RD Moeten wij ons onderwijs vernieuwen Buitenlandsch Overzicht z. 0. 43te Jtbargaaié No. 13 VrtgdM M Febpuari Ï94T Streekblad voor We»t« en Zuldweat Friesland Bo I award De belangstelling groeiende. I I naamste grief van >or UJR <i«a i te niet de tar! Zafé ie», uur tuur Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 - Bolsward Telefoon 451 (K 5157) de eke de oo» va» ge- 147 EE )EN AL- scnen inaiag plaat» g men daarnaast dan deo-o- publiceerde rapporten over de onder stelde vakken, verschillend al naar lang de belangstelling van de leerling is. De vraag is gesteld of bij een ■wt «roetig as! daim. heerscht groote ontevredenheid over nadeelen van het vredesverdrag; l it reet. ■Ba MO 703 (strook no. 1): 61-4 brood 61-4 boter 61-4 marg. 61-4 melk 61-4 vleesch 61-5 vleesch 61-4 kaas 61-4 eieren Op 20 Februari zullen bonnen worden aangewezen voor suiker, versnaperingen en tabak. Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op Vrijdag 14 Februari a.s. worden gebruikt, met uitzondering van de bon nen voor melk, waarop eerst met ingang van Maandag 17 Febr. a.s. mag wor den gekocht. De niet aangewezen bonnen van de bon kaarten 701 kunnen worden vernietigd. Geldig blijven slechts bon 59-1 en 60-1 algemeen voor petroleum. k W/ere warden/ Wite hynders blnne In bulte M X struijen nedich. M gezwaaid. Braden, die in het ministerie van buitenl. zaken te Washington een scherpe politiek jegen» Argentinië voorstond, heeft thans Marshall ontslag gevraagd en Messersmith, de Ameri- kaansche ambassadeur in Argentinië, die daar na een bezoek aan Washington terugkeerde en tegenstander van Bra dens politiek is, is in Buenos Aires met gejuich ingehaald. den, met de alleen pratende onderwij zer, en z'n vaak keurig gedrilde leerlin gen zal moeten verdwijnen. De klas zal een werkgemeenschap moe ten worden, waar het kind zich vrij kan uiten en de gelegenheid krijgt al z’n gaven naar hoofd en hart te ontwikke len. Alleen zoo kunnen we ze opvoeden tot zelfstandige zelfbewuste menschen die weten wat ze willen. We weten dat dit gemakkelijk geschre ven kan worden maar dat hier heel wat voetangels en klemmen liggen. Elke on derwijzer voor zich zal naar wegen moeten zoeken om dit te verwezenlijken en deze geheele omschakeling zal heel wat moeite kosten. Doch dit zal noodig zijn, wil de school zijn opvoedende taak serieus vervullen. Het is ons bekend, dat aan het ministe rie van O. K. en Wetenschappen een plan voor een nieuw onderwijssysteem wordt uitgewerkt. Uit de aard der zaak kan dit nooit meer breftgen dan richtlijnen. De groote taak van een grondige ver nieuwing van het onderwijs zal komen te rusten op de onderwijzers. Als zij er de schouders onder zetten, en daar twij felen we niet aan, dan zal er spoedig een frissche wind kunnen waaien door onze scholen, tot heil van onze kinde ren. K. ynhüld en it peil fan de measte stikken ne, saiang hja net sjonge kinne 1-rU.roV klfl^x U. x u:J- Lxr.li.-- giet der fan üt, hwat djipgong sit der lang bliuwt it in pielerij, dy’t wol gap- yn, hwat idealen bistribje hja? In bi- pet mar net byt. It ünderwiis, dreech en droefd bytsje meastal. En it peil fan de eamstich opset mei alle middels fan de j-technyk en psychology ütrist, yn skoal- leforbün en mei de outilaesje fan lear- middels sa’t dy ek by oare fakken brükt wurde, dat allinnich kin üs analpha- 1x’ - 1 1 Schurer, dy’t Snein foar de Rario spriek, sei sa’n treflik wurd oan de ein fan syn taspraek: De beam sil bloeije, hwer’t God him plante hat. Sa is it. Allinnich yn eigen groun en eigen aerd, mei eigen tael en eigen lultuer kinne de Friezen harren opijoJitsje üt de ta- stün, sa’t dy hjoed rounum noch hears- ket. Dit freget in heap swier wurk fan de Fryske forienings en fo-troanman- nen, mar mei minder km it net ta. De oantrün dy’t in stik of tsien ge neenten op de ünderwizers üta :fenje wi 11e mei de taslach fan fyftich goui.c foar h bi sit fan de Fryske akte is in stap yn de goede rjojhting mar o sa biskieden Slagje wy meimekoar der net yn, dizze driuwende ünderwiiskwesje yn greate styl oan to pakken, dan sil de tiid leare dat de nocht- en wille-biweging fan toaniel- en sjongselskippen allinnich de maklike Friezen net foroaret. Dat rint dea as it net fierder giet, dat jowt gjin perspektyf en gjin ótkomst, dat makket allinnich de winterjounen hwat noflik. Mar it ünderwiis fan bern en ereate bern op alle Fryske skoallen, fan Biwaerskoalle ta it Gymnasium, dat smyt seadden oan 'e dyk! EXTRA RANTSOEN KAAS. In de periode van 16 Febr. tot en met 1 Maart zal aan diegenen, die een A-, B- of C-kaart hebben 50 gram kaas boven het gebruikelijke rantsoen van 200 gram verstrekt worden. Griekenland. In de Veiligheidsraad is een Ameri- kaansch voorstel dat de V. N. commis sie, die in Griekenland een onderzoek instelt, niet bevoegd is ten gunste van ter dood veroordeelde Grieksche gue- rilla-strijders tusschenbeide te komen, aangenomen. De Russische vertegen woordiger pleitte er voor dat deze commissie in ieder geval wel uitstel van voltrekking van het vonnis mocht vra gen. s in :ant fa tten we af, wee ■rea een. ‘lijk eld, der >al- hen in lin eer het tea r«..x xwu uv uiw»c 31.1A.A.CU nc, saiang nja nei sjonge Kinne en kritysk hifket. Hwat bisieljende krêft koartswyl jaen yn har eigen tael, »a- giet der fan üt, hwat djipgong sit der lang bliuwt it in pielerij, dy’t wol gap- yn, hwat idealen bistribje hja? In bi- pet mar net byt. It ünderwiis, dreech en -x-i c- r 2-‘ stikken, de literaire wearde, de toaniel- technyske kant is greatendiels mar foech. Itselde moat men sizze fan it peil fan de Fryske boeken. Nei de oarloch en ek yn de tiid fan bisetting binne der betisme by de woartels oangripe. Fedde tsientallen boeken ütkomd, mar in wurk fan bliuwende bitsjutting is der net by, it binne flotte folksforhalen, striid tsjin de bisetter, famkesboeken en hwat ber- neboeken, maar geef, literair en psy- chologysk forantwurde boeken siket men de léste jierren hast altyd om 'e nocht. Allinne Akkerman kipet der hwat üt. Doe’t in pear wikc lyn op it Provinsje- hüs in ütstel oannommen waerd ta it ynstellen fan in literatuerpriis, de Gysbert-Japikspriis wie dan ek it bi- tinken. dat de eask dizze allinnich ta to kennen foar it wurk fan de léste twa jierren, fan gefolgen wéze soe, dat der fakentiids gjin priis ütrikt wurde soe, omdat der gjin wurk fan literaire wearde to bioardieljen wie. En dat hoecht jin gjin nij to dwaen. As men sjocht hoe’n bytsje minsken it apparaet dwaen hawwe, bisaut men derfan. De greate mannichte fan harren sit mei de hannen yn it hier as hja dy tael yn in forantwurde foarm brüke wolle. Dêrom kin der mar ien konklüsje wéze foar de lieding. It ünderwiis, it ünder- rjocht, dér sit hast alles op fést. Saiang stemmen met een snelle en afdoende bestraffing, die een overtreding direct onderdrukt. de senator Vandenberg zeide in een rede, dat Amerika bereid was het voor deel van de atoombom prijs te geven in dien en wanneer de wereld en in het bijzonder de Sovjet-Unie in zouden De koude Brit en goede Rus. Nijpend tekort aan kolen, met alle el lende van dien, heeft in het Engelsche Lagerhuis tot een fel debat geleid over de regeeringspolitiek inzake de natio nalisatie der mijnen. Ten slotte: de Russen schijnen thans ook bereid de kleine naties wat meer zeggenschap toe te kennen bij het opstellen van het vredesverdrag met Duitschland. 800 gram brood 250 gram boter 250 gram margarine of 200 gram v#t 5 liter melk 300 gram vleesch 100 gram vleesch 200 gram kaas 5 eieren. voor ons onderwijs. De personeel- schaarschte heeft opeens de school en wat daarmee in verband staat, binnen onze aandacht getrokken. Zoo zelfs dat men in diverse bladen waardeerende artielen kon aantreffen. Dat is wel eens anders geweest. Voor de oorlog ontbrak aan deze waar- deering heel wat. Er was, vooral aan gaande de resultaten die de school bracht, nog al critiek, en niet geheel ten onrechte. Men kan gerust zeggen, dat de pro gramma’s van al onze onderwijsinstel lingen overladen zijn; wat noodwendig tot oppervlakkigheid moet leiden. Daar komt bij dat de aanleg van de leerlin gen zich lang niet altijd tot alle vakken uitstrekt, wat belemmerend werkt op de vorderingen van een klas. En in de derde plaats is ons onderwijs zoodanig gericht dat teleurstellingen niet uit kunnen blijven. Alle ouders verlangen dat hun kind op school wat leert, liefst veel leert. Wel halen we soms, als we eens aan dacht aan het schoolwerk schenken, de schouders op, of merken we lichtelijk schamper op: „Wat heb je daar nou mee te maken?’’ maar verder komen we niet. Het examen eischt het nu eenmaal en.... Jacht, naar diploma’s. Ja, een diploma staat bij ons Nederlan ders in zeer hoog aanzien. We vragen niet of iemand werkelijk in staat is zijn verworven kennis te gebrui ken, of hij geestkracht en karakter ge noeg bezit om ze op de juiste wijze aan te wenden, nee, wij vragen alleen: „Heeft U een diploma?” En toch weten we allen dat kennis heel weinig beteekent, wanneer die niet ge fundeerd is in een sterke geest. We kunnen ons alleen moeilijk los ma- °°k elders in het geheim al gemaakt ken van deze kennisaanbidding. Hoe Colijn het zag. beslist voor men over ontwapening kan Wijlen dr. Colijn bekeek de dingen wat anders. Hij had eens een paar menschen noodig voor een belangrijke leidende functie. De candidaten die hij bij zich riep wa ren zeer verwonderd dat hun niet ge vraagd werd naar diploma’s. Wel vroeg hij of ze wel eens captain waren geweest van een voetbalelftal. En toch was dit bij nadere beschouwing heel logisch. Colijn on gemakkelijk genoeg nagaan op welk intellectueel peil zijn candida ten stonden. Maar noch het feit welke school ze hadden afgeloopen, noch hun diploma’s konden hem ook maar de ge ringste zekerheid geven of ze de capa citeiten bezaten, die hij in hen noodig gie van primair.belang”. En de beken had. Hij legde hiermede stellig de voor naamste grief van ons onderwijs bloot. 7 e veel kennis. Het propt onze kinderen vol kennis, al maar meer kennis, om aan de steeds hooger opgeschroefde examen-eischen te kunnen voldoen, maar het verzuimt van de leerlingen bruikbare menschen te maken met een harmonisch ontwik keld karakter, die leerden op eigen bee- nen te staan. Het zijn de voorstanders van onderwijs vernieuwing, met oud-minister Bolke stein aan het hoofd, die hierin verande ring willen brengen. - Karaktervorming primair. Op 't voetspoor van het Angelsaksische ijs willen ze de nadruk leggen karaktervorming, en in de tweede i ze dan het verzame-1 800 gram brood 250 gram boter 125 gram margarine of 100 gram vet 100 gram vleesch 100 gram kaas 2 eieren. 800 gram brood 500 gram rijst of kin dermeel (uit rijst bereid) of kinder- biscuits. Bonkaarten MA, MB, MC, MD, ME, MF, Bcmen’ijst geldig tot en met 1 Maart 1947., Bonkaarten KA, KB, KC 703 (strook no. 1): 61-1 brood 61-2 brood 61-1 boter 61-2 boter 61-3 boter 61-1 melk 61-2, 61-3 melk 61-1 vleesch 61-2 vleesch 61-1 alg. 61-2 alg. 61-D res. 61-E res. 61-K res. 800 gram brood 400 gram brood 125 gram boter 125 gram margarine of 100 gram vet 250 gram margarine of 200 gram vet 4 liter melk 7 liter melk 100 gram vleesch 400 gram vleesch 250 gram kaas 2 eieren. 1600 gram brood 200 gram kaas 800 gram brood Bonkaarten KD, KE 703 (strook no. 1): 62-1 brood 62-1 boter 62-2 boter giem als internationale kwestie hoort 62-2, 62-3 melk 12 liter melk 62-1, 62-2 vL 62-1 alg. 62-R rès. -1 res. Abonnementsprijs 1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs10 cent per m.m. Giro 87926 onderwijs willen ze de nadruk leggen op karaktervormin plaat» waardeeren len van kennis. Kort geleden heeft men in de bladen het scholensysteem dat dr. Bolkestein zich gedacht heeft, kunnen vinden. Maar dat is niet van het grootste be lang. Primair is, wat onderwezen moet wor den en de manier waarop dat gebeurt. Beperking noodzakelijk. Wat het eerste aangaat, zullen de pro gramma's van vrijwel alle onderwijs inrichtingen beperkt moeten worden 11Jtt ta u._lcailc, Het aantal verplichte vakken zal moe- seit mear as folie wurden. It sit net djip ten worden verminderd, en deze zullen genóch, it komt net fuort üt in ’nasjo- voor wat de Middelbare scholen be- nael fielen en tinken mar bliuwt by in treft, zoo nauw mogelijk moeten aan- rfj sluiten bij de beroepsrichting, die zich stean en toaniel en sangambysje. It is u:“‘ tman- Folkertsma, Kalma, Piebenga, Het is immers bekend dat dit peil in Er i» momenteel nog al belangstelling Eng eland en Amerika beduidend lager - is dan bij ons. Wc gelooven niet dat dit een noodza kelijk gevolg behoeft te zijn. Stellig niet voor de verplichte vakken. Hier zal men een verdieping kunnen bereiken, die het tekort, elders ont staan, meer dan opheft. En dandr. Gunning zei reeds in zijn tijd: „Als onze kinderen van school gaan, is bij de meesten alle belangstel ling voor studie gedood, maar de En gelsche jongelui gaan het leven in met een ware dorst naar kennis,” dat werkt het verschil van systeem. De vantwoordelykheid van den onderwijzer. De vraag hoe het moet gebeuren is minder eenvoudig te beantwoorden. Hier rust een niet gemakkelijke taak op de man voor de klas. Maar dat hij zich bij zijn werk zal moeten heroriënteeren, staat vast. Van meet af aan zal de school anders moeten worden. De praatschool van he- Uitgave van Drukkerij Fa. A, J. OSINOA schen. inslag plaat» gehad en wanneer 'e kortgeleden ge- grondsche actie der nazi’s in Duitsch land legt concludeert men ook al weer, dat, al wordt formeel de vrede gesloten, ac er toch allerminst een toestand in de wereld heerscht, waarin succes van ont- wapeningsplanneu .kan worden ver wacht. Nog meer voetangels en klemmen. Marshalls aankondiging dat de Ver. Staten binnenkort plannen aan den Veiligheidsraad zullen voorleggen voor het beheer der vroegere Japansche mandaatseilanden in de Stille Zuidzee duiden evenmin op groote verwachtin gen inzake de ontwapening. Kennelijk is het ’t doel der V. S. zich van deze eilanden als strategische bases meester te maken. Engeland, Rusland en Australië hadden gewild, dat deze kwestie bleef rusten tot het verdrag met Japan was gesloten. Het wil nog niet boteren. Marshall verklaarde zich ook zeer be zorgd over de toestand in Palestina, waarvan echter de V. S. zelf mede de oorzaak zijn, omdat zij hardnekkig wei geren zich met de kwestie in te laten. Nu andere Britsche voorstellen door Arabieren en Joden zijn verworpen, was Engeland van plan de partijen voor te stellen het gedurende 5 jaren met halfzelfstandige Joodsche en Ara bische gebieden te probeeren, waarna men verder zou kunnen zien. Daar het plan echter ook beoogt in 2 jaar tijd» nog 100.000 Joden toe te laten, wilden de Arabieren er niet aan en de Joden vonden 100.000 te weinig. Uit het land van Sinterklaas. Van alle franje ontdaan komt de heeleEen kwestie waarvan men den laatsten kwestie hierop neer, dat de Ver. Statentijd niet veel hoort is'de Spaansche. Ze -- j-x j -x 1 treedt nu weer in het licht omdat er een nieuwe Spaansche regeering in balling schap, buiten het bereik van Franco dus, is gevormd.. Deze nieuwe regee ring, die de vroegere van Giral ver vangt, is gevormd door Llopis, een so cialist. Er schijnt nogal wrijving is zijn tusschen de Spaansche binnenlandsche verzetsbeweging en die welke in het buitenland vertoeft. De binnenland sche, met uitzondering der communis ten, schijnt een zoo breed mogelijke re geering in ballingschap te wenschen, waarin ook de rechterzijde is vertegen woordigd, omdat zij meent dat als Franco eens verdwijnt men gezamenlijk de opbouw van een nieuw Spanje moet ter hand nemen. Maar onder de ballin gen onderling schijnen de geschillen te groot. Overigens: van het Franco-re- -* Al—1— 1-x* - men niets meer. Een Argentijnsche kwestie. 62-2 alg. Niet zoo lang geleden was er eigenlijk g2-U ook een Argentijnsche kwestie. De re geering der Ver. Staten weigerde iets tegen de verwachting in teekende ook met Argentinië te maken te hebben, Zuid-Slavië het verdrag met Italië, on- waar president Péron in hooge mate danks het feit dat het ontevreden is van fascistische neigingen verdacht over de verkregen voordeelen. In Italië werd en feitelijk in den oorlog Duitsch- in^oT-o^kx x--Jv_:j-jc had gesteund. Maar sedert Rus- o, er land vriendelijk jegens Argentinië be- hebben felle betooguigen met fascisti- gon te doen zijn ook de Ver. Staten om- Al maar praten. De besprekingen in den Veiligheids raad over ontwapening»- en atoombom- kwestie zijn nog altijd niet voorbij het stadium der inleiding. Er wordt hard nekkig gestreden over de vraag, waar over men nu het eerst zal spreken: over de atoomenergie of de ontwapening. De Russen wenschen het eerste, de Ameri kanen het eerste. De zaak is dat de Amerikanen als uitsluitend bezitter van atoombommen tenminste dat mee nen zij, het kan natuurlijk zijn dat er TT L worden van oordeel zijn, dat eerst over dit vernietigingswapen moet zijn 1 gaan spreken. De te vormen ontwape ningscommissie zou zich niet met ato- mische kwesties mogen inlaten. De Amerikanen wenschen nu eenmaal voor het atoomwapen en dergelijk vernieti- gingstuig een afzonderlijk lichaam van toezicht waarin geen veto zal gelden dat zou kunnen verhinderen, dat de overtreder gestraft wordt. Amerikaansche uitspraken. Marshall heeft in zijn eerste uiteenzet ting betreffende de buitenlandsche po litiek der Ver. Staten het nog eens kort en krachtig gezegd: „de Ver. Staten achten een overeenkomst inzake het in ternationale toezicht op de_atoom-ener- TOEWÏJZINGEN VLEESCHWAREN. Het C. D. K. deelt mede, dat de geldig heidsduur van de toewijzingen C 100 en C 150 voor vleeschwaren met 14 dagen Is verlengd. Dit beteekent, dat de detaillisten op deze toewijzingen mogen betrekken tot en met 1 Maart, de grossiers tot en met 15 Maart a.s., terwijl de producenten en daarmede gelljkgestelden deze toewij zingen nog tot en met 22 Maart bij de Waar het op neer komt. Van alle franje ontdaan komt de heele I eigenlijk vreezen, dat Rusland nu of later atoombommen en dergelijke wa penen zal maken en zich zal trachten te onttrekken aan controle en eventueele bestraffing en dat het de ontwapenings- besprekingen, welke dus ook over de „gewone oorlogswapenen” zouden loo- pen, zou willen gebruiken om de heele zaak op de lange baan te shehuiven. Hier is dus sprake van een diep wan trouwen en wie gelooft dat in een at mosfeer geladen met dat wantrouwen besprekingen over ontwapening en/of atoomwapenen succes’ kunnen hebben, is een onverbeterlijk optimist. Is het vrede! Dat Marshall overigens verklaarde dat het sluiten van een internationale over eenkomst betreffende de ontwapening moest wachten tot alle vredesverdra gen waren gesloten, is begrijpelijk, ten slotte heerscht er in groote deelen van de wereld nog geen officieele vrede. Intusschen zijn de vredesverdragen met Italië, Hongarije, Bulgarije, Roemenië en Finland nu geteekend. Min of meer Zuid-Slavië het verdrag met Italië, on- Fan de Martiny-toer. Yn en nei de oarloch binne der forskate dingen, dy’t foar in oerflakkige skóger net min lykje. It lézen fan Fryske boe ken bygelyks en de nocht oan toaniel- spyljen, Fryske sangen en sa is güns ta- nommen. Yn de oarloch wiene ek de folk- en gealeargongen tige drok bi- socht, mar dat is dit jier in hiel ein ef terüt gien. Nou sit yn toaniel en sang, Frysk lézen en Fryske boeken wiswier in stik fan it Fryske libben, mar it is alles meimekoar net by steat om it folk to bringen ta in libbenshülding, dy’t forwachte wurde moat. De ünderfining leart ek hjir yn ’e stêd, dat soks by fier- wei de measten net fierder giet as nocht en wille, aerdige rippetysjes en gesel- lige ütfierings, in freoneploechje, dat alles foar toaniel fielt en der in soarte fan hobby fan makket, mar dat by har ren seis en de tahearders net mear bi- rikt as weardearring foar it spyljen. De leafde foar de Fryske saek kin faken sa’n bytsje sprekken lije. dat hja net iens warber binne yn de dieting fan it Boun, hwer’t hja ta biiiearre. Soks ten worden verminderd, en deze zullen genóch, it komt net fuort üt in nasjo- mar bliuwt by in 1U aFFaiaci. persoanlike foarkar foar op 'e planken fan har eigen tael folslein ta harren fol- de leerling kiest. I dan ek tige skoan to bigripen, dat Daarnaast kan dan een keuze worden nen as f_"M) A.&MAAAAM) A gedaan uit een aantal facultatief ge- Prof. Brouwer en mear sokken harren -* J ge- de léste tiid mei soarch óffreegje, oft de greate kloft, dy’t tsjintwurdich de dergelijk Kritejounen bisiket wol weardefolle onderwijs»y»teem het intellectueele peil winst is foar de Fryske saek. gen ontvangstbewijs. Bolswards Nieuwsblad f II ■I r J-- -w-ww. ww TT A JMVXJ AA UUi VlgtU laCl, m&aa&aaaxvxa 1K1AA UO O.11CL1 w ---- v* XUV 1 -1-V

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1947 | | pagina 1