7* I
Zn.
ANNEXATIE?
1e Jaargang No. 10
Vrijdag 3 Aug. 1945
JN
MA
bel
B
an
I
A
kRD
JIS
n la-
wone
tn.
rrs>
RD
gezette oorlog zelf tot de bedelstaf
gebracht; hèt is zelf hopeloos ver
armd. Hoe kan het dan betalen, ons
en alle andere volken, die het groot
nadeel heeft toegebracht? Het ant
woord moet luiden feitelijk alleen in
land. En hiermee staan wij dan voor
het probleem der annexatie. Twee
vragen rijzen hier onmiddellijk: moet
deze annexatie tijdelijk zijn, slechts
duren zoolang de economische scha
deloosstelling dat vereischt, dus tot
aan het moment, dat deze geacht kan
worden betaald te zijn of moet zij
defenitief zijn? En, de tweede vraag:
moet zij plaats hebben met inbegrip
van de daar wonende Duitsche bevol
king of moet deze uit het te annexee-
ren gebied te voren worden geëva
cueerd? Deze vragen staan niet op
zich zelf. Bij hun beantwoording blijkt
hun nauwe vervlochtenheid met poli
tieke aangelegenheden. Was het alleen
een economische kwestie, de zaak
mocht vrij eenvoudig heeten. Men zou
kunnen zeggen: geef ons een stuk van
Duitschland, groot genoeg om ons
economisch schadeloos te stellen. Ons
land is dicht bevolkt, veel dichter dan
Duitschland (de verhouding is onge
veer 140 inwoners per vierkante kilo
meter in Duitschland, 250 in Neder
land), groote gebiedsdeelen van ons
land zijn voor jaren improductief ge
maakt. Het is daarom niet meer dan
rechtvaardig, dat een deel van Duitsch
land, groot genoeg om het gestelde
doel te bereiken, bij ons land wordt
getrokken om de bevolking dier ver
woeste gebieden zoo lang woonplaats
en bestaansmogelijkheid te verschaf
fen als noodzakelijk blijken zal mits
gaders allen, die indirect als gevolg
van de duitsche wandaden hier geen
bestaan meer vinden kunnen. Hier
liggen wel de voornaamste argumenten
voor een tijdelijke annexate van ge
ëvacueerd Duitsch gebied. Maar er is
meer. Daarover nog een en ander in
een volgend artikeltje.
HJN f'
5067
ER
marsum hield deze week haar huis
houdelijke vergadering bij Kuperus.
Een der gewichtigste punten was wel,
dat de Besturen van de tooneelafd.
der Krite en die van .Vriendenkring"
overeen gekomen waren tot samen
werking, op het gebied der tooneel-
uitvoeringen. Dit punt lokte nogal wat
bespreking uit, maar nadat de voor
zitter, de heer O Zaagmans, enkele
misvattingen recht had gezet, was men
van oordeel, dat fusie ongetwijfeld zal
bijdragen tot meer eenheid in het dorps
leven.
„Vriendenkring heeft dus opgehouden
te bestaan en heeft haar tooneelbe-
noodigdheden en batig saldo beschik
baar gesteld aan de Krite.
27 Juli. Donderdag 26 Juli her
dacht de Qymnastiekvereen. „Volhard
en Overwin” haar 20-jarig bestaan.
Zij gaf een uitstekend geslaagde open-
lucht-uitvoering op het terrein van den
heer J. A. Kooistra.
Na afloop werd een receptie gehouden
in het tramstation. Eenige bloemstuk
ken waren aanwezig.
27 Juli. Heienmiddag 3 uur hoor
den wij de oude klank van de kleine
torenklok, die door de fa. H. Jorritsma
van Bolsward is herplaatst. De groote
klok is niet teruggekomen.
Makkum, 30 Juli. Hedenochtend werd
afscheid genomen van een 10 tal jonge
mannen, die het laatste verlof vóór
hun vertrek naar Australië thuis hebben
doorgebracht.
Ferwoude. Geslaagd te Amsterdam
voor Apothekers-assistente, mej. Griet
Martens alhier.
Wommels. Vanwege de Ned. Herv.
Kerk werd een gemeenteavond gehou
den in het lokaal aan de Hofkamp.
Ds. C. Aalders hield een inleiding over
„Kerk en Wereld". In verband met de
nieuwe richtlijnen der Synode een
actueel, interessant en hoogst belang
rijk onderwerp. Jammer dat de opkomst
niet grooter was.
Benoemd in tijd, dienst bij de
Rijksradiocentrale in dit rayon de heer
Jac. Hiemstra te Wommels.
Oosterlittens. De afd. Oosterlittens-
Baard der N. V. nam in een vergade
ring afscheid van voorzitter J. Okkinga,
die een 10-tal jaren zijn beste krachten
aan de afd. gaf.
Spannum, 29 Juli. Voor een overvol
kerkgebouw nam Ds. J. Hoogenkamp
hedenmiddag afscheid van de Ned.
Herv. gemeente Spannum-Edens we
gens a.s. vertrek naar Meppel.
Gelezen werd 2 Tlmotheüs het 2de
hoofdstuk, als tekst was gekozen 2
Tim. 2 19. Na de predikatie sprak
de scheidende predikant woorden van
dank aan de Friezen in het algemeen,
Classis, Ring, Evangelisaties, Kerk
voogden en Notabelen, kosters, orga
nisten, kerkeraad, alsmede groeten aan
catechisanten, jonge lidmaten, cursisten
en ten slotte de geheele gemeente.
Toespraken volgden door ouderling
Jac. Noordmans namens kerkeraad en
gemeente, Kerkvoogd A. D. de Boer
namens College kerkvoogden en nota
belen en schoolbestuur en liet toezin
gen Ps. 121 4. Ds. J. Vink namens
de Ring Bolsward. De heer D. J. de
Koning namens de Evangelisatie te
Oosterlittens.
Ten slotte dankte Ds. J. Hoogenkamp
allen voor de goede woorden en beste
wenschen.
Met aanvankelijk een 50-tal leden
is voor de dorpen Spannum en Edens Jongste klasse beneden de 35 jaar.
eien Oranjevereeniging opgericht. Een
bestuur is gekozen en besloten een
tweedaagsch oranjefeest te vieren.
Ongeluk met wilde stier.
Tium, 23 Juli. Toen Maandagmiddag
zich eenige slagers naar J. Tolsma op
Tritsum begaven om de wild gewor
den stier te schieten, wist deze zich
los te rukken en de heer A. Hilverda
van Franeker zoodanig te verwonden,
dat hij naar het ziekenhuis in Franeker
vervoerd moest worden. Zijn toestand
is naar omstandigheden redelijk goed.
De stier werd hierna doodgeschoten.
Fen de Martiny-toer.
Rjuchten jowe plichten, det jildt net
allinnich for de jonge boeren, dy’t om
in pleats sykje en stykje, mar der
komme ek de lilden net foarwel.
Mei det de boerestën opnomd is en
wirdt yn it sosiael-ekonomyske ramt
fen it hiele folk, hat it in rjuchts-
posysje, lyk as de oare stênnen. Hy
mei net wer oerlevere wirde oan de
konkurrinsje fen fiere kontreijen, hwer-
troch hy in paria wirde scoe yn syn
eigen folk.
Mair der sit oan fêst det hy ek net
mear frij is om to dwaen en to litten,
lyk as det it gefal wier by de foarige
generaesje. De boer nimt mei de
rjuchten ek de plichten mei fen in
troch de mienskip biskerme posysje.
Hwet det foar de jongerein ynhSldt,
hawwe wy de oare kears sjoen, diz
kear kinne wy der net foar wei en
lük ek de Side boeren oan hjarfestje.
Dizze wike gyng ien fen de Masters
hjir re foar it lést nei skoalle. Hy wier
65 jier wirden en howol hy sünder
twifel yet in jiermannich syn wirk
dwaen koe, moast hyophSlde. Wierne
der gjin bern west, Onder de jierren,
den hie der al earder syn üntslach
krige, sa seit de Wet. Hy giet nou
mei pinsioen, der hat er 47 jier foar
bitelle, ef Ijeaver der hat it bistjür al
dy tiid In diel fen syn salaris foar
ynhUlden. Wy fine det tsjintwirdich
hiel normael. As immen 65 ef yn in-
kelde gefallen 70 jier wirden is, den
moat hy ophSldesa yn it algemien
binne de fOle krêften den forbrükt, de
ljue hawwe rjucht op in rêstige Side
del, de jongerein moat ek oan de gang
komme kinne en as men 40 jier ef
deromhinne de leije yn ’e hên hOlden
hat, wirdt it njonkenlytsen tiid foar in
oar, de wrÈld giet yn mannich op-
sicht altyd foarüt en it scoe maetskip-
lik net goed wêze as der op tiid gjin
fris en nij bloed yn saken en ambten
kaem.
Mar dizze selde wike Hed ik in jonge
boer by my, dy’t in skoat dien hie om
in pleats to krijen, hy wi?r seis 34
jier en yet arbeider by ;,n omke.
Dizze wier hierdeboer en 82 jier Old.
Fen ophcllden woe der noch net witte,
hy hechte oan de pleats en de 10n-
hearre hie safolle mei him op, det dy
der gjin ein oan makke, trouwens det
scoe by de tsjintwirdige hierwetten ek net
iens ta falie. Sa sieten wy den midden
yn it probleem: is der for in boer gjin
tiid fen ophêlden? ik leau det elts,
dy’t ünderfining hat fen dit fraechstik,
tajaen kin, dat er noedlike kanten oan-
sitte. In boer kin him tige oan ’e
pleats hechte en derom fen gjin foart-
gean witte wolle. It kin ek, en it bart
ek fakentiids, det hy net safolle bidijd
hat, det er libje kin en ho moat it
den?
As sa’n foarskrift komme scoe, moast
er mei dit léste binammen tige rekken toevallig ook in ieder district diezelfde
hOlden wirde, mar de wichtige argu-
minten, dy’t er foar pleitsje om ekyn
de boerestan in leeftiidsgrins to laken,
wage swierder, den dit. Hwentsagoed
33 it müglik is to soargjen, det in
master ef kommys op syn Side dei
forsoarge wirdt, sa goed is dit ek yn
de boerestÊn klear to spyljen. Hflnder-
ten fen boeren hawwe hjarren al for-
sekere op in tige handige manear,
troch irt lyts diel fen it molkjild oan
de fabryk stean to litten. Sa kweke
hja troch It bidrluw for hjarren seis
in stik jlld oan, hwer't hja letter fen
libje kinne. It kin ek oars, mar ho den
ek, In boer, dy’t in fjlrtlch jier mei
Iver en flyt boerke hat, heart safolle
bidijd to hawwen, det er oan 'e kade
of yet beteer yn ’e bOrren fen syn
eigen doarp stil libje kin. Det is foar
jongerein en mienskip en op it lést
ek for de boer seis de goede wei.
ons het volgende: Stel eens dat niet
alleen over het geheele land, doch
le pr. M. v. d. Weerd, R. Rienstra en
S. Visser. 2e pr. L. v. d. Weerd, Joh.
Bouma en M. Elgersma. 3e pr. A. Faber,
D. D. Tolsma en G. Folkerts. 4e pr.
R. R. Yetsinga, Tj. Epemaen D. Rienstra
29 Juli. Groote Jubileum-Kaats-
wedstrijd. le Pr. J. Rodenhuis, St.
Anna Par. T. de Bruin, Leeuwarden,
Fr. Helfrich, Harlingen. 2e pr. F. Hid-
dinga, Weidum, C. Langerak, Frane
ker, Sj. Helfrich, Wijnaldum. 3e pr.
S. v. d. Ploeg, Dongjum.J. Ferwerda,
Bolsward, R. Reinalda, Winsum. 4e pr.
C. Kamminga en M. v. d. Weerd,
Arum, F. v. d Vliet, Wltmarsum. De
Koningsmedaille werd toegekend aan
J. Rodenhuis, St. Anna Parochie.
31 Juli ’45. Afdeelingskaatspartij
van jongens, le pr. A. Veldkamp, S.
Sevenster en G. Hoving, Afd. Leeu
warden. Veldkamp werd beste opsla
gen 2e pr. O. v. d. Meulen, C. de
Jong, L. v. d. Akker, Afd. Franeker.
3e pr. A. Yntema, A. Zijlstra W. v. d.
Honing, Afd. Witmarsum.
Makkum, 14 Juli. Jongenskaatspartij.
le pr. A. Yntema, Witmarsum. J.
Koornstra, Makkum, P. Huizinga, Har
lingen. 2e pr. Joh. Zijlstra, Kimswerd,
Tijs de Vries, Zurich, T. de Vlas,
Harlingen. 3e pr. L. v. d. Akker, Fra
neker, S. Smeding, Midlum, Fr. Mül-
ler, Makkum,
16 Juli. Algemeene Wedstrijd door
elkaar loten, le pr. Jan Ferwerda en
D. Molenaar, Bolsward, H. Faber, Fra
neker. 2e pr. M. v. d. Weerd, Arum,
P. Helfrich, Harlingen, Jac. Nadema,
Zurich. 3e pr. A. Pascal, Harlingen,
K. Elgersma en D. Bakker, Makkum.
17 Juli. Ledenwedstrijd. Oudste
klas le pr. R. Brandsma, Sneek, P.
Bijlsma, Groningen, Y. Rinia, Makkum.
2e pr. D D. de Boer, en D. deVries,
Zurich, A. v. d. Wal, Makkum. 3e pr.
B. van Popta, Zurich, A. Jorritsma en
A. Deinum, Makkum.
Jongste klas, le pr. S. Sieperda, Wons,
Jentje Brandsma en J. Poepjes, Mak
kum 2e pr. W. v. d. Weerd, Makkum,
van het totaal stemmen en toch nog
geen 2 °/0 van de zetels.
Zoo is nu door de nederlaag van Chur
chill en de dood van Roosevelt, ten
slotte alleen Stalin overgebleven van
de „drie kleine kleutertje»’’, die op
’t bankje te Yalta hun vriendschap aan
de menschheid demonstreerden. Het
is nu maar de kwestie of de politiek
meer beteekent dan de personen of
de personen meer dan de politiek.
Volgens de Engelschen het eerste, ten
minste wat het buitenlandsch beleid
betreft en dus zal men onafhankelijk
van de leidende personen in hoofd
zaak dezelfde richtlijnen blijven vol
gen. Hiervan uitgaande moet Iedere
Engelschman het heengaan van Chur
chill juist tijdens de Potsdammer con
ferentie betreuren.
Engeland mag nu hopen, dat Attlee
evenzeer tegen Stalin en Truman is
opgewassen als dit van Churchill ver
ondersteld werd. Karakter verschillen
voorspellen in dezen niets, want karakter
en bekwaamheid zijn twee, vooral in de
diplomatie. En dat is maar goed ook,
want er zijn hier zeer typische ka
rakterverschillen. Natuurlijk zal de een
van huis uit meer vertrouwen hebben
in hetgeen oud en beproefd is en de
ander meer gelooven in een nieuwe
tijd en een nieuwe menschheid. Maar
bovendien krijgen ze nu volgens de
„News Review” inplaats van „roaring,
belligerent” (bulderende, strijdlustige)
Chulchill, een „shy, sensitive” (ver
legen, fijngevoelige) Attlee. En de uit
dagende zware sigaar en de brandy
zullen worden vervangen door de be
scheiden pijp en bij uitzondering, het
lichte wijntje.
Zou de idealistische sfeer van San
Francisco de naam van de groote
heilige der dienende liefde waar
Attlee debuteerde op het tooneel van
de buitenlandsche politiek, ook meer
naar den zin geweest zijn van „gentle,
pacifistic” (vriendelijke, vredelievende)
Attlee dan de grimmige werkelijkheid
van Potsdam?
Evenwel: de pacifist Attlee Is in den
vorlgen oorlog een dapper soldaat ge
weest. Veiligheidshalve werd toch aan
den Oxford-gentleman Attlee een se
condant voor buitenlandsche zaken toe
gevoegd als de voormalige mijnwerker
Ernest Bevin, eens door een Engelsch
journalist genoemd de: „roughest and
toughest” (de meest ongelikte en meest
gehaaide) onder al de prominenten van
Churchill’s oorlogskablnet. Een man,
die zich dus zeker de kaas niet van
het brood laat eten, al zal ook hij
gelooven In een toekomst van alge
meene verbroedering. Z,
verhouding voorkwam van 51 °/0 van
de kiezers stemmend op partij A en
49 op partij B, dan zou de volks
vertegenwoordiging voor de volle
100% uit leden van partij A komen
te bestaan. Zwaaide nu bij een vol
gende verkiezing slechts 2 °/0 van de
kiezers in leder district om, dan kreeg
partij B dus overal 51 °/0 van dê
stemmen en op haar beurt de volle
100% van de Kamerzetels. Dit voor
beeld is nu wel een theoretisch uiterste,
doch we zien aan de jongste Engel-
sche verkiezingen, dat de practijk toch
wel degelijk in deze richting wijst.
Ook kunnen, indien hun leden ten
minste eenlgszlns gelijkmatig over het
geheele land verspreid zijn, kleine
partijen moeilijk aan bod komen, ze
moeten dan al toevallig In een bepaald
district de meerderheid hebben. De
Liberalen kregen nu bijv, bijna 10 °/0
Nijland, 27 Juli. Hedenavond had in
de Ned. Herv. Kerk een afscheidsavond
plaats voor een 9-tal O.V.W.ers. Mede
werking werd verleend door de Chr.
muziek- en Zangvereen. De heer J.
ten Have had de leiding.
Kaatsuitslagen
Arum, 20 Juli ’45. Ledenkaatspartij.
Oudste klasse, boven 35 jaar. le pr. r rr
A. v. d. Leij, H. de Boer, H. Hoitinga J. v. Popta, Zurich, Teake de Boer'
te Kimswerd. 2e pr. H. P. Kooijenga,
H. Hettinga en B. Visser. 3e pr. W.
Rienks, K. Werkhoven en S. Aukema.
4e pr. P. H. Kooijenga, W. v. d. Weerd
en O. Takema.
Mededeelingenblad vanwege heft Militair Gezag, district Sneek
Stadsnieuws.
Op initiatief van den Burgemeester
is hier ter plaatse een Comité opge
richt, dat zal samenwerken met een
Canadeesch comité, om een goede
verstandhouding tusschen onze bur
gers en onze bevrijders-soldaten te
vormen en te bevorderen en om het
leven der Canadeezen hier te veraan
genamen. Erzjjn sub-comité’s gevormd
voor sport, ontspanning, huiselijk ver
keer, ontwikkeling, bemiddeling bij
moeilijkheden. Elk sub-comité is reeds
aan het werk. Wellicht zal er op vele
burgers in één of andere vorm een
beroep worden gedaan om mee te
helpen. Dat ieder die kan helpel Im
mers de Canadeezen zijn onze bevrij
ders, zij moeten wachten en nu heb
ben wij een kans om hun die verve-
velende wachttijd te veraangenamen en
zoo onze dankbaarheid te toonen.
Wanneer men zich maar realiseert
hoeveel wij aan het Canadeesche leger
te danken hebben, zal het comité bij
velen»deur en hart open vinden.
Zaterdagavond zal in het kader van
deze actie een voetbalwedstrijd Cana
deezen—Burgers worden gehouden.
In een der zalen van het gemeente
huis is een groot aantal interessante
kunstvoorwerpen en voorwerpen van
oudheidkundige waarde van allerlei
aard door stadgenooten bijeengebracht
en door een commissie tot een aar
dige tentoonstelling gerangschikt.
De collectie bevat o.m fraaie zilveren
en gouden kerksieraden uit de R. K.
kerk/ veel oude gebruiksvoorwerpen
van zilver, koper en hout, oude fraai
versierde boeken, oude munten, pla
ten enz. Van een Canadeesch kapitein
heeft de commissie o.m 2 buitge
maakte Duitsche oorlogsvlaggen ge
kregen.
Deze tentoonstelling zal gedurende
Augustus alle werkdagen ’s middags
geopend zijn. Meer interessante inzen
dingen zijn natuurlijk van harte wel
kom. De commissie hoopt dan na
deze tentoonstelling een permanente
museumzaal te kunnen inrichten.
Dinsdag 31 Juli organiseerde het
Drankweer Comité meetings op ver
schillende punten in de stad, waar als
sprekers optraden ds. O. D. A. Os
kamp en ds. A. G. van Wijk. De Chr.
muziekver. „Oranje" zorgde voor de
muzikale omlijsting.
Meester A. H. v. d. Ven nam Dins
dag 31 Juli afscheid van Bestuur,
personeel en leerlingen der R. K. School
alhier, wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd. Sedert
1912 was hij in Bolsward als onder
wijzer werkzaam.
Uit den Omtrek.
Witmarsum, 24 Juli. De Krite Wlt-
JIN
Over deze vraag zal ons volk zich
over korter of langer tijd hebben uit
te spreken; aldus onze minister van
buitenlandsche zaken, Mr. van Kleffens.
Het is daarom goed deze kwestie on
der de aandacht van onze lezers te
brengen ten einde hun behulpzaam te
zijn bij hun meeningsvorm over dit inge
wikkeld vraagstuk. Het democratisch be
ginsel eischt deze meeningsvorm nu een
maal! En ik heb het gevoel, dat mo
menteel het vraagstuk nog buiten de
aandacht van velen ligt en dat van
hen, die er hun gedachten reeds over
lieten gaan, er velen zijn, die er geen
weg mee weten. Dat het Nederlandsch
Comité voor Gebiedsuitbreiding ertoe
over is gegaan in korte artikelen de
argumenten vóór annexatieen de
weerlegging van bezwaren ertegen in
breeder kring bekend te maken ver
dient daarom toejuiching. Maar men
bedenke: hier komen alleen voorstan
ders direct aan het woord en tegen
standers slechts voor zoover zij be
streden worden. Maar, hoe dit zij, de
arbeid van dit Comité kan voor de
publieke meeningsvormlng van betee-
kenis worden.
Zijn publicatie geeft ons aanleiding er
hier in on» blad iets over te zeggen.
Zjen wij goed, dan heeft de zaak een
politieke en een economische kant,
d.w.z. zij wordt bepaald door onze
behoefte aan veiligheid en aan schade
loosstelling.
Om met dit laatste te beginnen:
Duitschland heeft ons ontzaggelijke
schade berokkend, geestelijk, maar niet
minder economisch. Het heeft ons
land letterlijk leeggestolen. De omvang
der plundering blijkt dagelijks meer.
Het is daarom billijk, het is eisch van
recht, dat het de ons toegebrachte stoffe
lijke schade vergoedt. Wij hebben de
oorlog niet gewild, zij hebben die over
ons gebracht en zij moeten daarom
betalen. Maar de volksmond drukt het
zoo teekenend uit: pluk maar eens
veeren van een kikker. Het Duitsche
volk heeft zich door de te lang voort-
Makkum. 3e pr. O. van Dijk, Jac. de
Jong en D. Schalm. 4e pr. Jildert
Rinia, Joh. Aukema, Jan L. Rinia. 5e
pr. Joh. Adema, Sch. Elgersma, H.
Adema, allen te Makkum.
Zurich. 22 Juli d.e.loten. le pr. J.
Mulder, Pingjum, D. Yntema, Witmar
sum, Tj. A. Rinia, Makkum. 2e pr.
H. Knol en J. Faber, Harlingen. 3e pr.
D. de Vrij, Pietersbierum, T. Hoitinga,
Witmarsum.
Maandag 23 Juli. Ledenwedstrijd.
A-klasse. le pr. J. A. Rinia, Makkum,
D. D. de Boer en Sj. Y. Faber, Zu
rich. 2e pr. R. H. Kuiper en D. Blank-
sma, Makkum, D. H Karsten. Bols
ward. 3e pr. O. van Dijk, Makkum,
L. Blanksma, Pingjum, S. Hiemstra,
Zurich.
B-klasse. le pr. D. Tilstra en H.
Karsten. 2e pr. S. D. de BoerenJ. P.
Bouma. 3e pr. Q. W. de Boer en Sj.
Tilstra, allen te Zurich.
Baarderadeel, 29 Juli. De Federatie
van Kaatsclubs hield een wedstrijd te
Wieuwerd van afdeelingsparturen Se
niores boven 36 jr. le pr. afd. Oos
terlittens J. Bruinsma, H. Jepma en K.
Gaasterland. 2e en 3e pr. Mantgum,
O, Huizing, W. Wagenaar en K. Al-
besma, zoodat Oosterlittens de fraaie
zilveren wisselkrans verkreeg, bene
vens afd. medaille. J. Eiuinsma werd
koning. Voorts werd gehouden een
wedstrijd Sen. boven 50 jr. le pr. W.
Reinalda, Winsum (koning), C. Hilverda
en J. v. d. Burg, Oosterlittens. 2e. A.
Visser, Mantgum, J. Santema en J. v.
d. Werf, Jorwerd.
Wommels. Ledenpartij, le pr. A.
Feitsma, E. de Boer en D. Klijnsma,
2e pr. Fr. Wiersma, H, Tippersma en
Th. Kamstra. 3e pr, C. de Waij, Jac.
Bonnema en D. Tacoma,
Buitenlandsch Overzicht
We willen nog even terugkeeren op
de Engelsche verkiezingen. Allereerst
dan iets over de bijzonderheden van
het Engelsche kiesstelsel, vergeleken
met het onze. Een stemmenverhouding
tusschen Labour en de Conservatieven
van ongeveer 15 millioen tot 10 mll-
lioen, dus van 3 2, leverde niettemin
een zetelverdeling op waarbij de Labour
ongeveer 400 kreeg tegen de Conser
vatieven 200, dus in de verhouding
4 2. Labour kreeg met andere woor
den naar verhouding aanzienlijk meer
zetels dan stemmen. Verder verloren
de Conservatieven, vergeleken met 1935,
rond 11 °/0 van het totaal der uitge
brachte stemmen, doch gingen met
niet minder dan ten naaste bij 30 o/0
van het totaal aantal zetels achteruit.
Het Engelsche districtskiesrecht geeft
dus blijkbaar gemakkelijk een uitge
sproken meerderheid in het Parlement,
terwijl tegelijkertijd een betrekkelijk
gering verlies van stemmen een sterke
verschuiving in het getal zetels kan
teweeg brengen.
In Nederland, waar in 1917 het districts
kiesrecht door het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging is vervangen, zou
zoo iets onmogelijk zijn. Bij ons toch
verzamelt men al de stemmen van het
geheele land in één centraal punt en
naar evenredigheid daarvan worden
de zetels tusschen de partijen ver
deeld. Krijgt dus partij A51 van
de stemmen, tegen partij B49 °/0,
dan wordt de verhouding van het
aantal zetels In de Kamer ook als
51 49. Hoe zeer de uitslag bij een
districtskiesrecht hiervan kan afwijken,
bij eenzelfde stemmenverhouding, leert
t
iuanu
iport-
intela
int”
3464
>llvm
be-
I
1
t
B
gen,
die-
»nde
rood
itaan
szini
or U
t 21
4
treat
rat 9
a
a
a
I
ERU
rken
idrea
alle
iolen
enen
kers,
eden
paar
:ht
CER
uur
lek
uur
«ren,
vlo
eden
:n A,
m 5e
•p de
>eten
rant-
mhe-
fver-
die-
een
talen
aan
leve-
utie-
>p
1“
id
•n
vrj
iUM
zolop
n
Zon
in te
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
Redactieraadi Tj. DE JONO, Ds. J. VINK en J. VISSER
Gedrukt I. o. v. M. G. bij de Fa. A. J. OSINOA - Bolsward
>kRD
