1 Hevige strijd in Normandië, aan dé Zuid- Fransche kust en in het Oosten No. 33 BOLSWARDER EDITIE 3e Jaargang Vrijdag 18 Aug. 1944 NIEUWSBLAD VOOR HET WESTEN VAN FRIESLAND BUITENLAND I WEERMACHTBERICHT 5 A ae als r bestaan: a) bitumineuze vloe- b) niet naadlooze vloeren, c) bitummeuze oven- en WESTERGOO i 100 cent 7 cent Toezending der adv. Donderdags tot 10 uur Verantwoordelijk voor de advertenties A J. Oslnga Bolsward. „Waarom ben ik toch met mijn kind pp reis gegaan I” Nog hoor ik het de moeder, knielend naast het ontzielde lichaam van haar dochter, uitroepen. Wacht u dan toch niet, voordat het ook voor u te laat is. Beschermt uzelf tegen de gevaren, die u dreigen in dezen verschrikkelijken oorlogstijd, Blijft thuis. Ook u dreigt op reis ieder oogenblik ernstig gevaar Bureau: Firma A J. OSLNGA BOLSWARD Marktstraat 13 TeL 451 Giro 87926 Advertentieprijs: 1 tot 10 num. elke m.m. meer Comb, van: SNEEKER NIEUWSBLAD (DrtjfhouVs Nieuwsblad en Nieuwe Sneeker Courant) en DE JONG’S NIEUWSBLAD, Bolsward. Verschijnt eiken Vrijdagavond. Leesgeld 0.75 p. kwartaal bij vooruitbet. Weekabon nementen 6 ct. p. w. Losse nummers 10 ct HootdredacteurL. Kiezebrink, Sneek. Plaatsverv. hoofdredacteur: C. Smit, Sneek K. 22« DOODVONNIS. De Nederlander Hendrik Peter de Bie is bij vonnis van het Duitsche Obergericht ter dood veroordeeld, daar hij in het verboden bezit van een vuurwapen met munitie was en anti-Duitsche geschriften had verspreid. Het vonnis is na on derzoek van de mogelijkheid van gratie voltrok ken. BMJFT THUIS, REIST NIET. OOK U LOOPT GEVAAR Voor mij op mijn schrijfbureau ligt een stille getuige van het namelooze leed, dat Zaterdag middag 5 Aug. in enkele minuten door een aanval van EngelschAmerikaansche jagers op een electrischen trein in het Westen des lands werd te weeg gebracht, aldus schrijft de sportredacteur van het A.N.P. De stille getuige, een mitrailleurkogel van mid delzwaar kaliber, is één van de duizenden projec tielen, welke de Anglo-Amerikanen op de weer- looze inzittenden, van den electrischen trein af schoten. Het was een voortrein, welke met eenige ver traging te kampen' had en die zóó vol was, dat tientallen reizigers in "de tusschenstations geen plaats konden krijgen en tot den volgenden trein moesten wachten. Als zij gewetten hadden welk een onbeschrijfelijk leed zij daarmede ontliepen zouden‘Zij minder tekeer zijn gegaan bij het ver trek van den overbezetten trein Ik zat, aldus gaat het verhaal van den sport redacteur verder, rustig te lez^n in een hoek van een tweedeklas wagon. In H. was er luchtalarm en ik bemerkte aan de vele burgers, die naar het Noorden wezen, dat daar iets te zien moest zijn. Ik zat evenwel aan den anderen kant van den trein en verdiepte mij dus verder in mijn lectuur. De trein vertrok en reed binnen enkele minuten op volle snelheid, toen plotseling één der passa giers, die aan de andere zijde van den trein de verrichtingen der overvliegende formaties volgde, brulde: „Bukken, daar komen ze'. Nauwelijks had de man dezen kreet geuit of het geluid van neersuizende vliegtuigen vervulde den wagen, waarvan de meeste ramen in verband met de hitte wijd open stonden, met direct daarop het knetterende geluid van mitrailleurs en inslaande kogels. Bij het tweede salvo, dat direct daarop volgde (-het bleek dat drie jagers den trein aan vielen keek ik naar buiten en zag de meeste voor den trein bestemde projectielen in den berm aan de overzijde van de sloot lapgs den spoordijk in slaan als uiteenspattend vuurwerk. Ik zonk op mijn knieën en drukte mijn hoofd in de kussens in afwachting van het volgende salvo, dat niet lang op zich liet wachten. 'Overal in het rond hoorde en voelde ik aan mijn tot het uiterste ge spannen zenuwen de kogels inslaan. Rinkelend vielen de glasscherven en het inslaan der projec tielen in het houtwerk gaf een zonderling kra kend geluid. Toen stond de trein stil. Een overbuurman sprong uit het raam. Dat voorbeeld volgde ik ter stond. Daar kwamen de vliegtuigen opnieuw aan. Ik hoorde /net aan het geluid der motoren. Ik wierp mij plat op de spoorbaan vlak onder (Jen wagen. Hier liet ik weer drie salvo’s over mij heengaan. Nu beheerschte mij nog slechts één ge dachte Weg, zoo gauw mögelijk ver weg van dezen trein Ik sprong op en nam de langs de spoorbaan liggende sloot met een te korten sprong; ik haalde amper de overzijde en plonste met mijn beenen in het water. Daar hoorde ik op nieuw de toestellen naderen. Ik zonk omlaag en liet wederom drie salvo’s oVer mij heengaan. Een naast mij liggende jongeman bégon te brullen. Ik zag hoe het bloed spoot uit zijn linkerschouder. Weer sprong ik op en liep eenige tientallen me ters langs de spoorbaan. Daar kwamen de mon ster» weer aan; opnieuw zocht ik dekking en zoo bleef het voortduren, todat ik zag, dat de jagers zich voor goed van den trein verwijderden. Ik zwaaide met mijn armen ten teeken van de tientallen reizigers, die nog steeds voortrenden en schreeuwde: Keert terug, het gevaar is geweken. Doen zij schenen mij niet te hooren. Door een pa- nisehen schrik bevangen renden zij verder. Ik liep naar den trein terug. Welk een verschrikkelijk schouwspel deed zich aan mij voor. Wat ik zag langs de spoorbaan en in de verschillende wagens leent zich ternauwei nood voor een beschrijving. Machteloos stond ik daar te midden van een mateloos leed, in enkele 'minuten over tientallen uitgestort. Totdat na on geveer twintig minuten de reddingsploegen ver schenen om het werk over te nemen vau de enke lingen, die bij den trein waren gebleven. Ik zocht daai na mijn jas en vond deze op de plaats waar ik gezeten had, doorzeefd met kogelgaten. Mijn actetasch had het er beter afgebracht. Toen ben ik met een gewondentransport meegegaan, waar na ik verschillende families telefonisch heb kun nen waarschuwen, aldus den wensch van verschil- lend^ernstig getroffenen vervullend. Wie dat heeft meegemaakt, stapt zoolang deze krankzinnige strijd duurt, niet meer voor een ple zierreisje of familiebezoek in een trein, noch stelt hij zijn gezinsleden aan dergelijke gevaren bloot. En toch zijn er duizenden, die zich nergens aan storen en de treinen bevolken alsof er geen geva ren Z.S. PROCEDURE VOO”. DE NEDER LANDSCHE BOUWINDUSTRIE. Van bevoegde zijde wordt medegedeeld: De procedure der Z-S kaarten als maatregel op grond van de verordening van den Rijkscommis- saris voor het bezette Nederlandsche gebied no. 108/42 betreffende^ de verplichting tot het ver strekken van inlichtingen wordt thans ook toege past op het geheele gebied van de Nederlandsche bouwindustrie. Er moeten derhalve aan deelnemen ondernemin gen, welke onder de volgende groepen ressortee- ren: 1. vakgroep burgerlijke en utiliteitsbouw met de ondervakgroep: a) woningbouw voor de markt. 2. Vakgroep grond- en waterbouw met de on dervakgroepen: a) constructieve betonbouw en b) heiwerken. 3. Vakgroep wegenbouw met de ondergroepen: a) bitumineuze wegenbouw, b) be ton wegenbouw, c) klinkerwegen, keiwegen en tegelpaden'. 4. Vakgroep baggerwerken: 5. jVakgroep aanverwante bedrijven. Tot deze vakgroep worden ook gerekend C volgende bedrijven voor zoover zij niet reeds al ondervakgroepen 1i-1... ren, t' dakbedekkingen, d) oven- en schoorsteenbouw, e) isolatiewerken, f) bergingsbedrijven. Ook firma’s, vereenigingen van huiseigenaren of ondernemingen voor onroerende goederen, wel ke niet zijn aangesloten bij de bedrijfsgroep bouw industrie of bij de vak- en ondervakgroepen, moe ten, voor zoover zij eigen arbeidskrachten in dienst hebben voor werkzaamheden van boven genoemden aard, aan de Z-S procedure deelnemen. Ondernemingen, welke zich behalve met derge lijke werkzaamheden ook nor bezighouden met industrie (b.v. de betonwarenfabficage) of handel (b.v. handel in bouwstoffen) en voo,r dit deel van haar bedrijf reeds behandeld zijn, zijn in dit ge val slechts met het gedeelte van haar bedrijf, DE Z.S.-PROCEDURE. Thans voor de „bedrijfsgroep wegvervoer”. Van bevoegdq, zijde wordt medegedeeld: De procedure der Z.-S.-kaarten als maatregel op grond van de -verordening van den Rijkscom- missaris voor het bezette Nederlandsche gebied nr. 108/42 betreffende de verplichting tot het ver strekken van inlichtingen wordt thans ook toege past op het geheele gebied van de Nederlandsche „bedrijfsgroep .wegvervoer”. Er moeten derhalve aan deelnerhen’alle ondernemingen, welke onder de volgende groepen ressorteeren 1. Vakgroep per sonenvervoer; 2. Vakgroep goederenvervoer; 3. Bedrijfsgroep tramwegen. De aanvraagformulie ren zijn bij de Kamers van Koophandel en haar filialen verkrijgbaar, Bevoegd Voor het behande len der in te leveren Z-kaarten-aanvragen is al leen de Bevollmachtigte für den Nahverkehr, Zeist, Utrechtscheweg 84. De aanvragen moeten op de enveloppe worden voorzien van de opmer king Z.-S.-procedure. Duitsche ondernemingen, waarvan de eigenaars of de meerderheid Rijks- duitschers zijn, alsmede ondernemingen, waarvan het kapitaal voor meer dan 50 pet. zich in Rijkst duitsch bezit bevindt, of die een Rijksduitschen Treuhander hebben, moeten haar aanvragen in- vat^ zijn verbindingen berooven, inzonderheid in de buurt van Parijs. Voor het overige rukken ver der Zuidelijk snelle Amerikaansche troepen, na Nantes en Angers te hebben bereikt, verder langs de Loire in de richting van Tours op. Er bestaat, aldus de Nieuwe Rotterdamsche Courant, tusschen den Canadeeschen zuidwaart- schen aanval van Caen naar Falaise en de Ameri kaansche operaties tusschen Le Mans en Alenqon een nauwe samenhang, terwijl het de vraag is, of daarnaast al de vobrwaarden voor een on middellijk voortgezetten opmarsch naar Parijs en Orleans aanwezig zijn. In aanmerking moest wor den genomen, dat het aanvoer- en reserve- probleem, hoe verwonderlijk ook opgelost, nog moeilijkheden zou opleveren bij de gelijktijdige uitvoering van ondernemingen, die èn de ver overing van de sterk verdedigde Duitsche steun punten aan de Bretonsche kust en de Loire-mon- ding, èn het bereiken van' de Jijn Parijs—Orleans, èn het verkrijgen van contact met het Canadee- sche eerste leger tot taak zouden hebben. Vooral het laatstgenoemde doel moest meer krachten vragen, naarmate de D'uitschers ten Noorden van Falaise sterkeren tegenstand boden en de beweeg lijke arm van de tang, welke de geallieerden om de verdedigers van Zuid-Normandië wilden leg gen, dus door het Amerikaansche derde leger ge vormd moest worden. Toch moest, volgens een algemeen beginsel van oorlogvoering, zulk een omvattingsmogelijkheid, wanneer zij zich voordeed, den voorrang hebben boven onmiddellijke ruimte lijke vorderingen. Meer in het bijzonder moest het geallieerde opperbevel rekening houden met een voortdurende bedreiging van zijn langen rechter vleugel, zoolang de tegenstander zijn waardevolle Normandische positie handhaafde en op een be paald oogenblik zelfs een aanval kon uitvoeren opden toten nog tamelijk nauwen corridor van Avranches, waar doorheen al het transport voor den opmarsch naar Bretagne, naar het Oosten en naar het Noorden moest passeeren. Thans is die doorgangszöne, sedert Mortain en Sourdeval in verbitterde gevechten voor de Duitschers ver loren zijn gegaan, veel breeder geworden, maar ook uit dezen strijd is gebleken, dat de verdedi gers aan hun stellingen in Zuid-Normandië zoo lang mogelijk hebben vastgehouden, teneinde van de binnenlinie uit zoowel de Noordelijke als de Zuidelijke geallieerde legers te kunnen bestrijden. Het is dus begrijpelijk, waarom Montgomery ook van zijn Amerikaansche contingenten groote krachten heeft besteed aan ’het doel om d$ Duit sche divisies in Normandië te isoleeren. Uit velerlei berichten blijkt, dat om de opening tusschen het Canadeesche eerste en het Ameri kaansche derde leger, onderscheidenlijk staande ten Noorden van Falaise en ten Noorden van Alencon, een groote slag ontstaan is met de oost- waartsche verbindingswegen als inzet. Het weer, dat de luchtmacht der geallieerden zoolang ver hinderd heeft geheel tot haar recht te komen, is hun daarbij thans van voordeel. Wat de landope raties betreft, schijnen de geallieerden zich niet slechts te beperken tot hun oorspronkelijke aan vallen in de richting van Falaise, maar deze ook te ondersteunen door secondaire ondernemingen. Zoo gewagen de berichten van Engelsche acties van de bruggenhoofden beoosten de Orne uit (Troam en ThuryHarcourt) en van een split sing der Amerikanen bij Alencon, die thans niet alleen langs den weg over Argentan naar Falaise maar tevens in Noordoostelijke richting zouden oprukken. Daarnaast voeren de geallieerden el ders aan het Normandische front aanvallen uit met het kennelijke doel den tegenstander te bin den en hem zijn bewegingen te verhinderen. Hoewel bij dit alles, zooals gezegd, voor Mont gomery de beslissing in den Normandischen slag thans op de eerste plaats moet komen, is het ge lijktijdige verkrijgen van ruimtelijke aanwinsten naar het Oosten toe toch niet zonder belang. J» snelheid in deze phase van den strijd een van de voornaamste eigenschappen geweest, waarin de geallieerden hun kracht hebben gezocht, sn die hun de jongste overvleugelende beweging nebben mogelijk gemaakt, dan mogen zij dit voordeel niet tijdelijk verliezen door zich voortoopig uitsluitend op den slag in Normandië te concentreeren. De veronderstelling is gemaakt, dat de Duitschers om velerlei redenen de Seine zullen verdedigen en dat de zóne tusschen Seine en Loire, waar deze rivieren elkander het dichtst naderen, namelijk tusschen Parijs en Orleans, zich daarbij kan aan sluiten. Op grond van de in verband daarmee ge troffen maatregelen zou er een wedloop kunnen ontstaan om de beheerschende posities en vandaar^ de voortdurende berichten over snelle Amerikaan sche vorderingen naar het Oosten toe. Beide par tijen laten zich daarover weinig uit, al werd van Duitschen kant reeds eenige dagen geleden ont kend, dat een Amerikaansche voorhoede zich bij UIT HET HOOFDKW ARTIER VAN DEN FÜHRER, 16 Augustus. Het opperbevel der weer macht deelt mede: In Normandië woeden verbitterde gevechten, waarvan het zwaartepunt s gelegen in het gebied ten Noorden en Noordoosten van Falaise. De vij and tracht steeds weer met het grootste gebruik van materiaal over een breed front in de richting van Falaise door te breken, or"7 zich te vereenigen met de uit het gebied van Carrouges naar het Noorden aanvallende Amerikaansche strijdkrach ten. Pas na urenlangen strijd slaagde de vijand er met zware verliezen in binnen te dringen in ons met steunpunten bezette front en in Zuidelijke en Oostelijke richting terrein te winnen. Uit het gebied van Alenqon naar het Oosten op dringende vijandelijke strijdkrachten zijn in den Met het dorschen der oliehoudende zadèn, die voor onze vetvoorziening van zoo groot belang zijn, is men in dep Wieringermeerpolder begonnen. Daar in dezen polder groote hoeveelheden kool-, raap- en blauwmaanzaad zijn verbouwd, moet higr vele weken achtereen hard worden aangepakt. jC.N.F./Kuiper Fax s). DE GEVAARLIJKE LUCIFER. Nog steeds is een veelvuldig voorkomende oor zaak van brand het spelen met lucifers door kin deren. Dit euvel is zelfs in dezen oorlogstijd eer toe- dan afgenomen. Vele bedrijven en goederen (voornamelijk boerderijen) welke met veel moeite en zorg werden opgebouwd of verkregen en welke onder de huidige omstandigheden voor de voedsel voorziening in ons land van het grootste belang zijn, gaan hierdoor verloren, terwijl vervanging van deze waarden thans practisch niet mogelijk is. Herhaaldelijk is in de bladen op dit euvel ge wezen en de medewerking‘der ouders en opvoe ders verzocht. Dit heeft echter niet tot vermin dering van het aantal branden geleid. Ook van de zijde der overheid is aan dit pro bleem meer aandacht dan voorheen gewijd. In dit verband zij hier de aandacht speciaal der ouders gevestigd op het besluit van den secretaris-gene- raal van het departement van justitie van 5 Aug. 1943 betreffende toezicht op minderjarigen. Daar in is bepaald, dat hij, die nalatig is over een min derjarige beneden den leeftijd van 18 jaar, die onder zijn wettig gezag staat of aan zijn zorg, opleiding of waakzaamheid is toevertrouwd, het vereischté* toezicht te houden, met gevangenis straffen van ten hoogste 5 jaren of met hechte nis van ten hoogste 6 maanden of met geldboete van ten hoogste 300.wordt gestraft, indien de minderjarige een strafbaar feit begaat, dat door behoorlijk toezicht had kunnen worden voorkomen. Thans zal door strengere toepassing van boven genoemd besluit, zoowel door de politie «lIs door de justitie, mede worden getracht het hierbedoelde euvel te bestrijden- De schuld immers van brandstichting door kin deren is veelal bij de ouders te zoeken. Deze hou den er in het algemeen te weinig rekening mede, dat lucifers geen speelgoed zijn. Wanneer jonge kinderen aanwezig zijn, behoort het een tweede gewoonte van de ouders te zijn om na het gebruik van lucifers de doosjes zoodanig op te bergen, dat dé kleintjes er niet bij kunnen komen. Ofschoon de huidige schaarscHte aan lucifers wellicht een factor ten goede zal blijken te zijn, zij het boven staande nog epns met klem onder de aandacht van een ieder gebracht, in het bijzonder ook van onze boeren. Een beroep ook op de onderwijzers om de school kinderen regelmatig op het groote gevaar ver bonden aan het spelen met lucifers te wijzen, is hier alleszins op zijn plaats. „V 1” voor den start. Uit goede dekking wordt een V 1 naar de plaats, waar zij wordt afge- I schoten, gerold. De start ge schiedt door middel van samen geperste lucht. Met behulp van i een stuurmethode voor langen afstand treft de V 1 het be stemde doel. De gelijkmatige I hooge snelheid, die door geen 1 vijandelijken jager wordt be- i reikt, krijgt de V 1 door raket tenaandrijving. Dit eerste Duit sche vergeldingswapen is een voortreffelijk product der buit-: sche luchtbewapening. (P.K. Bysiak Transo/ Europr. P s) grenadiersformaties tegen hardnekkigen vijande lijken tegenstand verscheiden plaatsen en sloten zij een leemte in het front. Ten Zuidoosten van Warka. alsmede tusschen den Weichsel en den Boven-Narew werden talrijke aanvallen der bolsje wisten uiteengeslagen. Aan weerszijden van de Memel vielen de Sovjets in het gebied van Wilkowicen en Raseinen met massale strijdkrachten en sterken steun van vlieg tuigen aan. Alleen bij Wilkowicen slaagden zij er in een weinig terrein te winnen. Alle andere aan vallen werden met aanzienlijke verliezen afge slagen. Aan het Letlandsche front mislukten ten Noor den van Birsen hernieuwde met sterke strijd krachten ondernomen vijandelijke aanvallen. De bolsjewisten verloren hierbij 40 tanks. In het pe- netratiegebied ten Zuidwesten van het meer van Pskow duren de heen en weer golvende gevechten met onverminderde hevigheid voort. Sterke for maties slagvliegtuigen mengden zich hier bijzon der doeltreffend in de gevechten te land. De Sovjets verloren gisteren aan het Oostelijke front 52 vliegtuigen. Amerikaansche bommenwerpers vielen plaatsen in West- en Noordwest-Duitschland aan. Dóór luchtverdedigingsstrijdkrachten werden 29 vijan delijke vliegtuigen, waarvan 27 viermotorige bom menwerpers; neergeschoten. In den afgeloopen nacht lieten afzonderlijke vijandelijke vliegtuigen bommen vallen op Berlijn en op het Rijnlandsch- Westfaalsche gebied. Drie vijandelijke vliegtuigen werden neergeschoten. In aanvulling op het weermachtbericht wordt gemeld: Bij de gevechten in het gebied van Raseinen hebben de troepen van generaal der artillerie Wuthmann zich in aanval en verdediging opnieuw bijzonder onderscheiden. De formaties van het 9de legercorps waren reeds in de zware verdedigings- gevechten sedert 22 Juni door buitengewone vol harding en dapperheid op den voorgrond getreden. De successen van leiding en troepen zijn be kroond door den zesdaagschen slag bij Raseinen, waarin twee volledige, modern uitgeruste vijande lijke garde-pantsercorpsen en ten minste één di visie infanterie uiteengeslagen en 365 vijandelijke tanks vernield werden. Door den heldhaftigen te genstand der troepen van dit corps werd de door den vijand beoogde doorbraak in het gebied ten Noorden van Tilsit verhinderd en de voorwaarde geschapen voor een verdere succesrijke verdedi ging der grenzen van Oost-Pruisen. De 7de pant serdivisie onder generaal-majoor Mauss had daar aan een belangrijk aandeel. De inspanning, welke Duitschland zich getroost voor de laatste fase van den grooten strijd, blijkt opnieuw uit een reeks maatregelen. De Rijksgevolmachtigde voor ’t totale gebruik van arbeidskrachten voor den oorlog, Rijksmi- nister dr. Göbbels, deelt mede: Nadat reeds door het verhoogen van den ar beidsplicht voor vrouwen tot 50 jaar en door het decreet tegen den schijnarbeid aanzienlijke ar beidskrachten vrij gemaakt zijn, die thans door de arbeidsbureaus overgebracht worden naar de voor den oorlog belangrijke bewapeningsproductie, zijn de verdere maatregelen voor de totaliseering van het gebruik van Duitsche arbeidskrachten voor den oorlog op gang gekomen, respectievelijk worden zij voorbereid. Binnen het bestek van deze maatregelen zijn de volgende regelingen reeds getroffen: 1) Alle vrouwelijke hulpkrachten in huishou ding en bedrijf van andere dan Duitsche nationa liteit, zullen in de bewapeningsindustrie te werk worden gesteld. De op het oogenblik nog haar be roep als personeel in huishouding en bedrijf uit oefenende Duitsche arbeidskrachten zullen voor een deel tewerk worden gesteld bij de bewape ning. voor een deel werk toe^wezen krijgen in huishoudingen waar zij dringfld noodig zijn. Dus in de eerste plaats kinderrijke gezinnen. 2) Een heele reeks lichtingen onontbeerlijk ver- klaaiden. waaraan het front bijzonder dringend behoefte heeft, worden uit het geheele openbare lever en na overleg met den Rijksminister voor bewapening en oorlogsproductie, .Albert Speer, voor een groot deel ook uit de bewapeningsindus trie genomen, nadat de vervangende werkkrach ten daar ingewerkt zijn. 3) De kringen der bevolking, die tot dusverre weinig gelegenheid hadden tot deelneming aan de gemeenschappelijke oorlogsinspanningen, zullen door zoo groot mogelijke intensifieering van den huisarbeid dienstbaar gemaakt wórden aan de wapenproductie. Voor thuisarbeid komen in de eerste plaats in aanmerking arbeidskrachten die niet onder de arbeidsdïenstplicht vallen. 4) Het cultureele leven in al zijn vertakkingen wordt belangrijk beperkt. De desbetreffende af zonderlijke maatregelen zijn reeds ter hand ge nomen. O.m. zal reeds in de eerstvolgende dagen de geheele Duitsche opleiding voor film en theater gesloten worden, terwijl de jonge acteurs en actri ces naar de wapenindustrie worden overgeheveld. 5) Verdere belangrijke krachten besparende maatregelen op het gebied van het algemeen bin- nenlandsche bestuur, de spoorwegen, de posterijen en het cultureele leven zijn aan den gang of wor den voorbereid. Zij worden het publiek voor het van kracht worden van geval tot geval bekend gemaakt. 6) Wat den stijl van het openbare leven, be treft, déze moet thans principieel worden aange past aan den totalen oorlog. Niet het uiterlijke vertoon van een plechtigheid zal in de toekomst gelden als maatstaf voor haar beteekenis, maar haap eenvoud en doelmatigheid. Alle openbare plechtigheden, welker aard niet door den oorlog bepaald wordt, zooals recepties, installaties in functies, feest- en schouwburgweken, muziekda gen, opening van tentoonstellingen en herden kingsplechtigheden die niet dienstig zijn aan de onmiddellrjke bevordering der gemeenschappelijke oorlogsinspanningen moeten achterwege blijven. De onvermijdelijke rest van zulke plechtigheden moet voltrokken worden in een kader, dat ieder niet met den tijd overeenstemmend vertoon ver mijdt en geheel gericht is op het doel van d» plechtigheid. waarmede zij bij de bedrijfsgroep bouwindustrie zijn aangesloten, bij de procedure betrokken. Er dient vooral aandacht aan te worden ge schonken, dat ook die firma’s tot aanmelding ver plicht zijn, welke reeds bij eer andefe gelegenheid verzoeken hebben ingediend en intusschen haar Z-kaarten, voorzien van e i beslissing, hadden achtergehouden. Hieronder vallen ook die bedrijs ven, wélke voor de weermacht werken. In dit ge val dient echter slechts het voer dit doel bestemde gekleurde formulier te worden ingevuld: Z-kaar ten moeten niet opnieuw worde bijgevoegd. De aanvraagformulieren zijr bij de Kamers van Koophandel en haar filialen verkrijgbaar. Bevoegd voor het behandelen der in te leveren Z-kaarten- aanvragen is alleen de „Bevollmachtigte für die Bauwirtschaft”, Amersfoort. De aanvragen moeten pp de enveloppe worden voorzien van de aanduiding „Z-S procedure Duitsche ondernemingen, waarvan de eigenaars of de meerderheid Rijksduitschers zijn, alsmede ondernemingen, waarvan het kapitaal voor meer dan 50 pet. zich in Rijksduitsch bezit bevindt of die een Rijksduitschen Treuhander hebben, moeten haar aanvrager indienen bjj ue Deutsche Handels kammer für die Niederlande te Amsterdam of Rotterdam. De formulieren en Z-kaarten zijn voor deze bedrijven bij de Deutsche Handelskammèr verkrijgbaar. BuitenlandschS ondernemingen in Nederland, d.w.z. ondernemingen, waarvan de eigenaars of meerderheid van de eigenaars geen Rijksduitscher en geen Nederlander zijn, alsmede ondernemingen waarvan het kapitaal zich voor meer dan 50 pet. niet in Duitsch en niet in Nederlandsch bezit be vindt. moeten haar aanvragen evenals de Duit sche ondernemingen indienen bij de Deutsche Handelskammer für die Niederlande te Amster dam of Rotterdam. De formulieren en Z-kaarten zijn voor d(ge bedrijven eveneenr bij de Deutsche Handel skarfffner verkrijgbaar. De opgaven moeten onmiddellijk, tot uiterlflk op 31 Augustus 1944 bij den Bevojlmachtigte für die Bauwirtschaft te Amersfoort worden inge diend. Later binnenkomende opgaven worden be handeld als niet- ingédiende aanvragen. De verant woordelijkheid voor het op tij- inzenden der aan vragen berust bij de inzendende firma’s. Voor haar rekening blijft ook het gevaar van verlies bij de verzending. Onjuiste, onduidelijke en onvolledig ingevulde aanvragen gelden als niet ingediend en worden niet behandeld. Onjuiste opgaven kunnen boven dien bestraffing ten gevolge hebben. Ondernemers, die in gelyeke blijven uiterlijk 31 Augustus 1944 hun aanvraag in te dienen, stellen daarmede zich zelf en hun werkkrachten ter beschikking voor gebruik elders. Bouwvergunningen worden voort aan nog slechts verstrekt onder voorwaarde, dat bewezen wordt, dat de werkzaamheden worden verricht door firma’s, welke hebben deelgenomen aan de Z-S procedure. Nadere bijzonderheden kunnen ontleend worden aan het bij de Kamers van Kóóphandel verkrijg baar gestelde toelichtingsvel. Dc strijd stelt dan ook de uiterste eischen aan beide partijen. Daar is in de eerste plaats de slag in het westen. De correspondent der N. R. Crt. te Berlijn meldde dezer da^fen aan zijn blad: Na op den laatsten dag van de vorige maand de doorbraak bij Avranches te hebben geforceerd, is een deel van de Amerikaansche 'egers met bekwamen spoed door Bretagne getrokken (waar de Duit schers alleen de belangrijke havens met het ge bruikelijke fanatisme verdedigen), een ander deel trok eveneens snel in Zuidelijke, richting naar de Loire en een derde groep (van het derde leger) rukte van Rennes vió. Laval naar Le Mans op. Voor de actie van deze laatste formatie bestaat op het oogenblik verreweg de meeste belangstel ling. Immers, van Le Mans uit hebben eenerzijds drie of vier divisies van de groep den opmarsch in Oostelijke richting (in de richting van Parijs) voortgezet daarbij ondersteun door ongewoon sterke afdeelingen van de luchtvloot echter, en dat schijnt thans het voornaamste te zijn, het gros is plotseling naar het Noorden en Noordoos ten afgezwenkt. Vermoedelijk is het doel daarvan in den rug te komen van het Duitsche Normandi sche front en de hand te reikei aan de Engelsche en Canadeesche troepen bij Falaise. Daar is op het oogenblik weer een hevige strijd gaande en de aanvallers, die steeds weer versterkingen naar voren hebben gebracht en ook hier kunnen steu nen op een meerderheid in de lucht, hebben de Duitsche linies tot 5 km van het genoemde stadje kunnen terugdrukken. Aan Duitschen kant zegt men een draaiing van het Amerikaansche front naar het Noorden te hebben verwacht; dus zal men daaruit ook wel de consequenties hebben ge trokken. In de Duitsche commentaren houdt men rekening met twee mogelijkheden. Of de geallieer den zijn uit op een groote omsingeling, of zij wil len eenerzijds door onverpoosde acties het Duit sche front in Normandië binden en anderzijds dit sector ChartresDreux in zwaren strijd met onze dekkingsstrijdkrachten gewikkeld. In Bretagne ging de stad Dinard na heldhafti gen strijd verloren. De resten van ,het garnizoen vAn St. Malo, die zich ns den afweer van hevige vijandelijke aanvallen hebben teruggetrokken in de citadel, trotseeren daar nog steeds alle vijande- lijke bestormingen. De driemaal herhaalde vijan- delijke sommgti» tot overgave bleef onbeantwoord. Aan de Zuid-Fransche kust werden verscheide ne vijandelijke landingspogingen tusschen Toulon en Cannes afgeslagen. De vijand slaagde er echter in op eenige punten der kust vasten voet te krij gen. Hevige gevechten zijn hier gaande. De in den rug van onze verdedigingszóne neergelaten vijan delijke luchtlandingstroepen worden door onze re serves aangevallen. In luchtgevechten, door luchtdoelgeschut van luchtmacht en marine en door vlootstrijdkrach- ten verloor de vijand boven de kust van West- en .Zuid-Frankrijk 23 vliegtuigen. In het Fransche gebied werden 164 terroristen SB den strijd vernietigd. Het gebied van groot-Londen ligt nog steeds (Onder zwasft- vuur der V. 1. Uit Italië worden .geen gevechtshandelingen van beteekenis.gemeld. In het voorterrein der Karpaten bereikten for maties van het leger en de Waffen-SS ten Wes- ten van Sanok in driedaagsche hardnekkig^ ge vechten tegen zeven vijandelijke infanteriedivisies eenige frontverbeteringen. De Sovjets leden zwa re verliezen aan dooden en gewonden en verloren 51 tanks en gemotoriseerde kanonnen, 98 stukken geschut, veel oorlogsmateriaal en een groot aantal gevangenen. In de groote bpcht van den Weichsel, ten Wes ten van Baranow, namen pantser- en pantser- ------ AANVALLEN UIT DE LUCHT. I Opnieuw veel slachtoffers onder de burgerbevolking. In den loop van Dinsdag zijn in verschillende deelen van het land wederom door aanvallen met boordwapens, door Engelsch-Amerikaansche vliegtuigen in scheervlucht ondernomen op per sonentreinen, auto’s en voetgangers, alsmede door het werpen van bommen, onder de Nederlandsche burgerbevolking 24 personen gedood. 21 zwaar en 72 lichtgewond. Eenige woonhuizen en een kerk werden door bommen zwaar beschadigd. dienen bij de Deutsche Handelskammer für die Niederlande in Amsterdam of Rotterdam. De for mulieren en Z-kaarten zijn voor deze bedrijven bij de Deutsche Handelskammer verkrijgbaar. De op gaven moeten onmiddellijk, doch uiterlijk 31 Aug. 1944 bij den Bevollmachtigte für den Nahverkehr in Zeist worden ingediend. Later binnenkomende opgaven worden als niet ingediende aanvragen be handeld. De verantwoordelijkheid voor het op tijd inzenden der aanvragen berust bij de inzendende firma’s. Voor haar rekening blijft ook het gevaar van verlies bij de verzending. Het is derhalve aan te raden de aanvrage aangeteekend te verzenden. Onjuiste opgaven kunnen bovendien testraffing tengevolge hebben. Ondernemers, die gebreke blijven vóór 1 September 1944 hun aanvraag in te dienen, stellen hierdoor zichzelf en hun werk krachten ter beschikking voor gebruik elders. Er wordt speciaal op gewezen, dat onder no. 8 van 't witte bedrijfsformulier ook moet worden opgege ven: jjet aantal en de soort der zich in het bezit van het bedrijf bevindende en voor bedrijfsdoelein den gebruikte autovoertuigen (personenauto’s, omnibussen of bestelauto’s). Nadere bijzonderhe den kunnen ontleend worden aan het bij de Ka mers van Koophandel verkrijgbaar gestelde toe lichtingsvel.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1944 | | pagina 1