oi
Nederland tusschen de Mogendheden
en
enz.
:11de
D!
IHO
sp
er
en?
t
ar I
e
n
n
n
SCHAKEN.
In aansluiting op het bericht in ons vo
rig nummer kan thans worden bericht,
a.s. een simultaan-
wedstrijd wordt georganiseerd door
„Westergoo” tegen den Hongaarschen
kampioen Szabo.
Een buitenkansje, dat de liefhebbers zich
niet zullen laten ontgaan. Het schaak-
tournooi tusschen 4 Friesche en 5 Hol-
landsche meesters zal, naar we vernemen
waarschijnlijk 10 October plaats heb
ben.
'g
r
et
et
:n
t,
n
g
st
it
n
k
i-
t-
FLORALIA.
Het feest van de bloemen is vorige week
Vrijdag weer gevierd. De Doelezaal was
weer in een bloementuin omgetooverd.
Over het algemeen waren de inzendin
gen lang zoo fraai niet als voorgaande
jaren. Ongetwijfeld is het slechte zomer
weer daar debet aan.
’s Middags was hei weer een fleurige,
opgewekte stemming in de zaal. Vele
fraaie bouquetten en planten vonden
door de uitslag van de „tombola” hun
nieuwe eigenaressen of eigenaars.
Reeds 25 jaren heeft de heer Hazenberg
belangeloos zijn vakkennis ter beschik
king gesteld voor het vaststellen van de
prijswinnaars. Dikwijls was dit een zwa
re taak.
Bij monde van den voorzitter, den heer
H. Kingma wordt den heer Hazenberg
dank gebracht, en uit waardeering voor
dit goede werk hem een fraai boekwerk
aangeboden. Hazenberg is hiermede
zeer ingenomen. Een driewerf hoera be
vestigt de instemming van de vele aan
wezigen.
De Kerkeraad der Ned. Herv. ge
meente heeft, met het oog op de komen
de vacature door het vertrek van Ds.
Vink toezegging van beroep gedaan aan
Ds. A. Bogenaar te Tolbert (Or.).
EERSTE PLECHTIGE H. MIS.
Zondag 8 September zal de WelEerw.
Pater Laurens van der Werf zijn Eerste
Plechtige H. Ms opdragen in de Paro
chiekerk van den H. Franciscus, ’s mor
gens om 10 uur. De feestpredikatie zal
worden gehouden door den WelEerw.
Pater Simme van der Werf.
Pater Laurens van der Werf werd te
Sydney (Australië) tot Priester gewijd
en is dezer dagen met de „Bloemfon
tein” uit Australië gerepatrieerd.
Bij het te Amsterdam gehouden vak-
examen voor het „Brevet voor den Tex
tielhandel” slaagden onze plaatsgenoo-
ten Joh. Dijkstra, A. Prins en mej. L.
Wierdsma.
Stadsnieuws.
PROMOTIE.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer S.
Bosma, indertijd werkzaam aan het bij
kantoor Bolsward der Amsterdamsche
Bank N.V., is benoemd tot procuratie
houder der Amsterdamsche Bank N.V.
te Assen.
Fan de Martiny-toer.
Der is yn Fryslan ündanks de hege kos
ten greate bilangstelling foar it gers-
druijen en it tal boeren dat der ta oer
giet, wurdt jit hyltyd greater.
Binammen nou’t de oanfier fan koeken
en moal mei in heech gehalte oan aiwyt
tsjinrint, bliuwe de lju oan it gers-
druijen. It is jammer, dat it hjir net sa
roun is, as men hoopt hie. De nije droe-
gerij op ’t ,,Loo” stiet mei syn betonnen
ramt earmoedich to wachtsjen. It droeg-
jen yn de fabryk is ek net tafallen, ik
haw fan it earste droege gers by in pear
boeren hwat sjoen, mar dat wie net
droech genöch en dat is in greate mis
set. Dan bigjint it sa mar to skimmeljen
en is de wearde gans minder. Ja, it kin
dan gefaerlik wurde foar de bisten.
len fan de boeren hjirwei is mei syn
gers nel Langwar gien om it dêr droegje
to litten. Langwar hat in aparte droege-
rij, hwer’t men it droege gers mingt mei
melasse en dan der koeken fan makket.
De kosten fan it droegjen derre wiene 11
sinten de kilo en dan komt it transport
en de melasse der noch oerhinne. Kin
dat nou allegearre üt, freegje de boeren
n;y faek. Sjoch, dat is yn in pear wur-
den net to sizzen. In greidboer, dy’t fan
’e winter melke wol, kin net mei hea en
kuil ta, der heart hwat oars by. It bl-
wende foer, lynkoeken, soyakoeken,
grounnütkoeken en sa is der hast net
of hielendal net to krijen en dos moat it
yn in oare wei socht wurde. Men komt
dan op bieten, jirapels, lucerne of kla-
verhea of blombollen en by elts fan dy
dingen binne de prizen ek heech.en
kriget men einlings net, hwat men ha
moat: it aiwyt.
Lucerne en klaver hawwe jit in aerdich
gehalte oan aiwyt, mar de deale, dat is
ek djür foer. Der komt by, dat it hea
fan dy produkten ryklik lang en stok-
kich is fakentiids en dan is it ek wer in
tsjinfaller. Biten, jirapels en blombollen
hawwe sa goed as alhiel gjin aiwyt en
tsjinje dos foar setmoalfoer. Derby bin
ne ek dy produkten tige oan ’e priis.
It bilangrykste motyf wurdt lykwols
troch in boer net gau neamd. En dat
sit fêst op Lieftinck. L>y skeart syn skiep-
kes tsjintwurdich aerdich keal. En as
men nou oankommen sjocht, dat in bi-
langryk diet fan de bidriuwswinst nei it
kantoar brocht wurde' moat, komt de
gedachte by mannichien boppe: is it net
better, der kunstmest, féfoer of droege
gers foar to keapjen, dan bliuwt it winst-
sifer gans leger en haid ik hwat yn ’e
skuorre foar de takomst. Dat men sa
tinkt is net frjemd en liket ek net ün-
forstannich, hwant hoe better it bidriuw
yn kondysje bliuwt, hoe steviger men
stiet. En bilêsting bitelje yn it healwlze,
dat docht gjinien graech.
len fan de fregers hie in finne fan 10
pounsmiet mei in goed hÊnbré gers. Hy
frege, hwat kin der oan kilo's öfkomme
en hwat bliuwt der as droege gers fan
oer. De opbringst derfan sil likernöch
3000 K.G per pounsmiet wêze, as it tige
ticht stiet, hwat mear. Der bliuwt liker
nöch 700 K.G. droege gers fan oer.
Dos fan dy 10 pounsmiet 7000 K.G. De
kosten binne fan it droegjen f800.—
Derfoar hat men dan sahwat 400 kilo
aiwyt mear as dat men der hea fan mak
ke hie en 1000 K.G. setmoaleftlge stof
fen. Rekkent men dy léste op 25 st. de
turen 7 en 8. Van der Hem c.s. konden
het niet bolwerken tegen K. Posthumus
en zijn maten. Op 3-5 en 2-6 sneuvelden
ze doordat de kaats niet werd gepas
seerd.
Van der Hem kwam hierna bij partuur
9, in de plaats van M. van der Leest;
L. Seerden verving G. Rijpstra en Sj.
Helfrich J. Hoekstra.
Hierna kwamen de parturen 1 en 2 en
3 en 4 in het veld.
1 en 2 kaatsten een langdurige partij,
waarbij de noodige spanning ontbrak
en welke tegen veler verwachting ein
digde in het voordeel van no. 2 met den
stand 4-5 6-6. De laatste bal werd niet
verwerkt.
No. 4 toonde zich in een partij, waarin
ook ali geen hoogstaand spel te zien werd
gegeven, de meerdere van no. 3. Op
den stand 3-5 en 4-6 moesten dezen het
veld ruimen.
5 en 6 kaatsten ook tot het einde gelijk
op. Eerst op 5-5 6-4 viel de beslissing
ten gunste van no. 5, toen de Vries
buiten sloeg. (Bosma herving in partuur
zeer ingrijpende en pijnlijke beslissingen
moeten nemen in het algemeen belang.
Spr. doet daartoe een beroep op de
raadsleden om samen onder deze moei
lijke omstandigheden elkaar te steunen
en zoodoende veel te presteeren voor
Bolsward.
Hierna wordt overgebaan tot benoeming
van de wethouders.
Voor de vacature T. v. d. Zee worden
uitgebracht op den heer Veltman 9 stem
men, op den heer Zittema 1 en blanco 2,
zoodat benoemd is de heer B. Veltman,
die deze benoeming in beraad houdt.
Voor de vacature D. de Jong worden
uitgebracht op den heer Leurink 7 stem
men, op den heer de Jong 4 en 1 stem
in blanco, zoodat benoemd is de heer
W. Leurink, die deze benoeming aan
vaardt.
Tot leden van onderstaande commissies
worden benoemd:
a. Bedrijfscommissie de heeren D. de
Jong en P. Bijvoets;
b. Gemeentereiniging: de heeren J. Boe_
kema en J. van Dijk;
Strafverordeningen
Mededeelingenblad vanwege het Militair Gezag, district Sneek. Verschijnt 1 maal p. week
ze jaargang MO. JO Gedrukt i. o. v. M. G. bij de Fa. A. J. OSINOA - Bolsward Vrijdag 6 Sept. 1946
Ook 11 en 12 speelden aan het einde toe
gelijk op. Alles kwam aan de telegraaf.
12 verloor doordat op 5-5 6-6 en kaats
P. Hoekstra de door Schuil opgeslagen
bal kwaad sloeg.
In den tweeden omloop kwamen alzoo
uit de nos. 2-4, 5-8, 10-12.
Ook bij de partij, die 2 en 4 speelden,
kwam alles aan de hang. Op 5-5 6-6 plus
kaats miste Bouma het perk en werd
zijn partuur van de lijst afgevoerd.
8 speelde tegen 5 een onfortuinlijke
partij. 5 maal werd de stand 6-6 en 5
maal verspeelde no. 8 het eerst. Zonder
een enkel bordje aan de hang verloren
K. Posthumus c.s. van v. d. Weerdt c.s.
Daarna kwamen 10 en 11 in 't veld. Bij
den stand 1-1 2-4 werd het spel een
poos gestaakt, omdat Pluvius ons al te
ruimschoots bedeelde. Na de regenbui
wist no. 11 den stand spoedig op 1-3
te brengen, het werd zelfs 2-5, doch op
het beslissende eerst faalde no. 11. 10
haalde de achterstand geleidelijk in en
wist ten slotte te winnen bij den stand
5- 5 6-2, doordat de door Visser opge
slagen bal in het perk bleef.
Om de prijzen kwamen dus uit de nos.
2-5 en 10.
Ook in de partij tusschen 2 en 5 werd
een gelijk opgaande strijd te zien gege
ven, zonder dat men kon. spreken van
hoogstaand spel. Om beurten kregen de
parturen een bordje aan den hang, 't
Werd ook hier ten langen leste 5-5 en
6- 6, toen Zoethout een groote kaats
maakte. Jammer dat van der Meer de
kans om de partij te winnen verknoeide,
door de laatste bal buiten te slaan.
10: 8-8-8-8-2-8-6-0-8 56
5: 4-0-2-6-8-6-8-8-6 48
De eerste prijs kwam aldus aan no. 10;
de tweede aan no. 5; de derde aan no. 2
De publieke belangstelling had beter
kunnen zijn.
kilo dan is dat f 250.—. Foar de 400 kilo
aiwyt bitellet men dan f550.—. Dizze
rekken giet fansels net hielendal op.
Hwant oan it heameitsjen of ynküljen
binne ek kosten forboun. len mei oar lit
wol sjen, dat it by dizze prizen in djüre
biweging is. Docks binne der boeren,
dy’t gans hwat gers droegje litte, ien
wit ik, dy’t alle gers droegje litten hat.
Dy hat gjin hea en gjin kuil, mar net
oars as droege gers yn ’e skuorre. Fan
it langste, dat einlings hielendal ünge-
skikt wie foar druijen is in münster ün-
dersocht en der siet mar 5 pet. aiwyt yn,
towyi men trochstrings op 12 pet. rek
kenje kin. Soks is jild weismiten, tinkt
my. Hwant sok gers doocht net foar diz
ze djüre konservearingsmetoade, allin-
nich jong, aiwytryk gers is derfoar ge-
skikt. If parsjen mei melasse ta koeken
foldocht de measten skoan, dat fuorret
maklik, mar ek üt it pak giet it bést, al
reitsje der wolris in pear triedtsjes On
der de poaten. De kij leste lt graech en
jowe der goed fan. Derby bliuwe hja
goed yn it fleis. De wearde tsjinoer krêft-
foer wurdt likernöch op 75 pet. steld,
mar it skilt in bulte hwat gers men der-
hlnne stjürt. Wol men dos om boppe-
neamdel redenen hwat jild bilizze yn
winterfoer, dan moat men jong, ticht gers
derfoar brüke en it yn in goede droe-
gerlj brlnge.
Is men net wis, dat it goed bart, dan net
dwaen. In Onpartldlge, deskundige kon-
tröle op it droegjen kin perfoarst net
mist wurde. Hwant oars jowt men in
bulte jild foar In produkt, dat net ta syn
doel komt. Né, bring it dan mar leaver
nel Lieftinck. Dy kin it wol brüke, seit
er sela. fj. de. J.
Voor de traditioneele Floralia-feestavond
was de Doele ’s avonds weer stijf vol.
Het Stedelijk muziekkorps en het duo
de Witte en Tuinstra zorgden voor vele
afwisseling, tusschen de prijsuitdeelin-
gen.
Er bleek nog een jubilaris bij Floralia te
zijn, n.l. de voorzitter. De heer H. King—
ma was 25 jaar bestuurslid. Deze jubi
laris werd een prachtige mand met fruit
aangeboden, wat natuurlijk ook in dank
werd aanvaard.
De eerste prijs werd gewonnen door L.
Mol, die ook de publieksprijs verwierf.
Verder werd een 1ste prijs gewonnen
door: J. K. Draaisma, Johanna Tijsma,
A. Postema, G. Ligthart, W. de Jong,
H. Visser.
2de prijs: W. Buikstra, F. Schippers, Tj.
Bits, Wed. E Bonte, T. Stormer, B.
Feenstra, R. van der Woude, L. Offinga,
Wed. Breeuwsma, J. de Vries, Sj. van
der Schaaf.
3de prijs: Joh. van der Schaaf, S. van
der Meulen, Wed. van der Schaaf, H.
Anema, J. H. de Vries, L. Bleeker, W. de
Wit.
4de prijs: M. Brinksma, C. Buisman, D.
Frankena, B. Stremler, J. Cliffort, B.
Bakker, Pier, de Haan, H. Vallinga^ Ph.
Vos, P. Vos, Jacob Mol, A. Adema, Rein
der van der Schaaf, D. de Witte, Wed.
Wijnia, W. Spoelstra, D. de Jong H.
T'imme.
5de prijs: R. Kloosterman, A. van der
Zee, Joh. den Teuling, J. Dijkstra, K.
Hoekstra, M. Sluiter, Tj. Reitsma, D.
Ketelaar, S. Wolthuizen, B. Alberda, T.
Nauta, J. Elzinga, J. Andela, P. van der
Veer, F. van der Veen, L. Roorda en
G. Stellingwerf.
De prijswinnaars konden keus maken
uit een groot aantal fraaie en practische
voorwerpen.
UIT DE RAADZAAL.
Op de traditioneele eerste Dinsdag van
September kwam de gemeenteraad bij
een om zijn oude rechten krachtens de
gemeentewet voor het bestuur der ge
meente te hernemen.
Voorzitter is de heer T. van der Zee,
waarn. burgemeester.
Met kennisgeving was afwezig de heer
J. Heeres.
De aanwezige raadsleden legden in han
den van den voorzitter de vereischte
eeden of beloften af, waarna de voor
zitter de leden, die ook allen lid van
den noodraad waren, en sommigen
reeds voor den oorlog lid van den raad,
geluk wenscht met hun benoeming. Hij
wijst de leden er op dat zij, gekozen
door de politieke partijen, geen partij-
vertegenwoordigers meer zijn. Zij behoo-
ren thans als „raadsleden” de belangen
te behartigen van de gansche burgerij
en de zaken, welke in den raad behan
deld worden te toetsen aan het algemeen
belang.
Het is niet noodig daarbij gelijk te den
ken, want juist door verschillende mee-
ningen te lanceeren zal men vaak in za
kelijke en logische discussies tot de beste
resultaten komen. Met volle waardeering
voor ied'ers politieke of godsdienstige
overtuiging, daarbij alle persoonlijke ele
menten buiten de discussies latend, kan
men het beste samenwerken tot de taak
waartoe de raad geroepen is, n.l. het
algemeen belang dienen van Bolsward
en zijn burgers.
De na-oorlogsche tijd van ontreddering
stelt de overheid en ook de gemeentebe
sturen voor zeer moeilijke problemen en
de plaatselijke overheden zullen vaak
c. Strafverordeningen: de heeren W. 6 Wallendal).
Brandenburg en B. Veltman;
d. Woning- en grondbedrijf: de heeren
J. van den Oever en W. Folkerts;
e. Georganiseerd overleg: de heeren
J. Boekema, L. Zittema en D. de Jong;
g. Landerijen: de heeren W. Folkerts
D. de Jong en P. Bijvoets
Als vertegenwoordigers van de gemeente
in het Houckema Leen worden benoemd
de heeren F. van der Meer en J. Heeres.
Bij de rondvraag beantwoordt de heer
Boekema de rede van den voorzitter en
vraagt daarna naar de reden waarom ’t
klokje van het stadhuis niet meer wordt
geluid. Hij hoopt, dat het mogelijk is
deze oude traditie te herstellen.
De Voorzitter antwoordt, dat het klokje
defect is. Na reparatie hoopt hij, dat het
mogelijk zal zijn deze oude traditie weer
in te voeren.
KAATSEN.
Op Woensdag j.l. was door de kaats-
vereen. „Bolsward” een groote kaats
wedstrijd uitgeschreven van 36 uitgenoo-
digde kaatsers.
De lijst zag er als volgt uit:
1. K. Wassenaar, Wier, Th. de Bruin,
Leeuwarden, G. Groen, St. Anna.
2. R. van der Meer, Leeuwarden, G.
Rijpstra, Beetgum en A. Zoethout,
Bolswrad.
3. B. van Loon, Beetgum, W. Bosma,
Bolsward en J. Hoekstra, Sexbierum.
4. Y. Bouma, Leeuwarden, P. de Haan,
Holwerd en K. Zwart, Berlikum.
5. M. v. d. Weerdt, Arum, J. van der
Duim, Leeuwarden en K. Pekel, Ried.
6. D. de Vries, Leeuwarden, J. Wal
lendal, St. Jac, en A. de Jong, Franeker In de eindstrijd tusschen 10 en 5, kon 5
7. M. van der Hem, Leeuwarden, L.
Seerden, Franeker en Sj. Helfrich, Kims-
werd.
8. K. Posthumus, Leeuwarden, K. Fal-
kena, Bolsward, A. Paassen, Leeuwar
den.
9. M. van der Leest, Etiens, C. Kam-
minga, Arum en S. Olivier, Harlingen.
10. F. Visser, Ried, J. de Groot, Wei-
dum en Tj. de Jong, Minnertsga.
11. H. Schuil, Harlingen, M. Bijlsma en
J. de Haan, Bolsward.
12. Th. van Dijk, Leeuwarden, P. Hoek
stra, Sexbierum en W. Reitsma, Wit-
marsum.
Doordat een 4-tal kaatsers van verschil
lende parturen verstek lieten gaan, werd
c.a. een half uur over tijd begonnen.
’t Eerst kwamen in het strijdperk de par-
eren.
rpen
Jnige
>ord.
er
I
1,
Vk.
r
i
i
a
e
i
5
i
5
M..
I D.
5-
e
k
en
dan
ver
ld
et
g.
n
i"
e
In ons vorig artikel trachtten wij plaats en
roeping van West-Europa vast te stellen
tusschen een collectivistisch en communis
tisch Rusland aan de eene en een individua
listisch en kapitalistisch Amerika aan den
anderen kant. Verstaat het die plaats en
roeping niet, dan loopt het gevaar doodge
drukt te worden tusschen de tang, waarvan
deze beide grootmachten de armen vormen;
verstaat het beide wèl, dan is er de moge
lijkheid, dat het zich zelf uit deze gevaar
lijke positie bevrijdt en tegelijk zich zelf en
de wereld redt, doordat het de dreigende
tegenstelling tusschen deze beiden overwint
en zoo het gevaar van een nieuwe wereld
oorlog afwendt.
De vraag verdient overweging, welke des
plaats en de taak van Nederland daarbij kan
en moet zijn. Nederland is een klein land.
Ook als Indonesië er op de een of andere
wijze mee verbonden blijft, brengt het ’t niet
verder dan tot de positie van een der middel-
groote staten. Zijn politieke rol als machts
factor gedacht, kan daarom niet anders dan
zeer bescheiden zijn. Maar de politieke rol
van een land wordt door de machtsfactor al
leen niet bepaald, gelukkig! Zoo kan Neder
land zijn bijdrage leveren tot de vervulling
van de opdracht van West-Europa, ondanks
zijn kleinheid. Er zijn dingen, waarin nu
eenmaal ook een klein volk groot kan zijn,
gelijk omgekeerd groote volkeren vaak hun
bedenkelijke kleinheid openbaren. Ruimtelij-,
ke en numerieke grootheid en geestelijke
grootheid zijn gelukkig niet rechtevenredig.
Wij hebben West-Europa een rol toegewe
zen. Welk aandeel valt Nederland toe bij de
vervulling van die rol? Kan het iets bij
dragen tot de bevestiging van de positie van
West-Europa en daarmee tot de bewaring
van de wereld voor nieuwe oorlogsramp?
Wij hebben de vorige keer gezegd, dat het
ging om de harmonische vereeniging van
de eischen der gemeenschap en van die van
de afzonderlijke mensch, om de juiste ver
houding tusschen beiden. De opdracht èn
de mogelijkheid daartoe leidden we af uit
de factoren die de West-Europeesche be
schaving bepalen: Christendom en Huma
nisme. Immers, in beiden gaat het om den
enkeling èn om gemeenschap. De synthese
van beiden noemden we met een nieuw
woord: personalisme: de enkeling persoon
lijkheid wordend in wisselwerking met de
gemeenschap; de gemeenschap.werkelijk ge
meenschap wordend als organische verbon
denheid van vrije persoonlijkheden.
Heeft Nederland bij dit alles een speciale
taak? Wij meenen van wel! Christendom
en Humanisme hebben, waar zij echt waren,
steeds een sterk persoonlij kheidselement en
een sterk gemeenschapselement in zich ge
dragen. En zijn Christendom en Humanisme
de wortels geweest, waar de West-Europee
sche beschaving op stoelt, deze waarheid
geldt a fortiori (in versterkte mate) van de
Nederlandsche beschaving. Christendom en
Humanisme bepalen haar geestesmerk. Tus
schen beiden heeft een spanningsverhouding
bestaan en dat kon ook niet wel anders. Toen
wij indertijd over Christendom en Huma
nisme schreven in deze kolom hebben wij de
oorzaken daarvan nagegaan. Maar zij zijn
geen van beiden uit onze geestesgeschiedenis
weg te denken. Ja, onze beschaving dankt
aan beider aanwezigheid en het wisselend
spel van aantrekking en afstooting haar rijk
dom, diépte' en bewegelijkheid. Zij werd
erdoor voor verstarring bewaard. In het ka
tholicisme werden zij tot een bewegelijke
synthese gebracht, in ’t protestantisme wer
den de spanningen tusschen beiden de oor
zaak van tragische botsingen en verscheu
ringen, die toch deze zegen werkten, dat zij,
waar zij elkander niet volkomen loslieten,
de orthodoxie voor verstarring en de vrij
zinnigheid voor vervlakking bewaarden. Het
katholicisme dankt er het samengaan aan
van persoonlijke zielszorg en blijvend begrip
voor de beteekenis van de gemeenschap en
zoowel rechtzinnig als vrijzinnig protestan
tisme werden er door belet den weg op te
gaan van consequent individualisme, dat om
de redding van den enkeling de opdracht aan
de wereld vergeet.
De Nederlandsche geestesgeschiedenis is de
geschiedenis van de wisselende verhouding
tusschen Christendom en Humanisme. Ons
volk is van aanleg sterk individualistisch.
Iedere gemeenschap loopt er daarom voort
durend gevaar te worden opglpsplitst, in
stukken uiteen te vallen, te worden geato
miseerd, d.w.z. in atomen, individuen, laat
ste en kleinste ondeelbaarheden opgelost.
Daarin openbaart ons volk steeds weer zijn
kleinheid, een kleinheid die niet wordt weg
genomen, doordat een deel ervan somtijds
door de wet van de slingerbeweging in de
geschiedenis van een uiterst individualisme
tot een uiterst collectivisme vervalt. Maar
over het algemeen kan men zeggen, dat ons
volk krachtens zijn individualistische aanleg
meer is voorbeschikt tot kapitalisme dan tot
communisme, ondanks een stemmencijfer van
10 procent. Communisme en nazisme liggen
ten slotte de Nederlandsche volksaard niet,
al zijn beiden daardoor niet zonder meer on
gevaarlijk! Zij hebben desondanks hun kan
sen! Dat vergete men niet!
Maar een volk is niet groot doordat en voor
zoover het zijn natuurlijke aanleg verwerke
lijkt. Het Duitsche volk werd juist klein, toen
het daarin tot het uiterste ging onder de
leiding van de Nazi’s. Die leiding sloot
nauwkeurig bij die natuurlijke aanleg aan!
Dat bezorgde haar haar oogenblikssucces!
Een volk wordt eerst waarlijk groot, door
dat en voor zoover het zijn natuurlijke een
zijdigheden en begrensdheden overwint. Ook
van ons eigen volk geldt dat. Niet waar het,
als in onze eigen tijd, het beeld van zijn
individualistische verdeeldheid blijft vertoo-
nen, is het groot, hoe ook door schoone en
vrome leuzen goedgepraat en opgesierd.
Groot is het, waar het de taak volbrengt,
die het door zijn beschaving is gewezen.
Groot is het, waar het de geestelijke uit
komsten openbaart van de beschavingsmach-
ten, die het vormden, dus van Christendom
en Humanisme, die elk op eigen wijze leiden
willen en moeten tot waarachtige humani
teit, diepe menschelijkheid als bewogenheid
over leed door onrecht en sterke wil tot ge
rechtigheid, waar de mensch geëerbiedigd
wordt, zijn waardigheid erkend en daarom
waarachtige gemeenschap nagestreefd.
Wie hebben in dit opzicht de naam van
ons volk groot gemaakt? Daar is Erasmus
te noemen en Willem van Oranje en Hugo
de Groot uit vroeger eeuwen en uit onze
eigen tijd van Vollenhoven en Schermerhorn.
Zij vertegenwoordigen ten opzichte van de
spanningsverhouding van Christendom en
Humanisme de edelste tradities van ons volk:
Erasmus met zijn humanistisch Christendom,
Willem van Oranje met zijn zin voor karak
tervolle verdraagzaamheid, Hugo de Groot
met zijn baanbrekende gedachte omtrent het
volkenrecht en de bestraffing van de staat-
misdadiger, kiem van de latere Volkenbonds-
idee, waaruit van Vollenhoven de organisa
torische consequenties trekken zou, hij tevens
de woordvoerder van een ethische koloniale
politiek. En wat Schermerhorn beteekend
heeft voor ons internationaal prestige zal
geen mensch kunnen ontkennen. En noemen
wij ten slotte Haar, die ons in deze zware
jaren een lichtend voorbeeld is geweest van
geestelijke grootheid door diepe evangeli
sche humaniteit, die naast Haar roemruchte
■voorzaat, de Vader des Vaderlands als een
Moeder des Lands verdient geëerd te wor
den.
De geestelijke waarden te handhaven, waar
voor dezen gestreden hebben kan ons kleine
volk groot maken, juist nu in dezen tijd van
ontkerstening en deshumaniseering. Maar dan
ook handhaven in de volle diepe zin des
woords: niet slechts ze belijden met de lip
pen, maar ze verwerkelijken door de daad,
daar, waar wij ze verwerkelijken kunnen,
t.w. binnen eigen grenzen. Twee dingen ko
men hier vóór alles aan de orde: het Indo
nesisch vraagstuk en het sociale vraagstuk.
Een waarlijk geestelijke d.w.z. christelijke en
humane oplossing van deze beide problemen
is de groote voorwaarde van verdere in
vloed in de wereld. Als ons kleine volk in
staat zal blijken hier waarlijk recht te doen,
dan zal het daardoor werkelijk groot zich
betoonen, daardoor een kostelijke bijdrage
leveren tot de bevestiging van de eigen
plaats van West-Europa tusschen Rusland en
Amerika en van de plaats van Nederland
tusschen de mogendheden. Moge individua
lisme, kleingeloovige behoudzucht en bene
pen bekrompenheid ons volk niet tekort doen
schieten op een historisch tijdsgewricht. Ons
kleine volk leere groot te denken en groot
te handelen. Ieder onzer werke daartoe mee!
Nederland worde rechtstaat en kampioen
voor het recht tusschen de volkeren! Daarin
zij het waarlijk groot!
BOLSWARD’s NIEUWSBLAD
Oa Redactieraad: Tj. DE JONG, Ds J. VINK en J. VISSER
CORRECTIE. In ons vorig artikel is een
woord uitgevallen, dat de beteekenis van de
zin verloren doet gaan. In de tweede kolom,
2.%^^ dit op 10 September
uit de tang bevrijden enz. Het woord perso- -
nalistisch ontbrak.
-J--V-1I l.VJ,,
er naar het scheen niet inkomen. 10 was
'op en uit de meerdere van no. 5 en
haalde 2 spel achtereen tegen no. 5 12
punten. Daarna had no. 5 succes, doch
het volgend eerst was op 6-6 weer voor
10, zoodat het er voor no. 5 hachelijk
begon uit te zien. Evenwel gaf no. 5 de
moed niet op; het zette zich schrap en
haalde een spel achtereen. Weer werd
het 6-6 met kaats, welke door no. 5 niet
werd voorbij geslagen, zoodat dit par
tuur op den stand 5-3 6-6 verloor.
Puntenschema:
