'V75
het Communisme
I
Vrijdag 26 Juli 1946
Dr. Y. SCHOONHOFF over
?08
ird
L
Icum
(28 Juni)
Fan de Martiny-toer.
Bonnenlijst
Buitenlandsch Overzicht
1
Mededeelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
o I kl *9A Redactieraad: Tj. DE JONG, Ds J. VINK en J. VISSER
Ze Jaargang IN O. JU Gedrukt l. o. v. M. O. bij de Fa. A. J. OSÏNGA - Bolsward
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek.
Predikbeurten.
er
4e
il.m.
als
welke de-
jen
re-
L
el,
el,
T o e k Ij k e r.
Tj. de J.
1
1
I
1
erkt,
arne
van
zerk
e
e
- it slzze
loaro* an
hwerby de minske
i..
dean en ta fucht-
iw
en
in
en
-p de
heb-
voor
iker)
HET
TEN.
eerd.
ngen
r.z.t.
1.
kost
de
k-
Am.
war n
EN.
-en!
W.
ken
ken
Iers
bell
nge
pen
ten,
op
irdt
ge-
!-
k
zan
der
ild.
tijd
op
ar-
t-
t-
1,
n
1,
e-
1-
ie
ie
sr
'Ig
ir-
op
dmatraj
340.
RA A 1
on ant
1-
1-
ite
te-
igjum de heer A. P. van Popta
rlijden van den heer U. Rijpma.
deloopen. 2 Da. Treffers. Makkum. 2.30
igen. Wit-
Harlingen.
A 71 melk:
B 71, C 71 melk:
394 aardappelen:
Bonkaarten LD, LE
D 71, E 71 melk:
894 aardappelen:
Tabakskaarten:
T 40
Hierbij het eerste deel van hetz artikel van
Dr. Schoonhoff over het Communisme.
Nadat het tweede deel zal zijn verschenen
hopen we ten besluite ook op zijn schrijven
een antwoord te geven. Vk.
goeds fuort, dan rekket it beest -n de
ike los.en dan is It net bést.
ng door Rusland voorge
houden als consequentie cn ter verwczenlil-
Excusez du
lat die ver-
overgangs-
In de we’reld geschiede-
Yn materieel opsicht binne wy it léste jier
in hiel stik foarütskarrele en alle wiken
reitsje wy fierder óf fan de hongerwinter:
1945. As men kennis nimt fan de greate
kapitalen, dy’t troch it Regear derfoar üt-
jown bipne en wurde, dan docht jin dat gjin
nij mear. Biriammen üt it .bütenlAn heart
men dan ek stimmen, dy’t üs' yn dit opsicht
wakkere greatsk meitsje klnne. Nou al to
greatsk liket my oerdreaun, mar hawar, wy
soene hjir sizze: it skilt safolle net. Mei
dizze materiële foarütgong komme wy lyk-
wols fêst net ta -üs doel, as ek de sedelike
foarütgong, de morele forantwurdlikheit net
better wurdt.
In protte minsken stroffelje oer dizze grea
te wurden en dochs soene se ’t alhiel mei-
stimme as hja harren rekkenskip joegen fan
de oarsaken, dy’t üs folk tsjinhélde pp de
wei nei in wier herstel.
Wy moatte üt de poel fan ünrjocht wel, üt
de Ijeagens, üt it misbrük meitsjen fan jins
posysje. Wy moatte dübele prizen kwvt,
twa sdarten rekkens, trije manearen fan
logeren en sa mar mean Dat Is de greate
kwael. En It spyt üs tige dat wy
moatte, dat sir ek djip yn dö bi
boerearbeiderawrftld.
Men kin op party minsken net mear oan.
Men wit, dat hja de saken net earlik foar-
stelle, dat hja in ünfetsoenlik great stik nim-
me fan hwat hja krije kinne en alles en alle-
gearre harren neat skele kin. Dit komt net
goed, minsken, dit is in earnstige sykte en
forjit it net, dy’t lenkear Uicht, wurdt net
maklik mear leaud. Wy hawwe jierren en
beider to helden, dan is dit itselde misbrük
meitsjen fan de arbeidsneed as foarhinne de
liberale wurkjower forwiten wurde by rom
arbeidskrêften. Nqderlén wie yn de oar-
lochsjierren himsels net. Yn dy jierren is
folie bidoam, och sa folie. Mar nou moat
üs lan wer in rjochtssteat wurde en de
minsken moatte wer op de grounslach fan
rjocht mei elkoar hannelje en libje. Oan
diz tiid ta is it fierwei yn de measte ge-
fallen noch macht en oernacht en dos ün
rjocht, hwat de lju elkoar oandogge. Yn it
bilang fan üs folk moat elts, djrt it goed
mient mei eigen en buorman, meiwurkje
om de kweade geast üt to bannen. Hélde en
biwarje, hwat rjocht docht en forwiderje
hwat ut machtsmisbrük foartkomt. Dogge
wy dat net, dan makket men it de minsken
dy’t noch goed wolle, it libben ünmooglik.
Fan dei ta dei fret dizze kwael djipper yn
saken en bidriuwen, by boeren en arbeiders.
De macht sit hast oeral op ’e troan en
twingt it rjocht nei syn kant. It wurdt hege
tiid de dingen wer to dwaen, rjocht en
sljocht, earlik en wier, dwaen hwat nien ta-
sein hat, folbringe hwat ünthjitten is, jaen
hwat men seis ek freegje soe. Dat is de
seedlike grounslach, hwerop It folks'ibben
stean moat, sil it net öfsakje ta In stri d fan
wolf tsjin wolf, fan dogeneat ta greater do
geneat, in dlerlike striid, hwerby de minske
ündergiet. Allinnlch op In féste seedlike
grounslach kin in folk bist
berheit komme. Lit men dy los, dan spielt
mlnsl
Aanhalingen kan men gemakkelijk in
hun verband vinden b.v. op de volgen
de wijze: 2, tb 2e artikel, le kolom,
bovenste helft (o. onderste helft, m.
middenman de kolom).
geldig tot en met 3 Aug. 1946.-
Bonkaarten KB 608:
Reserve B 87 1 el.
Bonkaarten LA, LB, LC 608:
1 2 liter melk.
3>/2 liter melk
3 kg aardappelen
608:
6 liter melk
1 kg aardappelen
2 rantsoenen tabaksartikelen
jierren wrotte moatten foar de kollektive
arbeidskontrakten. Stik foar stik moasten
de boeren ta it ynsjoch komme dat it har
ren maatskiplike plicht wie mei to wurkjen
oan in rjochtfeardige regeling sadat it arbei
dende folk in wis bistean krije koe. Mei yn-
moed is der in sosïale striid fierd om to kom
men ta in reedlik lean, fêstlein foar de
hiele groep en mei in normale rjochtspo-
sysje. De liberale boer, dy’t it hie oer fraech
en oanbod waerd d> mei klam op wiisd, dat
dit in ünminsklik bigjinsel wie, dat de swak-
ke partij de lésten drage liet. Ek nou noch
hélde wy üt, dat allinnïch yn oerliz meime-
koar en rekken, héldend mei elkoars bilan-
gen, in rjochtfeardige leanregeling foar alle-
gearre fêststeld wurde moat, dat allinnich
op dizze wize de bidriuwsfrede bihélden
bliuwt en it mienskiplik bilang tsjinne. Ek
nou bliuwt it misbrük meitsjen fan in oars
need ünrjocht. Ek mei arbeid kin men woe-
kerjel Is der reden om dit to sizzen? Ja,
dat is der.
De wize hwerop in diel fan de arbeiders
misbrük makke hawwe fan har tiidlike oer-
macht Is forkeard, is misbrük, is ünrjocht.
Sa as sommige boeren yn de óngetiid dizze
arbeiders fêsthélde moasten, omdat it hea
net iizzen bliuwe koe is der fier rtést. En sa
as nou yn de bou de jirapeldollers misbrük
meitsje ran it feit, dat de A-poaters der foar
in bióaelde datum üt moatte, is fan it selde
gehalte. De leanen neffens de kollektive kon-
trakten binne mei 140 pet. omheech gien.
Hja binne goedkard troch de organisaesjes.
En as men nou yn ünderskate streken sjocht,
dat men der wyks tweintich, tritich, ja fjlr-
tich goune oerhlnne gean moat, om In ar-
Terwijl te Londen het overleg tusschen de
Ver.-Staten en'Engeland is begonnen over
economische samenwerking tusschen de
door hen bezette Duitsche zones, staan
vooral de Amerikaansche bladen vol specu
laties over wat de a.s. vredesconferentie van
29 Juli zal oplevéren en wat de vruchten
zullen zijn van het vier mogendheden over
leg over Duitschland dat, na de algemeene
vergadering der Ver. Naties, op die confe
rentie zal volgen. Het heeft weinig zin op
dit alles in te gaan, de tijd zal moeten lee-
ren of Oosten en Westen elkaar nog kunnen
vinden, al dient wel vérmeld dat het af
springen van de onderhandelingen over een
Amerikaansche dollarleening van 1 milliard
aan Rusland een duidelijker teeken van de
verslechting der Amerikaansch-Russische be
trekkingen is, dan de Amerikaansche berich
ten dat een aantal hooge Sovjet-militairen,
waaronder maarschalk Zjoekov weer func
ties heeft gekregen welke op oorlogsvoorbe
reidingen zouden wijden.
Dergelijke verschuivingen hebben bij gróote
mjliaire machten steeds plaats en als ze
pübliek gemaakt worden hebben ze meestal
een onschuldiger karakter, dan wanneer ze
diep geheim worden gehouden.
Eenige Amerikaansche bladen hebben ook
iets onthuld v. d. inhoud der vredesverdra
gen, welke door ;de vier minister conferentie
te Parijs opgesteld, nu aan de 17 andere
landen welke aan de vredesconferentie van
29 Juli zullen deelnemen, zijn toegezonden.
Deze onthullingen brengen niets nieuws,
men wist alreeds dat Finland Petsamo in
het hooge Noorden aan Rusland zou moe
ten afstaan en dat Rusland een basis a. d.
Finsche Golf kreeg, en het was te begrijpen
dat de militaire macht van alle 5 landen,
welke nu een vredesverdrag zal worden op
gelegd, n.l. Finland, Roemenië, (Bulgarije,
Hongarije en Italië zoo zeer zou worden
beknot, dat ze nauwelijks zelfs nog eenige
defensieve beteekenis kon hebben. Dat Italië
geen versterkingen aan de Zuid-Slavische
grens
Fransche meer ma|
moetkomend jegens I
r
het” is j
dellandscfie zee. Dat de' vredesconferentie
nog wijzigingen van beteekenis in deze ver
dragen zou kunnen breng_en is zeer twijfel-
Uv.lMg, tvvwia USftSUU, iui UUtU UUK. l'ICUW
land vertegenwoordigd zijn, doch het heeft,.
I en G. Terpstra de premie wisten te behalen?
Na afloop werden de prijzen ten postkantore
uitgereikt, waarin de voorzitter de leden op
wekte de medewerkende firma’s te begun
stigen.
JUBILEUM.
1 Aug. a.s. is het 25 jaar geleden dat de
gem.-architect J. ,P. Postma bij de gemeente
Bolsward in dienst is getreden. In deze
dienstperiode heeft hij veel voor de gemeente
gedaan. Gedurende zijn diensttijd is onze
stad veel verfraaid en zijn belangrijke ver
beteringen aangebracht. Als belangrijkste
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
Te Sneek slaagden voor het examen ty
pen: P. J. de Boer, A. D. de Jong, A. P..
Draaisma, C. J. A. Andriesma, P. van der
Weide, aften te Bolsward.
Bij de te Leeuwarden gehouden U. L. Ó.-
examens slaagden vorige week van de „Re-
hoboth”-school alhier alle negen candida-
ten na 3-jarige studie, n.l. Willem Offinga,
Jetze Reidsma en Gerrit Ybema te Bolsward,
Jacob Deinum en Rike van der Laan te Wit-
marsum, Willem Helfrich en Gerrit Wiersma
te Makkum, Siebren Elgersma te Schraard
en Auke de Witte te Blauwhuis.
De volgende leerlingen van de school
- van C. V. O. te Bolsward slaagden voor het
mulo-examen A de dames: G. Eijer, J. Hoek
stra, N. Wouters, A. Zuiderhof allen te Bols
ward, en J. Kloosterman, Dedgum: heeren:
K. Willemsma, Bolsward, H. Van der Valk,
Parrega, Th. Posthuma, Tierkwerd, A. Ste-
ginga, Waaxens. Voor B: W. Boorsma,
Burgwerd. Afgewezen 1.
Zaterdag 20 Juli hield het\ P.T.T.-ner-
soneel Bolsward haar traditioneele jaarlijk-
sche kaatswedstrijd op het land, vrijwillig
afgestaan door den heer Wijbrandij alhier.
Wederom was dit een geslaagde kaatsmld-
dag, welke niet alleen uitblonk door vete-
ranen-prestatles, maar bovenal door spor
tiviteit. De 1ste prijzen, welwillend afgestaan
door enkele bekende Bolswardsche firma’s,
werden toegekend aan de heeren E. Bran
denburg, S. Hoekstra en Y. Ykemn, terwijl
de heeren H. Visser, M. Brouwer (Parrega)
noemen we: Sneekerstraat, verbetering Fra-
nekerstraat en inlegging Hichtumerweg en
de Harlingerstraat. Vooral deze werken heb
ben veel bijgedragen tot verbetering van de
entree van onze star. Als het belangrijkste
werk, dat onder zijn leiding tot stand kwam
kan gerekend worden de nieuwe Blauw-
poortsbrug met omlegging van het vaarwa
ter en de aansluitende straten. Aan het ini
tiatief en de voortvarendheid van den heer
Postma is het te danken dat de Blauwpoorts-
brug een van de eerste bruggen in ons land
is die na de verwoesting door de Duitschers
weer geheel hersteld is.
Wij twijfelen er niet aan, dat het den jubi
laris a.s. Donderdag niet aan belangstelling
zal ontbreken. Naar wij vernemen is er
gelegenheid tot geluk wenschen van 12.30 tot
14.00 in den Hof van Holland.
ZWEMMEN.
Bij de j.l. Zaterdag gehouden zwemwedstrij
den in de Groote Wielen te Leeuwarden,
over een afstand van 3 km behaalde onze
stadgenoote in de groep niet-leden K. N.
Z. B. afd. Dames, mej. T. van der Goot
de eerste prijs in een tij,d van 77 m. 5 sec.
De heer K. Brandenburg in de afd. heeren
de 3de prijs, tijd 1 uur 25 m., 40 sec.
Verder wisten de volgende dames en heeren
binnen den vastgestelden tijd de tocht te
volbrengen: dames: Sj. Venema, J. Hoekstra,
Sj. Groenewold, G. Ypinga, P. Zuiderhof,
A. Zuiderhof, T. Duiker, A. de Groot, J.
Beswerda, A. van der Eems.B. Ybema, S.
Conradi, T. Piersma, en F. Broersma, Wit-
marsum en P. Burggraaf,Longerhouw en
bij de groep heeren W. Boersma, Witmar-
sum. Drie dames en 5 heeren van Bolsward
vielen uit.
VOETBAL.
Naar we vernemen speelt C. A. B. haar 2e
belangrijke promotiewedstrijd thans in eigen
home tegen Olyphia uit Noordwolde, echter
niet Zondag, doch op Zaterdagavond a.s.,
wat voor velen ongetwijfeld een verheu
gend bericht beteekent.
Aangezien de uitwedstrijd vorige Zondag in
Groningen tegen de Oosterparkers met groo
te cijfers verloren werd, de C. A. B.ploeg
had een volslagen off-day, terwijl de Gro
ningers daarentegen een uitstekende wed
strijd speelden, moet Zaterdagavond van
Olyphia gewonnen worden. Wanneer verlo
ren of gglijk gespeeld wordt, is C. A. B.
voor promotie uitgesloten. Veel staat er dus
voor de thuisclub op het spel; doch gezien de
3-0 overwinning In de i
heeft C. A. B. ons inziens bok thans een
redelijke kans, deze uiterst belangrijke ont
moeting tot een goed einde te brengen.
Nu do wedstrijd op Zaterdagavond wordt
gespeeld, verwachten we een zeer talrijk
publiek, en alleen daarom reeds hopen we
dat C. A. B. zich in deze 2e wedstrijd van
haar beste zijde zal laten zien.
WITMARS'JM, Juli 1946. Op Zondag 4 Aug.
a.s. hoopt de Kaatsvereen. „Witmarsunr’
haar 60-larig bestaan te herdenken. Opge
richt in 1886 door wijlen den heer W. Post-
(ina, A. A. Kooistra en L. Boersma.
De kaatswedstrijden die al meer dan 100
jaar op de z.g. Kaatsburen werden gehouden,
werden dan ook door de vereen, georgani
seerd. Een bezwaar was, dat hier geen en
tree kon worden, geheven. Het was nu wil
len den heer A. A. Kooistra, een echte lief
hebber van het aloude kaatsspel, die toen
uitkomst bracht door zijn land de z.g. Herte-
kamp voor deze (wedstrijden beschikbaar
te stellen. Dit gratis beschikbaar stellen van
het land is bij het leven van genoemde
kaatsliefhebberzoo gebleven. Hem werd
daarvoor indertijd het cere-lidmaatschap der
vereeniging aangeboden.
Ook thans nog wordt dit terrein steeds gratis
beschikbaar gesteld.
Het laar 1900 was belangrijk toen de Wel
Ed. Geb. Heer W. J. H. Muiier, geboren al
hier. beschermheer werd, en leder jaar me
dailles beschikbaar stelde. In den loop van
den tijd waren er onder de leden uitsteken
de kaatsers, met name C. Werkhoven, S.
Kooistra, R. Zaagmans, J. Zaagmans, J. Ku-
perus e. a. Zij trokken jarenlang de aan
dacht en menigmaal wisten ze da» bonds-
partij te winnen en brachten hun medailles
aan het vaandel der vereeniging. Ook jonge
ren als wijlen Teade Zijlstra e. a. deden
van zich spreken. Aan de kaatsvereeniging
werd door vrienden alhier van Teade een
Teade Zijlstra wisselbeker aangeboden.
Het bestuur is thans samengesteld uit de
heeren G. Zaagmans, D. R. Yntema, B.
Hoogeyeen en Br. de Jong.
18 Juli. Vergadering afd. Wongeradeel
Friesch Sanatorium „Beatrix Oord”. Uit de
verslagen over de jaren 1944 en 1945 bleek,
dat er thans 500 leden zijn. Tengevolge van
het herstel van de voor rekening der afd.
verpleegde patiënten wordt er thans nog
slechts 1 patiënt via de kas van de afd. ver
zorgd. Er is een batig saldo.
Tot voorzitter werd gekozen in de vaca-
loofsvervolgingen die hebben plaats gehad,
waarin om bij, Rusland te blijven de
- J - Jl -Z l9 a aa
den, zijn leeraren, priesters en bisscho]
bij duizenden werden vermoord (ook tijc
misschien?) en waar men er zelfe niet voor
1
heid de Gerechtigheid zelve naaf de keel
te
beeld ter verheerlijking van Judas, den
aartsverrader en tegenvoeter van Christus,
door Dezen zelf als eén duivel aangewezen
(Joh. 6 i 71) en n.bhet prototype van
den kapitalist.
Oordeelen wij niet, hopen wij dat ook „zij
niet weten wat zij doen”. Maar wij mogen
vragen: kan het systeem, kan het ideaal
waardoor dat systeem gedragen wordt, hier
den toets doorstaan: „Zoo draagt iedere
goede boom goede vruchten, doch, een
slechte boom draagt slechte vruchten; een
goede boom kan geen' slechte vruchten dra
gen, en een sléchte boom geen goede vruch
ten dragenaan hun vruchten dus zult
gij ze kennen.’? (Mtt. 7 17, 18, 20).
Slaan wij nu op lm) „Het socialisme
van het Communisme is door en door waar
achtig, omdat het eerlijk gemeend is”. Dan
moet a fortiori de sociale gerechtigheid waar
op dat socialisme steunt, ook door en door
waarachtig zijn. De gerechtigheid nu, zij
moge hare werkzaamheid uitstrekken over
sociaal of welk ander gebied ook, is één,
een ondeelbaar begrip. Het is dus bij Ds.
Vk. met de sociale gerechtigheid van het
communisme best in orde.
Na deze ietwat lange, maar noodzakelijke
inleiding gaan wij het lot volgen van conse
quentie en inconsequentie (verder te schrij
ven cq. en lq.), van ja en neen, bij het
dobbelspel van Vk. en het Communisme.
Het loont de moeite het 2e en 3e art. (7 en
14 Juni) nog eens na te lezen, want daarin
liggen de vertroebelende tegenstellingen die
we noodig hébben het dichtst bijeen.
Schrijver haalt uit prof. Hoetink aan: „Marx
zegt het duidelijk, dat hij het socialisme wil
om de menschi het heeft niet de totale
staat, maar het totale individu ten doel”
(2,2b) en Vk. valt hem bij: „Wie dit niet
ziet miskent het Marxisme, en wie dit niet
erkent miskent het Communisme”. Nu hou-
de men mij ten goede, maar wanneer Vk.
zegt, dat Hoetink zegt, dat Marx het dui
delijk zegt:dan zegt dat mij nog niet
dat.fk het zie. Het herinnert mij aan
een spelletje uit onze jeugd: „Ik zie.ik
zie... wat jij niet ziet, en t is.... rood”;
en dan mochten wij raden. Dit is geen on
deugendheidje, maar wij moeten even den
nadruk hierop leggen, omdat we ongaarne
reeds bij het begin het spoor zouden ver
liezen dat wil te volgen hebben. Het gaat
dus bij het Communisme om den mensch,
den mensch en zijn vrijheid.
Het gaat dus niet om den staat.
Maar In de eerste kolom: „Immers beide”
(Nazisme en Communisme) „zijn typische
uitingen van collectivisme: het Individu, de
enkeling telt niet mee, de collectiviteit, het
geheel is alles.... En beiden zijn typisch
dictatoriaal....”; en: „het Communisme,
strevend naar consequent staatssocia
lisme(2, 1b). Het gaat dus wél om
den staat!
De eerste dobbel. Wij hooren het geritsel van
de adder, en de schrijver, zich bevindend
In de botsing tusschen cq. en iq., werd
overrompeld en heeft dekking gezocht in
een nis, de overgangsphase, maar..te laat;
hij heeft den aanval niet afgeweerd, en be
vindt zich in handen van de iq. Later zal
hij deze een duivel noemen, en dat Is zij
inderdaad, want iedere lq. herbergt een te
genspraak, een leugen, en Iedere leugenaar
spreekt zichzelf tegen zoodra hij In het licht
van recht en waarheid wordt geplaatst. Wij
hopen dezen duivel nader te ontmaskeren.
Y S.
ture, ontstaan door het bedanken van den
heer J. Weerstra, de heer R. Reidsma, bur
gemeester van Wonseradeel en tot bestuurs
lid voor Pingjum de heer A. P. van Popta
wegens, overlijden van den heer U. Rijpma.
ARUM, 19 Juli. Aan ue M. 1S. te Leeu
warden werden bevorderd van de 2de maar
de 3de klas E. P. Faber, afd. Waterbouw
kunde); van de 1ste naar de 2de klas (bur
gerlijke bouwkunde) B. Rienks en L. Feen-
stra, allen alhier.
PINGJUM. Geslaagd voor diploma Banket
bakker, de heer O. Lemstra te Pingjum.
WOMMELS. De K.V. „Wommels”. hield
haar traditioneele leden wedstrijd op het
sportterrein achter de o. 1. school, met 16
deelnemende parturen. Er is vaak vinnig
gekampt, zoodat het een geslaagde kaats-
dag werd. 1ste prijs: C. de Way, S. Postma
en H. Palsma. 2e. F. Wiersma, Jac. Bonne-
ma en I. Roukema. 3e. Joh. Wassenaar, Joh.
de Haan en S. Osinga. 4e. J. Gaastra, R.
Smeding en A. Heeg. Na een gezellige prijs-
uitdeeling volgde het gebruikelijke bal.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer H.
Vollema, thans woonachtig te Britswerd,,
werd dezer dagen door officieele instanties
een oorkonde uitgereikt wegens het redden
van een gewonde Canadeesche piloot nabij
een Duitsch kamp te Eemnes. Uit erkente
lijkheid stuurde deze piloot uit Canada blij
ken van waardeering.
KUBAARD. Aangenomen naar onze Ned.
Herv. gemeente (vac. P. H. de Bres) Ds.
L. Nieuwpoort, predikant der Ned. Herv.
'Evang.vereen. te Naarden.
ITENS. De Kaatsvereen. „Itens en Omstr.”
hield een iedenpartij. Ofschoon de deelname
grooter had kunnen zijn is er met ambitie
gestreden. De uitslag is aldus: 1ste prijs:
F, Winkler Itens en G Bootsma Wommels.
2e. K. Dantuma, Oosterend en P. Santema,
Wieuwerd. Troostprijs: S. Sjoukema, Itens
en J. Wenselaar, Wommels1.
TZUM. De heer B. Vlasman heeft in onder-
handsche verkoop het bij den heer L. Brou
wer in eigendom zijnde gedeelte van dei»
motordienst B. en L. Brouwer alhier overge
nomen.
Door kortsluiting werd bij het luiden
van de klok een begin van brand ontdekt
in den toren van de Ned. Herv. Kerk. Door
uitschakeling van de electrische stroom werd
spel; doch gezien de erger voorkomen.
vorige ontmoeting, Beroepen te Zaltbommel, Ds. C. Nieber
pred. der Ned. Herv. kerk alhier.
ZONDAG 28 JULI 1940.
NED, HERV. KERK.
Aclilum. 9 u. de heer Nauta van Sneek.
Hitzum. 1.30 u. de heer Nauta van Sneek.
Arum. 9 u. Ds. Bijlevcld van Kimswerd (Fr.
dienst). Bolsward. 9.45 u. Ds. van Andel
van Spannum. Bolsward. Broerkerk. Ev. 5
u. Ds. Oskamp. Edens. 9 u. zendeling D.
Solinger. Spa(nmun. 7 u. Ds. van Andel,
Gaasi. 9 u. Ds. de Bres van Amersfoort.
Burgwerd. 9 u. en 1.30 u. Ds. van Leusden
Hidaard. 9.30 u. Ds. de Stoppelman Wom
mels. 2 u. Ds. de Stoppelaar. 'Wommels.
Vrijz. Herv. Ev. 9.30 u. Da. Vink. Hlndeloo-
pen. 10 u. er; 2 u. de heer Lammertsma.ld
segahulzen. 1.30 u. Ds. de Bres. Itens. 1.30 u.
Ds. Vink van Bolsward. Kimswerd. 7 u. Ds.
Bljleveld (Fr. dienst). Kubaard. 9 u. en 1.30
u. Ds. van Ruler van Hilversum. Lollum.
9 u. Ds. Wilman. Waaxens. 1.30 u. Ds. Wil
man. Lutkewlerum. 1,30 u. Ds. Bobeldijk
van Oosterlittens. Oosterend. 9 u. en 1.30
u. Ds. Nlienhuis. Oosterlittens. 10 u. Ds. Bo
beldijk. Parrega. 9 u. Ds. de Loos. Hleslum.
1.30 u. Ds. de Loos. Sdhraard. 9 u. en 1.30
u. Dr. van Niftrik van Zeist. Dedgum. 9.30
u. de heer Tietema van Zurich. Tjerkwerd.
2 u. de heer Tietema van Zurich. Tzum. 9.30
u. in 7 u, Ds. Nieber. Wtasum-. 10 u. Ds.
Rasch. Witmarsum. 9.30 u. Ds. van Dijk.
Wil narsum. Ev. 7 u. Ds. Wilman van Lol
lum Wolsum. 9 u. Ds. Gordeau Voorben
H. A.), Wons. 7.15 u. Ds. van Dijk van
Witmarsum. Workum. 9 u. Ds. van Veen
(Voorben H. A.) en 5 u. Ds. de Jonge. Hei
denschap. 1.30 u. Ds. de Jonge (intrede).
Zurich. 2 u. Ds. van Dijk van Witmarsum.
Pingjum. Ev. 7 u> de heer Tietema.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. 7 u. Ds. Mesdag van Sneek; Hin-
deloopen. 2 Da. Treffers. Makkum. 2.30
u. Ds. Mr. Gaaikema van Harlingen. Wit-
marsum. 7 u. Ds. Gaaikema van Harlingen.
Workum. 7.30 u. Ds. de Groot. Koudum. 10
u. Ds. de Groot.
ÓEREF. KERK.
Aram, 9 u. en 1.30 u. Ds. Wagenaan Bols
ward. 9.30 u. en 5 u. Ds. Brink van Blija.
Hindeloopen. 9.30 u. Ds. Jansen en 2 u.
lezen. Pingjum. 9 u. en 1.30 u. Ds. van de
Waal. Tjerkwerdi. 9 u. en 1.30 u. lezen.
Tzum. 9 u. en 1.30 u. Ds. Hania. Wommels.
9.30 u. lezen en 8 u. Ds. Hania van Tzum.
(Voorber.) Workum. 9.30 u. en 7 u. Ds.
Haitsma van Rockanje.
VISA .1 11 <4 L/llj V Vil UV
godsdienst voor volksopium werd geschol-
oppen
deiijk
teruggeschrokken is in naam der gerechtig-
'J J -1
grijpen met de oprichting van een stand-
eld ter verheerlijking van
aartsverrader en tegenvoeter van Christus,
(Joh. 6 i 71) en n.bhet prototype van
Oordeelen wij niet, hopen wij dat ook „zij
vragen: kan het systeem, kan het ideaal
MET DEN DUIVEL NAAR DE
INCONSEQUENTIE.
Ds. Vink heeft gelijk, wij moeten van het
Communisme af. De lezers treffen het dan
dezen keer bijzonder slecht, want al kon
dat onderwerp uiteraard niet geheel worden
omzeild, het was toch meer de aanleiding
dan het doel van mijn schrijven.
Terwijl nu dit laatste werd aangediend als
een reactie van Katholieke zijde, is dit al
leen in zooverre juist daj ik Katholiek ben,
zelfs als ik slaap. Evenmin verwachte men
een nieuw politiek licht, want ik kan nog
geen oliepitje omhoog houden, acht mij,
niet bevoegd en ben op politiek .terrein
ongeveer thuis als een kikker in de balzaal.
Ik fieb mij dan ook gewillig onder geleide
van den heer Vk. gesteld Tn zijn vijf op
eenvolgende artikelen over het Communisme
in dit weekblad van 31 Mei tót 28 Juni, en
hoewel men voor dit leelrzaam overzic.it
niet anders dan dankbaar kan zijn, heeft
het mij niet geheel bevredigd. Ik heb hem
gevolgd tot zeker punt, waar wij hoe lin
ger hoe dieper waren doorgedrongen op een
ander terrein, dat het eerste onregelma ig
doorkruiste, en jk plotseling niet ven er
kon.
Onze wegen scheidden zich, en de weg d en
Ik koos, ligt een weinig hoogjer, zoodit
mijn leidsman mij goed in het oog k tn
houden; ik heb aan goede hbop dat 'ij
over dat?elfde terrein elkander weder zul m
kunnen ontmoeten.
Wat was het geval? Ik had een gevaar e-
zien, een ander en ijieuw gevaar dat v tn
vérstrekkende beteekenis is, en in de a:ti-
Jcelen van den heer Vk. als een adder in
het gras verborgen ligt; dat gevaar aan te
wijzen is mijn doel.
Met een paar korte voorbeelden gaan we
even verduidelijken, wat consequentie, vrnt
inconsequentie is.
Een kapitein vaart met zijn schip naar een
'bepaalde haven; onderweg krijgt hij per
radio opdracht eerst een andere haven aan
te doen; stuit dan op een eiland en moet
een storm over-
jen, Maar -
dat is zijn koers metl Hij heeft
pas, en zoolang hij dat In het oog
consequent^ want /zijn afwijkingen 'waren
Kobus gaqt”per rijwiel van Bolsward naar
van een orgel, gaat er op'
hij
diept In schiettent,
farlingen, en al
later in den avond misschien
nog tereent, dan is hij toch met dat kermis-
omdat dit'
af en is op de
het weet. Ver-
en carroussel,
Harlingi
avond
wijzen is mijn
verduidelijken, wat consequentie, vmt
jequentie is.
Een kapitein vaart met zijn schip naar een
radio opdracht eerst een andere'”haven aan
te muu ucui vp cc,
er om heen, wordt door
vallen cn uit der; koers geslagi
let well dat is zijn koers mi
zijn compas, en zoolang hij dat In het oog
houdt en daarnaar den steven wendt, is hij
consequent, want /zijn afwijkingen waren
niet vrijwillig.
r
Harlingen, maar ho'ort al spoedig den dreun
kermis in Löngerhou eer
diept In schiettent, Juttekop
vergeet hij zijn tante in Hj
komt hl] daar later in den l
i
uitstapje inconsequent geweest,
vrijwillig was.
Consequentie is dus het rechtstreeks streven
naar een bepadld doel. Inconsequentie
Iedere vrijwillige afwijking van het gesteld'-
doel,
In het 5de artikel (28 Juni) wordt den lezv
ds wereldverovering
king van sociale gerechtigheid
peu). Er wordt wel geleerd, d
overlng slechts tljdelljk zou zijn,
phase curiositeit In
nis! maar men vrahgt zich met huive
ring af of die overwinning voor de wereld-
maatschappij, dus in de eerste plaats voor
de arbeidende: klasse zelvet niet te duur be
taald zou zijn met het verlies van millioenen
menschenlevens, den ondergang van de be
schaving en alle andere gevolgen. Men
moet wel een rotsvast, om niet te zeggen
bovenmenschelijk geloof hebben in een ge
rechtigheid, die aldus de rechten van alle
andere volkeren zou vertrappen.
Op een zoo mogelijk nog zwaardere proef
wordt dat geloof gesteld tegenover de e'e-
evenmin als trouwens aan de
ig hebben is even tege-
Rusland als de beper
king van Italië's vloot tot slechts 6750Ü ton
jegens Engelands positie in de Mid-
1sche zee. Dat do vredesconferentie
wijziging:
„en zou ki..„o
achtig; zooals bekend; zal daar ook Neder
land vertegenwoordigd zijn, doch het heeft,,
afgezien van het feit dat het er toe zal wil
len medewerken deze verdragen zoo recht
vaardig mogelijk te doen zijn, geen bijzon
der belang daarbij. Anders ligt de zaai. „1_
in het najaar het vredesverdrag met Duitsch
land zal worden besproken, want daarbij zijn
groote belangen van\>ns land betrokken en
de Troonrede heeft reeds aangekondigd dat
wij ook grensverbeteringen ten opzichte van
Duitschland zullen eischen. Stappen wij hier
mede af van een reeks onderwerpen, waar
over men eigenlijk nooit uitgepraat raakt,
dan zijn er nog tal van andere well,.
aandacht vragen.
Daar is bijv, de tusschentijdsche verkiezing
in een Engelsch district, welke den candidaat
der Labóürpartlj nog wel de meerderheid
heeft verschaft, maar zoo geslonken ten op
zichte van den conservatieven tegencandi-
daat, dat men wel concludeeren moet dat
Labour na een 1-jarige regeering heel wat
van haar populariteit inboette. De door de
regeering pas ingevoerde broodrantsoenee-
ring en de lang niet fraaie wijze waarop de
conservatieven die tegen de regeering
ben uitgebuit, is daaraan waarschijnlijk
een groot deel schuld. Ook tegen de sociali-
satieplannen voor verschillende takken van
industrie hebben de conservatieven felle actie
gevoerd, maar deze maakte lang niet die in
druk, welke het verzet tegen de bi'oodrant-
soeneeriqg wekte, welke rantsoeneering ove
rigens wellicht slechts kort zal duren, daar
de graanoogsten in Amerika er goed voor
staan. Nu wij hier ook het onderwerp socia
lisatie hebben aangeroerd, moge nog ver
meld. dat Paus Pius XII eenige politieke
richtlijnen in een brief aan een rfansche
Katholieke organisatie heeft gegeven, waarin
hij zich tegen nationalisatie en voor corpo
ratieve organisatie van het economisch leven
uitsprak en er voorts op wees dat de chris
telijke idealen op allerlei gebied door totali
taire strekkingen worden bedreigd. Is deze
laatste zinsnede vermoedelijk op te vatten
als een waarschuwing tegen samenwerking
met de communisten, het pleit tegen natio
nalisatie kan ook belemmerend werken op
een samenwerking tusschen katholieken en
socialisten in verschillende landen. Voor de
nieuwe kabinetsformatie in België ga^n so
cialisten, communisten en liberalen weer sa
men onder kabinetsformateur Spaak; tus
schen deze partijen en de katholieken, die
in de oppositie zijn, blijft o.a. de konings
kwestie een punt van verdeeldheid, de laat-
sten hebben nu een wetsontwerp ingediend
tot het houden van een volksstemming over
de houding van koning Leopold tijdens den
oorlog.
In Turkije gingen voor het eerst de oppo
sitiepartijen mee ter stembus, een dezer par
tijen, de democratische, behaalde successen,
of deze echter die der republikeinsche volks
partij, de regeeringspartij, overtreffen, is
nog niet bekend. In de Zuid-Amerikaansche
staat Bolivië heeft een revolutie een eind
gemaakt aan het bewind Van president Vil-
larroël, er wordt beweerd, dat er een meer
democratische bewind komt. In Palestina
heeft een Joodsche terreurorganisatie het
Britsche hoofdkwartier opgeblazen, waarbij
minstens 50 personen het leven lieten. On
danks deze wandaad, welke ook door de
officieele Joodsche instanties In Palestina
scherp veroordeeld wordt, zal,) zoo jzeide
minister Attlee in het Lagerhuis, Engeland
in overleg met de Vereen. Staten trachten
een billijke oplossing voor Joden en Arabie
ren te zoeken.
Ten slotte Indonesië. Volgens de opvattin
gen der meerderheid ter conferentie van
Malino heeft dr. van Mook voorgesteld om
Indonesië voortaan „de vereenigde staten
van Indonesië” te qoemen. Er zullen 4 sta
ten zijn, nl. Java, Sumatra, Borneo en de
Groote Oost; zooals bekend zijn alleen de
laatste twee ter conferentie vertegenwoor
digd. Binnen de „staten” zouden weer min
of meer zelfstandige gebieden zich kunnen
ontwikkelen. In de Troonrede klinkt het ver-,
trouwen op een regeling in Indonesië door
en de verwachting wordt uitgesproken dat
spoedig op Java en Sumatra de voorwaarden
aanwezig zullen zijn voor overleg over de
vervulling langs vreedzamen weg van natio
nale verlangens.
