De huidige politieke partijen
I
I
Madedctllngcnbhd vanwege het Militair Gezags district Sneek. Vemhljnt 1 p> week
5
tl
ANS
I
5
Bonnenlijst
(Vervolg)
I swart
heek
litmarsiii
ting woi
een
el
r
O N'
■EF. 40
(ARE
Buitenlandsch Overzicht
Stadsnieuws.
- m Redactieraad; Tj. DE JONO, Ds. J. VINK en J. VISSER Q
2e Jaargang No. 1U Gedrukt l o. v. m. o. bij de Fa. a. j. osinga - Bolsward Vrijdag Maart '740
Uit den Omtrek.
Fan de Martiny-toer.
T. de J.
Predikbeurten.
Burgerlijke Stand.
Aan de lezers van hat
Bolsward’s Nieuwsblad!
de
i
haar
E BOE8
personen, ge
ien NA
S.
'8'
d,
als hier-
ats vin-
kunnen
i Maan-
n.kaarten
zelfver
heffende
bij ont-
es over
ia NIET
gen een
ERS en
ID roept
i ambt»
Katholieke Volkspartij). Zij
gesproken rechts,
meer links. Duide-
V 16
X 16
de tijds-
Ibanden
komen
rak van
el
LE 604;
s kaarten
De uit-
skaartei
en van
aat.
aanvra-
-THOEi
modelltt
)ok HE
van Ui
«randelta
vijf
inds de
familie-
en aan-
telken»
GE 508
KE 604,
M.
■en naar
.perings-
604.
ren naar
Gecom-
voor hi
ensioen
:oegestaa
tingen i
LUM
>WARD
d. Mol»
I ingeltj
flags ni«
-10 17.1!
-30 17.1
.55 18-
r ..grooi
at. Nq
itszakti
>or steed
n-Rijwis
ng hemh
iat U ee
rijgt. Ooi
ins; van
TJERK-
1 Greon-
12 voor
n, Don-
>r Hich-
15 voor
12 voor
U Wil UI Wil l Vil Jli IV 1U11 HKU UIIJ
toer syn krêften weromwoun,
Greate mannen komme faken fan lytse plak
jes. De stêd fan de Martiny-toer kin der
great op g<
ide Universif
naria fan Apeldoorn en
kopssetel yn jt fiere China. Oan de' nil
kop en «yn famyljo tis he'rtlike lokwl;
r. Mulo,
oevelim
toedigstt
ird:
\MSAU
voor dt
ommelsi
an 9-12
Kubaard
iaard en
or Item,
6 Maar!
lXPRES
aoois ont
leintuun
n levert
italagei
lein 1(
ontspannings-
:hl
ersonen,
e de vo-
n (goed
bon, be-
rden at-
van 9-12
en Vrij-
art.
oon heb-
rwaarde
an bon-
ersnape-
a.s. op
9-12 en
Ipunt eventueel zou inne-
:h niet met een politiek
niet-lnmenging kunnen volstaan In Bel
gië nog geen vernelderfng van den politie-
ken horizon, ook Spaak slaagde er niet In
in Ned, Indlö
k onderhandelingen aan
vangen, Sjahrir’s positie heet na $le vorming
krijgt wel den indruk, dat de onderhandelin
gen moeilijk zullen zijn.
TOEKIJKER
Festeljoun yn ’e Doele. De seal wie skjin ütfor-
koft. t-2- J
waerden de ónderskate nómers flot öfwurke.
De eigen toanielklub spile ónder regisseur
Gerritsma: „Yn ’e Fóke" fan D Zylstra
„Blyn Spul” fan Sj. Steensma. It earste op
treden hat de lju tige foldien en jowt hope op
’e takomst. De sjongklub, dy’t nou al goed 70
near Fl.
Bergen fan Sniti fjouwer Fryske lieten en
den wej
De Perzische kwestie is weer met groote
scherpte op den voorgrond getreden. Rus
land heeft geweigerd zijn troepen uit Azer-
zeidsian terug te trekken zoolang de toe
stand er niet opgehelderd is. Aan den Per-
zischen minister-president Sultaneh, die voor -
onderhandelingn te Moskou verblijft, zoud.n
de volgende eischen gesteld zijn; een bond
genootschap, erkenning door Teheran van de
zelfstandige regeering in Azerbeidsjar, een
Perzische buitenlandsche politielc^gebaseerd
op de Russische petroleumconcestiés voor
de Russen, Perzische troepen onder Russi
sche adviseurs in Azerbeidsjan. In het Per
zische parlement is felle kritiek op dit Rus
sische optreden geoefend, maar anderzijds
demonstreert de Russisch-gezinde partij in
dat land voor Moskou. Heel de wereld wacht
met spanning af wat de Ver Staten en En
geland zullen doen en of de Perzen de zaak
nu weer voor den Veiligheids; aad zullen
brengen. Het gaat overigens niet alleen om
het recht van een kleine natie tegenover een
groote, maar men dient er ook wel op te
letten dat hier groote politieke en economi
sche belangen van Engeland en de Vereen.
Staten zelf op het spel staan: in strategl-
schen zin is de aanwezigheid van Russische
troepen in het Noorden van Perziö een be
dreiging voor Turkije zoowel als voor de
verbindingslijnen van het Engelsche Ge-
meenebest, In economlschen zin voelen zoo
wel de Ver. Staten als Engeland zich niet
lekker met de Russen zoo dicht bij hun pe-
troleumvelden in Perzië en Arabië. Dat on
der de gegeven omstandigheden de lang ver
wachte redevoering van Churchill in de Ver.
Staten gehouden groote belangstelling wekte
behoeft niet te verwonderen.
Sprekend niet namens de Britsche regeering
doch strikt persoonlijk, pleitte Churchill voor
voortgezette innige militaire samenwerking
tusschen de Vereen. Saten en het Fritsche
Gemeenebest, wat misschien ten slotte zou
kunnen uitloopen in een gemeenschappelijk
burgerschap, maar in ieder geval door over
stelpende macht den vrede zou verzekeren.
Waarschuwend tegen communistische en
neo-fascistische stelsels, veroordeelde hij,
met alle bewondering voor ’t Russische volk
en Stalin, het Russische streven naar expan
sie dat werkte achter het stalen scherm, dat
de onder invloed van Rusland staande lan
den afsloot van West-Europa, waar de com
munistische vijfde colonne trouwens dit Rus
sisch streven steunde. Kan eventueef de Per-
ziche kwestie een harde noot om te kraken
worden voor de tweede zitting van den Vei
ligheidsraad, de Spaansche kan dat ook als
Frankrijk zijn zin krijgt en ook deze wordt
er behandeld.
Dat is op het moment dat we dit schrijven
nog niet zeker omdat Londen en Washington
nog geen besluit hebben genomen over de
voorstellen welke Parijs hun inzake het
Franco-regime heeft gedaan. Wel hebben
Amerika, Engeland en Frankrijk samen een
gemeenschappelijke verklaring afgelegd,
waarin wordt gezegd, dat het Spaansche
volk zijn eigen regeeringsvorm zal dienen te
kiezen en de drie mogendheden derhalve niet
in Spaansche binnenlandsche kwesties tus
schen beide zullen komen, doch dat zij geen
vriendschappelijke betrekkingen met een
land kunnen onderhouden, bestuurd door een
regiem, dat zijn ontstaan dankt aan de kwa
de machten die door deze zelfde drie mo
gendheden, zijn neergeslagen. De verklaring
spreekt de hoop uit- dat de ruimdenkende
Spanjaarden in staat zullen blijken met
vreedzame middelen Franco te verwijderen
en de Falange uit te schakelen, waarna een
tusschentijdsche regeering, die de democra
tie wil waarborgen, op steun kan rekenen.
Tegelijkertijd publiceerde Washington een
aantal Duitsche documenten waaruit bleek,
dat Franco Duitschland in den oorlog ge
steund had. Ook in dit licht bezien, lijkt de
gemeenschappelke verklaring nogal vrij mrfk,
mede omdat Frankrijk zou hebben voorge
steld de Spaansche kwestie voor den Vei-
ligheidsraad te brengen, omdat zij de wereld
vrede in gevaar brengt. Wanneer de Veilig
heidsraad dit standpunt eventueel zou inne
men, zou men toef
van i
1.
o
e
ARUM, 5 Maart. Onder leiding van den heer
O. Kooijenga werd het 40-jarig bestaan van
liet Ned. Vakverbond gevierd. De heer H. van
Dijk van Leeuwarden, propagandist voor de
arbeiders, hield een propaganda-rede.
Het was een zeer gezellige avond.
5 Maart. Onze plaatsgenoote Lucie Suier-
veld-Bruinsma behaalde op een wedstrijd in
het reciteeren te Scharnegoutum een eerste
prijs en te Pingjum een tweede prijs in de
afd Ernst.
5 Maart. Heden werd een ledenvergadering
gehouden van Volksonderwijs.
Als nieuwe Besturslcden werden gekozen de
heeren Dr. Danes, Joh. van Zandbergen, S.
Kiestra, Y. Elzinga en Mej. M. Kerkhoven. Als
propagandaleden werden benoemd de dan.es
G. de Groot-Tolsma en M. Hilverda-Kuiper.
De heer Rienks sprak eenige zeer waardeeren ie
woorden aan het adres van de aftredende be
stuursleden.
MAKKUM. 28 Febr. en 1 Maart gaf het Krite
koor „Makkum” dir. B. de Vries Jr., een zang-
ig van „It Makku-
Krite toaniel” in hotel „de Zwaan”. Er
uitvoering met medewerking
mer Krite toaniel” in hotel
werden in het geheel 7 stukken verdienenste) jk
gezongen. Maar ook het Kritetóaniel had met
zijn stuk „De Nijboer fen Lyklema-state” v-el
succes.
4 Maart. Heden hield het waterschap
*- J -J "J il-
:rg. van Ingelanden. De voorz. de heer
H. K. de Jong herdacht in zijn oj e-
i
Secretaris-Ontvanger Lucas Kingma. De rr de
Haan
Sluitingskwestie.
Bedrijfshoreca afd. Bolsward heeft Maandag
avond een openbare protestvergadering belegd
in Hotel de Wijnberg tegen de bestaande po
litieverordeningen omtrent het sluitingsuur.
Drie sprekers voerden het woord, n.l. de hee
ren de Jong, gewest, secr. U„
dir. Provinc. V.V.V.; Mulder, voorz. Ver. Ho- roppen yn Liangfu yn China,
telpersoneel. I - - - -
Vooral keerden zij zich tegen het feit, dat die troch dizze dingen. Yn de bittere oarlochs-
gelegenheden „waar iedere vermoeide reiziger 1 üorrpn ha wv hifnrht H» nnh.1. Prr«f Flr
tegen een bepaald honorarium een stukje huis
kamer kan vinden”, zooals de heer H. King
ma het in zijn nabeschouwing uitdrukte, om
8 uur moesten sluiten.
Er werd een comité samengesteld dat de actie
zal voortzetten.
Er moest te veel blijven liggen. Er mount
te veel op de vaste rubrieken besnoeid wor
den, U moest soms het hoofdartikel missen,
vaker nog de rubriek: Fan de Martinitoui
het allervaakst: het buitenlandsch overzicht
Redactieraad en Drukker hebben zich daar
op uitvoerig beraden. Het is altijd weer het
oude lied: tekort aim plaatsruimte door het
klein formnat van ons blad. En we ver
zuchtten: konden we manr elke week met
een dubbel blad verschijnenI Dan waren olie
moeilijkheden opgelost. Wij zullen in die
richting nog een poging wagen. Wij gaan
naar Den Haag en Amsterdam om te trach
ten een grootcr paplertoewljzlng te verkrij
gen, Lukt dat, dan is alles O.K.I Tot zoo
lang hebbe men geduld, Wij hebben afge
sproken: de vaste rubrieken zullen in ieder
geval voorrang hebben; plaatselijk nieuws
moet daar voorloopig bij achterstaan, hoe
vervelend ook. Laten daarom corresponden
ten niet boos worden, die een door hen in
gezonden verslag niet opgenomen zien. En
laten lezers uit een bepaalde plaats zich niet
ergeren als een voorval uit hun stad of dorp
niet vermeld wordt. Plaatselijk nieuws is
belangrijk, wij erkennen het. Maar de alge-
meene voorlichting is belangrijker. En daar
om dient die voor te gaan. Ons blad moet
voorlichtingsorgaan zijn en blijven. Dat is
de wil van de redactie en haar opdracht van
hoogerhand.
Wij spreken af: wij doen ons best om tot een
grooter formaat van de krant te komen.. En
U, lezer en correspondent, bezit zoolang Uw
ziel in lijdzaamheid.
250 gram jam, stroop, enz
50 gram the»
pl.m. 112 gr _n huishoud
zeep (uitsl. importzeep)
250 gram zachte zeep
J kg_aardappelen
l>/2 liter melk
3 liter melk
026 aardappelen: 2 kg aardappelen
Bonkaarten KD, KE 603:
250 gram jam, stroop, enz
pl.m, 112 gram huishoud
zeep (uitsl. importzeep)
250 gram zachte zeep
Bonkaarten LD, LE 602:
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. 9.45 u. Ds. Boer. Hindeloopen.
2 u. Da. Treffers van Staveren. Workwn.
7.30 u. Ds. Mesdag van Sneek
GEREF. KERK
Arum. 9 u. lezen en 1.30 u. Ds. Lonkhuizen
van Franeker. Bolsward. 9,30 Ds. Hage
naar (Voorber.) en 2.30 u. dezelfde. Hinde
loopen. 9.30 u, Ds. Jansen en 2 lezen.
Makkum^ 9.30 u. lezen en 5 u. Ds. de Boer
van Achlum, Pingjum, 9 u. eh 1,30 u. Ds.
van de Waal. Schettens. 9 u. en 1.30 iï. Ds.
van Eerden. Tjerkwerd. 9.30 u. en 2 u. le
zen. Tzum, 9.30 en 1.30 u. cand. Visser'van
Amsterdam. Wommels. 9.30 en 2 u. cand.
Arnold van Paterswolde. Workum. 9.30 en 2
u. Dr. Attema.
BAPTISTE GEMEENTE.
Workum. 10 u. en 5.30 u. J. Bosma van Gro
ningen.
geldig tot en met 16 Maart '46.
Bonkaarten KA, KB, KC 603:
073 Algemeen
074 Algemeen
075 Algemeen
076 Algemeen
B 18 Reserve
Bonkaarten LA, LB, LC 602:
A 11 melk: 1“
B 11, C 11 melk:
de chnsten-naam en die hem ook wel verdien
den, ook al was hun christendom van een an-
aei type dan dat van de Roomsch Katholiek
eu de orthodoxe Protestant. Er heeft toch altijd
naast, deze beide christelijke hoofdstroomingen
zooiets als een vrijz. protestantsche nevenstroo-
ming bestaan en velen van haar belijders von
den hun politiek tehuis in een der linkerpar-
tyen. Hen zonder meer als paganis'— eide-
Staatspartij "(R.K.S.P.), de Antircvolutiona re1 oen te betitelen doet hen grovelijk onrecht,
de Christelijk Historist ie Maar dit en passant.
--■ £)eze rechtscne coalitie heeft tot ongeveer
1920 bestaan; een zeer positief doel hield
ondanks wel bestaande verschillen van gods
dienstige en staatkundige en maatschappelijke
aard bijeen: de schoolstrijd, anders gezegd: de
strijd voor de gelijkstelling van openbaar en
bijzonder onderwijs, de strijd dus voor een stel
lig christelijk doel: de erkenning van staats
wege, dat de ouders recht hebben uit te maken
in welke geest hun kinderen zullen worden op
gevoed in schoolverband, waar de staat de
leerplicht bij de wet heeft opgelegd. Ieder wel
denkend mensch moet o.i. het goed recht van
deze strijd erkennen én de billijkheid van deze
gelijkstelling.
Maar toen dit doel bereikt was werden de on
derlinge verschillen ter rechterzijde steeds dui
delijker, spanningen binnen elk der partijen
zelf tusschen een meer radicale en een meer
conservatieve vleugel (oorzaak van de afschei
dingen bovengenoemd van Christen-Democra-
ten en van Katholieke Democraten) en tegen
stellingen tusschen de drie groote partijen ais
zoodanig, zoowel van specifiek politieke en
economische als van godsdienstig-kerkelijkc
aard. En men kan zeggen, dat deze laatsten
ten slotte het einde van de coalitie brachten,
toen in 1928 de Christelijk Historischen mede-
hielpen om en eind te maken aan het Neder-
landsche Gezantschap bij het pauselijke hof. De
toenmalige katholieke leider Monsgn. Nolens
heeft deze consequentie aanstonds doorzien 1
En sindsdien is het sukkelen'geweest in ons do-
litieke leven, men kan gerust zeggen: tot de tijd
van de bezetting, tot 1940 toe. De rechtscne
groepeering lag uiteen; een nieuwe politieke
formatie bleek niet bereikbaar; er was in onze
volksvertegenwoordiging geen duidelijke en
dus regeerkrachtige meerderheid meer te vor
men; er was dus ook geen regeering meer be
staanbaar, die steqnen kon op een duidelijke,
in de hoofdlijnen van het regeerbeleid eensge
zinde nieuwe coalitie, hetzij van rechtschc,
hetzij van linkschc signatuur. Men heeft al die
tijd zich moeten behelpen met z.g.n. extra-par-
Icmentaire of zakenkabinetten, gewoonlijk van
rechtsch karakter (RuySch de Beerenbrouck,
Coliin, De Geer). En deze politieke machte
loosheid heeft de democratie veel kwaad ge
daan en bracht mét de gevoerde crisispolitiek
en het onopgeloste werkloosheidsvraagstuk
wind in de zeilen van de inmiddels opgekomen
N.S.B.
Hoe het verder ging, daarover In een volgend
artikel. Vk.
hier tijdelijk verblijvend gezin. De heer des
huizes die hem had gehuisvest is eveneens met
den ger.ochten verdachte in arrest gesteld, om
zich voor dit feit nader strafrechterlijk te ver
antwoorden, De gezochte verdachte is op
transport gesteld naar Vlaardingen.
Wl 1MARSUM, Maart ’46. De Krite Wonsera-
dcel der stichting van de Landbouw hield ver
gadering. Als definitief bestuur werd benoemd:
voor de F. M. v, Landb, de heeren Johs, Hila-,
rides, Arum, W. C. van Popta te witmarsum;
voor de C.B.TB. de heeren W. Dykstra, Arum
en Johs. van Dijk te Wons; voor de A.B.T.B.
de heeren H. Hcttinga en Y. Ypma, beiden te
Arum.
Rapport vraagpunt I, betreffende de ervaring
van veevoeding tijdens de oorlog zonder
krachtvoer. Commissie de h.h. KJ. Vcenstra,
Arum, Johs. Politiek, Wons en J. Lyklema k
Nijeholt, Lollum.
2e, De vooruitzichten welke in Wonseradeel
bestaan ten opzichte verdere mechaniseering in
de landbouw. Commissie de heeren A. van
Kleffens en Johs. Hilarides, beide te Arum, W
de Jong en firma Huitsma, Pingjum.
De 75 prijzen van de in *t najaar gehouden
veekeuring werden uitgereikt.
3 Maart, 46. Na des morgens te zijn beves
tigd door Ds. L. Tamminga van Pingjum,
deed des nam. om 7 uur Ds. J. van Dijk, ge
komen van Akersloot, zijn intrede in de Ned.
Herv. kerk, naar aanleiding van Hebreen 13 8.
Benoemd tot onderwijzer aan de Ghr. school
te Pingjum, de heer F. Steiginga, alhier.
Greate mannen komme faek fan lytse plakjes.
Jimmer wer blykt de wierheit fan dit wuid,
dat it lytse it greate biskammet en dat de
dimmene forhege en de greatske fornedere
wurdt. De ienfaldige Amelander boerejonge
waerd dizzer dagen huidige as Kardinael-
Aertsbiskop troch katholyk en net-katholyk
en hjoed de dei waeit fannijs de flagge fan
in Fryske pleats ónder de reek fan de Mar
tiny-toer. len fan de soannen fan de tige
bikende fokker: Mebius Kramer fan Olde-
Horeca; Veldman, kleaster is ta de hege weardichheit fan Biskop
Der sit wol in opmerklike histoaryskë tried
I 1-ÏAX1I.-.
jierren ha wy Taitocht de nobele Prof. Dr.
Titus Brandsma dy’t in martelersbjstean yn
in konsintraesjekamp bisleat mei in helte-
dead. Hy wie ek wer in boerejonge, hikke en
tein om de Martiny-toer op it Ugekleaster,
de pleats hwer’t nou Douwe Scheltinga wen
net. len kear wiene hjir twa forneamde Cis-
tersiënser Abdijen. De nammen binne ós tige
hiem: Blomkamp' of Aldekleaster, stifte yn
1191 troch de skiere MOntsen fan de oarder
fan Bernardus fan Clairvaux, in lyts eintsje
efter Hartwert en tichter oan ’e sted Uge
kleaster. Dr. Botke seit fan Blomkamp yn
syn forneamd boek: Dantumadiel.
„t)e stifters wierne trije broerren: Thetardus,
Hedrardus en Syboldus; de twa earsten wier-
nen al prester, de trêdde noch in Hek. Hja
forsochten yn ’e oarder opnommen to wurden
en joegen de wlnsk to kennen, hjar bisittin-
gen. dy’t by Hartwert lelne, blsteegje to
meijen foar de opbou fan in nij kleaster.
Op de 7de Juny 1191, waerd in blgjin makke
mei it bouwen en rykllk In jier letter koe it
ynwijd wurde, De broerren, dy’t yn It kleas
ter Klearkamp (by Rlnsemageast) mei de
regels op ’e hlchte kaem wieme, gyngen do
nel it nlje kleaster, Thetardu» waerd abt en
syn broer Hedrardus prior’’.
Under it Idaaater haarden da pareahjae fan
567 Algemeen
568 Algemeen
569 Algemeen
r
D 11, E 11 melk: 5 liter melk
526 aardappelen: 1 kg aardappelen
Tabakskaarten, enz.-
T 16 2 rantsoenen shag- of rooktabak
(geen sigaretten of sigaran)
100 gram choc, of suikerwerken
100 gram choc, of suikerwerken
„Zuidelijk Wonseradeel” haar jaarlijksche
gcm. verg, van
H. N. 1
ningswoord den op 8 Nov. 1945 overleden
Secretaris-Ontvanger Lucas Kingma. Dc rr de
werd door de vergadering staande aangehoord
Tot secr.-ontvanger werd benoemd G. de Haan
onder Makkum.
WOMMELS, 25 Febr. Der hat him hjir in
Kommisje foarme hweryn alle rjochtingen for-
tsjintwurdige binne en dy’t him as doel stelt
hat om yn ós doarp in biwaerskoalle to krij n.
WOMMELS, 2 Mrt. Het doktersfonds „Helpt
Elkander” hield jaarvergadering. Blijktns ’t
jaarverslag van secr. F. A. v. d. Bos waren er
in ’t afgeloopm jaar 26 uitkeeringen geda <n.
De ontvangsten bedroegen f821.96, de uitga
ven f279.17. Bij de bestuursverkiezing werd
wegens vertrek van R. Feitsma gekozen Juh.
Twerda, terwijl de aftredenden R. M. Dijkstra
en A. Dijkstra werden herkozen.
De schaak- en damclub „Vomelius” organi
seerde een schaakwedstrijd in zaal Y. Gerlsma.
Uitslagen aldus:
Klasse I: le A. Bootsma, Scharnegoutum en
Hiemstra, Nijland, ieder 2 pnt.;
Klasse II, groep I: le J. Rollema, Woman Is;
2e H. Twijnstra, Wommels':
Klasse II, groep II: le R. Lycklama i Nijeholt,
Lollum; 2e P. Ij. Reitsma, Lollum;
Klasse III: le E. W. de Èoer, Wommels, 2e
D. Lemstra, Wommels.
OOSTEREND. Nadat candldaat F. J. Gocth ila
eenigen tijd in onze Ned. Herv. gemeente (v *c.
ds. P. ten Have) is werkzpam geweest naast
consulent P. H. de Bres Van Kubaard; nau.
Zijn Ecrw. afscheid wegen^ vertrek naar.Uit-
huizermeeden.
Bevestiging en Intrede.
OOSTEREND, 3 Maart, Na des morgens le-
vestigd te zijn door Ds. P. H. de Brc« van Ku
baard, deed middags Ds. Nijenhuis vin
Maasdam intrede bij dc Ned. Herv. Gemeeiite
alhier.
IT'ENS, 1 Maart. Gisteravond hield de Ri ig
Wommeli van het Ned. Jongel. Verbond esn
ledenvergadering in de Chr. school alhier, on
der leiding van den heer L. Rcnemu van L< 1-
lum. Voor de afd. Itcns werd door het lid R.
v. d. Weide een inleiding gehóuden in ’t
Friesch over „De profeet Jona”, waarna A.
Jcllcma een actueel opstel las over „De d<a-
straf," terwijl verder de afd. Spannum een
keur van voordrachten in ernst en luim ten
gehoore bracht.
Wegens vertrek van Ds. C. Aalders werd tot
voorz. gekozen Ds. W. Wilman te Lollum.
TZUM. De Oranjevcreen. hield haar eerste
jaarverg. onder leiding van defi voorzitter Ds.
C. Nieber. Aan het jaarverslag van secr. J.
Hoitema is ontleend: 441 leden. De liefde voor
het Oranjehuis is groot, hetwelk in 1945 wel
gebleken is. Het verslag van penn. R. Lubbe
rink eindigde met een saldo. Bij de bestuurs
verkiezing werd in vac. Ds. Colenbrander ge
kozen J. Zondervan. Dc heeren J. de Jong en
R. Lubberink werden herkozen. Voorgenomen
is 5 Mei 1946 de Nat. Bevrijding te herden
ken.
TZUM, 28 Febr. Joun is hjir in Rountegear-
komste hólden fan 'e Ring Frentsjer en omkri-
ten, ónder lieding fan ’e foars. Ds. Boerlijst
fan Achlum. Ds. Nieber bihannele foar ‘e
Tsjommer foriening „De Herv. kerk nul”
Nei in foardracht fan v. d. Pol fan Achlum
Tsjom, Skearnegoutum, Skingen, Jorwert,
Waeksens en Hartwert. Mear dan fjouwer-
hóndert jier hat de Abdy: Blomkamp in plak
fan bitsjutting yn it middelieusk Fryslan yn-
nommen. De Middelsé is troch harren yn-
dykt, wittenskip en kultuer bifoardere. Botke
seit: „As in fónkeljende stjerre forriisde it
yn de 12e ieu, in stjerre, dy’t syn Ijocht
spraette oer hiel Fryslón. Syn abbetèn en
móntsen wieme foarbylden fan godsfrucht
en hillige libbenswannel; letter yn de róger
wurdende tiden troch it skeel fan stêd en
lan en gk troch de aloan waeksende rykdom
en macht fan it kleaster seis, is it Ijocht
fortsjustere, al bleaune ek syn abbeten de
earsten yn ’e rige fan de Fryske prelaten.”
Yn 1572 is it kleaster plondere en forwoast-
ge, yn 1580 definityf opheft. Doe libben al-
linnich jit de nammen nei. Mar Kalma seit
al yn syn Fryske skiednis: „De wierheit, dat
nou fan mannich hós fan great geastlik libben
seis it sté net mear to kennen is, nimt net wei
dat der in glans fan neibliuwt oer Fryslan,
hwaens seine nea hielendal weistjerre kin.”
Wer binne likernóch fjouwerhóndert jier for-
roun. Ut de üthóf fan Blomkamp, it Uge
kleaster is in Karmeliter mónts opstien,
hwaens namme inkeld seine en goedens
brocht: Pref. Titus Brandsma en fan it Ald-
kleaster seis stiet nou yn it fiere China in
Fanciscaner mónts: Mgr. Constans Kramer
as Biskop oer mlllioenen Kristen-Chinezen.
De stiffer fan Blomkamp: Abt Tethardus Hb-
bet fierder yn de Franciscaner: Tethard Het-
tema, dy’t trije jier yn it konsentraesiekamp
trochbrocht en yn it ,skaed fan de Martiny-
toer syn krêften weromwoun,
Greate mannen, komme faken fan lytse plak-
gean, dat syn namme klinkt oan
ie Universiteit fan Nijmegen, oan de semi-
i Megen, oan de Mu-
zykakademy to Utert en nou ek op in Bis-
'ie Bis-
lokwinsken.
ZONDAG 10 MAART 1946
NED. HERV KERK.
Arum. 9.30 u. Ds. van Hoeven van Wons.
Bolsward. 9.45 u Ds. van Wijk. Bolsward
(Ev.) in „Ons Gebouw” 9.30, 11 en 5 u. Ds.
Oskamp. Exmorra. 9 u. en 7 u. Ds. Boiiting
(H. A. en Dankz.). Ferwoude. 9 u. Ds. Brink
Burgwerd. 9.30 u Ds. van Leusden én 1.30
u. Ds. Wilman (Fr. dienst). Woensdag 13
Maart l.'3O u. Ds van Leusden (bidstond
voor het gewas). Hindeloopen. 9.30 en 2 u.
Ds. Wóuda. Itens. 1.30 uur Ds. van Wijk van
Bolsward Kubaard. 9.30 u. Ds. Boerlijst van
Achlum. Lutkewierutn. 1.30 u. Ds. de Ruiter.
Makkum. 9.30 u. Ds. Beks van Harlingen en
2 u. Ds. Bonting van Exmorra. Woensdag
13 Maart 7 u. Ds. de Reus (bidstond v. h.
gewas). Corn werd. 1.30 u. Ds. Gelderman
van Loijgerhouw. Oosterlittens. 2 u. Ds. Vink
Parrega. 9.30 eri 2 u. Ds. de Loos. Piaam.
9 p. Ds. Molenaar. Schraard. 9 u. Ds. de
Reus en 1.30 u. dezelfde (openb. bel>).
Schettens. 9 u. dé heer Faber van Bolsward
en 1.30 u. Ds. Brink van Gaast. Spannum.
9 u. Ds. van Andel en 1.30 u. Ds. Nieber
van Tzum Tjerkwerd. 9.30 u. en 2 u. Ds.
van der Brug. Tzum. 9.30 u. Ds. Nieber en
1.30 u. Ds. van Andel van Spannum. Win-
sum. 10 u, Ds. Postma. Winsurn. (Ev.) 1.30
u Ds. de Hoest van Menaldum. Witmarsum.
(Ev.) 2 u. Ds. Volger van Harlingen. Wol-
sum. 9.30 en 1,30 u Ds. Gordeau. Hijdaard.
9.30 u. de heer Twijnstra van Snéek. Worn-
mels. 2 u, Ds. Wagenaar van IJsbréchtum.
Woensdag 13 Maart 2 u. bidstond voor het
gewas) wommels. (Vrijz. Herv. Ev.). 9.30
u. Ds. Vink. Wons. 1.30 u. Ds. van Hóeven.
Workumï. 9 en 10.30 u. Ds. van Veen en 5
u, Ds. Loos. Heidenschap. 1.30 uur Ds. Loos
Zurich. 9.30 u. Ds. Tamminga. Pingjum. Ev.
1.30 u da héér Tletema (bidstond voor het
gewas).
waerd ineidield, dat ein Maert in jongerein-
appèl hóllen wurdt yn Frentsjer.
25 Febr. Onder leiding van Voorz. O. Bijl-
ima hield de Mannenvereen. met de „Zendings-
krans” hun jaarverg. Ds. Nieber hield een rede
over: „Nationalisme en Indonesië”. Verder bij
dragen van D. Oppedijk over: „De eerste pre
diking onder de Friezen” en van P. L. van der
Meulen over: „Rijkdom en armoede". Verder
nog verschillende voordrachten.
OOSTERLITTENS. Alhier is opgericht een
Rechtz. vrouwenclub, die zich ten doel stelt het
geven van ontwikkelings- en
avonden, alsmede naaiwerk te verrichten voor
de zending enz. Bestuursleden werden D. de
Koning-van Weel, presidente; P. de Jong,
secr.esse en I. Lemstra, penn.esse.
2 Maart. Uitgaande van de Chr. Jonge-
lings- en Meisjesvereeniging werd Vrijdag
avond een gecombineerde feestavond gehouden
voor begunstigers en belangstellenden. Opge
voerd werden twee tooneelstukken, t.w. „De
schuur aan de grens” en de „Huwelijksdroom”.
De rollen werden zeer goed vertolkt, terwijl
verder de declamatie goed in de smaak viel.
Tenslotte werd door den heer D. A. de Koning
een woord van dank gesproken tot de organi
satoren dezer goed geslaagde feestavond en
werd besloten met dankzegging.
Sinaasappelen voor ouderen.
In aansluiting aan de aanwijzing van de bon
nen B 73, C 73, D 73 en E 73 der bonkaait
K 602 voor sinaasappelen, voor personen, gebo
ren in 1926 of later, kunnen ook personen, ge
boren in 1925 of vroeger, in aanmerking ko
men voor 500 gram sinaasappelen. Zij moeten
hiertoe bon A 16 der bonkaart KA 603 uiter
lijk op Zaterdag 16 Maart a.s. bij eeh detaillist
in groente en/of fruit inlevcren tegen ontvang
bewijs.
WONSERADEEL,
van 27 Febr. tot en met 5 Maart 1946.
Geboren: Trientje, dv Egbert van der Laan
en Martje Bos te Witmarsum. Hendrik, zv
Lolke Dijkstra en Trijntje Fokkens te Wit
marsum. Jelle, zv Johannes Belksma en
Ynskje van der Plaats te Arum. Pietje Kla-
sina, dv Pieter Bangma en Geertje Kampen
te Exmorra. Kees, zv Sjoerd Bijleveld en
Johanna Margaretna Almekinders te Kims-
werd. Hendrik Jan, zv Sjerp Kramer en Geer
tje Jongsma te Zurich. Inkje, dv Gerrit Boer-
sma.en Sijbrigje de Vries te Gaast. Dirk, zv
Jan Tijmstra en Popkje Schakel te Makkum.
Baukje, dv Eelke van der Laan en Janke
Wijnalda te Makkum.
Gehuwd: Willem Ade’ma en Baukje de Witte
Overleden; Sjoerd Miedema 79 jr., echtgen.
van Wiepkje Visser te Ferwoude.
WORKUM,
van 28 Febr. tot en met 6 Maart 1946.
Geboren: Pieter Ulbe, zv Leendert van Poel
je en Susanna IJntema, Albertina, dv Folkcrf
Vennema en Janke de Wilde.
Gehuwd: Botte Visser en Bernardina Adriana
Lequin te Amsterdam. Wlebren Couperus en
Feikje Wouda, Tjipké Keunlng te Veenwou
den en Maria Elizabeth Kiirpcrshoek.
Overleden: Foppe Huizinga 84 jaar.
HENNAARDERADEEL,
van 18 Febr.8 Maart 1946.
van 1824 Febr. 1946.
Geboren: Te Wclsrijp, Jan. z.v. Jan Hofstra en
Rinske van der Meer. Tc Oosterend, Elizabeth,
d.v. Douwe Siegersma en Klaaske Sjaardc wo
nende te Ee. Te Spannum, Nammen, z.v, Sikkc
van der Brug en Margjc Hoekstra. Tc Hidaard
Jeltje d.v. Klaas Bonnenui en Froukje Falkcna.
Ondertrouwd, Johannes Dijkstra, 28 jr. en Aal
tje Jeltje Piersma, beiden te Oosterend. Thee
IJkema, 36 jr. te Hcerenveen en Joukje Nij-
dam, 29 jr. te Waaxens. Hein Schukken, 40 jr.
te Jorwcrd en Ymkje Vcllinga, 40 jr. te Oos
terend. Hessel Faber 22 jr. Öatsche Wynia 23
jr. beide te Wommels.
Gehuwd, Thomas Boersma, 83 jr. te Scharne
goutum en Anskje Stapersma, 28 jr. te Wom
mels. Jacobus Hiemstra 24 jaar te MAtmarsum
en Catharina Johanna Andela, 21 jr, te Ku
baard. Watze Althuisius 21 jr, te Berlikum en
Geeske Terpstra 21 jr. te Welsrijp.
Overleden: Saakje Bruinsma 52 jr. vr. v. Pie
ter Terpstra te Wclsrijp (overl. te Leeuwarden)
Bauke Jorritsma 66 jr. echtgen. van Grietje
Veldhuis te Hidaard (overleden te Sneek). Jan
Leeverink 55 jr. echtgen. van Franskje van der
Sloot te Oosterend.
WORKUM,
van 21 t.m. 27 Februari 1946.
Geboren: Jaringina d.v. Haintje Feike Kuipers
en Sijke van. Dijk. Teake Wijbren z.v. Jozeph
Siemensma en Richtje van der Meer.
Gehuwd: Johannes Westra, 28 jr. en Johanna
Margaretha Muller, 22 jr., beiden te Workum.
Fokke van Dijk 29 jr. te 's-Gravenhage en Ja-
cobje Elzinga, 25 jr. te Workum.
een ministerie te vormen;
zullen nu spoedig
van zijn nieuwe kabinet versterkt, doch men
knjgi wei ucii luuiuit, u<
gen moeilijk zullen zijn.
opgemerkt:
:1 billijk. I
had dc politieke groepsvorming
godsdienstige beginselen plaats. Mi
de pi
misbaar.
beerscht geweest door de gedachte van dc
linksche groepeering in ons vaderland. A in
Krite Boalsert; R. Fr. Boun.
Tiisdei 5 Maert hóldde de krite in fleurige
Ijoun yn e Doele. ue seal wie skjin ütfor-
Under lieding fan Master Tsj. de Jong
die ónder regisseur D.
vrcmisiua: i ji c x u»c’ fan D Zylstra en
„Blyn Spul” fan Sj. Steensma. It earste op
treden hat de lju tige foldien en jowt hope op
leden telt, joech ónder lieding fan de
n n s
van T
mei sukses.
In skoan ónthjit foar de kulturele opbloei, dy’t
op de stipe fan elts rekkenje mei.
Door de gemeentepolitie is dezer dagen
aangehouden een persoon die gezocht werd
door het P.O.D. te Vlaardingen. verdacht lid
te zijn geweest van de N.S.B., Landwacht en
8.S. Hy bleek ondergedoken te ayn bij een «1-
Om de politieke verhoudingen van dit oog, n-
bhk goed te verstaan en hun ontwikkeling 1 .ut
begrip te kunnen volgen is eenige k nis vin
J* “(oiitieke verhoudingen in het verleden vn-
J arenlang is ons politieke leven e-
ar .1-
these, de tegenstelling tusschen de rechtsche en
de rechterzijde stonden de Roomsch Katholii
L
Partij A.R.P.
de linkerzijde stonden de Liberale Staa s-
cratische Bond (V.D.B.) de Sociaal Democra
tische Arbeiderspartij (S.D.A.P.) en de’Com
munistische Partij (C.P.N.) Van enkele kleine
formaties zien we hier gemakshalve maar af.
Het is niet altijd gemakkelijk uit te maken, of
men hen tot de rechter of tot de linkerzijde
Partij A.R.P.) en
Ug e (G.H.U.) als de zgn. christelijke partijen;
aaa dc linkerzijde stonden de Liberale Siaa s-
pai-tij (de Vrijheidsbond), de Vrijzinnig Demo-
tische Arbeiderspartij (S.D.A.P.)
formaties zien we hier gemakshalve maar af.
l>5 IllCL O.XUJU gCUlUA-AtllJK UIL LC iUflRCU, UI
hen tot de rechter öf tot de linkerzijde
moet rekenen. Dat geldt van de Christelijk De
mocratische Uni (C.D.UJ een groep van radi
caal gezinde orthodox protestanten; dat geldt
evenzeer van de een tijdlang bestaan hebbende
katholieke nevenformaties (Katholieke Demo
cratische Partij en
stonden allen godsdienstig
politiek beschouwd min of
lijk rechts stonden èn in religieus èn in staat
kundig opzicht de partijen van Kersten en
Zandt, de Staatkundig Gereformeerden en de
Hervormd Gereformeerde Staatspartij.
Een ding wordt hieruit duidelijk, dat deze
antithese er'een was van godsdienstige aard;
het was de tegenstelling tusschen zgn. christe
lijke partijen ter rechter- en niet-christelijke
partijen ter linkerzijde. Deze rechtsche partijen
hebben jarenlang de zgn. coalitie gevormd,
een hecht aaneengesloten blok, dat in onze
volksvertegenwoordiging gedurende vele jaren
de meerderheid heeft bezeten. Dat wil zeggen,
d^t in ons land de politieke groepsvorming tij
denlang heeft plaats gevonden op grond van
religieuze gezichtspunten. A. Kuyper de groote
en veelszin» geniale leider der Antirevolutio
nairen heeft deze tegenstelling indertijd ge
fundeerd door de drie groote rechtsche partijen
en de daarin bijeengebrachte bevolkingsgroep
als het christelijk volksdeel te stellen tegenover
het zgn. niet-christelijke volksdeel, wel de pa-
ganisten of heidenen genoemd, Van de drie
dan wél christelijke partijen sprak hij dan met
een bekend geworden woord, dat zij „stoelden
op dezelfde wortel des geloofs”. De antithese
was dus aldus: rechts de christelijke partijen,
links de niet-christelijken, duidelyker de pa-
ganisten, de heidenen. Het worde hier tusschen
twee haakjes opgemerkt: deze onderscheiding
lijkt niet geheel billijk. Zeker, ter linkerzijde
had de politieke groepsvorming niet volgens
godsdienstige beginselen plaats. Maar hier mag
niet vergeten worden, dat zich in alle linker
partijen uitgesproken christenen bevonden, zoo
wel nii de liberalen als ook bij dc socialisten
en zelf» onder de communisten werden zij wel
aangetroffen; menschep, die prijs stelden op
Van Redactie en Uitgever.
U bent waarschijnlijk over ons blad niet te
vreden, vooral over de laatste nummer» niet
Wij begrijpen datI Wij zijn het zelf ook niet.
‘Ijven liggen, Er mount
moest soms het hoofdartikel missen,
