Nogmaals Godsdienst privaatzaak
Mtdedeehngenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
Redactieraad i Tj. DE JONG, Ds. J. VINK en J. VISSER
Bonnenlijst
2e Jaargang No. 1
535 tm 541
542, 543
544
545
546
547
548
549
100
5
Uit den Omtrek.
Gedrukt I. o. v. M. Q. btj de Fa. A. J. OSINOA Bolsward Vrijdag 4 Jan. 1V46
Predikbeurten.
Buitenlandsch Overzicht
Burgerlijke Stand.
Fan de Martiny-toer,
Stadsnieuws.
aan
1.
2.
3.
latiënten, die voor rekening van
armbestuur worden behandeld
[aar-
lield
gem.-architect Zijlstra een causerie over het
i
De no;
maar i
ken hun aflossing aan de kas.
Dat
:en-
I
geven In de Heilige Schrift. Alle andere den-
1~am aaIw ««.aam 1«a4 ««AM ZMrnmn*5lm»vi ot
stemmen wordt aange-
Irouwer, afkomstig van
werken aan o.l.scholen worden nog benoemd
de dames T, de Boer-Pollema te Arum en
J. Reitsma-Nljdi
te Makkum.
onafhankelijke staat een voorloo
cratische regeering gevormd. l.„
hulp te verleenen worden gemengde com
missies gevormd bestaande uit vertegen
woordigers van het Amerikaanache opper
bevel In Zuid-Korea en het Russische op
perbevel In Noord-Korea. JDe Russische en
laneermeei: (tot dusver op den
banket, gebak, ontbijt-
Moskou allerminst hebben geleid tot een
kennelijk het stempel van een compromis,
principieelheeft ieder hunner zooveel mo
ten'te handhaven.
Zeer teleurstellend is het dat
moet worden, dat men voor
vraagstuk nog geen oplossing vond, hoewel
men er dichtbij moet zijn geweest. Eigenlijk
het belangrijkste resultaat van Moskou is,
dat de besprekingen tusschen de Oroote Drie
weer op gang zijn gebracht. Met de eerste
bijeenkomst van de organisaties der Ver.
Naties nabij, was dat dringend noodig. P
minister Molotov zelf niet naar de bijei
komst gaat, onderstreept eens te meer het
Russische standpunt, dat het zoo weinig mo
gelijk inmenging in zijn invloedssferen
wenscht en het lichaam dat over de wereld
politiek beslist liefst beperkt ziet tot de
Qroote Drie. TOEKIJKER.
Amerikaanache ministers van buitenlandsche
zaken waren het wat China betreft volkomen
eens over de wenschelijkheid der terugtrek
king van de Russische en Amerikaansche
troepen zoo spoedig mogelijk als overeen-
komt met het kwijten van hun verplichtingen
en verantwoordelijkheden. Uit deze zinsnede
en uit die inzake Korea mag men wel aflei
den, dat de Vereen. Staten en Rusland aan
hun invloedsferen in deze gebieden hebben
vastgehouden. Roemenië en Bulgarije krijgen
wenken van de drie regeeringen, wat het
laatste land betreft via Rusland, om hun re
geeringen wat te wijzigen in democratischen
zin, waarna erkenning door de Vereen. Sta
ten en Engeland zal volgen. Ook hiermede
Oost-Europeesche zaken të mengen erkend,
al beteekenen de wenken zelve niet veel.
Wat de atoom-energie betreft is overeenge
komen dat de algemeene vergadering van
de Vereen. Naties zal worden uitgenoodigd
een commissie in te stellen welke de pro
blemen dezer energie moet bestudeeren. Deze
commissie zal een voorstel indienen tot uit
schakeling van atomische wapens uit de na
tionale bewapening, en van alle andere zwa
re wapens, welke voor vernietiging op grote
schaal kunnen worden gebruikt. Uit deze be
woordingen valt af te leiden dat de Vereen.
Staten en Engeland het technisch geheim van
de atoombom nog hebben behouden en eerst
als bedoelde commissie haar werk heeft be
ëindigd en de Ver. Naties er accoord mee
gaan dit geheim zullen dienen toe te ver
trouwen aan het lichaam, dat een internatio
nale gewapende macht moet organiseeren
welke dan ook over de atoombom zal kun
nen beschikken. Samenvattend moet men
concludeeren, dat de onderhandelingen te
Moskou allerminst hebben geleid tot een
overweldigend resultaat. Het geheel draagt
beide partijen hebben iets toegegeven, maar
gelijk'zijn eigen rechten en belangen trach-
geconstateerd
het Perzische
WONSERADEEL, Raadsvergadering. De in
standhouding van de o.l. school te Zurich
zal worden bevorderd. In de vacature van
mej. A. Romkema wordt tot onderwijzer aan
de o.l. school te Zurich benoemd de heer F.
Hiemstra, |n gelijke functie werkzaam te
Pingjum. Wegens stijging van het aantal
leerlingen kan aan de a.l school 4e Kims-
werd een vaste leerkracht worden benoemd,
alshoedanlg met alg.
steld de heer G. Bi
Bergum. Tot leden der damescommissie
toezicht 6p het onderwijs in de nuttigt
werken aan o.l.scholen worden nog b<
dejdames T, de Boer-Pollema te Arum
lam en G. Blanksma-Reinsmq
Op grond van art. 72 der l.o.wet 1920 wordt
medewerking verleend .tot den aanleg eener
installatie voor electrlsche verlichting van de
bijz. lag. school te Ferwoude in plaats van
de petroleumverlichting. Aangezien de hui
dige burgemeester als commissaris van c'e
N.V. Intercommunale Waterleiding gebied
Leeuwarden fungeert, wordt gedurende het
tijdvak waarin de burgemeester alszoodanig
optreedt als gemachtigde der gemeente aan-
denken Kan, aldus trachtend te verklaren,
waarom men bij hen, die van dezelfde soda-
"je grondslagen uitgaan, zeer wteen-
ioopende staatkundige en maatschappelijke
opvattingen kan vinden om even later te ver
klaren, dat de antithese een logische con
sequentie van de christelijke levensbeschou
wing is. Wij vragen: hoe weet het verduis
terd menschelijk denken, dat juist die anti
these een logische consequentie is? Logica
heeft toch iets met denken te maken. Kan
een verduisterd denken tot logische conse
quentie komen? Is het niet veel meer zoo,
dat men het menschelijke denken zoo ver
duisterd ziende zich maar van iedere conse
quentie onthouden moet, óók van politieke
en economiach-sociale? Bij deze beschou
wingswijze wordt de antithese als christe
lijke eiseh wel zeer preblamatiak. Wie waakt
hier nog uit, welke consequentie de meest
juiste is van het christelijk geloofsdenkem de
antithese of haar verwerping? Ook het evan
gelie zelf biedt hier geei uitweg. Naast het
woord: wie niet tegen mij is, is voor mij
staat het anderet wie niet voor mij is, is
tegen mij. En het is toch een feit, dat juist
Christenen van hun Christendom uit, zoowel
tot aanvaarding als tot afwijzing van de anti
these gekomen zijnl Moeten hier dan niet
andere gezichtspunten, d.w.z. meer zakelijke
beslissen omtrent politiek en sociaal-econo-
miseh samengaan? Het is immers een niet
te ontkennen reit, dat overeenkomst In gods
dienstig uitgangspunt geen waarborg biedt
van staatkundige en maatschappelijke een
stemmigheid. Wij verwijzen naar de voor
beelden in ons vorig artikel genoemd.
3o. Beteekent nu het verklaren van gods
dienst tot privaatzaak, dat nu uitsluitend
zakelijke gezichtspunten de politieke groe-
peeringen moeten bepalen? Neen. Het betee
kent evenmin, dat godsdienst en Christen
dom als onbelangrijk worden beschouwd. Dit
laatste is trouwens de vorige keer al ge
noegzaam tot uitdrukking gebracht. Het be
teekent alleen, dat verschil in levens- en we
reldbeschouwing niet zonder meer als belem
mering voor partijvorming beschouwd mag
worden, wanneer zakelijke overeenstemming
blijkt. Men vergete hierbij evenwel niet, dat
politieke en soclaal-economische vragen zelf
nimmer los zijn van bepaalde geestelijke
achtergronden, dat b.v, het democratisch
beginsel niet los Is van een bepaalde mensch-
beschouwlng, die het zijn belijder onmoge
lijk maakt om methoden van revolutie en dic
tatuur te aanvaarden.
Maar ook deze menschbeschouwlng kan
weer wortelen In zeer onderscheiden levens-
en wereldbeschouwingen, b.v. in een chris
telijke of in een humanistische, terwijl men
omgekeerd van het christendom tot zeer on
gelijke menschbeschouwlng komen kan en als
gevolg daarvan tot zeer ongelijke conse
quenties ten aanzien van de politieke practijk
b.v. een meer aristocratische en een meer
democratische.
Wij zien derhalve geen andere mogelijkheid
dan dat godsdienst privaatzaak blijven moet
bij de politieke partijvorming en binnen het
partijleven. Wél erkennen wij de beteekenis
der menschbeschouwlng in dat verband, maar
dat is Iets wezenlijk anders om de redenen
hierboven genoemd Gaama erkennen wij
ook, dat in de antlthesegedachte Iets zeer
bekoorlijks Hert voor Iedere Christen, zelfs
dat zij soms tijdelijk geboden zijn kan, maar
in het algemeen zal men haar als een ge
vaarlijke verzoeking hebben te weerstaan,
trevaarlljk, omdat zl| In de meeste gevallen
lelden zal tot politieke onvruchtbaarheid.
Want het blijft er o.l. bij, dat politieke
partijvorming heeft te geschieden op grond
van overeenstemmend Inzicht In het na re
streven staatkundige en maatschappellfke
doel en de daarbij te volgen methoden. Stel
lig spreekt hier verwantschap In menschbe-
schouwlng een belangrijk woord mee, maar
dat blijft Tets anders dan een bepaald exclu
sief godsdienstig uitgangspunt.
Vk.
GEEN BONNEN MEER.
Vanaf 1 Januari zijn vrij van bon gekomen:
Grutterswaren: gort en gortproducten, gem.
meel, (z.g. pannekoekenmeel), havermout,
aardappeltapioca, tarwegriesmeel vermicelli-
puddingpoeder: vermicelli, macaroni, spa
ghetti, puddingpoeder, vlapoeder, maïzena,
aardappelmeel, aardappelsago, peulvruchten
zout, biscuits: biscuits, wafels, crackers, be
schuit. toast (tot dusver op den bloembon),
paascnbroodi (matzes, tot dusver op den
bloembon), paneerm
bloembon), koekjes,
koek, taai-taal.
Poffertjes, oliebollen, Parljsche- en Holland-
sche wafels zullen voortaan zonder inleve
ring van bloembon, maar nog wel op wissel-
bon voor boter, verkrijgbaar zijn.
2 KOLENBONNEN AANGEWEZEN.
In het tijdvak van 4 tot en met 19 Januari
dienen de bezitters van een bonkaart T 509
en T 505 de bonnen 47 en 48 bij Hun leve
rancier In te leveren, op elk waarvan zoo
spoedig mogelijk één eenheid voorradige
brandstof zal worden geleverd.
dat ook deze arts binnen niet te lange tijd aan
de regeling zal deelnemen, waardoor dan het
stelsel van vrije artsenkeuze volledig is.
In verband met het soeiale element, dat
deze regeling ten grondslag ligt, besluit de
raad tot Invoering hiervan over te gaan.
Voor de werkzaamheden van vaccinatie, dood-
schouw, keuren van ambtenaren, enz. wordt
benoemd tot stadsgeneesheer de heer L. L. van
Geuns.
De rekening van het burgerlijk armbestuur over
1944 wordt vastgesteld op f45748.01, waarin
begrepen een gemeentelijk subsidie van
f 20242.86.
Aangeboden worden de bedrijfs- en gemeente-
begrootingen voor de dienst 1946. Het nadee-
lig saldo van de gemeentebegrooting bedraagt,
wat de gewone dienst betreft f 157.784.
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
tijdvak 6 Jan Lm. 19 Jan. 1946.
KA, KB, KC:
800 gram brood
200 gr. Tarwebloem
400 gr. suiker
50 gr. thee
125 gr. boter
250 gr. margarine
100 gr. vet
550, 551, 552
553
B 51, B 52
A 53
B 53, C 53
B 54 I
Bonkaarten KD, KE:
635, 636
637, 638
639
640
641
642
643
644
645, 646, 647
648
D 51, D 52
E 51
T 07
X 07
V 07
G 03
RAADZAAL BOLSWARD.
Vergadering 28 Dec. 1945.
Als eerste punt komt aan de orde de benoe-
ming van een gemeente-secretaris.
I De aanbeveling luidt:
D. Sandstra, hoofdcommies ter secretarie,
alhier.
H. J. M. Bosma, waarn. secr. te Oude-Nie-
dorp.
J. M. Monningh, commies ie klas te Mep-
pel.
Met algemeene stemmen wordt benoemd de
heer Sandstra.
Als timmerman aan gemeentewerken wordt be
noemd de heer L. Roode,, terwijl aan de heer
A. Dijkstra, om gezondheidsredenen ontslag
wordt verleend als werkman aan de gemeente-
reiniging.
Op vdbrstel van Burgemeester wordt een be
drag van f 30.— per week beschikbaar gesteld
als beloohing voor den controleur voor de
steun ver leening, voorloopig tot 1 April 1946.
Het vermenigvuldigingscijfer voor het school
geld voor het gewoon lager- en voortgezet la
ger onderwijs wordt vastgcsteld op 2.
Het aantal opcenten op de hoofdsom van de
personeele belasting over 1946/47 wordt vast
gesteld op 152, in verband met het aantal, dat
AaiFr<lennhèerVs0 Andei^wnrH^weven. het be I °Ptreedt aIs gemachtlg’de der gëmee'nte’aan-
Aan den heer S. Andela wordt wegens het be-1 gewezen de heer A. Oosterhoff, gemeente-
reiken van den pensloensgerechtigden leeftijd secretaris 6
eervol ontslag verleend als stadsgeneesheer. Ten g|otte WOfden |n de gemeentebegrooting
B. en W. stellen voor met ingang van 1 Jan. VOor 1944 nog enkeIe wijzigingen aange
bracht, terwijl voor het schoolgeld voor net
openbaar lager onderwijs (nieuwe regeling)
het vermenigvuldigingscijfer op 2 wordt be
paald.
WITMARSUM. De Chr. Muzlekver. „Oranje"
hield Nieuwjaarsavond haar laarlijksche uit
voering |n de Oeref. kerk. De muzieknum
mers werden afgewisseld door voordrachten.
Een goed geslaagde avond.
ARUM, Overgeplaatst naar Mahtgum de hec
Si. vaa der Brug alhier, wachtmeester der
Koa. aarechauaaee,
ARUM Serlewedstrijden. Arum-H.Z.C. Ill
>1; Blauwhuis-Tzummarum 1-3. Verliezers-
ronde H.Z.C. 111-Blauwhuis 5-3. Winnaars-
rohde: Arum-Tzummarum 8-0.
ARUM. It Frysk Seiskip ,,Arim’’ spile foar
har leden it fleurige toanielstik fan Si. Steen-
sma „Moeike Rina van Deinum". De oan-
wêzigen hawwe in noflike en fleurige joun
bywenne.
BURGWERD. Onze ijsclub hield haar is
vergadering. Na huishoudelijke zaken hl
nut van de IJswëgencentrale.
»g rest, 39 aandeelen werden afgelost,
de aanwezige aandeelhouder» schon-
De aftr. bestuursleden werden herkozen;
aanvulling vu het bestuur, waartoe D. Het-
tiiga werd benoemd. De Frieseh» vlag mag
bij wedstrijden op den toren worden uitge
hangen. De verloting „schaatsen” maakte C.
J. Rienstra tot de gelukkige.
WOMMELS. De earete fan Foarmoanne wie
it 25 jier lyi, dat ds warbere doarpsgenoate
F. VosKamstra, better bikend as „Gerrits
Feikje” as skoallehimmelster foar de iepen-
biere skoalle oansteld is. Jimmeroan hat de
jubilaresse har plak tige by tige skjirimakke
BAARD. De ijsclub „Baerd” hield jaarverg.
onder leiding van O. Nicolai Een batig sal
do van f 109.15. In de plaats van den heer
M. Kuipers die bedankte, werd gekozen de
heer R. Jellema.
TZUM. Verleden week behaalde onze plaats
genoot M. G. Couperus te Berlikum in de
Hoofdklasse A (Friesch spel) de 2de prijs
©p ons artikel over dit onderwerp in het
nummer van 14 December j.k kwam reactie
in den vorm van een zeer uitvoerig sohrij- dienstig!
ven. Het geeft ons aanleiding om op de ioopendi
kwestie, waarom het hier gaat, terug te
komen. De zaak is er jn verband met de
zich voltrekkende hergroepeering der politie
ke partijen, belangrijk genoeg voor. En ook
ons blad heeft tot taak door zoo objectief
mogelijke voorlichting de lezers behulpzaam
te zijn bij de vorming van hun meenjng en
de bepaling van hun standpunt inzake het
zeer vele, dat hun aandacht vraagt in onze
na-oorlogsche wereld.
Wij beginnen met een korte weergave van
het betoog van den geachten inzender. Na
er op gewezen te hebben, dat de teganstel-
i ling tusschen de christelijke levus- u we
reldbeschouwing iedere andere zit'
alleen op politiek gebied voordoet,
over feet i
leven kracl.
punt, haar
1946 voor de geneeskundige armenverzorging
in te voeren het stelsel van vrije artsenkeuze,
waarbij de p<
het burgerlijk
eenmaal per jaar de vrije keuze hebben van
een geneesheer. Aan deze regeling wordt deel
genomen door de artsen Andela, de Bos Kuil
en Van Geuns. De heer M. ten Cate kan we
gens drukke werkzaamheden voorloopig hier
aan niet deelnemen, doch B. en W. hopen toch
250 gr, rijst of kindermeel
500 gr. suiker
250 gr. boter
125 gr. margarine
'r'r' gr. kaas
liter melk
100 gr. vleesch
1 kg aardappelen
400 gr. brood
250 gr. rijst, kindermeel
2 rants, tabak (geen import)
2 rants, tabak (geen Import)
100 gr. sulkerw, of chocolade
Inleveren bij groentehandelaar,
voor uiterlijk 11 Jan. 1946.
GRASZAAD VOOR ONDEROELOOPEN
LAND.
Oraslandgebruikers, welke tengevolge van
den abnormalen hoogen waterstand geduren
de den afgeloopen winter schade aan hun
landerijen hebben gehad en deze schade bij
den P. B; H. hebben opgegeven worden ver
zocht te verschijnen op de hieronder aange
geven plaatsen en tijden, teneinde de hoe
veelheid graszaad te kunnen opgeven, welke
zij denken noodig te hebben voor het op
nieuw in- of bijzaaien van die beschadigde
perceelen.
Op deze zitting zal een vertegenwoordiger
van den Rijksdienst voor Landbouwherstel,
mët een assistent van den Rijkslandbouw-
voorlichtingsdienst aanwezig zijn. Zij, die
niet verschijnen zullen geacht worden van
deze regeling geen gebruik te willen maken.
Opgaven van de benoodigde hoeveelheden
graszaad, gadaan aan den P. B. H. zijn
vervallen.
7 Jan. Wontniarts-Jutrijp, Jok. Nijenhuis, lo
kaal b.d. Klapbrug van 10-4 uur; 8 Jan. St.
Nicolaasga, Café Bouwhuis van 10-4 uur;
9 Jan. Joure, Café Bijkersma van 10-4 uur;
11 Jan. Akmarijp, Vereen.gebouw ,,’t Cen
trum” van 10-4 uur; 14 Jan. Sondel, Café
„Zelden Rust” van 10-12 uur; 14 Jan. Nijega-(
Oudega (H.O.N.) Zuivelfabriek van 2-4 uur;
15 Jan. Workum hotel „de Wijnberg” van
10-12 uur; 15 Jan, Sneek en omgeving,
Landbouwschool van 2-4 uur; 16 Jan. Blauw
huis café Wijbenga van 10-4 uur.
Rijksdienst voor Landbouwherstel,
Inspectie Friesland.
op ZONDAG 6 JANUARI 1946.
NED. HERV, KERK.
Arum, Nm. 2 Ds. Rosbergen. Bolsward^ Vm.
9.45 Ds. A. G van Wijk. Bolsward. Broere-
kerk. Ev. Vm. 9.30 en Nm 3 Ds. Oskamp.
AUIngawier. Nm. 1.30 Ds. Bonting. Ferwou-
de, Vm, 9.30 Ds. Brink. Hindeloopen. Vm.
9.30 en Nm. 2 Ds. S. J. Wouda. Idsegahui-
zum. Nm, 1,30 Ds Molenaar. Itens. Nm. 1.30
Ds. Wilman van Lollum. Lutkewlerum. Nm,
1.30 Ds. Wagenaar van IJsbrechtum Mak-
taan. Vm. 9.30 onbekend en Nm. 2 Ds. de
Reu» van Schraard. Corn werd. Vm. 9 D«.
de Reus. Oosterend. Vm. 9.30 Ds. van Andel
(Voorber.) en Nm. 2 Dr, de Vos van Sneek,
Oosterlitten». Nm. 2 Ds. S, Postma. Parrega.
Vm. 9.30 en Nm. 2 Ds. de Loos. Pingjum.
Vm, 9.30 Ds. Tamminga. Zurich Ev. Nm.
1.30 de heer Tietema. Schraard. Vm. 9.30
Ds. Molenaar en Nm. geen dienst. Tjerkwerd
Vm. 9,30 Ds. van der Brug. Dedgum. Nm. 2
Ds. van der Brug. Tzum. Vm. 9.30 en Nm.
1.30 Ds. Nieber (H, A. en Dankz.). Wlnsutm
Vm. 10 Ds. Postma. Witmarsum. Vm. 9.30
Ds. Bonting. Witmarsum. Ev. Nm. 1.30 Ds.
Sluiter van Midlum. Winsum. Ev. Nm. 1.30
Ds. Dotinga van Franeker. Wotan. Vm. 9,30
en Nm, 1.30 Ds. H. Gordeau. Wommels. Vm.
9.30 Ds. Kentie van Sneek en ’s Av. 7.30
Ds. Nieber van Tzum. Workum. Vm. 9 en
10.30 Ds. J. van Veen en Nm. 2.30 Ds. J.
Wouda van Hindeloopen. Heidenschap. Nam,
1.30 Ds, J. van Veen.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. Vm. 9.45 Ds. E. H. Boer. Itens,
Vm. 9.30 Ds. W. Mesdaj; van Sneek. Baard.
Nm, 2 Ds. Mesdag van Sneek. Makkunt. Vm
9.30 Ds. H. R. Keuning, Pingjum Vm. 9.30
Ds. van Drooge, Workum. Vm, 10 Mevr.
Buig van Aalsmeer.
GEREF. KERK.
Arum. Vm. 9.30 en Nm 1.45 Ds. Wagenaar
van Reitsum. Bolsward. Vm. 9.30 en Nm.
2.30 cand. H. van Koningsveld van Lemmer
Hindeloopen. Vm. 9.30 Ds, C. Jansen en Nm
2 lezen. Makkum. Vm. 9.30 Ds. E. N, van Loo
van Wons (H. A.) en Nm, 5 uur (Dankz,).
Pingjum. Vm, 9 en Nm, 2 Ds. C, van de
Waal. Tjerkwerd. Vm. 9,30 uur lezen (Voor
ber.) en Nm. 2 lezen. Tzum, Vm. 9130 en
Nm. 1.30 IDs/ Colenbrander (H. A. en
Dankz.). Wommels. Vm. 9.30 Ds, W. J.
Meister en Nm. 2 lezen. Workum. Vm. 9.30
en Nm. 2 Dr. D. S. Attema.
„Men moet zich bij de kritiek op een diplo
matiek stuk baseeren op de inhoud van dat
stuk en zich niet laten leiden door veron
derstellingen omtrent bijbedoelingen van de
verdragsluitende partijen”, zeide dezer dagen
een Engelsche radiocommentator in verhand
met de besprekingen te Moskou. „Immers,"
zoo vervolgde hij, „neemt men bijbedoelin
gen in aanmerking, dan verliest iedere me-
dedeeling omtrent welke onderhandelinnen
dan ook haar waarde, ja, deze ondethande-
lingen zelve”. Wanneer we deze grondslar
voor een waardeering van het communiqué
betreffende de besprekingen te Moskou aan
vaarden, tot welke opmerkingen geeft dit dan
aanleiding? Ten eerste is overeengekomen
dat de vredesverdragen met Italië. Roeme- is het recht van deze mogendheden zich in
nië, Bulgarije, Hongarije en Finland vóór 1
Mei 1946 zullen worden opgesteld door de
mogendheden, die met deze landen in oorlog
waren. De overige landen, die aan de krijgs
verrichtingen hebben deelgenomen krijgen ’n
adviseerende stem. In feite komt deze beslis
sing hierop neer dat de Groote Drie deze
vredesverdragen zullen maken, dat Frankrijk
uitgesloten is uit zijn vroeger belangrijke
invloedssfeer in Z.O. Europa alleen over
het vredesverdrag met Italië mag het mee
spreken en dat geen klein land invloed
van beteekenis op den inhoud van die ver
dragen kan uitoefenen, al zei de Amerikaan
sche minister van buitenlandsche zaken dan
ook dat de Vereen. Staten geen genoegen
zouden nemen met eenig vredesverdrag dat
geen rekening hield met de wenschen en
belangen der kleine staten. Is door deze
overeenkomst erkend dat ook Engeland en de
Vereen. Staten recht hebben van meespre
ken in Oost-Europeesche zaken, omgekeerd
heeft Rusland dat recht gekregen In Japan.
Er komt n.l. een geallieerde raad voor Ja
pan, waarin de Vereen. Staten, het Engel
sche Gemeenebest, Rusland en China zitting
krijgen.
Er komt ook nog een breedere commissie
voor het Verre Oosten, maar haar bevoegd
heden zijn begrensd omdat een veto van e?n
der vier genoemde mogendheden voldoende
Is om haar adviezen ter zijde te leggen Ge
neraal Mac Arthur, die thans practisch de
macht namens de Vereen. Staten uitoefent in
Japan, heeft reeds kritiek doen hooren over
net Instellen van dezen raad, doch daarte
genover zegt de Am. minister van buiten
landsche zaken dat de feiteliike macht toch
geheel In handen van Mac Arthur blijft. In
Korea wordt met het oog op het herstel als
>pige demo-
Om daarbij
BAPTISTE GEMEENTE
Workum, Vm. 9.3Ö J. Bosma van Groningen
(H. A.) en Nm. 5 dezelfde.
WONSERADEEL,
van 19 tot en met 31 December 1945,
Geboren; Fettje, dv Ype Poortinga en Grietje
Strikwerda te Lollum. Akke Anna Cornelia,
dv Hendrikus van der Burg en Saapke Boot-
sma te Zurich. Gerben, zv Sikke Oppedijk
en Martha Dijkstra te Cornwerd. Sietze, zv
Binke Bakker en Tjitsche Visser te Tjerk
werd. letje Liesebert, dv Hendrik Troost en
Lijsbert de Jong te Arum. Grietje, dv Leo
Rijpma en Trijntje van der Meulen te Hies-
lum. Sjoerd Theodoor, zv Ane Munniksma
en Marie Jarus te Pingjum'. Willem, zv
Wiebren Poelstra en Reinskje Heukels te
Dedgum. Meindert, zv Jan van der Wal en
Sijmntje Bleeker te Parrega. Pieter, zv Jan
Poepies en Hiltj» Kok te Makkum. Bauka,
zv Klaas Feenstra u Sijmontje Couperus te
Parrega.
Ondertrouwd: Lourens van der Weerd te
Makkum en Uilkje Stellingwerf te Bolsward.
Dirk Bijma te Hijum en Antje Dijkstra te
Pingjum.
Gehuwd: Pieter van Merode en Janke
Koopal.
Overleden: Grietje v. d. Linde 72 jr„ echtg.
van Johannes van der Schel te Kimswerd.
Sijbren Wiersma 72 jr., wedn. van Antje
Klijnstra te Allingawier. Roelof Anema 65
jn, ongeh. te Makkum. Sibbeltje Hilarides
77 jr., echtg. van Sjerp Bleeker te Pingjum
Hotze Stallinga 74 tr„ echtgen. van Doutje
van der Veen te Lollum.
HENNAARDERADEEL,
van .3 tot en met 29 December 1945,
Geboren: Te Oosterend, Sjirk, zv Pieter Vel-
linga en Rinske de Boer. Te Lutkewierum,
ielte, zv Gerrit Jelsma en Aaltje Andela. Te
itens:, Jan, zv Fokke Bauke Rispens en
Fokje Boonstra.
Ondertrouwd: Durk van der Duim en Baukje
Jelsma, beiden te Oosterend.
Overleden: Te Kubaard, Age Okkema 79 jr.,
wedn. van Janke Mollema.
WORKUM,
van 27 Doe. 1945 tot en met 1 Jan. 1940.
Geboren: Oene, zv Jan Wagenaar en Sipkje
van der Wal. Jessie, dv Roel Hiemstra en
Pietje Douma.
tijdvak 6 Jan tm. 19 Jan. 1946.
Bonkaarten KA, KB, KC:
800 gram brood
200 gr. Tarwebloem
50 gr. thee
125 gr. boter
250 gr. margarine
100 gr. vet
100 gr. kaas
‘3 100 gr. vleesch
2 kg aardappelen
400 gr. brood
1J6 liter melk
3 liter melk
_l_kg__aardappelen
-IYU»
800 gr. brood
200 gr. tarwebloem
foetbalje hja mei kuchjes
dat aet bigripe kinne. It
tsjia de stream
■et net op it fox-
L :_4
oerkrêft, dy’t net maklik yn stokken to hdldeu
It kin goed rinne, mar ek hiel forkeard, it kia
de saek foarüt bringe mar ek op dwylpaden
slepe. Us folk hie hwat fan in barak mei sol-
ris efkes moai, hja binne frij en oerdwylsk, de
i
en as ue
■geant einlings weromkomt, giet krekt it
:dde finsterrut oan splinters. En it gekke
wie, elk die mei, ek de knappe fetsoenlike jon-
skamje se harren ta de teannen üt
me minsken, dy’t tinke dat
Dat nei ia oarloch it libben mei oerdiedige
krêft nei bóten twingt, dat de minsken, sa lan4
yn need en lijea sittend, forlet hawwe fan nocht
e* wille, dat de smpkers, dy’t sa lang en sa
bitter fes je moasten, noa gek binne op in doas-
ke sigrettea, hwa soe l
libben lit him net ivich twingt
op, de groatc mannichte libb<
st&n mar op it gefoel en dat is in soarte fan
is. En docha is dat gefoefo sa’n blyn hynsder
foarüt bringe mar ck op dwylpadi
I Visa rs 1
daten sünder sergeant fan de wike, it giet wol-
J. a A £L- A0 i A A 2 I— a 1— 1 C tt - 1 1 _1_ 1
ruten dinderje fan it laitsjen, mar op it lést
foetbalje hja mei kuchjes en kepy”s
sergeant einlings weromkomt, giet
tredde finsterrut oan splinters. En it gekki
wie, elk die mei, ek de knappe fetsoenlike jon-
ges. Seis bigripe se it net en in dei letter
skarn je se harren ta de teannen dt
Der binne minsken, dy’t tinke dat er yn de
tiid fan de bisetting in bulte goeds bard is, ja
in bulte dingen better warden binne. Hja wolle
hawwe dat it foar de oarloch mar san foech
saekje wie yn üs Un, dat it hege tiid waerd,
dat it oars kaem. En nou is dan de tiid fen
hege idealen en greate m%glikheden, fan
rjochtfeardichheit en gerjuchtichheit, fan
barmhertichheit en ienheit. Dat dizze seedlike
grounslaggen nou mear as noadich binne, o
siker, mar dat se jit folie minder to finen
binne aa foar 1940, dat liket my net yn ’e kiif
to stean. It. bisef fan rjocht en noed to stean
foar rjocht en wierheit is lang sa great net
as foar de oarloch. It tai janus-koppen, d.w s.
lju, dy’t sa sizze en witte dat it oars is, dy’t
harren foardogge as Kristen en der gjin byt
fan miene, is och sa folie greater warden. Yn
de bisettingstiid waerd der fan de Ijeagen in
systeem makke, elk liichde sa hurd as er koe
of miende dat er lige moast. It hiele distri-
btisje-systeem twong ta ligen en noch harder
ligen. De winkellju hawwe ek in treflike kur-
sus meimakke om it oars to sizzen as it wie,
de amtners net minder, allinnich oars, en genn
sa mar fierder.
De seedlike grounslaggen binne jierren lang
Ondermynd, de oprjochtens hat lijd as in put-
heak en der oerhinne is de stream fan de
massa-ynstinkten losbrutsen, dy freget nei
nocht en wille, sigretten en dounsjen, in aer-
dige knul en in flotte faem, in goejje barrel en
in hot-swing-song
Der binne lju, dy’t dit sjogge en sizze: stil
rinne litte, it wetter wol syn trochgong ha, it
nije libben moat ütbrózje, stil gewurde litte,
it h&ldt fanseis wol op, it is nei-oarlochspsy-
chose, in syktme, dy’t syn tiid ha moat.
Dizze holding liket üs ünwier en sleau. Derfoar
is men gjin heit of mem, gjin dómny of
pastoar, gjin master of lieder. Hwat nou fan
syn grounslaggen losrekke is, is net sa’n bytsje,
binamxnen by de jongerein is greate need. De
seedlike noarmen, it suvere ynsjoch moatte de
leije wer oernimme fan de bline ynstinkten,
dy’t de massa de forkearde wei ütdriuwe.
Eeltsje Botes Folkertsxna, de warbere, selsstan-
nige hoeder foar Fryslén jowt yn „De Stim
fan FrysUn” it orgaen, dat ünmisber is foar in
tinkende Fries, syn iepenhertige krityk op de
tiidstendens. Alhiel op syn plak freget er nei
oanlieding fan de likernóch 200ste opfiering
fan: „De tiid hAldt gjin skoft”, in flot, ien-
fóldich stik, sünder literaire of muzikale wear-
de of it yntellekt yn FrysUn dea is of wurch.
En alhiel fan pas seit er: sil dizze tiid ek ris
skoft hélde? It ward en de died binne oan
allegearre, dy’t net forblyn troch leuzen en
fanfare, op fêste seedlike grounslaggen oan de
herfoarming fan ós folk wurkje en arbeidzje
wolle. It sil net maklik wéze, mar it is de wei
fan plicht en gewisse. En gjin kristenminske
kin dêromhinne, sil det net forwurde ta in ka-
rikatuer. TJ. DE J.
gods-
i maatschappelijke
ipvattingen kan vinden, bewijst, dat het
lenschelij'
duisterd is, dat men niet eens zuiver depken
reldbeschouwing en is dus geen aanklacht
tegen haarl
De antithesegedachte op te lossen of uit te
de christelijke levensbeschouwing verdwijnt
De aritlthesegedachte wordt n et gehand
haafd, omdat men dat wil, maar omdat men
niet anders kén, omdat het een logische con
sequentie van deze levensbeschouwing is.”
Wij citeerden zeer uitvoerig, omdat wij den
schrijver alle recht willen doen en zijn re
actie dit alleszins waard is. Het gaat hier
Inderdaad om zeer prlncipieele en fundamen
tele dingen!
Wij merken nu naar aanleiding van zijn be
toog het volgende op:
lo. Wij zijn het volkopien met hem eens,
dat de christelijke levens- en wereldbeschou
wing haar zeer aparte grondslagen heeft, Het
christelijk geloofsdenken |n ruimste zin heeft
maar één grond: de_ Openbaring Gods, tre
ken, ook waar het punten van overeenkomst
vertoont met het christelijke ik denk met
name aan het humanistische heeft wezen
lijk andere uitgangspunten. In eerdere arti
kelen over Christendom en Humanisme (in
de nummers van 5 en 12 October van vorig
laar) heb Ik daar uitvoerig bij stilgestaan.
Hierover loopt ons verschil dus niet!
2o. Het komt ons voor, dat de schrijver
zich |n een eigenaardige tegenstrijdigheid
verwikkelt. Immers, eerst betoogt hij, dat
het menschelijk denken zoo gebrekkig en
verduisterd is, dat men niet eens zuiver
r
Het mag dan misschien nog wel lang
zaam gaan, maar aan alle kanten valt er
i zoo ongemerkt een kentering te bespeuren,
die ons mee doet beamen. er zit toch schot
in. Zoo zagen we dezer dagen hier ter plaat-
1 se weer ladingen hout lossen, die bij infor-
I matie uit Zweden afkomstig bleken te zijn.
1 Bovendien zijn hier een paar vlotten balken
door gegaan, die zelfs al van de Westkust
van Amerika waren binnengekomen. Een met
al zeer verheugende verschijnselen.
Zeer waarschijnlijk zal de BB.G. on
1 korten termijn er toe overgaan een Fonds
in te stellen tot verlichting van de Raadhuis
toren.
bepaling
r vele, di
orlogsche wereld.
beginnen met een korte weergave van
geacl.!L—
boen, dat de teganstel-
iader» aiders zich list
romaar
géheele terrein van het cultureele
:htens haar zeer bijzonder uitgangs-
haar gefundeerd zijn in ds Openba
ring, gelijk die in den Bijbel tot uiting komt,
vervolgt hij: „Het is dan direct duidelijk, dat
de door den schrijver aangegeven meeninf
onaanvaardbaar is. Immers, het staatsbestuur
- omvat wel een zoo belangrijk deel van ons
leven en geeft zooveel problemen op te los
sen: kleine problemen en problemen van
principieelen aard, en deze worden steeds
talrijker, want het staatsbestuur zooals zich
dat nu ontwikkelt, gaat zich steeds meer
met het maatschappelijke leven bemoeien.
Denken we alleen maar aan koloniaal be
stuur, pers en radio, werkgever en werk
nemer. Het zijn niet alleen problemen van
zakelijken aard of op een zakelijke basis
op te lossen. Men kan in deze met anderen
alleen samenwerken, wanneer men uitgaat
van dezelfde principes en het bekijkt van-
uit dezelfde gezichtshoek. En wanneer hier
bij komt, dat men, zooala fn het christelijk
denksysteem, niet zelf zijn houding bepaalt,
maar laat bepalen en men zich afvraagt, wat
geëischt wordt, dan is partijvorming naar
i zakelijk» overwegingen onmogelijk, ook al
t zal men In meerdere zakelijke problemen tot
I dezelfde oplossing komen.
I Dat men bij hen, die van dezelfde
dienstige grondslagen uitgaan, „zeer ufteen-
loopende” staatkundige en maatschappelijke
opvattingen kan vinden, bewijst, dat net
menschelijke denken zoo gebrekkig en ver-
I duisterd is, dat men niet eens zuiver depken
l kan. Dit leert de christelijke levens- en we
reldbeschouwing en is dus geen aanklacht
tegen haarl
De antithesegedachte op te lossen of uit te
bannen, H|kt me alleen mogell k, wanneer
De aritlthesegedachte wordt n ét
i.
3
e