iiiwëï iïT" iÖ 1e Jaargang No. 2 Adminlstratie-adresFa. A. J. OSINGA Vrijdag 8 Juni 1945 De nieuwe loonregeling in den Frieschen Landbouw >.v.w. 5 aan- gende i voor oeten :heer- rasch- delen, acao), moet orden wij er gaven uld. waren i toch e-for- ler de i het •rs van e cate- 0 Mei e Kon. n zich ratie. e regi- t voor ckum, uwar- Inzake wordt ringen 'd JOH. 5, luwhuil Officieel Orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel Bolsward nemen en be- neente Iddags VIN- ng. - iarver- 'ersiag 'erslag 'erslag 6. Be- stuurs- v. d. .cature Rond- estuut IAN1 s” SJI 194V, i Hotel pet L-l Dat voor vrouwelijke arbeiders be draagt */8 en dat der leerlingen op 15 en 14-jarigen leeftijd 40 pct. van het loon der mannelijke arbeiders. Op het loon van inwonende arbei ders wordt voor kost en Jnwoning een bedrag in mindering gebracht van jlO per week. Aan arbeiders, die een diploma van een erkende inrichting van landbouw onderwijs hebben of van een cursus op landbouwgebied, dient naargelang van het werkelijk belang daarvan voor het bedrijf, ten hoogste f 1 per week toeslag te worden betaald. Aan arbei ders, die als eerste knecht, of als eer ste arbeider in dienst zijn genomen, mag bij een bedrijfsgrootte tot25H.A. fl per week en daarboven f2.50 per week toeslag worden betaald. Aan ar beiders, die voor bepaalde werkzaam heden, waarvoor bijzondere vakkennis is vereischt (bijv, aardappelselectie) in dienst zijn genomen mag gedurende komen aan nader te bepalen Bolswar- der liefdadigheidsinstellingen. Jaarvergadering Zwemschool. De voorzitter opent de vergadering met een woord van welkom en me moreert het overlijden van den pen ningmeester, den heer J. F. Boermans. Vanaf de oprichting in 1923 was hij de stuwkracht der vereeniging, die door zijn heengaan een groot verlies heeft geleden. Uit het jaarverslag van de secretaresse blijkt, dat er in 1944 een druk gebruik van de zwemschool is gemaakt. Op sommige uren waren er een 300 personen aanwezig. Aan het afstandzwemmen over 1000 M. namen 84 personen deel, aan het di- plomazwemmen 101. Ook werd door enkele Bolswarders deelgenomen aan de 3 km wedstrijd in de Qroote Wielen. De ontvangsten hebben bedragen f3426.52, de uitgaven f2412.63, zoo- we niet aan het beloofde land, zooals we vroeger wel eens meenden. We zijn verarmd, ontzaglijk, wij en heel Europa. Er zijn tallooze problemen. Een er van is het plaatselijk tekort aan ar beidskrachten' in ons land. Om hier eenigszins een beeld te krijgen van de beschikbare krachten en de juiste verdeeling ervan naar behoefte, zijn de arbeidsbureau* weei mgeschakeld. Het is goed hierbij op te merken, dat ook door vele ambtenaren dier bureaux in den bezettingstijd groote offers zijn gebracht om de Duitsche maatregelen tegen te werken, lot voordeel van het illegaal werk in ons land. Thans ge zuiverd van onbetrouwbare elementen, behooren deze bureaux weer tot onze Nederlandsche organen en kunnen Uw volste vertrouwen hebben. Toch bestaat er nog een intuïtieve afkeer bij vele menschen. Laat ieder beseffen; dat deze organen onmisbaar zijn. Laten de fa brieksarbeiders op wachtgeld zich bijv, beschikbaar stellen voor den Land bouw. De zwaarste taak om orde te scheppen in de chaos, die de Duitscljers hier achterlieten, ligt niet alleen bij de autoriteiten en leiding gevende lie den. De zwaarste taak ligt bij Iedereen die maar handen en hersenen heeft om te werken voor ons eigen volk. Met de geallieerde voedselvoorziening moet onze eigen productie weer op gang komen en dan geldt letterlijk: Als er niet gearbeid wordt, is er ook geen voedsel. noodigd voor hét lidmaatschap de conferentie te San Francisco. De vrouwen van Lidice, het Tsjechische dorp dat indertijd met den grond gelijk gemaakt werd en welks mannen allen werden afgeslacht zijn in 2 concentratiekampen in Duitsch- land gevonden. Van de kinderen weet men nog niets. Frankrijk heeft aan de geall. ge vraagd om 1 500.000 Duitsche krijgs gevangenen tot haar beschikking te stellen ten behoeve van de wederop bouw. Voorts worden 250.000 man gevraagd voor werkzaamheden in de mijnen en op de boerderijen. zünde. Japansche luchtbasis op Timor verwoest. Maandag zijn Amer. troepen geland op Borneo. Zij zouden een aanval doen op Sandakan, de hoofdstad van Br. Borneo. Flitsen uit het wereldgebeuren Het Vatikaan heeft bericht ont vangen, dat de bisschop van Berlijn, graaf van Priysing, steeds in Berlijn gebleven is en zich daar ook thans nog bevindt. Denemarken is thans offic. uitge- noodigd voor hét lidmaatschap van nakomt of de uitvoering daarvan ver hindert of belemmert, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste een jaar of geldboete van ten hoogste twee duizend gulden. Het schip, waarmede het strafbare feit is gepleegd, kan, indien dit den veroordeelde toebehoort, worden ver beurd verklaard. Colorado-kever. Aangezien er vorige week in Twente reeds eenige malen een colorado-ke- ver is aangetroffen en ons nu ook weer het bericht bereikt dat in de ge meente Nieuwleusden(O.) eveneens een colorado-kever is gevonden, vestigen wij nog eens dringend de aandacht op het groote gevaar voor onze landbouw, wat hier dreigt. Van het al of niet slagen van de aardappeloogst, hangt voor een belangrijk gedeelte onze voedselvoorziening voor de komende winter af. - Dat alle beschikbare krachten deelne men aan de opsporfng en bestrijding van deze kever om daardoor het be smettingsgevaar zooveel mogelijk te keeren. Eventuoele vondsten gelieve U bekend te maken aan den Burgemeester. Oorlogsnieuws. 6 Juni. Vandaag is het een jaar geleden dat de infasie in Frankrijk plaats had. Op dezen bijzonderen her denkingsdag hebben de generaals Eisen- houwer en Montgomery de hoogste Rus sische onderscheiding ontvangen, de orde van Victory. Amerik. troepen in het N. van Luzon bereikten de stad Arito, 16 km ten Noorden van het veroverde Santa Fé. In den Dawao sector maakten de Amerikanen 8 km terreinwinst. Amer. troepen zijn geland op het eiland Ba- loet aan den ingang van de golf van Dawao. Jap. radiostations en opslag plaatsen werden vernield. Amer. heb ben het vliegveld van Naha op Oki nawa bezet. De luchtaanvallen op For mosa en het Japansche scheepsverkeer langs de Aziatische kust worden voort gezet. Jagers en bommenwerpers ‘uit N.W. Australië hebben een in aanleg Stadsnieuws. De onthouders vischclub hield j.l. Zondag haar eerste vischwedstrijd. Er werden niet minder dan 42 baarzen boven de wettelijke maat gevangen. Prijswinnaars waren: P. de Jong, Tj. van der Hauw, B. Wolthuizen, D. Kamstra, Joh. van der Schaaf, H. Nauta, Q. van der Zee, R. van der Schaaf Sr., S. Odinga, A. de Vries. Benoemd tot tijdelijk ambtenaar bij den evacuatiedienst de heer H. de Jong. Sedert geruimen tijd heeft een commissie plannen in voorbereiding tot het organiseerén van een telken jare terugkeerende voetbaldag op Paasch-Maandag, vooreerste klas clubs. De bedoeling is als wisselprijs een zilveren stadhuis aan te bieden. De opbrengst van dezen dag zal ten goede geeft dit aan zijn nieuwen werkgever in bewaring. Het tijdloon van jeugdige arbeiders bedraagt' op resp. 20, 19, 18, 17 en 16-jarigen leeftijd resp. 95 pet., 90 PvL, 80 pet., 70 pet. en 60 pet. van het loon der volwaardige arbeiders. worden getrokken en onder de bevol king verdeeld. Werkzoekenden en bevolking zijn er beide mee gebaat. STLUNNORMEN. De Militaire Commissaris In Friesland, overwegende, dat de momenteel gel dende steunregeling voor werklooze arbeiders, ontoereikend moet worden geacht; heeft de navolgende normen voor de overeenkomstig bovengenoem de steunregeling in aanmerking komen de personen vastgesteld f 3.per dag voor man en vrouw, f 1.per dag voor elk inwonend gezinslid boven 18 jaar. f0.75 per dag voor elk inwonend gezinslid beneden 18jaa'r. zulks tot een maximum van 80 °/o van het laatst genoten normale werkin- komen. De uitkeering berekend zonder rekening te houden met het maximum percentage van 80°/o vormt de theo retische uitkeering. Op deze theore tische uitkeering worden de eigen in komsten (inclusief kindertoelage) van den ondersteunde hoofd of kost winner van het gezin in mindering gebracht met dien verstande, dat de werkelijke uitkeering verhoogd met de inkomsten, niet meer mag bedragen dan het laatst genoten normale werk- inkomen. Op de theoretische uitkeering worden de gezinsinkomsten in mindering ge bracht met dien verstande, dat de wer kelijke uitkeering, verhoogd met deze inkomsten, niet meer mag bedragen dan 80°/o van het gezamenlijk laatst genoten normale werkinkomen. Alleen-wonende personen en kostgan gers ontvangen een uitkeering gebaseerd op f 2.per dag, tot een maximum van 70°/o van het laatst genoten nor male werkinkomen. De bepaling inzake inkomstenaftrek is van overeenkomstige toepassing. Vaarverbod in Friesland. De Militaire Commissaris in Friesland, heeft op grond, dat de veiligheid van den Staat vordert, dat maatregelen worden getroffen tot het tegengaan van ontduiking van het verbod om zich van het Westen van Nederland naar Friesland v.v. te begeven, het navol gende bepaald Het is verboden in de Provincie Fries land, daaronder begrepen de tot deze Provincie behoorende gedeelten van de Waddenzee en het IJselmeer, te varen met een vaartuig, dat niet voor zien is van een rechtsgeldig ijkmerk. Dit verbod is niet van toepassing op a. vaartuigen in dienst van het Rijk, b. reddingsbooten, c. vaartuigen, ten aanzien waarvan uit de aan boord zijnde papieren blijkt dat zij in de Provincie Fries land als in die Provincie thuis- behoorende zijn ingeschreven, d. pleziervaartuigen, waarvan de eigenaren lid zijn van een rechts persoonlijkheid bezittende ver eeniging, e. vaartuigen, voorzien van een ver gunning voor de Kustvisscherij, voor zoolang daarmede het vis- schersbedrijf wordt uitgeoefend, f. landbouwvaaftuigen, varende in de binnenwateren van deProvincie Hij, die het verbod overtreedt, niet Arbeid en Voedsel. Het woord arbeid en alles, wat er mee in verband staat, heeft in de be zettingsjaren een onaangename klank gekregen. Ons land moest ingescha keld worden in de totale Duitsche oorlogsvoering. We behoeven U niet op te sommen welke drogredenen er al niet werden aangevoerd en welke middelen er al niet werden geheiligd om dit doel te bereiken. Feit is: dat iedereen, die zich maar eenigszins bewust was van den strijd om de vrijheid zijn heil zocht in saboteering en onderduiking van alle mogelijke maatregelen. Dit stilzwijgend maar overal doordringend verzet is het vprzet geweest van het volk; het is de groote actie geweest, mogelijk voor ons lage land. Momenteel echter, nu wij eenigszins de ontzaglijke schade, welke ons land geleden heeft, kunnen gaan overzien, hebben wij ons te bezinnen op andere waarden. Binnen deze gedachten is het goed ons te realiseeren, dat door de zoo juist genoemde vorm van ver zet er ongemerkt een geest in ons volk is geslopen, welke een groot ge vaar voor de toekomst zou kunnen beteekenen. Want velen zijn onderge doken geweest; velen zijn gewend om maar op halve krachten en slordig te werken; men zocht steeds naar mid delen om onder bepaalde opgaven uit te komen; men kreeg een ontzaglijke angst voor de arbeidsbureau* enz.; destijds volkomen terecht. Nu staan we voor de omschakeling van heel dit proces. Sinds de bevrijding zijn den tijd, dat ze hiermee zijn belast, een toeslag, berekend naar ten hoog ste f6 per week worden betaald. Het accoordloon moet gemiddeld bij behoorlijke prestatie 20 pet., boven de in deze regeling vastgestelde loonen liggen. Voor een vrije woning met tuin (max. 5 are) mag ten hoogste f 2 per week worden afgetrokken. De gehuwde arbeider moet bij beëindiging der dienst betrekking ook zijn dienstwoning ver laten. Aardappelland wordt beschikbaar gesteld tegen f 3 per are pootklaar land of tegen marktprijs. Emolumenten moe ten tegeij de vastgestelde richt- of marktprijzen worden verrekend. De werkgever is verplicht, voorzoover het bedrijf dit toelaat en de distributie bepalingen het toestaan, aan den ar beider op diens verzoek producten uit het bedrijf, die krachtens eenige zelf- verzorgings- of telerspremieregeling mogen worden behouden te verstrek ken tegen de vastgestelde richt- of marktprijzen. De werktijden De maximum werktijden zijn als volgt bepaaldVoor de vaste melkers en veeverzorgers op 70 uur (6X11+4) per 1 Maart—15 Nov. en op 64 uur voor het overige deel van het jaar. Voor de overige arbeiders op 541/» uur in de lente-en zomerperiode, 49l/auur ged. de herfst en 46 uur ged. den winter. Moet boven deze tijden gewerkt, dan krijgen de arbeiders recht op ’n overwerkvergoeding (50 pct.)^ De dagelijksche rustpoozen van 10 mi nuten en korter worden als arbeidstijd beschouwd. De werkgever kan in de hooi- en graanoogst vorderen, dat lan ger gewerkt zal worden. Wordt korter gewerkt dan het bij deze regeling ge fixeerde aantal arbeidsuren dan dienen de vastgestelde weekloonenonveranderd te worden uitbetaald. De arbeidsduur van de inwonende arbeiders wordt in onderling overleg geregeld. De veever- zorging op Zaterdagmiddagen en Zon dagen geschiedt in overleg met den werkgever bij toerbeurt. De arbeid op Zondagen, algemeen erkende Chr. feestdagen (Nieuwjaars dag, 2e Paaschdag, Hemelvaartsdag, 2e Pinksterdag, le en 2e Kerstdag) voor Katholieke arbeiders de Kath. feestdagen op 15 Aug. en 1 Nov. en voor Prot. arbeiders de Bid- en Dank dagen voor het gewas, voorzoover naar plaatsel. gebruik als feestdag gevierd, wordt tot het allernoodza kelijkste beperkt. Arbeiders in de veehoudersbedrijven hebben in de vier weken recht op ten minste één vrijen Zondag, of in de twee weken op tenminste één vrijen Zondag na het morgenmelken. Over de algemeen erkende Chr. feest dagen en daarmee gelijk te stellen dagen (voorzoover niet op Zondag vallende) wordt aan de vaste, losvaste en losse arbeiders, als deze vier weken ononderbroken bij denzelfden werk gever werkten, het vastgestelde tijdloon doorbetaald. De vaste arbeiders genieten één week vacantie per jaar, met behoud van loon, waarvan tenminste vier dagen aaneen gesloten dienen te worden opgenomen tusschen 1 Mei en 1 September. De losvaste en losse arbeiders genieten voor eiken maand een halve dag. In dien de vacantie onmogelijk tijdens de duur van de dienstbetrekking kan wor den verleend, dient bij beëindiging daarvan voor iedere niet genoten va- cantiedag een bedrag gelijk aan */5 van het loon, hetwelk de arbeider in een 54'/j-urige werkweek toekomt, te wor den uitbetaald. De arbeider mag in zijn vacantie niet bij een ander in loondienst gaan wer ken. Het kort verzuim met behoud van loon is ook naar behooren gere geld. Ook bij het volgen van gods dienstonderwijs, voorzoover binnen den arbeidstijd noodzakelijk, gaat het loon door. Voor het volgen van landbouw onderwijs moet wel vrijaf worden ge geven, echter zonder behoud van loon. Arbeidsvoorwaarden geregeld. Na voeling met verschillende instan ties en gunstig advies van den Frie schen Rijksbemiddelaar, wiens benoe ming weldra afkomt, is door den Prov. Militairen Commissaris ingaande 12 Mei 1945 van kracht verklaard een nieuwe, uniforme regeling van-de loo nen en arbeidsvoorwaarden in den landbouw, waarover in de contact commissie, waarin de werkgevers, de landarb.bonden en de burgert, en mi litaire autoriteiten vertegenwoordigd waren, overeenstemming was bereikt. De week- en uurloonen. Voor wat het dienstverband betreft, worden onderscheidenvaste arbeiders oelast met veeverzorgen en melken, aangenomen voor den tijd van een jaar (weekloon f35). Vaste arbeiders, niet belast met veeverzorgen en mel ken, aangenomen voor den tijd van een jaar (uurloon f 0.50), losvaste arbei ders, aangenomen voor den tijd van een jaar, met werkonderbreking van ten hoogste acht weken gedurende de periode 15 Nov.15 Maart (uurloon f0.52) en losse arbeiders, aangenomen voor onbepaalden tijd of voor een bepaald werk (uurloon f 0.55) In deze uurloonen is geen regenver- letvergoeding opgenomer., die over een heel jaar neerkomt op 5 pct. van het loon, is in het vastgestelde uur loon verdisconteerd. Bovendien heeft men de normaal-werkloosheidsperiode voor de losse arbeiders zoeken te com- penseeren in enkele centen hooger uurloon. Beneden de volwassen-leef- tijdsgrens zijn de loonen procentueel- gewijs lager. Naar den leeftijd onderscheidt deze regeling: volwaardige arbeiders van 21 jaar en ouder, jeugdige arbeiders, van 1620 jaar en leerlingen, alle arbeiders beneden 16 jaar. De werkgever moet met de vaste en los-vaste arbeiders een schrifte lijke arbeidsovereenkomst aangaan, voor de losse arbeiders geldt dit, slechts als ze voor vier weken of langer in dienst worden genomen. De dienstbetrekking van den vasten en los-vasten arbeider vangt als re gel aan op 12 Mei. De opzegtermijn is drie maanden. Is deze niet in acht genomen, dan wordt de dienstbe trekking geacht voor een jaar te zijn verlengd Voor en tegenover losse arbeiders geldt een opzegtermijn van één week. Op zegging per één dag kan slechts bij schriftelijke overeenkomst plaats heb ben. Als dag, waartegen mag worden opgezegd geldt de Zaterdag. De werkgever moet bij normale be ëindiging van de dienstbetrekking een ontslagbewjjs uitreiken. De arbeider dat er een batig saldo is van f 1013.89. Vernieuwing en uitbreiding is hard noodig, maar momenteel kan dat nog niet. Er was ook veel liefhebberij voor het hout van de zwemschool de afge- loopen winter, maar aan de waak zaamheid van den Badmeester is het te danken, dat het grootste deel van de inrichting nog staat. De begrooting voor 1945 •sluit in ont vangsten en uitgaven met f2800. De aftredende bestuursleden worden met bijna algemeene stemmen herko zen; de heer S. Boschma werd geko zen in de vacature Boermans. Voortaan zal de zwemschool 1 Méi worden geopend. Deze zomer zal behalve over 1000 en 2000 m. ook over een afstand van 3000 m worden gezwommen. De voorzitter sluit de vergadering met een woord van dank. Onze klokken. De heer J. Jorritsma, die begin Mei réeds op onderzoek naar de Bolsward- sche klokken uitging, deelde ons het volgende mede „Bij Giethoorn, in een groote polder, in een groote loods, staan, tusschen ca. 200 andere (uit de 3 noordelijke provincies), de 2 grootste klokken uit de Martinitoren te Bolsward op hun repatrieering te wachten. Onder de medegevangenen zag ik de klokken van: Itens, Deersum, Sondel, Midlum, Franeker (Raadhuis), Hart- werd, Hylaard, Wanswerd, Harlingen, Oosterend, Lekkum, Jelsum, Warns, Herbaijum. Janum, Beetgum, Heeg, Allingawier, Westhem.’Greonterp, Par- rega. Jorwerd, Ferwerd, Oppenhuizen, Spannum, Wyckel en Finkum, om maar in Friesland te blijven, terwijl op de andere de plaats van herkomst niet was aangegeven. Het zijn allemaal zoogenaamde M- klokken, d.i. klokken van historische waarde, die het laatst zijn opgehaald. Naar men mij echter mededeelde, wor den ze nog niet afgegeven of wegge bracht, daar de voedselvoorziening van het Westen voorloopig alle transport middelen opeischt. Een publicatie in de bladen zal t.z.t. wel nadere gegevens, zoomede een volledige lijst van de aanwezige klok ken verstrekken. Tot zoolang dient men geduld te heb ben, en kan men zich verheugen in het feit, dat de klokken er nog zijn. Natuurlijk wordt niet nagelaten, de klokken zoo spoedig mogelijk te ver voeren, en zal daartoe de medewer king van de betrokken kerkelijke of burgerlijke gemeenten worden ge vraagd. Een voorstel tot het vervoeren der klokken, zonder schade voor de voed selvoorziening is al door de Burge meester van Bolsward in overweging genomen, en wordt door hem gepro beerd daartoe de toestemming van de betrokken hoogere instanties te ver krijgen. Uit den Omtrek. ARUM, 4 Juni. Sinds eenige dagen werd de 26-jarige dochter van de fa milie H. vermist. Men vreesde voor een ongeval. Thans is zekerheid hier omtrent gekomen, doordat een jong meisje, dat met een bootje aan het varen was, hefe lijk in het water ge vonden heeft. W1TMARSUM, 25 Mei. Hedenavond spraken de heeren Oosterhof, Gem. Secretaris Wonseradeel, en Brune, ambt.. Secretarie, alhier, in de Ned. Herv. kerk. Met grooten aandacht werd naar het verhaal geluisterd over hunne beleve nissen in Duitschland. De kerk was eivol. Ds. v. Apeldoorn sprak een ope nings- en slotwoord. Ledenkaatsen. OOSTERLITTENS, 3 Juni. Heden hield de K.V. „Onder Ons” een geanimeerde ledenkaatspartij in twee klassen. Na veel spannende partijen was de uitslag aldus: Klas 1 le pr. Anne Broersma en Klaas Gaasterland; 2e pr. Jan Bruinsma en Hendrik Jepma; 3e pr. Hijlke Riemer- sma en Chris van der Burg. Klas II, le pr. Minne Lettinga en Frans Olivier; 2e pr. Jan Annema enYpede Vries; 3e pr. Wopke Steegstra en Corn. Hilverda. H1NDELOOPEN. Juffrouw Steenbeek, die 8 jaren het Openb. L. onderwijs heeft gediend, heeft op 1 Juni wegens huwelijk afscheid genomen. Haar laat ste les werd bijgewoond door het Be stuur Volksonderwijs, Oudercomm. en vele belangstellenden. Hartelijke af scheidswoorden werden gesproken. Tot tijd, onderwijzeres is benoemd mevr. Hepkema-Schaafsma. Door Ned. Volksherstel afd. Hin- deloopen is het initiatief genomen het nijpend brandstofgebrek eenigszins te verlichten. Hiervoor is een partij zeepalen losge maakt, welke door werkzoekenden listen Ehthond iT 4 ir» met ’kstraat 'oedster er» (alle lokken. :hoenen rhoenen Itestr, 2 >aa»t25 n. vloer evr. bt| houw 5 rraad- »n een ne kleur n, maat 'omrneli aetbal- sward i ).3O tot >ele." tot 12 i Café i. p». a.i, >ten 7 hebben ecteur: EREN BOLSWARD’s NIEUWSBLAD en dag RD. ■P- lotrantf naoA Arua HG RD oduetie Arum onisch oude 3 6 Zn. >lsward llngan gepen». Hul» of n Bols- md. no. 1 rollede GSMA Arum 4 olbloed ïtnmlng um 3MAN

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1945 | | pagina 1