N 10 DRENTE II in de Olie ïr. I No. 56 42e Jaargang Vrijdag 29 November 1940 Streekblad voor Weit» en Zuidwest Friesland Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA - Bolsward er n n n d Tj. de J. D Voor den romanticus gaat er een wereld van avontuur open, als hij het woord „olieboringen” uitspreekt. Hij denkt aan de jungle van Sumatra, aan de vlakten van Mexico, aan de heuvels van Texas. Hij denkt aan de strijd tusschen concessiejagers, aan kostbare pijpleidingen door de woestijn, aan militairen te paard, die de installaties beschermen tegen overvallen van inboorlingen. Maar,. beek niet Er zijn bronnen, die per dag enkele tonnen geven, er zijn er die het een beetje beter doen, maar meer dan 1000 ton per maand levert Drente niet Toch heeft deze productie groot belang. In de eerste plaats zijn wij voor de voor ziening met de zeer vele olieproducten voor ons land niet meer geheel op onze schaarsche deviezen aangewezen; In de tweede plaats ligt hier een nieuwe moge lijkheid tot industrialisatie en tot ont wikkeling van Drente; in de derde plaats vindt de BPM hier gelegenheid een be langrijk deel van haar personeel op te leiden. Moeizaam vervoer Nog heeft de oliewinning nabij Coevor- den met groote moeilijkheden te kampen. De gebrekkige machines zijn het ergste niet. Het vervoer van de olie naar de reusachtige kraakinstallaties te Pemis bij Vlaardingen gaat tot nu toe, mede door het karakter van deze olie, echter niet van een leien dakje. De Drentsche olie heeft een zeer hoog paraffinegehalte en paraffine is weliswaar een veelbe geerde en belangrijke stof, maar heeft de onaangename eigenschap, dat zi. *t Reddende lijntje Gelukkig zal dit binnenkort worden ver beterd. De Nederlandsche Spoorwegen zijn bezig een lijntje van 6 km aan te leggen door het Drentsche veengebied van het station Nieuw Amsterdam naar de buurt van het dorp Schoonebeek. Dit lijntje, met een speciaal emplacement, zal, als het eenlgszins kan vóór het in vallen van de vorst gereed zijn. Dan zul len de olietreinen van de BPM, bestaande uit 21 wagons van elk 40 kubieke me ters inhoud de olie hier kunnen laden. Bij Nieuw Amsterdam zal de nieuwe spoorlijn aansluiten op de lijn Coevor- denZwolle en de olietreinen kunnen derhalve van dat punt uit Pemis berei ken. Dan zal de olie uit eigen bodem veel ge makkelijker de kraakinstallatie van de BPM bereiken. Daar, in Pernis, wordt de ruwe olie (een zwarte, blubberige vloei stof, die sterk naar petroleum ruikt) n.l. verder gescheiden In waardevolle stof fen als benzine, paraffine, kerosine en al die andere producten, die het vernuft van moderne ingenieurs uit de ruwe olie weet te puren. 250 gr. zachte zeep 500 gr. zachte zeep D I! Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) steane tsjinoer de sitewaesje, ta it ynsjoch komme, dat it harren melfallen is. En dan wolle wy hoopje, dat de geast fan ienriedigens, dy’t yn dizze wiken sa sterk en spontaen ta utering kaem, ek yn dizze swiere tiid fan opbou bliuwe all. It Fryske aerd hat der altiten tige folie muoite mei hawn. It sterk sprekkende indivlduallstysk aerd fan de Fries llent him net maklik foar mlen- skipswurk yn dizze brede bitsjutting. Hwant dêrfoar is Ünmisber in fordraechsume geast, dy’t de idé fan in oar respektearret, omdat er ek erkenning freget foar syn eigen sjens- wize. Dit hat neat üt to stean mei yntellecü of wittenskip. Dit is in saek fan karakter en dat is op gjin Universiteit to keap, dat moat oan de iene kant troch oanllz en oan de oare kan troch it deltriuwen fan alle le gere ynstinkten oanleard wurde. Hwant ja- loerskens, forbitterlhg, dwers sitten en stilf hülden, binne lyts en mlnderweardlch. Iepen en roun ütkomme foar hwat men seis wol en achting hawwe foar hwat in oar nel oan it herte lelt, dat is de wiere llbbenshflldlng, dy’t de mlnskem nel mekoar ta brlngt en ta mienskiplik wurkjen oanfltert. It is moal as ien syn bést docht foar In muzykkorps, it Is moaljer as er syn bést docht foar alle muzykforieningen, hwant dêrmel tsjlnnet er In brede saek en In mienskiplik bllang. It gefaer, hwer’t men alle dagen mei to krljen hat, is de lytsens fan it eigen strjlt- sje, lt eigen klubke, de eigen kleur. As men neat oars sjocht, blluwt men lyts, sekta- rysk en Ünfordraechsum, In great man yn laatste tram uit Sneek het station van bestemming niet kon bereiken. De pas sagiers waren genoodzaakt het laatste eindje te wandelen. Eerst om 4 uur in de ochtend kwam de baan weer vrij. Abonnementsprijs 1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs10 cent per m.m. Giro 8792Ö ID ur ij- en Fan de Martiny-toer. It wie ien fan de bilangrykste tsjinstanners Onder de Keamerleden, dy’t nei öfrin fan de stimming üs de hén.joech en sei: Fan herten lokwinske, Boalsert mei de ütslach, lit nou sjen dat jimme it wurdich binned Ik leau, dat sa de saek fan de Rykssuvel- skoalle, dy’t yn dizze rubryk In wikeman- nich oan ’e oarder west Is, it suverst steld is. Boalsert, lit sjen, dat jimme lt wurdich binne 1 Dêrmei is de hiele saek fuortenda- liks steld op it hege, saeklike niveau, hwer’t allegearre elkoar fine kinne, dy’t yn dizze kwesje net wurke ha om persoanlike, mar om algemiene bilangen to tsjinjen. It kin bést wêze, dat yn ’e hjitte hel fan de striid de gesichten hwat forlutsen wiene en de bidoelingen net altyd alhiel düdlik. Mar hja wurde dat wol. Hwer’t fêst komt to stean dat greatere bilangen Onder lytsere lije moatte, dér moatte de lytse wike. Boalsert moat sjen litte, dat hja de bislissing wur dich is Soe it oars ütpakke, soe de tra- geedzje fan 1929 in reprise fine, dan wie de del fan de 22ste Novimber net in del fan blidens en hope, mar ien fan argewaesje en lytse dommens. Hwat immen wurdich is yn it libben, dat komt fansels üt. Foar In lyts skoft kin men jin deryn forsinne, mar de feiten wize it wol üt. Dêrom is der ek gjin inkelde reden om jin op it boarst to slaeni en fiktoarje to kraeijen. It wurk, de dieden, moatte jit komme en hja sille sa wêze moatte, dat al dyjlngen, dy’t nou noch twivelriedich of Ofwizend Ie” reeds gaat stollen bij een temperatuur van 56 graden Celsius. Zonder verwarming zou de paraffine reeds wanneer de olie naar boven komt, du» in de buizen, gaan stollen en de buizen verstoppen. De olie wordt dus verwarmd. Bij Nieuw Amsterdam wor den thans de tankauto’s leeggestort in schepen, die dan de reis naar Pernis aan vaarden. Een moeilijke reis want door de zeer smalle Drentsche kanalen, die bovendien in de winter heel gauw dicht vriezen, kunnen zelfs kleine tankbooten maar nauwelijks varen en bovendien moeten de schepen alleen al tusschen Nieuw Amsterdam en Hasselt (zij gaan n.l. over het Ijsselmeer) niet minder dan 48 bruggen, bruggetjes en sluizen pas- seeren. Benoeming. Benoemd tot boekhouder der gemeente bedrijven te Medemblik, met ingang van 1 Jan. a.s. de heer W. Spoelstra Jr. te Bolsward. in lyts formidden, In lyts man yn great formidden, Krekt minsken, dy’t In djlppe oertsjüging hawwe kinne net oars as respekt hawwe foar de mienlng fan in oar. Sa’t eigen libbens- en saekopfetting him dierber Is, sa bigrypt er, dat di,t by syn oargesinde partner ek lt gefal is. En it wie net de minste fan de Keamerleden, dy’t tsjinstan- ner fan üs idé, de earste wêze woe om üs mei de ütslach lok to winsk- jen. Lit üs de kommende dagen en moannen de saek great sjen, breed en wild. It giet net op lt foarste plak om Boalsert en de stêd, lt giet op lt foarste plak om in Su- velskoalle, dy’t har taek treflik dwaen kin. Dat Is It greate bilang en allinnich as men dat aloan foar eagen héldt, kin men treflik wurk dwaen. It greate probleem is, sjen to liften, dat de beide bilangen fan skoalle en stêd net ta In kontro- verse bliuwe, mar ta in synthese ütgroelje. Dan sille alle minsken dy’t yn dizze de saek great sjogge elkoarren fine en dan mar ek dan alllnne kinne de flagge op de Suvelskoalle enop de toer fan it stedshüs. Men rijdt door Drente, op een stille, Zeer groot is de productie te Schoone- grijze herfstmiddag. Vreedzame Hollandsche koeien grazen er in de weilanden, oude Saksische boerde rijen gaan schuil achter hoogop- gaand hout, blonde kinderen spelen op straat in de kleine dorpen. En dan zegt plotseling de ingenieur van de Bataafsche Petroleum Maat schappij: „Kijk, daar ziet u onze eerste boortoren”. En men ziet het, boven de kleine boschjes rond een boerderij. Men ziet de zoo roman tische boortorens in een stil en in getogen landschap, het afgelegen hoekje van Drente achter Coevor- den: Nieuw- en Oud Schoonebeek en omgeving. Op uitnoodiglng van de B. P. M. en de persdienst van het Ministerie van Eco nomische Zaken hebben wij onlangs deze eerste olievelden in ons land be zocht Wij schrijven: eerste, want het ware niet ondenkbaar, dat er nog op andere plaat sen van ons land olie te vinden is. De B.P.M. heeft de laatste jaren op tal van plaatsen in ons land boringen verricht, bijv, op de Zuid-Hollandsche eilanden en op Texel en al hebben deze 53 proefbo ringen geen resultaten opgeleverd, daar mee is niet gezegd dat Nederland alleen in dit hoekje van Drente olie bevat. Im mers, de geologen zijn thans zoo ver in hun wetenschap, dat zij op grond van de bodemstructuur kunnen bepalen, of er gens al dan niet eenige kans op de aan wezigheid van petroleum bestaat. En met Drente zijn alle kansen naar hun oordeel nog niet uitgeput. 7 A 10 weken boren Men zette in dit deel van de olde lant- schap Drente alle té romantische illusies over boord. Wel verheffen zich tegen de grauwe najaarshemel tientallen boorto rens, maar geen bij een oilrush uit de grond geschoten dorpen liggen hier. Het gaat alles rustig en vredig. De boor meesters en de zeer vele adspirant boor meesters, die de BPM hier kan opleiden voor arbeid in Indië, Amerika of elders, zijn bij boeren In de omtrek ingekwar- tierd, de jonge Drentenaren verdienen een aardig stuk geld bij de BPM voor grondwerk en voor de rest poogt het oude leven van dit eenzame gebied hard nekkig voort te gaan zonder onder de invloed te komen van dè olieschatten. Toch is hier buitengewoon veel belang wekkends. Want in dit gebied, waar op ongeveer 860 meter de oliehoudende zandlaag ligt, kan men alle variaties van olieboring zien. Hier wordt een proef boring verricht: de motoren ronken, een lange buis wordt in de grond gebracht, stuk na stuk verdwijnt in dagen van moeitevolle arbeid en als men na zeven tot twaalf weken op de vereischte diep te is aangekomen, kan er geen olie zitten. Of er is olie en men heeft een spuitbron aangeboord. Alweer: maak u geen illu sies van metershooge oliefonteinen, het gaat hier Nederlands-nuchter. De „spui ters” zijn niet erg gezien onder de man nen van de BPM, omdat de onderaard- sche kracht, die er achter zit, niet groot genoeg is. Men zet ook op een spuiter een pomp, om de olie omhoog te pom pen. Wal 8O’/2 P-; B. Koster 60 p.; Okke Postma 71 p.; F. Gietema 61/2 p.; K. Schukken 71 p.; H. de Boer 81 p.; T. Bouwsma 77’/2 p. Wubbenes Jacobs, Arum: Jelle sma 71 p.; Jetze Poorstra 71 p. concoursen en e.v. vrije concoursen. Van hoeveel belang deze examens zijn kunt U niet eerder begrijpen dan wan neer U zelf aan het examen heeft deel genomen of studeert voor het volgende examen. Wij willen dan ook H.H. di recteuren van muziekvereenigingen ten zeerste opwekken dit mooie werk te steunen en de leden op de leiden voor deze examens. Ook willen we de leden aanraden de goede raad van hun direc teur op te volgen. Het komt Jiet geheele muziekleven, maar inzonderheid de candidaat zelf en zijn vereeniging ten goede. Gevoelt uw directeur er niet voor probeer dan door zelfstudie een' muzikant te worden. Drie candidaten werden afgewezen en 19 hebben zich teruggetrokken. Inlichtingen over de examens worden U volledig verstrekt door P. v. d. Werff, Rijkstraat 7, Bolsward. Uit den Omtrek. Afscheid, J. Sinnema WITMARSUM, 27 Nov. Hedenmor gen namen personeel en leerlingen van de openbare Ulo School afscheid van hun collega en leeraar de heer J. Sin nema. In de afgeloopen 5 jaren wist de heer Sinnema zich een geliefd onder wijzer te maken. Met hem ziet Witmar- sum heen gaan niet alleen een serieuse kracht, maar ook een bemind mensch, die buiten de school om, veel aan het dorpsleven gaf. De heer S., die benoemd is als hoofd der Ulo school te Kollum, wenschen wij alle goeds toe. Hem werd door leerlin gen en personeel verschillende cadeaus aangeboden. Leerlingen-avond J. Faber Het is een verblijdend verschijnsel voor onze stad, dat er, niettegenstaande de stroom van muziek, die via de radio dagelijks voor ons wordt uitgestort, hier nog zoo veel ouders en jöngemenschen zijn, die een persoonlijke beoefening der muziek weten te waardeeren. Dat de opleiding bij den heer Faber in goede handen is, bewees weer deze leerlingen avond. Mochten er nlomenteel al een groot aantal minder gevorderde leerlingen zijn, zooals de leeraar meedeelde, toch bleek uit hun prestaties dat er goed ge werkt was. En wat na de pauze naar voren werd gebracht, bewees wat er on der leiding „van de heer Faber te be reiken valt. Een avond als deze is zonder twijfel ‘n goede stimulans voor de leerlingen en houdt de leeraar frisch. Het lijkt ons dan ook een goede ge dachte van de heer Faber, om, nu dit weer mogelijk is, de gewoonte een jaar- lijksche leerlingenavond te houden, weer op te vatten. Aangehouden Op verzoek van de politie te Leeuwar den is alhier een meisje aangehouden, verdacht van diefstal. Zij werd naar Leeuwarden overgebracht. Vergaande banaliteit of een lugubere grapl Maandagavond werd een stadgenoot opgebeld. De boodschap welke hij kreeg, luidde: „U spreekt met uw moor denaar. Woensdagnacht tusschen 12 en 3 uur is uw leven niet meer veilig”. Mogelijk kan de gever van deze bood schap, bij het lezen van dit bericht, tot de overtuiging komen, dat iets derge lijks toch de perken verre te buiten gaat. Inbraak In de nacht van Zondag op Maandag is ingebroken in de magazijnen van de fa. Donker aan het Grootzand. De da ders hebben zich toegang verschaft via de achtergelegen tuinen. Zij hebben kans gezien een flinke hoeveelheid ster ke drank te bemachtigen, bestaande uit een drietal bemande flesschen, eenige gewone flesschen en een aantal kruik jes. De politie heeft de zaak in onder zoek Roomsk Frysk Boun Woansdei 27 Novimber hólde de Roomsk Fryske Boun har winterjoune- nocht. De gearkomste waerd iepene mei in koart wolkomswurd fan de foar- sitter Tj. de Jong. Demei kaem de toanielklub „War dy” mei in fleurich stik yn trije bidriuwen fan IJ. Schuit maker „De tankbre gast” foar it fuot- Ijocht. It wie in echt fleurich stik en waerd ek tige moai en flot spile Yn it skoft soarge de Boalserter sjong- klub ónder lieding fan de hear Fl. v. Bergen noch foar hwat öfwikseling mei in pear moaije liedtsjes, foaral it Wid- sesankje foei tige yn ’e smaek. De foar- sitter bitanke dan ek de hearen D. Ger- ritsma en F. van Bergen foar de lieding en de beide klubs foar it moaije, hwat hja hjir joun wer bean hawwe. Nei öf rin koe jong en Aid noch efkes fan ’e flier. Ek waerden ónder lieding fan de hear Heeringa noch in pear folksdoun- sen ütfierd. Ien en oar in moaije joun. onderhands verkocht aan de Holland- sche Melksuikerfabriek N.V. te Uit geest. Voor de producten van deze ra- briek, die bestemd zijn voor baby- en ziekenvoeding, werden er steeds veel grondstoffen van de zuivelfabrieken uit Friesland gehaald, wat natuurlijk altijd een duur transport bleef. De directie heeft daarom uitgezien naar een mogelijkheid die grondstoffen ook in Friesland te verwerken. Eerlang kunnen wij dus verwachten, dat Bolsward een flinke industrie, waar heel wat menschen werk kunnen vin den, rijker is geworden. WITMARSUM, 27 Nov, De IJsvereen. Witmarsum hield een ledenvergade ring. Er was ’n batig saldo vAn f 273.36 Nog niet ideaal „Eigenlijk Is dit een afschuwelijke win ning”, zegt ons een boormeester van de BPM. „Wij noemen dit de methode van de roestige spijkers en het stukje ijzer draad en ik schaam me werkelijk, dat ik u dit moet laten zien. Maar we hebben domweg de goede machines en de goe de materialen niet. Het is toch rondweg een schandaal, dat wij hier de olie moe ten pompen in open tanks, in doodge wone olievijverfjes! Maar er zijn nu een maal geen mogelijkheden om in snel tempo aan voldoende gesloten tanks te komen. Ook onze machines zijn primi tief, verouderd en versleten. Wel zijn we al vooruit gegaan, want tot voor kort hadden wij twaalf maanden voor een boring noodig, nu zeven tot twaalf we ken. Maar als wij de goede spullen zul len krijgen wat misschien niet al te lang meer zal duren, dan hebben wij nog maar twaalf dagen noodig.” Men heeft namelijk rijdende boortorens besteld en als die er zijn, zal het werk veel gemakkelijker verloopen. Stadsnieuws MUZIEK-EXAMENS Op de gehouden muziekexamens van de Ned. Unie van muziekvereenigingen op 21, 22 en 23 Nov. j.l. te Bolsward zijn van de 77 candidaten 45 personen ge slaagd voor het examen A en wel van de volgende vereenigingen. „Oranje” Witmarsum: D. Faber 63 p.; F. Algera 60 p.; A. Brandsma 67 p.; K. Meekma 66’/j p.; F. Steigenga 67 p.; R. Meekma 60 J4 p. Parrega: F. Fekkes 64 p.; G. v. d. Berg 66 ¥2 p.; T. Couperus 64^ p.; J. Visser 74 P-; J- Couperus 72 p.; B. Burg graaf 64 p.; Tj. Bleekêr 66 p.; E. v. d. Valk 79 p. (13 jaar); Tj. Rusticus 65/2 p.; Sj. de Jong 64 p.; S. Couperus 69 p.E. Post 61 p. Muziekvereeniging Tjerkwerd: G. v. d. Wal 8O’/2 P-; B. Koster 60 p.; Okke H. de Boer 81 p.; T. >bs, Arum: Jelle Broer- MB 4 „Asaf”, Lollum: A. Reinsma 771/2 P-J J. Hoekstra 69 p.; M. Dorhout 61 p.; K. v. d. Sluis 67 p. „Concordia” Exmorra: W. Postma 66 p.; S. Burghraef 68 p.; W. v. d. Meulen 61 ¥2 P-Sijbren Sijbrandij 60 p.J. I Jp- ma 63 p.; H. Boschma 60 p. Stedelijk Muziekkorps, Bolsward: H. de Bruin, 78’/2 P-; E. Tolsma, Tzum 61 pi Muziekvereeniging van Koudum: P. Bakker 66 p.; J. Hoekstra 73 p. A. T. Postumus, Hantum 84 p.H. Westra, Kimswerd 62J/2 p-; E. Pier- sma, Balk 76 p. Voor het B examen zijn geslaagd van „Oranje” Witmarsum: J. v. Gelder 61 p.; C. Wijbenga 60 p. en A. Feenstra met 68 p. „Frisia”, Witmarsum: H. Katstra 67 p.; S. IJntema 60 p. Van Muziekvereeniging O.K.K. Kims werd zijn geslaagd voor het B-examen Politiek met 68 ¥2 P- en voor het C-exa- men Mej. Visser met 68 ¥2 P- De candidaten werden beoordeeld naar 10 rubrieken en om te slagen moesten ze 60 punten behalen. P. v. d. Vught van Koudum behaalde voor het A-examen 93^ p. Dit is het hoogste aantal punten wat in Friesland behaald is en dezelfde persoon heeft ook B-examen gedaan en behaalde hierbij 91 punten. Dit is wel een uni cum en is ook de moeite waard te ver melden. Hij is dan ook voor beide exa mens geslaagd met de grootste lof der Jury. Verder moet worden vermeld, dat voor B-examen geslaagd is met 68 p. de jonge candidaat D. Reitsma, oud 10 jaar, die lid is van de muziekvereeni ging „Frisia” van Wi tmarsum. Deze examens zijn voor Friesland weer een succes geweest en wel in de eerste plaats voor die muziekcorpsen waarvan er leden zijn die de examens hebben gevolgd, want muziekliefhebbers ver geet niet dat er in de toekomst veel van U zal worden gevraagd op de Bonds- De Oliefabriëk is verkocht Woensdag 27 November was het erg druk in De Doele. De inventaris van de Oliefahriek aan het Stadsstreng kwam onder de hamer. Van heinde en ver wa ren er gegadigden naar Bolsward ge komen om te trachtten één of meer stukken uit deze inventaris te bemach tigen. Dat er nog een groot gebrek aan machines enz. bestaat bleek niet alleen uit de groote belangstelling, doch ook uit de flinke bedragen die men er voor over had. Naar wij vernemen zijn de gebouwen Bonneniijst voor de eerste helft van de 13e periode ’24 Nov. t/m 8 Dec.) 1946 ïlk der volgende bonnen geeft recht op iet koopen van: Bonkaarten KA, RB, KC 612 (strook 8) 494 Algemeen 100 gr. suikerwerk 495 Algemeen 250 gr. zachte zeep Bonkaarten RD, KE 612 (strook 3) 507 Algemeen 100 gr. suikerwerk 503D Reserve 503E Reserve Tabakskaarten T 60 2 rantsoenen tabaksartikelen Op de bonnen T 60 zal bij aankoop van twee rantsoenen cigaretten tenminste een rantsoen cigaretten vervaardigd uit Zuid-Amerikaansche tabak, geleverd worden. Uit het politie rapport Auto te water Maandagavond pl.m. 11 uur is op de Sneekerweg een vrachtauto, bestuurd door iemand uit Sneek, vermoedelijk tengevolge van het springen van de linker achterband in de bermsloot te recht gekomen. Hierdoor werd meteen de trambaan versperd, waardoor de Bolswards Nieuwsblad l/e" WA - V2 n.; K.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1946 | | pagina 1