Begrip voor Engeland
seren
eauds,
i Bed-
undig.
Vrijo’ug 26 Oct. 1945
Predikbeurten.
uur’’
Burgerlijke Stand.
Mededelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
I U Redactieraad. TJ. DE JONG, Ds J. VINK en J. VISSER
Buitenlandsch Overzicht
I
ER"
JER
8e J.
er
JARD
ARD
D(L)
nis"
gd"
lm"
'en"
reken
letten.
[Rfl,
MEEK
Stadsnieuws.
Te Jaargang HO. ZxGedrukt I. o. v. M, O. bij de Fa. A. J. OSINOA - Bolsward
Uit den Omtrek.
V
n ten
•n 16
elke
raag-
liend.
D. J. de Reus.
van
or-
I4fj
tel.
Vk.
N.V.
RUM
zetels
iwka»
/an
lijn,
eld
ide
ers
lellen"
er
am’
rtelle I
kamp (bidstond voor de a.s. Generale
31 Oct.: ’s Av. 7 uur Ds. E. H.
3
751
763
319
;gv.
42
775
758
761
774
15
13
list
iig>
ike
gs-
27
tplicht
a toor
22
en
3011
oar
um
RD
uur
rg-
de
ten
er
ellen
ZONDAG 28 OCTOBER 1945.
NED. HERV. KERK.
Bolsward. Vm. 9.45 u. Ds. A. O. v Wijk en's
Av. 7 uur Ds. J. Vink en Ds. G. D. A. Os-
ipers
pers,
perkte
tj om
in van
I.A.K,
bezit-
meer.
(HYP
meeat
i in en
jeheel
nten
n tuin
□orten
nen.
IN
JOTS
BEN.
ken zou.
In Indonesië liggen
precies als ze 1
Er heerschte (en heerscht nog wel) een
stemming van verbittering tegen Engeland
onder ons volk in de afgeloopen weken.
Oorzaak? Het gebeuren in Indonesië en de
houding van de Engelschen daartegen aan
genomen, Men voelde zich in de steek ge
laten door Engeland, om niet te zeggen ver
raden. Men ging reeds weer spreken als in
de tijden van den Boerenoorlog van het per
fide Albion. Wij stonden onmiddellijk klaar,
toen Japan zijn verraderlijken aanval begon,
wij verklaarden aanstonds den oorlog, wij
zetten onze heele strijdmacht in, wij offer
den onze vloot in de slag in de Javazee, wij
hebben mee door het daardoor veroorzaakte
oponthoud het gevaar van Australië helpen
afwenden en wij werden deswege indertijd
allerwege door de Geallieerden uitbundig
geprezen, maar jiu het op daden aankomt,
nu het er om gaat om ons te helpen, nu
comen
as in
(rente,
om te
meen-
>e van
jkheid
ilijven
v Drooge.
Bulgarije. En soms hangt een regeering ook
af van het spel van eoneurreerende generaals
als in diverse staten van Zuid-Amerika. Ter
wijl in Argentinië de toestand nog zwevende
is, is in Venezuela nu de oude regeering door
een staatsgreep vervangen door een nieuwe,
welke verkiezingen heeft beloofd.
Over dan toestand in Oost-Europa nog dit,
dat de Ver. Staten zoowel als Engeland nu
Rusland schijnen te hebben medegedeeld als
hun „opvatting" dat het ontoelaatbaar Is dat
Moskou als één van de Oroote Drie met Hon
garije en Roemenië een economisch verdrag
afsloot buiten Washington en Londen om en
terwijl er zelfs nog geen vredesverdrag mee
is afgesloten. Geruchten dat Stalin ziek is en
dat dit feit invloed zou hebben gehad op
de verhouding der groote mogendheden,
worden weliswaar tegengesproken, doch ver-
hoogen de spanning en geheimzinnigheid in
het internationaal gebeuren, dat nog belast
wordt met verschil van meening tusschen
Engeland en Amerika over hun onderlinge
economische overeenkomst. Mislukt die dan,
zeggen de Engelsche bladen, is alle hoop op
internationale samenwerking verloren en ko
men politieke geschillen en economische
groepsvorming op den voorgrond. Er treedt
ook een duidelijk verschil op tusschen Lon
den en Washington inzake de behandeling
van het koloniale vraagstuk. De Ver. Staten
hebben nu definitief doen weten dat zij niet
bereid, zijn met de wapenen mee te werken
tot herste^van het gezag van Nederland in
willen bemiddelen.
Zoowel de Br.-Indische Congi
Mohammedaansche Liga hebbi
1
meerdere geruststelling van het menschdom
Met Ingang van 16 October j.l. is door
den wnd. burgemeester dezer gemeente bij
de gemeente-politie alhier benoemd tot agent
1e klas in vasten dienst de marechausee Y.
van Bruggen, afkomstig van Boornbergum.
Ds. G. Verspulj van Rulnerwold-Koekange
te alhier beroepen bij de Gereformeerde kerk.
FRYSKB JOUN.
Woansdeltojoun waerd yn de Doele in Fr yo
ke joun hélden, ütgeande fan it Roomsk Frysk
Boun.De seal wie flink biset en de stimming
tlge De hear van de Ven mei syn Dübel
Mingd Kwartet, de hear Jetze Steensma mei
in tal dichten fan Piter jelles en lan fan ’e
Gaestmar brochten de joun op in heech kul-
tureel peil. Pater Halvard Hetterna üt Drach
ten spriek in propagandarede, dy’t gjin twifel
liet oer da taek fan Roomsk Boalsert yn de
Fryske Blweging. De hear Fr. van der Meer
spriek nel It skoft oer de stfid fan Gysbert
Om nn trans blnammen de jonge minsken
oan mei to dwaen. Goed taehtich nije leden
loegen harren as lid op. In bistjür waerd
roar in jier oanwiisd. Der komt in toaniel- en
In sjongklub en len of mear Folk- en Gea-
leargongen. Yn koarten sil de nije Krite in
joun organisearje foar Lyts Toaniel en Folks-
dounsen. De skriuwster is mej. Aukje Ypma,
Kade. Nije leden kinne harren der jit oan-
jaen. It ledental Is likemoch höndert en fyf-
tich. In skoan bigjini
Qp een jagen werd
alhier opgericht een Geref. Gymnastiekver-
Het bestuur is samengesteld als
Anema, voorz; mej. A. Brik, eecr.-
penn.esee. De ver
dringt
produt
weg nas
godlsefpl
sta kin
nog i
da vakverenigingen re
sche volk krijgt In Ieder geval weer een re-
i eene
niet van alle
iggen, want sommige schijnen
te tullen krijgen welke de
marman foaleet, Mén denk» aan de
tavtoed ta Hongarije, Roemenie en
nalieten is een onderdeel van heel de bewe
ging, die door de gekleurde volken heengaat.
Zij zijn allen ontwaakt, allen tot zelfbewust
zijn gekomen, zij willen allen op de een of
andere wijze, in de een of andere vorm hun
vrijheid. Daarom zien zij gespannen toe op
den strijd in Indonesië. Het gaat om hun
eigen zaak. En een Engeland, dat deze vrij
heidsbeweging met geweld zou neerslaan,
zou een diep wantrouwen wekken aangaan
de zijn eigen bedoelingen in eigen overzee-
sche gebieden. En wee een Engeland, waar
tegen de Mohammedaansche beweging zich
als één man verheffen zou. Daarop hebben
Engelands tegenstanders steeds gehoopt:
Duftschland, Italië. Voor en tijdens den twee
den wereldoorlog hebben rij telkens weer ge
tracht het wantrouwen der Arabieren en an
ders Mahammediansehe onderdanen gaande
te make». Me» dsnke aaa de radio-uitzen-
di»gea uit Bart. Engelands zeer voorzichtige
eif zeer soepele politiek heeft tot nu toe die
ramp weten af te wenden. Er zijn spannin
gen geweest, er zijn botsingen geweest, maar
het is nimmer tot een breuk, tot een alge-
msene opstand gekomen, dank zij Engelands
wijs politiek beleid. Het zal het gevaar voor
zoon’ opstand ook nu, na den oorlog, niet
willen opwekken. En dat gevaar werd onge
twijfeld aeuut, als het in Indonesië onvoor
zichtig op zou treden, ruw geweld gebrui
ken zou.
In Indonesië liggen de dingen voor Engeland
precies als ze In Palestina liggen. Het zou
gaarne de droom der Zionisten werkelijkheid
maken, het zou gaarne de Balfourverklarfng
ten volle hotioreeren, het zou gaarne van
Palestina een Joodseh Nationaal Tehuis ma
ken, éls er maar geen Arabieren in Palestina
waren, die er zich tegen verzetten en die bij
hun verzet evenzeer kunnen rekenen op de
sympathie en ®oo nootflg de daadwerkelffke
steen van heel de Mohammedaansche we
reld. Daarom moet Engeland ook daar een
politiek van geven en nemen voeren: het kan
en wil de Joden niet loa laten en het kan de
Arabieren niet voor het hoofd stooten. En
zoo Is het in Indonesië: Engeland wil er ons
niet alleen laten staan en het kan niet voluit
zich keeran tegen de nationalistische bewe
ging. Vandaar zijn aarzeling, vandaar zijn
voorzichtig, de indruk van awakheid sa on
wil makend optreden.
Politiek 18 eens de kuurt van het mogelijke
genoemd. Daarin ligt het tragfeeh moment
vat! alle politiek, die werkelijk van goeden
wille Is, ook voor do Hfagelsehe Van vandaag.
En wie daar begrip voor heeft, zal zfeh ma-
Hgan in rtfri oozdod.
WONSERADEEL,
van 17 tot en met 23 October 1945.
Geboren: Minke Elizabeth, dv Dominicus Rin-
generus va« der Werf en Ytje Polder te
Engwier. Dirk, zv Schelte Hilarides en Jantje
de Boer te Arum. Ybeltje, dv Geert Laan-
stra e» Froukjen Tigehelaar te Arum. Cor
nells, zv Sipke Aukema en Wapke van der
Veen te Arum. Peke, zv Pieter Wouda en
Akke Visser te Makkum.
Ondertrouwd: Paulus Schuil te Burgwerd en
Sieuwke Boschma te Hartwerd. Wijbe Bak
ker te Nijland en Hiltje Wijnja te Dedgum.
Jelle Hiomstra te Idsegahuizum en Attje Bu-
walda te Piaam. Lambartus de Witte te
Gaast en Wilhelmina Boersma te Huizum
Gehuwd: Wijbren Feike Altena en Trijntje
Reino Adema. Petrus Jacobus Miedema en
Wiebrigje Hofmeijer. Haiko Bootsma en Siet-
ske Kooistra. Sietse Yntema en Antje Roor-
da,
Overleden: Hlnke Dijkstra 82 jr„ wed. van
Floris Postma, daarvoor van Greult Haijtema
te Ferwoude, Mello Hiddes Tiekstra 70 jr.,
echtgen. van Trijntje Keimpue Boonstra té
Witmarsum.
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
dar gemaakte koste», te» goede zou komen
aan de families der oorlogsslachtoffers.
Het programma bestond uit 25 muzieknum
mers, w.o. 3 nummers waarbij de aanwezi
gen konden meezingen. Voor zoover wij kun
nen baoordaaleti werden alle nummers zeer
goed uitgevoerd. In het bijzonder werd bijval
betuigd voor de nummers Oriënt Express-
galon, Vroolijke Bedjes aan de plano en Cir
cus Rens en hef Xylopoon ensemble.
Door den heer P. Pruiksma was een gedicht
opgemakt over den bezettingstijd en de i
volgen der moorddadige handelingen der L
zettere hier ia Makkum Dit gedicht werd be
geleid door muziek, gedeclameerd door me
vrouw de Groot-Schneider.
Eenlge oogenbilkken stilte ter nagedachtenis
aan de oorlogsslachtoffers werd door de aan-
werfgan staande betracht.
In zijn Slotwoord dankte de heer Schneider
allen, die hadden medegewerkt aan het wel
slagen van die avonden. Vrijdagnamiddag
heeft hei gezelschap nog een gratis mtizlek-
middag gegeven aan de kinderen van alle
«holen In het groote gymn.lokaal van de
O, L School.
MAKKUM, 26 Oef. Onder leiding van den
voorloopigen voorzitter, den heer N. Bu-
walda, werd hedenavond in het lokaal ach
ter de Geref. kerk een vergadering gehou
den over Emigratie.
Het doel en de wijze van een landsverhui-
zfng va» Nederlanders werd opnieuw be
sproken en ten slotte een definitief bestuur
gekozen, n.l. de heeren B. Westendorp, B
de Witte en O. de Boer.
MAKKUM, 22 Oct. Hedenavond ongeveer
8 uur vertrokken van hier een elftal jonge
mannen die voor het laatst met verlof thuis
waren, naar hun opleidingskamp te Donker
broek, om nog deze week over te steken
naar Engeland, vanwaar ze vervolgens naar
Tndlë worden overgebracht. Een groot aantal
burgers bracht hen bij de auto een afscheids
groet.
FERWOUDE. De heer Brink hulppred. re
Wassenaar, heeft het beroep naar de Ned.
Herv. gemeente te Gaast e.a. aangenomen.
PINGJUM. Met ingang van 1 Nov. a.s. is
als wegwerker in de gemeente Wonseradeel
ressort Zurich benoemd de heer D I de
Vries alhier.
ZURICH. Op de Konij»ententoonstelling ie
Bolsward behaalde de heer S. Weima met
een Inzending van 4 konijnen, konijnen grijs
3 Z. G. en 4 eerste prijzea.
ZURICH, 19 Oct. De vereeniging voor
Plaatselijk Belang hield heden haar eerste
ledenvergadering In dit seizoen onder het
nieuw gekozen bestuur, de heeren J. Kort
man, voorzitter; F. Nieuwenhuis, seer.; S.
Brandsma, penn.;. S. Kramer en H. Braak-
sma.
De vergadering, die druk bezocht was, droeg
een gezellig karakter Er was muziek en er
werd koffie gesehonkes. De voorzitter dee
ds mede, dat naar aanleiding van de werf-
actie het ledental reeds tot 142 gestegen wan.
Het bestuur wend gemachtigd contact te
zoeken met ev. zustervereenigingen in de ge
meente WonseradeeL
PARREOA, Oct. Alhier is opgericht een
vereeniging van oud-mflitairen afs plaatselijke
afdeehng der Landelijke organisatie „De vet-
getes groen. Hoofddoel oer vereeniging is
rechtsherstel te verkrijgen voor hen, die ii
1940, onder de wapenen waren en in 1943
'aan.
Je bepa-
ig In krijgs-
nu bepaalde
bestuur be--
Hindeloopen. Vm. 10 uur Da. Treffers van
Staveren.
Makkum. Vm. 9.30 uur Ds. A. H v
Workum. Vm. 10 uur Ds. Richards
Koudum. Nam. 2.30 uur dezelfde.
GEREF. KERK.
Bolsward. Vm. 9.30 uur lezen en Nam. 5
uur Ds. E. N. van Loo van Wons,
Hindeloopen. Vm. 9,30 uur Ds. C. Jansen eft
Nam. 2 uur leesdienst.
Tjerkwerd. Vm. 930 uur en Nam. 2 uur lezen
Wommels. Vm. 9.30 uur lezen en Nam. 2 uur
Ds. W. J. Meister.
Workum. Vm. 9 uur en Nam. 2 uur Dr D.
S. Attema (H. A. en Dankz.).
BAPTISTE GEMEENTE.
Workum. Vm 9 uur lezen.
WITMARSUM, 24 Oct. Op de zaal van de
Vries speelde de R.K. tooneeigroep Paul
Reekers. Opgevoerd werd „Hof Ten Hove"
in 4 bedrijven, 6 tafereeien bewerkt door Jan
Steur. Met ontroering hebben de aanwezi
gen dit spel van ware jonge liefde en moe
derleed gevolgd. De rollen werden uitste
kend vertolkt
ARUM, 23 Oct.
eeniging'.
volgt: P.
esse; mej. S. Tigehelaar,
een. telt thans 53 lede».
ARUM. Da. Y. van der Wouda alhier nam
afscheid van zijn gemeente wegens zij» be
noeming als veldprediker ie Indië.
Z.Eerw. had tot tekst gekozen 1 Cor. 3 5-15
Na de predikatie sprak Zijn Eerw. tot de af
gevaardigde van de classis, tot de gena-
buurde kerken en tot Kerkeraad en gemeen
te. Hierna werd het woord gevoerd door
ouderling Veenstra namens kerkeraad en ge
meente. Vervolgens sprak de heer S. van
Abbema nog een woord va» afscheid namens
de classis en de genabuurde kerken, waarna
Zijn Eerw. nog werd tosgezongen Ps. 121
vers 4.
MAKKUM. Op 16, 17 an 18 October werd in
hotel „De Prins” onder den naam van Be-
vrijdingsavond, een muziekuitvoering gege
ven door het Jeugd Ensemble „De Zonnetjes”
uit Den Haag, Dit gezelschap stond onder
leiding van Martin Schneider, Politie-Majoor
aldaar. Deze heer Schneider was in de mo
bilisatietijd voor den oorlog als militair, inge
deeld bij den zoeklichtdienst en had in hoofd
taak zijn thuis bij den veehouder J. de
Witte alhier. Tijdens zijn aanwezigheid in
Makkum heeft hij met zeer veel menschen
kennis gemaakt en ook zeer veel vrienden
gekregen. Uit dankbaarheid «n «rkentelijk-
fieid voor de bewezen vriendschap alhier on
dervond» heeft de heer 8. speciaal voor
Makkum en omgeving det» avonden georga
niseerd Efjti medewerkend gezeslchap be
staat uit teer jonge dames én heeren, waar
van de oudste 22 en de jongste 13 jaar Is.
Allen door hom zelf opgeleifi in de muziek
kunst. voorzoover dat nog «oodfg was. De
heer P. G. Bargema sprak eerrt een kort ope
ningswoord, 'maaitiV «4 mededeelde (taf
da opbrengst der eatreA-geldea, m «ftrek
edere
•ijven I
mllen
doel-
jeno-
voerd het leekenspel „De drie burgers”, wat
buitengewoon goéd tot zijn recht kwam. De
rollen werden uitstekend vertolkt. De be
langstelling was groot.
ALVE STEDDEN-TOCHT.
in öfdteling fan njuggen leden, hwertan ien
fronminske. fan de Lanl. Rydfor. „de Water-
poorters” fan Snits hat yn de wike fan 8-13
Oktober op ’e hynsders de alve stêdden
lans west. Dit gyng finder tasjoch fan de
A. N. W. B., Ófd. Rutersport; hwertroch ru-
terconsuls, consuls of by brekme derfan,
boargemasters it wurk diene. Oeral lêns de
wei joegen de ambtners folie meiwurking,
hwerby yn Hylpen, Starum en Wymbritsera-
diel de boargemasters troch ried en died op
'e foargroun kamen, de consul yn Boalsert
en rutereonsuls yn Aldemardum en Snits net
mindar.
Synode).
Woensdag
Boer (Herdenking Kerkhervorming).
Bolsward. Broerekerk. Ev. Vm. 9.30 uur Ds.
G. D. A. Oskamp en ’s Av. 7 uur zie
dienst Martinikerk.
Edens. Vm. 9.30 uur Ds. va» A»del.
Spannum. Nam. 1.30 uur de heer F. Faber,
van Bolsward.
Exmorra. Nam. 1.30 uur Ds. M. J. J. Bonting.
Gaast. Vm. 9 uur Ds. Molenaar (H. A.).
Ferwoude. Nam. 1.30 uur dezelfde (Dankz.)
Hindeloopen. Vm. 9 uur en Nam. 2 uur Ds
8. J. Wouda.
Itens. Vm. 9 uur Ds. da Stoppeiaar (H. A.)
Nam. 1.80 uur Ds. de Rutter van Snoek
(DanlteJ, m i
Klmiwerd. Vm. 9.20 »ur D». Sj. Bijlevold
(Frtesche dienst),
Kubaard. Voorm. 9 nar an Nam. 1.30 «ur Ds.
Nalo Kami, Ind. pred. te Den Haag.
Lollum. Vm. 9 our Ds. W. Wilman (H.A.).
Waaxens. Nam, 1.30 «nr dezelfde (Dankz.)
Lutkewierum. Vm. 9.30 uur Da. B. Kampei
naar van Goënga.
Makkum. Vm. 9.30 uur Da. van Hoeven van,
Wons en Nam. 2 uur Da. Beks van Har
lingen.
Cornwerd. Vm. 9 uur de haar K. Twjjnstra
van Sneek.
Oosterend. Vm. 9 uur Ds. P. H. de Bres van
Kubaard (H. A.) <m ’s Av. 7.80 uur de
zelfde (bev. van ouderlingen}.
Dinsdag 30 Oai. ’s Av. 7.30 uur Cand. Goet-
hals (bidstond v. d. Synode).
Oosterlittena. Nam. B uur Da. R. Booastaa
Cafacheid).
Parraga. Vm. 9 uur m Nam. 1.36 uur Ds.
C. C, H. de Loos.
Piaam. Vm. 9 uur Ds. M. J. Boating van
Exmorra.
Pingjum, Vm. 9.86 uur Da. L. Tamminga.
Zurich. Ev. Nam. 1.30 uur da heer Tietema
Schraard. Vm. 0 uur en Nam. 1.30 uur Ds.
Tjerkwerd. Vm. 9.80 uur Da. J. va» Vees van
Workuw.
Dedgum. Nam. 2 uur Ds. vem Loauwoa van
Koudui#»
Winsum. Vm. 10 uur Ds. 8. Postma.
Witmarsum. ’s Av. 7 uur Da. L. Tamminga.
WUmarsum. Bv. Wam. 1-30 uur de haar Nau-
ta van Sneek
Wolsum. Vm. B uur Da. H. Gordeau (bev.
van ouderling en diaken).
Wommela. Vm. B.30 nur Dr. de Vos van
Sneek en Nam. 2 uur Da. Wagenaor van
IJsbrechtutn.
Workum. Vm. 8.30 en 10 uur Da. J. Loos en
Nam. 2.30 ut» Da 1 «an Veaa,
Heidensehap. Nam. 1.30 uur Ds. j. Loo».
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. Vm. 9.45 trur Ds. E. H. Boer
(Avondmaal).
Indië en Frankrijk in Indo-China doch wel
Zoowel de Br.-Indische Congrespartij als de
>en zich nu ach
ter de Indische nationalisten gesteld. Tot
meerdere geruststelling van het menschdom
zij gemeld dat de Ver. Staten nu over een
een V-bom beschikken die 3000 mijl ver
schiet, dat een Engelsch jachtvliegtuig een
„./j p,er uur bereikte
dat Ameri'kaansche geleerden ontkend
bom zou kunnen worden gevonden. Zij drin-
->p directe overdracht van het geheim aan
internationale commissie aan om een
noodlottige wedstrijd in dezen te voorkomen.
AI heeft het beteekenis dat vorige week,
door het uitbrengen van de acte van beschul
diging tege» de Duitsehe oorlogsmisdadigers
eigenlijk voor het eerst een aanvalsoorlog
op zichzelf tot een misdaad is verklaard, ook
deze zinsnede uit de Engelsche Observer
heeft stellig voor ons allen beteekenis: Wij
schijnen bereid te zijn om voor de vrijheid
te BtarvMi, mear wij aarzelen om de moeite
te er voor te tevea.”
TOEKIJKER.
Boer, Oosterend, F, Wiersma, Wommels, D.
Lammertsma, Itens, S. Hoitinga, Oosterend
en D. Kampen-v. d. Meer, Wommels. Ge
tracht aal worden door actief werken het
ledental uit te breiden.
WOMMELS. Beroepen bij de Geref gemeen
te te Maassluis Db. W. J. Meister alhier.
BAARDERADEEL. Benoemd tot 3da ambte
naar ter secretarie dezer gemeente de heer
R. Fokkema van Menaldum.
OOSTERL1TTENS, 18 Oct. Gisteravond
hield de Vrijz. Vrouwenvereen. jaarvergade
ring. Na een wijdingswoord van mevr. Boon
stra volgden de twee-jarige verslagen van
secr.esse en penn.esse. Tot kascommissie
werden benoemd de dames J. Klein-de Jong
en P. Felkers-Faber. Als bestuurslid herbe
noemd P. Ledtinga-Bakker. Verder werd door
Ds. Boonstra een verhaal gelezen „Hans on
der de kansel”, terwijl ook de presidente »og
e n bijdrage gaf. Ten slotte werd bij monde
van Sj. van der Weide-Tolsm» dank gebracht
aan Ds. en Mevr. Boonstra voor hetgeen zij
voor de Vrouwenclub hebben gedaan en een
blijk van erkentelijkheid aangeboden. Beslo
ten werd met het zingen van Gezang 300
(nieuwe busdel).
OOSTERLITTEN3, 18 Oct. Heden werd het
25-jarig bestaan dar Chr. Nat. School alhier
op eenigszins feestelijke wijze herdacht.
’s Middags werden de kinderen onthaald en
spelletjes gedaan, terwijl ’s avonds een spe
ciale bijeenkomst was belegd onder leiding
van voorzitter A. Koopmans. Deze gaf een
resunié omtrent het jubileum der school. Ver
der werden door eigen krachten verschillen
de voordrachten ten beste gegeven, terwijl
bovendien de declamator J. Nobel nog
zij» kunst te genieten gaf. zoowel in luim als
in ernst, hetgeen bijzonder Interessant was
en het dan ook al laat waa, toen deze bij
eenkomst besloten werd met dankzegging.
OOSTERLHTENS, 31 Oct. De voetbalclubs
Ooeterlfttene-Terhome speelden een vriend
schappelijke wedstrijd. Uitiiag 1-4 voor Ter-
horne.
OOSTBRLITTEN8. Naar we vernemen hoopt
Ds, R. Boonstra, predikant der Ned. Herv.
gemeente alhier, Zondag 28 October a.s. af
scheid van zijn gemeente te nemen, wegens
vertrek naar 'e-Gravenzande,
OO8TERLITTENS, 31 Got. Zondag is alhier
door de V, C, I. B. gehouden een jongeren
dag der afd. Winsum, Jorwerd en Oorterftt-
tens onder leiding van Ds. Boonstra.
’s Avond» is in de Ned. Herv. kerk opge-
SMaMHnwsMaMMMaaaaMnMMaMHBManaMMMaiMnMMMaraaMMmMaaMMMB
Fan de Martiny-toer.
fli ie safler my bikend ia, de earsto keer dat
yn Fiyslén fan öndorekato kanten prikken yn
ii wurk staid wurde om de boeren en de
boerearbeddere yn ien organisatorysk forbfin
ta krjjen. Eu it is gjin dei to ier. Hwant Ien
fan de dnmooglikste dingen üt de 19e ieuw
wie wol it paria-bistean fan de man, dy’t
fan Moandeitomoarn oant Sneintojoun yn it
spier wie, likernóeh sawntich óren yn ’e
wike. Fan tlchteby wit ik ho swier de inkele
sosiaelfielande boer ft hie om syn kollega’s
waerm to krjjen foar ft öfeluten fan in koi-
loktyf kontrakt tusken boers- en arbeidere-
organisaesjea. Hjir wiene dat in stikmannich
A. B. T. B.-öfdiellngen, dy’t it moeisume
pionierewurk oanpakt Itawwe. Yn lettere
P jierren kaem de C. B. T. B. op itselde spoa -,
h mar de Fryske Maetskippij koe of woe dy
kant net dt. Dat wiene gjm algemiene boert-
bilangen, dat moast eltse boer eels mar witte,
der sieten tükelteammen oan fêst, dat wie
net neutrael, dat gyng fierst to fier, dat wie
In kweaje fan fraech en oanbod, ja folie net
genóch. Yn de kontrijen wer de ënbou tech-
nysk it heechste stie, hwer’t de wolstén fan
de boeren boppe-oan stie, wiene de tastan-
nen it minst Yn Grins en Sélan, de pronkjes
fan Nedarlén mei in buite oigenierde boeren,
wiene de leanen ft feeishst en de forhéldfng
fa» boer te arbeider ft skerpst
Hjoed de dei waait ar i» oare wyn. Rounow
klinke de stimmea op. dat it probleem fan
de boerearbeider regels wurde moat, dat it
gjin kant mear üt kin, dat de lju net mear
arbeidzje wolle, dat hja fierstentofolle noa-
ten op har sang hawwe en al sa mear. Der
kin in buite fan oan wêae$ ft moatte sterke
skonken wêze, dy’t de wielde drags kinne,
mar yn mannich opslcht past hjir it Aids
sechje: „Hja meije my net lija, mar ik faa’t
er ek nel makke’.
Ab men sizze moat, dat de leafde foar it
wurk by mannlchien fuort ia, dat hja oars
net as swarthannelje wolle of Ueuntrekke,
dan binne dat glêo forkearde ungen, mar
men mei wol freegje: hwat ha de boeren
dien om de arbeider dy’t harren trou tsjinje
mei lange dagen en lytse deihieren, it libben
oannimlïk to meitsjen?
Hofolle boerkerijen hawwe in kreaze wente
foar in fÊste boere-arbeider. Hy wennet op
'e romte, hy kin hast gjin diel ha yn il
doarpslibben. hwerom yn de goedichheit mei
sa’n hüshélding net in kreaze keamer en
siiepkeammerkes foar de bem? Of is dér in
rouder mei ünblsketten dak ^oedernöch foar.
Wy ha altyd weroan de stnid fierd foar in
reedlik bistean fan de boer, wy gunne har
ren in mênske pleats mei in höf en in goede
kelder, mar hwat gunt de boer syn arbei
der, dy’t de swierste ein fan de sile to slepen
hat? Né, dat dy jonge bazen to biroerd binne
om de boer by to stean, dat roait ig^e noch
seam, mar hwer krigen hja sa’n wjeraksel
yn it boerearbelderelibben? Koene sokke jon
ge minsken leafde krije foar it boerewurk? Yn
de stéd koeder smeulske praetsjes krije, hy
waerd net foar fol oansjoen en op mannich
pleats bieder gjin bést libben, hy moast folie
mear fomeare as In timmermansfeint ea tin
kte Irfn Dat ft op sa’n manear net trochgean
koe, dat koe men fan tinken wol ha. der
moast dalje op komme. Nou wol ik hjirmei
ütersté gjin boer op it sear komme, dy’t hart
hie foar syn minsken, dy’t harren gr’aech it
lean gunde, dy’t harren raeidiele liet as it
foech joeeh en sèls sokke foarbylden bin
ne der de jonge fan syn arbeider finansi-
eel stipe om him leare to litten. Né, by sok
ken bleau de arbeider in minskelibben yn
tsjinst, hy wie in diel fan de famylje, de
boarebern boarten mei him en hy wie greatsk
op harre» ek as hja letter seis al boer wiene.
Okkerdeis wie ik by in jonge boer, hwer’t
de Side arbeider fan syn heit mei de frou
in del to wie. Sjoeh, sokken goalie de
foelie Bëi teel t» fiok yn de jister, hja binne
ae tert'mfaeke bikannele, hja sille Jo ek as
ttliSiïafiiöks fertpe. Ds erkehnfag as organl-
fcaesje fa fine wiohtfah foar de oplossing fan
ft nöedWte Boarearbaldereprobteém, mar folie
wiGhflfirt l» dMe tnrttoje o bet een fan de ar
beiden aft!, a» lo wfn»kje aoene yn syn plak.
Dan fa mm (J; gauate tti& Sn ksrtt maar
OFFICIEBLE BONNENLIJST
28 October t.m. 10 Nor. 1945.
Bankaarten KA, KB, KC 512!
100 tm. 106; 800 gram broodj B 01, B 02:
4JD0I gram brood; 107: 200 gram bloem
108: 125 gram biscuits; 109 400 gram suiker:
110; 200 gram koffie; 111: 125 gram boter;
112: 250 gram margarine; 113: 100 gram vet;
114: 200 gram kaas; 115: 150 gram vleesch:
116 en 117: 2 kg. aardappelen; B 04: 1 kg,
aardappelen; B 03, C 03: 1 el; A 05i 2 liter
melk; B 05, C 05: 3j£ Uier melk.
Bonkaarten KD, KB 512:
200, 201: 800 gram brood; D 01, D 02: 400
gram brood; 202: 200 gram bloem; 203: 250
gram rijst of kindermeel; 0 0ü 250 tm
rijst of kindermeel; 125 gia.n uit»;
205: 500 gram suiker, Zuo; 250 gram boter;
207: 125 gram margarine; 208 2()0 gram
kaas; 209: 1 ei; 210: 6 liter melk;211: 150
graat vleesch; BI2: 1 kg aardappelen, g
Tabakskaart Q 413: 03: 2 rantsoenen ta-
baksartikëlen (geen Import-sigaretten).
De bonnen voor vlaeseh, melk en aardappe
len zijn geldla tot met Zaterdag 0 No
vember an.
Zooals uit bovenstaande blijkt, ontvangen
personen van 4 jaar en ouder 4 kg aard
appelen per week, inplaats van 3 kg aard
appelen. Dit zal gedurende eenlge weken
achtereen plaats vinden, De extra-hoeveel-
heid van 1 kg is bestemd om een voorvaad
te vormen, daar het niet mogelijk zal zijn
het aardappelrantsoen gedurende den gehee-
len winter op 3 kg te handhaven. Men bou
de hiermede dus rekening en beware iedere
week etm kilogram aardappelen.
In de week van 21 tot en met 27 October
kan alsnog 50 gram vleesch gekocht worden
op de bonnen 782.
snelheid van bijna 3000 mijl
en i'
hebben dat er een wapen tegen de atoom-
gen op directe overdracht van het geheim aan
een
oplossing is:
Frankrijk op
bewegingen zooals bijv, de
gelsehe bootwerkers, welke
afkeuren. Het f’ran-
stemming van verbittering tegen Engeland
onder ons volk in de afgeloopen weken.
Oorzaak? Het gebeuren in Indonesië en de
1
genomen. Men voelde zich in de steek ge-
lj_
raden. Men ging reeds weer spreken als in
de tijden van den Boerenoorlog van het
fide Albion. Wij stonden onmiddellijk klaar,
wij verklaarden aanstonds den oorlog, wij
XUtLCU U11Z-C BCC1C ÖUlJUllldLUt Ui, vv
den onze vloot in de slag in de Javazee, wij
gevaar van Australië helpen
■ij werden deswege indertijd
>p daden aankomt,
nu* het ér om gaat om ons te helpen, »u
laat men ons alleen staan. Het is en blijft
met groote heeren slecht kersen eten. Zoo
hebben velen gedacht èn gesproken in de
afgeloopen weken. En dat was begrijpelijk
Het had er inderdaad alle schijn van, dat
men ons in den steek liet. De onhandigheden
van generaal Christison gaven voedsel aan
deze gedachten.
En toch! Men zij voorzichtig in zijn oordeel
en men toone begrip voor Engelands ont
zaggelijke moëilijkneden in de gegeven situ
atie. Ik bedoel niet militaire moeilijkheden.
In hoe verre die ontstonden door onze te
late bevrijding en het te Jate einde van den
oorlog in Europa en door de onverwacht
vroege capitulatie van Japan, kan ik niet be-
oordeelen. Ik ben echter overtuigd, dat het
daarom niet gaat, dat Engeland als het wilde,
snel genoeg eAi einde maken kon aan het
verzet van Soekarno en de zijnen en aan hun
guerilla, dat het daartoe ook nu over vol
doende militaire en maritieme macht be-
scliikt
Maar ‘daarom gaat het eigenlijk niet. Enge
land wil geen gewed gebruiken, Engeland
kan het ook feitelijk niet. Zijn moeilijkheden
liggen niet op militair terrein, maar zijn van
politieken aard. Die maken, dat Engeland
zich goed beschouwd in een tragische po
sitie bevindt Het zou ons stellig willen hel
pen, maar het kan net zooals het wil. Im
mers, de Soekarno-beweging heeft de sym
pathie van heel de mohammedaansche bewe
ging, in Voor-Indië, in het nabije Oosten,
ook in Palestina. En Engeland kan het zich
eenvoudig niet permitieeren hun woede op
te wekken. Het zou het einde van het Brlt-
sche wereldrijk kunnen beteekenen. Het telt
tmmers zijn mohammedaansche onderdanen
wijd en zijd! De strijd van de Indische naWo-
Höofddoel o...o
te verkrijgen voor hen,'’die h
riet 1» krijgsgevangenschap zijn gegi
Hoofdzakelijk keert rfl zien tegen o<
Huge» dat aan hen die vrijwilli
gevangenschap tij» gegaan, nu bepaalde
vöorraahta» te» deal veile». Hrt
staaf uit de heeren U v-ae de» Vee», voort.
TJ. de Boef, eeor. eft I. de Haa», peen.
WOMMELS. Na een inleidend woord van
2’ ^8urard werd alhier opge-
riatrt de aideellng „Heanaarderadeei” van
Damow, Sodafirtes «rt aanvankelijk een 26-
*d Ma*. Ah taatuur werd getooee» de
Frankrijk heeft Zondag gestemd voor de
wetgevende vergadering en oen referendum
gehouden over twee vragen a.l. of het land
een nieuwe grondwet moest hebben en zoo
ja, of dan de bevoegdheid rie; wetgevende
vergadering moest worden beperkt Deze
laatste vraag hield in de wensch van de
Gaulle om de uitvoerende macht wat groo-
ter vrijheid tegenover de wetgevende te ge
ven, opdat het uit zou zijn met het weg-;
knikkeren van kabinetten, zooals dat voor den
oorlog het geval was. De Gaulle heeft de
overwinning behaald. Vóór de eerste vraag
stemden 96 pet der kiezere voor het eerst
deden ook de vrouwen mee de tweede
vraag beantwoordden 66 pet, bevestigend. In
de wetgevende vergadering van 522
hebben de communisten het grootste aantal,
n.l. 142, de republikeinsche volksbeweging
gematigd linksche r.k. groep 140, ds so
cialisten 133 zetels. De radicaal socialisten,
de partij van Daladier en Herriot, zijn met
19 zetels vrijwel uitgeschakeld. Deze partij
is de zondebok geworden voor al de ellende
van den oorlog. Zij was voor de oude grond
wet, die de senaat als behoudend element
kende; de communisten, socialisten en republ.
volksbeweging wenschten die niet terug,
doch eeretgenoemden hebben de tweede
vraag ontkennend .beantwoord, de beide laat
ste bevestigend. De derde republiek is hier
mede ten einde, de vierde begint in Frank
rijk.
Alle 3 groote partijen zullen stellig in de re
geering vertegenwoordigd zijn, doch de sa
menwerking van rep. beweging en socialis
ten zal wel inniger zijn dan van deze groe
pen met de eommunisten.
Hervorming en stabiliteit zullen de regeering-
de Gaulle thans in staat moeten stellen
Frankrijk zijn plaats in de rij der belangrijke
mogendheden terug te geven. Voor haar sta
biliteit is noodig dat de regeering-de Gaulle
er in slaagt de economische toestand te ver
beteren, door een betere aanpassing der prij
zen der levensbehoeften aan het loonpeil.
Een vraagstuk dat zich trouwens overal op-
1 en waarvoor slechts één oplossin
Jueeerehl Gelukt dat dan is 1
*- naar te* herstel zonder schokken of on-
jlfaeerde bewegingen zooals bijv, de
_.ng dar Engelsche bootwerkers, welke
altijd voortduurt, ondanks het feit, dat
vakvereniging,
e volk krijgt In
geerin* gekozen door het volk zelf, dus
welke net verdient. Wat men niet van
volken kan zei
een ragearing
groote ottHitt
