ITIJ
irt
cini
Antwoord
1
I. u
fortnu-
ui
mmili,
Tij"
lull"
Bonnenlijst
n. J.
IJ D
Vrijdag 9 Aug, 1946
aan Dr. Y. SCHOONHOFF k o
aljei
ruüR
1
srs:
uur
van
iag
jur
ard
ens
ard
21»-
.m.
stra
Uit den Omtrek.
DMA
Ore
;rt
OEREF. KERK.
Fan de Martiny-toer.
Mededeelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneelc. Verschijnt 1 maal p. week
9 Ki *30 Redactieraad: Tj. DEJONG, Ds J. VINK en J. VISSER
ze Jaargang MO, JXGedrukt l, o. v. M O. bij de Fa. A. J. OSINGA - Bolsward
Stadsnieuws.
Buitenlandsch Overzicht
Predikbeurten.
I
m11
m
15.
21.
de overgangsphase,
overrompelde schrij
1 ftr*
>rg«l
tl
rw-
len
ien
en
trs
6 liter melk
1 kg aardappelen
vol-
dat
een
ref-
oor
3Ë
10,
1«-
tar
ug-
ran
ID.
12
ard
on-
um
an
or
sr,
ten
er-
ide
it)
en
m,
e-
en
icy on iiuvii hui ien uhiiskc uer oaniinKc
yn| de gebieten, hwer’t tige forlet is fan
ileats, ien bouwe to litten. Dat is wei-
As men yn de lege midden fan
Jokei"
aor het
■9.30 u,
Allingawier.
dal. Extnor-
ra. 1.30 u. Ds. Bonting. Arum. 7 u. Ds. Mo
lenaar. Baard. 10 u. Ds. Rasch Bolsward.
9.45 u. Ds. Vink. Bolsward. Broerekerk. Ev.
9.30 u. en 5 u. Ds. Broekema van Door-
werth-Heelsum. Burgwerd. 1.30 u. Ds. Sluij-
ter van Midlum (Voorber. H. A.). Ferwoude.
9 u. Ds. Blok van Middelharnis. Oaast. 1.30
u. Ds. Brink (H. D.). Hindeloopen. 10 u. en
2 u. de heer Lammertsma. Idsegahuizen. 9 u.
Ds. Molenaar (Voorber. H. A.). itens. 7.30
u. Ds. Vink. Khnswerd. 9 u. F
Ku'iaard. 1.30 u. Ds. Nijenhuis van Ooster-
end. Lollum. 9 u. Ds. Wiersma van Augi__
tinusga. Waaxens. 1.30 u. dezelfde. Schetter.:
1.30 u. Ds. de Loos van Parrega. Lutkewie-
rum. 1.30 u. Ds. Rasch. Oosterend. 9 u. Ds.
mogendheden, overigens
ning hebben gehad en ook de grootste
p._ JJ J a
gen in de wereld dragen. Öp forsche wijze,
zoo zelfs -dat Molotoff hem eenmaal be-
schuldigde te pogen een wig tusschen de
groote mogend:.. 1
Nederlandsche
hem vooral die van
sta standpunt opgekomen.
L
nisters voorzitter zou zijn, Nederland stelde
voor dat de conferentie zelf haar voorzittei
zou kiezen.
ru-
ilS-
ns-
:in.
■16
id-
de
er-
12
tr.,
itr.
>or
de
en A. van der
W. fylietstra, Dj. Zwart en P. Salverda,
de Groot en J. Hlemstra,
na niet bolwerken
an
an
er
it-
n-
5
en
WYTMARSUM. Sneintomoarn 4 Aug. waerd
op ’e boppeseal fan Hofstra it 60-jierrich bl-
stean fan ’e Wytmarsumer keatsforiening
bltocht.
De foarsltter, de heer G. Zaagman» rfip alle
öffurdlgen en keatsfraonen In hertllk wolkom
ta, yn 't byiünder de hear Muller, dy’t sa-
folle foar de sport yn 't algemlen en foar de
keatssport yn 't bysönder dien hat. Ek koe
do foarsltter It Haedbistjür fan ’e N. K. B.
wolkom hjltte.
Der folge in koart oersjoch fan 'e rpmrofte
hlstoarje fan ’o Aide Wytmarsumer keatsfor-
larring1
A 74 melk: 2 liter melk
B 74, C 74 melk:
402 aardappelen:
geldig tot en met 17 Aug.
Bonkaarten LA, LB, LC 608:
3'/2 liter melk
3 kg aardappelen
Bonkaarten LD, LE 608:
D 74, E. 74 melk
902 aardappelen
Tabakskaarten:
T 42 2 rantsoenen tabaksartikelen
om gaat. Marx lezen maar weinig
schen, Hoetinks artikel misschien ook,
het is toch makkelijker bereikbaar èn
foarrekkenje kin, dat de eigner dit allegearre
bitelje kin en dan noch in billike rinte oer-
héldt fan it jild, dat yn syn pleats bilein
wurdt?
As men neigiet, dat oan de measte pleatsen
de léste tsien jier net folie bard is, dat de
measte büthüssouders wrak binne, dat de
hanselskudden tusken de stallen min binne,
dat mannich tek to gefaerlik is om de ton-
gerlieders nel tó sjen, dat fan de tsien pleat-
sen njoggen oan géns ünderhéld ta binne
as der wer materiael is, dan freegje ik my
wol óf: lizze de forhéldingsen tsjintwurdich
goed? It andert is, nei myn bitinken, rounüt
nél
Hwant alhoewol de produktenprizen goed
binne, sil noch kin ien minske der oantinke
om yn| de gebieten, hwer’t tige forlet is fan
in pleats, ien bouwe to litten. Dat is wei-
smiten jild. As men yn de lege midden fan
üs provinsje in kavel lén keapet foar in hiel
licht pryske, siz f 500.— de pounsm et en
men soe der In pleats opbouwe, dan kin men
praktysk sizze. dat de hier net mear bl-
draecht dan rinte fan it lén en ünderhéld
en lésten fan de pleats, mar dat It jild, dat
ütjown is foar pleatsebou yn ’e zroun
treaun Is.
Men sjocht der nea Ien sint fan wer. Dit is
net yn oarder, dit Is net rjochtfeardich, mar
it is ek ta greate skea fan de Fryske lén-
bou. Hwant sünder profeet to wêzen, kl men
sizze, dat de pleatsebou en fornijing f Islein
stil stiet en stil stean bliuwt. En dat 1: foar
In bloeijende iAnbou gléd mis.
Arum. 9 u. Ds. Wagenaar (Voorber. H. A.)
erV 1 30 u. dezelfde. Hindeloopen. 9.30 u. le
zen en 7.30 u. Ds. Glaubitz van Warns.
Makkum. 9.30 u. en 2 u. Ds. Homburg van
Nieuwendam. Pingjum. 9 u. en J.30 u. Ds.
van de Waal. Tjerkwerd. 9 u. lezen en 1.30
u.????? Tzum. 9 u. en 1.30 u. Ds. Hania.
Wommds. 9.30 u. en 2 u. Ds. Hagenaar van
Bolsward. Workum. Dr. Mr. de Vries van
Voorburg. Bolsward. 9.30 u. en 5 u. Dr. Pol
man van Alkmaar.
BAPTISTE GEMEENTE.
Workum. 9.30 u. en 2.30 u. de heer Reiling
van Groningen.
Fan de trije groepen, dy’t harren wurkkrêft
of har jild brüke yn it lénboubidriuw, is yn
de rin fan ’e tiid gauris ien oan de krapper
ein komd. Sil it goed wêze dan heart de
boer in stik brea, de arbeider in goed lean
en de lénhearre rinte fan it jild to barren,
dat yn dit bidriuw stutsen is.
Lange jierren wiene de prizen fan it gemaek
sa, dat hja alle trije har gerak net krije koe
ne en dan wie it in kwesjé fan de ekono-
myske macht of eigner, boer of arbeider syn
diel der ütskuorre koe as net.
Der wiene ek doe, party eigners, dy’t harren
net brüke lieten ta it üntnimmen fan it brea
fan boer en arbeider, mar dejingen ünder
har, dy’t de liberale ekonomy tapasten, hie-
ne de kans om it to dwaen.
Der is foroarlng yn komd, in greate funda
mentele foroaring. De boer is biskerme troch
In foarse Hierwef, de arbeider fynt syn rjoch-
ten hoe langer hoe mear bipaeld yn de kol-
lektive kontrakten. Wy achtsje dat alles In
greate foarütgong. De swakste groepen
hearre yn de mlensklp de blskermlng fan de
wetten op It foarste plak to krijen. Yn prin
cipe wolle wy dat üt noch yn net wer oars
hawwe.
De nije macht, dy’t yn hannen fan de pacht-
keamer» leln I», moat lykwols mei great
ynsjoch to wurk gean en by har taksaesjes
rekken hélde mei de bilangen fan alle groe
pen, ek mei de eigner» van lén en pleatsen.
Dy plicht aprekt nammers to düdllker as It
frega wurdt yn in tiid, dat de prizen fan de
Dêmei wie it wurd oan ’e hear Mulier dy’t
nettsjinsteande syn 81 jierren noch blykte to
biskikken oer sounens nei lichem en geast
en dit binammen taskreau oan it net brüken
fan alcohol.
De foarsitter fan it Haedbistjür, de hear de
Groot, liet yn syn hertlike lokwinsk ütkom-
me, dat de Wytmarsumers in plicht hiene =uu., ,o uugtiuu,, u, nmiuw,
foar harren oer, dy’t de Wytmarsumer keats-1 St. Anna, 23 Wirdum, 25 Baard, 27 Fer-
foriening great makke hawwe. 1 werd.
mijn betoóg niet
ens, dat zal wel
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
7
Fierdere fierden it wurd öffurdigen fan 'e,
susterforieningen to Pelnjum en Arum, fan
s ’e Keatsforiening Eendracht to Harns, en L.
K. 0. to Ljouwert, fan ’e Foriening van Keat-
sers, fan ’e iisforiening, de Fryske Krite, de
Gymnestiekforiening V. en O., de Muzykfor-
iening Frisia en Elk was Wils, wylst in skrift-
like lokwinsk fan 'e boargemaster fan Wün-
seradiel ynkommen wie.
It wiene allegearre blommen en ekstra pri
zen. De foarsitter slute dizze ienfaldige re-
sepsje mei de winsk, dat de keatsers hjoed
mei al it fjür dat yn harren wie, stride
soene om ’e prachtige Teade Zijlstra-wissel-
beker( oanbean troch opriochte keatsfreonen
fan dizze nea to torjitten Wytmarsumer.
De wedstriid, dy’t, al hoe moai it waer ek
wie, net op in heech peil stie, hle de nei-
folgjende utslach:
1ste priis: H. Schuil, F. de Jager en R. Rei-
nalda. 2e. F. Visser, T. de Bruin en H. de
Haan. 3de. D. de Vries, C. Kamminga en
K. Pekel. Ta kening waerd ütroppen H.
Schuil fan Hams, dy’t hjirmei foar in jier
hélder waerd fan ’e Teade Zijlstra-beker.
Hv krige boppedat ekstra prizen foar de
beste opslagger en béste kritespiler.
De priis foar de measte boppeslaggen yn
’e earste omgong wie foar L. Heeringa (4) en
V/. Reitsma woun de priis foar de fierste
boppeslach.
WYTMARSUM, 4 Aug. Merkesneintojoun
waerd troch de foriening „Nocht en Wille
in feestlike jiergearkomste hélden. De joun
waerd opfolle mei revue-wurklist fan eigen
krêften mei de namme „Bünt Guod” dy
roun as it spoar en der tige ynfoel. De mei-
wurkers en de bikinde „The Jplly Boys”
hawwe har ynbannich ward
sukses wie ryklik fortsjinne.
Wy hoopje dat de foriening oank. jier wer
sa’n joun jaen sil en dan net allinne foar
leden en gasten, mar yn it lepenbier op 'e
herberge.
ARUM. Voor het diploma coupeuse slaagden
de dames Sip Tigchelaar en Rienkje Faber.
Geslaagd als 2de knecht (groenteteelt) de
heeren B. Broersma en J. Pronk.
ARUM. De voetbalvereen. vergaderde. De
vereen, telt thans 43 leden en 177 donateurs.
Aan de komende competitie zullen 2 elftallen
deelnemen.
ARUM. Het muziekkorps O. K. K. te Klms-
werd gaf, traditiegetrouw op het sportter
rein een concert, Jammer dat de jeugd het
genoegen der concertgevers en luisteraars
vergalde door onnoodig heen en weer hol
len, met rommel gooien enz. Wil de jeugd
eens probeeren om naar de mooie kunst te
luisteren? Misschien zullen zij dan ook later
de muziek beter waardeeren, daar O. K, K.
dit ten volle waard Is,
MAKKUM. Alhier is opgericht een voetbalver-
eeniging onder den naam: v.v. „Makkum”, met
aanvankelijk 30 leden. Als voorloopig bestuur
werden gekozen: S. Visser, voorzitter. K. van
Vliet, Penningmeester. H. Visser, secretaris.
MAKKUM, Onze plaatsgenoot U. Speerstra
onderwijzer aan de o.l.s. slaagde te Leeuwar
den voor het volledig Hoofdakte-examen.
FERWOUDE. Geslaagd te Groningen voor de
akte Nuttige Handwerken: Mej. A. Smits, en
te Sneek voor diploma 2-jarige Landbouw-
huishoud-cursus: Mej. I. de Witte, beiden alh.
ZURICH kan weer met voldoening op zijn
driedaags dorpsfeest terugzien. Jammer, dat
de zon zich zoo weinig liet zien en wind en
regen soms de overhand hadden. De op
tocht was goed verzorgd, hoewel de deel
name niet zoo groot was als-vorig jaar.
Volks- en kinderspelen hadden hun gewone
verloop, ’s Middags gaf de heer Steeman
van den Oever met zijn kindergroep (70
kinderen) een voorstelling met zang en too-
neel, hetgeen onder zijn voortreffelijke leiding
zeer goed naar voren kwam.
De eerste avond werd gevuld door de op
voering van Fryske Trou door het gezelschap
Fedde de Vries, terwijl de tweede avond
werd verzorgd aoor eigen krachten uit Zu
rich, met een non-stop-programma van too-
neel, muziek, zang en dans, hetgeen zeer
goed bij het publiek in de smaak viel. De
derde dag bracht spannende kaatswedstrij
den, ondanks regen en^ wind.
ACHLUM Geref. Kerk. Beroepen: candidaat
S. Bekker, Rotterdam.
BURGWERD, 31 Juli. Heden behaalde onze
Chr. Zangvereen. Us sjongen op het gehou
den Zangersfeest te Veenwouden een 1ste
prijs met 294 punten en een 1ste prijs in
de Eerewedstrijd.
DE FREULE-PAIRTIJ TE WOMMELS.
Arum wint het goud. - Witmarsum
het zilver. M
Zooals gewoon was er voor deze partij een
groote publieke belangstelling. De lijst ver
meldde 29 parturen.
In den eersten omloop vielen af de parturen:
2 Wommels, 3 Bolsward, 5 Itens, 7 Roorda-
huizum, 10 Wijnaldum, 11 Pingjum, 14 Win-
sum, 16 Stiens, 18 Engelum, 19 Achlum, 22
Zondag j.l. werd de traditioneele kaats
wedstrijd van de voetbalvereen. R. E. S.
gehouden.
Na menige spannende strijd werd de eerste
prijs gewonnen door E. Brandenburg tevens
koning, T. Hiemstra en D. Ettema. 2de pr.:
Sj. Draaisma, J. de Boer en P. Adema. 3de
pr.: A. Feenstra, St. Stienstra en I. Piekema.
Een woord van dank mag aan de Kaats-
vereen. Bolsward en scheidsrechter Ooster-
baan niet worden onthouden.
Gedurende de maanden Juni en Juli 1946
zijn aan het Bureau van Politie te Bolsward
de navolgende Voorwerpen als gevonden
aangegeven: 1 paar gymnastiekschoenen, 1
witte gymnastiekschoen, 4 zilverbons, 2 jas
jes, 1 Imlsketting, 1 hengel met snoer, 1
damestasch, 1 kindertaschje, 1- dop van wa
genwiel, 1 portefeuille, 1 Jeeren riem, -! arm
band van geldstukken, 1 zwart schoentje, 1
zakmesje, 1 broodtrommeltje, 1 bril, 1 pet,
2 armbandjes, 1 windjack, 1 kniekous, 1
halsdoek, 1 muntstuk, l sjaaltje. Verdler
verschillende beursjes met inhoud, sleutels,
handschoenen en losse distributiebeschei
den.
Inlichtingen omtrent deze gevonden voorwer
pen worden dagelijks verstrekt op ’t Bureau
van Politie tusschen 10 en 12 uur.
Al waren er geen groote verwachtingen van
’t tempo der vorderingen ter conferentie van
Parijs, het is toch wel verbijsterend, dat men
in meer dan een week tijd niet verder is ge
komen dan geharrewar over de verkiezing
van een voorzitter en over de wijze van
stemmen. Het trage verloop wordt eigenlijk
bepaald onvriendelijk tegenover de gast
vrouw, Frankrijk, wie de conferentie 1 mü-
lioen francs per dag kost Maar het ging dan
ook om zeer principieels punten bij de voor
zittersverkiezing ep bij het vaststellen van
de wijze van stemmen. Daarbij kwam immers
direct aan de orde de verhouding van de
kleinere landen tot de groote. Moeten de
kleinen geheel aan de leiband der grooten
loopen en zonder meer goedkeuren wat deze
ontworpen hebben aan vredesverdragen, oi
zullen zij aanspraak maken op een min of
meer gelijkgerechtigde positie met die groote
mogendheden, overigens erkennend dat de
laatste het grootste aandeel in de overwin
ning hebben gehad en ook de grootste ver
antwoordelijkheid voor de nieuwe verhoudin-
I - -I a.
zoo zelfs -dat Molotoff hem eenmaal
j pogen een
idheden te willen” drijven, is de
Jederlandsche vertegenwoordiger en met
Australië voor het laat-
Wenschten de
groote vter dat beurtelings ^een hunner mi-
dat de conferentie’zelf haar voorzittei
kiezen.
Tenslotte werd laatstgenoemd voorstel ver
worpen met 12 tegen 8 st. en 1 onthouding.
Zooals bekend hadden de ministers der groo
te vier voorts afgesproken dat de confe
rentie slechts die aanbevelingen inzake de
vredesverdragen aan hun raad zou kunnen
voorleggen, welke door haar met een twee
derde meerderheid waren aangenomen.
Nieuw Zeeland stelde voor daarvan een een
voudige meerderheid, dus de helft plus een,
te maken. Dat dit voorstel bij de Russen die
steeds principieel gevochten hebben voor ’n
overheerschende positie der Groote Vier geen
genade kon vinden, sprak vanzelf. Engel-
schen en Amerikanen hadden zich steeds bij
de besprekingen in den raad van ministers
hoewel het beginsel van een twee derde
meerderheid aanvaardend, eenige vrijheid
voorbehouden ed te kennen gegeven dat ook
besluiten der conferentie met eenvoudfgle
meerderheid genomen, hun aandacht zouden
hebben, mits het niet betrof punten in de
vredesverdragen waarover de groote vier ’t
al eens waren, want achter die punten zou
den zij zich blijven scharen. Toch heeft
Mlolotorf in de discussie over deze kwestie
aanleiding gevonden zijn medevennooten te
verwijten te streven naar een Anglo-Ameri-
kaansch blok en de Amerikaansche minister
Byrnes heeft daarop zeer fel gereageerd,
de beschuldiging afwijzend en Rusland op
zijn beurt vén minder traaie bedoelingen be
tichtend. Zelfs de Russen dienden echter een
verzoenend voorstel in n.l. dat uitspraken
met minder dan 2/3 meerderheid door da
conferentie aangenomen, door de groote vier
in nadere beschouwing zullen worden geno
men. Hetgeen niet veel zegt, als men weet
dat zelfs de besluiten met twee derde meer
derheid genomen, slechts aanbevelingen zijn»
Maar Rusland eischte ten slotte tevens dat
het besluit over het stemrecht met twee
derde meerderheid moest worden genomen.
Nu, dat is ten slotte geschied ook, want
een Engelsch voorstel is met 15 tegen 2 st.
aangenomen waarbij bepaald werd dat zoo
wel de besluiten der conferentie met twee
derde meerderheid als die met eenv. meer
derheid genomen, zullen worden doorgezon
den aan den raad van ministers.
Tegen stemden Sovjet-Rusland, Wit-Rusland
Oekraine, Polen, Tsjecho-Slowakije en Zuid-
Slavië. De discussie en stemmingen laten ook
eenige conclusies over de houding van som
mige landen toe. Met Nederland schijnen
Australië, België, Brazilië, Griekenland, Br.-
Indië, Nieuw Zeeland en Z. Afrika ter con
ferentie strak aan de pricipieele rechten der
kleinere naties te zullen vasthouden; Polen,
Tsjecho Slowakije, Zuid Slavië, de Oekraine
en Wit Rusland en waarschijnlijk ook Noor
wegen in het hooge Noorden nu ook een
buur van Rusland zullen daarentegen de
richtlijnen door de Groote Vier in hun mi-
nister-conferentie vastgesteld, in het alge
meen volgen, al zal het voorstel dezer vier
inzake Triëst zeker niet door Z. Slavië wor
den aanvaard.
China, dat ook tegenwoordig is, zoodat men
eigenlijk nu weer van de groote vijf moet
spreken, en Abessinië schijnen naar bevind
van zaken te zullen handelen.
Verder nieuws: zooals te verwachten was
heeft het Joodsche agentschap de plannen
inzake een federatief Palestina verworpen;
de Arabieren waren bereid er over te komen
praten, maar buiten aanwezigheid der Joden I
Als ook president Truman Joodsche
groepeeringen in de V. St. oefenen sterke
druk op hem het plan verwerpt, staat het
Britsche kabinet voor een zeer moeilijke
situatie. Te meer nu het Britsche rijk nog
grooter belang krijgt bij de vriendschap der
Arabische staten, door hetgeen zich in Per-
zië afspeelt. Daar heeft de pro-Russische
Tudeh-partij deel in de regeering gekregen;
een staking bij de Engelsche olie-industrie in
het zuiden van Perzië werd aan die partij
en haar politiek streven toegeschreven. Deze
staking is geëindigd, doch de Engelschen
verwachten nieuwe moeilijkheden en hebben
Britsch Indische troepen Britsch Indië is
afhankelijk van deze olie naar Irak, dat
daartoe toestemming gaf, gezonden, die van
daaruit alleen Perzië zullen binnentrekken als
de moeilijkheden terugkeeren. Irak is een def
Arabische staten en men begrijpt hoe be
langrijk de steun dezer staten voor het Brit-
sche rijk wordt als er werkelijk eens let» in
Perzië gebeurt.
Ten slotte: België heeft zijn nieuwe regee
ring onder Kamlel Huysman», welke steunt
op een samenwerking van socialisten, com
munisten en liberalen, welke echter wankel
blijft
To e k Ij k er.
U hebt het mij niet gemakkelijk gemaakt.
Het heeft mij, eerlijk gezegd, wel eens ge
duizeld bij de wa'rrelende dans van Uw con
sequenties en inconsequenties. Jongen, jon
gen, heb ik me zelf gezegd: is mijn artikel
over het Communisme zoo ingewikkeld ge^
weest, heeft dat er allemaal in gezeten, wat
de heer Schoonhof! er uit haalt? Ik heb het
niet geweten. Maar misschien toont hij zich
juist daardoor de goede lezer, op wie Goethe
het oog had, toen hij zei, dat die uit een
boek meer weet te halen dan de schrijver
er met bewustzijn in gelegd heeft. In dat
geval hulde aan zijn scherpzinnigheid!
Waarde Dr. Schoonhoff, ik waardeer Uw
antwoord en Uw reactie op mijn geschrijf.
Het is eerlijk en openhartig en U wijst in
derdaad heen naar het centrale probleem.
Maar dat beteekent niet, dat ik het met U
eens ben en U gelijk geef. Ik ben het eer
lijk gezegd, heelemaal niet met U eens en
ik geef U dan ook heelemaal geen gelijk, ja
ik vraag me af, of U me wel goed oegrepm
heeft. Maar dat zal dan wel mijn schuld zijn.
Dan heb ik niet duidelijk genoeg geschie-
ven.
Ik beperk me tot de kern van Uw betoog:
de kwestie van consequentie en inconse
quentie. Inderdaad, hier gaat hèt om, maar
toch op een andere manier dan U denkt.
Tusschen twee haakjes; dat moet mij toch
even van het hart: Uw aardigheidje in ver
band met de aanhaling van Prof. Hoetink
vind ik heelemaal niet.aardig, eigenl jk
een beetje goedkoop en daardoor een o> t-
siering van Uw artikel. Het gaat hier to:h
wel om iets meer dan om een raadselt s:
Vink zegt, dat Hoetink zegt, dat Ma -x
zegt.
De aanhaling van Prof. Hoetink werd f e-
daan omdat hier iemand duidelijk laat u t-
komen waar het in het Marxisme In wes m
m» i-
m: ar
1 e'
cent. Het ging hier om een illustratie, e m
verduidelijking van Marx’ bedoelingen, n et
om een raadseltje: ik zie,*ik zie, wat jij met
ziet. Maar .dit tusschen twee haakjes.
Ik heb dah volgens U beweerd, dat bet
Communisme consequent en tegelijk Incont e-
quent was en U tracht dat aan te toonen
met (overigens uit hun verband gerukte)
citaten uit mijn betoog. Maar U wekt inder
daad de schijn, dat U me te pakken hebt:
ik ben toch begonnen met Nazisme en Co: 1-
munisme belde collectivistisch te noemen en
zei in dat verband, dat het Communisme
streeft naar consequent staatssocialisme. Om
dan even later met de aanhaling van Prof.
Hoetink te zeggen, dat Marx het socialisme
wil om de mensch; het heeft niet de totale
staat, maar het totale individu ten doel.
En dan vervolg ik: wie dit niet ziet miskent
het Marxisme en wie dit niet erkent, mis
kent het Communisme.
Ha, juicht Dr. Schoonhoff, daar heb ik hem.
Hier blijkt de innerlijke tegenstrijdigheid van
Uw artikel en mitsdien de onjuistheid van
Uw kijk op het Communisme. Daardoor
kunt U het tegelijk consequent en inconse-
qüent noemen.
Mis doctor, dat dacht U maar! Zoo gemak
kelijk laat ik me niet vangen en zoo stom
ben ik nu toch geloof ik nog niet, dat ik me
zelf in haast éen adem zoo zou tegenspre
ken.
Ik heb inderdaad het Communisme de eer
gegeven van de moed der consequentie en
ik heb het tegelijk inconsequent genoemd,
het zoo omschrijvend, dat zijn consequentie
het tot de duivel voerde. Ra, ra hoe kan
dat, roept U misschien uit met een voor de
hand liggende variatie op het voorafgaande:
ik zie, ik zie, wat jij niet ziet.
Ik zal U zeggen, hoe dat kan en daaruit
moge U dan duidelijk worden, dat U toch
eigenlijk de heele gang van i
begrepen hebt. Maar nog eens, dat
aan mij liggen, doordat ik me onvoldoende
duidelijk heb uitgedrukt.
Ik heb twee dingen willen betoogen:
lo. het Communisme wjl consequent de
sociale gerechtigheid. Dat is zijn doelstelling.
2o. het Communisme aanvaardt de geweld
dadige revolutie, omdat het gelooft, dat geen
bevoorrechte klasse vrijwillig afstand doet
van haar voorrechtenl eh dat ze dus omver-
geworpen moet worden. Zijn revolutionaire
tactiek is evenzeer consequentie van zijn kifk
op de historische ontwikkelingsgang. Dat
bepaalt zijn methode?
Op de tweede lijst verloor 1 St Jacob van
4 Midlum; 6 Oosterlittens van 8 Witmar
sum, 9 Huins van 12 Bcrlikum; 13 Huizum
van 15 Franeker, 20 Leeuwarden van 17
Makkum, 24 Harlingen van 21 Arum.
Op de derde lijst verloor 29 Kimsweid van
4 Midlum, 12 Berlikum kon het niet bolwer
ken tegen 8 Witmarsum; 17 Makkum moest
in Franeker zijn meerdere erkennen en 28
Dronrijp maakte geen kans tegen 21 Arum.
Op de vier kwamen alzpo:
4. S. Smedinga, F. Terhenne en Sj. Braak-
sma, Midlum.
8. A. Yntema, E. Zijlstra
Meer, Witmarsum.
In beide opzichten is het Communisme con
sequent èn ten aanzien van doel èn ten aan
zien van zijn methode.
Maar daarin ligt nu juist de oorzaak van zijn
inconsequentie. Het gaat om de sociale ge
rechtigheid, het gaat om de mensch, om de
totale individu (Hoetink). Maar om tot die
sociale gerechtigheid te geraken komt het
tot zijn, revolutionaire methode, tot zijn
dictatuur, tot zijn staatssocialisme, tot de
totale staat, zoo althans voorloopig (en de
aanduiding van dat voorloopig karakter, van
de overgangsphase, is geen nis waarin de
overrompelde schrijver verschrikt dekking
gezocht heeft, gelijk U beweert), maar een
voudig rechtdoen aan de feiten. Maar ook
bij erkenning yan dit voorloopig karakter
van de dictatuur en van al wat daarmee
samenhangt, hier ligt de inconsequentie van
het consequente Communisme: de strijd tus
schen doel en middel, waardoor het Com
munisme (voorloopig alweer!) de mensch
knecht, die het bevrijden wil.
Het is de consequentie bij doel en middel
op zich zelf, die het Communisme tot de
duivel der inconsequentie voert
Ik hoop mij thans nog ietwat duidelijker te
hebben uitgedrukt, althans op dit hoofdpunt
van ons debat.
Nog een paar opmerkingen tot slot:
lo. U verwijst naar de kerkvervolging in Rus
land, de veroordeelihg van de godsdienst
als opium voor het volk en dat men hier in
naam der gerechtigheid de Gerechtigheid
naar de keel gevlogen is. Ik zal de laatste
zijn om de kerkvervolging te verdedigen:
Maar twee dingen mogen nier toch wel even
bedacht worden: dat die kerk toch ook haar
trekken heeft thuis gekregen, waar ze toch
al te zeer verworden was tot een steunpilaar
van het verrotte tsaristische systeem en een
verdedigster van de wanhopige maatschap
pelijke wantoestanden in het oude aristocra
tische Rusland en dat in verband daarnfee
het Christendom dier Russische kerk tot een
opium voor het volk dreigde te verworden:
een dooddoener, een slaapdrank. Er is he
laas een godsdienst, die als opium werkt en
niet alleen in Rusland,
2o. In verband met de wereldverovering
door Rusland zegt U, dat men zich met hui
vering afvraagt, of die overwinning van de
wereldheerschappij niet te duur betaald zou
zijn met het verlies van millioenen menschen-
levens en de ondergang van de beschaving.
Ik antwoord hierop met een antwoord en
een vraag:
Het antwoord: Rusland streeft niet naar we
reldverovering voor Rusland, wèl voor het
Communisme; het wil dus niet de andere
volkeren vertrappen; de hegemonie is zoo
góed als bij de dictatuur als óvergang (al
weer overgang) bedoeld. Ik moge U hier
verwijzen naar mijn aanhaling uit het boekje
Dr. Snethlage: Democratie en Dicta
tuur,
mijn vraag: dreigen naar Uw meening deze
gevaren alleen bij een Russische poging tot
wereldverovering, die eigenlijk toch bedoeld
is als een poging tot wereldbevrljding? Drei
gen die niet, bij iedere nieuwe oorlog gelijk
dér gereld tégen Duitschland en Japan?
die risico’s hier aanvaard heeft als on-
ig ze Rusland niet verwijten
als het op precies dezelfde wijze zijn striM
ver
staat, zou gaan "voeren. Geen meten met
produkten, dyt de konsuminten bitelje moat-
te, fiks binne. Yn Fryslén binne dy prizen
sa, dat de boeren rom sopje. Ik achtsje dat
om mear as ien reden in goed ding. Sil dochs
Fryslén net forkomme, dan moat it de lén-
bou goed gean. De yndustrialisaesje stiet
wol tige yn de bilangstelüng, mar dat moat
allegearre noch komme. Flinke produksjepri-
zen foar molke en fleis, noat en sied, jirapels
en biten. dat Is de greate boarne, hwer’t
Fryslén ut libje moat. En to lang hat dat net
yn oarder west en binne de groepen, dy’t yn
de lénbou wurkten, to koart komd.
Mar it stiet tinkt my nou wol as in peal
boppe wetter, dat de tredde skeakel hjoed
de del net syn billik part kriget.
De eigner heart ek syn diel to hawwen. It
jild, dat yn in pleats stutsen is, hat rjocht
op in matige rinte, de ünderhéldskosten, de
groun- en wetterskipslêsten, de modernisear-
ring en nijbou moat ek üt it bidriuw kom
me, hwant in pleats is gjin earmhüs.
As men nou aonnimt, dat de hier op dit
stuit sahwat om en de by de fjirtich goune
de pounsmiette leit yn dizze kontrijen, dan
Is men net fier mis. Der moat alles óf, pol
der-, wettersklp- en grounlêsten, timmerjen,
vervjen, en sa mear. De assuransje, dy’t
mar al heger en problematysker wurdt, set
de wearde fan In flinke pleats al op hündert
tftzen g<me. Demeffena moat de premy bl-
telle wurde, De provinsje hat de grounlêsten
forhege, om’t hja oars gjln kant utkinne, de
opslnten binne nou op 55 brocht en takomme
jier all it wol op 60 komma. En nou soe ik
lykwols freegje wolle. 1» der ien, dy’t
eeniging
invanki
werden gekozen: S. Visser, voorzitter. K. van
van
tuur,
mijn vraag: dreig:
gevaren alleen bij
is als een
gen die niet bij iedere nieuwe oorlog gel
zij dreigen bij den strijd voor de vrljK
der -
Wie die risico’s hier aanvaard heeft als
vermijdelijk maj
als het op precies dezelfde wijze zijn i
voor wat die Sovjetunie als bevrijding
twee maten a.u.b. Het gebeurt maar al te
vaak. Wij mogen het doen voor onze zaak,
maar een ander niet voor de’ zijne.
Ik besluit. Ik heb het Communisme niet wil
len verdedigen (God beware me). Ik heb
het wèl recht willen doen door te trachten
het te begrijpen, ook waar onze wegen schei
den. Ook ik wil sociale gerechtigheid, con
sequent. Maar niet op de Russische wijze,
consequent in zich zelf, wijl passend bij zijn
kijk op de geschiedenis. Mijn kiik is een
andere èn op de mensch èn op de geschie
denis. Daarom ben ik principieel democraat
De consequentie van het Communisme in zijn
doel en in zijn middel leidt het m.l. tot de
duivel van de inconsequentie. Ik hoop, Dr
Schoonhoff, dat U me thans beter begrijpt
Ik zeg daarom niet met U: met dén duivel
naar de Inconsequentie. Ik beweer: naar den
duivel met de inconsequentie. Geen discre
pantie tusschen doel en middel, al zijn beide
op zich zelf nog zoo.consequent.
Vk.
2 u. de heer Lammertsma. Idsegahuizea. 9 u.
ès. Bijleveld.
j van Qi
end. Lollum. 9 u. Ds. Wiersma van Augus-
tinusga. Waaxens. 1.30 u. dezelfde. Schettens
1.30 u. Ds. de Loos van Parrega. Lutkewie-
rum. 1.30 u. Ds. Rasch. Oosterend. 9 u. Ds.
Nijenhuis en 1.30 u. Ds. Bex van Harlingen.
Oosterlittens. 10 u. Ds. Bubeldijk. Parrega. 9
u. Ds. de Loos. Schraard. 9 u. Ds. Bónting v.
Exmorra. Spannum. 9 u. en 2 u. Ds. van
Andel. Tjerkwerd. 9.30 u. en 2 u. Ds. van
der Brug: Tzitm. 9.30 u. en 7 u. Ds. Nieber.
W1 isum. Ev. 2 u. Ds. Jansma van Welsrijp.
Wh narsum. 9.30 u. Ds. van Dijk. Witmar-
sun. Ev. 2 u. zendeling Solinger van Oos-
terbierurfl. Wommels. 9 u. Ds. de Stoppe-
laa- (Voorber.). Hijdaard. 2 u. dezelfde
(V< jrber.). Womimds. Vrijz. Herv. Ev.) 2 u.
Ds. Vink (Voorber.). Won». 1.30 u. Ds. van
Hoeven. Workum. 8.30 u. en 10 u. Ds. de
Jonre en 5 u. cand. Deinum van Leeuwar
den. .Heidenschap. 1.30 u. Ds. de Jonge
(H. A.). Zurich. 7 u. Ds. van Dijk. Pingjum.
Ev. 1.30 u. de heer Tietema.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Bolsward. Geen dienst. Hindeloopen. 9.30 u.
Da. Treffers. Makkum. 7 u. Ds. Keuning van
Irnsum.
Jplly Boys”
eri it greate
Franeker.
I. Tolsma, P.
Arum,
Midlum kon het bij lange
tegen het goed spelende partuur van Wit
marsum en verloor met grooten achterstand,
’t Scheen dat ook de strijd tusschen Frane
ker en Arum zonder eenige spanning zou ver-
loopen. doch toen Arum reeds vijf eersten
had, kwam Franeker nog even opzetten,
maar kon naar het scheen het tempo niet
volhouden op 3-5 6-6 verdween dit partuur
van de lijst.
In de eindstrijd kwamen dus uit de parturen
Witmarsum en Arum.
Hoewel de algemeene gedachte was, dat
de Witmarsumers het sterkst zouden wezen
kwam het anders uit. Wel kreeg Witmarsum
het eerste eerst, doch het volgende was
voor Arum, toen Yntema op 6-6 buiten sloeg
Arum liep in snel tempo tot 2 spel uit. Wit
marsum haalde nog een bordje, doch daar
na was het gedaan. Arum maakte de 3 spel
vol en was dit jaar winnaar van het goud,
Witmarsum van het zilver, Franeker was
no. 3 en Midlum no. 4.
WOMMELS. Geslaagd voor het Mulo-exa-
meli dipfema A: K. Bruinsma, Spannum, J.
Feitsma, Cubaard, H. Rienstra en B. van
der Meer, Oosterend an P. Salverda, Wom
mels en voor diploma B: T. Wiersma te
Wommels,. allen leerlingen van de Chr. ulo
school, hoofd de heer J? W. lestra, alhier.
ITENS. Aan de z.g. kermi»kaat»partij werd
door 17 parturen deelgenomen, onder lei
ding van scheidsrechter F. de Boer van
Wommels. 1ste prijs: K. Nauta, Schalsum,
A. van der Weide en P. Santema, Oosterlit
tens. 2de. C. de Jong, Franeker, E. Heeg,
Huins en H. van der Meer, Sneek. 3e. W. de
Vries, Menaldum, N. Nicolai en A* Broersma
Baard.
ZONDAG 11 AUGUSTUS 1946.
NED. HERV. KERK,
Achlum. 9 u. de heer L. Schipper van Leeu
warden. Hitzum. 1.30 u. dezelfde. i‘X-
9 u. Ds. Glashouwer van Nijverdal.
lenaar. Baard. 10 u. Ds. Rasch Bolsward.
