.a. zeide „Wij beschuldigen, omdat
bij helder zonnig weer en uitstekend zicht een
SINAASAPPELEN.
Thans worden ook 350 gram sinaasappelen be
schikbaar gesteld voor kinderen van 4 t.e.m. 13
jaar in landgebied, en wel van 9 April tot en met
15 Mei a.s. op bon „reserve 315” met zwarten
opdruk.
Bon „reserve 419" geeft in hetzelfde tijdvak
recht op 350 gram sinaasappelen voor kinderen
tot en met 3 jaar, zoowel in land- als in stad-
gebied.
Voor dezen marsch werd zeer veel belangstelling
van de zijde van het publiek aan den dag gelegd,
hetgeen nog meer het geval was toen de zes af
deelingen des middags een propagandamarsch
door de stad maakten, eveneens begeleid door het
staforkest. Tot slot van den dag gaf het staf-
orkest van den N.A.D. een concert op de „Lange
PtiP”.
Zondagmorgen maakte de afdeeling Workum
een marsch door de stad, alweer begeleid door
het staforkest, welke marsch eindigde op het
Zaailand, waar de Nederlandsche vlag werd ge-
heschen. Een ochtendconcert op de „Lange Pijp”
van het staforkest trok wederom groote belang
stelling. Nadat nog een eenpans-maaltijd op het
Zaailand was genuttigd, waarbij het staforkest
muziek ten gehoore bracht, brak het hoogtepunt
van den dag aan.
De op het Zaailand opgestelde afdeelingen wer
den door den hoofdarbeidsleider Schoenberger
gemeld, waarna de Duitsche vlag werd geheschen.
Na de melding aan den Rijkscommissaris werden
de opgestelde arbeidsmannen geïnspecteerd, waar
op zij het lied „Wij mannen uit alle streken” ten
gehoore brachten.
Het woord was hierop aan den commandant
van den N.A.D., die als volgt de aanwezigen toe
sprak
DUITSCHE DUIKBOOTEN BRENGEN WEER
14 KOOPVAARDIJSCHEPEN TOT ZINKEN.
Het Duitsche Weermachtbericht van 7 April
meldde o.m.
Zooals in een extra-bericht is medegedeeld heb
ben onze duikbooten in zware gevechten tegen de
vijandelijke ravitailleering op den Atlantischen
Oceaan en op de Middellandsche Zee wederom 14
volledig geladen schepen met tezamen een inhoud
van 102.000 br.t. en een torpedobootjager in den
grond geboord. Vijf andere schepen werden getor
pedeerd. Door den terstond beginnenden sterken
afweer kon niet worden waargenomen of zij zijn
gezonken. In de Golf van Biscaje heeft een onzer
duikbooten een aanvallenden vijandelijken zwaren
bommenwerper neergeschoten.
Rede van den Rijkscommissaris.
Mannen van den Nederlandschen Arbeidsdienst.
Ik wil van de gelegenheid gebruik maken, om
u mijn opvatting uiteen te zetten over de taak,
die gij hebt, en de plichten, welke gij behoort te
vervullen. Als een deel van u mij niet direct veo-
staat, omdat ik niet in uw taal tot u kan spreken,
kunt gij er, wanneer uw superieuren mijn woorden
voor u zullen vertalen, toch van overtuigd zijn,
dat ik er met groote aandacht en zeer veel ernst
over nadenk, waarom gij in de Nederlanden ook
in een arbeidsdienst vereenigd dient te zijn.
Ik besef volkomen, dat voor u, Hollanders, Frie
zen en andere Nederlanders deze vereeniging in
een organisatie, die zoozeer een militair karakter
draagt, iets ongewoons is. Ik zie u hier voor het
eerst niet als een afdeeling, die uit vrijwilligers
bestaat, die dus om een of andere reden vanzelf
hier gekomen zijn, maar als een lichting, dus zui
ver als een groep van de Nederlanders van uw
leeftijdsklasse. Ik begrijp, dat deze orde en disci
pline op menigeen van u den indruk van een
dwang zouden kunnen maken. Daarover wil ik u
dit zeggen. Zoolang een van u den arbeidsdienst
gevoelt als dwang, heeft hij de beteekenis van den
arbeidsdienst nog in het geheel niet begrepen.
Hier is sprake van iets anders. Gij moet de over
tuiging krijgen, dat gij hier in een gedisciplineerde
orde naast elkander zijt geplaatst, dat gij met
elkaar werkt in een orde, die niet zonder betee
kenis is want dan zou het geen orde zijn
maar, dat gij voor de verwezenlijking van een ge
dachte en voor een goede zaak bijeengebracht zijt.
Voor u, Nederlanders in het algemeen, is het
totdusverre misschien nog niet noodig geweest, dat
het geheele volk in dergelijke formaties bijeenge
bracht werd. Voor ons in het Duitsche rijk, is
dit noodig geweest op grond van de ervaring van
onze eeuwenoude geschiedenis, want wij, midden
in dit werelddeel met grenzen bijna zonder na
tuurlijke bescherming, zijn steeds weer aangeval
len. Onze vijanden beweren thans, dat het omge
keerd is. Maar wanneer gij de geschiedenis onder
zoekt, dan zult gij zeggen, dat de anderen ons
steeds weer hebben overvallen. Ik herinner aan
de oorlogen, die de Franschen eeuwenlang tegen
ons gevoerd hebben. Ik herinner aan de stormloo-
THANS DE MAAT VOL
De jongste Britsch-Amerikaansche bombarde
menten op de bezette Westelijke gebieden en in
het bijzonder den zinloozen aanval op Antwerpen
hebben in Berlijn groote verontwaardiging ver
wekt.
Naar van bevoegde Duitsche zijde wordt ver
klaard, is het aan Engeland en de Ver. Staten
voorbehouden geweest den luchtoorlog te brengen
op een plan, waarbij uitsluitend burgers, voor een
groot deel vrouwen en kinderen, getroffen wor
den. Het is om het even of dit in de bezette ge
bieden dan wel in het rijksgebied zelf geschiedt,
want, zoo verklaart men, Duitschland acht zich
verantwoordelijk voor de verdediging van Europa.
De maat is thans vol, zoo wordt ver
klaard, en Engeland kan er op reke
nen, dat de vergelding vreeselijk
zal z ij n.
-1 ons
voor hun andere aanspraken op de wereldheer
schappij slechts verraden en verkoopen. Ik zou u
allen op het hart willen drukken, dat wij Europe
anen, otn wie het thans gaat, ons ervan bewust
moeten zijn, dat wij een lotsgemeenschap vormen,
die zich tegen het Oosten moet verdedigen om zijn
of niet zijn, die echter ook haar volksche en cul-
tureele bestaan moet verdedigen en handhaven
tegenover dit Amerikaansche Westen.
Nederlandsche arbeidsmannen.
Het Duitsche volk heeft dezen strijd aanvaard.
Ik wil u volkomen openlijk zeggen, dat wij dezen
oorlog natuurlijk in de eerste plaats voor onszelf
voeren. Het zal niet zoo zijn, zooals het drie- of
vierhonderd jaar geleden was, toen het vraagstuk
der geestelijke en godsdienstvrijheid ten koste van
het Duitsche volk werd uitgevochten, toen in de
hei'vormingsoorlogen voor het avondland de vrij
heid van geweten werd bevochten, maar het Duit
sche volk en het Duitsche rijk de kampprijs voor
andere landen waren. Het zal niet wederom zoo
zijn, dat thans de geestelijke strijd om de sociale
gerechtigheid en de volksche vrijheid ten koste
van het Duitsche volk wordt gevoerd. Het Duit
sche volk voert dezen oorlog om zijn toekomst, die
thans vooral tegen het bolsjewisme moet worden
gevoerd in zijn meest doeltreffenden gemeen
schapsvorm, het nationaal-socialisme. En wij
Duitschers zullen dezen strijd uitsluitend en nooit
in een andere orde voeren dan volgens onze natio-
naal-socialistische levenswet. Maar in deZen zege
vierenden strijd voert Duitschland thans ook den
oorlog voor Europa en juist de soldateske levens
wetten, die ons door de geschiedenis der eeu wen
geleerd zijn, hebben ons tot de grootste krachts
inspanning gereed en geschikt gemaakt. De
machtsontplooiing van het Duitsche volk in dezen
oorlog is oneindig groot. Wij hebben tot dusverre
met ongeveer een vijfde deel van de verliezen - an
den eersten wereldoorlog onze vijanden uit dit
werelddeel geslagen en den vijand in het Oosten
reeds half op de knieën gedwongen. En juist in dit
jaar 1943 worden wij zooals onze vijanden met
verbazing zien, omdat zij een 1918 verwacht had
den door de concentratie en den inzet der
thans opgeroepen krachten met den dag sterke;.
Kameraden zoo wil ik u als arbeidsmannen
thans noemen, de arbeidsdienst moet voor u
een belevenis zijn, gij moet de belevenis hebben,
dat gij, wat ook uw afkomst is, of uw ouders ge
goed zijn, een vermogen hebben, hoogere staats
ambten bekleeden, een vooraanstaande plaats in
nemen in handel of industrie, of dat zij hand
werkslieden, boeren of arbeiders zijn, allen gelijk
t zijt, opgeroepen voor denzelfden inzet en hetzelfde
doel, en dat er slechts één onderscheid bestaat,
dat van uw prestaties. Wie meer presteert, be-
teekent meer. En dat, Nederlandsche arbeidsman
nen, moet ook de eerste wet zijn volgens welke wij
de maatschaopelijke orde in dit nieuwe Europa
willen opbouwen. Ook hier moet de eerste wet de
prestatie voor de gemeenschap worden. Deze be
levenis moet gij ondergaan. Met deze be
levenis moet gij dan uw burgerlijk beroep aan
vaarden en weten, dat gij eenmaal naast elkander
gestaan hebt als mannen van uw leeftijd, waarbij
LUCHTAANVAL OP PARIJS EISCHTE
RUIM 300 DOODEN.
Volgens de laatste berichten van officieele
Fran-che zijde zijn bij den EngelschAmerikaan -
schen aanval op Parijs meer dan 200 menschen
om het leven gekomen en 500 gewond. Van vijf
tig gewonden is de toestand hopeloos, zoodat het
aantal dooden nog belangrijk zal stijgen, ook al
doordat het opruimingswerk nog lang niet ge
ëindigd is. 120 woonhuizen werden geheel ver
nield, talrijke andere zwaar beschadigd.
Later werd gemeld dat er reeds 306 dooden
waren.
pen, die steeds weer uit het Oosten kwamen en
over Duitschland geheel Europa wilden overstroo-
men. Daarom was het noodig, dat wij al wze
krachten leerden samenvoegen in een gediscipli
neerde orde, dat wij niet pas op het oogenblik -an
het gevaar om ons heen mochten zien, waar onze
vrienden en buren en onze vijanden waren. En zoo
is onze soldateske houding niet een dressuur,
maar de uiting naar buiten van onze inwendige
paraatheid.
Zoo moet ook gij de orde in den arbeidsdienst
opvatten, want ik geloof, dat voor u deze trjd,
waarin gij eenigszins buiten de geschiedenis en
haar oorlogen hebt gestaan, voorbij schijnt te zijn,
immers thans is de schok, die zich over den ge-
heelen wereldbol voortplant, te groot dan dat één
volk op den duur afzijdig kan blijven. Daarom
lijkt het mij noodig en voor u van belang, u te
brengen tot een vereeniging en een formatie, die
u de ervaring en de wetenschap van het geza.men-
lijk naast elkander staan in een gedisciplineerde,
soldateske orde bijbrengt.
Maar wat ik hier tucht noem, mag niet alleen
tucht zijn. Tot deze tucht behoort nog iets, dat
noodig is om het geheel beteekenis te geven. Dat
is de vrijheid van den enkeling binnen deze orde,
waarin hij geplaatst is om zijn krachten naar
beste weten en volgens geweten te gebruiken.
Wanneer gij dus erover nadenkt, wat dan deze
soldateske orde is, waarin gij geplaatst zijt, dan
moet gij steeds tot uzelf zeggen, dat zij niet een
dwang moet zijn, maar een zinrijke orde, die ieder
afzonderlijk ook de volle vrijheid moet geven, zijn
krachten op de beste wijze voor de gemeenschap
pelijke taak in te spannen.
Nederlandsche arbeidsmannen, ik heb er u
reeds op gewezen, dat het lot van het Duitsche
volk veel, moeilijken was. En dit lot is ook thans
weer oneindig veel moeililker. Op ons rust een
zeer groote verantwoordelijkheid. Onze blik richt
zich thans tot ver buiten dit continent. Thans, nu
wij kunnen zeggen dat wij ons in den tweeden
wereldoorlog bevinden, gaat het niet meer om
oeconomische voordeelen of om staatsgrenzen. Hij
die gelooft, dat het nu nog gaat om het verwerven
van oeconomisch gebied of om uitbreiding van de
staatsgrenzen, begrijpt dezen oorlog niet.
In September 1939 was het mogelijk geweest
dit alles te vermijden, als toen de gerechtvaar
digde aanspraak van het Duitsche Rijk op Dant-
zig erkend was. Dan hadden wij ons 'dit alles kun
nen besparen. Dat wilden onze vijanden niet. Het
doet nu werkelijk belachelijk aan, wanneer wij ons
indenken, dat door deze rechtvaardige erkenning
van onze aanspraak alles had kunnen worden
BOMAANVAL OP ANTWERPEN.
Meer dan 2000 dooden.
Omtrent den bomaanval op Antwerpen meldt
een DNB-bericht nog Maandagmiddag heeft een
formatie viermotorige Amerikaansche bommen
werpers het stadsgebied van. Antwerpen gebom
bardeerd, waardoor groote verwoestingen en
branden zijn veroorzaakt.
Een school in een dichtbevolkte wijk werd ge
troffen en stortte in, waardoor 180 kinderen, die
in den kelder een toevlucht hadden gezocht, on
der de puinhoopen werden bedolven. Tot dusver
is, in weerwil van de grootste inspanning van de
zijde der brandweer en van de voor hulpverleening
opgeroepen Duitsche soldaten, nog geen enkel
kind levend geborgen.
Ook op andere plaatsen, in de stad verwoestten
de Amerikaansche vliegers talrijke gebouwen
complexen, waarvan een aanzienlijk deel in brand
vloog. Onder de smeulende puinhoopen bevinden
zich nog de lijken van verscheidene honderden
Belgen.
Een nader bericht meldt dat de luchtaanval op
Antwerpen tot dusver 2007 dooden en 603 ge
wonden heeft geëischt. Nog 130 personen worden
vermist.
DE LOYALITEITSVERKLARING VAN
STUDENTEN.
Overeenkomstig het besluit van den secretaris
generaal van het departement van Opvoeding,
wetenschap en kultuurbescherming en ter beveili
ging van de orde aan universiteiten en hooge
scholen, is het van 10 April a.s. af aan studen
ten, die de voorgeschreven loyaliteitsverklaring
REEDS MEER DAN 300 SLACHTOFFERS
TE ROTTERDAM.
Officieel is medegedeeld, dat het aantal slacht
offers van den Anglo-Amerlkaanschen luchtaan
val op Rotterdam is gestegen tot 326. Aangezien
de puinhoopen nog s Leeds niet geheel zijn door
zocht, moet gevreesd worden, dat dit cijfer ten
slotte zal stijgen tot meer dan 400.
NEDERLANDSCHE VOLKSDIENST
COLLECTEERT VOOR GETROFFENEN
VAN ROTTERDAM.
De Ned. Volksdienst heeft bij rampen reeds
eenige malen bewezen, dat zijn werk niet alleen
gewaardeerd wordt, maar dat de hulp die direct
door de vele medewerkers kan worden geboden,
noodzakelijk bleek.
Zoo is thans weer Rotterdam getroffen door
een bombardement vanuit de lucht en zijn hier
door eenige duizenden landgenooten in rouw ge
dompeld. Het verlies van menschenlevens is niet
meer te herstellen. Het leed kan worden verzacht.
Z'j die zoo’n ramp niet van nabij kennen, kunnen
zich slechts een zeer oppervlakkige voorstelling
maken van hetgeen noodig is om weer eeniger-
mate tegemoet te komen aan het groote verlies
dat door de getroffenen wordt geleden.
De Ned. Volksdienst doet een beroep op alle
Nederlanders om zich in te zetten, waardoor het
leed, voor zoover het door menschen kan worden
verzacht, gelenigd kan worden. Het is een goede
Nederlandsche eigenschap dat wij deze hulp als
plicht zjjn gaan beschouwen. Op Zaterdag 10 tot
en met Vrijdag 16 April a.s. zal daarom een in
zameling van kleeding, dekking, huisraad, kort
om van alles wat bruikbaar is in de huishouding
worden georganiseerd, terwijl op Zaterdag 17 en
Maandag 19 April een huis- en straatcollecte
word gehouden.
Een dringend beroep wordt gedaan op allen, die
slechts even tijd kunnen vrij maken om mede te
werken aan deze grootsche actie. Zij die zich vrij
willig willen inzetten, kunnen deze wenschen ken
baar maken aan de buurtschapshoofden in hun
buurtschap of bij den burgemeester van hun ge
meente. Voor Leeuwarden tevens op het Plaat-
senjK Bureau W.H.N., Bij de Put 17 of Prov.
Bureau, Weerd 11.
Zet alles wat U wilt geven klaar, opdat de vrij
willige medewerkers zoo spoedig mogelijk hun
blokken kunnen afwerken.
Nederlanders reikt elkaar de hand en bewijst
dat Uw offervaardigheid nog steeds groot is.
Offert Uw gave. Kent Uw plicht.
Opdat gij anderen het leed verlicht.
EIEREN.
Van 12 April t.e.m. 15 Mei geeft ben „alge
meen 540” recht op het koopen van 1 ei. Deze
bon moet uiterlijk 17 April bij den winkelier wor
den ir ,eleverd. Op 17 April zal een tweede bon
worden aangewezen, uitsluitend echter voor per
sonen t.em. 20 jaar. Deze krijgen dus 2, ouderen
1 ei.
Comb, van SNEEKER NIEUWSBLAD
(Drijfhout’s Nieuwsblad en
Nieuwe Sneeker Couranten
DE JONG’S NIEUWSBLAD, Bolsward.
Verschijnt eiken Vrijdagavond.
Leesgeld 0.75 per kwartaal bij vooruit
betaling. Losse nummers 10 ct.
HoofdredacteurL. Kiezebrink, Sneek.
Plaatsverv. hoofdredacteur: C. Smit, Sneek
K. 2242
Bureau
Firma A. J. OSINGA BOLS WARD
Marktstraat 13 Tel. 451 Giro 87926
Advertentieprijs
1 tot 10 m.m. 100 cent
elke m.m. meer 7 cent
Toezending der adv. Donderdags tot 10 uur
Verantwoordelijk voor de advertenties
A. J. Osinga Bolsward.
voorkomen. Maar dit kon zoo niet zijn, want het den. De lieden daar aan de overzijde zouden
zeer groote conflict, dat wij thans meemaken, be-,
reidde zich voor. Wij kunnen nu zeggen, dat de
werelddeelen met elkander strijden. Oostelijk van
ons dreigen de horden der Oost-Europeesche Bin-
nen-Aziatische stenpen geheel Europa te over-
stroomen. In het Westen vormt zich een nieuwe
concentratie van krachten op het Westelijke half
rond, nieuwe groepeeringen ontstaan in het Verre
Oosten. Wij in het oude werelddeel Europa zien
ons geplaatst tegenover deze continenten en hun
concentratie. Maar het zijn niet de continenten;
belangrijk en beslissend is de geest, die de men-1
schen in de geschiedenis stoot en bestuurt.
Zoo zien wij, en i' zeg thans wij, alle Europea
nen in geheel Europa vooral de noodzaak, ons te
handhaven tegenover het Oosten met de drommen
uit zijn Binnen-Aziatischc steppen. Hier staat het
behoud van onzen eigen aard, van ons wezen, van
ons leven op het spel. Arbeidsmannen, het bolsje
wisme ,dat daar nader rolt, ie niet datgene wat
wij in de binnenlandsche politiek als communisme
hebben meegemaakt en overwonnen. Hier is het
mogelijk, dat de Nederlanders zich vergissen, wan
neer zij gelooven, dat het er slechts om gaat het
communisme niet tot bloei te laten komen, een
dwaling, die hier en daar kon worden opgemerkt.
Het bolsjewisme is de tegenwoordige levensvorm
van den Binnen-Aziatischen steppengeest, zooals
die om de paar eeuwen op Europa toestormde.
Dat is niet een menschelijke uiting, die iets uit
staande heeft met tucht of zelfs met vrijheid,
maar een massale opeenhooping van menschen,
die zielloos tot machinemenschen geworden en
zelfs gemaakt zijn.
Maar het is voor ons even belangrijk eraan te
denken, dat wij ook tegenover het Westen voor
zichtigheid in acht hebben te nemen. Want ook
daar vormt zich een geest, die met den Europee-
schen niets gemeen heeft in die mate, dat wij aan
een lotsgemeenschap kunnen denken. Het Ameri
kanisme, dat zich aan de overzijde vormt, moet
zich maar ontwikkelen zooals het wil, wij zullen
het niet storen. Maar wij moeten het afwijzen, dat
dit Amerikanisme in onze Europeesche aangele
genheden binnendringt. Wij kunnen thans reeds
constateeren. hoe ongeschikt en misplaatst het is,
dat de Amerikanen zich met onze zaken willen
bemoeien. Wij nemen juist thans aan de overzijde
steeds weer de grenzenlooze onwetendheid om
trent en het volledige gemis aan begrip voor onze
toestanden alsmede een aan gewetenloosheid
grenzend gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel
waar. Ik herinner er slechts aan. dat toonaan
gevende mannen daar eenvoudig zeggen, dat het
het beste zou zijn, dat in deze Europeesche wan
orde, welke zij meenen te zien in de
verscheidenheid van onze volken en staten,
orde wordt gebracht door de bolsjewisten
en dat er geen enkel bezwaar tegen kan worden
gemaakt, indien de buren van dë Sowjet-republie-
ken verzoeken in de Sowjetunie te worden opge
nomen, zich dus voor het bolsjewisme uitspreken.
Dit is het doorslaggevende bewijs voor het feit,
dat er daar geen begrip is voor ons Europeanen,
maar ook niet de wil om zich op verantwoordelij
ke wijze met onze aangelegenheden bezig te hou-
Toespraak van den commandant.
Mijnheer de Rijksminister,
Op 3 Mei van het vorige jaar stonden afdeelin
gen van den Nederl. Arbeidsdienst in Den Haag
op Houtrust aangetreden en deden daar kond van
hun vasten wil om aan ons volk te toonen, dat er
toch nog wat leefde in de harten van onze jonge
ren. Dat zij liever de daad wilden stellen dan
werkeloos toe te zien.
Sindsdien is er bijna weer een jaar verstreken.
De op Houtrust opgestelde afdeelingen vervulden
haar plicht aan het vaderland en werden in Juli
1942 en op 4 Januari j.l. af gelost door tiendui
zend jongelieden, van wie thans een deel voor u
staat.
Ook deze jongemannen, die door de inwerking
treding van het Arbeidsdienstplichtbesluit onder
geheel andere omstandigheden onder de schop
zijn gekomen, zij, bereid, hun volk getuigenis af
ta leggen van hun vasten wil het vaderland te
dienen.
Het appèl, dat heden gehouden wordt, is van
bescheiden afmeting; maar ik kan u de verzeke
ring geven, dat ook de mannen van de afdeelin
gen, die hier niet aanwezig zijn, dezelfde gevoe
lens koesteren.
Mannen van den Nederlandschen Arbeidsdienst
stonden gepasseerden zomer in de Russische step
penhitte en deden daar hun plicht jegens Europa
en jegens hun land. Of het dit jaar mogelijk zal
zijn vrijwillig als arbeidsman naar het Oosten te
gaan, laat zich nog niet overzien. In elk geval
zullen de dienstplichtigen van deze lichting niet
in het Oosten staan, doch zij zullen hun paraat
heid in het eigen vaderland toonen en hiermede
aan hun landgenooten, die bij duizenden nog kop
pig afzijdig staan, het bewijs leveren, dat zij be
grijpen, dat ook voor den Nederlander de Ar
beidsdienst een levensnoodzaak is geworden,
waaraan niet te ontkomen valt, nu Europa’s
hoogste goederen van het Oosten uit door niets
ontziende beschavingsverwoesters worden
dreigd.
De inzet van den geheelen Arbeidsdienst voor
een veiligstelling van den oogst, waarbij ik ook
den A.D.M. inschakel, zal blijken een zegen te
zijn voor het geheele Nederlandsche volk.
U zijt hier gekomen in de hoofdplaats van een
provincie, die diverse mannen van groot formaat
heeft voortgebracht. De duizend mannen die hier
voor u staan aangetreden zijn voor het grootste
deel vertegenwoordigers van dit Friesche volk
dat zoo sterk aanvoelt het begrip „bloed en
bodem”. Zij staan hier als waarachtige vertegen
woordigers van het Noordras en dragen samen
met hun kameraden van Noord tot Zuid en van
Oost tot West de leuze uit, die weldra bij lederen
Nederlander in het hart behoort te zijn gegrift
„ick dien”. Het Nederlandsche volk kan op zijn
Arbeidsdienst rekenen.
Nadat de arbeidsmannen het „Friesch volks
lied” hadden gezongen, nam d” Rijkscommissaris.
rijksminister Seyss-Inquart het Woord, die het vol
gende zeide
■l
I v 'óji