7 A Zn. c 14 )/Ol Onrustbarend, SE IEH ofschoon niet bevreemdend Martinytoer El Fan de door Nederland f No. 20 43» Jaargang Dinsdag 11 Maart 1947 Uitgave van Drukkerij Fa. A. J, OSINGA - Boleward gen. M on- ssen 'e in den. deze 8, d. Hitler was het toch beter. Én de Dult- scher, die nu eenmaal politiek gespro ken niet veel verder denkt dan zijn neus lang Is, gaat zich zelf zeggen: Ja, dat Is waar, toen hadden we werk en eten en wanhopen aan de verbetering van de na-oor. ES-, JEN herschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Redactie en Administratie Marktstraat 13 Bols ward Telefoon «1 (K 5157) measte alwytstoffen blnne yn de talie forwurke, In lyts dlel fan de alwyt stoffen en de molksüker blluwt yn de wael aitten. Dermel is It prlncyp fan dlzze ïabryk al oanjown, de aiwytrest moat der üt helle wurde en tjsinnet yn Uit geest foar It meltsjen fan soparoma's, It oerstalllge wetter moat yn vacuumtsjet tels fordampe wurde en dan kristalll- searret de molksüker, dy't nel suverlng en raffinage tsjlnnet foar babyfledsel en fulstof foar allerhanne apothekersplllcn, puijers en tabletten. Der Is op dit stuit gfins fraech nel op de wrfildmerk en dêrom wurdt hjlr, ek yn de minne froastwlken, hurd oanpakt om de fabricage op gong to brlngen. Yn Maelje wolle hja klear wêze, hwant dan kin de wael yn tankboatsjes üt alle su- velfabrlken yn dlzze omkrlten forwach- te wurde. De N.V. keapet dy wael op leverlngskontrakt fan de fabrlken tsjln In fiste prils. It doel Is om It trlje ploe- genstelsel to brüken mei In roulearjende blsettlng fan 12-14 man en dernjonken In pear man blluwend personeel, De bl- drluwslleder tinkt fan sa’n 40-50 man brüke to kinnen. It het wol kins, dat In man as 15 oannomd wurde; dy’t nel Uit geest gean sllle om der de fabricage to learen. De leanen en wurkforhildlngen klnne tlge blsjen UJe en de MaetaklppiJ stiet yn It lin op In tlge goede namme. Dat llket dos skoan foar de stêd fan Oysbert-om en Ik wol leaiiwe dat de dichter, mocht er dit blllbbe hawwe, Jlt In skoander fers oan üs krante stjürc hie, as blwlls fan melllbjen yn de foarüt- gong fan de stêd. Wy wlnskje dlzze partlkullere yndustry, dy’t sa’n reëete oplossing foun hat foar It tokoart yn It suvelproduksje-apparaet, In bloeljend llbben ta. Stêd en omkrlten klnne der tlge wils mei wêze. Tj. de J. it; it- perspublicaties en contróle 257.940? JP 0; -3 :re an li n en an e- 1, in 1- le le i- L jKXXXXXXXXXXXX. i Wlere tuurden i In goede kou hat wolrle In ündogensk keal. meer woont, denkt daar niet zoo een voudig overl Maar de geestelijke scha de I De dedmeerlng van de Joden, de vermoording van de besten van ons volk, zoowel eenvoudigen als intellectueelen en kunstenaars? Is dat alles herstelbaar? Volgens Herr Schumacher well Men moet maar durven! Wij stemmen dan ook van harte in met hetgeen wij afgedrukt von den in het Januarinummer van De Nieu we Stem onder In kort Bestek: „Herstel baar onze verliezen! Zij zijn het evenmin als het geheugen van de mof voor zijn misdaden. Herr Schumacher zei ook niet, hoe ons verlies dan te herstellen zou zijn. Hij vroeg het zich zelfs niet af. Het liet hem koud éven koud als het ons laat, of Herr Schumacher zich sociaal democraat of iets anders noemt, want wij hebben al lang gezien, dat hij alles vergeten en niets geleerd heeft. Als wij hetzelfde doen, zal het oude spel voor de vierde maal beginnen. Laten wij daar om wel iets leeren en niets vergeten.” Wij zijn het met deze woorden volkomen eens. Prediken wij hiermee nu haat te gen de Dultschers? Het is onze bedoeling niet! Wij mogen dat niet en wij willen verse inventarissen. Wat zegt van een fabrikant, die op achterstand had StreeHblad voor Weit* on Zuidwest Frloalnnd Efter alle ekonomyske systemen lelt de Wysgearlge frage: yn hoefler klnne hja de mlnske en syn geastllke en materleele forlangens blfredigje? En hleltyd wer brekt It de Ideallstyske bouwer oan de hellsteat by de hénnen öf. Hwant In mlnske Is In frjemd soarte aep, sel In spotter en hy wie net sa fier mis. Men Is foart net mei him klear. Hy kin as It wêze moat hiel hwat kunstkes, en as men mlent him nou wol sahwat to kinnen, dan komt er wer mei' in nlj for- skynsel foar It Ijocht. Yn it ekonomysk llbben blykt dat ek hleltyd wer. It gllde- systeem skroefde hlmsels fêst yn forhêl- dlngen, dy't It frlje Inltlatyf 'an de mln ske knoeide, It liberale frlj' jitssysteem joech oan dit Inltlatyf de losse lelje, mar skoep mlllloenen proletariërs, dy’t In 11b- Aan de grenzen gaat het eveneens met de deviezendie- zoekend zoo heel weinig hoopvol verij lustig door. In een cafétje te dat niet. Wij moeten trachten te verge ven, hoe moeilijk dat ook valt, juist om dat wij zien, hoe weinig de Dultschers zelf nog de schaamte en het schuldge voel kennen voor al hetgeen zij misdre ven. Als zij het wèl kenden zou ons het vergeven gemakkelijker vallen. Maar ook dan zou vergeven nog geen verge ten inhouden. Zij zouden ons geschokt vertrouwen eerst op den duur kunnen herwinnen. En tot zoo lang zullen wij' waakzaam moeten blijven, vooral nu blijkt, dat de machten van het verleden naar nieuwe kansen grijpen. Daarom zijn wij blij, dat dit complot ontdekt werd aan de vooravond van de Moskousche vredesconferentie over Dultschland. Een gewaarschuwd man geldt voor twee, ho pelijk ook en gewaarschuwd staatsman. De waarschuwing bewege de groote vier tot wijsheid en voorzichtigheid. Wijs heid: een verstandige vrede, die het Duitsche volk een toekomst opent. Voor zichtigheid: een langdurige bezetting, die Nazi-avonturen verhindert. Het ge bleven Duitsche gevaar bewege de staatslieden bovenal tot eensgezindheid. Vk. aby dsel hii wat een zeel :eft Wij olie Abonnementsprijs: 1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling Advertentieprijs|0 cent per m m Giro 87736 Ook de zuivering en wat daarmede samenhangt stemt niet tot majeur. Volgens mr. D. J. van Gilse, procureur-generaal bij het Ge rechtshof in den Haag, bevinden zich nog ruim 28.000 politieke deliquenten Die arme kleintjes In Venlo is een baby van enkele maan den oud om het leven gekomen, toen in de nacht een gasslang, die onder druk stond, door de hond werd doorgebeten. Mevr. B., wonende aan de Hoefkade in Den Haag, vond haar zoontje van zes maanden dood in zijn bedje. Het kind is vermoadeiyk gestikt. Sa Is It ek mei de koöperatlve Idé, dy’t foar mannlchlen ta In maetsklpllk Evan- geelje wurden Is. Wy jowe ta, de koöpe raesje hat greate fortsjlnsten op maet sklpllk geblet, It wie In trefllke korreksjc op hiel hwat, dat net doogde, It wie In boarne fan eigen krêftsüntjowlng en In opfledlngsmiddel foar tüzenen lytse en greate Heders. Wy ha great respekt foar de koöperaesje, mar wy blnne net blyn foar syn gefaren. It Is hjlr It plak net om wlldweldlch dlzze stelling üt to wurk- jen, mar wolle hjoed wlze op In Inltlatyf fan de partlkullere yndustry, dy't sjen Ut, dat dlzze ekonomyske produksjefoann jlt altyd trefllke dingen docht. Wy wle- ne dlzze wlke op It String, hwer't Onder lledlng fan In fikse jongkeardel fan noch gjn trltlch Jler, In modern bldrluw op- setten wurdt, dat In greate oanwlnst Is foar de stêd en mallens foar de suvelpo- sysje fan Fryslln, De Hollênske(l) Molksökerfabryk N.V. hat it forneamde stjonkfabryk Onder han- nen en Onder archltectuer fan de hear O. van der Zee wurdt hjlr yn In pear moanne In moderne «Okerfabryk boud, hwer’t wy tlge wils mei blnne. Dlzze hoeke fan Fryslên mei syn greate slompe molke en der neffens lyts tal bar- gen hat In wael-oerskot to missen, hwat yn dlzze fabryk de grounstof Is foar de molksOker. Wy bldoele de wael, dy't de tsllsbakken rlnne lltte en hjlr foar In dlel tsjlnnet foar It kealleboarnen en bargedrlnken. De waelproduksje Is hjlr wol sa great, dat yn de moannen fan de heechste molkopbrlngst, Aprll-Maelje- Juny, dlzze lang net nedlch Is foar d*> boarnerlj. En yn de oare tlden fan It jler Is der faken wol wael to missen. En dit Is nou krekt de stof, dy’t dlzze fabryk nedlch hat. Hwant yn de wael slt jlt de molksüker, it fet en de Loon naar werken. De bekende radio-dirigent Kovacs La- jos (hetgeen de Hongaarsche vertaling is van zijn ware naam Louis Schmidt) zal op 18 Maart verschijnen voor het Gooische tribunaal te Hilversum. Hij wordt beschuldigd van lidmaat schap der N.S.B. en het voeren van na- tionaal-socialistische propaganda. Het bijzonder gerechtshof in Den Bosch heeft uitspraak gedaan in de zaak tegen den aannemer van 't concentratiekamp Vught, P. van Geloven uit Tilburg. Het hof veroordeelde hem tot negen jaar R. W. I. met aftrek van voorrest, ontzet ting uit de kiesrechten voor het leven en ontzetting uit het recht eenig beroep of functie in den houthandel of het bouwbedrijf uit te oefenen voor het le ven. De eisch was achttien jaar gevan genisstraf. Voor de eerste maal in de geschiedenis van de bijz. rechtspraak werd Maandag een vrouw ter dood veroordeeld, n.l. de 42-jarige jodin Ans van Dijk, die min stens 68 volksgenooten heeft uitgele verd aan de S.D. Haar werd geen recht van cassatie ver leend. Baarle-Nassau had een commies ge hoord van de voorgenomen frauduleuze uitvoer van een partij kaas en boter. Hij spoedde zich naar de eerste douanepost en sprong toen de smokkelauto naderde met getrokken revolver voor den ver- bouwereerden smokkelaar. Duizend kg. kaas en 56 kg. boter werden buit ge maakt, echter niet voordat de smokke lende Belg, die zich op den commies had geworpen, overrompeld was. Bij Roermond zagen de kommiezen een witte gedaante door de nachtelijke sneeuw waden. Dit spooksel bleek eveneens boter bii zich te hebben en ging deswege met lakens en al de cel in. vlucht, doch werd spoedig ingerekend. Fraude in het. groot werd er eveneens gepleegd, zooals overduidelijk bleek uit contróle op di- jegt U b.v. 10 October 1946 een achterstand had van 167.915 punten en op 20 Januari j.l. ondanks ipublicaties en contróle een van 940? bedreef de 35-jarige C. T. te Tegelen. Deze had zich aan de woning van een vrouw vervoegd met de medeaceling de maat te komen nemen voor gordijnen, die hij kon leveren, naar hij beweerde. Na eenige tijd greep hij zijn slachtoffer bij de keel en trachtte haar te wurgen. Buren werden door het hulpgeroep van de vrouw gealarmeerd. T. sloeg op de cn werd spoedig ingerekend. Ook te Baarle-Hertog geschiedde een roofoverval. De dader is ook hier ech ter gearresteerd. Hij had zijn blonde haren pikzwart geverfd, evenals zijn wenkbrauwen. Zijn gezicht was ge schminkt. Dit alles baatte hem echter niet. Te Ede zijn ten slotte 4 burrers en 8 militairen gearresteerd in verband met diefstal van legergoederen ter waaide van 20.000 gulden uit de kazerne te Ede. Zooiets gebeurde natuurlijk(?l) in Nederland. in detentie en moeten de bijzondere ge rechtshoven nog 50.000 zaken behan delen. De bewaking laat blijkbaar nog al eens te wenschen over. Zoo zagen in Amersfoort b.v. weei drie politieke de- l.quenten de ans schoon en wisten tij dens een transport van de wagen te springen kleeren en huizen. Dat al hun ellende het gevolg is van de door de Hitlerbende ontketende oorlog, die zij nog voortzet ten, toen die allang verloren was (in 1943 bestelden Hitler en Himmler reeds vergif, rekenden ze dus r«cds met de catastrophe!) dat alles zijn de meesten al lang weer vergeten: nu zijn de Geal lieerden de baas en nu hebben we het slecht; dus: de Geallieerden zijn de schuld van onze moeiten en nooden! Nazipropagandisten vinden dus bij het Duitsche volk een weltoebereide bodem voor het zaad eener nieuwe agitatie. En zoo wordt het de groote vraag; zal het Duitsche volk nu anders reageeren? Zal het de voosheid en onwaarheid dezer leuzen nu eindelijk doorzien? WIJ zijn daar eerlijk gezegd niet gerust op. Niet de ontdekte Nazi-organlsatie verontrust ons nog het meest, maar de onzekerheid ten aanzien van de groote massa en de richting, die zij In zal slaan. Wij geven de Nazi’s een goede kans! Waarom? Omdat daar verontrustende symptomen, zijn, die In die richting wij zen. Eén ding staat vast: slechts een klaar bewuste, principieel gefundeerde democratische volksgreep zal hier een tegenkracht kunnen vormen en met de Nazi’s de strijd aanbinden om de leiding van het Duitsche volk. Maar is die er? Ongetwijfeld zijn er democratische krachten aanwezig. Maar is hun denken en streven zuiver genoeg om daarin ver trouwen te kunnen stellen? Wij betwij felen het! Zal ook een Duitsche demo cratische stroomlng weer niet in de eer ste plaats Dultsch en pas daarna demo cratisch blijken? Vóór 1914 heette het, dat de Duitsche sociaal democratische partij het hechtste bolwerk voor de vre de zou zijn. Maar toen de oorlog los barstte schreeuwden ook alle sociaalde mocraten: hoera. Liebknecht en de klei ne minderheidsgroep vormden een loffe lijke uitzondering. En bij de Macht-über- nahme voor de Nazi’s stierf dezelfde partij een tamelijk roemlooze dood. Hoe zal het nu gaan? Hetgeen Schumacher de tegenwoordige leider van de S. D. P. de laatste tijd ten beste heeft gegeven, In het bijzonder in Londen, stemt niet optimistisch. Wij vergeten niet zijn veel-1 jarig verblijf in Hitlers concentratlekam- pen. Hij Is wel van Iedere Nazismet vrij. I Maar dat is niet genoegt HIJ vertoont helaas alle bedenkelijke duitsche eigen schappen, in het bijzonder het vervelen de en gevaarlijke Duitsche zelfbewust zijn: geen grenscorrecties In het westen; dat zou onherstelbaar zijn Maar de door de Dultschers aangerichte schauv In ons land, was wel herstelbaar! Men moet maar durven! Wij spreken niet van de materleele schade. Goed, laat die her stelbaar zijn, al zal het moeite genoeg kosten. Wie In de verwoeste Wlerlnger- Van weinig beschaving getuigde het verloop van de biljartwed strijd te Eemnes. Na eenigen tijd werden de supporters 't oneens en één van hen wist zich in de keuken van het café meester te maken van een partijtje eieren, die al spoedig door de zaal vlogen, om zijn woorden kracht bij te zetten. Toen de orde eindelijk hersteld was en de voorzitter van „Heidezicht" in een stoel neerzeeg, bemerkte hij te laat, dat hij met dit laatste gebaar ook het laatst overgebleven ei kraakte. dn mineur feest zijn boterham had kunnen beleg- te schrijven over wat zich er alzoo in de afgeloopen week in ons dierbaar vaderlandje afspeelde, is werkelijk geen pretje. Maar als men al speurend en zoekend zoo heel weinig hoop' nieuws ontdekt en telkens en telkens weer dingen tegenkomt die bijna doen ipen aan de verbetering van de •logsche moraal, neem het dan Uw Kris-Kras schrijver maar eens kwalijk. De Geallieerden hebben een groote slag 1 geslagen. Zij hebben de ondergrondsche 1 Nazi-organisatie opgerold en de mees- i ten harer raddraaiers bij de kraag ge- pakt. Dat zoo’n organisatie bestond, be hoeft ons niet te verwonderen. Het was rijkelijk naïef te denken, dat de over- winning van Nazi-Duitschland ook de vernietiging van deNazi-ldeologie zou zijn. Wij schreven in deze rubriek al eer der: geestelijke bewegingen worden nim mer door geweld van wapenen vernie tigd; alleen de geest overwint de geest, alleen een waarlijk christelijke geest de ze duivelsche, alleen een humane deze beestachtige. Men kon het blijven voort leven van de Nazimentaliteit a priori verwachten en evenzeer, dat de Nazi's zouden trachten hun ideeën opnieuw te propageeren en er het Duitsche volk op nieuw voor te winnen. En dan waren zij op ondergrondsche actie aangewezen. Niets bevreemdends dus, maar onrust barend des te meer! De groote vraag Is, hoe het Duitsche volk reageeren zal, of het zich andermaal door deze Nazl-ge- dachten en idealen zal laten inpalmen. Want door en door natlonaal-socialis- tlsch waren de beginselen en doelstellln- gen der ontdekte organisatie! Met de Geallieerden samen tegen Rusland, die daarvoor Duitsche herbewapening zou den accepteeren, naar men hoopte en verwachtte. Met deze speculatie loopt 't huidige Nazigespuls rond In overgroote meerderheid: verdeeldheid tusschen de Geallieerden, vijandschap van de nlet- communlstlsche landen tegen de Sowjet- Unle, streven naar haar vernietiging met Duitsche hulp. Chamberlain heeft men eenmaal zoover gekregen. Waarom zou het niet voor een tweede keer geluk ken, vooral nu Rusland zooveel machti- ger is geworden en de angst ervoor zoo veel grooter. Churchill zou er misschien voor te vinden zijn en zijn plan van een Europeesche federatie zonder Rusland zou de aanloop blijken tot een Europee sche federatie tegen Rusland. Wie weet En als dan Dultschland eenmaal tot da. doel herbewapend was, kon het zijn groote mond weer opzetten en de elsche. lagen al geformuleerd gereed: vorming van een centrale Duitsche regeerlng oj dictatoriale grondslag, staking van dc ontmanteling der Duitsche oorlogsin dustrle. Precies, wat de heeren noodl; hadden! En natuurlijk, echt mofsch: dt dreigementen achter de hand, de chanta ge door de bedreiging met een bacterio logische oorlog tegen de Geallieerden' Men ziet: niets geleerd, niets vergete... De zaak wordt op de oude voet voort gezet I En nu weten we wel en we mogen het ook niet vergeten: het betreft hier slechts *een groep van het Duitsche volk en me:. mag niet zeggen, dat het heele Duitsclu volk hier achter staat. Maar om te be glnnen weet men niet, hoe groot dl groep is en hoe groot haar aanhang, hc getal der sympathiseerenden en voort weet men niet, of het-volk zich weer niet op den duur achter deze groep zal gaan stellen. Men bedenke, ook Hitler werd als zevende lid van de N. S. D. A. P. In geschreven! Maar uit dit kleine begin groeide de machtige Nazlpartij met haar S.A. en S.S. aanvankelijk bedekt ge steund door al wat reactionair was In Dultschland: het leger, de grootindustrie en de landjonkers, gedekt door hun kliek, die de rechtspraak beheerschte. En ze zijn erin geslaagd om de jonge demo cratische republiek van Welmar om zeep te brengen. Men heeft de overgroote meerderheid van het Duitsche volk mee gekregen, dank zij de erfelijke neiging van dat volk naar de knoet, zijn aanbid ding van de uniform, zijn protserige zelfoverschatting en Ijdelheid: Wlr Deut sche en Deutschland über alles en de on gunstige ontwikkeling der economische situatie hielp een handje mee en een wanhopig volk, geteisterd door een vree- selljke crisis en een werkloosheid van zeven miljoenen wierp zich ten slotte in de armen van een stel gewetenloozc avonturiers. Hetgeen Rauschnlng In zijn boek: Die Revolution des Nlhlllsmus en Glsevlus In zijn Bis zum bitteren Ehde over deze lieden schrijven Is eenvoudig verbijsterend. Zal het nu anders gaan? De situatie Is bene oanklacht foarmen tsjln dlzze op- nog ellendlger.de levensomstandigheden lossing, soslallsme, communisme, soll- zljn onvoorstelbaar slecht. De aanvan- darlsme jowe har skema's en maetsklp- kelljke apathie begint In wanhoop om te like projekten, mar men soe freze, dat slaan. Daarbij kunnen de Nazl-rad- elts systeem to koart sjltte sll om dlzze draaiers andermaal aanknoopen: ondermlnske yn al syn facetten to fangen sa, dat er him mei In tofreden en bller ge zicht troch It llbben slacht. It blluwt bl- sykjen, It blluwt In korrlgearjen, In strlb- jen, In probearjen.alhlel slagje sll er wol nea. Een geweldige vuurzee heeft een van de loodsen aan de Mer- wehaven te Rotterdam totaal verwoest. Voor enkele mlllloenen aan voor Ne derland zeer waardevolle en moeilijk te vervangen goederen ging verloren, zoo als autobanden, rollen krantenpapier, werktuigen voor de wederopbouw, een flinke partij cement, copra, twee splin ternieuwe scheepsmotoren voor de K. P. M., vaten palmolie en 'n groote voorraad katoen. Te Huizen brandde eveneens een landhuis tot de grond toe af. Woensdagmiddag te even twa.alf uur brak brand uit in een pakhuis aan het Levendaal te Leiden, in gebruik bij de A. C. P. Oorzaak was het omvallen van een motorrijwiel bij het openen van een deur tegen een brandend Kacheltje. De benzine van de motor vatte vlam. De brandweer bluschte het vuur met een straal op de motorspuit. De schade bedraagt ongeveer f5000.— en wordt niet door verzekering gedekt. De zwarte markt was b.v. weer buitengewoon levendig. (Tusschen twee haakjes, wie gebruikt er nog het door het departement uit gevonden schoone woord gif handel?) Jong en oud doen nog steeds in het zwart. Te Rotterdam werd b.v. een 18- jarige zeeman gegrepen en wel na een sprint van 100 meter, waarbij door de politie eenige schoten werden gelost. i Deze zeeman cn zijn vriend hadden juist 100.000 sigaretten van een Ame rikaan gekocht. Ook een 75-jarig on schuldig uitziend grijs mannetje, dat tijdens een razzia in een cafétje aan de veemarkt in dezelfde stad werd inge rekend, bleek verschrikkelijk zwart te zijn. Hij had bij zich 1000 rantsoenen roomboter, 620 rantsoenen vleesch, 700 rantsoenen margarine, 3 versnaperings- kaarten, 105 punten voor keukengerei, 142 textielpunten, 169 losse bonnen voor a.s. moeders. Aan „zakgeld" droes: hij bij zich een bedrag van f 639. Bij hem thuis werden er 23 kaasjes gevon den, waarmee hij dus wel tot zijn eeuw- Boiswards Nieuwsblad 1 IJlst) tel i- G rt IS .e I Een schelmstuk

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1947 | | pagina 1