5
1
Democratie
SEN"
ïd"
6
2e Jaargang No. 18
Vrijdag 3 Mel 1946
(Vervolg)
rt
le
r
Ingezonden
WARD
tf. 425
if. 597
i
ruuR
UJT
Stadsnieuws.
Fan de Martiny-toer.
Mededelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
Bonnenlijst
Buitenlandsch Overzicht
1
46/47
irochie
I
T 26
lo.
2o.
liet
et-
Vk.
mo-
acht te nemen.
sn
in
bloedje
Zwitserland
igfoik
Tsjom
ATIE
DUT,
I a.s.
in-
3U-
2
Gedurende de maand April 1946 zijn aan
het politiebureau alhier als gevonden voor
werpen aangegeven: 1 boodschappentasch,
4 textielbonnen, 1 padvindersriem, 1 kinder-
jasje, 1 glas van autolamp, 5 beurzen met
inhoud, 1 portefeuille met inhoud, 1 skisokje,
1 leeren handbeschermer, 1 paardenhalster,
1 armbandje van stuivertjes, 1 capuchon, 1
zilveren armbandje, 1 zilveren broche, 1 lee
ren ceintuur, verschillende wanten en eenig
geld.
T 35
V 26
X 26
X 35
125 gram boter
125 gram margarine
50 gram thee
250 gram jam, stroop, enz.
250 gram waschpoeder
•n, ol
>omi>
:li)k tt
:roude
nders,
3H-
voelea.
y k e r.
rt
e-
k
2
n
6
„FRIESCHE DAGEN 1946”.
Het zal u door reclame, folders, pers, zo
langzamerhand wel bekend zijn geworden,
1 C
ran
lur.
ran
ran
ran
10-
1-
it
ir-
id,
irt
□held
nla te
I.
604:
6 liter melk
1 kg aardappelen
te
.8.
rs
I
>05
>05
>05
>05
i05
ol
ie,
jn,
58-
ikt
us
del is om de minsken in bistean to jaen
de 700.000 pounsmiette Un 600.000 dt gi
bistiet, der is de oerhearskjende poaysje fa
LS
.n-
30
ril
or
en
N-
n.
10
le
a
jr
:n
3r
te
6
D
3P
*7
2.
N-
E-
’P
0.
□s 9%
Isward
JistjOr
port
ELS
moen
plaatl
April,
slgeos
Alia*
lulden
IKUlYI
ken is hij dat nog geenszins; in de econo
mische belangenstrijd, bij de vaststelling van
de arbeidsvoorwaarden, bij de verdeeling
van de arbeidsopbrengst tusschen werkge
ver en werknemer in winst en loon is hij in
theorie vrij (hij kan de voorgestelde arbeids
voorwaarden aanvaarden of afwijzen) maar
in de practijk is hij geenszins vrij; hij moet
leven van de opbrengst van de betaling
van zijn arbeidskracht, hij heeft geen re
serve, dus moet hij wel genoegen nemen
met hetgeen de werkgever geneigd is hem
aan te bieden; dat is geen vrijheid, maar
economisohe afhankelijkheid. Waarbij nog
komt die andere afhankelijkheid van de eco
nomische conjunctuur, van de economische
golfbeweging; hij is nimmer zeker van zijn
werk, de werkloosheid hangt als een sta
dige dreiging boven zijn hoofd. Eerst door
organisatie in de vakbeweging, waardoor
eendracht meerder macht maakte, is aan
die eerste afhankelijkheid een zekere beper
king aangebracht: als groep kwamen de
In overeenstemming met het overige deel
van Nederland zal ook hier de bevrijding
herdacht worden.
VRIJDAG 3 MEI
NATIONALE HERDENKINGSAVOND.
Van 18 uur af zullen de vlaggen half stok
waaien.
De burgers van Bolsward worden uitgenoo-
digd zich te verzamelen bij de Sneekerpoort
en wel om 19 uur dertig (half acht).
Om 19 uur 45 zullen de klokken beginnen
te luiden. Dit zij het teeken voor de ver
zamelde burgers om langzaam den weg te
wandelen die eens enkele der vele slacht
offers hebben moeten gaan.
Deze stille omgang kenne noch rang noch
stand. Er worden geen vaandels of wat ook
meegevoerd. Slechts rechtstreeks nabestaan
den van slachtoffers zullen desverlangd een
bijzondere plaats innemen.
De route is genomen langs De Dijk, Jonge-
mastraat, Polstraat, Marktstraat, Dijkstraat,
Harlingerstraat tot de Marnezijl (een der
plaatsen waar Nederlandsche slachtoffers zijn
gevallen).
Om 8 air precies (acht uur) zwijgt de klok.
ANNEXATIE?
Donderdagavond 18 April werd in de boven
zaal van hotel „de Wijnberg” door de afd.
Leeuwarden van de Friesche Vereeniging
voor annexatie voor genoodigden een verga
dering belegd.
De spreker, de heer Dr. W. H. Koster, van
Qrooss verdedigde aan de hand van allerlei
gegevens de annexatie-gedachte. Ons volk
heeft een vordering op Duitschland die ge
schat wordt op 25% milliard voor-oorlog-
sche guldens, welk bedrag is gelijk te stel
len met een bedrag van 45 milliard gulden
van onze tegenwoordige valuta.
Dit bedrag zal ons volk nimmer in staat zijn
terug te verdienen. Betaling van Duitschland
is ook niet te verwachten, verarmd als het is
door den oorlog en zijn gevolgen.
Het is niet alleen, dat Nederland dit be
drag verloren heeft in geld, doch in de eer
ste plaats in zijn potentieel om de geleden
schade te herstellen.
De voor de hand liggende oplossing is: an
nexatie van een deel van wat thans Duitsch
grondgebied is.
Hierdoor verkrijgt Nederland de gelegenheid
een deel van zijn overbevolking een nieuwe
kans te geven.
Door enkele aanwezigen werden vragen ge
steld, die door den spreker uitvoerig werden
beantwoord.
Aan het slot sprak Ds. J. Vink den wensch
uit, om op een volgende vergadering nog
eens weer van den spreker van hedenavond
en misschien van een der andere sprekers
van de Vereeniging een causerie over dit
belangrijk onderwerp te hooren, waarbij dan
zeer zeker meer Bolswarders aanwezig zou
den zijn om kennis te nemen van het stand
punt van de Vereeniging.
Ds. F. H. Winterwerp te Gasselte heeft het
beroep naar de Ned. Herv. gemeente alhier
aangenomen.
Na gehouden examen slaagde dezer da
gen de heer Th. G. Kamsma aan de Rotter-
damsche Snijschool als eoupeur in de Hee-
ren en Damescoupe en de moderne bewer
king.
Benoemd tot klerk 1ste klas ter secretarie
der gemeente te Hoorn de heer A. Somma,
tot nu toe ambtenaar ter secretarie der ge
meente Wonseradeel.
radeel
nd-
rer-
iwe
nd-
De radio zwijgt. Het verkeer sta een oogen-
blik stil. Ieder herdenke op dat moment dat
het oorlogsgeweld een jaar geleden ophield
en ons Vaderland van de tyrannie verlost
werd.
’s Middags buurtfeesten voor de kinderen
georganiseerd op eenvoudige wijze door de
buurtvereenigingen.
’s Avonds Buurtfeesten in het algemeen.
Om 10.30 uur 's avonds. Optocht met mu
ziek: vrije deelname. Ieder die in de gele
genheid is een brandende lampion of fakkel
mee te nemen doe dit. Samenkomst pp
de Nieuwmarkt. De lampion- en fakkeldra
gers gaan voorop, achter de muziek.
Route door het eerste muziekkorps aan te
geven. Ongeveer half twaalf aankomst voor
het stadhuis.
Toespraak van den Burgemeester.
Gezamenlijk zingen van het Wilhelmus.
Einde.
VOETBAL.
R. E. S. C. A. B. 0-5.
In de laatste plaatselijke ontmoeting heeft
CAB zich voor de 4e maal de meerdere ge
toond van haar zustervereen. RES. Door deze
werknemers sterker te staan bij de vast-overwinning zijn de kampioenkansen weer
stelling van de arbeidsvoorwaarden tegen
over de economisch machtige werkgevers.
Maar ten opzichte van de economische ont
wikkeling bleef de afhankelijkheid van den
arbeider onverzwakt bestaan: daarop had hij
niet den minsten invloed.
In dit licht wordt tweeërlei ontwikkeling be
grijpelijk: de eisch van medezeggenschap in
het bedrijfsleven, dus van democratiseering
van het bedrijfsleven: de arbeiders mede
aandeel in de leiding van de onderneming èn
medezeggenschap van de staat in het be
drijfsleven. Speciaal over dit laatste punt
woedt in onze dagen nog de strijd. De ge
dachte van medezeggenschap in het bedrijf
door de werknemers wordt langzamerhand
vrij algemeen aanvaard; ook de nieuwe par
tij v^n de Vrijheid heeft dit op haar pro
gramma staan en de Anti-Revolutionairen
wijzen haar niet af. Men kan dus zeggen,
dat daarmee een stuk democratie op econo
misch terrein verwerkelijkt wordt, althans
in beginsel: de arbeiders krijgen recht van
medespreken op economisch zoo goed als
op politiek terrein. Een eenzijdige afhanke
lijkheid komt daarmee ten einde.
Maar wij spraken van een stuk democratie,
dat daarmee op economisch terrein verwer
kelijkt wordt. Want geen einde komt daar
mee nog aan die andere geconstateerde af
hankelijkheid van de economische golfbewe
ging. Medezeggenschap is nog geen orde
ning, is nog geen geleide economie, die wil
trachten deze op- en neergangen in het eco
nomisch leven, crisis en werkloosheid te
overwinnen. En eerst daarmee zal naar de
meening van de voorstanders van geleide
economie een einde zijn gemaakt ook aan
de laatste afhankelijkheid der groote arbei
dersmassa’s. Daarom zijn zij niet slechts
voorstanders van medezeggenschap van de
overheid, opdat bindende voorschriften voor
de productie gegeven kunnen worden en deze
zich richte naar de behoefte volgens een
raming, waartoe alleen de overheid in staat
is. Eerst dan zal de economische, sociale
democratie naar hun meening ten volle ver
werkelijkt zijn. En hierover gaat de laatste
strijd thans: niet meer over de medezeggen
schap van de arbeiders, maar over die van
de regeering. Hier ligt de grond van het ver
zet tegen het ontwerp-Vos voor de publiek
rechterlijke bedrijfsorganisatie: geen regee-
ringscommissarisl Of wel?
De minsken yn dizze kontreijen rinne oer it
algemien nochal maklik hinne oer de wierheit,
dat üs lan troth de oarloch tige forearme is eo
in hiel ein tobek setten is. Yn Gelderl&n en it
Suden, yn Sélan en de Wieringermar, yn Rot
terdam en den Helder, jawis, der is it net bést,
mar yn Fryslan is it dochs hast gjin neamen
wurdich en giet it libben yn mannich opzicht
sa’t it ek foar de oarloch gyng. Sa liket it
soms mar sa is it net. Ek Fryslén hat mei
syn stikmannich stikken skettene huzen en bré-
gen op in hiel oare manear greate skea oproun
en fielt oan alle kanten de slaggen fan in
systeem, dat neat oars birikke woe as knoeien
en knipen. Yn de oarloch fan 1418, doe’t wy
hjir ek sieten mei it gebrek oan foer eh kunst
mest en sa, sakke de produksje fan mólke en
dos ek fan büter en tsiis fan 440 miljoen Kilo
yn 1913/14 op 347 miljoen yn 1919/1920, al-
teast foar safier it de boeren bitrof dy’t harren
molke oan de koöperaesjes leveren.
Dy delgong fan 100 miljoen wie fiif jier letter
wer ynhelle. Yn 1922/23 hellen de 87 koöpe
raesjes meiinoar wer 447 miljoen. Doe’t hja
ienkear wer goed op ’e gleed wiene, gyng de
produksje mei greate foarsje omheech. Yn
25/26 birikten wy yn FryslAn de 500 miljoen
en yn 28/29 waerd de 600 miljoen Kilo helle.
Dat wie in topprestaesje, dy’t wy net folhélde
koene. Earst yn 32/33 kaem de seis der wer
foar en doe bleau er stean. Yn 1936/37 wie
de produksje klommen oer de 700 miljoen Kilo
mólke. Meiiens wie ’t fetgehalte ek foarüt gien
sadat de produksje fan béter yn 25 jier for-
We hebben de vorige keer over de formeele
kenmerken der democratie gesproken: vrije
meeningsvorming en meeningsuiting en mits
dien vrije partijvorming; daarnaast verant
woordelijkheid van de regeering tegenover
het parlement en ten slotte: verantwoorde
lijkheid van de volksvertegenwoordiging te
genover het kiezersvolk door middel van pe
riodieke verkiezingen.
Er is ook in democratie leiding, maar het
volk kiest de leiding zelf en die leiding
blijft aan het volk verantwoording schul
dig. Hier ligt het groote verschil met iedere
dictatuur, hoe ook democratisch aan- of uit
gekleed.
De vraag, die nu opkomt is deze: op welke
terreinen moet deze democratie verwezen
lijkt worden, a.g. hoe ver moet zij zich uit
strekken. Dit is wel een van de groote strijd
vragen geweest in de achter ons liggende
tijden: moet democratie tot het politieke ter
rein beperkt blijven of moet zij ook tot het
sociale en economische leven worden uit
gebreid. Men kan zeggen, dat de politieke
democratie in het algemeen kiesrecht haar
volle verwezenlijking vond; daardoor nam
het volk als geheel deel aan de bepaling
van het regeerbeleid, kon dat ten minste
doen. Het volk had daardoor politieke me
dezeggenschap gekregen. Maar om daartoe
te geraken is een zware strijd gevoerd moe
ten worden.
Het liberalisme bracht krachtens zijn begin
selen deze consequentie mee: vrijheid voor
allen, dus recht van meespreken voor allen.
Maar lange tijd zijn de liberalen zelf voor
deze consequenties teruggedeinsd en eerst
zeer langzamerhand is men daar (en men
heeft het in die kringen tijdenlang voor het
zeggen gehad in staatkundig opzicht!) tot
gestadige uitbreiding van het kiesrecht over
gegaan tot steeds breeder massa’s. De strijd
tusschen S. van Houten en Kappeyne v. d.
Copello is daarvoor kenmerkend. De bezwa
ren van de laatste tegen al te sterke kies-
rechtsuitbreiding waren in hoofdzaak van
tweeërlei aard:
de arbeiders zijn niet ontwikkeld ge
noeg;
zij zullen misbruik kunnen maken van
het kiesrecht in het uitsluitend belang
van hun klasse en zoo het evenwicht
tusschen de klassen verstoren.
(Wij komen op deze overwegingen bij een
nog volgende beoordeeling van de demo
cratie terug!).
Maar het algemeen kiesrecht is er ten slotte
toch gekomen en men kan zeggen, dat
daarmee de politieke democratie verwerke
lijkt is.
De eigenlijke strijdvraag was echter niet die
naar de omvang van het kiesrecht, maar
moet de democratie tot het staatkundig leven
beperkt blijven of moet zij tot het maatschap
pelijk leven worden uitgebreid; m.a.w. alleen
politieke of ook sociale democratie? Hier
over is een hartstochtelijke strijd gevoerd
en nóg! De liberalen zijn altijd voorstanders
geweest van uitsluitend politieke democra
tie; de socialisten waren de besliste voor
standers van haar verwezenlijking ook op
economisch terrein.
Zij beweerden dat wettelijke vrijheid (in de
liberale democratie gegeven) nog niet het
zelfde was als werkelijke vrijheid; dat deze
laatste door economische afhankelijkheid vol
komen te niet kon worden gedaan: een
stemgerechtigd arbeider is politiek gesproken
een vrij man, maar maatschappelijk gespro-
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
Redactieraad: TJ. DEJONG, Ds J VINK en J VISSER
Gedrukt I. o. v. M. G. bij de Fa. A. J. OMNGA - Bolsward
gestegen, echter 3 lastige wedstrijden, 2 te
gen Freno en Harlingen en thuis tegen Freno
staan nog voor de boeg, zoodat nog van
alles mogelijk is.
Blijft CAB echter in de huidige vorm door
spelen, dan kunnen de 3 resteerende wed
strijden gewonnen worden, maar.H.Z.C.
blijft met 1 punt achterstand op de loer
liggen, één misstap van CAB en het kam
pioenschap behoort bij de vervlogen illusies.
Daarom mag geen enkele tegenstander onder
schat worden en zal het een eerste vereisch-
te zijn dat alle spelers zich steeds' tot de
laatste seconde voor de volle 100 pet. zullen
geven.
Ons inziens zal Zondag a.s. voor CAB de be
langrijkste wedstrijd zijn, n.l. thuis tegen
Freno. Van deze krachtmeeting zal enorm
veel afhangen. Wordt hierin een goed
resultaat behaald, dan zal het vertrouwen in
de uitwedstrijd tegen Freno een groote rol
spelen. Dus CABers, wees Zondag a.s
paraat! 1
Over de wedstrijd het volgende:
Het eerste kwartier gaat het spel gelijk op,
en is het vooral RES dat alles op alles zet
om te trachten de leiding te nemen. De RES-
voorhoede krijgt in deze periode eenige
mooie kansen, doch de goede spelverdeeler
ontbreekt, zoodat Bosma en Zijsling steeds
tijdig kunnen ingrijpen.
De CAB-aanvallen daarentegen zijn veel ge
vaarlijker, het spelverdeelen is stukken beter
en als Ferwerda na een kwartier spelen
weer eens zuiver doorgeeft, is het de links
buiten die (na een handsgeval?) onhoudbaar
inkogelt.
Wel vecht RES door om de achterstand weer
in te loopen, doch CAB blijft meester van
het terrein, en het zijn Cor en Herre die de
stand tot 3-0 opvoeren. Eén moment den
ken we Ferwerda nogmaals te zien scoren,
doch de paal brengt redding, zoodat de rust
aanbreekt met een 3-0 voorsprong voor
CAB.
Ook na rust geeft CAB weer de toon aan,
Ruiter krijgt slechts eenige ballen te ver
werken, daar achterhoede en middenlinie de
I^ESvoorhoede steeds een halt toeroepen.
Wel probeert spil Brandenburg met verre
trappen zijn voorhoede aan het werk te zet
ten, doch deze is niet in staat een goede
aanval op te bouwen. CAB daarentegen
blijft rustig domineeren en wanneer Herre er
4-0 van maakt vindt de geblesseerde back
Bosma het welletjes en verlaat het veld. Na
een half uur spelen neemt Tu’l een ‘raaie
corner, de RESback mist en het is Bakker
die met een goede kopbal de stand op 5-0
brengt, waarmee ook het einde komt.
Voor de wedstrijd CAB 1Freno I op Zon
dag a.s. Zie advertentie!!
KAATSVEIREEN. „BOLSWARD".
In samenwerking met het bestuur der K.V.
„Bolsward” heeft de kaatscommissie de
volgende parturen samengesteld, die zullen
deelnemen aan de competitie met de veree-
nigingen uit Sneek, Weidum en Oosterlit-
tens:
Partuur A: S. de Jong, J. Ferwerda en P.
van der Molen.
Partuur B: K. Falkena, E. Brandenburg en
A. Zoethout.
Partuur C: W. Buikstra, W. Bosma en S.
Frijling.
Reserves: R. de Wit, O. Knier en C. de Waij.
Vanaf Maandag 6 Mei is de zwemschool
weer geopend.
geldig tot en met 11 Mei 1946.
Bonkaarten KA, KB, KC 604
221 Algemeen
222 Algemeen
223 Algemeen
224 Algaoma
225 Algemeen
Bonkaarten LA, LB, LC 604:
J00 gram vleesch
2 liter melk
3'/2 liter melk
2 kg aardappelen
dübele wie. Hwat dat foar ha provinsje bi-
tsjutte is net maklik to sizzen, hwant kwer’t de
lanbou hjir hast it iennichste ekonomyake mid
del is om de minsken in bistean to jaen en fan
jreide
an de
mólke net maklik heech genóch oan to slaen.
Ekonomysk is Fryslün in suvelgewest, dat is de
woartel, hwer’t it lAn üt groeije en bloeije
moat.
Wy wiene yn de bisettingstiid tige binijd nei
de gong fan saken. Mar der mocht doe net oara
oer praten wurde as yn „gunstige sin”. It „her-
renfolk” soe üs ek yn dit opsicht wol ris leare
hwat „tüchtich” wie. Kaem der net op in goeye
Tongersdei sa’n boer-boargemaster üt Olden
burg om hjir de boeren wekker to meitsjen. De
lju lieten de man yn syn himd stean, der kaem
gjin ien op tasetten fansels, mar der wie it
forslach net minder goed om. Ei jonge ja, nou
soene de Fryske boeren earst ris leare hwat
oanpakken wie. En hja hawwe it leard, mar
hoe’t de produksjeslach mei de Lónstan ek syn
bést dyng, it roaide igge noch seam. Fan ’e
miette óf wie it mis. Wiene wy yn de foarige
oarloch yn totael 100 miljoen kg. sakke, nou wie
dat yn ien jier al klear. Yn it léste jier foar
de oarloch stiene wy op 735 miljoen Kilo. Yn
1940/41 sakken wy oant 628 miljoen yn 41/42
oan 543 miljoen, yn 42/43 noch 400 miljoen
en yn 43/44 sieten wy op 366 miljoen Kilo, dat
wie minder as de helt fan foar de oarloch. Nou
leit it léste jierforslach foar üs oer it boekjier
44/45, dat ek meiiens it léste oarlochsjier
wurden is. En hjirüt blykt, dat yn dat jier de
produksje jit fierder sakke is en wol op 311
Op dat moment zal hetzij in- of buitenhuis
ieder voor zich de dooden herdenken.
De stoet doet dit bij den Marnezijl, die als
symbool voor allen is gekozen.
- In overeenstemming met den geest onzer
dat er een belangrijke tentoonstelling zal gevallen helden die naamloos streden, zul-
gehouden worden te Leeuwarden van 7 tot ien geen toespraken worden gehouden, ter
wijl de weg slechts te voet en stilzwijgend
mag worden afgelegd.
Het brengen van eenvoudige hulde door het
strooien van bloemen is aan elk der deel
nemers toegestaan.
Na deze stille omgang zal een concert wor
den gegeven in het Park door de Muziek-
vereen. „Oranje”.
ZATERDAG 4 MEI.
NATIONALE FEESTDAG
ter herdenking van de overwinning.
13 uur (eén uur) klokluiden voor een
ment.
Daarna een minuut stilte.
Ieder wordt verzocht deze stilte eerbiedig in
miljoen Kilo. Men moat fyftieh jier tobek gesui
om dizze lege produksje wer to finen. Der line
wy nou mei üs skipke. Nei de foarige oarloch
hiene wy fiif jier noadieh om 100 miljoen Kilo
yn to heljen. Doe waerd ós rike lAn oer-
streamd mei helpmiddels. Wy wiene de wol-
stelde keapman yn in faillite strjitte. Mar nou
is it oars. De koeken en it moal, de kunstmest
en de bistridingsmiddels, de masines en de ma-
tearialen kinne mar o sa sunich jown wurde
omdat wy seis earm wurden binne. It alleraoa-
dichste mei üs einliks net iens barre, wy poffe
mar. De wurkkréften, foar in forbettering fan
de produksje önmisber, binne och sa moeilik to
bisetten, it moat hast mei jild opwoegen wurde.
Weinen en karren, kroadea en tou, alle reau en
masineguod wacktet op oaafolling en fornyiag.
It 14n hat yn trije, fjouwer jier fierst to min
hawn en is noadieh oan in ekstra bar ta. Mar
sawol yn it iene as it oare is it krap. De boeren
wurde by de tomme heind, wylst der in bulte
kapers op ’e kust binne om it folk by de boer
wei to lok jen. De boeren wolle neat leaver as
wer mei foarsje oan it wurk, yn de Wieringer
mar is it lón hast allegearre wer yn it sied,
mar in pleats is der hast noch net, it bouwen
giet as in lüs op in tarre planke, de lju kinne
der hast gjin rédding fine. Dit mei net to lang
duorje, de tiid fan omstippen en ünderdüken
heart üt to wêzen en derfoaroer fortsjinje de
lju, dy’t oanpakke, net, dat harren de war
üt de hannen slein wurde. Hwant dan rédde
wy it noait meimekoar. Dy kant moat it net üt.
Tj. de J.
118 vleesch:
A 29 melk:
B 29, C 29 melk:
112 aardappelen:
Bonkaarten KD, KE 604:
724 Algemeen 250 gram jam, stroop, enz.
725 Algemeen 250 gram waschpoeder
Bonkaarten LD, LE
D 29, E 29 melk:
612 aardappelen:
Tabakskaarten enz.:
2 rantsoenen tabaksartikelen
(geen import-sigaretten)
1 rantsoen import-sigaretten
100 gram chocolade of suikerwerken
100 gram chocolade of suikerwerken
1 rantsoen import-sigaretten
11 Mei a.s.: „Friesche Dagen 1946”.
U hebt een kort programma over de post
ontvangen. Deze tentoonstelling en de an
dere punten van het programma zullen de
monstreren wat ons Friese gewest presteren
kan op industrieel, agrarisch en cultureel
gebied. Ik twijfel er niet aan of dit wordt
een zeer belangrijke tentoonstelling die een
bezoek waard is.
Laat leder, die kan, zijn profijt trekken uit
deze „Friesche Dagen 1946”, door een be
zoek. Laat ieder die kan, dit prachtig initia
tief van vooraanstaande Friezen, vol onder
neming en durf, steunen.
FrysUn is net dea mar libbet en dit libben
sil der nou ütbrüze. Dat hiele Fryslan en ek
Boalserters nei Ljouwert ta brüze, is myn
hertlike winsk; dêrta trünje ik oan.
Drs. S. VAN TUINEN,
wn. Boargemaster fan Boalsert.
April 1946.
Zilveren Stadhuis Tournooi te Bolsward.
Ofschoon door Competitie moeilijkheden, onze
Commissie groote moeite heeft gehad, dit
Tournooi alsnog door te laten gaan, en we in
plaats met drie, ons met twee Eerste Klassers
moesten tevreden stellen, kunnen we toch op
een goed geslaagde dag terug zien. We danken
in de eerste plaats de Autoriteiten, als B. en
W., de politie, dan het Muziekcorps, de voet-
balvereenigingen P.E.C., Sneek, C.A.B., R.E.S.,
Oranje-Nasau, Workum voor hunne medewer
king, alsmede het bestuur van de Nederl.
Kaatsbond voor gratis afstaan van Tribune, de
Kaatsvereeniging Pingjum. v.v. L.S.C., Sneek
en Sportpark voor Banken, kisten en planken
en nog vele andere stille medewerkers voor
hun belangeloos werk, voor het slagen van deze
dag. Zoo is dan de eerste dag van ons Tour
nooi een echt Bolswarder succes geworden,
geen gekanker, geen gezeur, geen afbrekende
maar opbouwende kritiek hebben we mogen
hooren.
We hopen telken jare op den Tweeden Paasch-
dag deze dag te mogen herhalen, ten bate voor
de lijdende menschheid, en onze gasten zullen
zeer zeker gaarne op deze dag naar Bolsward
terugkeeren, omdat ze vol lof waren over de
gastvrijheid, alsmede de eensgezindheid van de
Bolswarders.
Onze Commissie heeft het genoegen U nog te
kunnen mededeelen, dat ze dit eerste jaar
dertien honderd twee en veertig gulden 50 ct.
aan het Groene Kruis te Bolsward heeft kun
nen af dragen, en ze roept nu reeds weer de
medewerking van het publiek van Bolsward in,
om dit een volgend jaar nog hooger op te voe
ren. Het ligt in de bedoeling van de Commis
sie, om van deze dag een Réunie van Oud
Bolswarders te maken, indien U daarom dit
jaar eens een brief schrijft aan Uw familie in
de vreemde, noodig hun dan nu reeds uit, voor
volgend jaar tweede Paaschdag en schrijf hun,
dat ze deze dag, vele van hun oude vrienden
op het voetbalveld in Bolsward zullen kunnen
treffen. Zooals Oud Bolswarders dit Tournooi
gesticht hebben, laat ook andere oud Bolswar-
ders deze dag erbij willen zijn, en aanvoelen,
dat zij hier ook bij behooren. Bolswarders eo
Oud Bolswarders, Ons Oude Mooie Stadhuis is
aan de wandel, dit jaar is het naar Zwolle
gegaan, laat ons allen er volgend jaar bij zijn,
om te zien, waar het dan weer heen verhuist.
U nogmaals allen hartelijk dankend voor Uwe
medewerking en de hoop uitsprekend, dat ieder
huis volgend jaar vol zit met oud Bolswarders
en andere gasten, teekenen we met
Hoogachting,
DE COMMISSIE
vredesverdragen zouden
meest
ken land in oorlog waren geweest, zoodat de
jn
het verdrag
De bijeenkomst der ministers van buitesRand-
sche zaken te Parys is begonnen met de pun
ten voor een vredesverdrag met Italië. Punt 1
was de door Italië te betalen schadevergoeding.
Rusland eischte 1Ü0 millioen dollar voor zich
zelf en 2UÜ millioen voor Zuid-Slavië, Enge
land en de Ver. Staten, er op wyzend dat Italië
reeds nu alhankelyk was van hun hulp, achtten
dit te veel en voorloopig werd de kwestie naar
een commissie verwezen welke onderzoeken
moet welk voor schadevergoeding geschikt ma
teriaal in Italië aanwezig is. Na een plan tot
verdeeling der Italiaansche vloot kwamen de
italiaansche koloniën aan de orde, Rusland
vroeg nu dat Tripolitanië en Cyrenaica onder
het beheer der Ver. Naties zouden kunnen ko
men, maar Tripolitanië zou een Russisch be
windvoerder met een internationale adviescom
missie naast zich moeten hebben en Cyrenaica
een dergelijke Engelsche of Amerikaansche be-
windvoeder. Moskou heeft zijn eischen al ge
matigd, want vroeger had het Tripolitanië al
leen voor zich zelf opgeëischt. Trouwens ook
ten opzichte van de procedure der geheele con
ferentie waren de Russen tegemoetkomender
geworden, want zij stemden er in toe dat alle
vier ministers aan alle bijeenkomsten en be
sprekingen mogen deelnemen, vóór deze confe
rentie hadden zij er op gestaan dat slechts die
mogendheden over 1
ipreken die ook werkelijk met het betrok-
land in oorlog waren ge'
Ver. Staten dan byv. uitgesloten zouden ziji
geweest van de besprekingen over L_.1
met Finland, waarmee de V.S. nimmer in oor
log zijn geweest. De Engelsche minister Bevia
wenschte Tripolitanië en Cyrenaiea tot één
staat te maken en onder toezicht van de Ver.
Naties onafhankelijkheid te verleenen; daar
mede kwam Bevin ongetwijfeld aan wenschee
in de Arabische wereld levend tegemoet, al
licht ook om vrienden te werven welke de En
gelsche positie aan de Middellandsehe zee
zoo belangryk voor het Britsche Gemeenebest
in de toekomst te versterken. Bevin schijnt
trouwens de aandacht der conferentie voor
deze bijzondere Engelsche positie gevraagd te
hebben en heeft er ook op gewezen dat het de
Engelsche legers alleen waren welke Itali-
aansch Afrika veroverden. Bevin houdt ook
geregeld contact met de conferentie van mi
nisters der onderdeden van het Britsche Ge
meenebest welk ete Londen bjjeen is en zich o.a,
bezig houdt met defensieplannen, waarin de
Middeillandsche Zee natuurlijk een belangrijke
rol speelt. In verband met het gevaar der
atoombommen staat het al vast dat het Britsche
defensiestelsel en de Britsche oorlogsindustrie
over het geheele Gemeenebest verdeeld zsd
worden, teneinde beide minder kwetsbaar te
maken en meer gevaarlijk meteen voor een
mogelijke tegenstander. Nog kwamen te Parijs
de Italiaansche grenzen (Triest) ter sprake en
de Ver. Staten hebben er een plan voor een
ontwerp-vredesverdrag met Duitschland bekend
gemaakt dat 25 jaar van kracht aal sijn en in
een volledige antimilitairiseering van dat Und
voorziet met voortdurende geallieerde eon-
tróle, terwijl de Ver. Staten als Duitschland de
bepalingen overtreedt bereid is direct met de
andere geallieerden militair in te grijpen en
dan tevens de Ver. Naties wil inechakelen. Ses
maanden voor het verstrijken vaa de 25 jaar
zal worden overwogen, of het verdrag nog
verder moet voortduren. Voor Japan heeft
Washington een dergeljjk plan. Wil Amerika
op deze wyze de gevaren voor den vrede uit
schakelen vermoedelyk ook om Frankrijk
wat te matigen in zijn eischen ten opzichte van
Duitschland de Veiligheidsraad heeft nog
steeds niet uitgemaakt of Franco nu een ge
vaar voor den vrede oplevert of niet. Met al-
gemeene stemmen, bij onthouding van Rusland,
is nu besloten om met moreele veroordeeling
v®n huidige Spaansche regime, een eom-
missie in te stellen welke de toestand in Spanje
zal onderzoeken en voor 31 Mei rapport uit
brengen. Moskou beweert dat Franco ia Fe
bruari ’43 een militair bondgenootschap met
Hitler heeft gesloten, maar kardinaal Parado
Gareia, de aartsbisschop van Granada heeft
het Franco-regime verdedigd en gezegd dat
omverwerping een eerste stap tot vernietiging
van het Katholicisme in Spanje zou vormen.
I( Het regime-Franco zit in Spanje blijkbaar nog
steviger dan ’t koningshuis in Italië, zelfs de
Chr. democratische party heeft zich daar voor
de republiek uitgesproken; de koninklijke fa
milie gaat nog vóór de verkiezingen naar
Zwitserland en een terugkeer Ijjkt twyfelachtig.
De BritschAmerikaansche commissie voor
Palestina heeft rapport uitgebracht, adviseert er
zoo spoedig mogelijk nog 100.000 Joden toe
ta laten en wil Palestina tot een gebied ma-
l. ken waarin Joden, Mohammedanen en Chris
tenen gelyke rechten hebben. De Arabierea
sollen zeker weinig voor deze oplossing
To e k
