Textiel ons fGeel Ned. Spoorwegen vervoeren kolen ■e LS No. W EM»®^!aé 4 Fefe«sawi 1947 43® Jnargamjl ra rd Friesland West» Moeilijkheden te over. Ja, het Kam- DOT I )EN en en Jellie Frij- m ivond r In deze maand mochten de N. S. bij In werkelijkheid zijn er meer, doch er J monde van den beheerder van de Ned. dienen ook wagens gereserveerd te wor- Steenkolenmijnen Dr. Ir. Ch. Th. Groot- prijsopdrijving zijn beide in dezen tijd buitengewoon ernstige, verschijnselen, want zij benadeelen onmiddellijk een zeer groote groep, ik kan wel zeggen: de massa van ons volk, die zich zelfs tegen Waar ligt de grootste moei- lijjkheid? :br jerke hten ïRK Giro 87920 in :n :n >r- m, en 0-1 0-1 1-0 1-0 1-0 t-1 0-1 1-0 1-0 1-0 den a s V I. Wie re ivurden In hin is in sin, mar gjin gewin* den voor het vervoer van Amerikaansche kolen en bruinkolen terwijl ook ’n kleine reserve moet worden gehouden voor eventueele bijzondere omstandigheden. Het aantal dagen per maand waarop ko len worden vervoerd, is gelijk aan het aantal werkdagen per maand. Van de ruim 5030 beschikbare ,wagens worden ^r ongeveer 4603 g Pruikt voor kolenafvoer via Susteren, ui de maand Januari, tot en met den 29sten, vervoer den de N. S. 20600 wagenladingen kolen van de mijnen af naar Susteren; deze wagens bevatten gezamenlijk een hoe veelheid van 372.000 ton kolen. Daar mede was de hoeveelheid, welke het Rijkskolenbureau voor de maand Januari had geraamd, reeds op den 29sten met 8000 ton overschreden. Hoe is dit moge lijk? Dit is een gevolg van intensieve con- tröle op dgn wagenomloop en het wa- genvervoer. De omloop toch beheerscht Uitgave van Drukkerij Fa, A. X OSINGA Bolsward van onze textielproducten. Maar.voor- I loopig gaat het eigen land voor. Wórdt er dan niet geëxporteerd? doch zeer wéinig. Er móét zelfs uitge voerd worden. Hbeveel? 9e prijs: Otto Piekema en Niesi Hait- sma. Klasse B. Ie prijs: Jopie Kroontje en Geertje Haitsma; 2e prijs: Gerrit Miedema en Wietske Miedema: 3e prijs: Tj. v. d. Zee en Hanny Mie- Wat gaat er over de grens? Wij vroegen Zijne Excellentie, of mogelijk was cijfers te verstrekken om trent de export van onze textiel. Wan neer men het publiek over dit onderwerp hoort spreken, verneemt men soms dat de helft of méér dan de helft over onze grenzen gaat „Dat is volkomen onjuist,” aldus de Minister. „Van wollen stoffen wordt 5 pct. van de geheele Nederland- sche productie uitgevoerd, van katoenen weefsels 8 pet, van kunstzijde 10 pet. En van confectie, dus van japonnen en cos- tuums ook 10 pet. Het kan wel eens voorkomen, dat van een bepaalde fa briek bijvoorbeeld 60 pct. van de pro ductie wordt uitgevoerd, en zoo ont staan dan dergelijke geruchten. Maar ’t publiek vergeet, dat er tegenover één aoo’n fabriek dan wel tien of twaalf staan, die uitsluitend voor de binnen- landsche markt werken.” Zoo staan we ervoor. En dat is niet al te best. Dat zien zoowel de Regeering als de, fabrikanten in. Het eenige ver heugende is, dat zoowel Regeering als fabrikanten hoewel er ook zijn, die hardnekkig tegenwerken inderdaad alles willen doen om zoo spoedig mo gelijk verbetering te brengen. Maar die verbetering is van eenige fac toren afhankelijk. We zullen het zélf moeten doen. We kunnen geen textiel in voldoende mate importeeren, omdat zij niet te krijgen is. We moeten meer kolen hebben, meer garens. En die pro ducten zijn alleen te verkrijgen, wanneer het geheele volk hard werkt om andere producten te kunnen exporteeren. Verder moeten wij bijv, meer Arbeidskrachten in de textielindustrie hebben, vooral meis jes. Goed bezien hebben wij dus de textiel- positie voor een belangrijk deel in eigen hand. Zooals we allen de toekomstige welvaart van ons volk voor een belang rijk deel in eigen hand hebben. Maar het is begrijpelijk, dat men, overkropt door eigen, directe moeilijkheden, deze groote lijn niet altijd in het oog kan houden. en Agie Al- dema; 4e prijs: Toop Idsinga en Rieny Ykema: 5e prijs: Siege B'ilsma en Lolkje Visser; t en Riety Nieuw- wij weer zoo’n periode in, want van 30 I 7ê pHis: Ale van der Werf en Cili van J --■ der Werf; en Julia Foe- r> j ij. lj de normale prijzen nog maar met moeite Een onderhoud met Minister Huysmans textiel kan aanschaffen. De Regeering let 1 scherp op zwarte handel en prijsopdrij ving, juist in deze sector. En ik hoop, dat iedere Nederlander ertoe zal mee werken, dat de textielnood allengs gaat verminderen. Dat kan alleen, indien er absoluut niet geknoeid wordt. Voor den eersten van iedere maand ont vangen de Spoorwegen van het Rijksko lenbureau het z.g. kolenprogramma, waarin de hoeveelheid kolen wordt aan gegeven, die in de komende maand per spoor zal moeten worden vervoerd. Deze hoeveelheid is gesplitst in de kwanta die van de mijnen via het groote rangeerter rein in Susteren naar het Noorden, Oos ten en Westen des lands gaan, de hoe veelheden die van de mijnstations af naar Zuid-Limburg ten Zuiden van Susteren moeten en die, welke naar Born moeten worden vervoerd, om daar in schepen te worden overgeslagen. Bovendien worden nog kolen vervoerd naar Stein, eveneens voor overslag in schepen. Doch deze ko len gaan langs den eigen spoorweg der mijnen. Het kolenprogramma wordt vastgesteld aan de hand van de productie der mijnen en de mogelijkheid van afvoer. Voor de bepaling van deze laatste factor geldt de maatstaf van het aantal beschikbare kolenwagens. Dit aantal ligt thans op ruim 5000 wagens. Vrijdagavond werd in de Geref. kerk een reciteerwedstrijd gehouden, uitgaande van de Chr. Reciteerclub „Bolsward”. In het algemeen kunnen we zeggen, dat er goed werk geleverd is. Maar voordragen is een kunst, en zal dus een persoonlijk karakter moeten dra gen. Hier ontbrak nogal eens iets. Het was alles te veel afgesteipd op eèn vast model. Velen loopen gevaar te overdrij ven, terwijl ook gestes en mimiek soms te wenschen overlieten. De k^uze van de stukken hebben we wel eens slechter meegemaakt. „Myn Fryske sang” vonden we nogal bombastisch, maar .„Hillige ienfêld” was zonder meer banaal. De prijzen vielen als volgt: Ernst: 1ste prijs: L. W. Nauta, Sneek. 2de prijs: Mej. Oppedijk, Westhem. 3de prijs: Mej. G. Hoekstra, Hitzum. Publieksprijs: Mej. Oppedijk. Luim. 1ste prijs: Bangma, Oldeboorn. 2e prijs; J. de Boer, Sneek. 3de prijs: D. Hingst, Witmarsum. Publieksprijs: D. Hingst, Witmarsum. De voordrachten werden afgewisseld met vioolspel door den heer Heller, begeleid door den heer Terpstra. Het spel was zeer goed; jammer dat vooral de jeugd zooiets moeilijk schijnt te kunnen waardeeren. Langs de grijze winterhemel wentelt de trage smook der fabrieksschoorsteenen. Twenthe, het land van de textiel! Spin nerijen, weverijen, ververijen, in Ensche dé, Hengelo, Almelo. Het land van belof te schijnt het voor de overige bevolking, die dagelijks letterlijk aan den lijve er vaart hoe matig, pm niet te zeggen slecht, het gesteld is met de textielpo- sitie. Van hoevele kinderen, zelfs uit ge- 'zinnen, die naar voor-oorlogsche maat staf gemeten, een „behoorlijk inkomen” hebben, is het ondergoed niet topnbaar meer? Op hoeveel bedden' zijn de lakens reeds lang afwezig? Hoevele vaders vra gen zich niet eiken dag af, of die ver maledijde knie nu vandaag niet door hun broek zal komen steken? En dan komt men in Twenthe, het land van dl textiel. Men ziet ’s morgens de lange rijen vrouwen, mannen en meisjes in de fabrieken verdwijnen, men krijgt de gelegenheid te spreken met industriee- len, met arbeiders, met bedrijfsleiders. En men wordt een beetje ingewijde in dat buitengewoon moeilijke onderwerp, dat tegenwoordig de gemoederen van de bevolking wel het sterkst bezighoudt: de voorziening van het Nederlandsche volk met textiel. Stel deze vraag aan een textielfabrikant in Twenthe en hij zal zeggen: de moei lijkheid wortelt eigenlijk in Öe structuur van onze industrie. Immers, vóór 1940 hadden wij reeds een tekort aan spinne rijen. Dat was toen niet erg. Wij waren voor onze textielindustrie afhankelijk van den import van weef- en tricotgarens uit het buitenland, uit Engeland vooral, want onze eigen spinnerijen konden aan de vraag niet voldoen. Maar wat hinderde dat in die tijd? Je bestelde en er kwam, volop. Maar nu is dat tekort aan spinne rijen heel wat onprettiger. Want, er is een tekort, een wereldtekort aan half- en aan eindfabrikaten in textiel. De ruwe grondstof is nog wel te krijgen, hoewel ook vrij moeilijk, en met den in voer van ruwe wol, katoen enz. wil het dari ook nog wel lukken. Doch onze spinnerijen kunnen niet voldoende wol en katoen tot garen verwerken om onze weverijen, confectiefabrieken en alle an dere industriën die er mee samenhangen draaiende te houden. Dus moeten we ga rens invoeren. Waar vandaan? Vooral uit Engeland. Maar wat beteekent in voer. Dat beteekent ruilen tegen produc ten die wij zelf vervaardigen. En een arm land als het onze vervaardigt wei nig en brengt weinig voort waarvoor an dere landen belangstelling hebben. En geland heeft behoefte aan boter, bouw materialen, vleesch. Daar hebben wij ook behoefte aan! Wij kunnen echter radio’s, tomaten, bloembollen, groentenzaden le veren. Daar wil Engeland wel wét van hebben, maar niet zoo veel. Dus.om dat wij weinig aan te bieden hebben, krijgen wij weinig garens. Dat is punt één. Punt twee: vele machineriën zijn door de Duitschers gestolen, andere zijn door oorlogshandelingen verwoest, en alles is na vijf, zes oorlogsjaren verouderd, ver sleten. Er komen nu en dan wel machi nes uit Duitschland terug, maar hoe*zien die er vaak uit. Punt drie: de kolenvoorziening. Drie on gunstige' factoren zijn kortgeleden sa mengevallen: de vorst, die de binnenwa teren stremde en het vervoer uit de mijn streek bemoeilijkte, de exportmoeilijk- heden met kolen in Duitschland, de mijn- werkersstaking in de Ver. Staten. Ge volg? De geheele Nederlandsche industrie krijgt voorloopig 20 pet. kolen minder toegewezen, ook al omdat de Regeering de huisbrandvoorziening in elk geval wil handhaven. Runt vier: gebrek aan arbeidskrachten, vooral aan meisjes voor loopende hand werk. Vele meisjes in Twenthe willen niet meer in de fabriek werken, omdat zij „niets hebben om aan te trekken”. Maar dat is een vicieuse cirkel; als zij niet gaan werken, krijgen zij oók niets om aan te trekken. Bovendien is van de volwassen arbeiders de vakbekwaam heid gedurende den oorlog vaak achter uitgegaan. Dat zijn dus vier groote, ernstige moei lijkheden. En de textielfabrikant met wien wij spraken,,, was dan ook niet bui tengewoon optimistisch gestemd. Wel voor de toekomst! Landen als België, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Zwitserland hebben voor de toekomst groote belangstelling voor den invoer Minister Huysmans aan ’t woord. Met zulk een vraag komt men in Den Haag terecht. En wie kan daar beter antwoord op geven dan Zijne Excellentie dr. G. W. M. Huysmans, Minister van Economische Zaken? Wij vonden den bewindsman bereid ons eenige inlichtin gen te verstrekken over onze précaire textielpositie. „Het is nog altijd niet mogelijk ge weest,” aldus de Minister, „aan ons volk een bepaalde minimum hoeveelheid tex tiel te verschaffen. Er is nog steeds geen vloer gelegd in den textielnood. En ik moet helaas zeggen, dat dit in 1947 ook nog niet mogelijk zal zijn. Immers, indien aan eiken mannelijken Nederlander bo ven één jaar en aan elke vrouw boven' één jaar in 1947 resp. een pak en een jas en een japon en een mantel verstrekt zou moeten worden, dan zou hiervoor ruim 60 millioen vierkante meter textiel noodig zijn. Maar de gezamenlijke pro ductie van al onze textielfabrieken'be draagt nog niet de helft hiervan. En dan moet u niet vergeten, dat de textielfa brieken ook voor andere zaken moeten zorgen, die in groot verband gezien niet minder belangrijk zijn dan klee- ding. Canvas voor fietsbanden, breigaren voor vischnetten, transportbanden voor de mijnen, doeken voor de kaasfabrïeken I en dat zijn textielproducten die toch stel lig ook geproduceerd moeten worden. Zonder transportbanden voor de mijnen komen er geen kolen,Zoo ziet U, dat onze industrie nog niet eens haar heele capaciteit, die zelf al onvoldoende is, kan gebruiken om onze bevolking van textiel te voorzien. Maar.ik verzeker u, dé Regeering zal alles op alles zetten om in 1947 het minimum voorzienings- peil met textiel zoo dicht mogelijk te be naderen. Zet u echter één ding wel duidelijk in de krant. Ik doe een beroep op allen, die betrokken zijn bij de productie, de dis tributie en de detailhandel in textiel, er voor te zorgen dat er geen meter, let terlijk geen meter textiel in vprkeerde handen komt. Zwarte handel in textiel en hoff een extra pluimpje in ontvangst ne men voor de geleverde prestatie, waar van de verdienste uiteraard geheel toe komt aan het spoorwegpersoneel. Op werkdagen rijden via Susteren 17 vaste kolentreinen van ruim 40 wagens elk; 16 ledige treinen van ongeveer‘50 wagens keeren dagelijks terug. Voor groote bestemmingen zooals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag enz., worden te Susteren geheele treinen samengesteld. De andere treinen vervoeren groepen wagens voor verschillende kleine be stemmingen. Zoodra -het vervoer te water wordt ge stremd, hetgeen in de tweede helft van December en op het laatst van de eerste helft van Januari geschiedde, wordt de overslag in Born gestaakt en \yordt het kolenvervoer meer dan gewoonlijk per Re prijs Sjoerd Hengst trein via Susteren verricht. Thans gaanl]ancj. Januari af is het watervervoer over Born derWerf weer gestaakt. Op Zondag 2 Februari werd, gelijk be kend, in de mijnen doorgewerkt; het nij pende kolengebrek overal in den lande maakte dit noodzakelijk. Dit beteeken- de, dat ook de Spoorwegen moesten doorwerken en dit beteekent tevens, dat het noodzakelijk is de kolenwagens, aan gekomen op hun bestemming, ook op Zondag te lossen. In het licht van het geen hierboven is gezegd over den wa genomloop, die van het grootste belang is voor den snellen afvoer der kolen, zal het duidelijk zijn hoe belangrijk het ook is dat elke kolenwagen door den ontvan ger ook, snel wordt gelost; des te eerder immers is hij weer aan de mijnen terug. Het N. S. personeel begrijpt dit en spant zich tot het uiterste in, ondanks de kou de op de rangeerterreinen, waar de han den haast bevriezen bij het koppelen der wagens en ondanks de helaas zoo on voldoende kleeding van d? menschen; de N. S. kunnen er, maar niet in slagen dit laatste euvel op afdoende wijze te ver helpen. Wel wordt getracht in den nacht eenige verlichting te brengen door het verstrekken van warm voedsel. Het wordt langzamerhand eentonig op de. prestaties van het N. S. bedrijf te wijzen, doch bij de huidige koude mag toch wel eens gedacht worden aan de spoorjongens ,",in de ballast”. Deze man nen immers zijn er in geslaagd met hun aanzienlijk geringer wagenpark presta ties te bereiken, die gelijk zijn aan die vafi voor de staking. In Dec. 1945 wer den gemiddeld per week nog geen 500 wagens kolen naar het Noorden gezon den, thans ligt dit weekgemiddelde tus- schen de 800 en 900 wagens. Wij herhalen daarom ten slotte ons be roep op de ontvangers van wagens ko len. Er mogen moeilijkheden zijn, die het snelle lossen van deze wagens op Zon dag belemmeren, doch deze te overwin nen is een eisch van algemeen belang, want alleen door de wagenomloop te versnellen, kunnen de verhoogde presta ties, die op dit gebied van de N. S. wor den geëischt, ook verricht worden. Bo vendien zouden de spoormannen dan de vo'doening smaken, welke gelegen is in het besef, dat zij niet alleen helpen, maar ook geholpen worden. Stadsnieuws Zaterdagmiddag, 1 Febr. werd de traditioneele hardrijderij voor jonge pa ren op de Appelmarkt gehouden. De rijderij werd gehouden in 3 klassen: Klasse A, leeftijd 7-8-9 jaar, aangifte 34 paren; Klasse B, leeftijd 1012 jaar, aangifte 79 paren; Klasse C, leeftijd 13-14 jaar, aangifte 15 paren. De bewoners van Marktstraat, Appel markt, Dijkstraat, Rijksstraat en Pol straat gaven spontaan een geldelijke bijdrage en verschillende firma’s stel den prijzen beschikbaar. In het bijzonder dient even te worden vermeld dat de vereeniging tot bevor dering van de Paardensport 2 medailles heeft aangeboden voor de prijswinnaars in klasse G. Dit, met het doel de be langstelling voor de sport in het alge meen bij de jongeren aan te moedigen. Dank zij de medewerking van heeren, alsmede van een drietal bakkers De fleur werd er i Haan’s geluidsinstallatie. o of De hardrijderij op de Appelmarkt be- wat wij° intusschen’hopen in 1947 weer te kunnen organisèefen. Het was weer een knalavond met een welverzorgd di ner van Van Dijk. Na een hartelijk welkom deelde de voor zitter mede, dat wij 1 Aug. 1948 ons 10- jarig bestaan kunnen vieren. BENOEMINGEN. Onze stadgenoot de heer Heeringa is voor de volgende 3 jaren benoemd tot lid van de technische commissie in den Netjerlandschen Bond van dansleeraren. Deze commissie bestaat uit 3 leden. Deze benoeming kan ongetwijfeld tevens als een onderscheiding worden beschouwd. Met ingang van 1 Maart is de hulp agent J. Koning benoemd tot agent 2de klas te Voorburg. GEVONDEN VOORWERPEN. Gedurende de maand Januari 1947 zijn aan het Bureau van Politie te Bolsward de navolgende voorwerpen als gevonden aangegeven: f Een sigarettenaansteker, een boodschap- pentasch, een overhemd, een kinder- taschje, een sjaaltje, een zakmesje, een hoofddoek, een ceintuur met opgenaaide zakjes, een zilverbon, een klompsok, 2 sleutels en verder eenige wanten en handschoenen. Inlichtingen omtrent deze voorwerpen worden iederen werkdag van 10 tot 12 verstrekt aan het Bureau van Politie voornoemd. 8e prijs: Minne Koopmans en Iet je Al- gera; 9e prijs: Piet Sybrandy en Sientje Bak ker; 10e prijs: Bertus Gerritsma en Ine Ger- ritsma. Klasse C. Ie prijs: Hans de Boer en Ukie Scho tanus; 2e pr.: Leo Wynia en lebeltje Breeuw- sma; 3e prijs: Eddie Andringa tenburg; 4e prijs: Tjeerd Houben en Marieke Huitema; 5e prijs: Gerrit Abma en Alie v. pen; 6e prijs: Joop Buikstra en Nienke Lun- terp 7e priis: Watze v. d. Werf en Hanny v. d. Oever; 8e prijs: Marten Duiven en Aukje Vel- linga. SCHAKEN. Uitslag van den op 27 Januari 1947 te Makkum gehouden competitiewedstrijd 3e klasse van den Frieschen Schaakbond tusschen Westergoo II van Bolsward en Landau I van Makkum. 1. J. v. d. Duim-J. Lammertsma 2. H. Vlagsma-S. Boersma 3 F. Mulder-J. Werkhoven 4. J. A. Zantman-A. Wiersma 5. D. Frankena-H. Genee 7. W. de Graaf-F. H. Klijnsma 7. J. Gerritsma-W. Genee 8. R. Bosch-T. Smid 9. P. Visser-D. Blanksma 10. J. Meijer-B. Dijkstra het aantal dagelijks te stellen wagens. Bij een wagenpark van 1000 wagens bijvoorbeeld en een tijdsduur van 10 da gen, noodig om een wagen ten tweeden male aan de mijn beschikbaar te hebben voor belading, kunnen per dag 100 wa gens gesteld worden. Zou dit tijdsver loop op 5 dagen kunnen worden ge bracht, dan kunnen dagelijks 200 wagens worden gesteld. Nu is de omloop voor de wagens, welke via Susteren rollen, gemiddeld 6 dagen. Door nu de ledig gekomen wagens snel te vérzamelert en tot treinen te vëree- nigen en deze ledige bakken ook Zon dags terug te voeren naar hef mijnge- bied slagen wij er vaak in, nog wel eens wat tijd in te loopen, waardoor we meer rijden dan in het schema voorzien was. Door de stremming van het vervoer te water via Born in de eerste helft van deze maand kregen we een verhoogden toevoer naar Susteren. Om hieraan het hoofd te bieden, moest extra snel wor; den gewerkt. Westergoo had aan de even borden wit. CHR. RECITEERWEDSTRIJD. staat reeds meer dan 50 jaar. Voor 50 jaar geleden werd de eerste prijs ge wonnen door de heer Hendrik Brand- sma te Ugoklooster. Uitslag van de wedstrijd: Klasse A: le prijs: Anne Osinga en Gr. Visser; 2e prijs: Auke Vlagsma en Tjitje Kroontje; 3e prijs: Jelle Huitema kema; 4e prijs: Jan Schotanus en Uilkje Scho tanus 5e prijs: Auke Lootsma en-Willy de Vries; 6e prijs: Anne de Jong en ling; 7e prijs: Theo Huitema en Trees Draaisma; 8e prijs: Hero Huitema en T. Draaisma; en Zuidwest S t r e e Kb Ia d voor enkele werd het mogelijk gemaakt de kinderen REISCLUB W1JDERKRING. te tracteeren op hiete melk met koek. Dinsdag 21 Januari hield de reisclub in gehouden door de Wijderkring weer een feestavond, daar er nog geen reisje gemaakt kon worden, Bciswards Nieuwsblad i ntie el tie e- n s. I 1CO«( Uur, n Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administi.-tie Marktstraat >3 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) acht l.Ü. a, tard Abonnementsprijs t 1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs10 cent per m.m. li et de en rd 01 se 21- te :n ii-i -I I .1 I I ,7—raTWac .H- iiiii»i Wil wpaf norinda I„ „on QO 1 4 en vaar, dot rd Itij leste, jaar -2 uur I ■o 6-4

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1947 | | pagina 1