r
ekendmaking van den Höheren SS-
und Polizeiführer N or d we st
Bolsjewistische doorbraakpogingen verijdeld
Vrijïf 3 Maart 1944
3e Jaargang
NIEUWSBLAD VOOR HET WESTEN VAN FRIESLAND
1
No. 9*
1
BOLSWARDER EDITIE
3
WEERMACHTB£RICHT
I
1
W.
I
HERHAALDE BOMAANVAL OP ARNHEM.
1
‘i
I
HET AANTAL SLACHTOFFERS
TE ENSCHEDE.
I
WESTERGOO
OOSTLAND ROEPT
(Hoffmann/Stapf Pax s)
tl
DE STRIJD IN BIRMA.
Het Japansche hoofdkwartier deelt mede:
de
de
In de St. Jozefkerk aan het Keizer Karelplein
te Nijmegen heeft Dinsdagmorgen pater Rubbens
onder zeer groote belangstelling een plechtige mis
opgedragen voor de zielerust van de acht zusters
van hét gezelschap J.M.J. Gisteren is op verzoek
van de ouders in dezelfde kerk een plechtige re
quiemmis opgedragen voor de zielerust van de
acht zusters en de 22 kinderen van de Montessori
school, die bij de ramp zijn omgekomen. In de ker
ken van de stad konden de bewoners Woensdag
meubels en kleeding brengen voor de slachtoffers.
Er werd in ruime mate in geld en goed geofferd.
Naar architect Soetens, leider van het oprui-
mingswerk, meedeelde, zal bij een dageljjksche
werkzaamheid van 2000 man bij tienurigen ar
beidsdag een tijdsduur van zes maanden noodig
zijn om het geheele opruimingswerk te Nijmegen
te kunnen voltooien.
GIFTEN VOOR DE GETROFFENEN IN
HET OOSTEN DES LANDS.
Op verschillende kantoren van den Nederland-
schen Volksdienst zijn giften binnengekomen voor
de getroffenen in het oosten des lands, alsmede
aanbiedingen voor opneming van ouderloos ge
worden kinderen. Indian men dit voorbeeld wil
volgen, kan men giften storten op girorekening
174861 van de landelijke financieele leiding van
den Nederlandschen Volksdienst, te 's-Graven-
hage, onder vermelding: voor de slachtoffers van
Arnhem, Nijmegen en Enschedé. Zij, die pleeg
kinderen tot zich willen nemen, kunnen zich hier
omtrent verstaan met de afdeeling sociale zaken
op de plaatselijke kantoren van den Nederland
schen Volksdienst.
100 cent
7 cent
ken-
leren.
Zijl
;t op
imen
8'
□st
lef
:en
;en
be-
iigc
ran
0 C<*a?
7 cent
10 uur j
a
®n-
het
Ijjke
seil-
e
voï 1
mfc.’
s ge-
n het
;igkg
irk
orden
i Mu-
Pro- I
ram- j
tow I
tompen en in te drukken.
De Sovjet-Russen hebben hier lange flanken te
verdedigen en opereeren op deze bedreigde pun
ten met sterke formaties cavalerie en gemotori
seerde infanterie. De Duitsche operaties zijn nog
in vollen gang. Tegelijkertijd zijn de Dultschers in
den aanval aan de sector bij Swenigorodka (ten
en
op
ie
n-
;ie
er
ie
n
Bureau:
Firma A. J. OS IN GA BOLSWARD
Marktstraat 13 TeL 431 Giro 87926
Advertentieprijs:
1 tot 10 m.m.
elke m.m. meer
Toezending der adv. Donderdags tot 10 uur
Verantwoordelijk voor de advertenties
A- J. Osinga Bolsward.
j
DE COMMANDANT DER WIRING
ONDERSCHEIDEN.
Met verbetenheid en hardnekkigheid hebben
mannen van de divisie Wiking, dus eveneens
Nederlandsche vrijwilligers, schouder aan schou
der met hun andere kameraden gevochten. Ook
van hjogerhand zijn thans de prestaties van de
divisie-Wiking zeer geprezen en gewaardeerd.
De hooge onderscheiding den commandant SS-
Gruppenführer en luitenant-generaal der Waffen-
SS Gille door den Führer toegekend en overhan
digd, is dan ook de erkenning van de groote ver
diensten, welke de divisie zich heeft verworven.
Meldt u e i strijdt mee in de rijen der Waffen-SS.
Alle inlichtingen SS-Ersatzkommando Nieder-
lande, Den Haag, Korte Vijverberg 5 of aan de
Nebenstellen Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Lan-
gestraat 56, Groningen, Heerestraat 46; Enschedé,
Hengeloschestraat 30 en Heerlen, Saroleastr. 25.
Vrijdagavond hebben Anglo-Amerikaansche
vliegtuigen opnieuw bommen uitgeworpen op
Arnhem. Een arbeidersbuurt werd zwaar getrof
fen. Tot heden werden zes dooden geborgen.
krans op het graf namens de gemeente-ambtena-
ren. De deken van Nijmegen, pastoor G. W. van
der Heijde, geassisteerd door den pastoor G. J.
Lens van O. Carm. en van Kolfschoten S.J.J., wier
kerken vernield zijn, verrichtte de absoute. Ver
schillende kapelaans van de andere parochies wa
ren mede aanwezig. Een klein koor van geestelij
ken zong de Cantique Zacharias en de Liturge
Hymne voor de dooden. Tenslotte las de deken
pastoor v. d. Heijde met luide stem den brief
voor van Paulus aan de Thessalonicensen over de
opstanding, waarna de geestelijken de begraaf
plaats verlieten.
Daarna voerde ds. van Selm het woord namens
de Protestantsche gemeenten. Hij herdacht de
dooden en sprak troostwoorden van vertrouwen
in God tot hen, die achtergebleven zijn. God zal
alles ten goede beschikken, van nu aan tot in
eeuwigheid. Hij besloot zijn korte toespraak met
het Onze Vader.
De plechtigheid was hiermede geëindigd. Velen
van de aanwezigen bleven echter nog bij de gra
ven vertoeven.
e
ij
Op het landingshoofd an Nettuno kwam het
gisteren ten zuiden en zuidwesten van Cisterna
tot heen en weer golvende gevechten. Op -ver
scheidene plaatsen slaagde de vijand er in weer
binnen te dringen in de vooruitgeschoven stel
lingen, welke wij de vorige dagen hadden ver
overd. Verdragend geschut bracht in de haven
van Anzio een vrachtschip tot zinken en plaatste
verscheidene treffers op andere schepen. Forma
ties gevechtsvliegers zetten hun aanvallen op
vijandelijke schepen en ontschepingen in 't gebied
van Anzio voort en brachten door bomtreffers
zware schade toe aan een transportschip van 5000
ton. Van het zuidelijke front wordt slechts verken-
nings- en stoottroepactie aan weerszijden gemeld.
In den afgeloopen nacht ondernamen formaties
Britsche tximmenwerpers onder de bescherming
van het gesloten wolkendek terreuraanvallen op
plaatsen in Zuid-West Duitschland. Door talrijke
mijnen, brisant- en brandbommen werden vooral
in de woonwijken van de stad Stuttgart schade en
verliezen onder de bevolking veroorzaakt. Vijan
delijke stoorvliegtuigen lieten bovendien bommen
vallen op West-Duitschland. 4 vijandelijke vlieg
tuigen werden neergeschoten.
Onze luchtmacht ondernam opnieuw een groote
aanval op Londen. De in verscheidene golven aan
vallende zware gevechtsvliegtuigen lieten een
groot aantal brisant- en brandbommen op ver
schillende deelen der stad vallen. Er ontstonden
talrijke groote branden en omvangrijke vernie
lingen.
Het aantal dooden tengevolge van den lucht
aanval met brandbommen op Enschedé is tot 35
gestegen.
ces bezighouden met een organisatie van verzet-
pleging en terreur, die zich Oranje-vrijbuiters
noemde en haar centrales had te Utrecht, Woer
den en Epe (Gld.). De leden betitelden zich zelf
als terroristen en werkten volgens bolsjewistische
methoden. De organisatie was naar militair voor
beeld ingericht en droeg alle kenmerken van een
uitgesproken geheime terreur- en veemorganisa-
tie. Het grootste deel van de twintig voorgeleide
beklaagden had een verklaring onderteekend,
waarbij zij zich tot medewerking verplichtten.
Daarbij is het kenmerkend, dat tot den kring van
daders drie volle joden behoorden, onder wie een
uit Duitschland geëmigreerde te slechter naam
en faam bekend staande jood, die deze verklarin
gen onmiddellijk onderteekend hadden, maar fei
telijk niet medewerkten, doch andere leden tot da
den van geweld opstookten, terwijl zij zelf op den
achtergrond bleven en zich bezig hielden met
geldzaken en met de verdeeling van de geroofde
levensmiddelen- en textielbonnen. Het is ondub
belzinnig gebleken, dat deze joden tot de toon
aangevende leden van de organisatie behoorden
en dienovereenkomstig zijn opgetreden.
Met dit vonnis van het Standgericht wordt een
geheele reeks moord- en roofovervallen geboet,
waaronder de bijzonder wreede en geniepige over
vallen op het echtpaar Boyinga, op de echtelieden
Oudstedt, op den boer De Ruiter en op de vrouw
De Marsma.
Voor de werkwijze van de daders is het ken
merkend, dat zij ook weerlooze vrouwen niet
spaarden en haar alleen daarom neerschoten om
lastige getuigen uit den weg te ruimen. Voorts is
het kenmerkend, dat de moordenaars hun slacht
offers met onschuldige verzoeken aanklampten
om hen dan zeker en verrassend te kunnen neer
schieten. Deze gebeurtenissen toonen met volko
men duidelijkheid aan, dat hier sprake is van
bolsjewistische methoden.
Voorts is hiermede geboet een reeks van roof
overvallen op distributiekantoren, die bedreven
werden, hoewel de daders wisten, dat door het
rooven van de levensmiddelenkaarten enz. de ge
heele bevolking van de gemeente te lijden had.
Bij de uitvoering van deze roofovervallen hebben
zij van te voren geweten, dat zij ’t leven en de ge
zondheid van de ambtenaren en van hun eigen
volksgenooten ten zeerste in gevaar brachten.
Dat bleek ook uit het feit, dat in openbare gebou
wen waar veel publiek kwam tijdbommen werden
gedeponeerd.
Het proces heeft ook aangetoond, dat de da
ders de geroofde levensmiddelenbonnen in de eer
ste plaats ten bate van zichzelf besteedden en in
den clandestienen handel verkochten.
Ook in dit proces werd het bezit van wapenen
in handen van leden eener verzetsorganisatie,
zooals in het algemeen elk onbevoegd bezit van
wapens, als een zware misdaad beschouwd tegen
de verordening ter bescherming van de openbare
orde, zoodat alleen in deze overtreding reeds de
doodstraf lag opgesloten.
Oberbefehlsleiter Marrenbach sprak over de
prestaties van het Duitsche Arbeidsfront in den
oorlog. Het oorlogvoerende thuisfront, zoo zeide
hij, kent slechts één plicht: wapenen, uitrusting,
oorlogsproductie.
In opdracht van Reichsleiter dr. Ley werd rap
port uitgebracht over den arbeid op het gebied
van woningbouw en hulphuisvesting. De actie van
de hulphuisvesting is in dezen oorlog een wapen
om doeltreffend op te treden tegen de woon-
ruimteblokkade, die de vijand het Duitsche volk
heeft toegedacht.
Over de militaire positie sprak de chef van den
staf van de weermachtsleiding kolonel-generaal
Jodl. Hjj gaf een overzicht van de oorlogspositie
aan alle fronten. Zijn uiteenzetting, die in details
gepnszins de moeilijkheden miskende, waarvoor
de Duitsche oorlogvoering in het afgeloopen jaar
heeft gestaan en die zij in weerwil van alle plan
nen en bedoelingen van den vijand heeft overwon
nen, werd besloten met een blik in de toekomst,
waaruit een groot vertrouwen in het Duitsche
volk en zijn Führer sprak.
Reichsorganisationsleiter dr. Ley besloot de eer
ste reeks voordrachten met woorden, gewijd aan
den Führer en aan de idee als voortdurende
krachtbron der beweging. Hij schilderde den
Führer zooals deze van dag tot dag en van uur
tot uur gereed staat, als een lichtend voorbeeld
voor eiken nationaal-socialist en eiken Duitscher.
De Germanen zijn een boerenvolk en hierin
school immer hun kracht. Door gebrek aan ruimte
moesten velen den grond ontrouw worden. In he’.
Oosten is thans echter weer ruimte in overvloed.
Ruimte voor Germaansche boeren. Jongens en
meisjes van 14 tot 16 jaar kunnen zich thans
weer aanmelden om opgeleid te worden tot boer
en boerin. Aarzelt niet langer, wordt Weerboer In
het Oosten, door je aan te melden bij den Ger-
maanschen Landdienst, Koningslaan 9, Utrecht.
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 2 Maart. Het opperbevel der weer
macht maakt bekend:
In den zuidelijken sector van het oostelijke
front ondernamen de bolsjewisten, vooral in het
gebied van Kriwoi Rog talrijke aanvallen, die
geen succes hadden.
Ten noorden van Rogatsjef vielen de bolsjewis
ten met geconcentreerde krachten op een smal
front aan. Grenadiers en pa^tsergrenadiers ver
adelden alle doorbraakpogingen en brachten, op
doeltreffende wijze gesteund door artillerie en
luchtdoelartillerie den vijand zware verliezen aan
dooden en gewonden toe. In deze gevechten neeft
zich de Silezische 5e pantserdivisie onder bevel
van generaal-majoor Decker tezamen met de aan
haar toegevoegde infanterie- pantser- en lucht-
doelartillerieformaties bijzonder onderscheiden.
Ten n.-westen van Newel namen de vijandelijke
aanvallen in hevigheid toe. De doorbraakpogingen,
die den geheelen dag aanhielden, werden nadat 25
vijandelijke pantserwagens waren stukge-choten,
in zware gevechten verijdeld.
Aan het Narwafront werden de Sovjet-aanval-
len, met versch aangevoerde strijdkrachten onder
nomen, in zware gevechten af geslagen; voor een
deel stortten zij reeds voor onze stellingen in ons
vuur ineen.
In het hooge noorden drongen in den sector
Kandalaksja Duitsche stoottroepen de zeer ver
sterkte vtjandeljjke stellingen binnen en deden tal
rijke gevechtsstellingen met de bezetting in de
lucht vliegen.
Zuidwesten van Tsjerkassy), waar onlangs de
groote omsingelingsslag heeft gewoed.
Het eenige punt aan het geheele Oostelijke
front, waar de Sovjet-Russen aanvallen van groo-
teren omvang en beteekenis ondernemen, is het
gebied van Rogatsjef. Het is er den Russen klaar
blijkelijk om te doen, langs de spoorlijn door het
Noordelijke deel der Pripet-moerassen door te
dringen naar Bobruisk, doch ook deze operaties
moeten worden beschouwd als een voorbereiding
van een offensief, dat de Sovjet-Russen in dit ge
bied beoftgen.
N.A.D. OOSTKORPS 20.
Het pionierswerk, dat Nederlandsche arbeids
mannen in den zomer van 1943 in het bezirk Bia-
lystock verrichtten ten behoeve van Europa in
het algemeen en van Nederland in het bijzonder,
zal in 1944 worden voortgezet. Wederom zal een
N.A.D.-korps vrijwillig naar het oosten gaan om
daar ontwateringswerken uit te voeren. Het kli
maat daarginds bleek, evenals de voeding, de le
gering en de overige levensomstandigheden uit
stekend voor de Nederlanders te zijn. Zeer spre
kend daarvoor is het feit, dat talrijke vrijwilli
gers van 1943 zich ook voor het nieuwe oost-
korps hebben gemeld.
Daarnaast richt de Nederlandsche Arbeidsdienst
een oproep tot alle jonge Nederlanders, die den
leeftijd van zeventien jaar hebben bereikt en die
zijn geboren in de jaren 1925, 1926 en 1927 om
deel te nemen aan dit grootsche werk in Neder-
landsch verband dus in de uniform van den
N.A.D. en onder Nederlandsche leiding. Van be
lang is ook de bekendmaking, dat vrijwilligers,
die zulks verdienen, gedurende dezen inzet in de
oostelijke gebieden kunnen worden bevorderd en
later, in Nederland worden aangesteld als N.A.D.-
kaderlid. Ofschoon de deelneming aan oostkorps
20 slechts 4% maand zal duren en de vrijwilligers
reeds in den aanvang van Augustus 1944 zullen
terugkeeren, worden de mannen geacht hun ar-
beidsdienstplicht volledig te hebben volbracht.
De aanmelding is opengesteld t.e.m. 7 Maart
a.s. bij het N.A.D.-aanmeldingsbureau, onder het
welk de woonplaats van den desbetreffenden vrij
williger ressorteert, (opgave daarvan verstrekt de
burgemeester).
Twintig doodvonnissen.
Het Poliyjdgericht Den Haag heeft op 28
Februari lje volgende Nederlanders als sa
boteurs ter veroordeeld:
1. den boinci;g.o Klaas Postma, geboren 25
Dec. 1904 tippej-
2. den ara^y ROger Henri René Abma, ge
boren 17 l.Iijg te Roosendaal;
3. den pi^mmer Andrees van Beek, gebo
ren 9 Mei lig Apeldoorn;
4. den jo<& Fischer, geboren 11 Februari
1897 te Sairn.
5. den betE]]eur Albertus Henri Hey, ge
boren 20 Ap*5 te utrecht;
6. den instntmaker Cornells Hey, geboren
27 November) te utrecht;
7. den be^g-^gambte Leonardus Cornells
Hey, geboren5bruari 1914 te Utrecht;
8. den nota^j-p. Johannes Holswilder, gebo
ren 16 Februao2 te Schoonhoven;
9. den jood.j Keizer, geboren 14 Mei 1911
te Amsterdan
10. den timaan Christiaan Kerkhof, gebo
ren 9 Oct. 190ueeuwarden;
11. den accent Hans van Koetsveld, gebo
ren 23 Novemlgjg te Rotterdam;
12. den jookjnz Loewenstein, geboren 17
Februari 1919 en Haag;
13. den studej,cobus Alexander Martens, ge
boren 10 Augui923 te Haarlem;
14. den banger Egbertus Maria Meulen-
kamp, geboren»! 1916 te Kampen;
15. den kantelende Hubert van Oorschot,
geboren 30 Dec,r 1919 te Medan (Indië)
16. den reizigerman van Roon, geboren 23
Mei 1922 te Rotnn;
17. den kantediende Thomas Franciscus
Hendrikus Spos geboren 24 Mei 1914 té
Utrecht;
18. den studen.ter Verhage, geboren 17 No
vember 1921 te iwenpolder;
19. den huissier Jan van der Voort, gebo
ren 1 Juni 1923 Itphaas;
20. den kantooiende Antonius Josephus Ru-
dolphus Hegge, gen 11 December 1920 in Den
Haag.
Het vonnis wei de vroege ochtenduren van
29 Februari volten. Bij twee veroordeelden,
den betonemailleubertus Henri Hey en den
huisslachter Jan Ier Voort, werd het voltrek
ken van de doodstfoor den Gerichtsherr uitge
steld, om de kweyan gratieverleening te on
derzoeken.
Drie andere gen, die bij het Polizeistand-
gericht waren ingnd, zijn overgebracht naar
het Duitsche Obecht, daar het bij deze ge
vallen gaat om iidueele bedrijvers van mis
daden, die geen lijn van een terreurorgani
satie.
Ten aanzien vait vorenstaande wordt het
volgende medegede
Het Polizeistandjht moest zich in dit pro-
OVERGANGSSTADIUM AAN HET
OOSTELIJK FRONT.
De Berlijnsche correspondent van de Courant
het N. v. d. D. meldde 28 Febr. aan zijn blad:
Aan het Oostelijke front heerscht de laatste da
gen een betrekkelijke stilte, die aan een
storm vooraf pleegt te gaan. De gevechten, die
zoowel op de beide uiterste vleugels als vooral
aan de centrale sectoren nog altijd voortduren
dragen niet meer zulk ’n verbitterd karakter en
worden niet meer met zulk een concentratie van
krachten gevoerd als gedurende de eerste periode
van den grooten winterslag. De strjjd is inderdaad
in een overgangsstadium getreden, waarin beide
partijen pogen haar stellingen te verbeteren door
plaatselijke acties, maar overigens al haar aan
dacht wijden aan voorbereidingen, die getroffen
moeten worden met het oog op de algemeen ver
wachte hervatting van het Sovjetrussische offen
sief.
In het Noorden, in het gebied tusschen Peipus-
meer en Dmenmeer, duren de Duitsche uitwijk-
bewegingen, die reeds begonnen met de ontrui
ming van Novgorod (eind Januari), Jamburg (1
Febr.), Loega (13 Febr.), Sjimsk en Staraja
Roessa (18 Febr.), Cholm (20 Febr.) en Dno (24
Febr.), nog steeds voort. Het is nog niet met ze
kerheid te zeggen, op welke linie de Duitsche lei
ding haar troepen zal terugtrekken, maar deze
manoeuvres hebben kennelijk het doel, de lange
en grillige frontlijn aanzienlijk te verkorten.
Een soortgelijke ontwikkeling valt ook in het
Zuiden waar te nemen, waar de Duitschers zij
het ook op kleinere schaal uitpuilende front-
bochten bij Kriwoi Rog en Nikopol hebben prijs
gegeven om het onderling verband hunner stellin
gen hechter te maken. Naar een verbetering van
hun front streven de Duitschers ook in het cen
trum, nl. aan den sector Luzk—Rowno (op 2
Febr. ontruimd). Daar ondernemen zij nl. sedert
Het Japansche hoofdkwartier deelt mede: eenige dagen tegenaanvallen, welke klaarblijkelijk
1. In den sector Birma hebben de eenheden van i er op gericht zijn de scherpe Sovjetrussische wig
het keizerlijke leger, die sinds 9 Februari de die hier diep naar het Westen uitspringt, af te
hoofdmacht van Britsch-Indische strijdkracht, w
ten Noord-Westen van Boethidaoeng hebben om
singeld en aangevallen, het grootste deel van de
vijandelijke strijdmacht in de pan gehakt.
2. Het Indische nationale leger werkt met onze
eenheden nauw samen en behaalt schitterende
successen,
LAATSTE STRAATCOLLECTE
WINTERHULP SEIZOEN 1948-’44.
De laatste groote landelijke straatcollecte
van Winterhulp in dit seizoen wordt op
46 Maart gehouden.
Gecollecteerd zal worden met speldjes,
die betrekking hebben op ons zeewezen
Het zijn houten speldjes, waarop afbeel
dingen aangebracht zijn van de sluis te
IJmuiden, de Moerdijkbrug, het monument
op den Afsluitdijk, een zeesleeper met een
oceaanstoomer en ten slotte een beeld uit
onzen scheepsbouw.
Ook voor deze collecte geldthoe meer
collectanten (trices) hoe grooter het resul
taat. Daarom een dringend beroep op allen
die in staat zijn zich voor dit werk be
schikbaar te stellen, zich daarvoor te mel
den.
En overigens: laat di. laatste offer in de
straatcollecte voor Winterhulp in dit sei
zoen uw grootste zjjn
De commandanteder bij
Tsjerkassy bevrijdoepenaf-
deelingen bjj den Fir. Na de
bevrjjding van dé Westen
van Tsjerkassy esneden
Duitsche gevechtsp ont
ving de Führer op lebr. j.l.
in zijn hoofdkwartie com
mandanten der treaafdee-
lingen, die daar warigeslo-
ten: den commandatin een
voorhoede-afdeeling meral-
leutnant Lieb, den comdant
der SS pantserdivisie king”,
SS-Gruppenführer enneral-
leutnant der Waffen- Gille,
en den commandant: SS-
Vrijwilligersbrigade „tonie”,
SS-Hauptsturmführer Leon
Dégrelle. V.l.n.r.: LeoiSgrel-
le, die met het Riddeiis bij
het Ijzeren Kruis wetnder-
scheiden, SS-Gruppenftr en
Generalleutnant der Wn SS
Gille, wien de Führer cwaarden bij het Eikenloof overhandigt; geheel rechts, de Reichsführer
SS Heinrich Himmler. (Hoffmann/Stapf Pax s)
Te Nijmegen vond Zaterdag de
begrafenis plaats van ongeveer
500 slachtoffers van den Anglo-
Amerikaanschen terreuraanval
op Nijmegen. Overzicht tijdens
le plechtigheid op de begraaf
plaats.
(C.N.F./Brusse Pax s)
De begrafenis van de slachtoffers.
Duizenden van alle rangen en standen hebben
Zaterdagmiddag de laatste eer bewezen aan de
ongeveer 500 slachtoffers van de ramp, wier stof
felijk overschot op de gemeentelijke begraafplaats
aan den Graafschenweg te Nijmegen werd ter aar
de besteld. Op het tot chapelle ardente ingerichte
tooneel van de groote zaal van De ereeriging
stonden de stoffelijke resten opgebaard van een
der onbekend gebleven burgers als symbool van
alle bij deze ramp gevallenen. Ontelbare kransen
en levende bloemen lagen om de baar, welke te
gen een achtergrond van rouw en laurier stond.
Honderden aanwezigen zaten in stil gepeins in de
zaal, terwijl een kunstenaar op het orgel plechtige
muziek uitvoerde, o.a. het Largo van Handel, en
Jezps is mijn toevlucht.
Toen de bloedverwanten van alle overledenen
binnen waren, sprak burgemeester Van Lokhorst
een kort woord. Tot zijn spijt kon hij niet aan de
begrafenis deelnemen, omdat zijn gezondheid dat
niet toeliet. Hij deelde ten volle in het leed van de
burgerij. 22 Februari is jen keerpunt in de ge
schiedenis van Nederland. Wij leden reeds door
den oorlog, maar nu worden wij nog veel zwaar
der getroffen, juist even zwaar als de in Duitsch
land gebombardeerde steden. 22 Februari bracht
groot leed over Nederland, door een lagen massa-
sluipmoord. Velen zijn nu anders gaan denken
over de Engelschen en Amerikanen en beschou
wen ze nu niet meer als hun vrienden. Het volk
lijdt door den dood van zijn dierbaren, maar ook
door verlies van have en goed en door de vernie
ling van zijn cultuurmonumenten. Spreker dankte
allen, die reeds hielpen. Het is een eereplicht van
alle Nederlanders om de gevolgen van deze ramp
te helpen verlichten. Wij zelf moeten elkaar troos
ten en leeren berusten. Laat ons vertrouwen in
de Voorzienigheid, die dit alles als het ware heeft
bedoeld ten beste van allen en van de geheele ge
meenschap. Laten wij de beiofte afleggen, dat wij
goede Nederlanders zullen zijn, juist in de ure van
de beproeving.
Na deze woorden traden eenige Roode Kruis-
zusters op het podium en legden bloemen op de
baar. De organist speelde daarbij Ase’s dood van
Grieg. Langzaam aan verlieten nu de vele honder
den de groote zaal; zij vormden buiten een langen
stoet, waarbij zich tallooze andere burgers aan
sloten. 1
Voorop reed de lijkwagen, volgehangen met bloe
men, terwijl een groote volgwagen tot een reus
achtige rijdende bloementuil was geworden. Langs
den Langen Graafschenweg hadden zich vele dui
zenden opgesteld, die in stil gepeins den indruk-
wekkenden stoet langs zich heen lieten trekken.
Aan de groeve bevonden zich de Beauftragte
voor de provincie Gelderland, dr. Schneider, depu
taties van het Nederlandsche Roode Kruis, de
Weermacht, het gemeentepersoneel, luchtbescher
mingsdienst, twee wethouders, de heeren ir. Hon-
dius en Wolzak en anderen. De vorige burge
meester van Nijmegen, de heer J. A. H. Steinweg,
was ook aanwezig.
Allen schaarden zich in een wijden kring om de
zes groote massagraven, waarin de eenvoudige
doodkisten stonden. Op sommige kisten lag een
kruis, op andere waren bloemen gelegd. Ir. Hon-
dius schetste in sobere woorden de voorbereidende
regeling van deze begrafenis, welke zoo stijl- en
piëteitsvol mogelijk gehouden moest worden, wat
niet had kunnen gebeuren, wanneer elk lijk afzon
derlijk had moeten worden begraven. Hier is geen
onderscheid gemaakt. Wijlen wethouder Croone
ligt hier naast den eenvoudigsten man der stad.
1 Deze ramp heeft de burgerij meer tot elkander
gebracht. Zoo kon het ook geschieden, dat de
geestelijkheid der stad over alle bezwaren van
deze massabegrafenis is heengestapt en dat nu
hier zoowel de roomsch-katholieke als de protes
tantsche godsdiensten vertegenwoordigd waren en
gemeenschappelijk optraden.
Comb. sALElïmüK NIEUWSBLAD
hjout's Nieuwsblad en
Sneeker Courant) en
DE jo. MKLWSBLAD, Bolsward.
Verschijr^et) vrijdagavond.
Lee»geldjft kwartaal t^j vooruit
betaling e nummers 10 ct.
Hootdredjj.Kiezebrink, Sneek.
Plaatsver^jjdredacteur: C. Smit, Sneek
22M
OPRICHTING VAN DNSDAP HERDACHT.
Dr. Géls: Na crises komt
steeds verlossende uur weer.
Het D.N.B. meldt uit lijn:
Ter gelegenheid van herdenking van den
oprichtingsdag van de pa op 24 Februari is een
vergadering van de Risleiter, Gauleiter en
Verbandeführer van de ID.A.P. gehouden.
Reichsleiter Rijksminis dr. Göbbels gaf, naar
de National-sozialistischPartei-Korrespondenz
meldt, een algemeen ovent van de politieke en
militaire gebeurtenissen, ze oorlog, zoo zeide
hij, is een strijd om ons mnale bestaan en een
conflict tusschen twee wereldbeschouwingen.
Daarom wordt hij met bijdere verbittering en
scherpte uitgevochten, zoc alle botsingen tus
schen wereldbeschouwingen de geschiedenis.
Als leider van de interdsterieele commissie
voor de schade door den 'htoorlog wijdde dr.
Göbbels speciale aandachtm de vraagstukken
van de burgerlijke luchtvediging. Hij legde er
nadruk op, dat de houdinjan de burgerbevol
king en de prestaties van partij in den lucht
oorlog een der roemrijkste ofdstukken van de
zen oorlog vormen. De stel sterker wordende
Duitsche afweer en de in dgheid toenemende
Duitsche luchtaanvallen op geland bewijzen de
groeiende kracht van Duitsand. Ook op andere
belangrijke terreinen van jtieke en militaire
oorlogvoering zijn er alle kam, dat Duitschland
in afzienbaren tijd de wet vihet handelen weer
volledig tot zich trekt. Wij lan thans voor de
taak, aldus dr. Göbbels, ons ierlijk te wapenen
voor de laatste en beslissen faze van dezen
oorlog en ons materieel, moreen geestelijk daar
op voor te bereiden. Wij oudesichs- en Gauleiter
hebben aan de zijde van deFührer reeds zoo
vaak groote historische ontvkelingen medege
maakt, dat wjj nauwkeurig ten, dat na crises
steeds het verlossende uur vsde gezegende ge
legenheid komt. Daarvan zijn ij ook thans allen
vast overtuigd.
Gauleiter Grohe (Keulen-Ah) gaf in een re
feraat een overzicht van den oeid van de partij
in den luchtoorlog en schetstöoe ook onder de
moeilijkste omstandigheden deartij, behalve dat
zij practische hulp verleent aarie door de lucht-
terreur getroffen bevolking, stds ook haar taak
van het leiden van en het zoen voor de men-
schen vervuld heeft en daardo belangrijk heeft
bijgedragen tot de moreele krat van het Duit
sche volk.
Oberbefehlsleiter Backe gaf m overzicht van
de taak van het rtjksbureau vo< het landvolk als
het politieke leidende orgaan 'an de Duitsche
boerenbevolking. De politieke leing van de Duit
sche boerenbevolking heeft die ivolking gebracht
tot een krachtsontplooiing zond weerga, vooral
in den oorlog, hoewel vele manilijke werkkrach
ten er aan onttrokken zijn. Datdoor is de voed
selvoorziening van het Duits© volk gewaar
borgd.
KEURINGEN.
Voor de Waffen-SS, SS-Wachtbataljon in
Amersfoort, Landstorm Nederland, Kriegsmarine
en de Germaansche SS in Nederland.
Alle inlichtingen, brochure, reisbiljetten voor
de heen- en terugreis verkrijgbaar bij de Neben
stellen der Waffen-SS Amsterdam, Dam 4; Alk
maar, Langestraat 56; Heerlen, Saroleastr. 25;
Groningen, Heerestr. 46; Enschede, Hengelosche
straat 30 en het SS Ersatzkommando Niederlande,
Den Haag, Korte Vijverberg 5.
9 Maart, 914 uur: Rotterdam, Deutsche Ober-
schule, Westerlaan 2; 10 Maart 912 uur: Den
Bosch: Hotel Noord-Brabant, Markt 45; 1518
uur: Venlo, Deutsches Haus, Egmondstr. 16; 11
Maart 912 uur: Arnhem, Café Royal; 1518
uur: Zwolle, Hotel Gij tenbeek; 12 Maart 912
uur: Groningen, Heerestraat 46; 1518 uur:
Leeuwarden, Huize Schaaf, Breedstraat; 13 Maart
9—14 uur: Amsterdam, Dam 4; 14 Maart 914
uur: Utrecht, N.V. Huis, Oudegracht 245; 15
Maart 914 uur: Amersfoort, Pol. Durchgangs-
teg.er, Leusderweg.
