SDolfiom
Gysbertstêd
yn
Provinciale Kroniek
m
nst
’e
Buitenlandsch Overzicht
Ijet
>nl
No. 21
43e Jaargang
Vrijdag 14 Maart 1947
;r. ge-
en Zuidwest Friesland
West.
Uitgave van DruKKerlJ Fa. A. J. OSINGA
- Bol sward
Nu was het voor ingewijden reeds lang
tegenwoord.ger der Kroon in Bolsward
r>)
:r-
S
'g
65-1 Melk
66-S IRes.
66-V Res.
3IJK
Op 20 Maart zullen bonnen worden
en
de
)0R
zouden doen. Ten slotte is dit echter
maar een uit vele der g rote punten
welke moeten worden uitgevochten.
De gladde wegen
bezorgden onze provincie in de afgeloo-
pen week veel last. Hier en daar ging
men per schaats zijn weg langs de straat
en asphaltwegen. Het bus- en tramver
keer was tijdelijk gestaakt. Waaghalzen
kwamen veelal in de berm terecht. Een
vrachtwagen die ’s morgens 4 uur van
uit Amsterdam vertrok gelukte het ech
ter in Bolsward te arriveeren, maar het
was dan ook ’s avonds bijna tien uur
toen deze aankwam.
Het heeft Hare Majesteit de Ko
ningin behaagd met ingang van iü
Maart a.s., te benoemen tot Burge
meester van Bolsward, den heer J.
O. S. BRUINSMA te Delft. v
In Brisch-lndië
weer onlusten tusschen Moslims en Hin
does. De eersten weigerden ook met de
Congrespartij te overleggen over kwes
ties inzake de machtsoverdracht zoo
lang de Hindoes zelfstandigheid der
Mohammedaansche gebieden niet als
basis der onderhandelingen aanvaar
den. In het Engelsche Lagerhuis heeft
de regeering goedkeuring van haar po
litiek inzake India verworven ondanks
krachtig verzet der conservatieven.
65-4 Brood
65-4 Boter
65-4 Marg.
65-4 Melk
65-4 Vleesch
65-5 Vleesch
65-4 Kaas
65-4 Eieren
7)
U
er
end#
IEEK
szlni
65-1 Brood
65-2 Brood
65-1 Boter
65-2 Boter
65-3 Boter
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbetïllng
Advertentieprijs10 cent per .n.m.
Giro 8792Ö
e
f!
te
Ml.
nt
Wiere warden
Snie hat men trljeris lést fan: X
as it komt, as it leit en as it 4
wer fuort giet. X
lose*
Ap.
t de
aman-
chter-
eeren,
door-
dnoo-
hemel
klap
maar
vórdt,
Z.
reis
o. 10
lafste
mge-
Op alles voorbereid.
De bestudeering van de strategische
beteekenis van de Noordpoolstreken
samen met Canada, het bezet houden
van bases op Groenland, is al evenzeer
een wenk aan Rusland dat de V. S.
zich op alles voorbereiden, als de
plannen het zijn inzake een verdrag van
wederkeerige bijstand met de Zuid-
Amerikaansche republieken, waartoe
Truman de basis legde door een bezoek
aan zijn Mexicaanschen collega en door
verbeterde betrekkingen met president
Peron van Argentinië.
100 gram vleesch
400 gram vleesch
200 gram kaas
1600 gram brood
200 gram kaas
800 gram brood
aan
gewezen voor suiker, versnaperingen en
tabak.
De bonnen 66-S Reserve en 66-V Reser
ve moeten uiterlijk op 19 Maart worden
ingeleverd bij een detaillist in groenten
en-of fruit
De niet-aangewezen bonnen van strook
no. 2 kunnen worden vernietigd.
66-1 Allg.
66-R Res.
66-U Res.
etschijnt DINSDAGS en VRIIDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat >3 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Langs een omweg
Distributieovertredingen door onderne
mingen zullen voortaan op krachtige
wijze door de overheid worden bestre
den; we hebben in de dagbladen kunnen
lezen, dat ondernemingen, welke ern
stige distributie-overtredingen begaan
voor onbepaalden tijd uitgesloten kun
nen worden van deelneming aan het
productie- en distributieproces.
Dezer dagen kwam me het volgende van
een rijwielhandelaar ter oore. De man
bood te koop aan electrische rijwiellan-
taarns. Degene, die er om verlegen zat,
stapte verheugd naar den rijwielhande
laar toe, waar hij te hooren kreeg, dat
weliswaar het begeerde artikel voorhan
den was, maar dat men tevens moest
aankoopen een paar handbeschermers
tegen den prijs van f 5.50. Bleek men die
niet noodig te hebben, of vond men den
prijs te hoog, dan'was de verkooper wel
zoo vriéndelijk de handbe schermers te
rug te koopen voor de som van.f 2.50
Het zijn niet alleen de ondernemingen,
die op het terrein Van de eerlijke verdee-
ling der goederen fraudeeren, maar ook
op dat van de toelaatbare prijzen, die
eindelijk eens duchtig zullen moeten
gaan voelen, dat we verlost wenschen
te worden van de parials.
Aller oog is gericht op Moskou, i regeling inplaats
Deze atoomkwestie bezorL
taris-generaal der Ver. Naties Trygve j
doet de Palestijnsche kwestie het wel
die met spoed door de V. N. moet be
handeld doch waarvoor het ondoenlijk
is een speciale algemeene vergadering
bijeen te roepen. De secretaris wil nu
een commissie der Groote Vijf plus af
gevaardigden van enkele kleine landen
een rapport doen opstellen dat in de
September-zitting kan worden behan
deld. Ook heeft Trygve Lie zorgen in
zake Franco. Slechts enkele landen heb
ben het besluit der alg. vergadering der
V. N. om de ambassadeurs en gezanten
uit Madrid terug te roepen uitgevoerd.
Misschien is dat niet bijzonder erg,
maar zooiets kan later weer een excuus
worden voor landen om een bepaald
besluit der V. N. ook niet uit te voeren,
dat wel van groot belang is!
en dr. R. Kuperus, directeur van de Coöp.
Zuivelbank.
Hwa’t fan it boerebidriuw is en. hwa’t
Dat het bewuste artikel, nog wel van een ta de amtnerswrÊld biheart, wurdt for-
Friesche redactie, niet zonder meer zou
passeeren, was te verwachten. De
secretaris van de Friesche Maatschappij
van Landbouw, dr. J. B. van der Meulen,
heeft het voor den landbouw opgeno
men. Uit- bovenaangehaalde zinsnede,
zoo schrijft hij, blijkt een zóó anti-agra-
rische en anti-Fiesche gezindheid, dat
ik niet kan nalaten, hier tegen op te ko
men. De uitspraken, die hier gedaan
worden, zijn z.i. stuk voor stuk onjuist.
Dr. van der Meulen besluit zijn contra-
artikel met deze woorden:
„Het streven tot achteruitsteiling van ’t
platteland ten gunste van het Westen
en van de industrie komt mede krachtig
tot uiting in een groot deel van de Hol-
landsche pers, dat al gerfiimen tijd bezig'
is, een anti-agrarische stemming te
kweeken. Ik kan mij niet voorstellen,
dat het werkelijk in de bedoeling ligt
van de redactie van het Friesche blad,
om mede in te stemmen in dit koor der
groot-stedelijke bladen en om op die
wijze in te gaan tegen primaire Friesche
belangen; ik ben er'van overtuigd, dat
de redactie hier ten offer is gevallen aan
onjuiste voorlichting. Moge zij door het
opnemen van dit artikel blijk geven, dat
zij een en ander wil rechtzetten.”
Hetgeen is geschied.
wachte, mar ek, hwa’t mei boer en
amtner üt to stean hat.
De rollen omgekeerd?
Landbouwstaten, aldus een Friesch blad,
hebben steeds een lageren levensstand
aard dan industrie- en handelsstaten.
Wat Nederland betreft: de groote kapi-
taalvormende ondernemingen zijn nu
eenmaal in het Westen gevestigd en men
js alleen in staat om aan de landbou
wers ook de Friesche hooge prij
zen voor zuivelproducten uit te keeren
en daardoor de landarbeidersloonen op
een betrekkelijk hoog peil te brengen
door middel van belastingen, waarvan
ons gewest zeker niet het leeuwendeel
opbrengt.
Spaart de vogels
was de alarmkreet in onze provincie.
Honderden dierenvrienden gaven gehoor
aan den oproep om voedsel voor onze
hongerende vogels te zenden en met geld
het aanschaffen ervan mögelijk te ma
ken. Om een klein beeld te geven van
de reeds verleende hulp aan onze in het
wild levende gevleugelde vriendjes, dee-
len we mede, dat vanuit Leeuwarden
reeds een gewicht van 2P.000 pond vo-
gelvoer is verzonden naar alle deelen
van Friesland, waar vogels in grooten
getale voorkomen. En nog is het einde
van den winter niet in zicht en daarmee
van den nood, welke den vogelstand
bedreigt. Blijft dus de plaatselijke Vo-
gelbeschermingswacht gedenken en geeft
voor onze kleine zangertjes, die ons het
leven zoo veraangenamen.
Polen en Tsjecho-Slowakije
hebben een verbond gesloten in de eer
ste plaats beoogend gemeenschappelijke
verdediging tegen nieuwe Duitsche
agressie. België sloot een cultureele
overeenkomst met Tsj echo-Slowakije.
i van de nooit uitge-
voerde van Potsdam is opgesteld. In-
tusschen hebben de mogendheden hun
stukken voor het groote diplomatieke
spel zoo voordeelig mogelijk trachten
op te stellen.
P. Het gevaar bestond dat de keuze der
Kroon zou vallen op iemand, uit een
geheel vreemd milieu, op iemand die
met de grootste moeite zich nauwelijks
zou kunnen verplaatsen im de moeilijk
heden en mogelijkheden van de stad
van Gysbert Japiks. Een Fries, die da
gelijks te worstelen heeft met het pro
bleem „zoover van den Haag” zou in dit
opzicht veel voor hebben. De vraag die
wij ons stelden was dus nog zoo dwaas
niet en het deed ons direct goed te hoo
ren, toen we dezelfde avond nog een
telefonisch gesprek met den nieuw be
noemden burgemeester voerden en hem
de eerste mondelinge gelukwenschen
uit onze stad met zijn benoeming deden
toekomen, dat Friesland en zelfs Bols
ward hem niet onbekend waren.
Hoewel in Utrecht geboren, stamt het
geslacht van den heer Bruinsma uit de
onmiddellijke omgeving, namelijk uit
Wons en Makkum. De nieuwe Burge
meester genoot een gymnasiale oplei
ding, is 33 jaar, ongehuwd, maar hoopt
de volgende week" in oudertrouw te
gaan. Voor de oorlog had de heer
Bruinsma een betrekking op de secre
tarie te Oudewater. Dit duurde tot
1943. Na omzwervingen in Oostenrijk
en een poging om in Zwitserland te
komen, belandde hij tenslotte in Delft,
waar hij onder de schuilnaam Joost van
Rijn een L. O. groep stichtte en leider
werd van een sectie van 150 man. Na
de bevrijding werd hij spoedig in ver
schillende vooraanstaande functies be
noemd, b.v. adj seer. comm. Patijn, lid
gemeenteraad enz.
Zoodra de benoeming officieel is dit
is op het oogenblik dat wij dit schrij
ven nog niet ’t geval hopen wij ver
dere bijzonderheden te geven over het
leven en de tegenwoordige werkkring
van onzen toekomstigen Burgemeester
alsmede over de datum van installatie
enz.
Dit is wel zeker: onze nieuwbenoemde
Burgemeester is een jonge man, die van
aappakken weet en een open oog zal
hebben voor de belangen van onze stad.
Wii heeten hem daarom zeer hartelijk
welkom
De rol van Engeland.
Moge Engeland, door binnenlandsche
zorgen gekweld, dan een vrij poover
figuur maken en schijnt zijn leus voor
de oplossing van het Duitsche vraag
stuk thans, zooals een commentaar
zegt, „vlug, veilig en goedkoop” te zijn,
met de nadruk op „goedkoop”, door het
sluiten van een verbond met Frankrijk
heeft het toch getracht het zijne tot een
oplossing bij te dragen. Immers het
tracht de Franschen het gevoel van vei
ligheid te geven, dat hen wat vatbaar
der moet maken voor de Engelsche
voorstellen inzake Duitschland.
Waar het om gaat.
Terugkeerende tot de conferentie van
Moskou, ziet men uit het bovenstaande
dat de groote strijd aldaar w<?l zal gaan
tusschen de Ver. Staten en Rusland. We
zullen hier niet alle punten opsommen
waarover deze twee het ook aan de stok
zouden kunnen krijgen als inderdaad
het vredesverdrag met Duitschland be
sproken zou worden. Een er van is ech
ter het Roergebied. Ook Rusland kent
door de vernielingen in het eigen land
door de Duitschers aangericht zijn eco
nomische crisis. Ter verlichting eischt
het daarom een deel van de loopende
productie van het Roergebied en mede
zeggenschap bij het beheer van dit in
dustriecentrum, waarvan Amerikanen
en Engelschen niet willen weten omdat
West-Duitschland zich nog niet be
druipt, en practisch dus de V. S. en En
geland de Russen herstelbetalingen
Een volkshoogeschool week-end
zal te Sneek gehouden worden in de
Jeugdherberg „Aan het Water” en wel
op 22 en 23 Maart a.s. Een drietal spre
kers zal het woord voeren, n.l. O. San-
tema, ambtenaar aan de Kanselarij, F.
Hoekstra, administrateur van het E.T.I.F.
Moge het onzeker zijn welke resultaten
de conferentie van Moskou, nu aange
vangen, zal hebben, zeker is het dat
<»deze langen tijd zal duren. Want er zijn
tal van kwesties, te behandelen. En niet
alleen die op de gepubliceerde voorloo-
pige agenda voorkomen, maar ook vele
welke daaraan nog zullen worden toe
gevoegd en misschien nog wel zeer be
langrijk zullen blijken.
De Ver. Staten.
De Ver. Staten laten echter hun tanden
zien, blijkbaar van de veronderstelling
uitgaand dat de Russen, wil men ze
voor een viervoudig verbond of in ieder
geval een behoorlijke regeling met
Duitschland winnen, nog eens goed
moeten weten dat Amerika niet van
plan is zijn handen van Europa en Azië
af te trekken. Zij zijn bereid de Russen
overal tegemoet te treden, waar zij
meenen expansiezucht van Moskou te
ontdekken. Zoo hebben zij geprotes
teerd protest door de Russen afge
wezen tegen het door ’e Russische
bezettingsautoriteiten gestamde optre
den der communisten in Hongarije, die
daar zouden trachten de controle over
de regeering in handen te krijgen door
tal van leden der meerderheidspartij
die der kleine boeren te beschuldi
gen van samenzwering tegen de repu
bliek en hen te doen arresteeren door de
Russen.
Bij onze Zuiderburen.
In België zijn de 4 communistische mi
nisters uit de regeering getreden. Moei
lijkheden waren er allang. Zal het hui
dige kabinet opnieuw worden opgelapt
of zullen thans eindelijk de buiten de
regeering staande katholieken en de so
cialisten elkaar vinden om een stabiele
regeering mogelijk te maken. De mid
denstand in België heeft Maandag een
dag gestaakt als protest tegen ,-,staats
inmenging en belasting-dictatuur”.
Finandeele steun.
Duidelijker nog komt de houding der
V. S. uit in hun plan om zoowel Grie
kenland als Tujkije financieel te steu
nen; Griekenland zal een groote lee-
ning krijgen waarvan een deel bestemd
is Amerikaansch krijgsmatcriaal te
koopen, waarmee het Grieksche leger
moet uitgerust om de Grieksche gue
rilla’s te bedwingen. Turkije krijgt fi-
nancieele hulp om de kos<oare mobili
satie vol te houden, opdat het Russische
I druk inzake de Dardanelli nkwestie kan
geen gehe.m meer, dat de komende ver-1 blijven weerstaan. Betrekken de V. S.
tegenwoordxger der Kroon in Bolsward de wacht in de Middelllandsche Zee te
vermoedelijk zou behooren tot de K. V. Sen Rusland, in de Stille Zuidzee doen
- -- ze het door het bezet houden der Ja-
pansche mandaatseilanden.
De Friesche Landbouwtentoonstelling
belooft iets aantrekkelijks te worden. Er
is thans een voorloopige indeeling van
de tentoonstellingsweek gemaakt, waar
uit blijkt, dat er een groot aantal keu
ringen enz. gehouden zullen worden.
Nadat de Minister van Landbouw, Vis-
scherij en Voedselvoorziening op Maan
dag 22 September heeft geopend, kun
nen voetballiefhebbers des middags ge
nieten van een wedstrijd tusschen een
Friesche en een buitenlandsche ploeg.
Den volgenden dag worden1 de varkens,
schapen en geiten gekeurd, terwijl op
het tentoonstellingsterrein bespaarden
aan een verrichtingsproef zullen worden
onderworpen. Daags daarna is het de
dag van het rundvee; de bekroonde die
ren zullen ’s middags defileeren op het
feestterrein. Het jóngere rundvee komt
op Donderdag 25 September aan de
beurt en bovendien zal een keurcollectie
koeien ter bezichtiging in tenten staan
op de Wilhelminabaan. Vrijdags zal een
groot concours-hippique worden gehou
den. Voorts staan er nog op het pro
gramma cultuur-avonden en een vuur
werk op den slulitingsavond.
MG 704 (strook no. 3)
800 gram brood
250 gram boter
250 gram margarine
of 200 gram vet
5 liter melk
300 gram vleesch
100 gram vleesch
200 gram kaas
5'eieren
De atoomkwestie.
Daarnaast versterkt dan het bezit van
het atoomwapen nog de positie der
V. S. tegenover Rusland. Nog pas zijn
dfe Russen in den Veiligheidsraad
krachtig voor het verbod van dit wapen
opgekomen, dóch de V. S. willen eerst
een systeem van internationale controle
op de opwekking van de atoomenergie,
dat eigenlijk neerkomt op een interna
tionale exploitatie van installaties voor
opwekking van energie. Rusland ver
wierp dit plan als z.i. bedoelende een
poring der Ver. Staten-zichzelf een we-
reldmonopolie op het terrein der ato-
mische energie te verzekeren.
Het. groote doel.
Zoo heeft de Amerikaansche staats
secretaris voor buitenlandsche zaken,
Marshall verklaard dat het voornaam
ste doel der conferentie het tot stand
brengen van een verdrag der Groote
Vier moet zijn. Men kan het met Mars
hall eens zijn dat zou dit bereikt wor
den, vele moeilijkheden die nu overeen
stemming inzake de verdragen met
Duitschland en Oostenrijk belemmeren,
uit de weg zouden zijn geruimd, immers
het tot stand komen van dit verdrag
zou de sfeer van wantrouwen, welke nu
tusschen de Groote Vier bestaat weg
vagen. En het is deze sfeer welke de
opstelling van het vredesverdrag met
Duitschland inzake Oostenrijk lijken
de vooruitzichten wel wat gunstiger
belet. Als echter eerst over een ver
drag der Groote Vier moet worden ge
sproken, voorts de rapporten der Ge
allieerde Controlecommissie te Berlijn
moeten behandeld en de nieuwe be-
stuursregeling voor Duitschland tot de
tijd dat het vredesverdrag met dat land
in werking kan treden, en eerst daarna
dit vredesverdrag zelf aan de orde zal
komen, is het duidelijk dat de conferen
tie zeer lang zal duren.
Wat er verder op het programma
staat.
Molotov wil ook de toestand in Chi
na bespreken, maar China zelf wenscht
geen bemoeiing met zijn binnenland
sche toestand. Waarschijnlijk zal men
op deze conferentie zelfs niet aan een
definitief verdrag met Duitschland toe
komen en al tevreden zijn als eerst maar
eens een nieuwe voorloopige bestuurs-
Bonnenlijst
geldig tot en met 29 Maart ’47.
Bonkaarten KA, KB, KC 703
(strook no. 3);
800 gram brood
400 gram brood
125 gram boter
125 gram margarine
of 100 'ram vet.
250 gram ma marine
of 200 gram vet
4 liter melk
65-2 65-3 melk 7 liter melk
65-1 Vleesch
65-2 Vleesch
65-1 Alg.
65-D Res.
65-E Res.
65- K Res.
Bonkaarten KD, KE 703
(strook no. 3):
66-1 Boter
66-2 Boter
Streekblad voor
Toen wij met onze reportage van de
Elfstedentocht de kopploeg tegemoet
waren gereden (per auto wel te ver
staan) en wij bij onze terugtocht naar
Bolsward de burgers van Parrega het
groote nieuws vertelden: „De kopploeg
van vier man is in aantocht,” klonk
prompt de vraag: „Binne it Friezen?”
Deze vraag was alleszins begrijpelijk,
maar niet erg sportief. Men zou haar
ook chauvinistisch kunnen noemen.
Tenminste als men het teleurstellend
zoU vinden wanneer het geen Friezen
waren. En zooals U weet: het waren
geen Friezen, tenminste niet allemaal.
Toen er Dinsdagmiddag een telefoon
tje kwam, dat ons de naam meldde van
onzen nieuwen Burgemeester wij
zeggen het eerlijk stelden wij ons
prompt dezelfde vraag: „Soe it in Fries
wêze?”
Misschien ziet U, waarde lezer, daar
dezelfde onsportiviteit in en hetzelfde
chauvinisme, dat we hierboven laakten.
Toch ziet U het dan verkeerd.
Het deed er niet toe wie de winnaar
van de Elfstedentocht zou warden. Al is
het vanzelfsprekend de natuurlijkste
zaak ter wereld, dat een Fries nu een
maal trotsch is op een Friesche win
naar, zooals elke willekeurige provin
cie trotsch zou zijn op de hare.
Maar de zaken liggen hier nu eenmaal
anders. Om de woorden van onzen
waamemenden Burgemeester te ge
bruiken: „Het is niet zoo gemakkelijk
aan het hoofd i van een plattelands-
stadje te staan, zoo ver van den Haag.”
Inderdaad: ’n stad (stadje moogt U des
noods zeggen) als Bolsward heeft nu
eenmaal zijn zeer eigen en eigenaardi
ge belangen. Het „geval” met de Zui-
velschool, om maar één van die vele
vraagstukken te noemen, eischt voor
Bolsward een man aan het roer, die op
overtuigende wijze ter plaatse de be
langen van ons „plattelandstadie” kan
yoorstaan. Een man die zich heeft inge-
Jeefdof zich gemakkelijk kan inleven in
de speciale belangensfeer van onze stad
zoowel materieel als cultureel.
800 gram brood
250 gram boter
125 ,gram margarine
of 100 gram vet
66-2, 66-3 melk 12 liter melk
66-1, 66-2 VI' 100 gram vleesch
100 gram kaas
800 gram brood
500 gram rijst of kindermeel
(uit rijst bereid) of
kinderbiscuits.
1000 gram sinaasappelen
(vóór-inlevering)
1500 gram sinaasappelen
(vóór-inlevering)
Bonkaarten MA, MB, MC, MD, ME, MF,
Zorgen en nog eens zorgen.
jrgt den secre-
Nal'
Lie allicht slapelooze nachten en anders
Boiswards Nieuwsblad
- - - i ii ii vnprrlp van Pnicr
1
66- 1 Brood
