ID Be Oorlog gewonnenHoe winnen we ook He Brede 6! ium. No. 4. Uitgeverij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward. Dinsdag 15 Mei 1945 Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel 39e Jaargang. 1945 ren. I m MEI 5 Van de Administratie! 16- 21, 17-21. UIT DEN OMTREK STADSNIEUWS GEMENGD NIEUWS De nieuwe Burgemeester van Ameland. BURGERLIJKE STAND DE JONG’s NIEUWSBLAD D ende ver- thouders ini naar or het EEL, opperde den B V ag 14 1945 ethouders ■mende de teraad, eldings- ?nden. gezin en rsoon, die n een re- zht daar uiterlijk e te doen 1 1 wordt van ten jeldboete It in wer- haar af maakt leente welke aande nand- orden stam wor telen lit te i ko- ge- neel. lags and len de gealli- Fran- Neder- :n 5000 :r repa- r onge schapen eg naar en door f vaste t, resp. Duitsers i groot ij onze te van achter lag In belang- er op merking is weer provln- zal dit, zeker oens- 5 uur. als soen :sch, alfs- >f. Ger- t groote voor de 5rof. Ir. eer W, 'orming herstei •mtrent ultuur- d, dat Militair en, die aange- enbaar runnen or het Com- >ch uit- or den Zuive- zetelt. an een lerking laartoe an zijn immis- ommis- ns aan ben, in N.S.B. esteerd. te San respon der van ankrijk, Luxem- lat zulk rou zijn 4. ■meester. 4, ■cretaris. t „best 4 sen .uit arugge- AG 15 Appel- cht. ’UUR. t op sche overheersching (1795 1813) en die van eling tn de ichts ver pier- Door groote toezending van advertenties, moeten hiervan telkens vele blijven lig gen. Alleen de meest dringende adver tenties kunnen worden opgenomen en nog beknopt. Hetzelfde geldt voor plaat selijk nieuws uit de omgeving. aat No- traat 12, 3 Voor- n Toe- ssen en e Leeu- plaats eervol KEMA brengt nis, dat ers en notaris ld, van n. tigd ten ia en is e uren lekende ■ijdags- te zijn. NSMA zijn de linklijke n 25-40 monden, sndy in P door lisschop ld heeft p hulde ptreden ing. siteit Is rof. mr. krljgs- Iden in tn op- HINDELOOPEN, over de maand April 1945. Geboren: Trijntje Margriet, dv Foppe Stallmann en Tiete Deinum. Hendrik, zv Lolke Smid en loukje Visser. Nicolette Anna Anthonia, dv Nicolaas Arie de Bruyn en Anna Catharina Hillegonda Jacoba van Leeuwen OverledenYbeltje 28 jr., dv louke Ykema en loukje op de Hoek (overl. te Sneek). van het C.A.B. R.E.S. tour- hebben te danken aan de Canadeesche en Engelsche militairen. Onze vreugde is echter getemperd door het feit, dat er op 7 April j.l. achter de in brand gestoken kazerne 'n zestal jonge mannen op verraderlijke wijze werden doodgeschoten en ook nog, doordat op den bevrijdingsdag als gevolg van de granaat bombardementen ’n negental burgers het leven hebben gelaten. Na een korte doch treffende toespraak werden er verschillende nationale en provinciale volksliederen gespeeld waaronder ook het Engelsche en Limburger Volkslied. Met muziek en gejuich ging men nu door de plaats, waarna er op het plein begeleid door muziek nog eens flink werd gehost, waarbij de Engelschen, Canadeezen, Limburgers en Friezen door elkaar krioelden. MAKKUM, 11 Mei. Bij het schoonmaken van de wapens in het kwartier van de N.B.S. ging onverwachts nog een schot af, waardoor een der groepsleden, Leen Noord zij van Rotterdam, zeer ernstig werd ge wond. Tijdens het vervoer naar een zieken huis is deze jongeman overleden. 12 Mei. Nog onder den indruk van het ongeluk met een' wapen werd de N.B.S. in ons dorp heden andermaal getroffen. Een der N.B.S.-ers, Cornelis Blok uit den Haag, is bij het zwemmen in het Ijsselmeer ver dronken. Alle pogingen de levensgeesten weer op te wekken, bleven vruchteloos. mevrouw de Vries alhier. Voor deze, voor Bolsward nieuwe sport, bleek veel belang- stelling te bestaan. Na afloop sprak de heer Jeugd elftal C.A.B. R.E.S. 2^8—6. de Vries nog eenige woorden en opperde daarin het plan zoo mogelijk ook in Bols ward een tafeltennisclub op te richten. De uitslagen waren als volgt: Enkelspel: Mr. Sharp-O. M. S. de Vries 19-21, 21-23. Mr. Springall-Mevr. G. M. de Vries-Bak- kenes 15-21, 17-21. Mr. Springall-O. M. S. de Vries 13-21, 16-21. Mr. Sharp-Mevr. G. M. Vries-Bakkenes 15- 21, 18-21. Dubbelspel: Mr. Sharp/Mr. Springall-Mevr. G. M. de Vries-Bakkenes/O. M. S. deVries Demonstratie: Mevr. G. M. de Vries-Bak- kenes-O. M. S. de Vries 18-21, 25-23, 22-20. Ledenkaatsén, WOMMELS, 24 Mei. De kaatsver. „Wommels" hield een geanimeerde le denwedstrijd met 14 deelnemende par turen. Na vinnige strijd was de uit slag aldus: le pr. P. Tippersma, B. Baukema en S. Wijnia. 2e pr. J. Twerda, G. Boot- MAKKUM, 5 Mei. Reeds den geheelen dag bleek er een blijde stemming onder de bur gerij te zijn. De beide muziekkorpsen Hal lelujah en Apollo hebben des avonds een rondgang door de plaats gemaakt. Men ver zamelde zich op het telegraafplein alwaar de groote schare door den heer P. Pruiksma, Hoofd der Chr. School werd toegesproken. Deze ving zijn toespraak aan met de woor den: Wij zijn blij, want wij zijn vrij! Ver volgens memoreerde de spreker de toestan den waarin we vanaf 10 Mei 1940 hebben moeten leven. Doch nu, zegt spreker, zijn we weer vrij, welke vrijheid wij naast God w'wy» 1 rau w» J ten goede komen aan de groote hoeften van ons Nederlandsche volk. Het Militaire Gezag heeft een open oog (voor Uw sociale belangen. De arbeids- loonsvoorwaarden in den landbouw ’en in onderling overleg op korten rijn onder het oog worden genomen. t voor •oot is gel tot >ot ge- - --maaks- leven tijdelijk stil komt te staan. De Provinciale Militaire Commissaris en zijn Afdeellng Cultureele Zaken stelt alles in het werk om te trachten dezen tijd van stilstand zoo kort mogelijk te maken. Zoodra het resultaat van deze pogingen bekend is, zal dit gepubliceerd worden. C.A.B. 2 - R.E.S. I 3-6. C.A.B. I adsp. R.E.S. I adsp. 50. Orgelconcert. Pinkstermaandag zal er in de Martinikerk een bijzonder concert gegeven worden ter herdenking van de bevrijding van geheel Nederland. Medewerking verleenen o.m. Frans Vonk, le violist concertgebouw orkesten Piet Mo lenaar, cellist van het Haagsche Residentie orkest. Ongetwijfeld zal voor dit concert weer veel belangstelling bestaan. Naar wij vernemen zullen er niet meer kaarten worden ver kocht dan er zitplaatsen zijn. Een goede maatregel, waardoor de rust en stilte tijdens het concert worden bevorderd. Bevrijdingssamenkomst in de Groote Kerk. 10 Mei 1945. Hemelvaartsdag. In de Groote Kerk werd een indrukwekkende herdenkings- samenkomst gehouden. De burgemeester opende deze samenkomst en verzocht ter eere van al de voor de vrij heid gevallenen een oogenblik stilte. Verder sprak de heer J. Piebenga over „Fen Franske oerhearsking, fen Dütske tyranny.” Een duidelijke uiteenzetting van de overeen stemming en het verschil tusschen de Fran- sche militairisme heeft voor het duitsche volksbewustzijn onherstelbaar aan prestige verlorenhet heeft een knauw gekregen, waarvan het niet zoo licht herstelt. En dat is een voordeel voor de toekomst. Daar komt nog iets bijhet regime, dat deze ellende over het duitsche volk bracht, dat deze oorlog zoo laag heeft voortgezet, heeft zich daarmee wel onmogelijk gemaakt bij breede lagen van het duitsche volk; het heeft een haat tegen zich opgeroepen, die het zijn aanhangers wel uiterst moeilijk zal maken ooit weer vat op het volk als geheel te krijgen. O, zij zullen het ongetwijfeld pro- beeren, Goebels’ bevel tot vorming van een ondergrondsch front zal worden opgevolgd door de onverbeterlijke Nazis, zij zullen nog menig intrigue smeden, nog menige misdaad begaan, nog menige sluipmoord bedrijven (de taak der bezetting zal een uitermate ge vaarlijke taak zijn!) maar dat zij het volk als geheel nog weer zouden meekrijgen heb ben zij juist door de misdadige dwaasheid der te lang voortgezette oorlog, zelf wel zeer onwaarschijnlijk gemaakt. Velen twijfelen aan de berichten omtrent Hitlers dood. Begrij pelijk! In die berichten waren vele tegen strijdigheden. Ondanks een twaalfjarige druk- beoefende practijk zijn de Nazipropagandis- ten nog steeds de techniek van het liegen niet volkomen meester! .Velen vermoeden, dat het bericht van zijn dood alleen moet dienen om de Geallieerden op een dwaal spoor te leiden en Hitler aan hun nasporin- gen te onttrekken en hem de verdwijning in het ondergrondsche front te vergemakkelij ken. Dat alles klinkt zeer aannemelijk. En toch! Dezer dagen zei mij een Engelsch of ficier: ik geloof niet dat hij noch leeft; wat zou hij aan en door dat ondergrondsche front nog kunnen bereiken. Hij heeft immers alle vertrouwen verloren!” Ook die overweging heeft iets voor. Inderdaad, de misdadig lange voortzetting van de oor log heeft hem het laatste restje vertrouwen van het duitsche volk gekost. Dat een stel fanatieke Nazis in hem nóg de redder en van God gegeven leider van het duitsche volk zien, getuigt alleen maar van hun ho- pelooze verblinding en de ongeneeselijke verwarring van hun „geest”. Zoo zijn, wat het Duitsche volk zelf betreft, nadat de oorlog gewonnen is, de voorwaar den gunstig voor het winnen van de vrede. Zijn militairisme heeft door de aanschouwde nederlaag onherstelbaar aan populariteit ver loren. En de Nazikliek heeft er zelf voor gezorgd, dat het duitsche volk nu wel dui delijk ziet aan welke bende misdadigers het in een onbewaakt oogenblik de macht over zich in handen heeft gegeven. Dat zijn gunstige factoren voor het tijdvak na deze tweede wereldoorlog. Maar vol doende zijn zij niet. Over wat er meer noo- dig is, ook aan de zijde der Geallieerden, ook van de kant van ons eigen volk, daar over hoop ik in een volgend artikel met verlof van de Redactie nog iets te zeggen. J. V. hebben met de luchtmacht en artillerie een bombardement op Damascus uit gevoerd. Het aantal dooden in Da mascus schijnt reeds zeer groot te zijn. De Engelsche en Amerikaansche ge zanten doen pogingen om de vijande lijkheden zoo spoedig mogelijk te doen staken. hierover we hier de eere- d. Meulen, om op Hemelvaartsdag een groote krans uit naam van alle C.A.B.ers op ’t graf te leggen van de gevallen Eng. vliegers. Donderdagavond j.l. had bovengenoemde plechtigheid onder zeer groote belangstelling plaats. Aanwezig waren de Engelsche com mandant met z’n stafofficieren, het C.A.B. bestuur, eere-voorzitter den heer R. v. d. Meulen e. a. Aan het graf werd gesproken, zoowel in het Engelsch als Hollandsch, door den heer v. d. Meulen. De uitslagen nooi waren C.A.B. 3 adsp. R.E.S. 3 adsp. 01. Duitschland (1940'45). Ds. Vink behandelde daarna het onderwerp „En wat nu verder?” Medewerking werd verleend door het Sint Franciscus mannenkoor, het Vrijz. Chr. Kerk koor en door den heer P. de Vries van Ilpendam die zeer verdienstelijk eenige lie deren zong. Orgelspel van G. Schrik. Dr. Polman sloot de samenkomst, waarna staande 2 coupletten van het Wilhelmus werden gezongen. Tafeltennis. Vrijdagavond j.l. werd er in De Doele een tafeltenniswedstrijd gespeeld door 2 leden van de Engelsche bezetting en de heer en Tentoonstelling Vanes. Het was een gelukkige gedachte van geëvacueerden architect Teeuw, die zijn schilderstalenten verbergt achter den schuil naam VanEs (van Schiedam) om in het nieuwe zaaltje van Den Hof van Holland een expositie te geven van het resultaat van een jaar werken. Vanes is zoo langzamerhand een bekende figuur geworden in onze stad. Hij heeft Bolsward gezien en laten zien op allerlei wijzen en van allerlei kanten. Thans zagen wij zijn werk als één geheel in een smaakvol interieur: architectonische schetsen, aquarellen en olieverven. Nieuw waren enkele^goeddoorwerkte stillevens mooi van stofuitdrukking en kleur, en enkele vlotte waterverfschetsen uit Zuid-Limburg. Dat de bedachtzame architect den spontanen schilder nooit in de steek laat, blijkt duide lijk uit het groote interieur van de Martini. Doch ook elders zien wij zijn liefde voor het detailin het gezicht op de Appelmarkt, de Pereboom met de Martini en in de vele kleine architectonische schetsen en aquarellen. Er was veel bezoek, een aardige stemming en muziek van tvJee jeugdige stadgenooten. Een eerste teeken van herlevend Bolsward. Voetbal C.A.B. I Engeland 32. Woensdagavond vond de derde ontmoeting plaats tusschen C.A.B. I en het Engelsche team. Evenals beide voorgaande wedstrijden was ook thans de publieke belangstelling zeer groot, meer dan 2000 toeschouwers waren getuige van deze mooie en faire wedstrijd. Over de wedstrijd het volgende: Het eerste kwartier gaat het spel vlug op en neer, beide partijen krijgen eenige goede kansen, doch zoowel de Engelsche als de C.A.B. backs zijn in prima vorm en weten steeds alle gevaar te voorkomen. Langzamer hand echter komt er teekening in de strijd, en het zijn de C.A.B.ers die het meest in de aanval komen. Vijf min. voor rust krijgt C.A.B. met een hard schot de leiding. Na rust pakken de Tommies direct flink aan, maar zonder direct succes. Meer succes heeft de C.A.B. centervoor; reeds na 10 minuten spelen weet hij op eminente wijze de voor sprong te verhoogen. Dit wordt Engeland blijkbaar te bar, fel zitten ze nu op de bal, en na eerst hard tegen de paal te hebben geknald, is 't de kleine dikke, doch handige centervoor, die op keurige wijze de achter stand weet te verkleinen. Na 25 min. spelen plaatst de Eng. spil on verwachts naar de rechtsbuiten, handig loopt deze speler om eenige C.A.B.ers heen, een hard schot en onhoudbaar voor v. d. Zee verdwijnt de bal in 't doel. Het laatste kwartier wordt er van beide kanten nog eens alles opgezet, reeds denken we dat de strijd onbeslist zal eindigen, doch 5 min. voor 't eind wordt de Eng. achter hoede onverwachts in 't nauw gebracht, en het is de linksback die in eigen doel kopt. Met 3-2 komt het einde, en werd C.A.B. bezitster van de voor deze wedstrijd fraaie uitgeloofde Cup. Evenals met de voorgaande wedstrijden werd ook deze avond besloten met een gezellig samenzijn van alle spelers en officials. Wegens plaatsgebrek kunnen we niet verder uitweiden, alleen willen nog het voorstel vermelden van voorzitter, den heer v. Naar wij vernemen, is de heer R. Walda te Hindeloopen met ingang van Woensdag j.l. benoemd tot burgemeester van Ameland. De heer Walda nam vóór den oorlog een voorname plaats in in 't maatschappelijk leven en was te Hindeloopen eenige jaren wet houder. In 1939 werd hij benoemd tot lid van de Prov. Staten voor den Vrijz. Dem. Bond. De heer Walda heeft zich voorts veel bewogen op het gebied van Vreemdelingen verkeer. De suvering yn 'e Fryske biweging. It moderamen fen de Fryske biwegingsried freget üs it neifolgjende op to nimmen Lyk as bikend is, hat de Fryske biweging yn allergreatst meartal yn dizze oarlochs- jierren de Nederlanske saek tagedien west, mar inkele mannen, dy’t gjin folgelingen krigen hawwe dêrop in ütsündering makke troch it mei de Dütskers to halden. Op 'e gearkomste fen it moderamen fen 'e Ried fen ’e Fryske biweging mei de haed- bistjüren fen 'e Selskippen op 28 April k.l. is bisletten de leden, dy’t in pro-Dütske halding oannommen hawwe, to forwiderjen fen hjar posten en óf to snijen fen it lid- maetskip. As noarm for de suvering scil dy fen it Militaire Gesach brükt wirde, wylst ald-leden fen 'e Fryske Rie ek skrast wirde moatte. De ütfiering fen det bisfüt wirdt opdroegen oan it Seiskip for Fryske tael en skrifteken- nisse, it Kristlik Frysk Seiskip, it Roomsk Frysk Boun, it Boun fen Fryske Selskippen büten Fryslan. de Fryske Underrjucht Liga, de Fryske Bibleteek, it Boun fen Frysk-Na- sjonale Jongerein en de Fryske Akademy. WONSERADEEL, van 25 April Lm. 1 Mei 1945. Geboren: Everdina, dv Anne Beuckens en Anna Elgersma te Makkum. Doetje, dv Jorke Kamstra en Janke van der Wonde te Makkum. Wilhelmina, dv Willem Hengst en Ynskje van der Zee to Mak kum. Johan Henri, zv Henri Barrau en Marie Jaco- metti te Witmarsum. Jacobus Hermanus Johannes, zv Marinus Gerardus Tijhaar en Geertruida Eli zabeth Christina van Maarseveen te Makkum. Baukje, dv Lodewijk Ypma en Hinke Dotinga te Longerhouw. Harmen en Wiebe zsv Ynze Salverda en Gezina Tilstra te Parrega. Joebem, zv Jochem Roeleveld en Hinke Bakker te ’s-Gravenhage (geb. te Lollum). Aukje, dv Hijlke Heeres en Hendrikje van der Meulen te Parrega. Wierd, zv Roelof Ste- ringa en Hiltje Wiersma te Piaam. Ondertrouwd: Age Wagenaar te Achlum en Geer tje van der Sluis te Lollum. Willem Petrus Grijpma te Arum en Catharina Hofmeijer te Greonterp. Dirk Walsma en Afke de Boer, beiden te Tjerk- werd. Yeme Ybema te Schettens en Trijntje Siet- sma te Kubaard. Gehuwd: Laas Bloemhof en Marijke Boersma. Minze Zeilstra en Ink Roode. Overleden: Roelof van der Meer 26 jr., ongeh. te Parrega (overl. te Makkum). Idskje 6 mnd., dv Wabe Roskam en Willemke de Jong te Parrega. Cornelus 5 jr., zv Herre van Brug en Sijke Haitsma te Hartwerd (overl. te Sneek). Simentje Dijkstra 43 jr., echtg. van Jacob Bijlsma te Wons (overl. te Bolsward). Ja, de oorlog is gewonnenDe trotsche, jaren lang onoverwinnelijk schijnende duit sche weermacht is verslagen, uiteengeslagen, vernietigd. Eindelijk zagen de duitsche macht hebbers het nuttelooze, ja het hopelooze van verdere weerstand in, gaven zij toe, dat Duitschland verslagen was. Het inzicht kwam laat, de erkenning liet lang op zich wachten, te laat, te langWat aan heel de wereld duidelijk was reeds in de najaarsdagen van 1944, wilde de duitsche leiding niet zien, niet uitspreken. Doorgevochten, nog een nieuw offensief gelanceerd, teruggeslagen, terugge drongen tot aan, tot achter de Rijn, steeds dieper Duitschland zelf in. En wij verbaas den ons over de onverantwoordelijke voort zetting, verlenging van de verloren oorlog. Waarom nog langer bloed vergoten? We verbaasden ons, ergerden ons over het mis dadig regime, dat nog steeds de leiding hield, eigen land en volk „rücksichtlos” op offerde. Ja, het was wreed, onmenschelijk, krankzinnig 1 En toch, wij huiveren bijna om het neer te schrijven, als wij denken aan zooveel ellende, menschenslachting en verwoesting, die ver meden hadden kunnen worden, en toch, dit alles, dat misdadig en krankzinnig beleid heeft zijn voordeel gehad, liever gezegd, zal blij ken zijn voordeel te hebben voor het duit sche volk zelf en voor de menschheid. Nu kan daar geen nieuwe legendevorming meer plaats hebben als na de vorige wereldoor log; nu heeft het duitsche volk zelf gezien, met eigen oogen gezien, dat zijn legers ver slagen waren. Nu kan men het niet meer zoo gemakkelijk wijs maken als de leugen achtige Nazis gedaan hebben en men ge loofde hen, dat zij in 1918 eigenlijk niet militair overwonnen waren, dat zij de oor log te vroeg hadden verloren gegeven, dat niet de schuld bij het leger lag, maar bij het volk, dat in November 1918 door de revo lutie, die het ontketende, het leger een dolk steek in de rug had toegebracht. Ik heb Goering (o, onzaliger gedachtenis!) in zijn rede op de dag van de herdenking van de Machtübernahme, op 30 Januari 1943 hoo- ren zeggenindien wij nog een half jaar hadden doorgevochten zouden wij gewon nen hebben, maar wie kon dat toen weten Men moet de brutaliteit van Goering heb ben om zoo’n leugen frankweg ten aanhoore van heel de wereld uit te spreken. Maar de domme, goedgeloovige duitscher geloofde het (hem kan men alles laten gelooven, als men het maar lang genoeg herhaalt, heel de Nazi propaganda ging van die stelregel uit en de uitkomsten bewezen haar juistheid). En het duitsche volk geloofde de Nazileu- genpropaganda te gereeder, omdat het de nederlaag niet gezien had, het duitsche leger was buiten de grenzen verslagen. Maar nu heeft de domme, misdadige voortzetting van de oorlog tot aan de bijna totale overwel diging door de Geallieerde legers, het volk doen zien, dat zijn weermacht vernietigd was. Nu kan een nieuwe dolkstootlegende zoo gemakkelijk niet meer opkomen. Het duit- stuufVéf.V. Nederl. Gemeenten, Huis houdschool, Rehobothschool, dir. zang- vereen. „Gemengd Koor”. Op Vrijdagen zal er weer een autobus naar Leeuwarden rijden, twee maal visa-versa. Uiteraard kan er voor- loopig maar een beperkt aantal reizi gers vervoerd worden.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1945 | | pagina 1