Duitsche
Dr. Ley opent Arbeitskammer van het D.A.F.
De bevrijding der bij Tsjerkassy ingesloten
troepen
Bomaanvallen op het Oosten van ons land
richten zwaar onheil aan
Aanval ten westen van Swenigorodka
won terrein
Decreet van den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied
BOLSWArtÖÊft ÉÉÖITIS
No. 8
3e Jaargang
Vrijdag 25 Febr. 1944
WESTEN VAN FRIESLAND
NIEUWSBLAD VOOR HE
w
s 3
WEERMACHTBERICHT
i
4C.N.F^Otto Pas
■.a.Mri.in
WESTERGOO
S3
en
i
Gerrit
Schuil
L o 11 e Rondaan uit
OOSTLAND ROEPT
uit
DOODVONNIS.
tf
Officieel wordt medegedeeld: De jood Max Wet
kendam uit Amsterdam, Nederlandsch staatsbur
ger, is bij vonnis van het Deutsche Obergericht
dd. 13 December 1943 wegens verboden bezit van
wapens ter dood veroordeeld. Het vonnis is, nadat
de kwestie van gratieverleening was onderzocht,
voltrokken,
100 cent
7 cent
e
9
De Leider begroet den Reichs-
organisationsleiter dr. Ley bij
zijn bezoek aan ’t Hoofdkwar
tier te Utrecht. V.l.n.r.: Gene-
ralkommissar z.b.V. W. Ritter-
busch, Reichsorganisationsleiter
dr. Ley en de Leider.
*n-
het
Ijke
5til-
ken-
leren.
zijl
>t op
imen
ast
3er
:en
?en
be-
iige
ran
Pm-
ram- i
:jW!l I
1
tow 1
Ja, ook jou. Europa heeft boeren noodig, veel
boeren, om de uitgestrekte gebieden in het Oos
ten te bewerken. Germaansche boeren moeten
het zijn. Kerels, die weten van aanpakken en die
als het noodig mocht zijn hun grond kunnen ver
dedigen. Ook jij kunt boer worden. In den Ger-
maanschen Landdienst worden jongens en meisjes
van 1416 jaar opgenomen, die later in het Oos
ten willen koloniseeren.
Meld je daarom aan bij den Germaanschen
Lw^ienst, Kopingsl&an 9, UtlÊCilt,
0 CenF
7 cent
10 uurj
jward
e
a het
iigiig I
jrk I
orden I
i Mu- I
BEKENDMAKING.
Het bureau van den bevelhebber der Weer
macht in Nederland deelt mede:
Steeds weer worden gevallen gemeld, waar
in burgers verboden militaire gebieden of on
derkomens, kampen, gevechtastelllngen, stel
lingen, enz. naderen en dan, door den wacht
post aangeroepen, niet onmiddellyk blijven
staan. Met allen nadruk wordt de aandacht
van de burgerbevolking er opnieuw op geves
tigd, dat op ieder, die na sommatie niet on
middellijk blijft staan, zonder voorafgaande
waarschuwingsschoten onmiddellijk met scherp
wordt geschoten. De sommatie van een wacht
post moet steeds ernstig worden opgevat, aan
gezien deze het strikte bevel heeft, niet alleen
te schieten, maar ook 's treffen.
Bureau
Firma A. J. OSINGA BOLSWARD
Marktstraat 13 Tel. 4öl Giro 8792Ö
Advertentieprijs:
1 tot 10 m.m.
elke m.m. meer
Toezending der adv. Donderdags tot 10 uur
Verantwoordelijk voor de advertenties
A. J. Osinga Bolsward.
BESTRIJDING VAN DE OVERVALLEN
MET ROOF OP BEVOLKINGSBUREAUX,
DISTRIBUTIEKANTOREN ENZ.
De in toenemende mate plaats vindende over
vallen met roof op bevolkingsregisters, distributie
kantoren en transporten van distributiekaarten
voor levensmiddelen en het daardoor veroorzaakte
in gevaar brengen van de gelijkmatige verdeeling
van gebruiksgoederen van elke soort, in het bij
zonder van levensmiddelen, maken ingrijpende
maatregelen noodzakeitjk. Op grond van art. 58
der Verordening Openbare Orde (nr. 1/1943) be
paal ik daarom tot nader order:
Hij, die door diefstal, plundering, verduiste
ring, afpersing, of op andere wjjze zich we
derrechtelijk bevolkingsregisters, persoonsbe
wijzen, speciale vergunningen, distributie
kaarten voor levensmiddelen, stamkaarten,
contrólezegels, inlegvellen, stempels of andere
voorwerpen, die met de verzorging van de be
volking verband houden .toeeigent of deze on
bruikbaar maakt of zijn plicht tot het houden
van toezicht dan wel het beheeren of bewa
ken met betrekking tot de bovenbedoelde
voorwerpen verzaakt, dan wel een dergelijk
strafbaar handelen of nalaten in de hand
werkt, en daardoor een handeling verricht,
die er toe bestemd is of geschikt is de open
bare orde of de veiligheid van het openbare
leven in het bezette Nederlandsche gebied in
gevaar te brengen, wordt als saboteur door
het politiestandgerecht gevonnist.
’s-Gravenhage, 22 Februari 1944.
De Rijkscommissaris voor de be
zette Nederlandsche gebieden,
Get. SEYSS-INQUART.
Vandaag wordt een decreet gepubliceerd van
den Rijkscommissaris voor de bezette Nederland
sche gebieden, volgens hetwelk alle personen, die
zich schuldig maken aan een misdrijf tegen de
grondslagen van de voedselvoorziening en die een
misdrijf plegen tegen de organisaties voor een
rechtvaardige en gelijkmatige distributie van ver-
bruiksgoederen, in het bijzonder levensmiddelen,
als saboteurs overeenkomstig art. 1 van de Ord-
nungsschutzverordnung van 9 Januari 1943 na
een snelle procedure door de politiestandgerechten
met den dood worden gestraft. Van nu af kan
dus iedereen, die zich op de een of andere ■wijze
in den zin van het vandaag gepubliceerde de
creet schuldig maakt, op de doodstraf rekenen.
Dit decreet zal door de ordelievende bevolking
ten zuiden van Aprilia ingesloten vijandelijke
strijdkrachten werden, in weerwil van den verbe
ten tegenstand van den vijand, op een klein ge
bied opeengedrongen. Daarbij werden meer dan
400 gevangenen gemaakt. Verscheidene ontlas-
tingsaanvallen, die gesteund werden d«or zware
artillerie en scheepsgeschut stortten in ons af
weervuur ineen. Verdragend geschut bestookte
met goede uitwerking ontschepingen van den vij
and in het gebied van Nettuno en dwong ver
scheidene vrachtschepen den steven te wenden.
Aan het zuidelijke front mislukten vijandelijke
aanvallen ten noord-oosten van Caitelforte. Po
gingen van den vijand om de Gari over te steken,
werden afgeslagen. Van het overige front worden
geen bijzondere gevechtshandelingen gemeld.
Gistermiddag vloog een formatie Amerikaan-
sche bommenwerpers, krachtig door jagers be
schermd boven Zuid-Duitsch gebi'd. Door den
bliksemsnel reageerenden afweer van onze lucht-
verdedigingsstnjdkrachten wed de vtiond verhin
derd de voorgenomen geconcentreerde aanvallen
te ondernemen. 45 vijandelijke vliegtuigen, waar
onder 42 bommenwerpers, werden in luchtgevech
ten of door de luchtdoelartillerie vernietigd. Hier
mede verloor de vijand bijna de helft van de in
den strijd geworpen bommenwerpers.
In den afgeloopen nacht wierpen enkele vijan
delijke storingsvliegtuigen bommen neer op plaat
sen in West-Duitschland.
Formaties zware Duitsche gevechtsvliegtuigen
ondernamen opnieuw een zwaren do^ltreffenden
aanval op Londen, waardoor uitgestrekte bran
den en vernielingen in verscheidene Londensche
stadsdeelen werden veroorzaakt.
Het opperbevel der Duitsche weermacht maakte
vorige Zondag met betrekking tot de op 18 Febr.
gemelde bevrjjding van de ten westen van Tsjer
kassy ingesloten Duitsche troepen nog bekend:
De opneming van de bevrijde divisies is vol
tooid. De hier sedert den 28sten Januari afgesne
den troepen van het leger en van de Waffen-SS,
onder bevel van den generaal der artillerie Stem-
mermann en van den luitenant-generaal Lieb, heb
ben in heldhaftigen afweerstrijd stand gehouden
tegen den stormloop van zeer overmachtige vrjan-
delijke strijdkrachten en vervolgens in verbitterde
gevechten den omsingelingsring van den vijand
doorbroken. Leiding en troep hebben daarmede
aan de historie van het Duitsche soldatendom een
nieuw lichtend voorbeeld van heldhaftige volhar
ding, vermetelen aanvalsgeest en offervaardige
kameraadschap toegevoegd.
De tot ontzet van deze gevechtsgroep aange
treden formaties van het leger en van de Waffen-
SS onder bevel van den generaal der pantser-
troepen Breith schiepen in samenwerking met de
onder leiding van den luitenant-generaal Von Vor-
mann staande troepen onder de moeilijkste weers-
en terreinsomstandigheden door voortreffelijk
optreden van eiken soldaat de voorwaarde voor
de doorbraak. De bolsjewisten leden zeer zware
bloedige verliezen en verloren van 4 tot 18 Febr.
728 pantserwagens en stukken stormgeschut, 800
stukken geschut werden buitgemaakt en verschei
dene duizenden gevangenen binnengebracht.
Het achtste korps vliegers onder bevel van den
luitenant-generaal Seidemann heeft in beproefde
wapenkameraadschap de zwaar worstelende troe
pen van het leger voorbeeldig gesteund. Forma
ties transport- en gevechtsvliegtuigen ravitail
leerden de ingesloten strijdkrachten onder moei
lijke weersomstandigheid en krachtigen vijande-
lijken afweer van jagers en luchtdoelartillerie,
brachten hun munitie, levensmiddelen *en benzine
aan en namen meer dan 2400 gewonden m^e te
rug. Daarbij gingen 32 transportvliegtuigen ver
loren. 58 vijandelijke vliegtuigen werden in lucht
gevechten en door luchtdoelartillerie neerge
schoten.
op hoogst pijnlijke wijze kennis gemaakt met de
onverantwoordelijke Anglo-Amerikaansche oor
logvoering. In het bijzonder geldt dit voor de be
woners van twee wijken, waarop een reeks brisant
bommen zijn neergeworpen, welke rouw en ook
groot leed van anderen aard hebben gebracht
over velen. Talrijke huizen werden volkomen ver
nield.
Veel erger is nog, dat zooveel onschuldige
levens plotseling zijn weggerukt en menschen
misschien voor altijd zijn verminkt. De luchtbe
schermingsdienst, de geneeskundige dienst en de
technische noodhulp zijn terstond begonnen met
het allervoornaamste: het redden van zooveel mo
gelijk menschenlevens. In den loop van den mid
dag waren talrijke zwaar gewonden naar de zie
kenhuizen overgebracht.
Behalve de officieele diensten hebben ook tal
van burgers zeer doeltreffend hulp verleend.
Dank zij de medewerking van buurtgenooten,
vrienden en kennissen hadden vrijwel alle ge
troffenen binnen enkele uren nieuw onderdak.
Het aantal slachtoffers.
De Höhere SS- und Polizeiführer deelt mede:
Op 14 Februari 1944 is het Polizeistandgericht
te Assen bijeengekomen en heeft de onderstaan-
de leden van een groep terroristen ter dood ver
oordeeld
1. den wegwerker GerbenDesiréOswald
uit Harlingen,
2. den kantoorbediende
uit Harlingen,
3. den timmerman
Beetgum,
4. den student Folkert Bergsma
Delft.
Het overtuigend bewijs van hun schuld is ge
leverd en de veroordeelden hebben bekend, een po
ging tot moord te hebben gedaan op den Neder-
landschen eerste-luitenant der politie Van W jj-
n e n te Harlingen, alsmede op een anderen pro-
Duitschen Nederlander. Bovendien hebben zy hun
medewerking verleend bij overvallen op verschei
dene gemeentehuizen en distributiekantoren.
Voorts waren zij in het verboden bezit van vuur
wapens en hebben zij anti-Duitsche pamfletten
verspreid.
Het vonnis is, nadat het verzoek om gratie was
afgewezen, met den kogel voltrokken.
Het dr ‘1 van het Duitsche
Arbeidsfront.
Vorige week Vrijdag -.eeft te ’s-Gravenhage de
feestelijke opening plaats gehad van de Arbeits-
kammer van het Duitsche Arbeidsfront van het
Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. in Nederland.
Na een muzikale inleiding opende de Obmann
der D.A.F. in Nederland, de heer Kretschmar,
deze bijeenkomst, die werd bijgewoond door de
hoogste autoriteiten in den lande en tal van ge-
noodigden van D.A.F., N.A.I. en andere organi
saties.
Gelijk in Duitschland, waar zij reeds lang be
staat, is nu ook hier een Arbeitskammer inge
steld, die het D.A.F. in haar werkzaamheden
dient te ondersteunen. Zij wordt daarbij geholpen
door adviseurs, Unterkammer en arbeidscommis
sies, waarvoor vooraanstaande en actieve leden
van het D.A.F. in Nederland zullen worden uitge-
noodigd, hun medewerking te geven. Deze Ar
beitskammer zal, aldus spr., werk van beteekenis
kunnen verrichten bij de verbetering van de so
ciale toestanden in de bedrijven, de uitwisseling
van arbeidservaringen, de organisatie van het
prestatieloon, enz. Zij zal daarbij tevens haar zus
terorganisatie het N.A.F. kunnen voorlichten en
steunen bij eventueele pogingen tot een soortgelij
ken opbouw van haar organisatie.
Comb, vanSNEJEKER NIEUWSBLAD
(Drjjfhoufs Nieuwsblad an
Nieuwe Sneeker Courant) en
DE JONG’S NIEUWSBLAD, Bolsward.
Verschijnt eiken Vrijdagavond.
Leengeld ƒ0.75 per kwartaal bfj vooruit
betaling. Losse nummers 10 ct.
Hoofdredact.eurL. Kiezebrink, Sneek.
Piaatsverv. hoofdredacteur: C. Smit, Sneek
K. 22«
ongetwijfeld toegejuicht worden. Het publiek heeft
in den afgeloopen tijd herhaaldelijk kennis gekre
gen van roofovervallen op raadhuizen, distributie-
bureau’s, transporten van distributiekaarten, be
volkingsregisters, enz. De daders hebben meestal
getracht dergelijke overvallen en diefstallen met
patriottische motieven te camoufleeren. Het on
derzoek heeft echter in de meeste gevallen aange
toond, dat de distributiebonnen uit de zucht naar
geldelijk gewin in den zwarten handel verdwenen
en dat gestolen legitimatiepapieren voor misdadi
ge doeleinden werden gebruikt. Bij dergelijke over
vallen, die duidelijke aanwijzingen opleverden, dat
de daders in de eerste plaats gezocht moesten
worden In kringen van de beroepsmisdadigere of
van totaal ontwortelde anarchistische elementen,
zijn plichtsgetrouwe Nederlandsche ambtenaren
door misdadigers om het leven gebracht, terwijl
anderen gewond of mishandeld werden. Het kan
in het belang van de ordelievende bevolking niet
geduld worden dat tegen dergelijke elementen
met eenige clementie of zachtheid wordt opgetre
den. Om aan dezen toestand op doeltreffende wij
ze een einde te maken, kan de bevolking haar
steun verleenen, en wel in dien zin, dat zij iedere
actieve of passieve hulp of ondersteuning van
dergelijke misdadige aanslagen achterwege laat,
waarbij iedereen zich bewust moet zijn van het
feit, dat hij voor lederen vorm van hulp (mede
dader, begunstiger, heler, medeweter) op dezelfde
wijze gestraft wordt als de eigenlijke daders.
Slechts een volgens de plannen verloopende
vlotte distributie van de gebruiksgoederen, in het
bijzonder van levensmiddelen, waarborgt de le
vensmiddelenvoorziening van de burgerbevolking.
Met beperkingen en tekorten in de levensmidde
lenproductie, die door omstandigheden in de na
tuur of om andere redenen kunnen ontstaan, moet
bij wijze van voorzorg rekening gehouden en bij
het vaststellen van de rantsoenen dienovereen
komstig opgenomen worden. Deze vooruitziende
taak is onafscheidelijk verbonden met de recht
vaardige uitreiking van distributiekaarten aan de
bevolking, die gerechtigd is deze kaarten in ont
vangst te nemen. Wanneer in dit bestuursappa
raat om misdadige en egoïstische redenen geweld
dadig wordt ingegrepen, dan wordt zoodoende de
functie van dit apparaat ten nadeele van de ge-
heele Nederlandsche bevolking gesaboteerd.
De gevolgen van een dergelijk ingrijpen moe
ten en dit dient ieder duidelijk te beseffen
uitsluitend door de Nederlandsche bevolking ge
dragen worden; de bezettende macht wordt hier
door in geen geval getroffen.
BEKENDMAKING.
10.000 gulden beloonlng.
De Höhere SS- und Polizeiführer deelt mede
In de vroege morgenuren van 20 Febr. 1944
hebben verscheidene onbekende daders een over
val gepleegd op het gemeentehuis van Hooge-
zand. Hierbij werd een Nederlandsch politiebe
ambte, die wacht had, doodgeschoten.
De bevolking wordt aangespoord mede te hel
pen bij het opsporen van de daders. Voor ter
zake dienende aanwijzingen, die tot de arresta
tie van de daders leiden, wordt een beloonlng van
10.000 gulden uitgeloofd. Aanwijzingen van de
bevolking worden desgewenscht vertrouwelyk be
handeld.
Er wordt op gewezen, dat personen, die weten
wie de daders zyn en deze niet onmiddellijk aan
geven, evenals zij, die den daders onderdak ver
leenen of hen op een andere wijze ondersteunen,
volgens de bepalingen van de Ordnungsschutz-
verordnung op dezelfde wijze gestraft kunnen
worden als de daders.
Ter zake dienende aanwijzingen worden door
iedere Duitsche en Nederlandsche politie-instan-
tie in ontvangst genomen.
UTT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 24 Februari. Het opperbevel der
weermacht maakt bekend:
In het gebied van Kriwoi Rog was de gevechts-
activiteit geringer dan de vorige dagen. Verschei
dene aanvallen der bolsjewisten werden afgesla
gen.
Onze aanval ten westen van Swenigorodka won
terrein. Ten oosten van Sjasjkof mislukten ook
gisteren met bijzondere hardnekkigheid onder
nomen aanvallen der bolsjewisten, nadat een aan
tal vijandelyke pantserwagens was stukgeschoten.
Bij Saslaf en in het gebied ten zuiden van de
Pripetmoerassen verliepen eigen aanvallen suc
cesvol.
Ten zuiden van de Beresina, ten noorden van
Rogatsjef, alsmede ten zuid-oosten van Witebsk
duren de afweergevechten met onverminderde he
vigheid voort. Onze troepen verijdelden alle vijan
delijke doorbraakpogingen, grendelden plaatselijke
penetraties af of ruimden deze op en brachten den
vyand daarbij zware verliezen aan menschen en
materiaal toe.
Tusschen het Hmenmeer en het Peipusmeer
mislukten aan weerszijden van Dno en ten westen
van den spoorweg PleskauLoega pogingen der
bolsjewisten om door onze distantieeringsbewe-
gingen heen te breken. In het gebied van Narwa
leefde de gevechtsactiviteit weer op. Een eigen
aanval om een penetratieplek van een der vorige
dagen op te ruimen, maakte ondanks sterken vij-
andelijken tegenstand vorderingen.
In Italië werden door acties van stoottroepen in
enkele sectoren aan het front van het landings-
hoofd van Nettuno onze stellingen verbeterd. De
en
op
te
n-
ie
er
ie
a
n
•1
Op uitnoodiging van den Reichspressechef, dr.
Dietrich hebben Maandag drie hooge Duitsche of
ficieren van de Duitsche formaties, die bij de
succesvoll? doorbraakgevechten ten Westen van
Tsjerkassy door de Sovjet-troepen waren afge
sneden, het woord gevoerd voor ve"tegenwoordi-
gers van de buitenlandsche pers te Berlijn. Luite
nant-generaal Lieb na den heldendood van den
bevelhebber van de ingesloten Duitsche troepen,
generaal Stemmermann, laatste commandant van
deze formaties luitenant-generaal Gille, com
mandant van de SS-pantserdivisie „Wiking”’, en
SS-Hauptsturmführer Leon Degrelle, de stichter
van de Rexistische beweging hebben in hun ver
klaringen op ondubbelzinnige wijze de Sovjet-Rus-
sische bewering weerlegd over de liquidatie van
de gevormde Duitsche uitstulping. Van de inge
sloten Duitsche troepen zijn niet, zooals het
Sovjet-Russische inlichtingenbureau heeft gemeld,
90 procent vernietigd, doch integendeel on
geveer 90 procent van de afgesneden formaties
zyn in de Duitsche linie teruggekeerd. De woor
den van de drie officieren waren een getuigenis
van den ongebroken Duitschen soldatenmoed, die
zijn doel slechts ziet in het bevechten van de eind
overwinning.
De leider van het D.A.F.,- dr. Ley, hield hierna
een rede, waarin hij in twaalf punten de bedoe
lingen van het Duitsche arbeidsfront uiteenzette
en de plaats en waardeering van den arbeid in het
Europa van vroeger en van thans vergeleek. Het
doel van het D.A.F. formuleerde hij als volgt:
1. De Duitsche mensch Is het doel van al ons
politiek, economisch en cultureel handelen. Zyn
gezondheid, zijn welvaart, zijn kennen en kunnen
zijn het doel van al ons streven.
De marxisten en liberalen dachten in tegenstel
ling hiermede slechts aan geld. Vroeger dachten
de ondernemers slechts aan fabrieken en aandee-
len, maar de menschen Heten hen onverschillig.
2. De volksgemeenschap overwint het persoon
lijk- en het groepsegoïsme. De maatschappij be
stond voorheen slechts uit tallooze groepen van
bij elkaar behoorende belanghebbenden en men
stelde het belang van de natie als geheel steeds
ten achter bij persoonlijke en groepsbelangen.
3. De prestatie, verricht voor de gemeenschap,
vormt den grondslag voor den socialen rang, dien
een werker inneemt. In Engeland, In Frankrijk en
ook hier en daar in Nederland zijn de maatschap
pelijke toestanden gegrondvest op de verkeerde ge
dachte, dat de arbeider knecht is en de patroon
de heerscher over zyn personeel. Wij herstellen
daarentegen de menschelijke rechten in hun oude
Vooral Nijmegen, Enschedé
Arnhem zwaar getroffen.
Formaties Britsch-Amerikaansche bommen
werpers ondernamen in de middaguren van 22
Februari aanvallen op verscheidene plaatsen in
het Oosten des lands. Vooral de steden Enschedé,
Nymegen en Arnhem werden zwaar getroffen.
Het sterke gebruik van brandbommen toont aan,
dat de aanvallen niet zoozeer op militaire doelen
dan wel in de eerste nlaats op dicht bebouwde
stedelijke woonwijken gericht waren, waardoor
een groot aantal woonhuizen, verscheidene ker
ken, ziekenhuizen en andere openbare gebouwen
verwoest werden. De Nederlandsche burgerbevol
king leed zware verliezen. Het is op het oogen-
blik t og niet mogelijk nauwkeurige gegevens
over verliezen en verwoestingen te verkrijgen,
daar het reddingswerk nog aan den gang is.
De oude stad Nymegen is zeer zwaar getrof
fen. Op tal van plaatsen vielen brisant- en brand
bommen, die onmiddellijk een groot aantal slacht
offers maakten. Steekvlammen schoten op uit de
stad en de torens van de veertiende eeuwsche
St. Stevenskerk en die van de Karmel, het mees-
terbouwwerk van Ed. Cuypers, zag men wagge
len en omlaagstorten. Ook de St. Canisiuskerk
en de St. Franciscus brandden.
Het aantal dooden en gewonden is nog niet bij
benadering op te geven. Talryke slachtoffers lig
gen nog onder de puinhoopen. De schade is enorm.
De mooie oude stad is plotseling een zwaar ge
havende stad, een toonbeeld van oorlogsellende
geworden.
Ook Enschedé is het slachtoffer geworden van
een terreuraanval der Angelsaksen, waarbij
vooral de arbeidersbevolking zwaar getroffen is.
Enschedé was trotsch op zijn moderne arbeiders
woningen; nu ziet het met verbeten woede op de
zwarte puinhoopen daarvan. Een zeer groot aan
tal brandbommen werd over de stad uitgestrooid,
waardoor zeer talrijke en omvangrijke branden
ontstonden.
Als een groote ramp voelt men ook de volko
men verwoesting van de prachtige openbare lees
zaal en bibliotheek, een der beste in den lande,
zei men hier met trots. Drie kerken zijn in de
asch gelegd: een katholieke, een hervormde en
een gereformeerde kerk.
Het aantal dooden is tot nog toe niet zeer
hoog, maar de materieele schade is enorm.
De vreedzame Arnhemsche burgerij heeft ook
Het A.N.P. meldt:
Het totale aantal personen, dat slachtoffer ge
worden is van de Anglo-Amerikaansche bomaan
vallen van 22 Februari op Nederlandsche steden,
kan thans nog niet worden opgegeven. Tot dusver
zijn 465 dooden geborgen. Ongeveer 400 zwaarge
wonden zijn in ziekenhuizen en noodziekenhuizen
opgenomen. Ook het aantal lichtgewonden is zeer
groot.
In de betreffende steden werden, voor zoover
tot nu toe kon worden vastgesteld, meer dan 3000
huizen volkomen verwoest.
Rekening moet worden gehouden met een stij
ging van het aantal slachtoffers onder de Neder-
landsche burgerbevolking, daar hoofdzakelijk
dichtbevolkte woonwijken getroffen werden en de
bergingswerkzaamheden tengevolge van den
grooten omvang van het getroffen gebied zeer
tydroovend zijn.
N. V. D. -’erleende terstond hulp.
Onmiddellijk na de aanvallen op Nijmegen en
Enschedé was de N.V.D. ter plaatse om den
eersten nood van de slachtoffers te lenigen. In
beide plaatsen zijn terstond schadekaartenbu-
reaux ingericht, waar den gcheeien nacht is door
gewerkt. Tevens is in samenwerking met de des
betreffende instanties de voedselvoorziening en
de evacuatie geregeld.
HITLER ONTVANGT COMMANDANTEN
UIT GEBIED VAN TSJERKASSY.
Divisie Wiking heeft zich zeer
bijzonder onderscheiden.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 21
Febr. Na de bevryding van de ten Westen van
Tsjerkassy afgesneden Duitsche gevechtsgroep
heeft de Führer Zondag in zijn hoofdkwartier de
volgende commandanten van de troepenonderdee-
len ontvangen, die daar ingesloten waren: den
commandant van een vooruitgeschoven afdeeling,
luitenant-generaal Lieb, die bij de doorbraak
door den omsingelingsring de stoottroepen aan
voerde, den commandant van de SS-pantserdivisie
„Wiking”, SS-Gruppenführer en luitenant-gene
raal der Waffen-SS Gille, wiens uit Germaansche
vrijwilligere bestaande divisie zich onder zijn lei
ding in de zwaarste gevechten opnieuw zeer by-
zonder heeft onderscheiden en den commandant
van de SS-vrijwilligersbrigade „Wallonië”. SS-
Hauptsturmführer Leon Degrelle, die na den
heldendood van den commandant der brigade het
bevel op zich genomen heeft en die zich in de be
slissende doorbraakgevechten schitterend gehou
den heeft.
De Führer heeft genoemden commandanten per
soonlijk de hun, uit waardeering voor hun schit
terend persoonlijk optreden en den heldhaftigen
strijd van hun troepen verleende hooge onder
scheidingen overhandigd. Uit handen an den
Führer ontving luitenant-generaal Lieb het eiken
loof, behoorende bij het ridderkruis van het Ijze
ren Kruis, SS-Gruppenführer en luitenant-gene
raal der Waffen-SS Gille de zwaarden, behooren
de bij het eikenloof van het ridderkruis van het
Ijzeren Kruis, SS-Hauptsturmführer Leon De
grelle het ridderkruis van het Ijzeren Kruis.
Verdere hooge onderscheidingen voor troepen
commandanten en manschappen, die zich even
eens onderscheiden hebben, zijn verleend en zul
len door de plaatselijke bevelhebbers worden over
handigd.
De Führer liet zich door de commandanten een
uitvoerige uiteenzetting geven over het verloop
van de zware en harde gevechten, die na een we
kenlange worsteling bekroond werden door de
succesvolle doorbraak en het ontzet.
BEKENDMAKINGEN.
De Höhere SS- und Polizeiführer Nordwest
deelt mede, dat het politiestandrecht te Amster
dam op 22 Februari 1944 de volgende Neder
landsche staatsburgers als saboteurs ter dood
veroordeeld heeft
1. Den vischhandelaar Harm Gerssen, geb. te
Urk, op 6 April 1912.
2. Den chauffeur Willem van de Kamp, geb.
te Arnhem op 12 Juni 1919.
3. Den controleur en voormaligen Nederland-
schen politiebeambte Jacobus Heijdra, geb. te
’s-Gravenhage op 9 Augustus 1918.
4. Den stuurman Albertus Hommerson, geb.
te Culemborg op 10 Nov. 1905.
5. Den kapper Jan Eshuijs, geb. te Wormer-
veer op 1 December 1912.
6. Den bakker Cornells Koetsier, geb. te
Doorn op 21 October 1909.
7. Den sportleeraar Gerhardus Docter, geb. te
Haarlem op 1 Maart 1917.
Het vonnis is voltrokken.
De veroordeelden hebben een geheime vereeni-
ging opgericht met het doel om daden van sabo
tage te plegen tegen installaties van de Duitsche
weermacht en om overvallen met roof te plegen
op distributiebureaux en postkantoren. De bende
sloot zich einde 1943 aaneen in een tijd waarin
alle rustverstorende elementen door de in den
voorafgaanden zomer en herfst gevelde vonnissen
van het standrecht met nadruk gewezen waren
op de gevaren van hun handelwijze. Het politie
standrecht heeft reeds op grond van het lidmaat
schap van de geheime vereeniging, die ten doel
had het plegen van gewelddaden, tegen alle da
ders op grond van de Ordnungsschutzverordnung
van 9 Januari 1943 de doodstraf uitgesproken.
Gerssen, v. d. Kamp, Heijdra en Hommerson
hebben deelgenomen aan verscheidene roofover
vallen op distributiebureaux en een postkantoor.
O.a. hebben zij den overval gepleegd op het poli
tie- en distributiebureau te Oegstgeest op 9 Nov.
*43 en op ’t postkantoor te Purmerend op 11 Jan.
1944. By den laatsten overval maakten zij een
bedrag van 20.000 gulden buit, dat zy in korten
tijd voor persoonlijke doeleinden hebben verbrast.
Hierin heeft het Politiestandrecht evenals bij
de vroeger gevelde vonnissen handelingen gezien,
die de openbare orde in de bezette Nederlandsche
gebieden in gevaar kunnen brengen, zoodat tegen
de daders als saboteurs overeenkomstig art. 1
van de Ordnungsschutzverordnung de doodstraf
werd uitgesproken. Gerssen, v. d. Kamp en Es
huijs hebben bovendien in Januari 1944 tevergeefs
getracht een in aanbouw zijnd voor de Duitsche
weermacht bestemd vrachtschip in brand te ste-
I ken. Het politiestandrecht heeft deze daad alleen
al beschouwd als een misdaad waarvoor zy de
doodstraf verdienen en verklaard, dat op grond
van de Ordnungsschutzverordnung de poging tot
misdaad evenzoo gestraft wordt als de voltooide
misdaad. De veroordeelden Gerssen, v. d. Kamp,
Heijdra en Hommerson hebben een tamelijk groot
aantal vuurwapens in bezit gehad en deze bij het
plegen van de strafbare feiten telkens meege
nomen.
Door den president van het Politiestandrecht
werd verklaard, dat voor bewoners van ’t bezette
gebied, die in het bezit zyn van wapens en deze
voor strafbare handelingen gebruiken, alleen de
doodstraf in aanmerking komt. De veroordeelde
Koetsier heeft toegelaten dat in zijn woning wa
pens gebracht werden om aan de leden der bende
uitgereikt te worden, die deze dan ook gekregen
hebben. Deze handelwijze werd door het Politie
standrecht even zoo strafwaardig verklaard als
net bezit van wapens zelf, waarop volgens de
Ordnungsschutzverordnung de doodstraf staat. De
veroordeelde Docter heeft als lid van de sabotage
groep relaties aangeknoopt om wapens te verkrij
gen voor de sabotagegroep. Derhalve is zijn deel
neming aan de geheime vereeniging beschouwd
als een bijzonder ernstig geval waarvoor de dood
straf in aanmerking komt.