Godsdienst privaatzaak
rijd
A
del
\RD
Buitenlandsch Overzicht
iZIJN
;ten!
d
den
k 04
Gemengd Nieuws.
Predikbeurten.
Distributienieuws.
Mededelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneelc. Verschijnt 1 maal p. week
M HO Redactieraad: TJ. DE JONG, Ds. J. VINK en J. VISSER .j aa O
Ie Jaargang No. 29 Gedrukt i. o. v. m. g. by de Fa. a. j. osinga - Boisward Vrijdag 14 Dec. 1945
Bonnenlijst
Burgerlijke Stand.
Uit den Omtrek.
n.
Fan de Martiny-toer.
Stadsnleuws.
n voor
’/2-lö
m; te
aard;
it de
n af-
pojltleke partljorgnnisntle rellnle Inderdaad
100I-
net hearre. Sil dizze methoade fan
s in 1
itrekken
inge-
igen.
rbeid
1 een
velke
meen
aan-
t in-
ader
aakt
jaby
ling
ang
dag
ieën
echtgen. van Siebrigje
_wedn.
van uittofte z-uuci, licit, nuuucu 11 Jl.,
echtgen. van Fimkjen de Wit. Gosling Mol
F. 387
aan-
vorden
erd op
1 9-12
dienen
werd,
LOL-
1 10
ant-
uit-
oen-
3-41
aat-
ers-
mde
DOELE
lec-
an-
uld.
•es-
der
de
den
ren
ten
en-
nd,
en
en, A
en.
,AN
RS.
A 508
B 508
2 508
3 508
E 508
n op:
voor
p de
:kan-
eds
ge-
>or-
;rs-
en, zal,
alsnog
we
der
in (00k
1 lands,
Zendt
ten,
me-
«It- -qf
for-
lats
>or-
354, 449
450, 355
356
451, 357
452, 358
453, 359
454, 360
456, 361
362
363
458, 364
455
457
A 35
B 35, C 35
B 36
T 04
inlier
>ena-
naat
jen”,
nen”
aan-
den echter vermoedelijk een verdere strek-
ig en sloegen blijkbaar op het vetorecht
het algemeen dat de groote mogendhe-
jrcep
innen
vuld.
jssen
oegd
Zitten* jk
yn Molkwar foar tüzenen taskócers opfierd ue.c-,u.e atd- z.ulvel-
Nei’t men üs trochdocht, sil ditse’de wnr'- in ,edeTe^ad,er!ng
Onder heding fan de beide auteurs. vn Jan-
newaris ek yri ’e Doele opfierd wr^e.
Inkele leden fan „Andante” soargje foar de
musikale bigelieding.
rden
deel,
EASTERE1N. 10 Dec. binne d’r by boer San-
x i op Romsicht twa lamkes op 'e wra d
Met ingang van 10 Dec. is op den letterbon
A der textielkaart VA 510 benevens vier der
reeds aangewezen bonnen 1 tm 15 dezer
kaart een paar kousen of sokken verkrijgbaar
(de z.g, standaard kousen zijn verkrijgbaar
op den letterbon A zonder inlevering van
genummerde bonnen).
Dat in den vervolge het rantsoen zeevisch,
d.i. de hoeveelheid zeevisch, welke per aan
gewezen bon verkrijgbaar is, de volgende
hoeveelheden bedraagt: 500 gram versche
zeevisch, of 250 gram zeevisch in mooten of
200 gram gefileerde versche zeevisch. 250
gram gerookte of gestoomde zeevisch of 150
gram gefileerde gerookte of gestoomde zee
visch. i
BERECHTING POLITIEKE
DELINQUENTEN.
De eerste zittingen van het Bijzonder Ge
rechtshof te Leeuwarden, hetwelk op 12 Oct.
1945 aldaar werd geïnstalleerd, zijn bepaald
voor de Kamer te Leeuwarden op 18 Dec.
1945, voor de Kamer te Groningen op 19
Dec, 1945 en voor de Kamer te Assen op 20
Dec. 1945,
De zittingen konden niet eerder worden
houden, omdat met het bestudeeren
stukken veel tijd gemoeid is, de dagvaardin
gen slechts op bepaalde termijnen kunnen
worden uitgebracht, terwijl bovendien de Po
litieke Opsporingsdiensten nog weinig za
ken, welke voor behandeling door het Bij
zonder Gerechtshof in aanmerking komen,
konden afleveren, aangezien de Politieke Op
sporingsdiensten allereerst hun aandacht had
den te besteden aan de zéér lichte gevallen,
voor welke gevallen het niet verantwoord
was, deze nog langer in detentie te houden,
en de afdoening der zwaardere gevallen
daardoor korten tijd moest worden uit
gesteld.
RADIOBERICHTEN VOOR NED.
MILITAIREN.
Het is mogelijk aan Ned. militairen, die zich
bevinden in het Ver. Koninkrijk, de Ver.
Staten en Duitschland, per radio berichten
te doen toekomen in vepband met ernstige
ziekte en overlijden. Deze kunnen aangeno
men worden aan een der radio-posten B.N.S.
en moeten onderteekend zijn door een bur
gerlijke of militaire instantie (burgemeester,
commandant koninklijke marechaussee, offi
cier van gezondheid enz.). Een radiopost van
de B.N.S. is te Leeuwarden gevestigd aan
de Bleeklaan 125, tel. 3162.
ZONDAG 16 DCEMBER 1945.
NED. HERV. KERK.
Arum, ’s Av. 7 ds. Nieber van Tzum (in het
coxaal). baard. Vm. 10 Ds. Postma. BojS-
ward. Vm. 9.45 Ds. j Vink (in het convent/
Boisward. Broerekerk. Ev. Vm. 9.30 en Nm.
3 UUR Ds. Oskamp. Burgwerd. Vm. 9.30 Ds.
v. Leusden en Nm. 1.30 Ds. Wilman. Aliinga-
wier. Vm. 9.30 Ds. Pi A. Lefeber van Rijs-
oord Exitnorra. Nm. 2 dezelfde (H. D. en
Voorb.) Gaast. Vm. 9 Dr. J. Honders van
’Wassenaar (bev. cand. Brink) en Nm. 1.30
Ds. Brink. Hindeloopen. Vm. 9.30 en Nm. 2
Ds. J. S. Wouda. Itens. Nm. 1.30 Ds. de
Bres. Kubaard. Vm. 9.30 en ’s Av. 7.30 Ds.
de| Bres. Lo-ljuimi'Vm. 9.30 Ds. Wilman.
Waaxens. Nm. 1.30 Ds. van Leusden. Lon-
gerhouw Vm. 9 Ds. Gelderman. Lutkewierum
Nam. 1.30 Ds. E'. Kempenaar van Goënga.
Makkum. Vm. 9.30 Ds. van Veen van Wor-
kum en ’s Av. 7 Ds, Bonting van Exmorra.
OosterUttens. Vm. 10 uur Ds. van Wijk. Par-
rega. Vm. 9.30 en ’s Av. 7.45 Ds. de Loos.
Piaam. Nm. 1.30 Ds. de Loos van Parrega.'
Schraard. Vm. 9.30 en 's Av. 7 Ds. de Reus,
Tjerkwerd. Vm. 9.30 en Nm. 2 Ds. van der
Brug Tzum. Vm'9.30 en Nm. 2.30 Ds Nie
ber. Witmarsum. Ev. Vm. 9.30 de heer Nauta
Wolsum, Vm, 9.30 de heer Tietema en Nm.
1.30 Ds. H. Gordeau (H. Doop). Wommels.
Vm. 9.30 Ds. van Wijk en Nm. 2 Ds. de
Stoppelaar. Hijdaard. Vm. 9.30 Ds. de Stop-
pelaar. Wons. Nm. 1.30 Ds. van Hoeven.
Workum. Vm. 9 en 10.30 Ds Loos en Nm. 5
Ds. van Veen. Heidenschap. Nm. 1.30 Ds.
Loos. Zurich. Vm. 9.30 Ds. L. Tamminga.
Pijigjum. Ev, Nm. 1.30 de heer Tietema.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Boisward. Vm. 9.45 Ds. E. H. Boer. Itens.
Vm. 9.30 Ds, van Drooge van Makkum^ Baard
Nm, 2 dezelfde. Workum. ëm 5 Ds. de Groot
Koudum. Vm. 10 Ds de Groot.
GEREF. KERK.
Arum. Vm. 9 en Nm 1.30 Ds. Bosma van
Grouw, Hindeoopen. Vm. 9.30 en 's Av.
7 ?0 Ds. Jansen. Makkum. Vm. 9.30 en Nm.
2 cand. G. S. Fernhout van Alphen a.d Rijn,
Tjerkwerd. Vm. 9.30 lezen en Nm. 2 Ds.
Boersma, em pred, van Bozum. Tzum. Vm.
9.30 en Nm. 1.30 Ds. Colenbrander. Wom
mels. Vm. 9.30 en Nm. 2 lezen. Workum^
Vm, 9,30 en Nm. 2 Dr. Attema.
PAPTISTE GEMEENTE.
Workum. Vm. 9.30 en Nm. 2.30 H. van der
Werf van Groningen.
penvraagstuk behandeld.
KERKELIJKE VERKIEZINGEN.
WOMMELS. Geref. kerk. Gekozen tot ouder
lingen J. W. ïestra en H. J. Abma, tot dia
ken de heer O. Boonstra.
OOSTEREND, Herv. kerk. Gekozen tot kerk
voogd Y. M. Sjaarda (aftr.) tot notabelen
S. Hofstra en Sj. Heeg.
Het Centraal Distributiekantoor deelt mede,
dat de oude rantsoenbonnen voor terpentijn
niet meer geldig zijn. Op deze bonnen wordt
geen terpentijn meer afgeleverd.
Zoodra wederom met de distributie van dit
artikel kan worden begonnen, zullen rant
soenbonnen voor terpentijn van een nieuw
model in gebruik worden genomen.
Dat met ingang van 10 Dec. boven- en on-
derkleedlng verkrijgbaar zal zijn, zonder dat
voor het koopen daarvan #een bereidverkla
ring vereischt is. Wanneer*een aanvraag om
boven- of onderkleeding toegestaan wordt,
zal de distributiedienst de benoodigde pun
ten afgeven, waarop de aangevraagde arti
kelen rechtstreeks bij den handel kunnen
worden gekocht. Een bereidverklaring is
thans nog slechts noodig bij aanvrage om
huishoud- en woninginrichtingartikelen,
truien e.d., bedrijfs- en vakkleeding.'
(gelijk elke andere levens- en wereldbeschou
wing) privaatzaak moet zijn en blijven? Ik
ben inderdaad van die meening en over
tuigd, dat de feiten mij daarin gelijk geven.
Immers, men kan van dezelfde godsdienstige
grondslagen uitkomen tot zeer uiteenlopen
de staatkundige en maatschappelijke opvat
tingen en men kan omgekeerd dezelfde poli
tieke en sociaal-economische overtuigingen
hebbén bij uiteenloopende levens- en wereld
beschouwing, godsdienstig of niet-godsdien-
stig. De Roomsch-Katholieken vormen een
hechte religieuze eenheid, maar ieder kent
de politieke en sociale tegenstellingen onder
hen, de spanningen binnen de R.K. Staats
partij, de afscheiding eertijds van de Volks
partij en de Katholieke Democraten. Er is ’n
orthodox-christelijk volksdeel, kerkdijk ge
scheiden en ook wel dogmatisch gedifferen
tieerd, maar toch een zekere eenheid vormen
de tegenover het vrijzinnig democratische
volksdeel. Politiek evenwel groeiden de ver-
schiJlten tusschen AntJ-Revolu/tifmairen en
Christelijk Historischen en het ontstaan van
de Christelijk Democratische Unie vergroot
te hier de politieke verdeeldheid. En ter lin
kerzijde zag men het omgekeerde gebeuren
Daar gold religie als privaatzaak. Maar men
zag er menschen van zeer ongelijke levens-
en wereldbeschouwing tot dezelfde staatkun
dige en maatschappelijke overtuiging gera
ken. De liberale vrijheidsgedachte werd of
christelijk of humanistisch of ook naturalis
tisch gefundeerd en tot het socialisme kwam
men vanuit zijn Christendom, zijn humanisme
en ook van zijn historisch-materialistische
overtuiging.
Dit alles bewijst, dat religieftze eenheid geen
politieke eenstemmigheid garandeert en dat
omgekeerd verschil in levens- en wereld
beschouwing geen politieke samenwerking
verhindert, m.a.w. dat de levens- en wereld
beschouwing (welke dan ook) niet zonder
meer geschikt is voor politieke partijvorming1
Ik zeg niet, dat zij het niet kan zijn alleen,
dat zïj het niet zonder meer is. Natuurlijk
zal zij altijd een groote bekoring behouden
voor wie de godsdienst het beste en heilig
ste van zijn leven is. Zij zullen haar moge-
Dat is hun goed" recht én hun plicht. En nie
mand mag hun daarvan een verwijt maken.
Maar als anderen van hun kant zeggen:
godsdienst is privaatzaak en zij Is niet ge
schikt öm tot uitgangspunt van politieke
partijvorming te dienen, want deze dient te
gescnieden naar zakelijke gezichtspunten, op
grond van overeenstemmende Inzichten van
practische aard inzake het te voeren staat
kundige beleid dan mogen de andersdenken
den daarin niet onmiddellijk zien een bewijs
van denlgreerlng van den godsdienst. Maar
aan hen die partijvorming voorstaan op
grond van andere dan religieuze gezlchts-
punten dan ook de taak metterdaad te too-
term: godsdienst"Is privaatzaak n?r de-» nen, dat religie privaatzaak is, d wz ee«
religie en christendom klelneerendp hpMekn aangelegenheid, die binnen de partil vol-
nls moet hebben, of er ook n|et Iets andar- strekt geëerbiedigd wordt. Godsdienst pri-
mee kan zijn bedoeld, dat In politieke aan- vaatzaak zij dan binnen de partij uitdrukking
gelegenheden zl|n goede zin heeft. Ik bedoel ivan volledige godsdienstvrijheid, zoodat ieder
dit. Knn er niet mee worden nanceduM I Christen zich thuis kan voelen. Beteekent
dat godsdienst geen uitgangspunt voor poll- zij Iets anders, ja dan drijft zij Iedere levende
tleke partijvorming kan zijn, dat binnen een Christen In de.antithese.
I Vk.
op het tweede plan schoof. Hoezeer de Ver.'
Staten zich beschouwen als leidende mo
gendheid in de huidige wereld blijkt ook uit
hetgeen zich de afgeloopen week op politiek
gebied heeft afgespeeld.
Op een van zijn laatste persconferenties heeft
president Truman gezegd dat verdere bij
eenkomsten van de Groote Drie of Groote
Vijf het gezag van de Ver. Naties maar, zou
den schaden, en hij keerde zich tevens tegen
het eensterrimigheidsvoorschrjft voor de ge
allieerde contróle-commissie in. Duitschland.
Men weet, dat wanneer slechts een van C
.vier leden dier contróle-commissie zich ver-
I zet tegen een door de andere leden noodig
geacht besluit het niet kan worden doorge
voerd. Terwijl de andere drie leden dier
commissie, de Ver. Staten, Engeland en Rus-
I land thans een centraal Duitsch bestuur wen-
schen blijft Frankrijk zich verzetten. De
Amerikaansche minister van Buitenlandsche
zaken, Byrnes, heeft reeds aangekondigd, dat
men ondanks de Fransche tegenstand toch de
centralisatie zal doorzetten en Frankrijk heeft
daarop laten dóórschemeren, dat het in z’n
eigen bezettingszöne toch rustig zijn gang
zal gaan, daar het de gevaren, welke het
van Duitsche zijde bedreigen kent en heeft
ondervonden.
3 wedstrijden te houden.
SCHRAARD. Ds. D. J. de Reus heeft de
wërknem7rs:CFrr'AbmarBimg- i toezeg&ing van beroep naar Lage Zwaluv/e
stra, Parrega. Als voorzitter gekozen, werk- FERWOUDE. Onze vroegere plaatsgenoot
JTZlvra* AA C z4 zs Dnne 14 n o 10 COr't* I T X t—T~VJt11— 1
werknemer F. Abma, Burgwerd. tingen te Texel, is met ingang van 16 Dec.
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
Tijdvak 16 tm 22 Dec. 1945.
210 gram ontbijtkoek.
250 gram grutterswaren.
250 gram peulvruchten
250 gram Jam
200 gram zout.
100 gram vermicelli^
100 gram gedr. zuidvruchten
150 gram vleesch
2 kg aardappelen
1 kg aardappelen
250 gram waschpoeder
5 liter melk
1 kg aardappelen
1J4 liter melk
3 liter melk
1 kg aardappelen
2 rts. tabaksartikelen (geen
import)
100 gr. choc, of suikerwerken
100 gr. choc, of suikerwerker
De langdurige economische onderhandelin-Trumans uitlatingen over dat vetorecht had-
gen tusschen de Ver. Staten en F
hebben eindelijlc tot een resultaat geleid.
i
dollar onder voorwaarden die zoowel in het I den elk voor zich bezitten in de org’ani-
n-i nel 1/n n no nbn Prsnrvrfio rala Im X— m rvr\ 1 an 1-. a I 1
parlement op eenig verzet stuiten, waaruit
wel blijkt, dat die voorwaarden een com
promis vormen. Geen der partijen is geheel
bevredigd, maar een dergelijke overeenkomst
is zeker beter voor den wereldvrede dan
geen overeenkomst, wat tenngevolge zou
hebben gehad, <fet een deel der wereld een
sterlingblpk, een ander deel een dollarblok
zou vormen, met een economische strijd,
welke zoo licht leidt tot een militair con
flict ook. De Amerikaansch-Engelsche over
eenkomst zal ongetwijfeld eenige verlichting
op economisch gebied geven over practisch
geheel de wereld, de Ver. Staten krijgen hun
kans hun werkloosheid weg te exporteeren,
leadswiere lesten. En hoe heger it prizenpeil en Engeland zal wat gemakkelijker op de
giet, hoe minder it slagje sil om üs ütfier I been komen dan zonder Amerikaansche hulp
wer werom to krijen. En dochs, allinnich en ook zijn debiteuren wat tegemoetkomender
dertroch kinne wy de saek wer soun krije. I kunnen behandelen.
It Regear stiet foar in reuze-taek. Hja moat Uiteraard schenkt de overeenkomst de Ver.
mei de wierheit komme en de greate man- Staten weer vergrooting van economische
nichte wol dy wierheit net sjen en hielendalmacht en de Engelschen zien dat met leede
net hearre. Sil dizze methoade fan Sinte-oogen, maar zij zullen er, hoe zuur het ook
klaesspyljen üs folk klear meitsje kinné foar j is voor hen, die ten slotte door hun stand-
har swiere striid? Wy binne-bang fan net. houden de overwinning mogelijk maakten,
Fan Onderen op. omheech komme^ freget aan moeten wennen dat dezelfde oorlog hen
morele krêft, soberens en iver. Dat ha wy
noadich en allinnich dy wei lêns leit in bet-
heech ta leech, earlik en rjochtfeardich ta-
W1TMARSUM 12 Dec. Op initiatief vnn
de N.V.B, „Witmarsum” werd Hoor enkele
personen van verschillende politieke en gods
dienstige richting een bespreking gehouden
om te komen tot oprichting van een cul
tuurgemeenschap. Men kwam tot volkomen
overeenstemming, Besloten werd samen de'i
historie van Witmarsum en O. in studie te
nemen,
WITMARSUM, 11 Dec, Onder leiding van
den heer J. Hoogland hield de afd, Witmar
sum van de Fr. Mij. van Landbouw een le
denvergadering.
Het geneele bestuur trad af, gekozen werden
de heeren J. Hoogland, I. Politiek, J. L. Hi-
larides, W. Bierma, en W, de Jong.
Ten slotte sprak nog de heer Ir. Oosterbaan
van Tzummarum, wat houding de Friesche
::;j
stadgenoot P. A. de Vries, benoemd als zal aannemen.
ZURICH. De ijsclub „Zurich” heeft j.l. Vrij-
J-*. Het
J ledenaantal bedroeg nu 73. Batig saldo was
I f247.04. De aftr. voorz, J. Kuipers werd met
algemeene stemmen herkozen. Als reserve-
keurmeester en tevens als bewaarder van
het materiaal werd benoemd D. de Vries. Er
is besloten om dezen winter zoo mogelijk
Geertje Vos te Pingjum,
HENNAARDERADEEL,
van 3 tot en met 9 December 1945.
Geboren: Te Kubaard, Jacoba Antje, dv
Pier Kooijenga en Itsche Seffinga,
Overleden: Te Lutkewierum Douwe Winkler
69 jr., echtgen. van Akke Krol,
WORKUM
van 22 tot en met 28 November 1945.
Geboren: Harmen en Rigtje, z en dv Hotze
de Boer en Grietje de Bruin.
Gehuwd: Siebe Wouda en Sijbrigje Elisabeth
van der Berg.
Overleden: Uiltje Wiersma 67 jr., wedn. van
Antje Eke Postma (overt te Sneek). Sijmen
Meln 21 jr.
van 27 Nov. tot en met 5 Dec, 1945.
Geboren: Veronica Geertruida Maria, dv
Haije van der Werf en Anna Hillegond|a
Zeinstra.
Overleden: Johannes Bijvoets 76 jr., wedn.
van Hendrina Boersma. Ijsbrand Kramer 45
jr., echtgen. van An Kooij (overt te Sneek'.
van 6 tot en met 12 December 1945.
Geboren: Bertus, zv Bertus Siemonsma t.i
Pietje Mensinga.
voeren over loonen en arbeidsvoorwaarden
in het veehoudersbedrijf.
Aan het eind der vergadering werd gespro
ken over een algemeene doorvoering van de
vrije Zaterdagmiddag (voor de melkers van
af IJ uur tot ’s middags 4 uur).
De Gemachtigde van de wederopbouw het beroep naar Oenkerk.
te Leeuwarden heeft aan het secretariaat van c/.CI-
de B.B.G. doen weten, dat hij toestemming te^' G iWlllolv>lu lVïa iauinco c wia u
heeft gegeven voor het afbouwen van een komd -t Skiep is d>r wakker wyjs mei fcn
5-tal woningen van de wonmgbouwvereen. de |,oer ek
„St. Jozeph”
SIMMERNACHTSDREAM. ?°STFRv:ND- B®n.oemd tot dorpsreiniger de
Yn 1930 waerden ta gelegenheit fan de eer Eisma alhier.
N.E.B.A.T. yn it Park twa iepenloftspul- ITENS. Benoemd tot adj. commies 2e kk.s
len opfierd, ü.o. ek it sjongstik Simmer- I te Voorburg de heer A. van Beem, 2e ambt,
nachtsdream, tekst fan J. Noordenbos en mti-1 ter secretarie van Hennaarderadeel te Wom-
zyk fan J. Faber. Dit stik is nei 15 jier wer mels.
üt -e.kast kommen, en by de bifrijingsfeesten l 00STERLITTENS> 2 Dec De afd Zuive(_
....g
bijeen. Tot bestuursleden voor de kieskring
oftewel federatie „Franeker” werden be
noemd de h.h. Y. Seffinga, voorz., Jan W.
de Jong, secr., Oosterlittens en P. van der
Werff, penn. Baard. Naast verschillende
zakelijke besprekingen werd nog het klom-
Engeland I
ueleid. En-1 kin
geland krijgt een leening van 4.4 milliard in
Amerikaansche Congres als in het Engelsche f satie der Ver. Volken en andere na-oorlog-
sche lichamen. Wanneer men dan voorts
Trumans woorden, dat verdere bijeenkom
sten der Groote Drie maar schadelijk
zouden zijn voor het gezag der Ver. Naties
legt naast de eind van de vorige week ver
schenen mededeeling dat op 15 Dec. te Mos
kou toch een bijeenkomst van de ministers
van buitenlandsche zaken vap de Ver. Sta
ten, Engeland en Rusland, duS practisch van
de Groote Drie, zal plaats hebben, krijgt
men wel de indruk dat Truman de troef van
de Ver. Naties heeft uitgespeeld om de Rus
sen voor deze nieuwe bijeenkomst te win
nen. Blijkbaar heeft hij willen laten dóór
schemeren dat Amerika anders de organi
satie der Ver. Naties onder zijn leiding een
doorslaggevende rol in de wereldpolitiek zou
laten spelen en zich van het vetorecht dat
ook Rusland in die organisatie heeft net
zooveel zou aantrekken als van het Fransche
in de Duitsche contróle-commissie. We we
ten niet of dit spel invloed op Ruslands be
slissing heeft gehad, wel dat Washington en
Londen de Russen alvast zoover tegemoet
gekomen zijn dat ze Frankrijk en China
thuis hebben gelaten; de Russen hebben al
tijd bezwaren gehad tegen Fransche en Chi-
neesche medewerking. Ook Rusland is wat
tegemoetkomender geworden, hetgeen o.a.
uitkomt in het feit dat het blijkbaar genoe
gen heeft genomen met de opzegging door
de nieuwe Hongaarsche regeering van de
Russisch-Hongaarsche economische overeen
komst, wetkc zooveel arwaan bij de andere
groote mogendheden wekte.
Het onderwerp der besprekingen in Moskou
blijkt te zijn de atoom-energie, maar’uiter-
aard zullen alle onderwerpen waarbij de
de Groote Drie belang hebben wel, zij het soms
informeel, aan de orde komen. En vermoe
delijk hebben we deze conferentie te zien als
het resultaat van de kort geleden te Was
hington gehouden besprekingen tusschen At
tlee en Truman. Reeds toen Atrlee naar
Washington vertrok werd verondersteld, dat
zijn plan was daar aan te dringen op een
openhartige bespreking met Moskou, opdat
alle partijen de kaarten op tafel zouden leg
gen. Thans schijnt het dan zoover te zullen
komen. In ieder geval is er een lichte ont
spanning in de internationale verhoudingen
opgdtreden, de besprekingen, zelve zullen
voor (verdere opheldering moeten zorgen.
TOEKIJKER,
ria Catharina van der Meer. Bartus van der
Wal alhier en’Pietertje Schotanus te Sneek.
Adrianus van der Heijden te Geffen en Janna
Clasina Huitema.
Gehuwd: Geert Steven Ruiter en Fronia El-
zinga.
Overleden: Hendrik Lammertsma 73 jr„
wedn. van Lolkje Oord. Anna Zijsling 74 jr.,
wed. van Hessel van der Veen. Jan Rosier
86 jr., echtgen, van Dieuwke Pranger. Dou
we Postma 81 jr., echtgen. van Siebrigje
Posthumus. Sijmen Graafsma 75 jr., wedn.
van Sietske Zilder. Pieter Houben 71 jr.,
echtgen. van Fimkjen de Wit, Gosling Mol
82 jr., echtgen. van Janke Kuiper.
WONSERADEEL,
van 5 tot ep met 11 December 1945.
Geboren; Jbhan^ zv Jbhannes Attema en
Wikje van der Linde te Makkum. Jeltje, dv
Romke Bakker .en Wiebrigje Hilt te Tjerk
werd. Sikke Rein, zv Hendrik Brandsma en
Hedwiges Susanna Witteveen te Greonterp.
Wiebren, zv Jacob van der Weerdt en Sietske
Dek te Makkum. Rein, zv Sijtze van der
Kooij en Magdalena Reinsma te Makkum.
Pieter, zv Pieter van der Valk en Haebeltje
Post te Parrega.
Ondertrouwd: Pieter van Merode te Tzum
marum en Janke Koopal te Arum.
Gehuwd: Jan van der Weij en Hendrika
Maria Bruil.
Overleden: Tjeerd Boersma 66 jr., wedn. v.
BOLSWARD,
van 28 Nov, t.m. 13 Dec. 1945.
Geboren: Ale.^zv Johan Velting en Taekje di
i ei.
Marijke Adema, Johannes Sifbren, zv Bauke
en Zwaantje Bang-
ma. Taeke Jacob, zv Jacob Gerrltsma en
Anna Jorritsma. Sjoerd, zv Jan Nauta en
Nannlgje Tuinstra. Juliana Anna Maria, dv
vanger, Geertje, dv Cornelia de Vries en
M.-utlia van Gosllga.
Ondertrouwd: IJpke Siebe Huisman en Ma-1 V 04
WITMARSUM, 1 Dec, De ijsclub „Wit
marsum” hield een ledenvergadering onder
leiding van den heer P. Hibma. Er was een
batig saldo van f 357.87. De voorzitter die
aftrad werd bij acclamatie herkozen, evenals
de keurmeesters G. van der Honing en Sj.
Kuperus. Bespreking hardrijderij. De eerste
zal worden gehouden onder leden (estafette). I
Andere rijderijen werden aan het bestuur TZUM. Herkozen tot notabelen O. Bijlsma
overgelaten. en H. de Vries.
wed. van Hessël van der Veen.' jan" Rosier
i., ctiit^cH, vai
Postma 81 jr..
van Sietske
Over deze leuze is veel te doen geweest en
nóg. Zij is weer opgeleefd in de discussie
ovy de grondslagen der politieke partijvor
ming. Indertijd was zij een der uitingen van
de antithese, die er tusschen de rechter- en
de linkerzijde bestond. De partijen der rech
terzijde fundeerden zich zeer bewust^en na
drukkelijk op een godsdienstige, ja specifiek
christelijke grondslag. Hun politiek program
trachtten zij rechtstreeks af te leiden uit hun
godsdienstige, christelijke levens- en
reldbeschouwing. En hun coalitie werd
sanctioneerd door het feit van hun „stoelen
op dezelfde wortel des geloofs”. Daartegen
over verklaarden de linksche politieke par
tijen met evenveel nadruk, dat godsdienst
privaatzaak was, m.a.w. dat deze niet grond
slag was en kon zijn van politieke groepee-
ringen. Velen hebben daarin een kleineering
van den godsdienst gezien, een miskenning
van haar waarde en beteekenis en van de
nauwe samenhang, die er tusschen levens-
en wereldbeschouwing eener- en politieke
overtuiging anderzijds bestaat. Dat zulks ook
in feite meermalen het geval is geweest valt
m.i, moeilijk te ontkennen. Voor zoover de
linker partijen typische producten der 19de
eeuwsche geestesgesteldheid waren kon men
ook moeilijk anders verwachten. De papieren
der religie stonden niet hoog in koers bij de
echte negentiende eeuwer. Het was de tijd
van materialisme, van rationalisme, van het
natuurwetenschappelijke denken, dat voor
velen bezig was aan het tijdvak der gods
dienstige levens- en wereldbeschouwing
voor goed een eind te maken. Wie er nog
aan vasthield, goed, het werd hem niet ver
boden, maar in politicis had ’n religieuze kiD'
toch geen bepalende beteekenis meer. Relitdp
was privaatzaak geworden, particuliere lief
hebberij, zaak van de binnenkamer voor wie
dat wilde, maar dan ook alleen voor zijn
binnenkamer.
Geen wonder, dat velen, voor wie religie
christendom iets meer was en bleef dan dat
aanstonds kopschuw wordt, Indien hlf deze
zwaarbelaste leuze opnieuw hoort aanheffen
in onzen tijd. Zij is geschikt om de no"
geenszins gestorven antithese-gedachte te
versterken en nieuw leven In te blazen. Ik lijkheid ook altijd weer willen onderzoeken,
denk aan de deining, die Alberda’s uitspraak -
daaromtrent voor enkele maanden verwekte
Velert, voor wie religie en christendom iets
heiligs waren, ja de groote fundamenteele
waarden van hun leven en die daarvan ook
voor hun politieke leven wilden ultgaan en
die In den loop der ontwikkeling tot het so
cialisme genaderd waren, het democratische
of het personalistische en die misschien al
eens vriéndelijk naar de S. D. A. P, gekeken
hadden en zich afgevraagd, of zll niet hun
politieke tehuis zou moeten worden voor de
toekomst, voelden zich ineens weer afge-
Schrikt, BegrijpelIJkl
En toch, de vraag verdient overweging nf dn
religie en christendom klelneerendp hptnekn aangelegenheid, die binnen de partil vol-
Drs. Horrink, de direkteur fan it Lflnbou-
technysk Institüt hie birekkene, dat de molk-
priis, rekken hdldend mei alle omstannich-
heden, 20 sint de kilo wêze moast, soe de
boer buorkje kinne. Sadwaende krije de
boeren nou sahwat 6 sinten foar 1 pet. fet.
De Aldmelke kij jowe net folie mingels, ma-
heech fet en dos kin it barre, dat de ien ct
oare 27-28 ct'. kriget. Ien fan myn learlin -
gen fortelde, dat hja seis 32 ct. ynbard hle-
ne. It fetgehalte wie dy wyks 5.20 pct. It
sil sa moatte as men alles birekkent neffens
de easken, mar it bliuwt in frjemde histoarji.
Hwant dy molke wurdt yn it lAn opdron
ken of ta büter en tsiis makke, dat wy op-
ite. En hwat sjogge wy dan?
De fabryk kriget de molke. Foar 1 kg büti r
is noadich 25 kg. De fabryk bitellet oan dj
boer 25 X 20 ct. f5.De kosten fan it
meitsjen binne sahwat 50 ct. de kg„ dos
dan kostet de büter f 5.50. Rekkent men de
dreage molke foar de kosten fan transport,
greathannel en lytshannel, dan bringt dy
büter, dy de fabryk f5.50 kostet op; f2.60.
Mei oare wurden: op elke kg. büter wurdt
likernóch f3.forspile. Hwa docht dat? Us
Regear. Dy bitellet it forskil tusken de neec-
saeklike forkeapspriis en de ütbitelle moll-
jilden. Men kin i( ek oars sizze: de boeren
moatte 20 ct. de mingel hawwe, mar hi i
produkt bringt jit gjm dübeltsje op. It Re
gear bitellet de gfeatste helt. Nou-witte wy,
dat it Regear stienearm wurden is en derby,
dat lt oan alle kanten ropt en raest. om ü:-
jeften, steun, subsydzje, taslach, byslach en
sa fierder'
De krante fortelde üs, dat ien fan de arbe!-
dersmannen hie lïtrékkene, dat lt mlnlmun o d_
lean fan In arbeider moast wéze f57.20 yn Haas, Agnes Dorathea, dv Sletze Palstra
Johannes van der Meer
ma. Taeke Jacob, z» Jol.uu vjchhohih <=n
Anna Jorritsma. Sjoerd, zv Jan Nauta en
Nannigje Tuinstra. Juliana Anna Maria, dv
Tjalling van der Zee en Jitske Marie Vogel-
RECTIFICATIE.
Van bevoegde instantie vernemen wij thans
dat de gegevens voor het bericht over de
vorige week gehouden razzia tegen den g|f-
handel niet geheel juist zijn geweest. Niet bil
Sen grossier In kruidenierswaren werd een
onderzoek ingesteld, doch het betrof hier een
detaillist,
26 November slaagden alhier voor Lin
gerie del dames: Tr. van der Meer, C. Wol-
ke, M. Bosma, Tr. Brouwer, M. van der
Weide, D. van dqf Weide, J. Terpstra, T,
Terpstra, A, Agrlcola, E. Bootsma, H. van I „VV1V,I
der Zee, Gr Mulder E. Visser, C. van der Iaride8 w Bierma
Zee en Y. Visser. Allen leerlingen van de -
Naaischool „St. Lucia” alhier.
Met ingang van 1 December j.l. is onze Maatschappij van Landbouw °|n dezen tijd
stadgenoot P. A. de Vries, benoemd als zal aannemen.
agent van politie te Rotterdam. I -- - - - -
- Beroepen bij de Geref. Kerk alhier Ds. dag kare ledenvergadering gehouden.
B. Hagenaar te Amsterdam (Buiksloot).
SOCIALE COMMISSIE DISTRICT 6a.
Installatie vergadering gehouden op Donder
dag 6 December te Boisward in de Doele.
De heer A. Runia, hoofdbestuurslid N.C.L.B.
was aanwezig om genoemde commissie te
installeeren. Hiervoor waren gekozen de
werkgevers: M. F. de Boer, Hartwerd, H.
Steringa Idsegahuizum en E. Witteveen, I
Tipfkwprd T
werd, Y. van der Werf, Boisward en E. Til- j aanêenomen.
gever M. F^ de Boer^ Hartwerd, als secr. j J. Bakker, thans assistent bij ’s Rijks belas-
J. [tingen te Texel, is met ingang van 16 Dec.
De commissie heeft ten doel besprekingen te 1 a.s. verplaatst naar Ommen.
BURGWERD. De heer Sj. de Vries alhier
slaagde dezer dagen voor het examen va<-
bekwaamheid kruidenier.
WOMMELS. Ds. W. J. Meister, pred. der
j Geref. gemeettte alhier, heeft bedankt voor
'e wike. Kaem dat sa net, dan soe lt w il
op staken ütdraeije. (In ünderwizer, dy nel
4 (ier ULO en 4 jier Kweekskoalle, blgjinne
kin. kriget f22.yn 'e wike. Hoe mout
it dan dermei? Of komt dat hjirfan, dat dizze
riipsken melt 'stake kiiine? It is mar in
fraechl) Us lün stiet der min foar. Yn pleats
fan sa’n 200 mlllioen yn ’e moanne üt to
fieren, sa’t wy foar de (oarloch plichten to
dwaen, wie lt de léste moanne, dat de sjfeis
sahwat bikend binne U/z millloen, to witten
foai f723.000 oan blombollen nei Swedtn
en foar f 536.000 nej Amerika,
Mar ynfier wie der woll Foar hünderten tn
jitteris hünderten millioenen gounen. It is yn
it rare en.noch lang net genöch, hwant
wy ride noch op kusjebannen. Om dat to
biteljen, Vene we mar, millioenen né milliar-
den. Us greate freonen jowe üs kredyt. En
üs, ministers keapje, hwant wy sille en
moatte guod ha. Hoe wol dit wer in bytsje
yn ’e balans komme? Hwant elts minske kin
wol bigripe, dat dit net trochgean kin. Wy
moatte sa gau as it mooglik is üs oankea-
pen fortsjinje, üs rinten opbringe en üs lie-
ningen stopsette, ja óflosse. Eltse dei, dat ’t
sa giet, sakje wy djipper, moat der straks
mear opbrocht wurde. En dêrom kinne wy
net bliid wêze mei dy hege molk-prizen, mei
dy hege leanen en djüre tekstyl. Dy wei, giet
de forkearde kant üt. In stienearmé boer, dy’t
afmar wer jild fan de Lienbank hellet, set
him izerfêst oan it blok. Hoe langer dit
trochgiet hoe langer wy suchtsje sille ünder
giet, hoe minder it slagje sil om üs ütfier been komen dan zonder Amerikaansche hulp
dertroch kinne wy de saek wer soun krije. I kunnen behandelen.
Ie wierheit komme en de greate man- Staten weer vergrooting van economische
Sinte-1 oogen, maar zij zullen er, hoe zuur het ook
har swiere striid? Wy binne bang fan net. houden de overwinning mogelijk maakten,
T‘ A J- oy
morele krêft, soberens en iver. Dat ha wy
tere takomst. Dit bigryp en dizze geast fan
heech ta leech, earlik en rjochtfeardich ta-
past, kin Nederlên rédde. In oare wei is der
net. Tj. de J.
