Het gordijn is gevallen
aan
Opnieuw aan de slag!
Stadsnieuws.
Vrijdag 4 October 1940
No. 40
42e Jaargang
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Boliward
Streekblad voor
Nieuw
Totaal
omdat in die jaren de school wegens
Vk.
efterop, fabriken. Ir. Wanschers hat yn de fak-
dnskuld. En wit jo, hwat er andere,
De neiteam sil harren tank bringe.
Fan de Martiny-toer.
De tiid hat foar ós lAn en folk fiif
jier stilstien. Mar yn de oare lannen,
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m.m.
Giro 87926
ze verri
dreven,
te maken. Er
:auschning met
1162
834
841
588
472
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
gg
60
gg
181
96
„De
aan
P. de
Yongt
noot P. B.
7 konijnen op de clubtentoonstelling te
100 JAAR NAAIONDERWIJS.
De Naaischool van het St. Anth. Gasthuis
heeft op 5 October 100 jaar bestaan. Dit
heuglijke feit zal op 7 October met de
leerlingen worden gevierd.
De Naaischool is een van die instellingen
die doorgaans niet veel van zich laten
hoeren, maar stil hun weg gaan met hun
nuttige arbeid.
Hoeveel meisjes zouden in die 100 jaar
het onderricht in het naaien en verstellen
hebben gevolgd? Wij kunnean gerust
zeggen eenige duizenden. De laatste ja
ren was het gem. aantal leerlingen 60.
538
524
515
461
370
1944 en ’45 zijn lager,
166
216
272
324
185
zelf vervaardigd:
1700
1358
1356
1049
842
GESLAAGD.
Te Sneek slaagden voor het kantoordl-
ploma Typen systeem Groote tienvin-
gersysteem en blindschrijven: C. Post
mus, S. Fransen, C. Andringa, Y. Terp-
stra, T. Piekema, A Talsma, S. Visser,
D. Jorritsma, B. Teernstra, W. Brand-
sma, Sj. de Jong M. Katstra, S. de Boer
en S. J. Nota, allen te Bolsward.
OPENB. LEESZAAL en BIBLIOTHEEK
„BOLSWARD en OMSTR.”
Gedurende de maanden Augustus en Sep
tember (de eerste als vacantiemaand)
werd de leeszaal door 35 personen tw.
24 heeren en 11 dames, bezocht; uitge
reikt werden in totaal 1189 boeken en
wel 1185 uit de eigen bibliotheek en 4
uit die van Sneek.
mei greate ambysje en iver arbeide. It
wol ós mar min oan, mar it is in feit,
dat wy yn mannich opsicht efterót rek
ke binne. Allinnich mei ós fokfé is it
goed gien, de forstannige boeren haw-
we har tiid en jild brókt om in bést bist
oan to tugen. Men kin it hast net lód
genóch sizze, dat dit foar ós allegear in
great gelok is. Hwant de wrAld freget
lyk as altyd it béste guod en wol der-
foar ek goed bitelje. Us fokfé en ós
setters, ós blombollen en blommen, der
moatte de deviezen wei komme, like-
SCHAAKTOURNOOL
De Schaakclub „Westergoo” te Bolsward
blijkt een goede dosis activiteit te bezit
ten. Gelukkig! men moet wat aandurven
in Bolsward en niet tegen eenige extra
moeite en drukte opzien. En ,/Wester-
goo” durft wat aan. Dat Is reeds geble
ken toen zij onlangs met succes een
groote simultaanwedstrijd organiseerde
tegen den Hongaarschen kampioen
Szabo.
Maar wat „Westergoo” nu op touw
heeft gezet overtreft dat alles met stuk
ken.
Volgende week, van 7 tot en met 12 Oc
tober, wordt een 6-daagsch schaaktour-
nooi gehouden, waaraan 4 bekende Hol-
landsche spelers en 4 van de beste Frie-
sche spelers zullen deelnemen, t.w. W.
Koomen, Amsterdam, J. Wellner, Gronin
gen, Visser, Vreeswijk, H. Kramer, Leeu
warden, Leo Brouwer, Rotterdam, S.
Hiemstra, Nijland, Th. P. van der Tol,
Leeuwarden en K. D. Mulder van Leens
Dijkstra, Wier.
Naar wij van een insider vernemen zijn
deze 8 spelers behoorlijk tegen elkaar
opgewassen en kunnen er zeer fraaie
en spannende wedstrijden worden ver
wacht.
De wedstrijd staat onder leiding van den
heer D. P. Bergema van Leeuwarden.
Gezien de publieke belangstelling bij de
bovengenoemde simultaanwedstrijd en
die er elders voor dergeliike schaakwed
strijden bestaat, zijn wij er van over
tuigd, dat dit schaakevenement te Bols
ward veel belangstellenden zal trekken.
Bovendien wordt er op Woensdag 9 Oc
tober vanaf voorm. 10 uur een wedstrijd
gehouden in 3 klassen (groepen van 4)
waarvoor uit de schakers in onze pro
vincie veel deelname verwacht wordt.
De winnaars hiervan ontvangen een me
daille.
ONS FEUILLETON.
In dit nummer wordt een aanvang ge
maakt met een aardig, vlot geschreven
feuilleton onder den titel:
„MIJNHEER DE BURGEMEESTER”.
Wij prijzen ons gelukkig ook op deze
wijze weer veel van onze lezers en voor
al lezeressen tevreden te kunnen stellen.
Onder auspiciën van de Kath. Garde
werd voor de kinderen van de hoogste
klassen van de Kath. Jongens- en Meis
jesschool en de Ulo-school in de Doele
een voorstelling gegeven van een mario
nettentheater, uitgevoerd door de jonge
kunstenaar F. Boschma van Utrecht
Het was een mooie middag voor de kin
deren.
Dótsklên al yn in fjirtich fabriken ta-
past wurdt en ek yn Amerika, Sweden,
trale fan it P.E.B. to sjen. In prachtich Denemarken en Switserlan tige de oan-
i dacht lókt. Men kin dan yn in pear
Uit den Omtrek.
WITMARSUM, 28 Sept *46. De ver
gadering waarbij aan alle ingezetenen
een dringend beroep was gedaan door
de commissie voor het instandhouden
der Bewaarschool werd hedenavond in
het R.K. gebouw gehouden. Uit het
Rapport der Commissie blijkt, dat zij
geen kans ziet in het voortzetten der
school, wegens te hooge exploitatie
kosten. De belangstelling van ons dorp
voor dit zoo geweldig stuk „Dorpsbe
lang” was meer dan treurig. Een 15-tal
woonde deze vergadering bij. De be
waarschool die ruim 60 jaar bestaans
recht heeft gehad, zal nu wel moeten
verdwijnen.
.Het vonnis over de beklaagden van Neu
renberg is geveld. Wij gaan hier niet in
op de bijzonderheden. Wij kunnen als
buitenstaander niet beoordeelen, waar
om sommigen vrijgesproken, anderen tot
gevangenisstraf en weer anderen tot de
dood veroordeeld zijn. Wij kunnen niet
precies de onderlinge verhouding van
hun schuldaandeel. Het is ook niet over
het vonnis als zoodanig, dat wü hier
schrijven willen,' wèl over het drama,
dat hiermee definitief besloten wordt:
opkomst en val van het derde rijk, van
het rijk, dat gebouwd werd op de Nazi-
ideologie. Het huis, dat Hitler bouwde,
heette een boek, dat vlak voor den oor
log, tijdens de onrustbarende groei van
dat rijk werd geschreven. Het bleek, on
danks zijn imposante voorkomen, een
huis op zand gebouwd 1
Eén vraag houdt ons onder de versche
indruk van het vonnis voor alles bezig: andere volken zijn daar de consequenties
waren al deze menschen misdadigers
zonder meer, menschen, die een ideolo
gie opbouwden om met behulp daarvan
hun persoonlijke eerzuchtige droomen en
wenschen te verwerkelijken? Het heeft
er soms alle schijn van. De schaamteloo-
ijking, die sommigen van hen be-
de brutale roof van kunstschat
ten, die zij pleegden, wijzen sterk in die
richting. Als men iemand als Rauschning,
de schrijver van het opzienbarende boek
De Revolutie van het Nihilisme, gelooven
mag, is de leiding slechts van één ding
vervuld geweest: de verovering en de
bevestiging van eigen macht, van de
positie der elite. Het eeuwig en onver
anderlijk program van de Partij diende
slechts om zooveel mogelijk menschen
voor de idee van het nationaal-socialis-
me te winnen, d.w.z. hen tot willige vol
gelingen van de leiding
stak iets achter, zegt R
nadruk. Vandaar zijn betiteling van het
nazisme als nihilisme.
Maar is dat juist? Rauschning beoor
deelt het communisme precies zoo. Ook
dat is volgens hem nihilisme. Het komt
ons voor, dat Rauschning onder den in
vloed van persoonlijke ervaringen het
positieve element in de nazi-ideologie
miskent.
Zou het werkelijk bij deze menschen
om niets anders gegaan zijn dan om per
soonlijke grootheid en macht? Stellig bij
velen hunner! Er waren vele kleine, baat
zuchtige lieden onder. En in zijn be
schrijving van het einde van het derde
rijk, van de ineenstorting van het nazl-
regime, laat de Zweedsche gezant, graaf
Bernadotte zien, dat er weinig grootheid
onder hen was, dat zij stuk voor stuk
trachtten ondei de catastrophe uit te
komen door elkander te beschuldigen.
Ook Neurenberg bracht in dat opzicht
niet veel indrukwekkends. De houding
van Göring leek toch meer op bravour
dan op werkelijke grootheid van geest
en echte moed. Hij speelde voor de ga
lerij!
Maar dat alles rondweg toegegeven: al
len hebzucht, machtsdrift en kleinheid;
toegegeven ook de klaarblijkelijke zieke
lijkheid van meer dan een der Duitsche
machthebbers: Streichers pathologische
Jodenhaat, Ley’s dronkenschap, Görings
morfinisme, Göbbels geincarneerde men-
schenhaat en de duidelijke hysterische
grootheidswaanzin van den Führer zelf,
kan en mag uit deze feiten alleen het
avontuur van het derde rijk verklaard
worden? Hebben deze menschen, on
danks alle karakterfouten, waarvan zij
blijk gegeven hebben, ondanks alle mis
daden, die zij bedreven hebben, toch niet
een bedoeling gehad, die uitwees boven
hen zelf, boven hun persoonlijke belan
gen en zijn de ontzettende dingen, waar
toe zij gekomen zijn, alleen de gevolgen
van hun eigen gewetenloosheid, die voor
niets terugdeinsde, waar het om hun
eigen belangen ging of hebben zij een
bovenpersoonlijk doel gehad, een doel,
dat zij nagestreefd hebben, verbonden
met behartiging van hun eigen belangen,
zoodat zij dat eigenlijke doch onzuiver
en onvolkomen hebben gediend?
Wij gelooven het laatste. Wij zijn de
eersten om de gruwelen, die door het
nazi-bewind bedreven zijn, in al hun
zwaarte te laten gelden. Het zijn misda
den tegen de beschaving geweest, zon
der weerga welhaast. Maar de vraag
blijft: zijn het misdaden uit persoonlijke
motieven gepleegd pf stonden deze me
thoden in dienst van het systeem, in
diénst van de idee, die er achter het
nazisme stond.
Wij zijn van dat laatste overtuigd. Deze
menschen hebben op hun wijze een ideaal
gehad en op hun wijze dat Ideaal trach
ten te verwerkelijken: het Ideaal van een
groot Duitschland, het ideaal van we
reldheerschappij. En doel en middelen
waren door hun wereldbeschouwing ge
geven. Zij waren het uitvloeisel van een
consequent naturalisme, d.w.z. aan de
natuur ontleenden de Nazi’s hun doelstel
lingen en hun methoden, hun normen
en hun regels. Men zou het nazisme een
collectief darwinisme kunnen noe
men.
Darwin leerde indertijd, dat de hoogste
wet der natuur de strijd om het bestaan
is (the struggle for life) en dat in die
bestaansstrijd de sterkste overwint (the
survival of the fittest). Deze leer, die
Darwin voor het individueele leven op
stelde, pasten de Nazi-ideologen toe op
de historische grootheden van rassen en
volken. Ook tusschen deze groepen (col
lectiviteiten) is de strijd (dus de oor
log 1) normaal. En ook hier overwint het
sterxste (het zuiverste) ras en binnen
Benoemd tot leider van de Gymnas-
tiekvereen. „Lycurgus-Wilhelmina”, de
heer A Postma te Sneek.
Benoemd tot directeur der Coöpe
ratieve Zuivelfabriek „De Wiersse” te
Linde, gem. Vorden, onze vroegere stad
genoot P. van der Velde, thans ass. dir.
te Donkerbroek.
Vorige week behaalde onze stadge
noot P. Bakker met een inzending van
Workum, 4 l’ste en eereprijzen.
BOLSWARD—AMSTERDAM.
Zoo juist ontvangen wij nog bericht dat
op Maandag 7 October een zeer belang
rijke verbetering van de reismogelijkheid
van Bolsward naar Amsterdam en om
gekeerd van kracht wordr.
Er zal dan tusschen Staveren en Enk-
huizen v.v. 4 maal daags een boot varen.
Zondags 3 maal. Het autobusbedrijf van
de Z. W. H. heeft volgens een adverten
tie in dit blad daarop ingehaakt en zoo
kan men thans vanuit Bolsward gemak
kelijk op één dag heen en terug naar
Amsterdam.
yn syn fak, nei’t ik mien 64 jier Aid.
Ik sei, dat it my talike, dat FryslAn nou
op dit gebiet de takomst mar fleurich
yn 'e miette sjen koe. Dér kin jou op-
Met dit nummer heeft ons streekblad
weer haar oude rechten herkregen. Het
is vanzelfsprekend dat dit voor ons di
recte werkers en medewerkers aan de
krant, een verheugend feit is.
Doch ook uit de vele blijken van be
langstelling, die wij den laatsten tijd tel
kens ontvingen, maken wij op, dat de le-
zers en adverteerders deze dag met ver
langen hebben tegemoet gezien.
Na de bevrijding verscheen „De Jong’s
Nieuwsblad” weer voor het eerst op 4
Mei 1945. In verband met het Persbe
sluit van de Nederlandsche regeering te
Londen van 5 September ’44 moest de
uitgave echter weer worden gestaakt
Het M- G. zag gelukkig wel In, dat het
zonder plaatselijk of streekblad niet ging.
Er moest toch een voorlichtingsorgaan
zijn. Het M. G. stelde direct een z.g.
overbruggingsorgaan in, en benoemde
daarvoor een redactieraad. Zoo ver
scheen vanaf 22 Juni 1945 „Bolswards
Nieuwsblad”. Het was voor ons niet
een prettige positie een krant te moeten
drukken, die in wezen toch eigenlijk on
ze eigen krant was maar waarover wjj
toch niets te vertellen hadden.
Gelukkig heeft de redactieraad dit ook
volkomen begrepen en ontstond er een
zeer prettige samenwerking. Van deze
plaats willen wij dan ook gaarne de re
dactieraad hartelijk dank zeggen voor
haar begrijpende en sympathieke hou
ding.
En nu hervatten wij zelf weer de arbeid
aan ons blad.
Zooals U reeds wel zult hebben gezien
is de kop van ons blad gewijzigd. Met
eenige schroom hebben wij de oude naam
long’s Nieuwsblad”,, die nog altijd
den oprichter van het blad, de heer
Jong, herinnerde, laten vervallen.
Reeds eerder hadden wH hiertoe willen
overgaan, maar de populariteit van deze
naam weerhield ons telkens weer.
Nu, in deze tijd van vernieuwing, ach
ten wij de tijd gekomen om ons streek
blad een naam te geven, waaruit duide
lijk blijkt In welk gebied zij verschijnt.
Bolsward is hei centrum van ons ver-
schijningsgebied en daarom zal de naam
voortaan „Bolswards Nieuwsblad” zijn.
Evenals vroeger verschijnt de
krant voortaan weer 2 x per week
n.L Dinsdags en Vrijdags.
Gezien de papiersituatie zal de omvang
direct nog niet zoo groot zijn als voor
den oorlog.
Maar wij krijgen nu toch weer wat meer
armslag en wij zullen ons best doen dit
zoo goed mogelijk te benutten. „Bols
wards Nieuwsblad” moet weer een
krant worden, waar U wat aan hebt Het
moet weer een afspiegeling worden van
het gebied waarin zij verschijnt En sa
men moeten wij werken voor de opbloei
van het economische, cultureele, geeste
lijke en maatschappelijke leven in dit ge
bied. Er liggen in de toekomst voor
Bolsward en omgeving nog voldoende
perspectieven. Allerwege worden diver
se commissies in het leven geroepen tot
verbetering en vernieuwing.
Het is ons streven als plaatselijk nieuws
blad hieraan naar vermogen mee te wer
ken, tot heil van de streek waarmee wij
historisch zijn gegroeid.
De Uitgeefster:
Fa. A. J. OSINGA
Advertenties en berichten voor ’t
Dinsdagsnummer moeten Maan
dags vóór 15 uur binnen zijn.
ARUM, 21 Sept. 1946.
Kaatsen.
Competitiewedstrijd Arum^Kimswerd.
Jongste klasse: le prijs Joh. Bouma, Y.
Goinga en D. L. Kuipers, Arum.
2e pr. D. de Wit, W. v. d. Zee en Joh.
Zijlstra, Kimswerd.
Oudste klasse: le pr. J. J. Anema, J. S.
de Haas en K. Huitinga, Kimswerd.
2e prijs A. J. de Haas, Joh. v. d. Meer
en O. Stellingwerf, Kimwcrd
tanks of bakken, gjin dei wachtsjen
oant de reamme sór wurden is, mear to
gong, praette ik efkes mei de direkteur, forspyljen. Fansels witte ós direkteuren
de hear van Dijk, in man, griis wurden dat ek wol en sille hja dizze saek wol
yn it each hAlde. Mar as hja de kAns
krije om dizze nije masjines oan to
skaffen, hoe stiet it dan mei de bistjó-
ren fan ós koöperaesjes. Sit der genöch
folger it mar mei dwaen, sei ik yn myn saeklik ynsjoch en doare dy sa’n dj óre
ombou oan? Hoefolle striid hawwe
krekt de béste direkteuren faeks mei
har bistjór om op tiid in bettere, mear
ekonomyske masjine oan to tugen as de
Aide jit geef en himmel is? Wy moatte
ynsjen, dat in direkteur, dy’t komt mei
oidriuwsforbetteringen krekt de goede
man is al kost it dan sinten, sa’t de boe
ren sizze. Dizze saek sil noch wol in
dei en in moamskoft duorje, mar de
tendens, dat men op syn iepenst wéze
moat en net op in sint sjen, as it de fa
briken oangiet, jildt nou mei greate
klam. By de maetskippij-fabriken leit
de beslissing oer sokke dingen yn han-
nen fan minsken, dy’t yn dizzen in bre
dere horizon oereagje. En dy hawwe
nimmen oars to freegjen. By de koöpe
raesjes sille de advizen fan boppe-df
net Qntbrekke, mar de blslisslng lelt by
de boere-bistjórsleden. Lit harren bi-
tinke, dat it forstannige stjürlju binne,
Op ons verzoek ontvingen wij enkele
cijfers, waaruit duidelijk blijkt, dat hier
tegelijk met het onderwijs een hooge nut
tige productie bereikt wordt.
Voor particulieren:
opgekn. en
versteld
67
156
173
143
89
Intrede Da. Dog er.
Da S. Doyer van Warga deed haar in
trede bij de Doopsgez. Gemeenten Wit-
marsum-Pingjum. Na zang en gebed
las de predikante uit Joh. 15 vs. 48.
Tekst: Ik ben de wijnstok. Gij rijt de
ranken. Na de predikatie spraken ver
volgens de kerkeraad, mej. A. de Witte
namens de Zusterkring, Ds. van Dijk
als college en namens de Ned. Herv.
Gemeente. Met het Onze Vader werd
de dienst gesloten.
Vele belangstellenden uit Warga, Rot-
tevalle en Harlingen woonden deze
dienst bij.
goed as fan de Philipsprodukten. En de dizze 64-jierrige man? „Mei tweintich
jier, sei er, is dizze sintrale gjin sint
mear wurdich, sa hurd giet de tech-
nyk!” Dat wie nou ris gjin jong fan-
tastysk studint, dy’t soks sei, mar in
man yn syn fak Aid en griis wurden. Ik
ha dy wurden jitteris yn my omgean
litten en as men nou kennis nimt fan de
fantastyske sprongen, dy’t de technyk
yn oare lannen, binammen yn Amerika
nomd hat, dan mei men hjir wol op
hat, dyt net mis is. JNim s -n iepenst wéze. Hawar, seit in gedul-
FryslAn tige bilangrike dige lêzer, lit dat sa wéze, tochten jo
dan dat ós yndustriëlen der gjin each
foar hienen? Of woenen jo harren in
eigenwiis leske jaen? Ik sil jo sizze,
hwerom ik dit krekt hjir siz. Sjoch yn
de suvelyndustry stean wy foar greate
foroaringen, dat mist my leau ik net.
De fabryksynrjochting is net mear by
en deskundige suvelexperts wize op
nije methoaden fan bótenneitsjen, dy’t dy’t de beakens op tiid forsette doare.
in greate revolósjje bringe kinne yn de De neiteam sil harren tank bringe.
boer hat yn de oarlochsjierren net slept.
Mar yn de yndustry is it lang sa fleu
rich net. De masjines binne weihelle of
to’neinbrókt, nije procédé’s hat men net
oan tinke kinnen, men is al sa bliid as
in protter as in did fan it Aide biwarre
bleaun is. En dêrfoaroer stiet in wrAld,
dy’t skrept hat en nifele om altyd mar
wer better en hurder to produsearjen.
Wy sille it ónderfine, dat dit ós in tak-
ke tobek setten hat, dy’t net mis is. Nim
nou ris de yn 1
suvelyndustry. Wy hawwe hjir in tach-
tich koöperaesjes en in foech tweintich
maetskippij-fabriken. Dy hawwe prak-
tysk yn de oarlochsjierren draeid mei it
materiael, hwat der wie, nij wie der net,
dos jin rédde mei it Aide, dat wie it
iennige. Soe men tinke, dat dit sónder
skea gien is? Men moat algemien yn
sjen, dat dit foar de takomst in great
en tige réeel gcfaer is. Wy binne efter-
1941
1942
1943
1944
1945
Voor de meisjes
1941 -
1942
1943
1944
1945
De cijfers voor
brandstoffengebrek 2 en 4 maanden is
gesloten geweest.
Tegelijk met dit 100-jarig jubileum wordt
er aan de school nog een 35-jarig jubi
leum gevierd. Mej. Brems is thans 35
jaar directrice. Ongetwijfeld zal het haar
dien dag niet aan blijken van belang
stelling ontbreken.
UIT HET POLITIERAPPORT.
In verband met de contröle op de na
leving van de verkeersvoorschriften wer
den de laatste dagen reeds verschillende
overtredingen geconstateerd, waarvan
procesverbaal werd opgemaakt
Kleine kinderen behooren niet met lu
cifers te spelen. Dit bleek dezer dagen
weer toen er brand ontstond in een
mesthoop aan de Cnossenlaan. De po
litie wist het vuur te blusschen. De
brandstichter bleek een klein jongetje te
z|jn.
PARTIJ VAN DE ARBEID.
Vrijdagavond hield de afd. Bolsward der
P. v. d. A een huishoudelijke vergade
ring. Van Ds. J. Vink was bericht bin
nengekomen dat hij wegens vertrek be
dankte. Bij monde van den heer R. Fop-
ma, voorzitter, werd met groote waar-
deering over de groote werkkracht van
Ds. Vink gesproken.
Verder kwam aan de orde de ernstige
tegenstelling die is ontstaan tusschen het
raadslid D. de Jong eenerzijds en het af
delingsbestuur en de raadsfractie an
derzijds.
VOOR ONZE JONGE LEZERS
beginnen wij deze week een leuk ver
haal met plaatjes over de avonturen van
Tobias Sloom en zijn vriend Binky, die
samen een reis naar China maken.
Ongetwijfeld zullen onze jongens en
meisjes met veel pleizier en spanning de
wonderlijke avonturen van dit tweetal
volgen. Als zij de plaatjes uitknippen en
bewaren hebben zij na afloop een com
pleet geïllustreerd verhaal.
dat ras het sterkste (het zuiverste) volk.
Vandaar de minachting van de Nazi’s
voor alle pacifisme, alle vredeswil. Oor
log heet er een verheven natuurver
schijnsel.
Welnu: het sterkste en zuiverste ras was
het arische ras en binnen dat ras waren
de Germanen de bestbewaarden, en on
der de Germanen waren het de Duit-
schers. Dies hadden zij recht op beheer-
sching der wereld en de totale oorlog
was daartoe het eenige middel.
U ziet, lezer, de leer klopt als een bus.
De oorlog is dus geen ongelukkig toe
val geweest, gevolg van Versailles en
van de na-oorlogsche diplomatie. Men
heeft die oorlog gewild, hem zorgvuldig
voorbereid en toegeslagen, toen de om
standigheden gunstig leken. En alle
hardheden, wreedheden van onverbidde
lijke oorlogvoering en uitmoording van
van! In de natuur gaat het niet 'anders.
Die spaart ook niemand en niets!
Deze gedachtengangen zijn de diepste
motieven van de Nazi’s geweest: het
streven naar Duitsche grootheid op na
turalistische overwegingen. De gedane
poging is mislukt, gelijk die in 1918 mis
lukte. Te Neurenberg ging de laatste
acte van dit ontzettend historisch dra
ma. Het gordijn is gevallen.
De vraag rijst als vanzelf: zal het weer
opgaan? En welk nieuw stuk zal er dan
in Duitschland vertoond worden? Zal
het een trilogie worden: 1914-1918, 1933-
1945/46 en over korter of langer tijd de
voortzetting in een nieuw, in wezen ge
lijk, drama, wel met weer andere spe
lers, wel met weer andere coulissen?
Maar in wezen hetzelfde stuk met het
zelfde thema?
Wij bidden om der wille van de mensch-
heid en van het Duitsche volk zelf, dat
dat derde deel nooit gespeeld zal wor
den! Het is mooi genoeg geweest! Het
gordijn ga eenmaal op voor een nieuw,
een ander en beter stuk!
Wat ons dit alles leert? In de eerste
plaats, dat het niet uit is, niet uit be
hoeft te zijn althans, met de berechting
van de hoofdpersonen uit dit drama. De
vraag is of hun geest voortleeft, of het
naturalisme voortleeft, a.g. of het mo
derne heidendom voortleeft (want het
naturalisme, de leer die van de natuur
uitgaat en de natuur tot richtsnoer
neemt, is het moderne heidendom).
Op deze natuurlijke grondslag, in een
verheerlijking van het driftenleven,
bouwde Hitler zijn huls. En het viel en
zijn val was groot. Het bleek op zand
gebouwd! Want alleen wat getouwd
werd op de vaste rotsgrond van het
Evangelie van Jezus Christus, houdt
stand voor de eeuwen. Zal het Duitsche
volk en zal de menschheid dit nu ein
delijk geleerd hebben en zich onder den
indruk daarvan bekeeren van zijn hei
dendom tot het eenig waarlijke heil voor
mensch en menschheid?
West* en Zuidwest Friesland
op en reitsje jit folie mear efterop, fabriken. Ir. Wanschers hat yn de fak-
hwant yn de yndustry is in ding gau literatuer in artikel skreaun oer büter-
forsliten en jit folie gauwer forAldere. meitsjen ét farske reamme, dat yn
Dizze simmer waerden wy yn de gele-
binammen yn Amerika is fiif jier lang genheit steld om de nije elektryske sin-
stik wurk, alhiel modem boud en mei
de nijste masjines ótrist. Ek wie derop óre bütermeitsje en hoecht gjin ream-
rekkene, dat it ding jit aerdich groeije
koe. Doe’t wy klear wiene mei de roun-
Bolswards Nieuwsblad
A WUi. I
