De Zuivelschool blijft te Bolsward
Als een brandhout uit het
Aan onze lezers!
Achthonderd-duizend kilo lading
Groote
Sint Nicolaas-Puzzle
'Ei
E
ihi
BOEKEN
over den Oceaan gedragen
No. 55
42e Jaargang
Dinsdag 26 November 1946
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward
Constellations werd
D
v.v.
R.E.S.
1-
it
7
7
7
7
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
5
6
7
1
5
4
8
3
2
2
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Benoemd tot directeur van het St. Fran-
ciscuskoor de heer N. A. Smits, afkom
stig uit Drunen (Brabant).
Abonnementsprijs t
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per m.m.
Olro 87926
mm
zijn zeer waardevolle geschenken
want lezende menschen
zijn gelukkige menschen
r-
te
c.a. 800.000 kg. lading over den oceaan
gedragen. Het aantal vlieguren bedroeg
in deze zes maanden ca.41500, terwijl
ruim 200 vluchten werden uitgevoerd.
(De resultaten der laatste zeven we
ken zijn geschat).
Hoeveel dichter de banden tusschen
Nederland en de Nieuwe Wereld door
den K.L.M.-dienst op New York wer
den aangehaald, blijkt uit het feit, dat
in dit halfjaar
door de DC-4’s en
vervoerd.
7 -
6 0
5
4
chines niet meer door naar Curasao, Oud-directeur Zuivelschool overleden.
maar worden de passagiers voor West- Zaterdag is te Zeist op 76-jarigen leef
tijd overleden de heer W. Keestra, oud-
directeur van de Rijks-Zuivelschool al
hier. De overledene was ridder in de
orde van Oranje Nassau.
Stadsnieuws
CHR. MIDDENSTAND.
Dinsdagavond is alhier in Ons Gebouw
een buitengewone vergadering gehou
den van de Chr. Middenstand.
De voorzitter, de heer J. Nawijn, sprak
in zijn openingswoord over de verge
lijking van onze tijd met de tijd van
Nehemia.
Hierna kwam aan het woord de spre
ker voor deze avond, de heer L. Zitte-
ma, welke sprak over: „Wat vergroeit
en wat blijft”.
In deze rede werd eerst teruggegrepen
op de jaren voor 1939. Wat toen als
nieuw naar voren kwam, is nu weer
verouderd. Het leven is dinamisch
steeds in beweging. Zoo staan we thans
voor tal van nieuwe vraagstukken.
Maar ook deze zullen met de tijd weer
verouderd zijn.
Maar één ding blijft, het Woord des
Heeren, ’t blijde Evangelie. Dat Woord
geeft ohs alleen de vastheid, welke zoo
zeer noodig is in deze tijd. Op dit on
derwerp volgden enkele vragen, betref
fende de moeilijkheden met de tegen
woordige vakgroepen, welke zoo spoe
dig mogelijk dienen te verdwijnen.
Ook de theorie van Karl Barth, welke
voor het Christelijke organisatieleven
zoo funest is, werd besproken. Speciaal
over Karl Barth zal door den heer Zit-
tema nog een lezing gehouden worden,
in de loop van deze winter.
vuur gerukt
koor. Gedurende deze lange reeks jaren
leidde hij steeds de gezangen in de kerk
en op de repetities en trad herhaalde
malen met zijn koor in het openbaar op.
Met stoere wil en onverdroten ijver
heeft hij steeds de zang op een zeer
hoog niveau gehouden.
gerukt. Met gering stemmenverschil
39 tegen 34 stemmen werd het pleit
ten gunste van Bolsward beslist.
Bolsward zette nu geen hooge borat op.
Dankbaarheid is een deugd; overmoec
eed ondeugd. Want fijne tact was niet
Filmavond
Door de Kath. Garde werd Donderdag
avond in het St. Jozefgebouw een film
avond gegeven. Als hoofdfilm werd
vertoond Afscheidslied van Chopin,
terwijl ook het voorprogramma goed
verzorgd werd.
VOETBAL
HoutigehageR.E.S. 27
Met een drietal invallers trok R.E.S.
Zondag naar Houtigehage. Voor de
rust had R.E.S. de wind mee en ging
de strijd gelijk op. Met de rust was de
stand 21waarmede Houtigehage iets
meer kreeg dan haar toekwam.
Na rust was Houtigehage sterker met
enkele uitvallen van R.E.S. De stand
werd door H. opgevoerd tot 61,
waarna Hilgers er alleen van doorging
en de achterstand op 6—2 bracht. Het
einde kwam met een verdiende 7—2
overwinning van Houtigehage. De
wedstrijd werd in de beste verstand
houding gespeeld. A.s. Zondag hoopt
R.E.S. weer volledig uit te komen.
Voor Zondag zijn vastgesteld:
R.E.S.Zwaagwesteinde
Houtigehage—C.A.B.
maakt met de route, door hen beurte
lings de proefvluchten te laten mee
maken. Zoodoende kon de Noordatlan-
tische Dienst van de K.L.M. reeds van
het begin af met de regelmaat van een
uurwerk worden onderhouden. Nu de
DC-4’s de Skymasters konden vervan
gen, was het niet meer noodig, de
vluchten naar Curasao over Dakar-
Natal te doen plaatsvinden en van 6
Juni 1946 af werden ook deze vluchten
via New York uitgevoerd. Om dit alles
mogelijk te maken, hebben de Vlieg-
dienst, de Technische Dienst en Com-
mercieele Afdeelingen heel wat werk
moeten verzetten. Met de speciale
vluchten mee kan men zeggen, dat in
totaal een drie- viermaal wekelijk-
sche dienst over den oceaan werd on
derhouden. Op 9 November j.l. vond
de honderdste heenvlucht plaats. Één
maal slechts in deze zes maanden boek
te de dienst een belangrijke vertraging,
toen één der Constellations na de lan
ding te Santa Maria beschadigd werd vervoerd. Met de passagiers mede werd
en de passagiers 24 uur oponthoud had-
den, voordat zij hun reis met een an
der toestel konden voortzetten.
Met Constellations over den Oceaan.
Begin September 1946 arriveerden ein
delijk de lang verwachte Lockheed
Constellation toestellen. Na aanvanke
lijk gebezigd te zijn voor training van
het vliegend personeel op de Atlanti
sche route, kwamen deze toestellen op
15 October 1946 in dienst op dit tra
ject. Van dien datum af vliegen de ma-
smaak.
oppositie allicht eens dingen gezegd,
die men niet licht vergeet. Voor een
zuiver zakelijke beslissing, die geen vo
tum tegen den minister mocht zijn,
maar die wel de bescherming van het
platteland beoogde, was het beter dat
>odem aangaf. Zoo geschiedde het.
De slotzin van ons artikel van 11 Jan.
1946 luidde: „Mogelijk komt dan uit
iet kwade nog eens iets goeds te voor
schijn”. Wij mogen niet verheelen dat
lij die gedachte dit prachtige resultaat
ons niet voor den geest stond. Wij durf
den toen wel hopen op een nadere be
slissing van de Tweede Kamer, maar
nauwelijks op een beslissing ten gunste
van Bolsward.
Nochtans, laten wij de consequentie van
de woorden uit het kwade het goede
te doen voortkomen niet uit den weg
gaan. Wij schreven boven van Bols
ward: „noblesse oblige”, d.i. standing
geeft verplichtingen. Wij herinneren
aan het motto van een der boeken van
Dostojewsky „Schuld en boete”. Het
boetekleed ontsiert den mensch niet,
zeide eens een Staatsman. Een der
woordvoerders in de
komst van Bolswards
den moed gehad aan het boetekleed te
groote samen
burgerij, heeft
herinneren. Hij behoefde het niet aan te
trekken, want hém paste het heelemaal
niet. Maar als het waar is en in een
democratisch geregeerde gemeenschap
is het waar dat de burgerij de Re-
geering ontvangt die zij verdient
woorden van een groot Staatsman
dan zal onze gemeenteraad voortaan
mede waken voor het behoud van de
Zuivelschool te Bolsward.
Wij begeeren niet „zum drittenmale”
een beslissing over de plaats van vesti
ging, m.a.w. wij riskeeren dat liever
niet. Al is het scheepsrecht, Bolsward
zal liever^dat recht ontgaan, door de
Zuivelschool perfect te maken en per
fect te houden, zoodat de toezichthou
dende organen niets tegen de Zuivel
school als zoodanig kunnen hebben.
Bolsward! bewaar het pand U toebe
trouwd en dat geldt niet alleen voor de
bestuurders, maar ook voor de burgerij
in maatschappelijk en moreel opzicht
Er zijn vele eenvoudige ouders, die hun
jongens aan de Zuivelschool, maar nog
meer aan de burgerij van Bolsward
toevertrouwen. Daarin ligt niets klein-
eerends, veeleer iets hartverheffends
voor ieder die zijne ouders liefheeft en
hoogacht. Er is geen liefde zonder
hoogachting.
Aan slechts enkele jonge mannen met
gaven en talenten is het gegeven te
schitteren aan het zuivelfirmament. De
meesten worden opgeleid voor een be
scheiden post van groot vertrouwen in
vakkundig, financieel, moreel en
menschkundig opzicht
Dat vraagt karakter en bekwaamheid.
Als er moraal ligt in dit gegeven,
welnu?
Wij allen hebben op den dag der be
slissing onder spanning gestaan, maar
de commissie uit de burgerij, die de
vergadering van de 2e Kamer bijwoon
de, zeker onder hoogspanning. Zij was
niet te benijden, tenzij toen de gunstige
uitslag tot volkomen zekerheid kwam.
Gedeelde vreugd is dubbele vreugd, die
ons niet overmoedig mag maken, maar
ons tot dankbaarheid moet stemmen.
St. Franciskuskoor
Door den heer F. J. Bruinsma is ontslag
aangevraagd als directeur van ’t kerk
koor St. Franciscus. Dit ontslag is hem
op de meest eervolle wijze verleend.
Zijn notariaat en vele andere werk
zaamheden hebben hem genoopt de di
rigeerstok aan een jongere kracht te
moeten overdragen. 42 jaar lang was
de heer Bruinsma lid van het kerkkoor
en sinds 18 Febr. 1921 meer dan 25
jaar lang was hij directeur van het
C.A.B.
R.E.S.
Freno
W.Z.S.
Harlingen
Schutjasavond
Donderdagavond hield K.E.S. een
schutjaspartij op de bovenzaal van den
R.E.S.Zwaagwesteinde
Houtigehage—C.A.B.
De stand in de Be klasse A luidt nu als
volgt:
Houtigehage
Bergum
H.Z.C.
Rood Geel
Zw. W. Einde 8 3 2 3
7 2
8
9
2
6
een blik terug. In ons blad van 11 Jan. I
1946 openden wij de behandeling in het
openbaar van de voorgenomen ver
plaatsing. Het was een voorzichtig
alarmsignaal. „De teerling schijnt ge
worpen” schreven wij, waaruit blijkt
dat wij nog niet zonder hoop waren.
Wat waren echter onze kwade en goe
de kansen? De Minister van Financiën
decreteerde in die dagen eigenmachtig,
dat er verschillende ontvangkantoren
der registratie en der directe belastin-
xxwv .v.v gen opgeheven zouden worden. Een
2'8.000 k7 briefpost ambtsvoorganger, die de kampioen van
- belastingproblemen werd genoemd,
pleegde in de twintiger jaren overleg
met de 2e Kamer over inkrimping van
die ontvangkantoren en betaling der
belasting per postgiro. De tegenwoor
dige Minister van Financiën was min
der democratisch en besliste autocra
tisch, d.w.z. zonder overleg met die Ka
mer.
De gestie van eigenmachtig optreden
om spoedig tot het doel te geraken,
werkt aanstekelijk. Maar het zou een
slag in het aangezicht zijn van de de
mocratie. Wij herinnerden nog even
aan het feit, hoe de vestiging van de
Rijks-Zuivelschool te Bolsward na har
den strijd door de 2e Kamer beslist
werd.
Zou de tegenwoordige Minister van
Landbouw nu, in een tijd waarin de de
mocratie hoogtij viert, nationaal en in
ternationaal, de volksvertegenwoordi
ging passeeren?
Zou Z.Exc. practisch de beginselen ne-
geeren die hij theoretisch belijdt?
„Democratie is een goed woord voor
een goede zaak, mits de verhouding
tusschen Overheid en onderdanen ook
door dat beginsel bezield wordt”, schre
ven wij 11 Jan. 1946.
Dat artikel, toegezonden asm een Ka
merlid van Friesche afkomst en een
goed plattelander, die de zuigkracht
van het imperialisme der groote steden
en der zuivelorganisatie’s schuwt, ont
lokte den Minister, dien hij als een
rechtschapen democraat kende, de be
lofte, aan de 2e Kamer de beslissing
over de verplaatsing van de Zuivel
school te zullen laten.
Dat was de tweede phase. Bolsward ge
voelde, dat er strijd om het behoud van
de Zuivelschool gevoerd moest worden.
Leeuwarders waarschuwden de Bols-
warders hun actie te matigen, want het
zou kunnen gebeuren dat met die actie
de Zuivelschool voor Friesland verloren
ging.
Als de vos de passie preekt, boer pas
op je ganzen. Dat was de reactie bij
Bolsward. Bolsward heeft voor het be
houd van de Zuivelschool gevochten:
brillant, fair en zakelijk.
Die strijd vroeg van de Commissie uit
de burgerij heel wat kennis en tact, dis
tinctie en ingehouden kracht, n.l. om
de kopstukken der 2e Kamer te bena
deren en zakelijk te overtuigen, indien
het mogelijk ware, contra Zijne Excel
lentie en zijne adviseurs.
Geen onvertogen woord mocht de zal
des apothekers stinkende rnaken- Te
minder, omdat de Minister door zijne
deskundigheid en groote toewijding
voor de primaire belangen van Land en
Volk n.l. voor onze precaire voedsel
positie in het heden en in de toekomst,
groot vertrouwen geniet. Als voorzich
tig zakenman en deskundige, als 'plat
telander van huis uit en loyaal be
windsman, is hij, evenals enkele andere
Ministers, „persona grata” bij de volks
vertegenwoordiging.
Ten slotte is ónze Zuivelschool, als wi
haar zoo mogen noemen noblesse
Nog enkele dagen en dan is het weer
December. Bij ’t noemen van die maand
denken we automatisch aan de hoogte
punten in de komende dagen. De kin
deren verlangen al weer naar St. Nico-
laas, de ouderen wellicht naar het in
tieme van de komende Kerstdagen.
Allen denken we aan de lange avon
den die straks en nu al weer zoo
knus en gezellig kunnen zijn. Ook wij
hebben daaraan gedacht en willen
gaarne de gelegenheid geven aan oud
en jong om straks gezellig bezig te zijn.
Let op de krant van a.s. Vrijdag! In
dat nummer drukken we namelijk onze
af. Een ieder gezin kan aan het vinden
van de oplossing van deze puzzle mee
doen. Op zichzelf is dit voor velen al
een groot vermaak. Maar om de puzzle
nog aantrekkelijker te maken willen wij
gaarne er een wedstrijd aan verbinden
en daarbij de volgende prijzen uitloven:
le prijs f 20.
2e prijs f 10.
3e prijs A f 5.
4 e en 5e prijs elk een leesboek.
De oplossing wordt met de namen van
de prijswinnaars zoo spoedig mogelijk
bekend gemaakt.
Red. Bolsw. Nieuwsblad
Op 21 November 1946 was het juist een
half jaar geleden, dat het eerste vlieg
tuig op den nieuwen Noordatlantischen
Dienst der K.L.M. van A’dam start
te voor de reis naar New York. Dit feit
mag niet stilzwijgend worden voorbij
gegaan. Laten wij nog eens terugblik
ken op deze' zes maanden, waarin elke
week zes tot acht maal de Atlantische
Oceaan door K.L.M.-toestellen werd
overgestoken, een prestatie, die een of
twee decennia geleden nog als een heel
bijzondere gold, maar die nu heel ge
woontjes in de K.L.M.-dienstregeling
wordt aangekondigd als normale lijn
dienst.
Het was nog maar kort na de bevrij-
ding, dat de K.L.M. de mogelijkheid
van een dienst over den oceaan over
woog en met de voorbereidingen hier
toe begon. Beoogd werden verbindin
gen van Amsterdam met West-Indië,
het eenige gebiedsdeel, waar de dien
sten van onze nationale luchtvaart
maatschappij gedurende de oorlog niet
gestaakt waren, en met de Vereenigde
Staten. Het plan van een dienst op Cu
rasao werd het eerst verwezenlijkt; dit
geschiedde naar aanleiding van een
verzoek der B. P. M. tot vervoer van
haar personeel naar de West. De eer
ste serie van zes chartervluchten (een
serie, die sindsdien steeds werd ver
lengd) werd aangevangen op 14 Febru
ari 1946. Daar men de vereischte ver
gunning niet had ontvangen, was het
nog niet mogelijk, om over de kortere
Noordelijke route via New York te
vliegen. Men koos dus de Zuidelijke
route over Dakar-Natal.
Proefvluchten naar New tfork
Inmiddels begon men eind Februari met
een serie van zes proefvluchten naar
New York, eveneens met Skymasters.
Het eerste toestel, dat de reis maakte,
was de NL-350, een vliegtuig, dat de
heenreis naar Amsterdam gemaakt had
met onderdeelen van de Douglasfabrie-
ken en dat niet de minste passagiers-
accomodatie bood. In de cabine bevond
zich niet één stoel. De vlucht, die plaats
vond onder commando van den Ame-
rikaanschen piloot Mac Clure, werd
meegemaakt door vier passagiers, tech
nici van de D.A.F.-carrosseriefabriek
te Eindhoven, wie leege kisten tot zit
plaatsen dienden. Op deze proefvluch
ten werd gevlogen via het vliegveld
Rineanna in Ierland. Verschillende
overwegingen hebben later geleid tot
het aandoen van Prestwick, Schotland,
inplaats van Rineanna.
Ongeveer ter zelfder tijd waren de
American Overseas Airlines begonnen
met een dienst New York-Amsterdam
v.v. Voor deze maatschappij trad de K.
L.M. als agente op; de Noordatlanti-
sche Dienst, die hiermede belast was,
had reeds in dien tijd de handen vol.
Van alle kanten stroomden de aanvra
gen om passage naar New York bin-
nm, de nog onvoldoende accomodatie
op Schiphol maakte, dat het invullen
van de formulieren voor de passagiers
heel wat tijd in beslag nam, waardoor
af en toe bij het vertrek vrij veel stag
natie werd ondervonden. Men heeft in
die dagen malle gevallen meegemaakt;
een voorbeeld hiervan is de dame, die
de K.L.M. dagelijks verschillende kee-
ren opbelde, teneinde een plaats in het
New York-vliegtuig te krijgen, omdat
haar man in Amerika ernstig ziek lag.
Met zeer veel moeite werd een plaats
voor haar gereserveerd; op het vertrek
uur verscheen de dame in kwestie op
Schiphol, vergezeld van een hondje.
Toen haar vriendelijk werd gewezen op
het feit, dat de A.O.A. het medenemen
van dieren niet toestaat, verklaarde zij,
dan maar van de reis af te zien!
De regelmatige dienst geopend!
Men heeft nog spannende weken be
leefd, voordat de rechtstreeksChe dienst
op New York kon beginnen. De bestel
de Douglas DC-4 toestellen kwamen
met groote vertraging uit Amerika en
toen tenslotte alles in gereedheid was
gebracht, moest men nog wachten op
de vereischte vergunning. Pas eind
April kwam deze af en op 21 Mei 1946
ving de eerste vlucht aan, met de gloed
nieuwe DC-4 „Rotterdam”. De com
mandant op deze „maiden-trip” was
Evert van Dijk, dezelfde, die juist zes
tien jaar tevoren met Kingsford Smith
in de „Southern Cross” de beroemde
recordvlucht van Ierland naar Harbor-
Grace op New Foundland maakte: in
31 uur en 50 minuten vloog hij toen
over den oceaan; nu in iets meer dan de
helft van dien tijd.
Van nu af aan werd tweemaal per week
van Schiphol gestart voor de reis naar
de Nieuwe Wereld. Men had de pilo
ten al zoo veel mogelijk bekend ge-
Indië in New York overgenomen door
een DC-4 toestel. Het ligt wel in de be
doeling, zoodra dit mogelijk is, weer
door te vliegen.
Zooals men zich zal herinneren, boekten
de piloten Evert van Dijk en Snitslaar
bij het overvliegen van de nieuwe Con
stellations naar Nederland records.
Eerstgenoemde maakte de vlucht in 14
uur en 2 minuten, non-stop en Snits
laar deed het nog een half uur vlugger.
Eind October 1946 had van Dijk de
meeste retourvluchten over den oceaan
gemaakt; hij vloog het traject elfmaal
heen en terug. Hij werd gevolgd door
Groeneveld met negen retourvluchten,
terwijl de buitenlandsche vliegers Geor
ge en Malouin er acht op him naam
hadden staan. Zeven of meer vluchten
heen en terug maakten Snitslaar,
Stroeve, Witkampf, Hamber en Mickie.
Enkele cijfers
In het eerste half jaar van haar be
staan vervoerde de Noordatlantische
Dienst der K.L.M. ongeveer 7000 per
sonen. In totaal werden 1.400.000 km.
afgelegd en werd 270.000 kg. lading
14 24- 6
12 28- 9
11 26-13
9 20-10
8 22-14
10- 20
11- 36
9-27
3—3
9-24
Hof van Holland, waaraan door 76 le
den werd deelgenomen. Het was een
gezellige avond.
Revue „Dat is het toppunt"
Vrijdagavond werd door theater Plezier
van Floris Meslier voor het voetlicht
gebracht de cabaret-revue „Dat is het
toppunt”.
Het programma werd geopend met de
aankondiging door den omroeper van
theater Plezier, Jan van Ees. Achter
eenvolgend traden op Toon Hermans
met een liedje en een praatje, Tot
Moens met een Engelch liedje en enke
le Fransche chansons. Suggestie, een
schets gespeeld door Wies je Bouw
meester en Toon Hermans, Menno
Grondsma met imitaties van bekende
zangers, Wiesje Bouwmeester in haar
repertoire en tot slot van het le deel
Toon Hermans met eenige bekende ra-
dioliedjes.
Na de pauze Jan van Ees en Andrea
Domburg in de ernstige schets „De
blinde oorlogsvlieger van de R.A.F.”
De oorlogsvlieger werd meesterlijk ge
speeld door Jan van Ees. Ook de an
dere artisten traden nogmaals voor het
voetlicht, terwijl het geheel besloten
werd met Toon Hermans in zijn reper
toire.
Het publiek heeft kunnen genieten van
goede cabaret-kunst, toonde zich vol
daan en was gul met applaus. De mu- oblige als een brandhout uit het vuur
zikale begeleiding werd uitstekend ver
zorgd door Peter Kellenbach.
Wij kunnen onze lezers berichten, dat
dit gezelschap heden Dinsdagavond
weer voor de radio optreedt met de
nieuwe revue „Dat is een sprookje”.
In een dankbare stemming werpen wij alleen bij die van Bolsward. De fractie
leider, die aanvankelijk het initiatief
nam om de betrekkelijke begrootings-
jost met een zekere som te verminde
ren, liet dit voorstel ten slotte over aan
één der mindere góden. Dat was ver
standig. Een voorstel van den fractie-
eider, geeft altijd een politieke bij-
-i.. Hij heeft als woordvoerder der
ippositie allicht
zuiver zakelijke beslissing, die geen
die wel de bescherming van het
een plattelander de vereischte klank-
Bolswards Nieuwsblad
>or-
i
ade
■ei-
be-
•e-
n,
n
d
d
■uk.
ode
de
’P
ERT
van
leur
den
I.
4
5
oor
947
or-
im-
t
r
I
t
F
rd,
is--
le"
de
2e
Ier
rk-
:k-
n,
or
g-
lei
id
de
er
cl
an
tu
in
de
iet
it-
:k.
tn
it
s.
n
la
la
1.
a.
i
