Rondom Indonesië
'K
Mededelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek, Verschijnt 1 maal p- week
RedactieraadTj. DE JONG, Ds. J. VINK en J. VISSER v ie r i
J
(Slot)
2e Jaargang No. 7
A 508
B 508
C 508
D 508
E 508
)-12>/2
5
Uit den Omtrek.
Fan de Martiny-toer.
Ingezonden
Stadsnieuws.
witmarsum, - - - t
hield de kaatsvereen. „Witmarsum” zijn le
algemeene jaarvergadering, De Voorzitter
herdacht de pas overleden Teade Zijlstra
en wees op het vele dat hij voor de vereen,
had beteekend.
Gedrukt i. o. v. M, 0. bij de Fa. A. J. O8INOA - Bolsward Vrijdag 19 reOF. 1V^©
Predikbeurten.
Bonnenlijst
i
10-11
etarie
aande
or de
I
ont-
T 13
2)
men
5'/2.
ten.
kunnen
rvan 1
h Of
mer-
voor
ster;
□ver
Hei-
van
den
per
van
>rdt
van
;een
ben
tan-
aart
ifet
live
ten steeds
Er waren
;ras over
land ge-
V 13
X 13
men,
lam
men,
a op
doch
g 11
ri.
voor
Ex-
voor
15>/2
15>/2
rzen
ivak
9-12
XHD
GERS
le 2de
I uur;
10-11
1 uur.
l-ll>/2
■4 uur
lieren
IKTE
voor-
laan-
Kerk-
irre-
15'/2
zoor
946
der
bij
den
geze-
oven-
voe-
róle.
be-
itie-
wer
>it,
eit
mar
wer
ige-
ge-
ko-
oor
1-73
het
oor
;eld
mt-
100-
aan
roor
i
i.
0
e
ten gehoore brachten,'
V r
ischeldsrede, waarin hij
gaofdonderwljzer dank bi
itters
n op
Dlns-
s op
g 12
Febr.
rdag
g 14
s op
!wie-
800 gram brood
200 gram bloem
500 gram suiker
250 gram boter
125 gram margarine
100 gram kaas
100 gram kaas (extra
rantsoen),
400 gram brood.
lar, na
I. Loon
48 en
68 per
n zijn
nimum
erwant
ischool
vellng,
solliel-
ogelijk
direc-
100 gram vleesch
1 kg aardappelen
5 liter melk
érpstra, Makkum, Fa. Piet Bosnia, Bols-
1, Fa. Y en P. Kooist'ra, Bolsward, Fa. I
-J. (Adv.)
In ons vorig artikel bespraken wij het stand
punt der extremisten aan Indonesische en
aan Nederlandsche kant. Voor ditmaal wil
len wij tot slot iets zeggen over het stand
punt uer gematigden aan weerszijden. Dat
alle gematigde Indonesiërs hun vrijheid en
getwijfeld te worden. Het is slechts de
ge
net
comité de voorkeur hee'ft gegeven aan spe-
genoodigden, hebben niet talrijke
UIT HET POLITIERAPPORT.
Er is weer waschgoed van een lijn gesto
len Eenige prooessen-verbaal zijn opge-l
maakt tegen fietsen zonder licht.
Op naleving van de bepalingen van de Ar
beidswet zal nu weer door de politie wor
den toegezien. Het is dus zaak arbeids
kaarten enz. weer in orde te hebben.
Woensdagmorgen had op de hoek Nieuw-
markt-Gr. Dij lakker een aanrijding plaats
tusschen twee vrachtauto’s, met geringe
materieele schade en een proces-verbaal te
gen een der bestuurders als gevolg.
Vrijdagochtend 8 Febr j.l. werd in de
Doele op initiatief van de Ö.B.G. een jeugd-
concert gegeven door den Heer en Mevr,
van Doorn, voor de leerlingen van de Huis
houdschool en de ULO scholen.
Dit eerste concert voor de schooljeugd
mag een groot succes genoemd worden,
hetgeen vooral te danken is aan de wijze
waarop' de heer van Doorn zijn toelichtin
gen gaf en de wijze waarop mevrouw van
Doorn (Dora Lindemaq) haar liederen ten
gehoore bracht.
Het een zoowel als het ander was zooals
van dit kunstenaarspaar was te verwach
ten.
De’kinderen waren zeer geboeid. Wij ho
pen dan ook, dat dit concert door andere
gevolgd zal worden.
De heer J. Bakker, adj. commies ter
secretarie alhier is benoemd tot adj. com
mies aan de Prov. Griffie te Utrecht.
Donderdag 7 Febr J.l, werd een ouder
avond gehouden van en in de Uloschool,
Witheerenstraat alhier, welke voor het laatst
werd gepresideerd door den met pensioen
gaanden hoofdonderwijzer G. S. Postma. In
zijn openingsrede wees spreker met nadruk
op de mooie maar zware taak welke ouders
en onderw, personeel wacht, ten aanzien van
de opvoeding der kinderen.
Daarna werd het huishoudelijk gedeelte af
gehandeld. Mej. H. Zelle declameerde en
kele zeer In den smaak vallende verzen, ter
wijl de 5 oudste meisjes een afscheidsliedje
ten gehoore brachten
Voorzitter U. van der Zee hield een af-
den scheldenden
Jracht en overhan-
do een cadeau onder couvert.
WWÖ 1 1 l v icur, MJSiur
groote kerkklok der Ned. Herv. kerk,
Jgende 940 kg en r-*J
teruggebracht om zoo spoedig mogc-
aast de kleinere klok van 515 kg, die
de to-
De N. T. M. Iaat er geen gras over
groeien. Woensdag is de laatste hand ge
legd aan het herstel van de rails over de
Blauwpoortsbrug en de opritten en in den
ochtend van Donderdag 14 Febr. reed reeds
de eerste tram er over. Het was een werk-
tram met materiaal voor de vernielde baan
bij de brug te Kimswerd
GEVONDEN VOORWERPEN.
Gedurende het tijdvak 1 Jan.-Ö Febr. 1946
zijn aan het bureau van politie alhier als
gevonden voorwerpen gedeponeerd: Vfer-
schjllende wanten, 3 beursjes met inhoud,
1 wollen sjaal, 1 huissleutel, 1 kunstgebit
(bovenkant), 1 vulpotlood, 1 zilveren arm
band (geldstukken), een geldsbedrag van
f 10, 1 beurs met inhoud.
Inlichtingen omtrent bovenstaande voor
werpen kunnen worden verstrekt aan het
Bureau van Politie te Bolsward.
CAB—H. Z. C. 4-3.
In een spannende, sportieve strijd is het CAB
gelukt de overwinning uit het vuur te stee
pen. Het eerste half uur geeft CAB de toon
aan en scoort 3 fraaie doelpunten, alten van
de voet van eentervoor Ferwerda. Het laatste
kwartier voor rust komt HZC aan het woord
en verkleint de achterstand tot 3-2.
Na rust is het CAB’s rechtsbinnen Bakker
die door een fraaie kopbal de score tot 4-2
opvoert.
Tot een kwartier voor het eind gaat de strijd
nu gelijk op, dan komt HZC geweldig op
zetten, de stand word 4-3, en onder groote
spanning verloopen de laatste minuten.
CAB houdt echter stand en met 4-3 voor
CAB komt het einde, waardoor de kam-
pioenkansen weer aanmerkelijk gestegen zijn
Zondag CAB-Harlingen, oppassen CAB-ers,
WITMARSUM, 9 Febr. Hier werd het stof
felijk overschot van den kaatskoning Teade
Zijlstra onder groote belangstelling van de
ingezetenen en uit de kaatswereld ter aarde
besteld.
Aan de baar sprak de heer van der Meij
namens alle kaatsvrienden van Friesland go-
voelvolle woorden en wees op 'het vele dat
len fan de dingen, dy't hiel oars komme to
rinnen as men aigemien tocht hie, is it fraech-
stik fan it foerjen fan it fé. De tasizzingen en
de forwachtingen wiene foar in heal jier gans
better as nou. It soe reine, mar it bliuwt by in
pear drippen in bon in bon en in bou-
óoersginst(l) Fierder moat elts him mar rédde
Wy hiene dat hiel oars tocht. As de oarloch dien
is, sa tochten wy, dan komme de skippen
mei lynkoeke, grounnüt, soya, sesam, palmpi
cocos, katoensied en sa mear. Mar it lan Ie
der in bytsje oars ta. Men kin jin der
op klear meitsje, dat dizze tiden sa net
komme en yn earste opslach sil it by lytse
bytsjes bliuwe. De oarsaëk leit nou net by
skippen of oare tükelteammen mar by it lytse
beurske. It Regear soe wol mear keapje kinne,
mar it wol net mear keapje, omdat it net mear
lije kin. Skuld meitsje en altyd mear skuld
meitsje, dat giet grif de forkearde wei lit en
der moat de rem foargoed op, oars sjitte wy
mei kügelsfeart nei in steatsbankrot en dêr hat
Lieftinck gjin sin oan. Wy ek net. Dus wy
sine jit mannich jier by de tomme heind
wurde, dêr kin men wis fan wêze.
Foar de oarloch koften wy greate protten fé-
foer yh it bütenlan, foar de Idj, de bargen, de
hinnen en ek foar de hynsders en de skiep. Yn
dizze kontreijen binammen foar de kij. De
greate molkeproduksje, dy’t wy foar de oarloch
hiene, koe allinnich folhêlden wurde mei greate
piotten krêftfoer. Yn de minne jierren tusken
tritich en fjirtich hat de lieding fan üs folk
alris omsjoen nei in wei, dy’t üs minder 6f-
hankelik meitsje soe fan dy djüre import. By
Aids wie it foerprobleem yn in pear wurden
dit: simmerdei krigen de kij oars net as gers
en koene der folslein mei ta, hja joegen dan
in bést miel mólkc en koene meiiens fleis oan-
sette. Yn it gers siet dus alles hwat de kij noa-
dich hiene.
Winterdeis krigen de kij datselde gers, mar
nou as hea of kuil en dan moast der fan alles
by om de produksie heech to hélden. Dat
slagge net iens goed, hwant yn Maeije kamen
de kij yn it lén mei it Sneinse pakje üt, hja
wiene dan i_l..
yn it 14n wer
üt fifliedc: hea en
Kort samengevat behelzen deze punten het
volgende;
1. Het C. H. U.beginsel verzet zich tegen
separatisme, isolement en een zich opsluiten
in een „Christelijk Volksdeel”.
2. De C. H. U. verwerpt de neutrale Staats-
gedachte
3. De C. H. U.behoort ter beoordeeling op
staatkundig gebied meer te luisteren naar
het oordeel der kerk.
4. Chr. vereenigingen en organisaties aan
vaardt de C. H. U. slechts als uiterste
noodzaak.
KUNSTAVOND DORA LINDEMAN.
Met evenveel belangstelling als teleurstel
ling ,las ik het verslag van bovengenoemde
uitvoering voor.tt|. genoodigden.
Ik had hier liever niet verder op ingegaan
als in Uw verslag niet stond, dat deze
kunstavond was aangeboden, als erkente
lijkheid aan de Bolsw. burgers voor het vete
wat ze voor de Hollanders hebben gedaan.
Nu heb ik mij afgevraagd, had deze kunst
avond niet in de Martinikerk gehouden
kunnen worden?
Dan had ten minste een veel grooter deel
van onze stadgenooten hiervan kunnen
nieten. Is het nu wel juist gezien, dat
<iale genoodigden, hebben niet talrijke
stadgenooten veel gedaan voor de Hollan
ders?
Ik had het dan ook sympathieker gevonden,
als deze kunstavond in de Martinikerk was
gehouden en vooraf bekend was gemaakt
dat deze wordt aangeboden, als dank van
de talrijke Hollanders die hier gastvrijheid
hebben genoten, tijdens de moeilijke dagen
der bezetting.
Volgens mijn bescheiden meening, had het
anders gekund.
U, mijnheer de redacteur dank voor de ver
leende plaatsruimte Een stadgenoot.
Van bevoegde zijde vernemen wij hierover:
le. De avond is niet aan de Bolsw bur
gers aangeboden, doch aan de Burge
meester en de burgerij.
2e. De kunstenaars wenschten het intie
me van de Concertzaal.
3e. Zelfs als de avond gehouden was in
de Martini, zouden burgers van Bolsward
j rich gepasseerd hebben gevoeld, leder die
uitnoocMgt, doet een keus, De keus is ge
maakt na overleg' met Insiders, Is iemand
ten onrechte gepasseerd, hij wete, dat de
Oorzaak niet kwaad opzet is.
Donderdag 14 Febr. zijn de beide klok
ken weer In de stadhulstoreh geheschen.
Spoedig zal het bekende luldklokje weer
haar vriéndelijke klanken kunnen laten
Lt hooren.
en Bolsward,
Ds. Tammlnga dankte namens de familie
voor de groote belangstelling,
WITMARSUM. Vrijdagavond j.l. hield de N.
V. B, voor leden en belangstellenden een
vergadering in het R.K. gebouw. Een 40-tal
aanwezigen luisterden met groote aandacht
naar Pater van Straaten, die punt 2 van het
N. V B.program behandelde, nl. beveiliging
van het gezin. Er was veel nabespreking
over het een en ander.
gekeken. Ik verwacht er niets van.”
Een land waarover zoo geoordeeld wordt kan
niet vee] meer verwachten. Het heeft geen
moreele rechten meer tegenover Indonesië,
Het heeft n'teen nog maar schuld, schuld,
die alteen nog afgedaan kan worden door,
het recht van de ander te erkennen en zich
dienend heschlkhnnr te stellen bij de ver
heffing van die ander.
Funest |s het gepraat van een man als adml-
vla. waar hij zei, dat naar zijn meening van
een onafhankelijk worden van Indonesië geen
sprake kan zijn en dat |n de eerste plaats
de voor-oorlogsche verhouding tusschen den
Archipel en Nederland hersteld moet worden
zooals het in vredestijd was. Dan pas zal
't oogenbllk voor besprekingen gekomen zijn.
Zulke taal Is alleen maar geschikt om het
bestaande wantrouwen tegen Nederland bij
de Indonesiërs te vergrooten evenals de mo
tie van Poll dat deed, de onderhandelingen
te bemoeilijken. Men geve ér zich rekenschap
van: het vertrouwen Is weg en kan alleen
herwonnen worden door ruiterlijke erkenning
van Indonesië’s rechten en eerlijke aanbie-
g van hulp onzer zijds, Alteen dan schijnt
er kans, dat men ons eens weer uit eigen
vrije wil als bondgenooten zal aanvaarden.
Vk.
reserve 400 gram brood.
500 gram rijst of kinderm.
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
ZONDAG 17 FEBRUARI 1946
NED. HERV. KERK.
Arum. 9.30 u. Ds. Bonting van Exmorra.
Baijum, 9.30 u. de heer K. Twijnstra van
Sneek. Bolsward, 9.45 u, Ds van Wijk. Bols
ward. Ev. in Ons Gebouw 9.30, 11 en 5 u.
Ds. Oskamp. Alllngawier. 1.30 u. Ds. Bon
ting. Ferwoude. 2 u. Ds Brink. Hindeloo-
pen. 9.30 en 2 u. Ds. Wouda. Kimswerd.
19.30 u. Ds Éijleveld Itens.. 9.30 uur Ds
Vink van Bolsward. Kubaard. 1.30 u. Ds.
5. De C. H. U. erkent, bij eenstemmigheid de Bres. Longerinouw. 9 en 1.30 u. Ds. Gel-
in groote lijnen, het bestaan van meenings-derman. Lutkewierum. 1.30 u. Ds. Dekker
verschillen op bepaalde terreinen. Zij kan van Scharnegoutum. Makkum, 9,30 u. Ds.
zich niet thuis gevoelen bij de A.R., waar Brink van Gaast en 5 u. Ds, Kentie' van
de strakke organisatorische lijn gevolgd
wordt, steeds de leiding volgt en naar bui
ten geen meeningsverschillen laat blijken.
6. Groot is het verschil ten aanzien van
het onderwijs.
7. Voorts is'de vrees gewettigd dat de A.
R. niet de juiste sociale koers zal volgen.
De C. H. U. moet voorstaan: een zeer voor
uitstrevende’, sociale politiek.
8. De bezwaren richten zich voorts tegen
1 de economische koers, welke van de A. R.
i gevreesd wordt. Gedacht wordt aan de z.g.
deflatiepolitiek vóór den oorlog en het hard
nekkig verzet tegen de devaluatie van den
gulden.
SCHRAARD, 8 Febr. Hedenavond werd er
in de Ned. Herv. kerk 'n samenkomst belegd
door de gezamenlijke jeugdvereenigingen,
waarin als sprekers optraden Dr' S. D. At-
tema te Workum en Ds. H. J. Hoek van
Gaast c.a
In een klemmend betoog belichtte eerstge
noemde den nood van onzen tijd, waarbij hij
deed uitkomen, dat deze nood allereerst
moest worden gezien als onzekerheid en on
veiligheid.
Ds. Hoek behandelde onze taak in dezen tijd
die hij omschreef als een dienende taak. Ook
Christus was niet gekomen om gediend te
worden, maar om te dienen.
Ds. D, J. de Reus ter pléatse, sprak een
woord van dank aan belde sprekers en sloot
de speciaal door de jeugd goed bezochte
Teade voor onze Frieoche kaatssport meer samenkomst met dankgebed,
dan 25 jaar heeft beteekend en hij dan ook
NIJLAND. Voor het fonds „Nederland helpt
Indlë” is In ons dorp en Wolsum gecollec
teerd een bedrag van f 1491.45 en in Fols-
gare f 355,50.
WOMMELS. 8 Februari werd alhier een fees
telijke jaarvergadering gehouden van den
N. C. L. B. in samenwerking met de afdeeling
zuivel.
De voorzitter A, Faber opende op gebruike
lijke wijze. Hierna volgden verslagen van
seen en penn De kas sloot met een batig
saldo van f 14.52, terwijl het ledental thans
26 bedraagt. Twee inleidingen werden ge
houden door D. Douwma en H. Hemrïka
I over: „Waarom organiseeren” en „Noach na
de zondvloed”, afgew. door voordrachten en
zang. De voorzitter ontpopte zich als dichter
I waarvoor de vergadering waardeering had,
i de
ig her
dacht. In vele brieven en kaarten uit alle
ipeHjk
t uit
min ofte mcar ófmolkcn en moaaten
opweidzie. Sel« in leek kin dêr-
a en kuil kinne lang net dwasn
hwat gers kin. Hwerom dat sa is, hat de wit-
lenskip moai krekt ütsocht en sa witte wy nou,
dat by de heawinning en it ynküljen frijhwat
fan de béste fiedingsstoffen forlorn geane.
Yn koarte wurden is it sa: it krêftfoer moat
oanfolje, hwat by de heawinning en it kuiL-
meitsjen forlern giet. Wol men de behoefte
oan krêftfoer lytser meitsje, dan moat men
sjen, dat it gers op in bettere manear woun
wurdt, in oare wei is der net. Oan diz tiid ta
hat men dat op trije manearen bisocht. Alder-
earst troch forbettering fan it heameitsjen.
Sünder mis hat dit stribjen fortuten dien: ma-
sjines, ruterstokken, heaniserij makken de ün-
getiid wisser en koarter.,
By it ynküljen hat de Finske methoade yn
party kontrijen ek skoan foldien. De winst wie
binammen, dat de forliezen oan U kostbere
aeiwyt folie lytser waerden. Mar yn de swiere
klaeihoeke binne noch de ruterstokken noch
it ynküljen mei sür, botte populair wurden.
Meiskien sil de Vitasan-methoade der hwat
better yngean, mar wy witte oan diz tiid ta
noch net of Vitasan like goed wurkje sil as
sür, dat is noch ófwachtsicn; de iene foldocht
it goed, de oare net. Mar dit stiet wol fést, mei
beide methoades komme wy net fier gcnftch.
In jier of tsien lyn binne der nije Ijochtpunten
komd. Binammen yn Ingelén bigoun men to
gersdruijen, net mei dp sinne as maet, mar mei
de stienkoal as kompagnon. Yn in pear wurden
komt it hjir op del, dat inen it gers sa efter de
masjine wei yn in droegerij bringt, hwer’t yn
greate trommels of op eesten droege wurdt
troch waerme lucht. Óp trije plakken yn üs
provinsje hat men sokke droegerijen boud, to
witten yn Burum, op it fleanfjild by Ljouwert
en yn Langwar. Letter binne der op géns oare
plakken droegerijen boud en dit giet jit alle
dagen noch fierder. Binne wy goed op 'e
hichte dan sil ek oan de bikende fabryk fan
Bakker op it String in gersdroegcrij komme,
De measte fan dy droegerijen wurkje neffena
it systeem: Hubcrt-Kaloroil, allinnich dy to
Langwar docht is oars, dêr hat men it systeem:
Pahrson-Stork. Yn de jierren foar de oarloch
makke men to Langwar gerskoeken, ft droege
gers wie mei moal ta koeken parse en dizze
foarm foldie de boeren bést. Mar ek it oare
giet der goed yn. De oare wike wolle wy der
noch efkea oer op 'e tekst T. d. J.
Sneek. Comwerd. 1.30 u. Ds. Tamminga
van Pingjum. Parrega. 9.30 en 2 u. Ds. de
Loos. Piaam. 9 en 1.30 u. Ds. Molenaar
(H. A, en Dankz.) Pingjum, 9.30 u Ds.
Tamminga. Zurich. Ev. 1-.30 u. de heer
Tietema (Voorb.) Oosterlittens. 10 u. Ds.
van Andel van Spannum. Schraard. '1.30
u. Ds. de Reus. Spannum. 9.30 en 2 u. Ds.
van Andel Tjerkwerd. 9.30 en 2 u. Ds van
der Brug, Tzum. 9.30 en 1.30 u. Ds. Nieber
Westhem. 9.30 u. Ds. Gordeau Wolsum.
1.30 u. jeugddienst Winsum^ ,0 u. D».
Postma. Winsum. Ev. 1.45 u. de heer Nau-
ta van Sneek. Witmarsum. 9.30 u, Ds. de
Reus. Witmarsum. Ev. 2 u. Ds. Bek$ van
Harlingen. Wommels. 9.30 -ên 2 u. Ds. de
Stoppelaar,
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward, 9.45 u, Ds. L. Bonga van' Leeu
warden (Fryske tsjinst) .Hindeïoopen. Geen
dienst Itens. 9.30 u. Da. van der Slooten
Baard. 2 u, dezelfde. Makkum. 9.30 u Da
Doijer van Warga, Witmarsum. 2,30 u. de
zelfde.
GEREF. KERK,
Arum. 9 u lezen en 1.30 u. Ds, van der
Waal van Pingjum. Bolsward. 9.30 en 2.30
u. Ds. Engelkes van Delft Tjerkwerd. 9,30
en 2 u. lezen. Tzum, Ds. Brouwer van Har
lingen Hindeïoopen. 9.30 en 2 u. D«, Jan
nen (H. A. en Dankz,),
geldig van 17 Febr tot en met 2 Maart.
Bonkaarten KA, KB, KC 603:
040 tm 046 algemeen 800 gram brood.
038, 039 algemeen 200 gram bloem
037 algemeen 400 gram suiker,
035, 036 algemeen 250 gram margarine
034 algemeen 100 gram kaas
033 algemeen 100 gram kaas (extra rants.)
B 13 reserve 800 gram brood
B 14 reserve 1 kg aardappelen.
Bonkaarten LA, LB, LC 602:
021, 022, 023, vleescht 100 gram vleesch
017 aardappelen; 2 kg aardappelen
A 07 melk: 1>/^ liter melk
E 07, C 07 melk: 3 liter melk
Bonkaarten KD, KE 603:
540, 541 algemeen
538, 539 algemeen
537 algemeen
536 algemeen
535 algemeen
534 algemeen
533 algemeen
D 13, D 14
E 13 reserve
Bonkaarten LD, LE 602:
521 522, 523 vleesch:
517 aardappelen
D 07, E 07 melk:
Tabakskaarten enz,:
T 13 2 rantsoenen rook- of shagtabak
(geen sigaretten of sigaren).
100 gram choc, of sülkerw.
2 rantsoenen tabaksartikélen
(geen import-clgarctten)
De rayonleider, De fa. P. HAAGSMA, frult-
engros, maakt bekend, dat deze week de de
taillisten in Groenten en Fruit in de gcmeerir
ten BOLSWARD, WONSERADEEL, HEN-
NAARDERADEEL en WIJMBR1TSERADEEL
zijn bevoorraad met SINAASAPPELEN op
bon F 04 (1 pond per persoon).
Tevens zijn de navolgende zaken aangewe
zen als Schippers- en Ziekenwinkels, terwijl
daar tevens de repatrieerenden en de even
tueel nog na té komen bonnen kunnen wor-
denjngelevcrd. T.w.: W Visser^ Woudsend,
ward,
Nawijn, Bolsward.
gaan
ken. Geen 1
historische rechten onzerzijds.
ten! Dat wordt in conservatieve kringen wel
nesië Indertijd veroverd met geweld. En on-
1 j l i Indo
nesië veel onrecht gepleegd. Stellig, wij heb-
1 1(f ffebracht.
Maar in veel schoten wij ook te kort. De
A Djajadlningrat, re
gent van Serang en lid van de Raad van
Indlë, is in dit opzicht veelzeggend; hij
verklaarde: „Het spijt me, dat ik het zeggen
dat Hofland Indlë moet opvoeden, den weg
moet wijzen naar grooter zelfstandigheid.
Halen, wat er te halen vélt, dat is het eenige,
dat gebeurt. Dat is de oeconomische poli
tiek, dit is alles, wat we zien. Wat doet men
om Indlë oeconomisch weerbaarder te ma
ken? Besnoeien op diensten van vitaal be
lang voor de ontwikkeling van de landbóuw
en andere middelen van bestaan. Wat ge
beurt er aan werkelijke bevordering van de
Inheemsche nijverheid? Praten en schrijven
daarover, daaraan |s geen gebrek. Maar als
het on daden aankomt, op het verschaffen
van de middelen, dan Is men niet thuis, Ik
üat men nis vrije en onafhankelijke natie de i heh het allang gezien en achter de schermen
hulp vnn Europeanen ntet missen kan. houdt tv at* rtln+a traes
dat' per sé In,' dat die hulp door Nederland
moet worden vereend? Voor hun eigen ge
voel geenszins,
zullen
vooronderstellin,
ncn i
Nederfnnd nog niet bereld'zlln om hun récht
op vrijheid en onafhankelijkheid onvoor-
wanrdelijk te erkennen. Hun leus zal zijn:
over onze ve'rhoudlngen in de toekomst,
Maar wij Indonesiërs zelf maken uit of wij
ons vrij geworden tot Nederland zuilen wen-
ons volksbestaan.
hun verlangen door onderhandelingen hopen
het geweld wijzen zij als ongeëigend af. An-1 vooronderstelling en zal ’n opossing ui
deren daarentegen zien heel wel in, dat hun delijk slechts bereikbaar blijken, indien
vnjneia vooralsnog aiieen oinnen rijusver- uitgaat var
band kan worden verwezenlijkt, dat Indone- indonesië’s onvoorwaardelijk recht op~ vrij
heid en zelfstandige bepaling van eigen po
sitie onder aanbieding onzerzijds van mede
werking bij de verdere opbouw van het In
donesische staatsbestel. Misschien, dat dan
de leidende figuren daar, erkennend dat Eu-
ropeesche hulp niet ontbeerd kan worden
deze van Nederland zullen vragen en aan
vaarden en met Nederland nader overleg
willen plegen over de wijze van hun samen
werker. en samenleven.
Maar één ding make men zich duidelijk; ook
een laatste rest der oude koloniale gedach
te, gelijk die voortleeft in de vanzelfspre
kendheid van beider samengaan, zal men
hebben op te geven. Indonesië’s recht op on
afhankelijkheid zal men rondweg hebben te
erkennen en daarvan zal men hebben uit te
zulten besprekingen vruchtbaar blij-
prestige politiek, geen gepraat over
i rechten onzerzijds. Historische
rechten zijn niet identiek met zedelijke rech
ten I Dat wordt in conservatieve krfngten wel
een» al te veel vergeten. Wij hebbenjndo-
recht verjaart nimmer! Wij hebben in
nesië veel onrecht gepleegd. Stellig, wl.
ben er ook veel goeds tot stand gebracht.
I zz. x
klacht van Pangeran A,
gent
Indlë, Is in dit opzicht veelzeggend;
verklaarde: „Het spijt me, dat ik het ze.
punt
C-
zêlfstandigheid willen, daaraan behoeft niet
getwijfeld te worden. Het is slechts dc _a, t
vraag hoe zij die vrijheid en zelfstandigheid Indonesische vrijheidskamp, die
zien, binnen of buiten rijksverband. Daar zwaren hadden tegen de in de
lijkheid streven, wier leuze is: los van Ne-vertegenwoordiger van de Kroon.
len, hoe hun status in de wereld en tusschen welker verdienste wij overigens gaarne er-
n kennen en die duidelijk blijk geven van de
Alleen daarin zijn zij gematigden, dat zij oprechte wil onzer regeering om tot een
L— 1 ‘4 voor bejde partijen aannemelijke oplossing
te kunnen verwerkelijken; de methode van te geraken juist in deze reeds genoemde
het geweld wijzen zij als ongeëigend af. An-1 vooronderstelling en zal ’n opossing uitein-
deren daarentegen zien heel wel in, dat hun delijk slechts bereikbaar blijken, indien men
vrijheid vooralsnog alleen binnen rijksver- uitgaat van de onomwonden erkenning van
l 9 Febr. Gister is de
l«l nsu, ..SI», RVIlC, WC-
geroofd op 15 April 1943
4 de to
ren te worden geplaiitst. Hiermede keert
ons dorpje terug.
9e Febr. Aan de vlasfabriek
I werd door het. personeel afscheid genomen
van den machinist J. Koorda wegens vertrek
naar Oudeschoot. De scheidende machinist
en diens echtgenoote werden toegesproken
door bedrijfsleider A. Boonstra, die als blijk
van waardeering twee schilderijen offreerde.
Met muziek, zang en voordrachten werd de
middag verder gevuld.
noemde vooronderstelling in deze gematigde
vorm zal willen en kunnen aanvaarden. Zal
men haar niet blijven voelen als een ver
zwakte rest der oude koloniale gedachte,
dat Nederland van Indonesië het recht heeft
een verder samengaan ook pis voorloopig-
heid te blijven verwachten? Wij meenen van
wel. Reeds hoorden wij van stemmen uit het
7 groote he-
zwaren hadden tegen de in de regu^.**-
zijn er, die naar onmiddellijke onathanke- voorstellen geprojecteerde positie van de
lijkheid streven, wier leuze is: los van Ne- vertegenwoordiger van de Kroon.
derland en volstrekt recht om zelf te bepa-o.i. schuilt de fout van deze voorstellen,
de andere volkeren zijn zal.
sië bij de huidige stand van zaken politiek,
economisch en cultureel de hulp en de
steun van Nederland nog niet zal kunnen
missen. De vraag is voor hen slechts, op
welke wijze de positie van Indonesië binnen
rijksverband geregeld worden zal. Daarover
zal het voor hen gaan bij de besprekingen
met de vertegenwoordigers van de Neder-
landsch» regeering.
En aan Nederlandsche zijde? Ook daar zijn
er, die de leus aanheffen: Indonesië los van
Nederland en wel dadelijk. Dit standpunt
wordt ten onzent vooral door de commu
nisten ingenomen, waarbij wij de vraag bui
ten beschouwing willen laten, of zij, nog
steeds volgelingen van Rusland door dik en
dun dq meest aangewezenen zijn om in het
gezelschap van hun vrienden, de bezetters
van Azerbeidzan, voor deze oplossing te
ijveren. Is het geen mqten met twee maten,
als men over de Russische methode in Iran
geert afkeuring uitspreekt, maar over de hou
ding van Nederland (en Engeland I) in Indo
nesië ntet scherp genoeg In zijn oordeel
|can zijn? Maar dit tusschen twee haakje».
Er zijn echter ook anderen, die de onmld-
dellijke scheiding Voorstrtan. Daarnaast zijn
er ook ten onzent, die inzien en volmondig
erkennen, dat Indonesië recht op vrijheid en
zelfstandigheid heeft, maar deze alteen bin
nen het verband van ons koninkrijk te ver
wezenlijken achten, ja voor wie dit een van- t
zelfsprekendheid is. Alteen van deze voor- moet; er js ’niets meer over van het besef,
onderstelling uit willen zij de onderbande-
Ilngen gevoerd zien.
Overziet men aldus de posities dan moet
het, zoo lijkt het, mogelijk zijn, dat tusschen
de gematigden aan beide kanten, voor zoo
ver zij op het standpunt staan, dat Indonesië
en Nederland vooralsnog op elkander aan
gewezen zijn, overeenstemming wurdt be
reikt. Wil erkennen hun recht op vrijheid
binnen rijksverband en zij erkennen, dat hun
vrijheid voorloopig althans alteen met Euro-
peeKhc hulp en steun bestaanbaar i». Maa.
Juist hierin schuilt een laatste moeilijkheid.
Uok al erkent men van Indonesische zijde,
hulp vnn Europeanen niet missen knn, houut
moet worden vereend? Voor hun eigen gi
De Indonesische nationalisten
luist In die vanzelfsprekend geachte
onderstelling van het samen blijven bin-
rljksverbanu het bewijs zien, dat wij In
- - ij
oji vrijheid en onafhankelijkheid
A M M/l «at 11 1# I I t
eerst onze vrijheid erkennen en dan praten rRn’i'Heifrlch’ opeen ‘pêrsconférëntie'te Batti-
over onze verhoudingen in de toekomst.
Maar wij Indonesiërs zelf maken uit of wij
den om ïncdewerklng bij de opbouw van
ons volksbestaan,
En nu Ugt o.i. hier do moeilijkheid, dat men
ten onzent, ook In regceringskringen nog
Steeds veel te veel uitgaat van de gedachte:
Indonesië vrij, maar natuurlijk in de zin van
zelfstandig deej van het koninkrijk, Ook de
verleden Zondag van regeerlngswege ^pu
bliceerde voorstellen ademen nog deze geest
Wel Is er in zooverre vergeleken bij vroe
ger een verschuiving in de opvattingen te
constatecren, dat men het samengaan als
voorloopig stelt, terwijl vroeger alteen spra- ,ding van hulp onzer zijds. Alteen dan schijnt
kc was van een blijven binnen het rijksver-
band zonder meer, maar het blijft toch de
Vraag, of men van Indonesische zijde de ge-
voor altijd in de herinnering zal blijven
voortbestaan. Hij sprak woorden van troost
tot de familie en wekte de zonen op de groo
te naam van hun vader straks eer aan te
doen.
Hierna werd Teade Zijlstra naar zijn laatste
rustplaats gedragen, waarbij de heer O.
Zaagmans als voorzitter der kaatsvereen.
„Witmarsum” aan de groeve een laatste sa
luut bracht aan een kaatser, die voor wit
marsum onvergetelijk veel heeft beteekend.
Na de teraardebestelling spraken nog reep,
de heer Th. de Groot als voorzitter van den
N. K B., de kaatser Y, Bouma als voorzit
ter der Vereen, voor kaatsers, de heer Mr.
K. Bijlsma voor de P. C. Franeker en de
heer S. Tlgchelaar, namens de L.K.C. Leeu
warden. I
Alle sprekers roemden den overledene als WOMMELS. Het 50-jarig bestaan van
kaatser van groot formaat, die bij zijn ma- kleermakerij Smits |s in familiekring
x -j- „eachtwas. 7 „1
bloemstukken van cie kaatsver. 1 deejen der provincie kwam het onbertej...
Witmarsum, de N. K, B„ de> P. C., en van werk, ook van wijlen A. W. Smits tot uit-
de kaatsvereenigingen Franeker, Leeuwarden I drukking.
TZUM, 6 Febr. Verleden week had de ver
gadering plaats van „Dorpsreiniglng”. Voor-
i zitter J. Buwalda. Uit het verslag bleek, dat
de kas sloot met een klein batig saldo. Het
werk van den dorpsrelniger werd gewaar
deerd aangezien er geen klachten bij het be
stuur waren, binnengekomen.
KUBAARD. Bedankt voor Bellen door Ds.
P. H. de Bres.
OOSTERLITTENS,
7 Febr. Donderdagavond I
Fppn Wifmnraiim” rlln !p 1
|WCer r
lijk naast de kleinere klok van 515 kg,
dezer dagen ook wordt verwacht in
Besloten Is op' de kermispartij een uitnood!-^dorntp^pnjff Ke8chled®nis en cultuur in
glngawedstrijd te houden voor Sen., waar-1 °n! Dd°r,p V
aan extra prijzen zijn verbonden ter gele-1
genheid van het dan 60-jarig bestaan der
vereen. De medailles voor de jongerfswed-
strijden in 1944 en 1945 werden aan de win
naars uitgereikt. Met ingang van de kermis
partij zal als koningswisselprijs de „Teade
Zijlstra-beker” worden uigereikt. Ook voor
de ledenwedstrijd zal voor beide klassen een
koningswisselbeker worden uitgereikt, die
door kaatsliefhebbers zijn aangeboden. Een
voorstel tot wijziging der junioresbepaïingen
werd bij den N. K. B. ingediend. Na ont
vangst der beschrijvingsbrief der N. K. B.
zal een 2de vergadering worden gehouden.
ARUM, 12 Febr. Ds. Wagenaar van Reitsum
heeft het beroep naar de Geref. kerk alhier
aangenomen.
MAKKUM. Ds. A H. van Drooge sprak 11
Febr. in hotel „de Prins” voor de N.V.B.
De hoofdinhoud van zijn rede was het be
ginsel: De menschelijke persoonlijkheid, ge
roepen tot verantwoordelijkheid, zoowel
voor de ontplooiing van eigen gaven als voor
de gemeenschap, te doen eerbiedigen door
zin voor waarheid, gerechtigheid, barmhar
tigheid en naastenliefde. Over enkele pun
ten had gedachtenwisseling plaats.
MAKKUM. De heer J. M. van Kuiken, on
derwijzer aan de Chr. school alhier, is 'als
zoodanig benoemd te Oude Wetering.
MAKKUM. Twee visschers, met hun vaartuig
liggende in de haven van Breezand ontsnap
ten ternauwernood aan verstikking door ko
lendamp. Buurlui-visschers bemerkten de ge
vaarlijke situatie.
PINGJUM. De afd. Pingjum van den moder
nen Landarbeidersbond hield 6 Febr. bij J.
van der Zee een feestelijke jaarvergadering
waarin het 40-jarig bestaan van het N.V.V.
werd herdacht. De heer Cloo sprak een pro-
pagandawoord, waarin hij de geschiedenis
van 40 jaar N.V.V. behandelde en een op-
wekkingswoord sprak tot aansluiting bij den
Landarbeidersbond.
PINGJUM. Onze klokken, welke door de
Duitschers waren weggehaald, zijn beide
weer terug en hangen reeds weer in den
toren. Dinsdagavond 6 uur hebben beide een
kwartier lang geluid. -
WONS, 11 Febr. Het bestuur der Oem. Chr.
Hist. Klesvereéniging „Chr. Volksbelang”
(afd. Wonseradeel) in vergadering bijeen,
heeft na uitvoerige besprekingen unaniem
het besluit genomen instemming te betuigen
met het adres dat de heeren Mr. A, A. van
Rhijn c.a. gericht hebben aan het Hoofd
bestuur van de C. H, U. In dit adres wordt
in een 8-tal punten duidelijk aangetoond, dat
de C. H. U de Federatieve Samenwerking
met de A.R.parti] beslist moet afwijzen.
