I
I
I
Afscheid van 1945
I
1
IG J
jum
4G
I
1e Jaargang No. 31
NEII I
1
NINO
AL
um,
Ils-
um
iels
Uit den Omtrelc.
322
523
524
525
526
528
529
A 46
B 45
B 46, C 46
Bonkaarten KD en KE:
Buitenlandsch Overzicht
Fan de Martiny-toer.
lyspil J
iBSlINDBr
Mededelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
Redactieraadi Tj. DE JONG, Ds J. VINK en J. VISSER v n 1QAK
Gedrukt I. o. v. M. O. bij de Fa. A. J. OSINGA - Bolsward rijOag 40 UCC.
Predikbeurten.
le I
I te j
Stadsnieuws.
^onnenlijst
Burgerlijke Stand.
7-.
n
den
i
t
we
RDA
1K'
op
ver-
eel)
zoor
lan-
eren
zoor
zoor
-oor
srk-
[go-
het gezin waarin
onderzoek weer
616
617
618
619
620
621
622
623
T 06
r tot
:hot-
Op
alle
?eld-
JUR.
irovin-
iie der
den
zoor
a ra
men
946s
ren.
099
tm
099
eur»
vrij»
per
>121
t/m
-nlng-
■mber
2).
Sór 1
het
uit-
■er-
ien
ve-
van
zier,
and,
l’/2-
lard
tm
lan.
an.
itske
I jr.
2 aw
WITMARRSUM, 22 Dec. Hedenavond hield
de Jongerein afd. Witmarsum een ledenverga
dering. Als spreker trad op de heer H. King-
ma te Bolsward met als onderwerp „Het geld
wezen”. Met groote aandacht hebben de aan
wezigen naar deze lezing geluisterd, jammer
was het dat de vergadering slecht bezocht was.
muziekkorps „Frisia” onder leiding van
heer Anema een uitvoering.
De nummers werden weer alle correct uitge
voerd. Na de pauze trad Péter Pech met zijn
gezelschap op en dit was een groot succes.
WORKUM. De Chr. Besturenbond Workun
hoopt op Woensdag 2 Jan. ’in Workurn ei
Heidenschap en in Ferwoude op 1 Jan. een
collecte te organ! seeren ten bate van het t.b.c.-
fonds Draagt Elkanders Lasten", onderafdee-
ling van het Chr. Nat. Vakverbond.
Er is veel geld noodig. Duizenden patiënten,
die ook in het nieuwe jaar week in, week uit,
uitzien naar beterschap, zullen U dankbaar
zijn.
jtie-
24.
i en
Uit het politierapport.
Het is de gemeentepolitie na vasthoudend on
derzoek thans gelukt licht te brengen in meer
der in den loop van dezen zomer alhier ge
pleegde inbraken in zakenpanden, waarbij di
verse goederen werden ontvreemd.
De verdachten, die een volledige bekentenis
aflegden, zijn voor de off. v. Justitie te Leeu
warden geleid en daarna in het Huis van Be
waring ingesloten.
Tegen een dienstmeisje werd proces-verbaal
opgemaakt wegens diefstal van verschillende
voorwerpen ten nadeele van
zij werkzaam was. Zij is na
in vrijheid gesteld.
Het bestuur van het „Groene Kruis” schrijft
ons:
In een sfeer van groote dankbaarheid is 16 jaar
geleden in de Groene Kruis-tuin het dennetje
gepoot, dat thans onze prachtige blauwe spar,
is geworden. Deze nu is in de nacht, vooraf
gaande aan Kerstavond, afgezaagd, „om er tr-
gens Kerstmis mee te vieren.” Zóóver is 't d rs
ook in Bolsward al gekomen met de moraal ds ;s er
waarover de kerken zich zoo terecht verontrvs-I de fan c .JV..
ten, dat men het „Stille Nacht, Heilige Nacht lan en hwat der byheart. Mear en mear komme
kan zingen bij een gestolen Kerstboom. VZij de tüden üt d kontrijen, dat de prizen fan de
dief, die dit leest, zich' schamen.
KERS7WIJD1KG.
WITMARSUM. Zaterdagavond 22 Dec. werd
alhier een Kerstwijding gehouden in de zaal
achter het Augustijnenklooster. Het begint een
beetje traditie te worden, dat het klooster met
Kerstmis en met Paschen een gemeenschappe
lijke viering aanbiedt aan alle inwoners van
Witmarsum, Pingjum en omsreken; en het kan
niet anders gezegd, of het blijkt dat bij de
meesten deze gewoonte een hartelijk onthail
vindt.-De belangstelling voor
van dit jaar was dan ook zoo groot, dat niet i stean hawwe,
alleen Zaterdagavond, maar ook Zondagavond
en tevens nog een avond in Januari deze vie
ring zal worden gehouden.
Het programma werd verzorgd door den de
clamator Henk Schaer uit Amsterdam, die in
begeesterende wijze de verwachting van het
volk Israëls en de vervulling in het Kerstfeest
ten gehoore bracht in voordrachten en teksten
uit Bijbel en dichters. Het geheel werd ge
ïllustreerd door vier prachtige tafereelen,
waarbij regie, en costuums en belichting een
overschoon effect bereikten.
De aanwezigheid van Burgemeester en
250 gram bloem
200 gram zout
250 gram jam
250 gram peulvruchten
1 kg aardappelen
5 liter melk
225 gram huishoudzeep
2 doosjes lucifers
2 rants, tabaksart. (geen import)
X06 en V 06 100 gr choc, of suikerwerken.
De berichten van buitenlandsche corresponden- zoowel de regeering als de leden krasse woor-
ten uit Moskou, dat het met de onderbande- den gesproken en de Russische eischen afge-
lingen tusschen de ministers van buitenland
sche zaken der Groote Drie uitstekend gaat,
hebben ons even doen denken aan het bekende
liedje: „Et tout va bien, madame la marqui-
sel” Want terwijl daar in het Kremlin onder
handeld werd, speelden zich op het gebied
der buitenlandsche politiek dingen af, welke
haast noopten tot de vraag of we opnieuw
stonden aan den vooravond van een wereld
brand.
Het was niet alleen dat de Perzische
cie Azerbeidsjan, zich, met sympat!
Russen, practisch had afgescheiden van
Perzischen staat, maar de opstandige beweging
breidde zich zoo snel en ver naar het zuiden
uit dat men zich ging afvragen of de Russen,
zonder Russische steun zou de beweging in
Azerbeidsjan stellig geen succes gehad heb
ben niet bezig waren nu maar ineens hun
oude verlangen naar het bereiken van de Per
zische Golf te verwezenlijken. En men weet
het: daar in Perzië stuiten de Russische op
groote Britsche belangen. Door dat land loopt
de weg over land van Engeland naar Britsch-
Indië, en die acht Londen van evenveel betee-
kenis als de zeeweg er heen, welke door de
Indische Oceaan loopt en vanuit de Perzische
Golf kan worden bedreigd En dan is er nog
de petroleum van Perzië en staat de geheele
Engelsche invloed in het belangrijke Midden
Oosten op het spel. En toch gaat alles goed
te Moskou zeggen de correspondenten.
En met Perzië alleen was het nog niet afge-
loopen. Want toen Azerbeidsjan zich auto
noom verklaarde, begonnen de Georgiërs in
de Sovjet-republiek Georgië, met steun der
Russische bladen een actie om de Georgische
gebieden te krijgen, welke hun door de Tur
ken zouden zijn ontroofd, dat is de streek ten
Zuiden van ae Russische haven Batoem enz,
De Turken hebben dat echter niet op zich la
ten zitten, in het Turksche parlement hebben
It docht bliken, dat de jonge freon, dy’t m/
meidielde, dat de molke by harre» in kcar 32
st. opbrocht hie, net alhiel neffens de wierhe t
sprulsen hat. It heechste foar de molke wie
5.4 ct, per pet., dos seis mei it Jicge^ fet ft
5.20 komt men op £2
moat er dos óf en it spyt my, dat ik net dalil»
1. :ge ha, dan hic dit net
2. l.j binne nou likernoch alk-
droech en it sil de earste tiid mei it
WORKUM. 2 Jan. is het 50 jaar geleden, dat
de heer F. van den Akker zijn loopbaan begon
bij den heer F. Fabcr Sr. op de passagiersboot
Workum-Bolsward v.v. Later per autobus en
daarna voor eigen rekening per vrachtauto
heeft voortgezet. Door zijn accuraat optreden
heeft hij zich veler gunst waardig gemaakt.
oinne for
I1 fira
de oorlog werden door de
en
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
I I I - J....
schillende vooraanstaanden als Dominé’s en
officieele persoonlijkheden uit de omgeving
was een blijk, dat ook van dien kant het initia
tief van het klooster'op hoogen nrijs werd ge
steld.
zullen een nieuwe den planten, maar moge de ]anbouprodukten nei ónderen ta moatte. It-
oare, de yndustry, de hannel, de skipfeart moat
goed fortsjinje, mar de produkten fan de boer,
dy binne to djür. Dy tekst en dy wize ha wy
•aker heard, mar dy inkele stim kin allinnich
harmonysk klinke, as hy mei it oare yn goede
forhAlding songen wurdt. Mei oare wurden,
legere prizen, bést, mar oer de hiele liny, dan
binne wy der daliks ré foar. Dat komt de„
wearstên fan it lün en de ótfierkansen ta’n
goede. Mar as it wer nei de kranksinnige for-
hd’dingen fan 1980-’35 ta moat, dan heart eltse
boer him to skoar to setten yn syn nije fede-
raesje: De LSnboustifting, om foar to kom-
men dat dit nea, nea wer oer üs lün komt.
de Kerstwijdii g TTs provinsje kin ailinnich mar in reedlik bi-
1as de Idnbouprodukten bitelie
wurde op in basis, dy’t oerienkomt mei dy fan
de oare ekonomyske tsjinsten. Wy dogge oan
de ein fan dit jier dizze foarsizzing: Gauwer,
as party boeren tinke, komt de oanfal wer op
in reedlike posysje fan it plattelAn. De stêds-
tnan is tige forjitlik. Nou al leit de skoande-
re wite bólle soms op ’e strjitte.
En hwerom soe der yn 1946 noch tinke oan
1944, doe’t er foar in sek jirapels op kusje-
bannen nei Fryslün ried? „Dy’t op syn iepenst
is. telt foar twa!” Dat is in wier wurd en in
goed wurd foar it nije jier. Dat dit jimme folie
goeds bringe mei.. Tj. de J.
reactie overall
1 Japanl Vreugde als volk
de. van de strijd tusschen de goede
ook daar'. Maar ook in" dat opzicht al rasch ons
een
ARUM. Beroepen te Arum (N. H. K.) Dr.
Scheper te De Leek (Gr.)
Mej. A. Sinnema Hoofd der Bewaarschool al
hier is in gelijke betrekking benoemd te Oud-
kerk.
Kerkelijke verkiezingen:
HERV. KERK.
Arum. Gekozen als ouderling Dr. D. Danes
(vac. Tj. Kamminga).
Makkum-Cornwerd. Herkozen als ouderling A.
Reitsma, Cornwerd. Gekozen voor Makkum
D. de Vries (ouderling) en P. Westra (diaken).
Tjerkwerd. Gekozen S. Bootsma (vac. B. de
Jong) ouderling en herkozen B. Feenstra (dia
ken.
Tzum. Herkozen S. Tinga (ouderling) en O.
Bouma (diaken). Gekozen tot-kerkvoogd N. v.
d. Schaar (vac. R. Bakker).
Export fokvee.
WITMARSUM, 26 Dec. Hedenavond hield het I Voor het eerst na
Handelsver. „Pedigree” en de fa. Schaap
weer 30 stuks fokvee per s.s. „Algoreb” naar
Santos (Zuid-Amerika) verzonden.
ZONDAG 30 en MAANDAG 31 DECEMBER
en DINSDAG 1 JANUARI.
30 December:
NED. HERV. KERK.
Bolsward. Vm. 9.45 Ds. J. Vink. Bolsward.
Broerekerk. Ev. Vm. 9.30 Ds. Oskamp en
Nm. 5 Ds. J. N. oe Ruiter van Sneek. Corn
werd. Vm. 9 Ds. G. van Hoeven te Wons.
Dedgum. Vin. 9.30 Ds. van der Brug.. Tjerk-
werd. Nm. 2 Ds. de Loos. Exmorra. Vm 9-30
Ds. Bonting. Gaast Vm. 9.30 Ds. Órink.
Hlndeloopen. Vm. 9.30 Ds. S. J. Wouda en
Nm. geen dienst. Klmswerd. Nm. 14.30 en
10 uur wijdingsbijeenkomst in de consistorie.
Kubaard. Vm, 9.30 cand. F. Goethals en Nm
1.30 Ds, P. H. de Bres. Oosterend. Vm. 9,30
Ds. de Bres van Cubaard en Nm. 2 Ds. de
Ruiter van Sneek. Parrega. Vm. 9-30 Ds. C.
C. H. de Loos en Nm. 2 Ds. van der Brug
van Tjerkwerd. Piaatn. Vm, 9 Ds, Molenaar
Witmarsum, Vm 9.30 Ds, D. I. de Reus.
Witmarsum, Ev. Nm. 2 Ds. Volger. Wom-
tnels. Vm. 9.30 Ds. van Leusden van Burg-
werd, Hijdadrd, Nm. 2 Ds. de Stoppelaar.
Wommels. Vrijz. Herv, Ev. Nm. 2 Ds. j. Vink
Wons. Nm. 1.30 Ds. G. van Hoeven. Wol-
sum. Vm. 9.30 Ds. H. Gordeau.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. Vm. 9.45 Ds. E. H. Boer.
GEREF. KERK.
Arum. Vm. 9.30 Ds. Wagenaar. Nm. 1,45??
Bolsward. Vm. 9.30 en Ni j
van Dijk van Koudum. Hlndeloopen. Vm. 9.30
Dr. Attema en Nm. 2 lezen. Makkum. Vm.
9.30 lezen en Nm. 2 Ds. M. P. Pel van Wit
marsum. Tjerkwerd. Vm, 9.30 en Nm. 2 lezen
Wommels. Vm. 9.30 en Nm. 2 Ds. W. J.
Meister. Workurn. Vm. 9.30 Ds. Jansen van
Hindleoopen en Nm, 2 Dr. D. S. Attema.
31 December (Oudejaarsavond)
NED. HERV. KERK.
Bolsward. ’s Av. 6.30 Ds. J. Vink. Bolsward
Broerekerk. Ev. ’s Av. 7 uur Ds, Oskamp.
Tjerkwerd: ’s Av. 7.30 Ds. van der Brug.
Exmorra. ’s Av. 7 Ds. Bonting. Ferwoude.
Nm. 2 Ds. Brink. Klmswerd. ’s Av. 7 Ds. Sj.
Bijleveld. Kubaard. 's Av. 7.30 Ds. P. H. de
Bres. Oosterend. ’s Av. 7.30 cand. Goethals.
Parrega, ’s Av. 7.30 Ds. de Loos. Zuti rh^
’s Av. 6 Ds. L. Tamminga, PIngjurm 's Av.
7.30 Ds. L. Tamminga. Witmarsum, Nm. 5
Ds. Bijleveld. Witmarsum^ Ev. ’s Av, 8.15
Ds. Molenaar. Wommels. ’s Av, 8,30 Ds. J.
Vink van Bolsward en Ds. de Stoppelaar.
Wons. ’s Av. 7 Ds. G. van Hoeven. Wolsum.
's Av. 7 Ds. H. Gordeau.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. ’s Av. 7 Ds. E, H. Boei, yVitmur
sum. Nm. 5 Ds. van Drooge. Makkum. 's Av.
7 dezelfde. Koudum. Nm. 4.30 Ds. de Groot.
Workurn. ’s Av, 7,30 dezelfde.
GEREF. KERK.
Arum, Nm. 1.30 Ds. Vonk v, Boksuin. Bols
ward. ’s Av. 8 Ds. J. van Eerden van Schet-
tens. Wommels. 's Av. 7.30 Ds. Meister.
Workurn. ’s Av. 7.30 Dr. D. S. Attema.
1 Januari (Nieuwjaarsdag)
NED. HERV. KERK.
Achlum-Hitzunu Vm. 10.30 Ds. J. A Quak.
Bolsward. Broerekerk, Ev. Vm. 10 Ds. Os
kamp. Tjerkwerd. Vm. 9.30 Ds. van der
Brug. Exmorra. Vm. 9.30 Ds. Bontin,
Vm. 9.30 Ds. Brink. Kubaard. Vm.
P. H. de Bres. Parrega. Vm. 9.30 Ds. de
wezen, de Turksche bladen zijn al even fel. en
de Turken wijzen er op dat hun leger op volle
oorlogssterkte is gehouden en paraat om het
land te verdedigen Zij wijzen ook de Russi
sche verlangens naar steunpunten aan de Dar-
danellen af, betoogend, dat als de Russen zich
daar en in de Oostelijke provincies van Turkije
ten zuiden van Batoem dus, genesteld hebben,
Turkije in een Russische tahg geraakt zou zijn,
waardoor het land niets meer dan een vazal
staat van Moskou zou worden..Even belangrijk
als voor Turkije zelf is ook deze kwestie voor
Engeland, dat niet alleen door verdragen met
de Turken verbonden is, maar evenmin als aan
de Perzische Golf, de Russen wenscht aan de
Dardanellen in de buurt van de Middelland-
sche Zee.
En toch gaat alles goed in Moskou, zeggen de
correspondenten. Nu lekt er eigenlijk niets uit
van de besprekingen der Groote Drie daar, al
leen weet men dat Stalin, van vacantie terug
gekeerd, de Amerikaansche en Engelsche mi
nisters van buitenlandsche zaken heeft ontvan
gen, wat als een gunstig teeken wordt opgevat,
maar misschien is er al een communiqué als
dit blad verschijnt. Maar als het inderdaad
goed gaat te Moskou, moet men wel den in
druk krijgen, dat de Russen de Moskousche
conferentie voor een voldongen feit hebben
willen stellen inzake Perzië en wat Turkije be
treft nog eenige druk op de beslissingen dier
conferentie trachten te oefenen, doch dat En
geland en de Ver. Staten niet van oordeel
zijn dat de Russen onverzadigbaar zijn, maar
slechts streven naar een afronding van hun
gebied welke meer een defensieve dan agres
sieve bedoeling heeft, een streven dat ’n over
eenstemming der Groote Drie te Moskou niet
in den weg zou staan. En daarom zou dan alles
goed gaati te Moskoubehalve dan voor
de betrokken kleine naties.
TOEKIJKER.
van
:her-
relke
ordt
:aak,
nder
idig-
d.
snel einde van de oorlog in het verre Oosten,
maar werd tegelijk oorzaak van groote diplo
matieke spanningen tusschen Rusland aan de
eene en Amerika en Engeland aan de andere
kant. En de conferentie te Londen mislukte. En
in Indonesië speelde de Japannees, deze Mof
van het Oosten, zijn laatste troeven uit door
zijn intrigues door middel van de Indonesische
vrijheidsstrijd. En de daar ontbrande strijd is
een onmetelijk nadeel voor het herstel van de
welvaart én van Nederland èn van Indonesië
zelf. En ook daar na de capitulatie dezelfde
ontdekkingen als hier: hoe <er geroofd en ge
plunderd en gemarteld was en hoevelen hun
vaderland en hun verwanten niet zouden we
derzien.
Zoo bracht 1945 ondanks bevrijding nog heel
veel duisternis. Maar laat ons daarom het licht
niet vergeten, dat bleef schijnen in de nacht.
Laten we ons ondanks alles wachten voor
pessimisme. Het is goed om nuchtet, zakelijk,
realistisch te zijn, de dingen niet schooner voor
te stellen dan ze werkelijk zijn. Maar niets is
aan de andere kant zoo gevaarlijk als pes
simisme, als zwartgalligheid. Het beneemt de
moed en die zullen we in de komende tijd zoo
hard, zoo bitter noodig hebben. Het is ook on
dankbaar. Want ondanks alles blijft daar bij
het herdenken van 1945 veel reden tot dank
baarheid. Alleen het feit, dat we bevrijd zijn
en dat'de oorlog voorby is, is reden tot dank
baarheid genoeg. Maar bovendien, er zijn vele
dingen, die tot verheuging stemmen. Wij mo
gen gerust zeggen: daar zijn ondanks vele te
genwerkende krachten en remmende omstan
digheden 111 de acht maanden van onze bevrij
ding in vele opzichten wonderen gebeurd. We
kregen een regeering, die de dingen op waarlijk
grootscheepsere wijze heeft aangepakt, die
werkelijk streeft naar herstel en vernieuwing,
gelijk haar opdracht luidde. Zij bracht de din
gen weer op gang in een verwonderlijk vlug
tempo: havenwerken werden hersteld, treinen
rijden weer, ons geld wer.d gesaneerd, het dis-
tributiepakket aanzienlijk uitgebreid en we
hoeven, als we deze winter zuinig stoken niét
in de kou te zitten en de verlichting is er'weer
in huis en op straat. Sociale voorzieningen en
hervormingen werden voorbereid: nationali
satie van de Nederlandsche Bank, volksverze
kering en bedrijfsorganisatie. En daar blijft
het zoeken en streven naar meerder eenheid in
cultureel, politiek en kerkdijk opzicht.
Ook internationaal blijven daar hoopvolle
teekenen: De Drie Grooten hebben het contact,
te Londen verbroken, weer opgevat en zoeken
in Moskou naar een uitweg uit de moeilijkhe
den: in Indonesië blijven regeering en natio
nalisten zoeken naar en hopen op een bevredi
gende regeling en de nieuwe Volkenbond is
een feit.
Het einde van de oorlog stelde voor nieuwe
mogelijkheden, die tjog niet totaal verzuimd
werden, Integendeel, er is veel onwil en be
krompenheid en kortzichtigheid ten spijt, ook
veel goede wil. Moge die zich in 1946 steeds
sterker laten gelden, zoodat de kansen, die
1945 ons schonk, in het komend jaar steeds
vollediger worden uitgebuit. Veel zal daarbij
afhangen van ons allen tesamen en van ieder
onzer persoonlijk.
God schonk ons door de vrede nieuwe moge
lijkheden. Aan on» de taak, de heilige plicht
zc te gebruiken tot eer van Zijn naam en tot
zegen van de wereld. Wij hebben als enkeling,
en als menschheid nog steeds de keus
en de kwade weg. Gaan wy,
daarvan bewust, 1946 in, vol goede moed
en sterke wil. Vk.
De klokken luiden.
De klokken uit de Martinitoren en Stadhuis
zijn terecht, maar van de luidklok uit de toren
van de R. Kath. kerk is nog niet» bekend. Het
gemeentebestuur heeft daarom één der klokken
uit de Martinitoren, n.l. de Jongensklok, in
bruikleen aangeboden aan het R. K. kerkbe
stuur.
Van dit aanbod is dankbaar gebruik gemaakt
en zooals wij de le Kerstdag in de vroegte
reeds hebben kunnen hooren is deze klok reeds
in gebruik genomen.
MAKKUH. De heer L. Halma, sinds verschei
dene jaren hulpbesteller bij de Posterijen, is
in de vacature van wijlen den beer D. Zijlstra
per 17 Dec. benoemd als vaste besteller.
ten.
zer-
js).
toe-
de
na-
nde
ier« v-M
loe-
óór
eie- I
tlv»
Bij een terugblik op het ten einde loopend
jaar vermenigvuldigen zich onze gedachten!
Het jaar van de nood, van ellende, honger en
koude voor duizenden en duizenden, het jaar
van hongertochten door breede scharen; het
jaar van de zich verscherpende terreur door
de wreede, niets ontziende bezetter, die zijn
einde naderen zag; het jaar van de bevrij
ding, van de ineenstorting van de Duitsche
macht; het jaar van de groote opluchting
daardoor: eindelijk vrij, eindelijk veilig, ein
delijk kunnen ouden en jongen weer rustig sla
pen gaan; geen razzia’s meer, geen Sicherheits-
dienst meer, geen Gestapo; nu konden de on
derduikers weer te voorschijn komen en de
Joden, die er het leven hadden afgebracht,
doordat zij niet door de duitsche speurders-
blik ontdekt waren; nu konden de duizenden,
die naar Dunschland gesleept waren weer
naar huis; ni^ konden we weer zeggen en
schrijven, wat we dachten en onze verborgen
radio s weer te voorschijn halen.
Maar het jaar óók van de bittere en smarte-
lijKe ontdekkingen en ontgoochelingen! Nu
ontdekten we eerst ten .volle, hoe erg het wel
geweest was, hoe de Moffen hadden huis ge
houden, hoeveien het leven gelaten hadden in
den strijd op het ondergrondsche en net bo-
vengrondsche front, hoevelen niet terug kwa
men uit de Duitsche slavenhel, arbeider# en
Joden en in concentratiekampen samengedre
venen, hoe zeer ons land was ungepiundeid
leeg gestolen en hoe arm we geworden wa
ren, hoe volkomen chaotisch onze „bescher
mers” de zaken hier hadden achtergelaten, hoe
ons schoone land geschonden was door hc>
oorlogsgeweld en hoe lang het herstel zou
moeten duren.
En na de aanvankelijke blijdschap zich uitend
in reeksen van volksfeesten kwam de teleur
stelling en de ontmoediging. Velen hadden
niet gedacht dat bet zóó erg zou zijn, hadden
naieveiijk gemeend, al» we eerst de Moffen
maar kwijt zijn dan 1» het binnen korten tijd
weer in orde; velen dachten: al» vandaag de
duitsche troepen weg zijn, liggen morgen de
schepen met al wat wij noodig hebben in on
ze havens en laden hun schatten uit. Het kwam
ccn beetje ander»! Het herstel ging langzaam
al te langzaam door gebrek aan materialen,
aan vervoersmogelijkheid, ook t wel door de
onwil cn de arbcidsschuwheid van velen. Het
werd beter, maar het bleef nog krap in menig
opzicht.
Nog dieper echter wa# de ontgoocheling van
velen (en niet de minsten van on» volk) om de
ontdekking, dat er innerlijk zoo weinig ver
anderd wa# bij de men»chen. Velen bleken
niets geleerd cn niets vergeten te hebben. Wij
gaan hier het zwarte hoofdstuk van de zwart
handel voorbij. Zij, die zich verrijkten aan de
nood van hun volk in den oorlog zullen hun
kansen blijven waarnemen ook in vredestijd!
Erger is, dat de door velen gehoopte meerdere
eenheid uitbleef, dat allcrwege de splijtzwam
weer werkte en ons volk opnieuw verdeelde in
vele groepen en partijen. Ook internationaal
bleek nog weinig veranderd: ondanks de
nieuwe Volkenbond, de. Organisatie van de
vereenigde naties, ging het oude diplomatieke
spel onverdroten verder, een brutaal imoe-
rialisme stak opnieuw de kop op: we denken
alleen maar aan de strijd om de olie in Iran en
dc spanning rondom Turkije in verband met
de zee-engten. Teekenen van i._.
Toen kwam de capitulatie van
om dit onverwacht vroege einde.
de teleuriteiï'ing. De atoombom bewerkte
DE KR11E „liOALSERT"
Dat dc Fryske biweging en binammen it Frys-
kc toanicl net oer bilangstclling to klcijen
hawwe, hat hjir yn de Krystdagcn ek wer bli-
ken dien.
Twaris in seal grótfol minsken foar de opfie-
ring fan it blijspul „It Testcmint" cn wy klnne
der fuort by sizze: „it foei der yn!” De oan-
wêzigen hawwe harren ta de teannen üt for-
makke. Plakromte lit üs net ta in biskriuwing
fan it stik to jaen, wy sille folstean moatte
mei der op to wizen, dat it stik tige ünfrysk
is. Dit leit ek wol yn ’e reden, as men wit
dat it stik oarspronkelik yn it Ingelsk skreaun
is, do fortaeld yn it Hollónsk en dêrnei fan
mefr. Siderius-Boonstra forfryske.
len en oar nimt net wei, dat, as it flot spile
wurdt en dat wie yn ’e Doele wol yn oar-
der dan sil dit stik ek syn wei wol fine.
De spilers hawwe dien hwat hja koene om de
minsken oan it laitsjen to krijen. Dat soks
faeks it goede toanielspyljen net bifoarderet
lit him bigripe. B.g. mei Jarich der wol oan
tinke, dat er net foar clown spilet, en ek Elske
moat har hwat ynbine. It is nou gjin Hollansk
stik mear, mar Frysk, mei Fryske minsken en
yn in Frysk formidden. Hwat wy lykwols ek
misten, wie de Fryske geast yn ’e seal, de pro
paganda foar it Frysk. Hwer wiene ü.o. de
lieteboekjes?
PADVINDERS.
Maandagochtend om 11 uur had in een schuur
tje op het Oordje een plechtigheid plaats.
Een schuurtje mag het eigenlijk niet meer ge
noemd worden, want het is sedert kort het
clubhuis van de „Gysbert Japicx groep”, de
padvinders van Bolsward.
Reeds eenigen tijd werkt deze groep met twee
patrouilles, nl. de Houtduiven en de. Zwa
luwen. Deze morgen waren met de jongens
ook de plaatselijke commissie de heeren Ds. J.
Vink, E. Westerhof en E. Oldenziel en enkele
belangstellenden aanwezig.
Vol spanning werd gewacht op de aankomst
van „Oubaas”, de districtscommandant van
Friesland, die zou komen om de leider als zoo
danig te installeeren en daarmee deze Bols-
warder groep in het groote wereldverband op
te nemen.
Direct na aankomst van „oubaas”, de heer
Hopperus Buma van Drachten, stelden de jon
gens zich op en werd op de gebruikelijke wijze
inspectie gehouden en de vlag geheschen. De
jongens gaven even een staaltje van hun han
digheid in het leggen van knopen te zien.
Daarna werd de hoefijzer-vorm ingenomen en
werd de heer Attema op plechtige wijze als
hopman en groepsleider geïnstalleerd en ont
ving hij de daaraan verbonden onderschei-
dingsteekenen en volmacht. Als vaandrigs wer
den daarna nog geïnstalleerd J. Praamsma en
R. v. d. Veen en als patrouilleleider J. Wes
terhof en H. Breeuwsma.
Ds. Vink sprak daarna nog als voorz. van de
pl. comtn, de jongens nog eens wijzend op het
vèrdragend belang van de gedane belofte.
Ds. B. Hagenaar van Amsterdam (Buik
sloot) heeft ’t beroep naarxle Geref. ge
meente alhier aangenomen.
van 20 t m. 26 December 1945
Geboren- IJnze Johannes z.v. Steffen ’*an- der
Di’ en Anna Blom. Harmen Anne z.v. Hendrik
’Ganstra en Sjoukje van der Zee.
Gehuwd: Geenc.
Overleden: Hendrik Klinkert, oud 62 jaren,
echtgenoot van Ankje Hoekstra, overleden te
Sneek. Anna Rckers, oud 70 jaren.
Bonkaarten KA, KB, KC
250 gram bloem
200 gram zout.
250 gram jam
500 gr. peulvruchten
2 kg aardappelen
225 gr. huishoudzeep
2 doosjes 'lucifers
1.5 liter melk
1 kg aardappelen
3 liter melk
HENNAARDERADEEL,
van 17 t.m. 22 December 1945.
Geboren: te Spannum: Djurre z.v. Thomas
Postma en Margje Kroondijk. Te Wommels
Hendrik Theodoor z.v. Willem Pieter van As-
selt. en Harmina Aaffien Poelstra. Te Lutke-
wierum: Hendrikje, d.v. Johannes Bos en Afke
van Dijk.
Gehuwd: Ate van der Meer te Parrega en An
tje Faber te Wommels.
Overleden: Tc Waaxens: Jeltje Mulder, 66
jr. echtg. van Hendrik Nijdam.
WORKUM,
van 13 tot en met 19 December 1945,
Geboren: Boudina Theodora Maria, dv Frans
Jacobus Popma en Maria Tltia Catharina
Lunter, Theunis, zv Gerben Wouda en Beike
Kok. Botte, zv Jacob Zoethout en Oentje
Ouderkerken.
Overleden: Margaretha Sjoukje Gerritsma 1
jr., dv Gerrit Gerritsma en Maria Brouwer
(overl. te Sneek). Jentje Siemonsrna 74 jr.,
echtgen. van Aaltje de Vries.
BOLSWARD,
van 14 tot en met 27 December 1945.
Geboren: Alettha Maria, d.v. Heinrich Sakele
Andringa en Intje Gerritsma. Minke Anna d.v.
Thomas de Jong en Anna Kooistra. Anne, zv
Anne de Vries en Jantje Westbroek. Sijbren
en Howard, zsv Anne de Jong en Klaaske de
Boer.
Ondertrouwd: Frank Walters te Sydney (Can.)
en Aaltje de Boer. Lourens van der Weerd te
Makkum en Uilkje Stellingwerf.
Gehuwd: Jan Stoffer te Sneek en Anna Dijk
stra. Jan Hendrik van den Ham te Maasland
en Janneke Jorritsma. IJpke Siebe Huisman en
Maria Catharina van der Meer.
Overleden: Hedwig Theodora Maria oud 2
maanden, d v. IJme Veldman en Monica Ca
tharina Gerritsma. Jan Brouwer 58 jaar, echt
genoot van Antje Wester, eerder wedn. van
Jetske van der Plaats. Peke van der Zande, 75
jaar, echtgenoot van Hinke Mobach. Wilhel
mina Beatrix, oud 1 jaar, d.v. Douwe van den
Berg en Geertruida Dijkstra. Gerben Andeia,
i7 jaar, weduwnaar van Marijke Melchers.
WONSERADEEL,
van 12 tot en met 18 December 1945.
Ge,boren; Taeke Jozef zv Lolke Halma en
Agnes Dijkstra te Makkum. Trijntje, dv Sjou-
ke van Althuis en Antje Strikwerda te Arum.
1 Catarina Baudina Maria, dv Jozeph Hettinga
en Maria Agnes Allegonda Visscher te Burg-
werd. Johan Heinrich, zv Feike de Boer en
Feikje Nauta te Makkum.
Overleden: Rients de jong 77 jr., echtgen. v.
Leentje Jorritsma, eerder wed'n. van Ti”
Tolsma te Parrega. Grietje Nauta 7’
echtg. van Willem van der Meer te Hichtu'rm
Tjalling Spijksma 37 Ir., echtgen. van Ymkje
Afke Hijlarides te 'wons (overl. te Sneek).
Ybeltje Mensonides 69 jr., wed. van Jacob
Reitsma te Witmarsum (woonpl. Nijezijl
(Gr.).
ig Gaast
9.30 Ds.
n. 1
Loos. Witmarsum. Ev/Vm. 9.30 Ds. dc Rui
ter. Wommels. Vm. 9.30 Ds. de Stoppelaar.
WÓns. Vm, 9 Ds. G. van Hoeven. Wolsum.
Vm. 9.30 Ds. H. Gordeau.
GEREF. KERK.
Arum. ftm. 1.30 uur Ds. de Boer van Ach-
lum. Bolsward. Vm. 10.30 Ds. Van Eerden.
Tjerkwerd, Vm. 9.30 lezen. Wommels. Vm.
9.30 Ds. W. J. Meister.
Workurn Vm. 10 Dr. D. S. Attema.
m. 2.'30 Ds. A. J.
Dr. Attema en Nm. 2 lezen. Makkum. V'm,
a
op 28 sinten. De léste kop
efkes krekter ncifrege ha, dan hic dit net
bard. Hawar de kij
gear -
molkjild net florisant wéze. De goede foarü.-
sichten dy’t er foar in pear moannen hieten
to wêzen oangeande it féfocr félle tige tsjin.
Ln bytsje foar de nijmelkeky, mar it bliuv't
o sa krap. En dermei sil it melken op ’e still
lang dat net wurde, hwat it cinliks wéze moait
Hea en kuil is der gelokkich genöch by c.e
measten, rnar dér heart aciwuryk kfêftfotrb/,
oar» komt men net op in flink miel.
De gêrsdroegerijen koene noch foar in diel it
krêftfoer opheine, mar mei it gebrek oan brünje
is dit der ek fierst to min komd en dos sil e
de mielen fan 15 mingels of mear net boti-e
talryk wurde. En doch# moat der molke <n
büter komme. Dér ha de lju yn üs lén tij.e
forlet fan. De Minister hat boppedat biker d
makke, dat er foar fette tsii» in tige goede
kéns ia op ütfier. Utfier bitsjut jild üt it bó-
tenlén, sancamde „devisen” cn ely kinne wer
tsjinje om to kcapjen hwat wy oan alle kan
ten jit brek binne.
Dêrom kin men der yn komme, dat de Minis
ter graech safolle mooglik molke cn bóter oan
'e fabriken hawwe wol. Mar dat er de boe
ren yn dit opsicht twinge wol om de büter
stean to litten en margarine to nimmen, dat is
dér neist. Dat wurdt altyd in Pyrrhus-ocrwin-
ning, d.w.s. in oerwinning, dy mear kost is
de oerwinning opbringe km. Dit is sa düdlik
as glês. Hwant gjinien kin in boer yn dat op
sicht twinge.
As in boer büter ha wol, kin gjin leger fan
amtners him keare. Lit men nou ris oannimme
dat it billik wie, dat in boer, dy’t de molke
produceart, gjin büter ha mei en in fabryks-
arbeider oan in suvelfabryk wol. Dan noch soe
men mei twingen neat birikke. Allinnich in
birop op de frijwillige meiwurking fan de boe
ren hie risseltaten jaen kinnen.
Dit is mis! It makket de koppen orémus en
men fielt yn ’e boerestén dizze maetregel as
in miskenning fan it boerewurk. De mynwur-
ker hat bran je genóch, de bakker bolleguod, de
lapkekeapman strykt jin de eagen üt mei in
nije jas, allinnich de boer mei fan syn eigen
büter ófbliuwe, seit Minister Mansholt.
Fansels docht de boer dat net, der kin men
rêstich op sliepe en derom is it nei twa kan
ten mis. As men my nou freget, moatte wy
nou net in füle aksje fiere om dit to foroarjen
dan soe ik sizze: „Biwarje jim krêften foar
hwat betters, se sille yn ’e takomst wol noa-
dicji wéze!” 1
Dit wurdt wol oplost sünder de Minister. Mar
de boeren sille har ienriedige aksje better brü-
ke kinne as de wyn wer westlik wurdt. En yn
5. 1. gauris westlik. Dermei bedoel ik,
de wyn fan ’e greate hannelsprovinsjes: Hol-
