Per rijwiel en racefiets
langs Frieslands steden
Buitenlands Overzicht
No. 40
43e Jaargang
Vrijdag 30 Mei 1947
Streekblad voor Weet* en Zuidwest Friesland
Uitgave van DrukkerU Fa, A, J. OSINGA Bolsward
ïrt
Start der renners.
ie
ir
it
e
3
1
De vaardigheidsrijders.
op het Marktplein nog enige
dat de Engelsman Madgett nabij Hol-
werd wegens het links houden een aan
rijding had gehad, waarbij hij in de sloot
was terecht gekomen, waarschijnlijk mer
inwendige kneuzingen. Wij zagen nog
juist hoe hij te Leeuwarden in café Stad-
zicht werd binnengebracht. Later verna
men wij, dat zijn toestand zich gunstig
liet aanzien. Op de Groninger straatweg
stonden intussen heel wat belangstellen
den met ons de komst van de eerste
renners vanuit Dokkum af te wachten.
Ten slotte schoten ze vanaf de Lekku-
merweg om de hoek en kwamen zij on
der gejuich binnen. Wij noteerden de
volgende tijden: 8.58 u. Th. de Boer en
Westerterp, 9 u. Schuiten en Edwardes,
9.05 u. de nummers 3, 12, 4, 1, 37, 24,
38 en 27.
gekregen,
voort.
Te Hindeloopen
was het een en al drukte, waaraan ook
de voetbalwedstrijden wel niet vreemd
zullen geweest zijn. Ook hier was de
koprijder nog niet in zicht, dus zetten
we verder koers langs de zeedijk, waar
tientallen wuivende mensen stonden. Bij
nader toezien was dat niet ter onzer ere,
noch bedoeld als een welkomstgroet aan
de eerste renner, maar doodnuchter een
afweermiddel tegen honderden muggen,
die als een wazig rookgordijn boven de
zeedijk hingen. Wanneer dit de gehele
dag zo is gebleven, zullen de elfsteden
rijders er zeker last van hebben gehad.
Over een eventuele muggenplaag filoso
ferend ontdekten we ineens de bekende
auto met de vertrouwde kleuren zwart
en geel, waarin zich ook de burgemees
ter met zijn verloofde bevonden en daar
achter, in zijn groene shirt, de koprijder
de Boer.
aangeboden. Na een spannende sprint
passeerde als eerste de heer Zoek uit
Babberich (Old.) de witte streep, met
een halve fietslengte verschil gevolgd
door Postma. Enkele seconden later
volgde van Gosliga. Om 15.06 u. arri
veerde van Noord, Oude Bildtzijl en
Dickentman, Amsterdam, om 15.18 de
Vries van Workum en Kingma van Sneek
Van de beide dames die aan de vaardig-
heidsrit deelnamen, bereikte alleen mej.
Denslagen de finish, terwijl mej. Wopkje
Kooistra uit Warga, die op een heren
fiets reed, die ze wegens pech inmiddels
te Ijlst had geruild, in Gaasterland
strandde.
Successievelijk kwamen ook de meeste
andere vaardigheidsrijders en toertoch-
ters binnen, zodat het nog lange tijd ge-
zellig druk bleef.
en Mellema, De burgemeester, die hier*
na het woord verleend werd, sprak al>
lereerst in het Engels de buitenlandse
gasten toe, waarna de elvolle zaal staan
de het God save the King zong. Nadat
spreker verder nog de sportiviteit van de
renners en rijders had geroemd, ging hij
over tot het uitreiken van de diverse
prijzen, die voornamelijk bestonden in
bekers en medailles, door verschillende
instellingen, en particulieren daartoe be
schikbaar gesteld. Naast de genoemde
prijswinnaars werden de navolgende
personen nog met een prijs verrast:
A. Boelens, Amsterdam, als eerstaanko-
mende in de oudste klasse der vaardig
heidsrijders, de 72-jarige Qroeneveld uit
Hilversum als oudste deelnemer aan de
toertocht, mej. Wouda als eerstaanko-
mende dame in deze tocht, aan mej.
Abonn«m«ftt>pflJ>i
1,25 ptf kwartaal bl| voorultbatfllng
Advertantlaprlja i 10 cant par 4.m>
Giro 87920
r.
>3
3f
Varachljnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Admlnletratle i
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Met de reportagewagen op stap.
Nauwelijks waren alle deelnemers ge
start of onze reportagewagen koos de
weg naar het Noorden. De kopgroep
der renners was om ruim 20 min. vooi
zeven Harlingen reeds gepasseerd, zo
dat wij koers zetten naar Franeker. Bij
onze aankomst was ook daar reeds de
kopgroep voorbij. Men had te Franeker
de volgende namen genoteerd (eerst-
aankomende om 6.53) Westerterp, Ed
wardes, Schuiten, Smith, Neave, Madgett
Vermaat, Erick, Seerden en Heeg.
Jammer dat men te Franeker de controle
in het losse grind had opgesteld. Dit
veroorzaakte valpartijen met al de daar
aan verbonden narigheden. Toen op ons
advies de contröletafeltjes dan ook aan
de weg werden geplaatst werd de vlot
heid van afstempelen van de inmiddels
binnenkomende vaardigheidsrijders daar
door dan ook zeer bevorderd.
rk
ke
u-
t-
er
r
:t
e
e
u-
d-
an
de
s
►ke
m-
ia,
lo
er.
ha
le-
1-
i-
In-
te
ar,
te
ar.
m.
an
m-
,n-
te
.v.
n-
n)
a-
rf,
an
is,
o-
r-
n,
11
er
i-
j-
m
J-
r.
j~
•2
Naar Leeuwarden.
Terwijl wij in Leeuwarden de komst
van de kopgroep uit Dokkum afwacht
ten, die aldaar om 8.11 was gepas
seerd (Th. de Boer en Westerterp), één
minuut later gevolgd door Schuiten en
Edwardes, 3 minuten later door Andrie-
sen, Boer, en Schoppen en 5 minuten
later door van der Hem, vernamen wij
Denslagen, Amsterdam, als verst wegko
mende dame, de heer Williams te Hel
mond als verstwegkomende heer, de 16-
jarige Annie Ypma te Schettens als jong
ste dame en Pieter de Jong als jongste
„heer”, de heren Hobma, Haitsma en
Nota als eerstaankomende stadgenoten,
terwijl er verder een prijs beschikbaar
werd gesteld voor de mooiste speech,
die bij deze gelegenheid werd gehouden.
Hiermede behoorde deze zeer geslaagde
Elfstedenrijwieltocht weer tot het verle
den. Bij navraag bleek dat renners en
rijders vol lof waren over de organisatie
en de gastvrijheid van de Friezen.
De algemeene opinie was dan ook: „Tot
het volgende jaar!”
De finish
zou nu spoedig in zicht zijn. De Boer die
een voorsprong van ongeveer 6 kilome
ter bleek te bezitten, zagen wij in Wor
kum vlug afstempelen (12.41) en ver-
Bij de prijsuitdeling
die ’s avonds in de Wijnberg werd ge
houden, heerste een opgewekte stem
ming. Even over negen hamerde de voor
zitter van het comité, dat blijk had ge
geven van veel organisatietalenten, op ’n
originele manier met een rennersfles stil
te. Hij memoreerde dat de 8 van Bols-
ward weliswaar reeds 35 jaar oud was,
maar dit toch de eerste maal was dat er
officieel een wegwedstrijd aan de tocht
was verbonden. Enkele uitzonderingen
daargelaten kon hij het genoegen sma
ken terug te zien op een vlot verlopen
tocht, die in alle opzichten geslaagd was,
dank zij ook de medewerking van bur
gerij, deelnemers, politiecorps, contro-
Vroeg uit de veren.
Toen de burgers van Bolswards veste
Pinkster-Maandag in het vroege mor
genuur hun al of nog niet geschoren
hoofd buiten de deur staken, was de eer
ste verzuchting: „Hé, wat prachtig weer
vandaag!” En inderdaad, het weer was
ideaal. Geen wonder dan ook, dat het
reeds spoedig na vijf uur gezellig druk
begon te worden. Honderden burgers
deden hun gasten uitgeleide of kwamen
zelf kijken naar het unieke schouwspel
van de start der elfstedenrijders, daar
toe al of niet gewekt door de vrolijke
tonen van het Stedelijk Muziekkorps, dat
hiermede opnieuw zijn onmisbaarheid
bewees.
Hoewel er zich een kleine veertig ren
ners hadden opgegeven verschenen
slechts de volgende nos. aan de start: 1.
Heeg, Akkrum, 2. Westerterp, 3. An-
'driessen, 4. Schoppen, 5. de Jong, 6.
Ericks, 7. Siderius (allen te Leeuwarden)
8. Th. de Boer, Harlingen, 12. P. Boer,
Amsterdam, 16. Slot, Nieuw-Amsterdam,
17. Schuiten, Amsterdam, 18. Brussel,
id., 23. Smith, 24. Farrington, 25. Mad
gett, 26. Edwardes, 27. Neave (allen te
Norwich, Engeland), 28. Seerden, Frane
ker, 31. Boks, Sneek, 37. Vermaat, Rot
terdam, 38. v. d. Heem, id.
Nadat de renners in hun kleurige, fleuri
ge shirts door het Sted. Muziekcorps
naar de startplaats bij het Hollandiafa-
briek waren geleid, hield Burgemeester
Bruinsma een toespraak, waarin hij voor
al de nadruk legde op het bij deze wed
strijd zo nodige in acht nemen van de
verkeersregels.
Ruim1 zes uur viel het startschot en pijl
snel schoten toen de ranke figuren der
renners vooruit. Het was een interessant
schouwspel hen op de weg naar Harlin
gen te zien voortijlen. Even maakten wij
in gedachten een vergelijking met de
start die we op die koude wintermorgen
meemaakten op het Kruiswater, to^n de
Bolswarder ijshelden de moordende tocht
aanvingen langs de bevroren wateren.
Wat een verschil met toen, deze mor
gen, stralend van zon en zomer, en toch
was er ook overeenkomst: we voelden
ook nu de vastberadenheid bij allen om
door te zetten tot het einde.
De andere renners
kwamen gelukkig niet zooals de Leeu
warder Courant meldde 8y2 sec. later
binnen (dat zou ook al te snel zijn bij
een achterstand van 6 km) maar 8i/2
minuut. Gelukkig zeggen we, want an
ders waren er zeker ongelukken gebeurd.
Het enthousiaste publiek kon zich name
lijk niet beheersen en liep te hoop. Met
moeite kon de (bereden) politie de weg
verder vrij houden.
Sprekende over het politiecorps willen
we op deze plaats gaarne uit naam van
alle stadgenoten hulde brengen aan wat
dit op deze dag gepresteerd heeft. De
„mannen met de gladde knopen” zoals
het dan vroeger heette, hebben het voor
waar niet gemakkelijk gehad, maar zich
van hun taak gekweten op een manier
die boven alle lof verheven is.
Ruim 1.12 dan schoten Schuiten en Ed
wardes over de eindstreep, om 1.21 ge
volgd door Andriessen, Neave, Boer, Far
rington, v. d. Heem, Heeg en Vermaat.
Van de totaal 21 gestarte renners kwa
men er successievelijk 16 binnen. Van de
5 gestarte Engelsen 3. Behalve Madgett
die wegens zijn ongeluk moest uitvallen
had ook de Engelsman Smit pech door
de goede weg kwijt te raken.
i Vaardigheidsrit.
De vaardigheidsrijders hebben op hun
gewone fietsen verbazend beste tijden
gemaakt. Voor de noordelijke lus had de
kopgroep maar een half uur langer werk
gehad dan de snelste renner. In de Zui
delijke lus werd het verschil ruim drie
kwartier. Ook deze groep hebben wij
met onze reportageauto opgehaald. De
Parregasters die bij de kopgroep hun
plaatsgenoot van Gosliga ontdekten, ge
raakten hierdoor natuurlijk in een jubel
stemming. Toch bleef men sportief wat
bleek uit het feit, dat de 17-jarige Post
ma uit Oudeschoot, die te Parrega pech i
kreeg, spontaan een andere fiets werd leurs en ook van de heren Hogenkamp
De lus gesloten.
Toen we via Dronrijp weer koers zetten
naar Bolsward, waren de renners Wom-
mels nog niet gepasseerd. Hoe dichter
we Bolsward naderden, hoe meer be
langstellenden zich hadden opgesteld,
totdat langs Schildwijk en Marktplein ’n
haag van mensen door de politie langs
de kaht werd gehouden. De spanning
was tastbaar. Zelfs wanneer er een
doodgewone fiets verscheen kwam er
beweging in de rijen. Toen ineens brak
er een gejuich los: Precies 10.10 u. arri
veerde de Harlinger Thommy de Boer
aan de contröle, 10.11 u. gevolgd door
Schuiten, 10.14 u. door Edwardes, ter
wijl 10.21 u. een hele groep passeerde,
n.l. de nummers 24, 12, 3, 1, 38, 27 en
37, om 10.29 u. nog no. 18, om 10.41 u.
no. 4, 10.44 u. no. 28 en 10.45 u. no. 37.
De renner Westerterp, die tussen Leeu
warden en Wommels een inzinking had
zette de tocht niet verder
De andere groepen,
n.l. de rijders in de vaardigheidsrit (pl.m.
70, w.o. 2 dames) en de toerrijders
(pl.m. 250) te zien vertrekken was even
eens een prachtig gezicht. De deelne
mers aan de vaardigheidsrit vooral ga
ven, om het zo eens uit te drukken, met
een vol gas. Over het eerste gedeelte,
n.l. tot Harlingen, deden deze zelfs dan
ook 3 minuten minder dan de renners,
die wijselijk hun krachten eerst wat
spaarden. De toertochters konden het
kalmer doen, immers zij waren aan geen
tijd gebonden. Hoewel zij het wedstrijd
element misten, waren zij het juist, die
het meeste konden genieten van Fries
land in al zijn voorjaarsweelde, Fries
land met zijn geel bebloemde velden,
met zijn „swiere fé yn griene greiden”,
Friesland met zijn rijk afwisselend land-
schap, met greide en bouw, zeedijken en
meren, wijde vergezichten en „smük
skaedzjend beamtegrien”.
X Wie re tuurden
X It komt yn it fean op in turf X
X net oan. X
Xsooooooaoooc k. x ->X
Uit Athene
wordt officieel gemeld, dat guerill^-
strijders in Macedonië een Britse jeep
hebben aangevallen, waarbij twee En
gelsen gedood werden. Verder schijnt
men enige Britse militairen ontvoerd
te hebben. Van Engelse zijde is hier
omtrent nog geen verklaring gepubli
ceerd.
volledige conferentie
der ministers in Europa bijeen te roe
pen of een „granen-conferentie” in Ge
nève, als voorloopster van de F.A.O.-
conferentie, die in Augustus zal worden
gehouden.
Zeer teleurgesteld waren de afgevaar
digden over de mededeling van het
Amerikaanse ministerie van landbouw,
dat deze zomer van de te verwachten
graanoogst der V. S. van 1 milliard
bushels, slechts 350 millioen bushels
geëexporteerd zal worden. Men zal
trachten alsnog een grotere uitvoer van
het onontbeerlijke Amerikaanse graan
te verkrijgen, waarbij men er op wijzen,
zal, dat Amerika vorig jaar bijna de
dubbele hoeveelheid uitvoerde, n.l. 550
millioen bushels.
Minister-president Ramadier
heeft het gevaar van een algehele sta
king der Franse gas- en electriciteits
arbeiders die Woensdag zou worden
ingezet, nog juist bijtijds kunnen voor
komen. Ook de „langzaam-aan-sta-
king” die Zaterdag begon, is geëindigd.
De Regering en de betrokken vakver
enigingen zijn het n.l. eens geworden
over een regeling door arbitrage vóór
18 Juni a.s. Zoals bekend, eisen de ar
beiders een loonsverhoging van 23 pet.
De commissie van onderzoek inzake
Palestina
van de Ver. Naties zal zich op 6 en 10
Juni in twee speciaal daarvoor gechar
terde vliegtuigen naar Palestina bege
ven. Ieder vliegtuig zal 36 passagiers
vervoeren en van New York naar Ly
dia vliegen.
Roering in de heksenketel.
Opnieuw is er roering in de heksenke
tel, die we met „de Balkan” plegen aan
te duiden. Daar is allereerst de be
langrijke conclusie van de intenationale
Balkan-commissie, die zoals men weet
door de Ver. Naties naar Griekenland
is gestuurd om daar poolshoogte te ne
men van de strijd aan de Griekse gren
zen.
Deze commissie is tot de conclusie ge
komen, dat
Radio Moskou
heeft bekend gemaakt, dat de opperste
raad der U.S.S.R. een decreet gepubli
ceerd heeft, waarbij de doodstraf in
Sowjet-Unie wordt af geschaft. Het
decreet zegt, dat de overwinning op de
vijanden der Sowjet-Unie de toegeno
men macht van het land alsmede de
toewijding van ’t volk heeft getoond.
Voorts toont de internationale toe
stand na Duitslands capitulatie, dat
de zaak des vredes voor lange tijd vei
lig is, ondanks de pogingen van agres
sieve elementen om een nieuwe oorlog
te ontketenen. Dit alles in aanmerking
genomen en rekening gehouden met de
wensen van vakverenigingen, rege-
ringsinstanties en andere organisaties,
die de publieke mening weergeven, is
volgens de opperste raad van de
Sowjet-Unie toepassing van de dood
straf in vredestijd niet vereist.
Voor misdrijven, die volgens de be
staande wetten in de Sowjet-Unie met
de dood bestraft kunnen worden, zal
gevangenisstraf worden gegeven of
verblijf in een werkkamp tot een maxi
mum van 25 jaar.
Uoedselconferenties
Dezer dagen waren vertegenwoordigers
uit zeven landen met een schoon doel
bijeen gekomen in de Amerikaanse
hoofdstad.
De bedoeling van de heren is n.l. rege
lingen te treffen voor een vergadering
van alle ministers van landbouw en
voedselvoorz. ter wereld, waarbij men
zal trachten te komen tot rantsoene-
ringsstandaarden, dwingende maatrege
len inzake het verzamelen van de land
bouwproducten en een volledige op
ruiming van de zwarte markten in
Europa.
Ook een Nederlandse vertegenwoordi-
Hier een foto van de winnaar van de rijwiel-elfsteden-
wedstrijd. Thommq de Boer, nadat hij doer de
Burgemeester van Bolsward was bekransd
der koers zetten naar Bolsward, omge
ven door motorrijtuigen en auto’s.
WIJ maakten ons los uit deze groep en
[gaven vol gas, zodat wij het de grote
schare toeschouwers, die zich bij het
Hollandiafabriek had opgesteld, kond
konden doen, dat de koprijder in aan
tocht was.
Precies 13.04 vloog de Boer over de
eindstreep. In minder dan 7 uur had hij
de 230 kilometer langs de elf steden ge
reden met een gemiddelde snelheid van
33.6 kilometer per uur. Door burge
meester Bruinsma werd hij geluk ge
wenst en met een krans omhangen.
ger was in deze commissie aanwezig.
Verder afgevaardigden van Engeland,
Canada, Noorwegen, Frankrijk, Egyp
te, en India, alsmede deskundigen van
de F.A.O. (de internationale voedsel en
landbouw organisatie).
Besproken werd o.a. de mogelijkheid
in Juli a.s. een
Weer op stap.
Nadat wij ons middagmaal naar binnen
hadden gewerkt, stapten wij ijlings weer
in onze reportagewagen en reden nu het
Zuiden tegemoet. Te Workum wapper
den de pompeblêdden op de toren. Zo’n
Friese vlag doet het op een dag als deze
verbazend goed. Wij schreven hier reeds
eerder over er op wijzende, dat Bols
ward ook zo dringend een goede stads
vlag nodig heeft. Denkt men daar wel
aan, ook met het oog op de komende
Gysbert Japiksdag? De Workumers
wisten niet waar zich de kopgroep of
koprijder bevond. Ver kon deze intussen
niet meer zijn, want Thommy de Boer
was 10.30 u. Sneek, 10.40 u. Ijlst, en
11.21 u. Sloten gepasseerd en zou zich
dus zeker tussen Staveren en Workum
moeten bevinden. Dus vervolgden we
onze tocht.
Joegoe-Slavië
en in geringere mate ook Albanië en
Bulgarije de guerilla-strijdkrachten in
Griekenland gesteund hebben.
Weliswaar meent de commissie, dat
Griekenland ook niet helemaal vrijuit
gaat, maar dat mag voor de buurstaten
geen aanleiding zijn om de Macedo
nische beweging militair te steunen.
Joegoslavië wordt er in het rapport
vooral van beschuldigd aan de Griekse
grenzen opleidingskampen te hebben,
waar de gevluchte
communistische Grieken
militair worden opgeleid en van uitrus
ting voorzien om de strijd voort te
zetten.
Deze beschuldiging is dus niet mals.
Het rapport van de elf leden werd met
acht stemmen aangenomen. Rusland en
Polen stemden vanzelfsprekend tegen,
terwijl de Franse afgevaardigde zich er
buiten hield. Tussen
Griekenland en Albanië
is opnieuw ruzie. Een Albanees schip
schijnt beschoten te zijn door Griekse
kustbatterijen op het eiland Korfoe,
terwijl ook Griekse vliegtuigen boven
Albanees grondgebied gevlogen zou
den hebben. 43 toestellen zouden 20
km. diep Albanië binnen gedrongen zijn
en met salvo’s twee personen gedood
en acht vrouwen en kinderen gewond
hebben. Hiertegen heeft Albanië in
zeer scherpe bewoordingen bij de Ver.
Naties geprotesteerd. In de nota wordt
de huidige Griekse regering fascistisch
genoemd en de jongste schendingen
uitingen van „internationaal ban
ditisme”.
Het bleef
tijd gezellig druk, daar al spoedig de
deelnemers aan de vaardigheidsrit even
eens arriveerden. Om 11.10 meldden zich
als zodanig de heren Postma, Oude
schoot, Zoek, Babberich (Gld.), van
Gosliga, Parrega, om 11.27 P. v. Noord,
Oude Bildtzijl, P. Dickentman, Amster
dam, om 11.28 Jorritsma, Parrega, Leeg-
stra, Mantgum, om 11.39 verschenen de
eerste stadgenoten n.l. Sj. Hobma, S. ten
Brake, Sj. Haitsma en S. Nota; om 11.58
C. de Groot, om 12.07 lieten de beide
dames n.l. Wopkje Kooistra van Warga
en mej. Denslagen uit Amsterdam af
stempelen.
Bolswards Nieuwsblad
i
i
i
5
J»
i
i
i
i
ik
i-
n
f
