En straks
Than
Mededelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
Bonnenlijst
'nd.
„Vomelius” hield jaarvergadering
en breischool alhier, onder leidii
nen
Stadsnieuws.
lorpa
;emeente Oos-
Hoemendaal te
vinden
ie nood
11
MtDEB
den (een waarschuwing voor allen, die nog
niet dan”op het eritieke moment een blun-
(JJ!_ J J
niet ragen en de argeloöze idealisten, die er
wel iets goeds in zagen en in eet
ding, die aan misdadigheid begint
FABI
N 57!
ÏRAl
:n 181
of tal
•n a
im. Vm. 9.30 uur Ds. van der Brug.
Éxmorra, Vm. 9 uur en Nam. 1.30 uur Ds.
M. J. I. Bonting.
Ferwoude. Nam. 1.30 uur Ds. Molenaar.
lert
ge-
:on-
ider
irif-
ten
tard
on
arts
AG 6
ids om
WABD,
ski io
od zal
f 0.60
vana
Markt
laar
RA.
n
1D0D
en va
kano
ngt~
'g>
ter-
dat
igS-
ind
te
iln-
met
ijke
van
tnd,
teit
N.
ten.
ter
I.V.
I
ATH
droos
uitval
Wij schreven de vorige keer over de politie
ke gevangenen over de eisch eener behoor
lijke behandeling in gevangenis en concen
tratiekamp en over de noodzakelijkheid van
een zoo snel mogelijke afdoening van hun
„geval”. Immers, van velen moge de schuld
reeds vaststaan nog voor de voltooiing van,
het vooronderzoek en de rechterlijke uit-'
zv Jolle de Boer en
Akkê de Jong te Parrega. Akke, dv Harmen
er Wal en Albertje Dekker te Makkum.
Bijlsma te Allingawier
Meulen te Exmorra.
heel wat meer vraag-
lespreken, het Palestijn-
En misschien zullen beide groote mannen het
Dank uit Amerika
Winsum. Vm. 10 uur Ds. S. Postma.
Witmarsum. Vm. 9.30 uur Ds. L. Tamminga
(H. A.).
Witmarsum. Ev. Nam. 1.30 uur Ds. Beks van
Harlingen (Dankz. H. A.).
Wolsum. Vm. 9 uur Ds. H. Oordeau (Voorb.
H. A.) en Nam. 1.30 uur de heer W. Nau-
ta van Sneek (Friesche dienst).
Wommels. Vm. 9.30 uur en Nam. 2 uur Ds.
J. de Stoppelaar (H. A. en Dankz.).
Workum. Vm. 8.30 en 10 uur Ds. J. van
Veen en Nam. 2.30 uur Ds. G. van Leeu
wen van Koudum.
Woensdag 14 Nov. ’s Av. 7.30 uur Ds. J.
van Veen (dankstond).
Heidenschap. Nam. 1.30 uur Ds. J. van Veen.
Woensdag 14 Nov. Nam. 1.30 uur Ds. J.
van Veen (dankstond).
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. Vm. 9.45 uur Ds. E. H. Boer.
Hindeloopen. Nam. 2 uur Da. Treffers van
Staveren.
Makkum. Vm. 9 30 uur Ds. A. H van Drooge
Workum. Vm. 10 uur Ds. G. de Groot.
GEREF. KERK.
Arum. Vm. 9.15 uur en Nam. 1.30 uur Ds.
Brouwer (H. A. en Dankz.).
Bolsward. Vm. 9.30 uur en Nam 2.30 uur Ds.
N. Streefkerk van Wolvega.
Woensdag 14 Nov. ’s Av. 7.30 uur Ds
W. J. Meister van Wommels (dankstond
voor het gewas).
Hindeloopen. Vm. 9.30 en Nam, 2 uur lezen.
Schettens. Vm. 9 uur en Nam. 1.30 uur Ds.
J. van Eerden.
Tjerkwerd. Vm. 9.30 en Nam. 2 uur lezen.
Tzum. Vm. 9 uur en Nam. 1.30 uur Ds.
Colenbrander,
Wommels, Vm. 9.30 uur en Nam. 2 uur Ds.
W. J. Meister.
Workum. Vm. 9 uur lezen en ’s Av. 7 uur???
BAPTISTE GEMEENTE.
Workum, Vm. 9.30 uur dienst en Nam, 2.30
uur Ds. P. Broer van Warns.
niet met genoeg nadruk gezegd worden: dan
moet het uit zijn, voor hen en ook voor ons,
Dan moeten zij zonder meer, zonder eenig
voorbehoud, volledig in de gemeenschap
worden opgenomen als volstrekt gelijkbe-
rechtigden, als volkomen gelijkwaardigen.
Dan van niemand meer de houding: ja maar,
ik vind, dat hij of zij niet had behooren te
worden vrijgesproken, er zal toch wel iets met
hem of haar aan de hand geweest zijn, an
ders waren ze niet opgepakt indertijd. Ook
dét zou een vorm van eigenrichting zijn en
behoort in een rechtsstaat niet thuis. Daar
leggen de burgers zich néér bij het gespro- r- -
ken recht, daar kan en mag niemand zich sters kunnen worden, is in de voorbije jaren
losmaken van de rechterlijke uitspraak en I afdoende gebleken; het Duitsche nazisme
zijn persoonlijke meening voor beter houden i geeft daarvan voorbeelden te over. En blij-
en daarnaar handelen. Dat is onrecht, maar ven wij ook niet voor hun geval: de hoeders
het is ook onbarmhartig, dus onchristelijk, onzer broeders?
Terecht hebben daarom de kerken die hou- Vk.
1AVAANSCHE KUNST.
Donderdag 1 November, ’s avonds in De
Doele. De heer Geesink, voorzitter der Kon.
Vereen. Oost-West vestigt de aandacht op
het Indische Informatiebureau, Ruiterskwar-
tier 17, Leeuwarden, waar gratis alle inlich
tingen (ook schriftelijk) te krijgen zijn.
Na een kort woord over den huldigen toe
stand in Indië, komt hij tot den declamator
van dezen avond, Raden S. Hardjodirenggo.
een lid van het Mhngkoe Negoro vorstenhuis
uit Soerakarta, Deze zal ons door zijn optre
den iets laten zien van de kalme, contem
platieve aard der Javaan, wars van geweld,
eerder berustend, in tegenstelling van den
dynamischen aard van den Westerling. De
Javaan, bevangen door droefenis, is niettemin
vrij van bitterheid.
Zijn eerste nummer is de tragische idylle
van „Saïdja en Adinda” van Miiltatuli. eno
van de klassieke stukken uit de Ned. littera
tuur. Typisch komt hierin de droefenis en
berusting van den Javaan tot uiting. De de
clamatie geeft een groot verschil met die wij
gewend zijn. De klemtoon, accent, zinsmelo
die, maar vooral ook de sierlijke gesticula
tie geeft aan het geheel een groote bekoor
lijkheid. Langzaam ging de voordracht over
in een dans.
Na de pauze werd een en ander verteld over
het Javaansche tooneel, waarin de Wajang-
voorstellingen zoo’n belangrijke rol spelen'.
Tot slot voerde Raden Hardjodirenggo nog
een strijddans van een Javaanschen ridder
uit. Doorde sierlijke gebaren en vormen
had deze dans een bijzondere aantrekkelijk
heid.
Feitelijk zou men de voordracht en de dan
sen eenige malen moeten zien om haar ge
heel op waarde te kunnen schatten en de
symbolische beteekenis te kunnen begrijpen.
De heer Geesink sloot met een kort woord
over de opbouw van Indië.
Per 1 November is de heer J. van der
Kuur alhier benoemd tot afdeeüngs-comman-
dant voor de prijzencontröle in het Kanton
Sneek.
- Dezer dagen werd onze vroegere plaats
genoot de heer J. Kuiper, thans assistent-
dir. aan de Coöp. Zuivelfabriek te Koudum.
benoemd als ambtenaar, belast met de admin,
contröle bij den Bond van Coöp. Zuivelfa
brieken In Drenthe.
H. Z. CL—C. A. B. 7-2.
Zoo oppervlakkig zou men aan de uitslag de
gedachte kunnen verbinden, of HZC een bij
zonder sterke club is, of CAB heeft een
zwak elftal. En toch is geen van beide waar.
Het is, zooals scheidsrechter W. Karsten
welke zeer goed leidde zich na den wed
strijd uitdrukte: „Een vreemde wedstrijd met
een vreemde uitslag”. Beide partijen wogen
zeer goed tegen elkaar op, doch HZC komt
de eer toe, de fouten, die in de CAB-achter-
hoede gi
punt af
der back, één te zacht terug gespeelde bal
en één door eigen doelman in doel gestompt,
ziedaar 4 doelpunten die een wedstrijd de
beslissing brengen.
Jan Ferwerda opende de score met 'n pracht
van een doelpunt. HZC maakte op gelukkige
wijze gelijk. Weer een doelpunt voor HZC,
doch nu wist Cor Bakker met een zeer mooi,
hard schot de partijen op gelijken voet te
brengen.
Prompt strafte HZC eenige fouten van de
achterhoede af. Alhoewel geflatteerd heeft
HZC verdiend gewonnen.
Het was erg jammer, dat H. Douma en J.
Bosma wegens blessuren het veld moesten
verlaten. Het verzwakte het elftal danig.
In dit CAB-elftal zit toch perspectief. Na
deze nederlaag behoeven we niet bij de pak
ken neer te zitten. Het is een betrekkelijk
jeugdige ploeg, welke menige club nog wei
eens zal doen struikelen. Spelers, ga door
met vlot open spel en ge zult zien, er komen
betere resultaten.
Uit den Omtrek.
ARUM, 6 Nov. Uitslag voetbalwedstrijd:
Arum-Tzummarum 4-3.
ARUM, 6 Nov. Benoemd als hulpprediker
bij de Geref. gemeente te Cubaard, Cand.
H. Veenstra te Arum.
WITMARSUM, 31 Oct. Op Hervorming»-
avond hield het Comité voor Winterlezingcn
haar eerste lezing in de Ned. Herv. kerk mrt
als spreker Ds. J. Fokkema uit Delft.
Voor een stampvolfe kerk opende de voor
zitter, de heer van Slageren Ds. Fokkema
sprak over het onderwerp Wraak, Vergel
ding, Vergeving. Met intense aandacht luis
terde men naar dezen spreker die alles in het
licht van het Evangelie in onzen en den toe
komenden tijd zijn hoorders trachtte duide
lijk te maken. Wie niet heeft kunnen komen,
heeft veel gemist. De voorzitter sprak daa/-
na een dankwoord.
MAKKUM, 31 Oct. De heer J. F. Bergsma
alhier heeft een dezer dagen f650 ontvangen
als zijnde het batig saldo der muziekuitvoe
ringen op 16, 17 en 18 Oct. in hotel „De
Prins” gegeven door het jeugd-ensemble
„De Zonnetjes” te Den Haag, air. de heer
Martin Schneider). Dit geld is bestemd voor
de nabestaanden der oorlogsslachtoffers.
ZURICH. Tot vertegenwoordiger van het
Ned. Roode Kruis voor Zurich en omstreken
is benoemd de heer K. Cupido alhier,
PARREGA. Onlangs werd alhier een afdee-
ling van den Ned. Chr, Landarb. bond opge-
ricnt met aanvankelijk 7 leden. Deze is thans
uitgegroeid tot 34 leden. Als bestuur is ge
kozen E. Tilstra, voorz., W. Roskam, seen,
M. Oudekerken, penn. en J. Visser, alg. adj.
TJERKWERD, 4 Nov. Na in den morgen
dienst bevestigd te zijn door Ds. Th. E. van
der Brug van Apeldoorn, die als tekst had
1 Cor. 4 1 deed ’s middags de nieuwe
Redactieraad: TJ. DE JONG, Ds J VINK en J. VISSER w s.J AM 4AjSbe
1e Jaargang No. 24 Gedrukt i. o. m. o. bij de Fa. a. j. osinoa - Bolsward Vrijdag 9 Nov. 1945
B13
A14
B14, C14
Bonkaarten
235, 236
237, 238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
24R
249
Dll, D12
El 1 250
Tabakskaart
05, 06
beoogen president Truman te bewegen, door
F-x --- --
ligheïdsorganisatie der Ver. Volken, het
i - r
ke opinie in de Ver. Staten is echter'tegen
-• van het geheim, al denken de ge
leerden, die er bij betrokken zijn, er anders
lottige bewap'eningswedstrijd zal ontstaan.
De zinsnede uit een rede door Molotoff Dins
dag gehouden: „Wij zullen ook onze atoom
energie hebben en nog veel meer”, klonk ten
deze onheilspellend, al verklaarde de minis
ter dat Rusland gaarne met de anderen den
vrede wilde opbouwen. Truman en Attlee
zullen natuurlijk nog heel wat meer vraag
stukken hebben te bespreken, het Palestijn-
sche schreeuwt eenvoudig om een oplossing.
En misschien zullen beide groote mannen het
ook wel eens hebben over Ned. Indië. De
Amerikaansche houding is ten deze zeker
niet duidelijk. Dat de Amerikanen een ken
nelijk door de Japanners opgezette demon
stratie van Indonesische studenten te Tokio
voor een „vrij Indonesië” hebben toegelaten
vraagt evenzeer om opheldering als de ge
ruchten dat zij bereid zouden zijn de kapok-
oogst op Java van de z.g. republikeinsche
regeering te koopen. Dr. van Mook heeft in-
tusschen iets van de Nederlandsche voor
stellen inzake Indië bekend gemaakt. Er zal
een ronde tafelconferentie moeten komen, op
democratische grondslag zou een parlement
worden gevormd met een Indonesische meer
derheid.
Een ander probleem in het Verre Oosten
dat een internationale kant heeft is de weer
uitgebroken strijd tusschen de Chineesche
Tsjoenkingregeering en de communisten. De
ze laatsten beschuldigen de Amerikanen dat
zij Tsjoenking helpen, terwijl er ook berich
ten zijn, dat deze communisten al lang het
loodje tegenover Tsjang Kaj Sjek zouden
hebben gelegd, als zij geen Russische steun
genoten. In zijn al genoemde rede heeft
Molotoff ook nog eens gezegd, dat Rusland
groote waarde hechtte aan gemeenschappe
lijke contröle op Japan, op welk punt de
Amerikanen ook niet erg toeschietelijk zijn.
Ook een zaak welke Truman en Attlee eens
kunnen bespreken. De problemen der hui
dige internationale politiek moeten den En-
gelschen premier wel zwaar op de maag
liggen. Hij is een figuur van goeden wil. Bij
l.
de, wetenschap en cultuur te Londen bleek
dat nog eens tr“ J"
oorlog begint in
Britsch-Indiërs zoowel als Z.-Afrikanen we
zen op het gebrek aan geestelijke waarden
in deze eeuw, waarin de techniek juist zoo’n
geweldige vooruitgang maakte. Is hier het
probleem van alle moeilijkheden, welke de
wereld thans beleeft, niet in samen^evat?
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153, 154 2 kg aardappelen.
BH, B12 400 gram brood.
1 kg aardappelen.
2 liter melk.
2 liter melk,
i, KE 512.
800 gram brood.
200 gram bloem.
250 gram rijst of kindermeel.
1 rantsoen gebak.
70 gram beschuit.
500 gram suiker.
250 gram boter.
125 gram margarine.
200 gram kaas.
10Q gr. chocolade of suikerwerken
6 liter melk.
150 gram vleesch
1 kg aardappelen.
400 gram brood,
gram rijst of kindermeel.
Q 413:
2 rantsoenen tabaksartikelen
(geen import-sigaretten).
Buitenlandse!) Overzicht
De verkiezingen in Hongarije hebben de
partij der kleine bezitters 60 pet., de soc.
dem, 20 pet. en de communisten 15 pet, der
stemmen opgeleverd Deze partijen en de na
tionale boerenpartij hebben een coalitie ge
vormd. Engelsche waarnemers zeggen, dat prijsgeving
de stemming fair werd gehouden. Het kabi- leerden, die
i. ’’J1
geen gemakkelijke taak. Het land is uitge
mergeld, brandstof zal er dezen winter slechts
in geringe mate zijn, de oogst is in dit land
winter geen~voëdsel wordt ingevoerd,
kort geleden waren ér 'in een 'week zes
hun adressen aanwezen, waar Joden, onder- onze houdin,
duikers en voor de arbeidsinzet in aanmer-
king komenden woonden, de profiteurs en
deren, wier schuld bij voorbaat geenszins erin geloopen zijn’, de politieke onbenullen,
vaststaat, die inderdaad alleen nog maar I die nooit aan politiek deden en juist daardoor
„verdachten” zijn en die straks onschuldig het slachtoffer der N. S. B.demagogie wer-
__L„en den (een waarschuwing voor allen, die nog
huis gezonden. Dan is het al erg ge- steeds zeggen: met politiek bemoei ik me
niet es dan op het eritieke moment een blun
der maken), die de draagwijdte van hun stap
niet zagen en de argelooze idealisten, die er
wel iets goeds in zagen en in een verblin
ding, die aan misdadigheid begint te gren
zen, bleven meenen dat het heil van ons land
in een samengaan met Duitschland gelegen
was al deze te goeder trouwen zullen
waarschijnlijk eerlang terugkeeren. Hoe zal
jegens hen onze houding zijn? Veel zal van
hen zelf afhangen, of rij nu door schade en
schande wijs, hun ongelijk ruiterlijk bekennen
zullen. Dan zullen we hen ook zonder meer
te aanvaarden hebben. En zijn zij nog niet
wijzer geworden, dan zullen wij hen wijzer
moeten maken door geduldige en liefdevolle
voorlichting. Met koele afwijzing en afstand-
bewaren bereikt men hier niets, hoogstens,
dat de gemedenen zich verharden, een groep
van paria’s gaan vormen in ons volksbestaan
een kliek van ontevredenen met allerlei grie
ven tegen de samenleving, op den duur niet
zonder gevaar, wijl gemakkelijke prooi van
altijd aanwezige demagogen. Men geve hun
een politieke, ja meer een algemeen geeste
lijke herscholing, niet hoogmoedig, niet bet-
weterig, maar tactvol en dienend.
En nu straks! Dan komen de onschuldig be- En de zware gevallen? Zij die eerst veel later
vondenen vrij, zij komen weer thuis. Het kan weer terug zullen keeren? Ook hier zullen
j j— de van de dwalingen huns weegs bekeerden
de minste moeite opleveren. Ook ten aanzien
van hen gelde: er wordt een streep onder
het verleden gezet; men neme hen op in het
midden van ons volk. En zij, die onveran
derd wederkeeren? Botte afwijzing maakt
ook hen des te gevaarlijken Men bezlnne zich
hier tijdig op een zielkundig verantwoorde
methode van reclasseering en om hen zelf
èn om onze volksgemeenschap. Hen tot ver
bitterde desperado’s te maken is noch jegens
hen zelf noch jegens ons volk verantwoord.
Waartoe zulke menschen kunnen komen, dat
zij tot politieke en maatschappelijke gang-
enz., waarna hij, werd toegesproken door Ds
van Veen namens de Ring,
Ds. Loos als consulent. Het kerkgebouw was
beide keeren tot in alle hoeken bezet.
WOMMELS, 3 Nov. De dam- en schaakclub
„Vomelius” hield jaarvergadering in de naai
en breischool alhier, onder leiding van den
heer J. Zoodsma. Het ledental bleek vrijwel
stabiel te zijn gebleven. Besloten werd het
bestuur met twee leden uit te breiden. Geko
zen werden de heeren J. Reitsma en Y. Cu-
perus. Besloten werd een competitie dam
men en schaken te houden en te zijner tijd
een openbare wedstrijd uit te schrijven.
OOSTERLITTENS. Voor de toezegging van
beroep naar de Ned. Herv. gi
terlittens werd door Ds. A. BI
Budel (N.-Br.) bedankt.
OOSTEREND. Door het kiescollege der Ned,
Herv. gemeente werden tot ouderlingen ver
kozen de heeren H. van der Eems en S. S.
Hiemstra, zulks in de plaats van den heer
A. A. Vermeulen, wegens vertrek en het
overlijden van den heer E. Bruinsma.
OOSTERLITTENS, 3 Nov. Gisteravond kwam
de afd. Oosterlittens-Baard der N. V. tot af
schaffing van alc. dranken in vergadering
bijeen onder leiding van vice-voorz. S. Bos
ma. Besloten werd dezen winter geen pro-
paganda-tooneelavond, doch een gë|zelligf
bijeenkomst van leden en introducé’s te be
leggen en verder te lezen uit het boek van
Ciske de Rat van Piet Bakker.
TZUM. Aangenomen naar Rouveen en Has
selt (Q.) Ds Colenbrander alhier.
TZUM, 6 Nov. Gistermiddag toen de heer
G. van Dijk zijn bezoek binnen laten zou,
kwam hij zoodanig te vallen dat hij zijn heup
brak en Dr. Grupstra opname in het zieken
huis noodzakelijk achtte.
ITENS, 3 Nov. De afd. „Itens en omstr.” van
den Ned. Protestantenbond kwam in jaar
vergadering bijeen onder leiding van den
heer F. Jaarsma te Lutkewierum. Blijkens
de verslagen telt de afd. bijna 60 leden en
boekte men een voordeelig saldo. Als be
stuurslid werd herbenoemd de heer Th. Bon-
sma te Itens. Besloten werd dit seizoen
twee winterlezingen te organiseeren en zoo
mogelijk de eerste op 19 dezer te houden.
Burgerlijke Stand.
WONSERADEEL,
van 31 October Lm. 6 November 1945.
Geboren: Gerrit, zv Jetze Ybema en Saakje
van der Eems te Schettens. Hermanus Hen
drik, zv Jan de Jong en Elizabeth Fortuin
te Witmarsum. Marten, zv Hendrik Koops
en Hillegonda Daling te Witmarsum. Rinzc.
ding in hun laatste boodschap veroordeeld.
Maar daar is meer. Over korter of langer
tijd zullen ook zij terugkomen, die wèl schul
dig zijn bevonden. Zeer weinigen zullen le
venslang krijgen of tot de doodstraf veroor
deeld worden. Van verreweg de meesten zal
eenmaal de straftijd voorbij zijn. Dan komen
ook zij terug. De vraag, hoe tegenover hen
spraak men kent ze wel: de verraders, dan onze houding zijn moet, lijkt niet urgent,
die de Duitschers hielpen bij hun razzia’s en Toch is het goed zich al bij voorbaat op
- J'ig jegens hen te bezinnen. Het
eenvoudigst lijkt de vraag ten aanzien van
o hen, die het eerst terug zullen komen, de
collaborateurs er zijn er stellig nog meer- z.g. lichte gevallen, de onnoozelingen, zij, die
deren, wier schuld bij voorbaat geenszins enn geloopen zijn, de politieke onbenullen,
vaststaat, die inderdaad alleen nog maar I die nooit aan politiek deden en juist daardoor
bevonden zullen worden, vrijgesproken
naar L_L a
noeg, dat dezulken een half jaar en langer
hebben vastgezeten en het onrecht wordt
nog grooter, indien dan in de tijd, waarin
zij ten onrechte zaten, hun behandeling te
wenschen over heeft gelaten.
Maar ook ten aanzien van de anderen, ook
van hen wier schuld bij voorbaat vaststaat 1
en van hen wier onschuld nog blijken zal,
geldt de eisch eener menschelijke behande
ling. Wij leven in een rechtsstaat en wij wil
len rechtsstaat blijven, niet alleen in de be
handeling van den Hoogen Raad, maar even
zeer ten aanzien van alle politieke gevange
nen zonder uitzondering. Strenge straffen,
waar noodig; rechtvaardigheid sluit week
heid en sentimentaliteit uit, maar geen Duit
sche methoden, ook jegens hen niet, die zich
aan de zwaarsta vergrijpen tegen ons volk I
hebben schuldjg gemaakt^ levenslang, de l
doodstraf, als de rechtsprekende instantie
daartoe reden heeft en vrijmoedigheid (over
het voor en tegen van de doodstraf spreken
we nu niet) maar geen kwellingen, geen pla-
- gerijen, geen geraffineerdheden, maar een
strenge en billijke behandeling. Pesterijen van
bewakers zijn óók een vorm van eigenrich
ting!
predikant Ds. E. J. van der Brug, overge zv Eeltje Mulder en Trijntje Leijenaar te
komen van Lettelbert, zijn intrede naar aan- Idsegahuizum. Anne,
leiding van de tekst 1 Samuel 3 10.
Na de predikatie richtte de nieuwe herder van der
en leeraar zich tot colleges, ambtsdragers I Ondertrouwd: Hinne 1
enz., waarna hij, werd toegesproken door Ds en Wiepkje van der
van Veen namens de Ring, door ouderling en Jelle Hiemstra te Idsegahuizum en Attje Bu-
w&lda tc Piaam
Gehuwd: Freerk' Scheffer en Elisabeth Dijk
stra. Lambertus de Witte en Wilhelmina
Boersma. Paulus Schuil en Sieuwke Bosch-
ma.
Overleden: Sies Bleeker 66 jr., ongeh, te
Parrega. Taeke Kolthof 42 jr., echtgen. van
Dirkje Bergsma te Ysbrechtum (overt, te
Comwerd). Aukje Bruinsma 34 jr., echtg.
van Luitzen Feenstra te Arum. Fimke Abes
Vleeshouwer 66 jr., wed. van Wopke Geerts
Sinnema te Longerhouw. Teuntje Sieswerda
79 jr., wed. van Wisse Wielinga te Arum.
Abe Aukema 60 jr., echtg. van Antje van
Roukema te Arum. Aaltje Abma 75 jr., echtg.
van Tjomme de Vries te Lollum. Ringje Vis
ser 34 jr., echtg. van Klaas Hein Cats te
Burgwerd (overt, te Sneek).
HENNAARDERADEEL,
van 29 Oct. tot en met 4 Nov. 1945.
Geboren: Te Oosterend, Reina, dv Yme Tié-
de Vellinga en Lipkje Swart.
Gehuwd: Jacob Hofstra en Riemkje van Dijk
beiden te Oosterend.
Overleden: Te Welsrijp, Jan Jansen 68 jr.,
wedn. van Eke Anema (overt, te Dronrijp).
Jan Idzenga 29 jr., ongeh., overt, te Leeu
warden). Te Baijum, Riemkje Bollema 76
jr, echtg. van Ynze Kuperus.
WORKUM,
van 1 tot en met 7 November 1945.
Geboren: Anne, zv Haijte Wouda en Dieuw-
ke Boersma.
Gehuwd: Jan Kortlever te Koudum en Hinke
Tjerkstra te Workum.
Predikbeurten.
ZONDAG 11 NOVEMBER 1948.
NED. HERV. K$RK.
Bolsward. Vm. 9.45 uur Ds. A. Q. van Wijk.
Bolsward. Broerekerk. Ev. Vm. 9.30 uur en
Nam. 5 uur Ds. G. D. A. Oskamp.
Dedgum. Vm. 9.30 uur Ds. van der Brug.
Tjerkwerd. Nam. 2 uur dezelfde.
j. I. Bonting.
oude. Nam. 1.30 uur Ds. Molenaar.
Hichtum. Vm. 9.30 uur Ds. J. van Leusden
(Voorber. H. A.)
Burgwerd. Nam. 1.30 uur dezelfde.
Hieslum. Vm. 9 uur Ds. C. C. H. de Loos.
Parrega. Nam. 1.30 uur dezelfde.
Hindeloopen. Vm. 9 uur en Nam. 2 uur de
heer Tietema van Zurich.
Itens. Vm. 9.30 uur Ds. Vink v. Bolsward.
Kimswerd. Vm. 9.30 uur Ds. S. Bijleveld.
Lollum. Vm. 9 uur Ds. W. Wilman.
Waaxens. Nam. 130 uur dezelfde.
Lutkewierum. Vm. 9.30 uur Ds. W. A. Dek-
ker van Scharnegoutum.
Makkum. Vm. 9.30 uur Ds. D. J. de Reus
van Schraard (H. A.) en Nam. 2 uur de
heer Lammertsma van Oosterend.
Oosterend. Vm. 9.30 uur cand. Goedhals en
Nam. 2 uur Ds. Nieber van Tzum.
Oosterlittens. Nam. 2 uur Ds. van Andel van
Spannum.
Piaam. Vm. 9 uur Ds. Molenaar.
Pingjum. 's Av. 7 uur Ds. L. Tamminga.
Zurich. Ev. Nam. 1.30 uur de heer Faber
van Bolsward (dankstond v. h. gewas).
Schettens. Vm. 9 uur Ds. J. A. Gelderman en
Nam. 1.30 uur dezelfde (H. Doop).
Woensdag 14 Nov., Nam. 1.30 uur dank
stond voor het gewas).
Schraard. Vm. geen dienst en Nam. 1.30 uur
Ds. D. J. de Reus.
Tzum. Vm. 9.30 uur de heer Brouwer van
Menaldum en Nam. 1.30 uur cand. Goed
hals van Oosterend.
De heer I. Oord slaagde te Haarlem
▼oor de akte Handelskennis.
VOETBAL
Fan de Martiny-toer.
Fan in lêzer üt Amsterdam krige ik dizze
wike in brief mei twa bimerkingen. De iene
wie, dat it him deugd die, dat de Boalserter
krante alteast ien Fryske rubryk joech en de
oare wie in stikel oer de nüe stavering.
„Syn lykdoarnen bigounen der fan to stek
ken”, sa skriuwt er en hy bislüt it brief
mei dit rymke:
„In boekje, lyts en gielich
Seach dizze wike it Ijochf
Wy wurde „forienféldige”
Wy wurde: „rjocht en sljocht”.
Ik kin „dut” net fortarre
Fiel ek de drluw net rjucht
Ik bliuw ik wol 't wol wêze
Mar Ijeaver: rjucht en sljucht.
In Fries om utens!
Hawarl Dat lytse, gielige of gieleftige boekje
leit tafallich ek op in bisprek to wachtsjen,
dat, wy kinne twa miggen yn ien klap krije
en dat past lis mei de biheinde romte mar
skoan. „Net twteken mar tusken” hjit it
boekje fan D. Nieuwenhuis en E. Wyga, de
liedeiy fan it Institüt FryslAn, Piter reddes-
strj. 57, Ljouwert. Priis f 0.45.
Ik haw it dizze dagen ris goed neisjoen en
kin der fan sizze: „treflik, mannen, krekt
hwat wy ha moatte, giin wurd tofolle en
gjin foarbyld to min!” Dy’t yn twa wiken
troch de staveringsmüzels hinne wol, dy kin
klear komme. Dit boekje heart eltse Fries
him oan to tugen. En dan giet it dat it slyd-
jaget. In opmerking dy’t ik meitsje wol nei
oanlieding fan Opjefte 6 is dizze: Dêr stiet:
Hawwe Jo de froulju fan ’e fetweider wolris
lézen?
It spyt my, dat dy frage dien is, hwant der
moat it andert op wêze: Hoe kom’ Jo der bv,
dat boek heart yn üs hüshéldings net thii®
Dat is foar jonge minsken forgif en foar
fllden in djippe argewaesje. Dêrom wie i'
folie better west en hie dat fingeve boekje yn
dit treflik boekje net neamt, folie better en
paedagogysk needsaeklik.
En nou üs Amsterdamske lêzer: Grif, jou
reaksje is to bigripen. Wy binne konserva-
tyf, forgoed! Mar jou hêtding is net goed
Op it foarste plak, as jo Ijeaver rjucht en
sljucht bliuwe wolle, dat seis J. J. Hof dêr
gjin inkeld biswier tsjin, hwant jo kinne
léze op side 3: „Der wurdt frij jown om u
to skriuwen as dat löd bidoeld is!” Jo sjog-
ge: „frysk en frij”.
lo fiele de driuw net om de stavering oan
to passen oan de klankforoaringen, dv’t dervn
oanienwei har wurk dogge. Jo soene bygelyks
de stavering hielendal nea foroarje wolle. It
wurdbvld is jo djür en jo miene, dat it in
forearming is fan de tael. It spyt my, dat ik
’t sizze moat, mar jo binne nöch mei de
theoretyske, nóch mei de praktvske swier-
richheden fan it taél-staverings-probleem op
’e hichte. Jo kenne de grounslaggen net en
io hawwe nea ünderwiis jown yn de fryske
tael. Ja, dat hat er allegear in bulte mei to
krijen, folie mear as ik jo hjir sizze kin. In
libbene fokstael lyk as it Frysk is, foroaret
aloan en sa nou en dan moat de stavering
finder it mes. Gvsbert japiks skreau bvge-
Ivks: „sljuecht en rjuecht. Harmen Sytstra
sei: „slioecht en rioecht”. As Jo it 51de bl-
warje wolle, hwerom dan krekt jou eisen
wurdbyld? Moat it kommende geslacht fêst-
hélde oan dingen, dy’t Jo tafallich bikend
binne. of moat de tael dé foarm krije, dv’t.
rekkening héldend mei tael- en staverings-
wetten, de swierrichheden foar It finderwiis
ek mei wage lit? En dan !n argumint, dat
Io Hzze sil: Sa goed as men It bouwen vn
Amsterdam oan architecten !vk as Jo en jou
kollega’s oerlit, sa reedlik Is it, om it stave-
rlngsnrobieem oplosse to liften fan de Fryske
Akademy en de Frvske blwegingsHu. W”
desgewoane hreaffochters kinne da dêr rês-
tlch Ander dellaen. Sa liket It my ta „sljucht
en rjucht as dy fan Boalsert’'.
T. de J.
van 11 tot en met 24 November 1945.
Elk der volgende bonnen geeft recht op het
koopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 512:
123 1 doosje lucifers.
135 tm 141 800 gram brood.
142, 143 200 gram bloem.
1 rantsoen gebak.
70 gram bisenuit.
400 gram suiker.
125 gram boter.
250 gram margarine.
125 gram margarine.
200 gram kaas.
100 gram chocolade of suikérwerken.
150 gram vleesch.
I 2 kg aardappelen.
1 kg aardappelen.
2 liter melk.
ige internationale politiek moeten den cn
;elschen premier wel zwaar op de maa
de opening der conferentie voor opvoedkun-
eens toen hij er op wees dat de
i den geest en dat dus gees
telijke opbouw allereerst noodig was.
op het gebrek aan geestelijke waarden
f’. Beide j
:aar op, doch
hoede gemaakt werdem direct met een doel-
te straffen. Tweemaal een missen
het geheim toe te vertrouwen aan de vei-
l*S..»4wavie<uUo«uv uvi TV1ACU, „cl VCT-
bond der Groote Drie te redden', De publie
ke opinie in de Ver. Staten is echter tegen
van het geheim, al denken de ge
net, dat op deze coalitie zal steunen, krijgt over omdat zij inzien dat anders een nood-
geen gemakkelijke taak. Het land is uitge- - 1
mergeld, brandstof zal er dezen winter slechts
in geringe mate zijn, de oogst is in dit land-
bouwland zoo tegengevallen dat als er de
zen winter geen voedsel wordt ingevoerd,
velen zullen sterven. De prijzen stijgen elke
dag, kort geleden
prijsverhoogingen, en de waarde van de
Hongaarsche munt-eenheid, de pengö, daalt
bliksemsnel, in een maand tijd met 75 pet.
Als we ditmaal iets uitvoeriger bij de toe
stand in Hongarije stilstonden, is dit omdat
de Russische en andere geallieerde invloeds
sferen hier elkaar raken en in dit land wel
licht een toetssteen ligt voor de mogelijk
heid van een daadwerkelijke Engelsch-Ame-
rikaansch-Russische samenwerking. Honga
rije heeft Rusland noodig zoowel om econo
mische steun als voor afzetgebied, nu het de
Duitsche markt verloren heeft maar even
zeer behoeft het Engelsch-Amerikaansche
steun om er weer boven op te komen. Kon
men hier een basis van samenwerking
dan was er al heel wat gewonnen. Di
kan in die richting dringen, zooals dat ook
gebeurt ten opzichte van Duitschland.
Ook daar heeft zich de noodzakelijkheid
voorgedaan te Berlijn enkele centrale Duit
sche departementen te vormen, welke be
paalde zaken op economisch gebied voor
geheel Duitschland zullen regelen. Rusland,
Engeland en de Vereen. Staten waren het
hierover eens, Frankrijk verzet zich omdat
het vreest dat hieruit ten slotte weer een
centrale Duitsche regeering zal voortkomen
en een Duitschland, dat weer een bedreiging
voor Frankrijk vormt, IJet was voor Enge
land, dat in zijn Europee'sche politiek de me
dewerking van Frankrijk behoeft, niet ge
makkelijk tegen de Fransche wenschen in te
gaan, maar een chaos in Duitschland moet
voorkomen worden. Het instellen van enkele
centrale instanties beteekent trouwens niets
wanneer de bezetters daarnaast hun eigen
weg gaan. Zoo waren er geruchten dat de
Russen millioenen Duitschers uit het door hen
bezette gebied gingen verdrijven naar het
Westen. Dit is later tegengesproken, maar
er hapert no;
tenlandsche” overzichtschrijvers is °de kloof
veroorzaakt door het feit dat de Vereen.
Staten werkelijk het geheim van de atoom
bom voor zich wilden houden, een politiek
kennelijk tegen Rusland gericht, nu Amerika
geen andere groote tegenstander heeft te
▼reezen,
De reis ran Attlee naar Washington zou dan
weg gaan. Zoo waren er geruchten dat de
gebied gingen
Dit is later tegengesproken,
- alles aan een hartelijke sa
menwerking der Groote Drie. Volgens bui-
ber.
S M.T.
'OOR
(EN
OOM
■RIN(
>0 om
ladere
Iddagi
of
ge-
Doo
ien zij
cndien
ing to
samas
RDo|
an de
irlatli
ng vr
lovlge
11
4006
I
werk-
antoor
r. a.s.
n van
tra cn
Op 22 Dec. 1943 stortte in de onmlddel-
lijke nabijheid van Bolsward een groot
vliegtuig van de Amerlkaan’che luchtmacht
brandend naar benedi n De erongelukte
bemanning is op het kerkhof alhier be
graven. Onlangs is het stoffelijk overschot
van deze bemanning overgebracht naar
het soldaten kerkhof te Margraten (Limb.)
In verband hiermede brengen de gezamen
lijke ouders van deze jonge mannen hun
hartelijken dank aan de geestelijkheid en
de burgerij van Bolsward, voor de wijze,
waarop zij de teraardebestelling geleid en
het tijdelijk graf verzorgd hebben.
Deze hulde aan de Amerikaansche lucht
macht, maar vooral het warme medeleven
met het droevig lot, dat een plotseling
einde maakte aan deze jonge levens, van
welk medeleven monument en bloemen
op hun graf bewijzen waren, wordt door
hun bedroefde ouders op hoogen prijs
gesteld. Adv.
legew
Alk
iwens
gg es
3estoi
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
w-<* wv T-\_
g’
