[Leve de
vrijheidJ
zw
42e Jaargang
No. 52
Vrijdag 15 November 1946
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward
Vk.
T 58
die vraag hangt van die andere vraag
750 gram suiker, boterham-
strooisel, of
1500 gram jam, stroop enz. of
1110 gram (is 3 potjes) pinda
kaas.
125 gram koffie
50 gram thee
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
OPBRENGST COLLECTE.
De Klaproos-collecte voor het oorlogs-
graf heeft in Bolsward f281.50 opge
bracht.
Abonnementsprijs:
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs10 cent per m m,
Giro 87926
te verhoogcn. Tot nu was de premie
reeds met 50 verhoogd.
De toestand van de verzekering is alge
meen gunstig Het reservefonds is niet
veel gedaald, en voor nog te verrichten
vernieuwingen is f2494.13 gereserveerd.
Bestuursverkiezing.
In het bestuur is veel wijziging geko
men door het vertrek van Th. Mulder en
het bedanken van D. Banning en C. H.
de Haas. In deze vacatures wordt voor
zien door de benoeming van de heeren
J. M. A. Mulder, R. Bosch en M. K. de
Vries.
De heer Schermer neemt het secretariaat
op zich, terwijl de heer Mulder penning
meester wordt.
Bij de rondvraag wordt de wenschelijk-
heid besproken alle polissen weer eens
aan de werkelijkheid te toetsen, omdat
er de laatste jaren veel wijzigingen heb
ben plaats gehad. Hiertoe wordt beslo
ten, waarna deze vergadering wordt ge
sloten.
TRAGISCHE DOOD.
Gisteravond, terwijl zij op haar dochter
stond te wachten, die bij de Haweko in de
winkel was zakte mevr. Bouma-Robijn uit
Wommels op de stoep in elkaar. Een di
rect ontboden geneesheer liet haar naar
binnen dragen. Geneeskundige hulp
mocht echter niet meer baten. De vrouw
was inmiddels reeds overleden.
liederen en speelde het orkest de ouver
ture „Die Zauberflöhe” van Mozart en
Suite Oriëntale van Popy.
Na de pauze zong het koor: Maria Mag
dalena van Gabriëli, de Vesper van L.
van Beethoven, Simmerjounsbyld en Mai-
tiidsleafde.
Het was een genot naar dit koor onder
leiding van haar eminenten dirigent te
mogen luisteren.
„Symphonia” sloot haar programma met
de „Unvollendete symphonia”, le deel
van Schubert en de Groote Faustfantasie
van Gounod. De muziekliefhebbers heb
ben genoten en brachten het orkest dan
ook een ware ovatie.
De voorzitter, de heer A. Feenstra, sloot
hierna met een dankwoord deze mooie
muzikale avond.
DE ONDERLINGE SPIEGELGLAS
VERZEKERING „BOLSWARD”.
hield Dinsdagavond haar jaarlijksche al-
gemeene vergadering.
Zooals gewoonlijk waren maar zeer wei
nig deelnemers aanwezig. Het bestuur
kan dit als een uiting van vertrouwen
beschouwen, hoewel het niet altijd pret
tig is zoo weinig belangstelling te onder
vinden.
Voorzitter Bruinsma opent met de mede-
deeling, dat dit de eerste algemeene ver
gadering is sedert 1943. Gelukkig zijn
wij den oorlog practisch zonder kleer
scheuren doorgekomen, hoewel er na de
bevrijding nogal eens een ruit gesneuveld
is. Ook door het verven van de etalage
ruiten is menig spiegelruit gesneuveld,
als gevolg van de ongelijke verwarming.
De waarn. seer., W. Schermer, leest nog
de notulen, die worden goedgekeurd.
Uit het verslag van den penningmeester
'T'l. 1t- 1.
jaar 1945-1946 aan ontvangsten f 1530.15
en aan uitgaven f 1403.09. De verlies-
en winstrekening wees een winst aan van
f 587.Het reservefonds bedraagt thans
f 7604.80. De kascommissie brengt gun
stig rapport uit over het beheer. Dit is
het laatste verslag dat de heer Mulder
heeft uitgebracht. Wegens zijn vertrek
heeft hij deze functie neergelegd. De
voorzitter dankt hem voor het vele werk,
dat hij voor de Spiegelglasverzekering
op zoo keurige wijze heeft verricht.
De jaar-premie.
Waar de glasprijzen allengs zeer ver
hoogd zijn en er heel wat spiegelruiten
op vernieuwing wachten, wordt besloten
de grondpremie voor 1947 met 100
niet te miskennen duidelijkheid uitge
sproken tege,n de Democraten en voor
de Republikeinen. Wat beteekent dat?
Ligt hier een desavoueering in van de
democratie zelf?
Niets is minder juist. De republikeinsche
partij is niet minder democratisch dan
de democratische en de democratische
niet minder republikeinsch dan de repu
blikeinsche partij. Is dan de eene partij
misschien conservatiever dan de ande
re? Ook die vraag is niet zonder meer
met ja te beantwoorden. Immers in bei
de partijen kan men een meer vooruit
strevende en een meer behoudzuchtige
vleugel onderscheiden. Ten hoogste kan
men misschien zeggen, dat de Republi
keinen iets meer conservatief zijn dan
de Democraten, iets meer kapitalistisch
zijn ingesteld en dat hun aanhang iets
meer gevonden wordt onder de bij de
big business, de groote ondernemingen
betrokkenen. Maar men bedenke wel:
absoluut is deze scheiding riiet. Ook
onder de Democraten treft men vele
deelhebbers aan de groote zakenwereld
aan. En zoo blijft de vraag bestaan: wat
is dan de zin van de uitslag van deze
verkiezingen? Zijn hier alleen maar partij
belangen ifi het geding of persoonlijke
aangelegenheden? Ging het misschien in
hoofdzaak tegen de huidige president,
de ietwat stumperige Truman, die zich
hoe langer hoe meer niet tegen de
groote vraagstukken van de Amerikaan-
sche binnen- en buitenlandsche politiek
opgewassen betoont en die van de eene
blunder in de andere viel? Zijn falend
beleid zal stellig hebben meegesproken
en de kansen der democraten hebben
verkleind. Maar ik ben er toch diep van
overtuigd, dat ook als een ander en be
kwamer democraat dan Truman wijlen
Roosevelt was opgevolgd, de Democraten
Het Amerikaansche volk heeft zijn ver- i invloed zijn op die landen, die de weg
kiezingen gehad en het heeft zich met j naar links hebben gevolgd.”
Het is nu wel duidelijk. Allen, die zijn
blijven zweren bij vrije economie zullen
juichen over deze uitslag. Allen, die in
ordening de eenige waarborg zien tegen
een herhaling van de ontzettende eco
nomische crisis vxan het eind der twin
tiger en de eerste helft der dertiger ja
ren, zullen met leedwezen constateeren,
dat het liberalisme niet dood is, maar
nog springlevend in een der economisch
machtigste landen van de wereld.
Men heeft om strijd beweerd, dat de ver
kiezingsuitslag geen verandering zal'
brengen in de Amerikaansche buitenr
landsche politiek. Ook dat klinkt alles
behalve geruststellend. Hét beteekent,
dat de lijn, waarlangs die politiek zich
de laatste tijd was gaan bewegen, nog
strakker zal worden aangehaald, m.a.w.
de ferme politiek van Byrnes, alleen nog
een beetje fermer zal worden en de liqui
datie ook hier van de politiek van Wal
lace, de laatste pleitbezorger voor de in
zichten van Roosevelt. Op de houding te
genover Rusland zal dat aanstonds zijn
terugslag vinden. De groote vraag was
immers hier: verzet tegen Ruslands po
litiek of poging tot accoord met Rus
land. Byrnes had voor het eerste geko
zen, Wallace voor het laatste gepleit.
Het staat daarom te vreezen, dat de
Amerikaansch-Russische tegenstelling als
gevolg van deze verkiezingsuitslag zal
worden verscherpt: de tegenstelling tus-
schen het liberaal-kapitalistische Ameri
ka en het communistische Rusland. Vide
Hoover: „de beslissing van de Veree-
nigde Staten zal van groote invloed zijn
op die landen, die de weg naar links heb
ben gevolgd.”
Het klinkt dreigend genoeg! Rusland
hoeft op geen Amerikaansche leening
meer te rekenen. En de Labourregeering
en Frankrijk waar juist bij de verkiezin
gen van Zondag de communisten weer
groote winst boekten ten koste van de
socialisten? En Tsjecho-Slowakije en
België en Nederland? Zal het nieuwe
Amerikaansche bewind alle niet liberale
regeeringen in de wereld gaan trachten
te dwingen door middel van zijn almach
tige dollar?
Allemaal beangstigende vragen, van wel
ker beantwoording de toekomst veelszins
afhangt! Een historische paralel dringt
zich hier onwillekeurig op! Amerika’s
ZANG- en MUZIEKAVOND.
Door de gemengde Zangvereen. van het
Roomsk Frysk Boun werd Dinsdagavond
in de Doele een zanguitvoering gegeven
met medewerking van de orkestvereeni-
gin „Symphonia” van Sneek, beide onder
leiding van den heer Flucie van Bergen.
Voor de pauze zong het koor een 5-tal
Fan de Martiny-toer.
It is in reden ta greate blidens, dat de
nije koers yn de suvelskoallekwesje sa-
folle werklank foun hat yn alle fqrmid-
dens. It is in misbigryp, üntstien troch
dat men al jierren lyn net meimekoar
mar tsjinmekoar yn gien is, dat de bilan-
gen fan de Suvelskoalle en syn studin-
ten yn botsing komme moasten mei de
bilangen fan de stêd Boalsert.
Dat is in tragysk misforstan, hwer’t wy
nou mei to krijen hawwe en dat üs
swiere stiennen foar de fuotten smyt.
Men kin forskate dingen neame, dy’t der
ta lieden hawwe, men kin it efternei ek
wol bigripe, mar it is fier mis west. De
liedende lju hiene great genoch wêze
moatten om yn to sjen, dat de oergreate
bilangen fan dizze beide objecten it need-
saeklik makken, dat hja mekoar forstean
en helpe woene.
Doe’t de hear Keestra hjir wei gyng,
hat er my in diel fan syn boeken jown
foar de Lanbouskoalle en by de gelegen-
heit hat it my tige troffen, dat dizze man
üt Boalsert wei gyng mei mismoedige
tinzen oer de stêd en de skoalle.
Ir. Hartmans, dy’t op oanstean fan de
LAnbou-ynspeksje it directoraet fan de
skoalle op him naem, is hjir kommen
mei idealen en initiatyf. Hy libbet foar
syn skoalle en der is him derfoar gjin
ding tofolle. Boargemaster de Jong nat
yn it lytse skoftsje, dat him hjir gund
wie, fuortendaliks it roer yn in oare wei
treaun, mar hy siet mei in erflike biles-
ting, dy’t syn taek tige swier makke.
VERGADERING VAN DEN RAAD
der gemeente Bolsward op
Dinsdag 12 Nov. 1946.
De heer Van der Zee opent als waarn.
burgemeester de vergadering en memo
reert dat ingekomen zijn:
le. Mededeeling van den heer Punter,
dat hij zijn herbenoeming tot armmees-
ter aanneemt.
2e. Een ingekomen adres van de bewo
ners van het Hoog Bolwerk over den toe
stand daar ter plaatse. Dit is naar B.
en W. verzonden voor prae-advies.
3e. Mededeeling van het Weeshuis, dat
deze stichting over den tijd van '20 jaar
een jaarlijksche subsidie toekent voor de
exploitatie van de Zuivelschool, groot
f 1500.—.
In verband met dit laatste ingekomen
stuk wijdt de voorzitter woorden van
waardeering aan Voogden van Gast- en
Weeshuis, die, nu de strijd om de Zui
velschool in een critiek stadium is geko
men met de burgerij zoo ondubbelzinnig
hun belangstelling toonen.
Over de kwestie Zuivelschool en Onder
wijs hier ter stede, zullen in besloten zit
ting nog mededeelingen worden gedaan.
De punten 3 tm 6 der agenda: Eervol ont
slag A. de Vries; instructie stadsgenees
heer, wijziging uitbreidingsplan en aan
vraag voor leermiddelen door de Geref.
Schoolvereen., gaan zonder discussie on
der de hamer door.
Bij de bespreking van punt 7 blijkt, dat
indertijd om de begrooting sluitend te
krijgen tot het heffen van reinigingsrech
ten is besloten.
Deze maatregel was als tijdelijk bedoeld,
en men was van het standpunt uitgegaan
dat voor dezelfde diensten een zelfde
vergoeding verschuldigd was. Het bleek
nu, dat de maatregel niet tijdelijk zou
zijn en men zelfs genoodzaakt was de
rechten te verhoogen.
Daarom stelde de heer Zittema voor de
heffing progressief te maken, in navol
ging van wat Sneek in dezen had vast
gesteld.
De heer de Jong ondersteunt dit voor
stel en geeft een geïmproviseerd schema
van heffing met als uitgangspunt, de
huurwaarde.
De voorzitter meent, dat, wanneer men
het principe der heffing wil veranderen,
men daarom een constructief plan moet
hebben en het lijkt hem ’t beste dit voor
stel dan maar terug te zenden aan B. en
W., zoodat een nieuw plan, gelijk met
de begrooting kan worden behandeld.
Aldus wordt zonder hoofdelijke stemming
besloten. Het prae-advies van B. en W.
over het voorstel van den heer de Jong
De oarloch briek óf, hwat mei ynmoed
bigoun wie. Ik kin it skoan forstean, dat
in man as Directeur Hartmans de wei
ütgien is, dy’t er oant nou ta gyng en dat
wy nou sitte mei Hide bisluten of tink-
bylden by organlsaesjes yn suvelkrin-
gen, dy’t derre har oarsaek yn fine. Mar
hoe mear as wy yn de totael foroare
situaesje) fan nou thus reitsje, des to ster
ker wurdt üs oertsjüging, dat it foar de
skoalle en de studinten in misse dei wur-
de soe, as de gunstige posysje, dy’t de
skoalle hjoed de dei yn Boalsert krije
kin, Öfwiisd wurdt.
Yn de öfroune wike ha wy yn de gele-
genheit west mei deskundigen yn dizzen
to praten. En net len fan harren hat
sein, dat de skoalle yn de foarm sa’t wy
him NOU sjogge, hjir net bloeije koe. Wy
hawwe düdlik sein, dat wy de ALDE si-
tuaesje diskwalifisearje, dat wy tastimme
dat it sa net koe, mar sy hawwe tastimd,
dat sa’t wy it nou projektearje, in hiel
oar Ijocht op de saek fait, dat nedlch
makket de kwesje op ’e nij earnstich to
bisjen.
Wy sitte nou yn dizze saek mei tlldnoad.
Op de Side situaesje blnne bisluten nomd
en mieningen de wrêld ynstjürd. Ano-
nime skriuwers en bilanghawwende lju,
dy’t tlcht by de krantekoken sitte,
waermje dy aide pötstrou stlkem op en
sette se It publyk foar. Greate nammen
fan suvelllchems wurde brükt om dochs
foaral hearre to litten, dat alle werkllke
deskundigen de saek al ötdien hawwe.
Mar, DIT IS NET WIER.
Us greate muollikheit Is, dat men blslket
betreffende een verbod honden los te
laten loopen op de openbare straat, is
afwijzend.
De verhoogde belasting zullen, met de
bestaande artikelen uit de politieverorde-
ning^ het euvel voldoendel tegengaan,,
naar B. en W. verwachten.
De heer de Jong is bereid zijn voorstel
terug te nemen, indien hij de toezegging
krijgt, dat de politieverordening conse
quenter zal worden toegepast.
Na toezegging van den voorzitter gaat
ook dit punt onder de hamer door.
Het prae-advies betreffende punt 9: Ver
zoek aankoop sportterrein aan de Snee-
kerstraat door C. A. B. is ook afwijzend.
Het gemeentebestuur kan het verzoek op
formeele gronden, zooals het daar ligt,
niet aanvaarden en omdat er toch geen
mogelijkheid is dat het kan worden inge
willigd, acht de voorzitter discussie on-
noodig.
Komt C. A. B. met een voorstel het ter
rein voor 10 mille te koopen, dan willen
B. en W. het gaarne aan den Raad door
geven.
Conform het voorstel van B. en W. wordt
besloten.
Bij de rondvraag informeert de heer de
Jong naar de fait et gestes van de huur-
commissie, op een wijze, die zweemt
naar verdachtmaking, wat hem een te
rechtwijzing van den voorzitter bezorgt
en waartegen ook de heer Boekema op
komt.
Deze wijst nog op de gebrekkige straat
verlichting o.a. op Hengstepad en in
Elandslaagte.
De voorzitter zegt medewerking toe.
Ten slotte wijst de heer van den Oever
op de meer dan eens voorkomende ver
keersopstoppingen bij de Wijnberg, en
vraagt of één richtingsverkeer niet ge-
wenscht Is.
De voorzitter zegt dat deze zaak de volle
aandacht heeft, ook van de politie-auto.
riteiten buiten de stad en dat deze van
meening zijn, dat de nieuw geprojecteer
de weg, die wegens materiaalgebrek nog
niet kan worden aangelegd, er straks zoo
spoedig mogelijk moét komen.
De openbare vergadering wordt hierop
gesloten.
Uit den Omtrek.
DRANKBESTRIJDING.
ARUM, 9 Nov. De afd. der N. V. tot af
schaffing van ale. dr. hield onder lei
ding van den heer Joh. van Zandbergen
een buitengewone bijeenkomst. Het Lyrs
Frysk Toaniel van Barend van der Veen
voerde „Rebecca” en „It Hynstemiddel”
op, hetgeen door het publiek zeer werd
gewaardeerd.
De heer C. Hidma van Arum sprak in
gloedvolle bewoordingen een propagan-
darede uit. Het was een prachtig ge
slaagde avond die op hoog peil stond.
RECITEEREN.
ARUM, 9 Nov. Op een uitnoodigings-
wedstrijd te Wirdum (Fr.) won onze
plaatsgenoote mevr. Lucie Suierveld-
Bruinsma een 1ste prijs in de afd. ernst.
47-8 alg.
47- 9 alg.
Bonkaarten KD, KE 612
(strook 2):
48- 6, 48-7 alg. 250 gram suiker, boter-
hamstrooisel enz. of
500 gram jam, stroop, enz. of
370 gram (is 1 potje) pinda
kaas.
Tabakskaarten:
2 rantsoenen tabaksartikelen
foar dat de nije situaesje yn it bilang fan
de skoalle rêstich bisjoen wurde kin, de
Minister to bringen ta in „fait accompli”.
It moat mei great geraes der troch sleept
wurde, hwant men fielt, dat it oars r.et
mear slagget. Hwerom sa’n haest?
Boalsert kin op dit stuit de skoalle mear
biede, dan Ljouwert. Ik bidoel net oan
jild, dat is de wichtichste kwesje net.
Mar de bisteande skoalle mei dat, hwat
de gemeente oanbiedt, kin Ljouwert op
dit stuit net iaën. Hwerom hat men dan
gjin üre of tiid? Hwerom jachtet men as
gyng de brêge ticht. Lit men de bislis-
sing in jier ütstelle en in kommisje yn-
stelle fan minsken, dy’t dizze saek ob-
jektyf bisjen kinne en derby yn ünder-
wiissaken deskundich binne. Wy hawwe
gjin forlet fan in oerfal. Wy binne graech
ré om üs argumentaesje hifkje to litten
troch deskundige en forantwurdlike lju.
Wage üs ütstellen to licht, dan ha wy
it earlik forlern.
En dan moat it swierste ek it swierste
wage. Wy wolle it bilang fan de Suvel
skoalle tsjinje en smite fier fan üs öf
it lytse gewrot om gelyk of üngelyk. Mar
it is net billik Boalsert oan ’e kant to
reagjen mei lange nammén fan greate
lichems, dy’t oant nou ta net iens witte,
dat de; situaesje fundamenteel foroare
is. Wy freegje neat oars as dit: Jow
Boalsert in earlike küns om syn sjenwize
to bipleitsjen. Dêrom jildt foar üs it
devys:
het tegen de Republikeinen zouden heb
ben afgelegd, zij het dan in geringere
mate.
Zie ik het goed, dan ging de uitspraak
in den grond tegen de politiek van Roo
sevelt, met name tegen diens economi
sche politiek, de politiek van de New
Deal, van de Nieuwe Bedeeling, d.w.z.
van de ordeningsmaatregelen, die hij op
economisch terrein had doorgezet. Men
waardeere deze op hun juiste gehalte.
De New Deal was bij lange na niet een
ingrijpende ordening in socialistische
zin. De free enterprise, de vrije onderne
ming, het beginsel, waar de rechtgeaar
de Amerikaan bij zweert en bij zweren
blijft ook na de bittere ervaringen van
de crisis van 1928 en 1929, werd niet
losgelaten. De ondernemers behielden
een behoorlijke mate van vrijheid.
De New Deal was in wezen niet meer
dan een gematigd en verzacht liberalis
me, dat de ergste uitwassen en gevaren
van het onbelemmerde vrije spel der
maatschappelijke krachten bedoelde weg
te nemen. En Roosevelt heeft deze be
perkte ordeningsmaatregelen slechts
kunnen doorzetten tegen verbitterd ver
zet in niet alleen van de Republikeinen,
maar evenzeer van de rechtervleugel van
zijn eigen partij. Zijn groot prestige gaf
hier de doorslag en deed hem tot vier
maal toe verkozen worden als President
ondanks de groote bezwaren, die men
tegen zijn binnenlandsche politiek had,
ook in eigen gelederen.
Toen stierf deze waarlijk groote mensch
en de van zooveel kleiner formaat zijnde
Truman volgde hem op. Hij kon tegen
de oppositie niet op, van de Republikei
nen niet en van de tegenstanders van
Roosevelts politiek niet in eigen partij.
De uitspraak van het Amerikaansche
volk is er in diepsten grond een geweest
tégen de New Deal en vóór de vrije
economie en omdat de New Deal nu
eenmaal via Roosevelt verbonden was
met de democratische partij werd de ver
kiezingsuitspraak er tevens een tegen
deze partij en vóór de republikeinsche,
die er geen debet aan was. Het Ameri
kaansche volk heeft bij deze verkiezingen
de leus aangeheven: leve de vrijheid.
De gevolgen zullen derhalve in de eerste
plaats op het terrein van de binnenland
sche politiek te speuren zijn. Men keert
tot de liberale productievrijheid terug.
Het loslaten van de loon- en prijsbeheer-
sching is daarvan de eerste uiting. Zij
had in feite reeds onder Truman haar
beslag gekregen. Het is nog slechts de
vraag, in hoeverre die economische vrij
heid hersteld zal worden. Het antwoord
op
af, welke vleugel in de republikeinsche
partij de leiding in handen krijgen zal, de
rechter, de extreem vrijheidsgezinde of
de meer gematigde, die van Taft c.s. of
die van Dewey, Van den Berg e.a. Maar Th. Mulder, noteerden wij'over het boek-
dit betreft slechts een meer of minder. ,aar t ik
Waar het om ging is volkomen duide
lijk: tegen ordening en voor vrijheid op
economisch gebied. Het commentaar van
de republikeinsche ex-president Hoover
laat hieromtrent geen twijftel: „Dit is
meer geweest dan, gewoon maar een
Congresverkiezing. De geheele wereld
met inbegrip van de Vereenigde Staten
heeft gedurende jaren links gehouden op
de totalitaire weg van planmatige eco
nomie, socialisme en communisme. Ame
rika is door deze verkiezingen het eer
ste land, dat van dezen weg afwijkt en
stelt vast, dat de republikeinsche partij
de partij van het recht is. De beslissing
van de Vereenigde Staten zal van groote
Stadsnieuws
VOETBAL.
De Kooi II—C. A. B. II 3-4.
Zondag j.l. deed CAB II, dat grooten-
deels uit de oudere garde bestaat, uit
stekend werk door te Joure in een prima
wedstrijd met 4-3 van de Kooi reserves
te winnen.
Tot de rust wisten de Jousters hun 1-0
voorsprong te behouden, doch na rust
vertoonden de roodbroeken een enthou
siast en mooi .open spel, waartegen de
gastheeren niet waren opgewassen.
Vier mooie goals waren voldoende om
de overwinning uit het vuur te sleepen,
daar de Kooi het niet verder kon bren
gen dan 3 voltreffers in het geheel. Met
4-3 kwam het einde en hadden de rood
broeken een zware doch verdiende over
winning behaald.
1 Zondag a.s. speelt CAB II thuis tegen
het Sneeker L. S. C., dit wordt weer een
moeilijke opgaaf, echter wanneer ge
speeld en gevochten wordt als Zondag
j.l., dan is er kans op beide, tenminste 1
winstpunt.
CAB I trekt weer met Ferwerda in de
gelederen naar Harlingen I, wat zal het
resultaat zijn? Er is een kans, dus aan
pakken CAB I.
Bonnenlijst
geldig tot en met 23 Nov. 1946.
Bonkaarten KA, KB, KC 612
(strook 2):
47-7 alg.
„Boalsert op de bres,
foar de R. Z. S.l”
Tj. de J.
Streekblad voor West» en Zuidwest Friesland
houding na de eerste wereldoorlog. Toen
heeft het zijn groote democratische pre
sident Woodrow Wilson verloochend en
zijn groote schepping: de Volkenbond.
Wilson had zijn grootsche idee reeds
zeer zien verminken door de nuchtere
politici ter Parijsche vredesconferentie:
Clemenceau en Lloyd George en hij
moest concessie op concessie doen om
althans nog iets van zijn conceptie te
redden. Een ontkrachte Volkenbond was
er de uitkomst van, die gekoppeld aan
het tractaat van Versailles geen genade
vinden kon in de oogen van het Ameri
kaansche kiezersvolk!
Het desavoueerde Wilson en bracht de
republikeinen aan de macht. In een
schildering van dramatische kracht heeft
de beroemde econoom Keynes de gang
van zaken op de Parijsche vredesconfe
rentie geteekend en de oorzaken be
schreven van Wilsons nederlaag en pro
fetisch klonk zijn woord: „Wanneer ooit
de daden van een enkeling meetellen in
den loop der gebeurtenissen, dan is het
falen van president WilSon wel een van
de beslissende moreele gebeurtenissen in
de wereldgeschiedenis geweest.” (De
Economische Gevolgen van den Vrede,
bl. 31).
Wilson faalde. Hij gaf te veel toe. Maar
niet minder faalde ’t Amerikaansche volk
dat hem alleen liet staan. Door Amerika’s
onthouding was de Volkenbond tot mis
lukking gedoemd. Hij stond van het be
gin af machteloos tegenover de agressie-
staten: Japan, Italië en Duitschland.
Hij heeft de vrede niet kunnen redden.
Nu verloochent ’t Amerikaansche volk op
nieuw het werk van zijn grooten presi
dent Roosevelt. Wilsons buitenlandsche
politiek wees het af. Toen overwon het
isolationisme, de politieke kortzichtig
heid, het politieke egoisme. Thans is
Roosevelts binnenlandsche politiek los
gelaten, d.w.z. nu overwon de economi
sche kortzichtigheid, het economisch
egoisme van het ongebreidelde kapita
lisme met alle gevolgen daarvan óók
voor de buitenlandsche politiek: econo
mische koerswijzigingen hebben hun di
recte weerslag op de politieke verhou
dingen, op de verhoudingen tusschen de
mogendheden. Het Amerikaansche volk
heeft voor de vrijheid gekozen, voor zijn
vrijheid. Hoover noemt dit: voor het
recht. Voor welk recht? Het recht van
alleen aan zijn eigen belang te denken?
Dan zullen de gevolgen niet uitblijven!
Want wee een wereld, waarin de hoog
ste wijsheid wordt: fiat libertas, pereat
mundus! Leve de vrijheid, al vergaat de
wereld.
Bolswartls Nieuwsblad
