De Coloradokever
31
4
Buitenlands Overzicht
Provinciale Kroniek
k
vreet aan onze oogst
en deviezen.
ft
No. 50
43e Jaargang
Vrijdag 4 Juli 1947
Streekblad voor West» en Zuidwest Friesland
Uitgave van Drukkerij Fa, A. J. OSINGA - Bolsward
en
Het bezoek van minister Huysmans.
naar
1
>oor
’aar
‘gt
een
tln-
i te
les
de
wa
)lk
de
veen, werd deze voor de provinciale be
langen zeer nuttige dag, besloten.
Een opleidingscentrum
voor de examens ter verkrijging van mid
delbare akten is in Friesland dringend
nodig. Dat had het Zuiden reeds lang
ingezien en met zeer gunstige resulta
ten werken daar de R.K. Leergangen.
Het bestuur van de Fryske Akademy
Jo
a te
ukje
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Dq’t skurf Is. dq skeukt
i bij
;n,
>lk
m.
in
Bij het bezoek van ministers Huysmans
te Leeuwarden liet deze zich uitvoerig
voorlichten omtrent tal van vraagstuk
ken, welke voor het Friese bedrijfsleven
van groot belang zijn: in de allereerste
plaats omtrent de noodzakelijke verbe
tering van de Harlinger haven.
Verder kwam o.a. aan de orde de on
voldoende verstrekking van grondstof
fen aan fabrikanten van zuivelwerktui-
gen, de voorziening met gereedschappen
van de nijverheidsscholen, de houtbe-
hoefte der schaatsen- en gereedschap-
pen-industrie en de materialenbehoefte
bij andere industrieën, moeilijkheden in
zake de vestigingsregelingen ten aanzien
van makelaars en veilinghouders, het
wegtrekken van arbeidskrachten o.a. uit
de metaalnijverheid, de noodzakelijkheid
van ruimere toewijzingen van linnen- en
serviesgoed aan de hotel-, café- en res
taurant- en pensionbedrijven, het belang
van hulp en voorlichting bij de afzet van
Friese ambachts- en kunstnljverheids-
producten, het bestemmen van stenen
gebouwen, momenteel in gebruik bij be-
waringskampen e.d. voor nijverheids-
doeleinden, de verschaffing van credie-
ten aan het kleine- en middelbedrijf, het
belang van een sterke intensivering van
het ambachtsonderwijs, vooral op me-
taalgebied, als noodzakelijke basis voor
industrialisatie van gebieden als bijv, de
Zuidoosthoek, het meer dan tot dusver
rekening houden met regionaal-economi-
sche belangen bij het verlenen van be-
drijfsvergunningen enz.
De Minister verklaarde zich bereid om,
na kennisneming van de door de Kamer
van Koophandel en het E. T. I. verstrek
te schriftelijke toelichtingen, de verschil
lende punten in nadere overweging te
nemen en de meest belangrijke ter spra
ke te brengen in de Ministerraad.
Met een bespreking van de economische
aspecten van een mogelijke cultuurver-
bètering van het „lage midden” en een
kort bezoek aan de Haniwo te Heeren-
het kruitvat van Europa.
Twee jaar na de stichting der Ver. Na
ties denken we dus nog steeds in de ter
men van oorlog en nog geenszins in die
van de vrede. Twee jaar, gedurende
welke Europa steeds verder
naar de afgrond
is gegleden: Economisch: zelfs het sober
levende Engeland moet zijn invoer nu
al weer verder beperken, de dagbladen
worden weer 4 pagina’s, er komt min
der benzine en tabak en ook minder
vlees. Maar ook politiek: de verhouding
Westen tegenover Oosten heeft zich
steeds scherper toegespitst. Blijkt deze
conferentie van Parijs inderdaad mis
lukt, dan is er ook nauwelijks meer hoop
dat men elkaar zal vinden in een op
lossing van het Duitse en Oostenrijkse
vraagstuk en dreigt centraal Europa een
kwaadaardig gezwel in ons werelddeel
te zullen blijven. Er is, terwijl wij dit
schrijven, nog een vleugje hoop dat er
nog iets te Parijs zal bereikt worden
omdat
htg.
lar-
stra
tin-
Armoede.
Te Parijs verliest een huisvrouw een
franc. Een voorbijganger raapt het
muntstuk op en wil het de vrouw terug
geven. „Laat toch liggen, monsieur, de
franc is toch niets meer waard,” zegt
de vrouw. In Londen vertelt de voorma
lige Engelse voedseldictator Lord Wool
ton: „Mijn vrouw heeft de slippen van
mijn hemd afgeknipt en ze op de voor
kant van mijn boord geplakt,” ’n Paar
verhaaltjes, welke de huidige toestand
in Europa illustreren, hoe arm het eigen
lijk wel is en hoe dringend het hulp no
dig heeft.
Maar desondanks gaat de onderlinge ru
zie door. Bevin, Bildault en Molotoff
zijn het op de
vroeg of laat kans bestaat op een reus
achtig conflict, waaraan geen land en
geen mens ter wereld kan ontsnappen.
Dat De Gaulle daarom pleitte voor een
sterk Frankrijk, dat zelfstandig een rol
in het wereldgebeuren kan spelen,
spreekt evenzeer als dat hij daarvooi
nodig achtte een stabiel politiek bewind.
Hij wilde o.a. de vakverenigingen bevrij
den van politieke inmenging. Dat schij
nen op| dit ogenblik wel zejer vrome'
wensen. Steeds meer wordt Frankrijk ’n
speelbal van de elkaar bestrijdende poli
tieke partijen, het economisch leven ver
liest zijn vaart door de vele stakingen
en wie er aan denkt dat het land in de
eerste vier maanden van dit jaar voor
25 milliard francs uit de Ver. Staten in
voerde, begrijpt dat het met de franc
mis gaat.
zv
ha
ji-
ha
)en
nd.
ber
elle
>m-
;ma
nd,
Jo
nes
ens
Abonnementsprijs
1.25 per kwartaal bij vooruitbet? ling
Advertentieprijs10 cent per a.m.
Giro 87926
Nog een restauratie.
Bij het schoonmaken van hetjjlafond der
Ned. Herv. kerk te Berlikum bleek, dat
restauratie hiervan dringend nodig was
en de huidige toestand gevaar opleverde.
Tot herstel zal dan ook worden over
gegaan en, daar dit ongeveer een half
jaar neemt, zal in die tijd dienst worden
gehouden in het kerkgebouw van de
Geref. kerk aldaar.
De kerk te Oldeboom.
zal worden gerestaureerd. Omtrent d«.
bouwvallige toestand van de toren van
Oldeboom, welke midden in het Friese
land staat, in verre omtrek zichtbaar k.
en daardoor het gehele landschapsbeeld
beheerst, hebben in de laatste jaren al
lerlei geruchten de ronde gedaan. Hoe
wel gebleken is, dat de toestand minder
critiek is dan verluidt, is die toch wel
zodanig, dat de restauratie van het
bouwwerk niet mag worden uitgesteld.
De toren is van een type, dat in onze
provincie schaars vertegenwoordigd is.
Met als grondvorm de Hollandse renais-
sance-torens en de onderdelen beïnvloed
door de LodewijkXTV-stijl, kan er wel
iswaar uit architectonisch oogpunt ver
schil van mening zijn over de vormge
ving, doch als een voorbeeld van de ont
wikkeling der bouwkunst is dit voor
Friesland zeldzame type stellig van groot
belang.
Om deze redenen stellen Gedeputeerde
Staten voor een subsidie te verlenen van
20 der eerst nootzakelijke kosten, tot
een maximum van f8000.
Wie re tvurden i
wordt niet afzonderlijk per gemeente
bekend gemaakt, zij bestaat overal.
Heeft U dus kevers, pak ze dan direct
aan, maar wacht niet óp een speciale
bekendmaking. Doet U dit niet, dan
wacht U onherroepelijk een proces
verbaal, terwijl de bestrijding op Uw
kosten wordt uitgevoerd. En dit kost
alles bij elkaar stellig veel meer dan
wanneer U het zelf doet.
Volkstuinders, denkt U er aan. Ook
Uw kleine hoekjes aardappelen kun
nen een gevaar opleveren. Ook op U
rust de plicht dit te voorkomen. Er is
reeds meermalen overwogen de aard
appelteelt door particulieren geheel te
verbieden of te beperken tot bepaal
de, aaneengesloten percelen. Ik hoop,
zoiets te kunnen vermijden, maar
helpt U dan zelf ook mee door de be-
spuitings- en bestrijdingsplicht, die ook
op U rust, na te komen.
Het is voor een ieder een even grote
schande Coloradokevers in het gewas
te hebben, als het te laten overwoe
keren door onkruid. En wieden kost
veel meer moeite dan het verdelgen
van de kevers! Ik doe ook een drin
gend beroep op de autoriteiten, die
moeten meewerken om tegen nalati-
gen op te treden. Dezer dagen zullen
ambtenaren van de Plantenziektekun-
dige Dienst zich vervoegen bij de
burgemeesters van gemeenten, waar
zulke nalatigen worden aangetroffen,
met het verzoek tegen hen op te tre
den. In sommige gemeenten is dit reeds
geschied. Ik hoop en vertrouw, dat wij
daarbij overal krachtige medewerking
zullen verkrijgen.
Dan komen wij, waar wij zijn moeten.
Er is mij van verscheidene zijde ge
vraagd, of het wel verstandig is in
pers en radio zoveel over de Colora
dokever te spreken. Zal het niet-be-
smette buitenland dan niet denken, dat
ons hele land overstroomd is door dit
gedierte?
Ik aarzel geen ogenblik, dat openlijk
voor de microfoon te bespreken. Men
weet in het buitenland zeer wel, dat
wij door de chaotische toestanden tij
dens de oorlog op sommige plaatsen
van ons land haarden van de Colora
dokever hebben gekregen. Het heeft
volstrekt geen zin dit onder stoelen
of banken te steken. Maar men zal
ook nog iets anders weten! Wij heb
ben onze spoorwegen hersteld, onze
bruggen herbouwd, onze wegen op
nieuw aangelegd en wij zullen ook de
Coloradokevermoeilijkheden onder de
knie krijgen. Men weet, dat de Neder
landers niet bij de pakken neerzitten,
maar dat zij hard werken om er weer
bovenop te komen. Er zijn helaas hier
en daar in de pers wel berichten ver
schenen, die kant noch wal raakten,
maar mijn deskundige collega’s in het
buitenland,zijn zeer goed in staat der
gelijke sensationele verhalen op hun
juiste waarde te schatten. Ik wens
volkomen eerlijk tegenover hen te
staan en ik zal hun precies meedelen
hoe de situatie is. Dat kunnen wij ons
veroorloven, omdat wij de zaak krach
tig aanpakken en alles doen om de
moeilijkheden meester te worden. En
wij zullen deze baas worden, als ieder
meewerkt, aardappelverbouwers, au
toriteiten, pers en controlerende amb
tenaren.
Dat de situatie hoopgevend is, wordt
ook wel bewezen door het feit, dat ve
len nog steeds niet weten hoe de Co
loradokever er uit ziet. Er worden ons
allerlei kevers toegezonden, tot Mei
kevers toe. Ik herhaal dus even in het
kort het signalement.
De kever is ongeveer één centimeter
lang en zeer levendig gekleurd, geel
met tien overlangse zwarte strepen,
de larven zijn rood tot oranjerood.
Binnenkort zullen speciaal in het Wes
ten des lands overal affiches verschij
nen met een zeer vergrote afbeelding
van de kever, en van kever, larve en
eieren in natuurlijke grootte.
Luisteraars, de Plantenziektekundige
Dienst is paraat, hij doet alles wat hij
kan. Werkt mee, blijft waakzaam, óók
al is het gewas op het eerste gezicht
vrij. Er kan een enkele verdwaalde ke
ver in voorkomen, ook die moet ver
nietigd worden, hij kan oorzaak zijn
van een nieuwe haard.
Wij kunnen, moeten en zullen deze
slag winnen, want denkt goed er aan:
de Coloradokever vreet aan onze oogst
en deviezen.
Ik dank U.”
Zo’n vlotte en interessante rede moet
in de krant dachten wij, en welnu, hier
staat het dan zwart op wit.
Bidault
Franrijks rol getrouw een compro
misvoorstel heeft ingediend. Dat houdt
dan in dat ieder land aan de volgens het
Engelse plan te vormen commissie
slechts die inlichtingen zal behoeven te
verstrekken, welke het wenst en het on
derzoek zal geen inbreuk mogen maken
op de souvereinitelt van een land. Dit
voorstel komt de Russen dus tegemoet,
Bevin verklaarde het, als de Russen het
aannamen, ook te zullen aannemen.
Rusland
moet bij’ het sluiten van dit overzicht
nog beslissen, doch Molotoff vond op het
eerste gezicht niet veel verschil met het
Engelse voorstel. En wat denken de
Amerikanen
er van? Zullen zij veel waarde hechten
aan op dergelijke wijze verkregen gege
vens? En zijn zij Inzake de atoombom
ook niet steeds voor internationale con-
tröle geweest? Marshall heeft trouwens
al iets van zich laten horen. In een rede
heeft hij de beschuldiging dat de Ver. St.
hun positie gebruiken voor imperialisti
sche doeleinden en economische over
heersing scherp afgewezen. Hij liet er
echter geen twijfel aan dat de Ver. Sta
ten waarborgen wensen dat hun eco-
De radio kan soms bar vervelend zijn.
Het beste is dan de knop maar gauw
om te draaien of het op een ander sta
tion te proberen. Dat vindt zijn oor
zaak in het feit, dat sommige sprekers
hun kracht zoeken in dorheid en droog
heid, maar daar alles behalve de luis
teraars mee kunnen boeien, laat staan
hen overtuigen. En als men dan als
leek hoort omroepen dat Dr. C. J.
Briejér, hoofd van de Plantenkundige
dienst te Wageningen zal spreken over
de Coloradokever, dan vreest men het
ergste. Daar is immers al zoveel over
geschreven, wat is daar nu voor
nieuws van te vertellen. Maar na en
kele woorden gebeurt het wonder: De
spreker ergens in de studio krijgt door
de aether contact met de luisteraar en
heeft nauwelijks enige woorden ge
sproken, of hij boeit meteen. Luistert
U mee?
appelen voor
stopte voor een klein Brabants
je, waarvoor wat aardappelen
den.
Een Brabants moedertje kwam
buiten. Zij wist direct waarover het
ging en zij vertelde mij, dat zij haar
aardappelen voortdurend afzocht, maar
dat er tot nog toe geen kevers in ge
vonden waren. In de Achterhoek ver
telde een meisje ons, dat haar vader
elke dag op zijn buik door de aardap
pels kroop. Kijk, luisteraars, dat moe
ten wij hebben, die medewerking van
klein tot groot, door iedereen, overal.
De bestrijding van het insect is hele
maal niet moeilijk en als allen mede
werken, dan is het succes verzekerd.
Helaas werken niet allen mee! Er zijn
onverschilligen, er zijn onwilligen. Het
is mijn plicht, in het belang van ons
land, in het belang van het overgrote
deel van de bevolking dat wél mee
werkt, tegen deze nalatigheid met de
meeste kracht op te treden. Ik doe hier
nog eens een dringend beroep op hen,
die hun bestrijdings- of bespuitings-
plicht nog niet nakwamen, om dit als
nog met de meeste spoed te doen. Zo
als men weet, moesten in bepaalde de
len van het land de aardappelen tussen
2 en 12 Juni met calcium-arsenaat be
spoten worden. Dit is in de betrokken
gemeenten door de burgemeesters be
kend gemaakt. In het overige deel van
het land bestaat deze voorbehoeden
de bespuitingsplicht niet, maar daar
heeft ieder, die Coloradokevers in zijn
gewas heeft, de plicht deze insecten
onmiddellijk te bestrijden.
Deze bestrijdingsplicht geldt voor het
gehele land. Woont men dus in een
gebied met bespuitingsplicht en con
stateert men enige tijd later toch ke
vers, dan moet men daar onmiddellijk
tegen optreden. Deze bestrijdingsplicht
conferentie te Parijs
over de Amerikaanse steun nog niet eens
geworden en de vraag is of er nog kans
daarop is. Bevin en Bidault wensten,
zij het dat hun voorstellen iets uiteen
liepen, een commissie welke een pro
gramma voor het herstel van geheel Eu
ropa zou opstellen.
Men zou dienen na te gaan, wat Europa
in de loop van enige jaren aan produc
tieverhoging kan bereiken en hoe ieder
land daarvan door uitwisseling van pro
ducten zou kunnen profiteren. Het te
kort zou dan door de Ver. Staten moe
ten worden aangevuld door de levering
van kapitaalsgoederen dus machines
e.d. en voedsel en steenkool. De kapi
taalsgoederen zoiuden dienen om de
Europese productie verder te verhogen,
waardoor men op de duur weer op zich
zelf zou kunnen staan. Subccmmissies
zouden voor 15 Augustus de nodige ge
gevens in de diverse landen moeten heb
ben verzameld, waarna de commissie
haar rapport zou opstellen en aan de
Ver. Staten doen toekomen.
Molotoff
wilde van dit voorstel echter niets we
ten, hij wilde dat elk Europees land voor
zich zelf zou schatten wat het aan cre-
dieten en leveranties nodig had en een
commissie zou dan die ramingen samen
vatten en aan de Ver. Staten doorgeven.
Molotoff beweerde dat het Britse voor
stel de souvereiniteit van de Europese
landen en hun normale economische ont
wikkeling zou aantasten. Daarin zit na-
Het kabinet-Ramadier
tracht zich te handhaven, maar het wan
kelt en op de loer liggen anti-democrati-
sche krachten.
Veelal verdenkt men ook de Gaulle daar
toe te behoren, maar het fascistische
complot, dat thans in Frankrijk is ont
dekt, toonde geen draden met diens or
ganisatie. Zelfs wilde deze fase, groep
de ger.eraal vermoorden en dan de com
munisten de schuld geven om daarna
een staatsgreep uit -te voeren. Tot deze
organisatie behoorde een wonderlijk alle
gaartje van rechtse verzetslieden tot col
laborateurs, maar ook hoge militairen
uit het bezettingsleger in Duitsland en
■uit de opleiding in Engeland. Dat is één
complot ontdekt, maar hoevele zullen er
nog gesmeed worden in de huidige
zwoele Franse politieke atmosfeer. Een
atmosfeer, welke misschien vergeleken
kan worden met die in
Griekenland,
waar de aanwezigheid van Engelse troe
pen de omverwerping der regering on
mogelijk maakt, omdat Griekenland nu
eenmaal een Engels-Amerikaans bastion
tegen Sovjet-invloed moet blijven. Maar
de Griekse verzetsbeweging onder com
munistische leiding schijnt nu van plan
een z.g. vrije regering te vormen in het
gebied dat zij beheerst en dat ligt tegen
de nabuurlanden aan en dat vermeer
dert de kans op ongelukken niet zo’n
beetje.
De commissie uit de
1 Veiligheidsraad
heeft immers pas uitgemaakt zij het met
de Russische en Poolse stem tegen, dat
Z.-Slavië, Bulgarije en Albanië zich
schuldig hadden gemaakt aan steunver
lening aan de Griekse rebellen, hoewel
zij het ondemocratisch optreden der nomische hulp dbor bepaalde landen niet
Griekse regering ook hekelde. De Ame- wordt misbruikt voor eigen egoistische
rikaanse pers noemt Griekenland thans^ doeleinden. Dus toch controle?
nal-
dtje
tuurlijk een kern van waarheid: als de
Europese commissie zoals de Engelsen
zich die denken, aan het werk zou gaan
zou ze de gehele Europese productie
kunnen ordenen, kunnen voorschrijven
wat geproduceerd zou moeten worden
en aan welk land deze producten gele
verd zouden dienen te worden. Om bij
de arme Woolton te blijven, als Enge
land zijn zin kreeg zou de heer Molotoff
mogen nakijken of de lord inderdaad
de slippen van zijn hemd miste en zou
hem, Molotqff, zelfs opgelegd kunnen
worden te zorgen dat ze er weer aan
kwamen ookl Is dat binnenlandse inmen
ging of niet?
De Russen handhaven hun oude stand
punt, reeds van talloze bijeenkomsten
der Verenigde Naties bekend, zij wen
sen elke buitenlandse bemoeiïng in hun
land en in de gebieden, welke ze tot hun
invloedssfeer rekenen, te beletten.
Waarom?
De kwaaddenkende zal antwoorden, dat
Rusland zich daar, achter het ijveren
gordijn, gereed maakt voor een. oorlog
met de rest der wereld, anderen veron
derstellen liever dat de Russen er zich
slechts inpantseren, vrezend een over
val van diezelfde rest, om het commu
nisme of Russisch nationalisme, wat het
dan ook is, te vernietigen. Zo blijven
we ronddraaien in die noodlottige cirkel,
waaruit ook deze Parijse conferentie ons
blijkbaar niet zal verlossen. Ze schijnt
tot mislukking gedoemd en deze mis
lukking betekent wellicht iets onherstel
baars. Als Rusland zich ditmaal isoleert,
zal de hulp, welke West-Europa dan
waarschijnlijk alleen van de Ver. Staten
zal aannemen, dit gebied veel afhan
kelijker van de Ver. Staten maken dan
wanneer Rusland meedeed. En dat is
niet zoo prettig.
Generaal de Gaulle
heeft daarop in een rede te Rijssel ook
gewezen. De Gaulle waarschuwde wel
scherp tegen Rusland, dat twee derden
van ’t Europese vasteland beheerste en
bovendien in andere landen de steun van
bepaalde groepen had, maar, zei de ge
neraal, de wedijver tusen de Ver. Staten
en Rusland dreigt de rest van Europa
dood te drukken en vormt een beletsel
voor een samenwerking zonder welke
„Ik zit hier achter de microfoon, ge
bruind door de zon, de zon, die schijnt
over de Nederlandse aardappelvel
den. Er is namelijk een meubel, waar
aan ik verschrikkelijk liet land heb en
dat is een schrijfbureau. Ik houd ervan
de dingen in de praktijk te zien en
met de mensen uit de praktijk te pra
ten. Aan de hand déérvan vorm ik mij
een oordeel en neem ik maatregelen.
Zo heb ik nu verscheidene inspectie
tochten door het land gemaakt om de
Coloradokeversituatie op te nemen.
Kris en kras heb ik rondgereden, tel
kens stoppend bij een aardappelveld.
Zo’n veld wordt dan in verschillende
richtingen doorkruist door mijzelf en
enige assistenten. Naast deze eigen
waarnemingen beschik ik over tallo
ze rapporten van de controleur^, die
speciaal voor dit doel aangesteld zijn,
zodat ik thans een volledig beeld heb
over de situatie, zoals die op het ogen
blik is.
En, luisteraars, deze situatie is zeer
hoopgevend! Wij zijn deze slag aan
het winnen. In het Westen en Noor
den van het land zijn grote gebieden
practisch vrij, hier en daar komen spo
radisch haardjes voor, die gemakkelijk
uitgeroeid kunnen worden.
Het grootste gevecht moet geleverd
worden aan de Zuid- en Oostgrens, in
Limburg, Brabant, delen van Gelder
land en Overijsel. Maar ook daar zijn
hele streken, waar de kever practisch
niet voorkomt.
Zo legde ik in een deel van Oost-Bra-
bant ongeveer 200 km af, waarbij wij
met ons drieën in de vele gecontro
leerde velden in totaal slechts een zes
tal kevers en enige larven vonden. Het
is daarbij verheugend te kunnen con
stateren, hoe goot de medewerking
overal is, zowel bij de grote verbou
wers, als bij de kleine man, die aard-
eigen verbruik teelt. Ik
huis-
ston-
Bolswards Nieuwsblad
jen
I
ICO
n
KXXXXXXXXXXX