NIEUWSBLAD VOOR HET WESTEN VAN FRIESLAND
Taai verzet tegen sterke strijdkrachten in
West-Frankrijk
Tentoonstelling Zelfbescherming te Sneek
Vrijdag 25 Aug. 1944
BOLSWARDER EDITIE
3e Jaargang
No. 34
BUITENLAND
r
WEERMACHTBERICHT
t,
F
In het verleden
Ligt het heden,
In 't nu wat worden zal.
BILDERDIJK
anglo-amerikaansche luchtaanval
OP MAASTRICHT.
F.
WESTERGOO
DE Z.S.-KAARTEN-PROCEDURE VOOK
NED.-INDISCHE ONDERNEMINGEN.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld, dat de
procedure der Z-kaarten ook van toepassing is
op de hier te lande gevestigde of kantoor houden
de, doch haar bedrijf geheel of gedeeltelijk in
Ned.-Indië, Suriname of Curasao uitoefenende
ondernemingen, voor zoover zij niet reeds uit an
deren hoofde aan deze procedure waren onder
worpen.
Voor de bijzonderheden en formaliteiten wordt
100 cent
7 cent
Ook thans weer strijden Nederlanders
voor Europa’s vrijheid ter zee, in trouwe
verbondenheid met hun Duitsche kame
raden. O/H P.m.
DE HOOFD-INSPECTIE VOOR DE LUCHT
BESCHERMING VRAAGT
Hebt u alle voorzorgsmaatregelen op het gebied
van de zelfbescherming in nw huis getroffen
DOODVONNISSEN.
Het bureau van den Wehrmachtbefehlshaber
in den Niederlanden deelt mede
Door het Kriegsgericht zijn ter dood veroor
deeld
1) Wegens poging tot oprichting en bewape
ning van een illegale verzetsorganisatie Gerrit
van den Boogerd, cand. notaris, geboren 22 Au
gustus 1908 en Antonius Fredericus Slot, smid,
geboren 11 September 1918.
2) Wegens het maanden lang verbergen van
neergeschoten vijandelijke piloten en poging
dezen bij de vlucht te helpen Martinus Lelivelt,
timmerman, geb. 18 Januari 1896.
3) Wegens spionnage Gustav Karei Fikkert,
kantoorbediende, geboren 19 Januari 1908,
Edzard Korri, kantoorbediende, geb. 24 Sep
tember 1908, Franziskus Jacobus Ludwig Tempel,
musicus, geb. 20 Maart 1898,
Friedrich Fritz Willemsen, kantoorbediende,
geb. 30 Mei 1921.
De beklaagde Willemsen heeft in het bijzonder
het in hem door de Duitsche weermacht, die hem
als kantoorbediende in dienst had genomen, ge
stelde vertrouwen op grove wijze misbruikt.
Alle doodvonnissen zijn na onderzoek van de
mogelijkheid van gratie voltrokken.
Aan een beschouwing van den Correspondent
I tiedienst is het volgende ontleend
I Sinds den tweeden Augustus, toen het aan
I Amerikaansche tankformaties gelukte bij Avran-
ches door den stalen ring heen te breken, waar-
mede generaal-veldmaarschalk Rommel de geali
I lieerde strijdkrachten in het bruggenhoofd van
I Normandië acht weken lang tot machteloosheid
I had gedoemd, heeft de strijd in West-Frankrijk
I een ander aanzien gekregen. De periode der ei-
I genlijke invasie is thans afgesloten en de vier
I Amerikaansche, Britsche en Canadeesche legers,
I die op dit slagveld opereeren, zijn er in geslaagd
I het lang aangekondigde tweede front op te rich-
I ten. Dit feit staat in het middelpunt van alle
I Duitsche militaire beschouwingen. Zoowel in de
I pers als door bevoegde sprekers wordt toege-
I geven, dat de tegenstander op deze wijze een
succes heeft geboekt, dat men tenzij men struis-
I vogelpolitiek wil voeren, niet mag ontkennen,
I maar aan den anderen kant ziet men van Duit-
I sche zijde in de huidige ontwikkeling toch ook
I nog veel, dat tot voldoening stemt. Daar is in de
I eerste plaats de ketelslag, die in werkelijkheid
I nooit een ketelslag geworden is, daar dank zij
I den Duitschen tegenstand de Canadeezen bij Fa-
laise en de Amerikanen bij Argentan zoodanig
I werden vastgehouden, dat zij zich niet konden
I vereenigen. Op die manier kon de ketel niet wor-
I den gesloten en Reuter geeft thans toe, dat het
I grootste deel van het zevende Duitsche leger
I waarvan de vernietiging bereids als vaststaande
I was aangekondigd, door de sluis tusschen Falaise
I en Argentan kon worden geëvacueerd. Wat hier-
I bij als een bijzonder staaltje van tactisch kun-
I nen dient te worden genoemd is het feit, dat de
I Duitsche troepen kans hebben gezien om een deel
I van hun zware wapenen, die bij dergelijke opera-
I ties practised steeds afgeschreven kunnen wor-
I den, mee te nemen. Zulks ondanks dat de minder
I dan 20 km breede doorgang van beide zijden on-
I der artillerievuur lag, terwijl het geallieerde
I luchtwapen uiteraard zijn sterkste krachten con-
I centreerde. De Duitschers brachten o.m. tankfor-
I maties in veiligheid, die zoodanig met planten,
I struikgewas en zelfs jonge boomen waren geca-
I moufleerd, dat men ze het best met rijdende bos-
i schen kon vergelijken. Het ligt voor de hand, dat
I dit succes met trots wordt gevierd. Tevens ech-
I ter sluit men te Berlijn de oogen niet voor de
I successen, die de geallieerden aan andere secto-
I ren van het front hebben geboekt. De geblindeer-
I de strijdkrachten, die oprukken uit het gebied
I van Le Mans—Alencon, in Noordoostelijke rich-
I ting naar den middenloop van de Seine, in Zuid-
I oostelijke richting naar den middenloop van de
I Loire, vormen feiten, waarmede men terdege re-
I kening dient te houden, terwijl de snelheid van
I dezen opmarsch de grootste opmerkzaamheid
I verdient Het is waarschijnlijk nog te vroeg om
reeds nu zijn gevolgtrekkingen te maken uit de
richting waarin de Amerikaansche tankformaties
zich bewegen, deze richting wordt immers hoogst
waarschijnlijk tot groote hoogte bepaald door de
grootere of kleinere intensiteit vap den Duitschen
tegenstand. Zoolang de Duitsche tactische reser
ves hun krachten nog niet ten volle kunnen ont
plooien, ontmoeten de Amerikanen op hun weg
natuurlijk gebieden, waar zij op betrekkelijk wei
nig tegenstand stuiten en die zij thans letterlijk
overstroomen.
Intusschen hoort men te Berlijn wel veelal de
verwachting uitspreken, dat de Amerikanen en
wanneer de slag aan de Orne eveneens in een
bewegingsoorlog zou overgaan de Engelschen
en de Canadeezen op breed front in de richting
van de Seine zullen probeeren door te dringen,
omdat een groot deel van hetgeen zij tot dusver
hebben bereikt aanzienlijk aan waarde zou ver
liezen, wanneer zij de strijdkrachten van gene»
I raal-veldmaarschalk Rommel in de gelegenheid
zouden stellen om zich in het kader van de distan-
cieering, die met de evacuatie van den ketel ten
Westen van de lijn FalaiseArgentan schijnt te
zijn begonnen, terug te trekken op nieuwe, gunsti
ger stellingen.
Daar komt nog iets bij. Ook in het geallieerde
kamp twijfelt men er op het oogenblik niet lan
ger aan, of van Duitsche zijde wordt hard ge
werkt aan nieuwe geheime wapenen, die binnen
afzienbaren tijd in actie zullen treden. Ameri
kaansche bladen hebben reeds het bericht ge
bracht, dat zoowel de Engelsche als de Ameri
kaansche inlichtingendienst hun agenten een
maand geleden opdracht hebben gegeven, om zich
volledig te concentreeren op de Duitsche geheime
wapenen. In het algemeen gaat men bij zijn be
schouwingen over de komende Duitsche wapenen
van de veronderstelling uit, dat deze een belang
rijk grooteren actieradius hebben dan de V L
Zoodat Duitschland, ook in het geval, dat de hui
dige startbanen van de vliegende bommen ver
loren zouden gaan en de V 1 dus volgens En
gelsche berekening onbruikbaar zou worden, zijn
vergelding zou kunnen voortzetten. Deze overwe
gingen nu hebben er toe geleid, dat Engeland het
als een absolute noodzaak beschouwt binnen den
kortst mogelijken tijd zooveel gebied in Noord
west Europa te bezetten, dat het geheel of al
thans zoo goed als geheel buiten de reikwijdte
der Duitsche geheime wapenen komt te liggen.
Op deze wijze verklaart men te Berlijn dan ook
den herhaaldelijk uitgesproken eisch van leiden
de Engelsche personen, dat Noord-Frankrijk,
België en Nederland nog in den loop van dezen
zomer moeten worden bezet
Intusschen staat de Duitsche leiding voor hét
feit, dat zij in afwachting van de nieuwe wape
nen waarvan door bevoegde sprekers is gezegd.
Comb, van: SNEEKER NIEUWSBLAD
(DriJfhouts Nieuwsblad en
Nieuwe Sneeker Courant) en
DE JONG’S NIEUWSBLAD, Bolsward.
Verschijnt eiken Vrijdagavond. Leesgeld
0.75 p. kwartaal bij vooruitbet. Weekabon
nementen 6 ct p. w. Losse nummers 10 ct
HoofdredacteurL. Kiezebrink, Sneek.
Flaatsverv. hoofdredacteur: O. Smit Sneek
K. 2243
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 23 Augustus. Het opperbevel van de
Duitsche weermacht maakt bekend
Ten Westen van den benedenloop van de Seine
volgt de vijand onze distantieeringsbewegingen
naar den Touquessector aan weerskanten van
Lisieux snel. Bij en ten Westen van Evreux als
mede tusschen Eure en Seine bieden onze divisies
taai verzet tegen den met sterke strijdkrachten
in Noordelijke richting aanvallenden vijand. Hij
kon ten koste van zware verliezen slechts ge
ringe terreinwinst behalen. Onze tegenaanval op
het vijandelijke bruggenhoofd ten Noorden van
Mantes wierp den vijand na zware gevechten
verder naar de rivier terug.
Ten Zuiden van Parijs viel de vijand onze voor
uitgeschoven beveiligingen met sterke strijdkrach
ten aan en drong deze tot de Seine terug. Verder
Zuidelijk wordt aan de Yonne gestreden.
In Zuid-Frankrijk houdt de bezetting van Tou
lon in verbitterde gevechten stand tegen den
aanvallenden vijand. Ten Zuiden van de Durance
distantieerden onze divisies zich onder krachtigen
vijandelijken druk overeenkomstig het bevel ver
der naar het Westen.
Op de paswegen aan de Fransch-Italiaansche
grens werden verscheidene groepen terroristen
met zware, bloedige verliezen teruggeworpen en
voor het grootste deel vernietigd.
Gevechts- en slagvliegtuigen vielen het vijan
delijke overzetverkeer over de Seine ten Noorden
van Mantes met goede uitwerking aan. Ver
scheidene pontonbruggen en volgeladen veerboo-
ten werden vernield.
In het zeegebied ten Noorden van le Havre
brachten mijnenvegers en duikbootjagers drie
Britsche motortorpedobooten tot zinken en be
schadigden zij nog drie andere.
Op het voor St. Malo gelegen eiland He de
Cécembre sloegen de nog steeds hardnekkig ver
zet biedende marinebatterijen den aanval van een
formatie vijandelijke torpedobootjagers af.
Beveiligingsvaartuigen van de marine schoten
boven de Fransche kust van den Atlantischen
Oceaan zeven vijandelijke bommenwerpers neer.
Twee eigen vaartuigen gingen na bomtreffers
verloren.
Het vergeldingsvuur der V 1 op Londen duurt
voort.
In Italië hervatte de vijand zijn doorbraakpo
gingen in den sector van de Adriatische kust
gisteren niet.
In Zuid-Bessarabië en in Moldavië bleven de
Sowjets met sterke pantser- en gemotoriseerde
strijdkrachten aanvallen. Duitsche en Roemeen-
sche formaties brachten de vijandelijke aanvals-
voorhoede na diepe penetraties op verscheidene
Zaterdag 19 Augs. werd de tentoonstelling
„Zelfbescherming”, welke te Sneek van dien da
tum t.e.m. 27 Aug. gehouden wordt in de foyer
van Amicitia, officieel geopend. Burgemeester
J. R. J. Schut sprak een woord van welkom
tot de aanwezige genoodigden, in het bijzonder
tot den hoofd-inspecteur der Rijksluchtbescher-
ming den luitenant-kolonel der Staatspolitie, A.
van Batenburg. De grondgedachte, waarom wij
hier bijeen zijn en deze tentoonstelling wordt ge
houden, is, aldus spr. wel deze dat wij met elkaar
als Sneeker bevolking toch wel grooter risico
loopen, dan wij ons wel eens hebben voorgesteld
en dat wij ons toch al te zeer vertrouwd hebben
gemaakt met de gedachte dat wij hier de dans
wel zouden ontspringen. Er zijn immers verschil
lende dingen gebeurd, welke ons doordringen van
de gedachte dat een ongeluk in een klein hoekje
schuilt. Het behoeft maar een vergissing te zijn
of een luchtgevecht in den nacht, waarbij bom
men weggeworpen worden en een ramp zou ook
over onze stad kunnen komen. Ook op het gebied
der luchtbescherming heeft de ervaring nu wel
geleerd dat wie zich zelf helpt, zich het beste
helpt. De bevolking, ieder burger, kan veel doen
en de bedoeling van deze tentoonstelling is haar
daarvan bewust te maken en haar de mogelijk
heden op dit gebied te doen kennen, opdat ook
hier meer preventieve arbeid verricht worde dan
tot nu toe. Met deze wensch verklaart spr. de
tentoonstelling geopend.
Luitenant-kolonel van Batenburg gaf nu
bij een gang langs het geëxposeerde een toelich
ting. Bij een reeks plastische voorstellingen wor
den in de eerste plaats de voorzorgsmaatregelen
behandeld, welke een ieder kan nemen; goed ver
duisteren, den zolder opruimen, brandbluschmid-
delen klaar zetten en koffers, en zorgen voor ver
bandmiddelen.
Bij luchtalarm sta men thuis nooit voor de
ramen, klimme men nooit op het dak, doch zoeke
men onmiddellijk de veiligste plek op en luistere
goed of er iets in huis gebeurt. Is men op straat,
dan zoeke men onmiddellijk dekking; men par
keert paard en wagen rechts van den weg, een
auto rechts van den rijweg en plaatse rijwielen
tegen de huizen. Bij bominslag zorge men eerst
voor kinderen en zieken, men loope niet weg bij
brand, doch bestrijdt staafbrandbommen, phos-
phorrubberbrandbommen op de wijze als op de
tentoonstelling aangetoond, men verwijdere on
middellijk de gordijnen als de ruiten gesprongen
zijn en vorme een emmerketting, als men niet op
andere wijze bluschwater kan aanvoeren.
Naast op pakkende wijze gegeven toelichting
bij al deze wenken, geeft de tentoonstelling nog
iets over de eerste hulp bij ongelukken en de
jeugd vooral zal zich interesseeren voor een elec-
trisch spel waarmee haar de les om eventueel zoo
spoedig mogelijk dekking te zoeken op prettige
wijze wordt ingeprent.
Wanneer wij hierbij het woord „prettig” ge
bruiken zij daarmede niet gezegd dat we hier met
een „aardige” tentoonstelling te doen hebben,
integendeel, enkele foto’s toonen welk een ellende
de luchtoorlog ook reeds over ons land heeft ge
bracht en waarvan stellig een deel had kunnen
worden voorkomen wanneer de bevolking van
bepaalde plaatsen de lessen der zelfbescherming
beter had geleerd en actiever was opgetreden.
Daarom is deze tentoonstelling bittere noodzake
lijkheid.
Luitenant-kolonel van Batenburg wees
daarop ook nog eens toen hij ’s avonds 5 uur voor
een aantal genoodigden sprak in het Gebouw v.
Chr. Belangen over de les van Nijmegen. In ge
meenten waar nog nimmer bommen gevallen zijn
acht een deel der bevolking luchtbescherming een
theoretisch luchtkasteel, een ander deel gelooft
niet, dat in zijn gemeente ooit bommen zullen
vallen en acht dus luchtbeschermingsmaatregelen
totaal overbodig en nog een andere groep, de ge
vaarlijkste, fluistert al maar door dat men zich
met de zelfbescherming niet moet inlaten, dat is
alles Duitsche propaganda. Gelukkig is dit slechts
een kleine groep welke tracht zuiver Neder-
landsch werk kapot te trappen. Wordt een stad
eenmaal getroffen dan zijn al die meeningen di
rect weggevaagd door de realiteit, maar dan zjjn
LANDSTORMERS LEGGEN EED AF.
’s-GRAVENHAGE, 20 Aug. Zondagochtend
heeft op een groot sportveld in het centrum des
lands een indrukwekkende militaire plechtigheid
plaats gehad, tijdens welke eenige honderden
leden van den Nederlandschen Landstorm den
eed van trouw aan den Führer hebben afgelegd.
De Leider heeft den eed afgenomen in tegen
woordigheid van den SS-Obergruppenführer Ran
ter, den kommandeur van den Landstorm Neder
land, SS-Standartenführer Kohlrooser, tal van
hooge autoriteiten van staat, partij en weer
macht, benevens tallooze familieleden van de
jeugdige landstormers. Vroolijk wapperden de
vlaggen op het groote terrein, waar de troepen
in perfecte militaire orde stonden opgesteld. Het
muziekcorps van den Landstorm luisterde de
plechtigheid op, die gekenmerkt werd door stijl
en ernst.
Nadat de Leider en SS-Obergruppenführer Rau-
ter de troepen hadden geschouwd, betrad laatst
genoemde het spreekgestoelte. In dit ernstige
uur, aldus spreker, staan opnieuw eenige hon
derden Nederlanders aangetreden om den eed
van troUw op den Führer af te leggen. Reeds
meer dan 20.000 Nederlandsche mannen, mijn
kameraden, zijn u hierin voorgegaan. Zij allen
staan trouw en dapper in de formaties der Waf-
fen-SS, zij houden Nederlands naam hoog aan
alle deelen van het front. Het Germaansche lot
ligt mede in hun handen Met dankbaarheid ge
waagde SS-Obergruppenführer Rauter van de
heldhaftige vastberadenheid der Nederlandsche
vrijwilligers aan het Oostfront, die het mogelijk
maakten, dat andere troepen zonder hinder van
den vijand konden worden teruggenomen. Uit
voerig behandelde spreker de beteekenis van den
af te leggen eed, die onze mannelijke belofte van
trouw en offermoed is. Door de wegcjjfering van
het eigen ik willen wij het groote geheel, de
gemeenschap, Germanje, Europa, dienen. Daarin
willen wij ons onderscheiden van de mekkeraars
en afwachters. Want het gaat om de offers voor
een nieuw Nederland en een nieuw Europa.
Mussert spreekt.
Hierna nam de Leider het woord. Er zijn in
ons vaderland honderdduizenden volksgenooten,
die ons min of meer beklagen, minstens ons be
lachelijk vinden. Over veertien dagen is het im
mers toch afgeloopen. „Waarom staan wij dan
hier”, vroeg de Leider, „opdat wij innerlijk weten,
welk een weg ons volk gaan moet om uit zijn
grooten nood van het heden te worden verlost.
Duizenden zijn u reeds voorgegaan en dat is
goed. Op 14 Mei 1940, na een jammerlijken oor
log van 4% dag, had Nederland geen leger meer.
Maar het Nederlandsche volk, zal het kunnen
leven, moet ook soldaten hebben, die bereid zijn
het vaderlandsche erfgoed te verdedigen. De Ne
derlandsche soldaat van heden en morgen is ech
ter soldaat van de Germaansche weermacht: dat
is de zin van het nieuwe Europa, want alleen in
Europeesch verband kan een sterk en gelukkig
Nederlandsch volk groeien en bloeien. Natuurlijk
zouden wij gaarne zien, dat alle Nederlandsche
jongemannen den Germaanschen wapenrok droe
gen. Zoover is het helaas nog niet. Gij mijn ka
meraden, verricht pionierswerk. Zoo ge hier
staat, zijt gij niet voor het Oosten bestemd, maar
ter verdediging van den eigen vaderlandschen
bodem. Dit uur kan spoedig slaan. Europa’s vij
anden staan voor de poorten van Parijs. Daar
mede naderen zij de rivier, die in den wereld
oorlog een begrip werd van onzegbaren helden
moed, de Somme, d.w.z. het voorveld van de
Nederlanden. Gij zult uw plicht doen, zooals uw
kameraden in Tsjerkassy, Stalingrad, het Narwa-
front en overal elders hun plicht mannelijk trouw
hebben gedaan. Wij hebben een onverwoestbaar
vertrouwen in Adolf Hitler, die door God geroe- I
pen is Europa voor den chaos te bewaren. De I
mislukte aanslag op zijn leven heeft ons geloof
in zijn Europeesche zending nog versterkt. Zoo
zij de eed, dien gij op hem aflegt, u heilig. Ge
denkt uw roeping voor eigen land en volk, voor
Germanje, voor heel het Avondland”.
De Leider las hierop de eedsformule voor
„Als soldaat van den Landstorm Nederland,
zweer ik u, Adolf Hitler, mijn Germaanschen
Führer, trouw en dapperheid. Ik beloof u en den
door u aangewezen meerderen gehoorzaamheid
tot in den dood. Zoo waarlijk helpe mij God.”
al die menschen hopeloos te laat. Spr. deelt eeni
ge ontstellende cijfers over het aantal burger
slachtoffers van den luchtoorlog in ons land
mede, welke bewijzen dat de practijk eenvoudig
eischt dat men aanpakt. Men moest allen
eigenlijk Nijmegen met zijn honderden slachtof
fers hebben meegemaakt, dan zou men inzien dat
wij ons werk, trots alle moeilijkheden der tijden,
moeten voortzetten, omdat het gaat om men-
schenlevens. Ons zelfbeschermingswerk dringt
nog niet voldoende door, de overheid legt wel
maatregelen op maar men beleeft ze niet, men
gevoelt de noodzakelijkheid er niet van. Als er
hier een ramp kwam, zou de gedachte slechts
zijn: „vlucht, vluchten juist dan zouden de ge
volgen het ergst zijn. Daarom is de taak van
allen bij de luchtbeschermingsdienst betrokken,
de bevolking wakker te schudden. Als een rnede-
mensch gevaar dreigt doen wij immers van na
ture iets. Zouden wij dan nu wachten tot de
bommen vallen en zeggen: „dan leeren ze het
wel Dat is een onmenschelijk standpunt. Naast
de brisantbom is er de brandbom. Met eenvoudige
middeltjes als emmertjes water, wat zand, een
schop kan een enkele mensch misschien een
heele straat huizen behouden, dat is de les van
Nijmegen en Enschedé. Er is een plaats in ons
land waar op één nacht 10.000 brandbommen vie
len, maar de bevolking was actief en kende haar
werk, slechts 14 huizen geraakten in brand, de
rest van die 10.000 brandbommen werd door de
bewoners der huizen zelf op straat geworpen en
veroorzaakte geen schade. Maar in een andere
plaats vluchtte men toen er brandbommen vielen
en 2000 verbrande huizen waren het gevolg. Maar
midden in dat verbrande gedeelte staat één gaaf
huis 2 mannen en 1 vrouw, die er woonden heb
ben met emmers water en de vuurzweep iedere
overkomende vonk gebluscht en de gordijnen
weggerukt. Te voren hadden de buren deze men
schen herhaaldelijk bespot om hun zelfbescher-
mingsmaatregelen. In Nijmegen had niemand z’n
water en zand gereed staan, 1250 huizen gingen
in vlammen op omdat de bevolking niet paraat
was. Uit dit alles blijkt dat we er ook zelf belang
bij hebben dat onze buren tijdig zelfbeschermings-
maatregelen nemen. Wij hebben hier nu onze
blokorganisatie voor elkaar, nu moeten we in de
gezinnen gaan en de burenhulp regelen. Het ge
vaar uit de lucht brengt voor ons allen een nieuwe
verantwoordelijkheid mede. Die verantwoordelijk
heid geeft spr. door aan het luchtbeschermings-
personeel in iedere gemeente, en dat dient ze
door te geven aan anderen. Want wij alleen kun
nen die verantwoordelijkheid niet dragen. Als de
bevolking er niet tijdig toe gebracht wordt zelf-
beschermingsmaatregelen te leeren toepassen,
dan wordt het, als er bommen vallen, een cata
strophe. Kent zij echter die maatregelen, heeft ze
die leeren toepassen, en is ze actief in het beslis
sende uur, dan is veel te redden met de zeer een
voudige wapens tegen dit gevaar welke de ten
toonstelling demonstreert. Het werk der zelfbe
scherming is een noodzakelijk werk, want het
gaat hier inderdaad om menschenlevens
Burgemeester Schut sloot de vergadering.
Comelis Tromp 9-9-1629/29-5-1691.
Zoon van M. H. Tromp. Kapitein in 1650,
Schout-bij-nacht in 1653, na den slag bij
Livorno. Later luitenant-admiraal van Hol
land en West-Friesland. (O/H P.m.)
verwezen naar de publicaties betreffende de in
dustrie, voorkomende in de dagbladen van 8
Juli 1944.
De vrijstellingsaanvragen moeten terstond,
maar op zijn laatst op 31 Aug. 1944 worden inge
diend bij de Hauptabteilung Wirtschaft, Amers
foort, Koninginnelaan 14.
Goed voorgaan, doet goed volgen 1
Zet ook Gij U derhalve in voor de toekomst van Uw Volk en meldt U als
vrijwilliger bij de Kriegsmarine.
Aanmelding staat open voor iederen Nederlander van 1745 jaar en kan
geschieden bij de Marine Annahmestelle West, Zweigstelle Niederlande te
Utrecht, de aanmeldingsbureaux voor Marine-vrijwilligers te Amsterdam, Kalver-
straat 143, en Rotterdam, Nieuwe Binnenweg 98-100, bij alle Hafen- en Orts-
kommandanturen en bij de Nebenstellen der Waffen SS.
Alle gewenschte inlichtingen, zoowel voor dienstname bij de Marine als
bij de Waffen SS, worden aan bovengenoemde adressen verstrekt
De Neder-Saksische 19e pantserdivisie onder
bevel van luitenant-generaal Kallner heeft zich
in de zware gevechten ten Zuid-Oosten van
Warka door onwrikbare standvastigheid en
schitterenden aanvalsgeest bijzonder onderschei
den.
In de harde afweergevechten bij Wilkowisjken
heeft zich een gevechtsgroep van de pantsergre-
nadier-divisie Feldherrnhalle door bijzondere dap
perheid onderscheiden.
In de late middaguren van 18 Augustus is
Maastricht door Anglo-Amerikaansche vliegtui
gen aangevallen. Er ontstond aanzienlijke schade
aan woonhuizen. Tot dusver zijn de lijken van
71 Nederlanders geborgen, 48 werden zwaar en
ruim 100 licht gewond. Aangezien het oprui-
mingswerk nog aan den gang is, moet een be
langrijke stijging van het aantal dooden worden
verwacht.
Bij de aanvallen met boordwapens van 15 Au
gustus is het aantal dooden gestegen tot 32.
Het aantal slachtoffers onder de Nederlandsche
burgerbevolking als gevolg van den Anglo-Ame
rikaanschen luchtaanval op Maastricht op 18
Augustus is gestegen tot 81 dooden, 72 zwaar-
en meer dan 200 lichtgewonden.
Er moet rekening mee worden gehouden, dat
nog een aantal zwaargewonden aan hun verwon
dingen zal bezwijken.
„DENKT AAN „MOEDER EN KIND”
HUIS-AAN-HUIS-COLLECTE 23 t/m 30 AUG.”
Bateau:
Firma A. J. OSIN GA BOLSWARD
Marktstraat 13 TeL «Jl Giro 87926
Advertentieprijs:
1 tot 10 nun.
rikt» m m meer
Toezending der adv. Donderdags tot 10 uur
Verantwoordelijk voor de advertenties:
A. J. Oslnga Bolsward.
plaatsen tot staan.
Ten Noordwesten van Baranow sloegen onze
troepen, door artillerie en granaatwerpers prach
tig gesteund, vrij sterke Sowjetsgevechtsgroepen
uiteen. Ten Zuidoosten van Warka en ten Noord
oosten van Warschau werden hernieuwde door
braakpogingen der Sow jets verijdeld. Een pant
serdivisie schoot alleen bij deze gevechten 52
vijandelijke pantserwagens stuk.
Tusschen Boeg en Narew gingen de Sowjets
opnieuw tot den aanval over, waarbij zij sterke
pantserstrijdkrachten en slagvliegtuigen in den
strijd wierpen. In zware gevechten werd de
vijand in de achterwaartsche linies opgevangen.
In het penetratiegebied ten Westen van Mo-
dohn werden de Bolsjewisten in een tegenaanval
na harden strijd teruggeworpen. Ten Westen
van het meer van Pskow mislukten talrijke vijan
delijke aanvallen.
Formaties gevechts- en slagvliegtuigen meng
den zich op de zwaartepunten doeltreffend in den
strijd te land en vernielden in aanvallen in scheer-
vlucht talrijke vijandelijke pantserwagens, stuk
ken geschut en verscheidene honderden voertui
gen. Door jagers en luchtdoelartillerie van de
luchtmacht verloren de Sowjets aan het Ooste-
lijke front gisteren 62 vliegtuigen.
Bij een luchtaanval van Britsche vliegtuigen
op een Noord-Noorsch steunpunt schoten bevei
ligingsvaartuigen nog zeven bommenwerpers
neer. Vier hiervan werden alleen door een pa
trouillevaartuig neergehaald.
In de Noordelijke Ijszee viel een van onze duik-
booten een kruiser van de Dido-klasse aan. Na
drie treffers brak de kruiser in tweeën en zonk.
Amerikaansche bommenwerpers vielen het ge
bied van Weenen en enkele plaatsen in Opper-
Süezië aan. Duitsche en Hongaarsche luchtver-
dedigingsstrijdkrachten schoten 57 vijandelijke
vliegtuigen neer, waaronder 51 viermotorige
bommenwerpers.
In den nacht werden boven West-Hongarije
nog drie vijandelijke bommenwerpers neerge
schoten.
In aanvulling op het weermachtsbericht wordt
nog medegedeeld
DE Z.S.-PROCEDURE IN HET NEDER
LANDSCHE BOSCH- EN HOUTBEDRIJF.
Van bevoegde zijde wordt medegedeeld
De Z.S.-procedure als maatregel op grond van
de verordening van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied no. 108/42 be
treffende de verplichting tot het verstrekken
van inlichtingen, wordt thans ook uitgevoerd
voor het geheele gebied van het Nederlandsche
bosch- en houtbedrijf.
Derhalve moeten hieraan deelnemen alle fir
ma’s, die aangesloten zijn bij een der hieronder
genoemde vakgroepen of ondervakgroepen.
1. Bedrijfsgroep tusschenpersonen.
Vakgroep tusschenpersonen in hout, agenten,
commissionairs en makelaars.
2. Bedrijfsgroep groothandel.
Vakgroep groothandel in hout.
Handelaars in triplex- en vezelplaten, rond-
houthandelaars (naald-, loof- en generatorhout),
importeurs, benevens groot- en kleinhandelaars
in hout (uitgezonderd handelaars in brandhout).
3. Bedrijfsgroep houtindustrie.
a. Vakgroep balkenzagerijen met de volgende
ondervakgroepen zagerijen voor buitenlandsch
naaldrondhout, zagerijen voor binnenlandsch
rondhout en zagerijen voor buitenlandsch loof
hout
b. Vakgroep houtbereidingsindustrie, impreg-
neeringsinrichtingen.
c. Vakgroep triplex en fineer, triplex- en fineer-
fabrieken.
Ook firma’s, die niet behooren tot het hout
en boschbedrtjf, resp. deszelfs vakgroepen of on
dervakgroepen, doch die eigen arbeidskrachten
met bovengenoemde werkzaamheden aan het
werk hebben, moeten deelnemen aan de Z.S.-
procedure voor deze arbeidskrachten.
Ondernemingen die behooren tot de houtver-
werkingsindustrie, daarnaast echter ook hout
handel en houtbewerking beoefenen, moeten deel
nemen, met het deel van het bedrijf, waarmede
zij staan of zouden moeten staan onder het bosch-
en houtbedrijf, aan de Z.S.-procedure.
Ook het Nederlandsche staatsboschbeheer, het
Ned. Rijksbureau voor hout en de onder het
bosch- en houtbedrijf staande vakgroepen zijn
onderworpen aan de aanmeldingsplicht.
De aanvraagformulieren kunnen verkregen
worden bij de Kamers van Koophandel en In
dustrie en derzelver bijkantoren. Bevoegd voor
de bewerking van de in te dienen Z-kaartenaan-
vragen is alleen de Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied, afd. Bosch- en
Houtbedrijf, Arnhem, Utrechtscheweg 59.
Op de enveloppe moet bovendien „Z.S.-proce
dure” worden vermeld. Duitsche ondernemingen,
welker eigenaars of het meerendeel hiervan Rijks-
duitschers zijn, alsmede ondernemingen, welker
kapitaal voor meer dan 50 procent in Rijksduitsch
bezit is of die een Rijksduitsche trustee hebben,
moeten hun aanvragen indienen bij de Deutsche
Handelskammer für die Niederlande te Amster
dam of Rotterdam. De invulformulieren en de
Z-kaarten zijn voor deze bedrijven eveneens ver
krijgbaar bij de Deutsche Handelskammer.
De aanvragen moeten onmiddellijk, doch op zijn
laatst tot en met 31 Aug. 1944 bij den Rijkscom- I
missaris voor het bezette Nederlandsche gebied,
afdeeling Hout- en Boschbedrijf, Arnhem,
Utrechtscheweg 59, worden aangevraagd. Aan
vragen, die later worden ontvangen, worden niet
meer in behandeling genomen. De verantwoorde
lijkheid voor de tijdige ontvangst van de aanvra
gen berust bij de firma’s, die de aanvragen indie
nen. Zij loopen ook het risico van verlies bij de
verzending. Onjuiste, onduidelijke, onvolledig in
gevulde aanvragen zijn ongeldig en worden niet
behandeld.
Onjuiste opgaven kunnen bovendien bestraffing
tengevolge hebben. Ondernemers, die verzuimen
tot en met 31 Augustus 1944 hun aanvrage in te
dienen, stellen hierdoor zich zelf en hun werk
krachten ter beschikking voor een tewerkstelling
elders.
Nadere bijzonderheden bevat een toelichtings-
vel, dat op de bureaux waar de Z-kaarten wor
den uitgerelkt, verkrijgbaar is.