n
N
Prinselijk bezoek
aan Bolsu/ards veste
in
'S
147
?er
JM
G
Buitenlands Overzicht
Provinciale Kroniek
III
No. 58
43e Jaargang
Vrijdag 1 Augs. 1947
Uitgave van Drukkerij Fa. A. J. OSINGA -
Boliward
Dq't bqt hat moat ophelje
gegaan
motorrijder uit
’P
Wiere wurden t
Veiligheidsraad
over deze zaak. De Engelsen en Ameri
kanen willen dat de commissie van on
derzoek voor de Balkan toegang krijgt
tot de buurlanden van Griekenland om
na te gaan of daar inderdaad wordt ge
kuipt tegen de Grieken, de Russen wil
len het niet en Z.-Slavië, Bulgarije
deze landen hebben pas ook een onder
ling verdrag gesloten wat het oostelijk
blok weer wat sterker maakt en Al
banië weigeren eenvoudig de commissie
van onderzoek op hun gebied toe te la
an. Thans is een met 9 tegen 1 stem
door de Veiligsheidsraad aangenomen
besluit de Balkancommissie te handha
ven door een Russisch veto getroffen,
zodat er niets gebeuren kan en de Vei
ligheidsraad machteloos is.
Terecht merkte de Amerikaanse verte
genwoordiger op, dat dit een zeer
ernstige toestand
schept. Nederland heeft er o.i. geen en
kel belang bij dat het op zijn beurt in
de Veiligheidsraad speelbal van derge-
l' ke politieke jongleurspractijken wordt.
Engeland, Frankrijk noch Amerika kun
nen dat wensen, de eerste twee hebben
ook zeer tere betrekkingen met hun
vroegere Oosterse koloniën en zullen er
weinig voor voelen dat een dergelijke
zaak in de Veiligheidsraad komt, die bo
vendien overladen is met werk, hij moet
het Egyptisch geschil met Engeland over
hun gedrag ook nog behandelen. De
meeste landen hebben er dus belang bij
de Indonesische kwestie buiten de Vei
ligheidsraad te houden. India heeft dan
ook, blijkbaar op Engelse aandrang, de
uitvoering van zijn besluit reeds opge
schort, er is waarschijnlijk een aanbie
ding tot
ift,
i is
KS
;er
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 - Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
sen
dit
ag
en
lat
ag
nd
ier
til-
n-
:ns
te
en
ek
id-
hij,
:de
de
nt-
27
de
in
:n.
an
iet
ig-
g-
jd
et,
>et
et
e-
gs
ve
’n
’t
de
ie
o-
se
;n
/e
re
m
)ns
bemiddeling
van Engelse en Amerikaanse zijde aan
Nederland en Indonesië te wachten. Ten
minste als direct contact tussen Neder
land en Indonesië dan nog niet weer is
verkregen. Want dat is ook mogelijk.
Immers onze nieuwe gezant in India, de
heer Lamping, is daar in allerijl gearri
veerd, juist nu Sjahrir er is en waarom
zou in Indië zelf dit hernieuwde contact
niet ontstaan?
Overigens zijn er meer wespennesten in
het Verre Oosten, we hebben daarop de
vorige keer al even gewezen. Ook op
de toestand in
tot weerziens gejuicht en een ware ova
tie gebracht. Toch was er, zij het niet
in de organisatie, dan toch in de uitwer
king en naleving ervan iets, dat bij dit
bezoek niet bevredigde.
Eerlijk gezegd, bij de intocht van de na
gemaakte Churchill was er destijds meer
enthousiasme, sfeer, orde en „spanning”
dan bij dit officiële bezoek van onze
Prins. Een manifestatie werd het bezoek
dan ook niet, en gelukkig maar, dat onze
Prins een sportieve figuur is, die met
een vriendelijke lach deze kleinsteedse
onvolkomenheden niet voor ernst zal ne
men, maar met zin voor humor zal we
ten door de vingers te zien. Er waren
ten slotte ook glunderende kinderen met
vlag en strik, soms in oranjepakjes uit
wagen geklau-
te rijden. Bij
i en
Voor de veiligheidsraad?
Nu de kans bestaat dat de kwestie Ne
derlandIndonesië een internationale
wordt, is een kort woord daarover ook
in het buitenlands overzicht op zijn
plaats. Pandit Nehroe, de bekende Hin-
doe-leider, heeft n.l. meegedeeld dat de
regering van India de kwestie Neder
landIndonesië voor de Veiligheidsraad
zal brengen. Wanneer dat gedaan zou
worden met het argument dat er Inder
daad oorlog tussen Nederland en Indo
nesië heerst, zou de Veiligheidsraad zich
eigenlijk direct onbevoegd moeten ver
klaren. Immers men kan niet spreken van
een oorlog, gezien het verloop der ope
raties en ware het dat al ook, dan had
de Veiligheidsraad nog geen recht er
zich mee te bemoeien, omdat het hier ’n
binnenlandse aangelegenheid van Neder
land betreft. Nederland
is nog altijd souverein, ook over Java en
Sumatra en als het zuiver om de kwestie
van het oprukken der Nederlandse legers
op beide eilanden gaat, kan dit geen
aanleiding zijn, dat de Veiligheidsraad
ingrijpt. Maar.er is toch ook een an
dere zijde aan deze zaak.
De sympathie der
Hindoe- en Mohammedaanse
wereld is nu eenmaal met de republikei
nen, hoe onaangenaam dit voor ons is.
Deze kwestie zet eigenlijk die gehele
wereld in rep en roer, in Voor-lndië zelf
gaan bijv, stemmen op die Nederland de
oorlog willen verklaren. Nu zijn de lei
ders daar vrij bezadigd, maar uit der
gelijke uitlatingen blijkt toch, dat India
om de zaak voor de Veiligheidsraad te
brengen zich ook zou kunnen beroepen
op het argument dat de algemene vrede
in het Oosten door het geschil Nederland
Indonesië in gevaar wordt gebracht.
En de vraag is of de Veiligheidsraad dan
deze kwestie zonder meer ter zijde kan
leggen.
Men denke hier aan de
Griekse kwestie
die ook voor de Veiligheidsraad is ge
bracht en nog steeds aan de orde is. Er
was de botsing tussen de Griekse rege
ring en haar communistische onderda
nen, een zuiver binnenlands geval, maar
er kwam bij de steun, welke die commu
nisten van over de grens ontvingen en
daardoor werd het een internationaal ge
val, dat gevaarlijk was voor de vrede.
En het nog is, want de strijd en inmen
ging in Griekenland gaan voort en wel
nooit scherper hebben enerzijds Engel
sen en Amerikanen en anderzijds de Rus
sen tegenover elkaar gestaan dan bij de
debatten vorige week in een óndercom-
missie van de
Abonnementsprijs:
1.25 per kwartaal bij vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per n.m.
Giro 87926
China
waar de Kwomintang onder Tsjang Kal
Sjek en de communisten elkaar zo scherp
bestrijden. Zoals bekend hebben de Ver.
Staten altijd Tsjang Kal Sjek gesteund,
min of meer noodgedwongen omdat de
communisten steun kregen van de Rus
sen. Maar de Kwomintang Is er nimmer
In geslaagd orde op zaken te stellen in
zijn eigen gebied, feitelijk voeren de com
munisten in hun deel van China een min
der corrupt bewind, zodat de boerenbe
volking er niet ontevreden is, De
Ver. Staten
doen thans nog eens een poging om
Roergebied.
Eerst verluidde dat Londen, Parijs en
Washington samen over deze kwestie ’n
conferentie zouden houden, maar daar
van komt niets, men schijnt Rusland nog
niet zo openlijk voor het hoofd te willen
stoten. Amerika en Engeland zullen wel
onderling eens over de kolenmijnen van
het Roergebied praten. Frankrijk vooral
ook wenst Rusland geen aanstoot te ge
ven, hoewel de nationale vergadering an
derzijds in een motie o.a. de dringend-
heid van een internationale regeling voor
het Roergebied naar voren bracht. On
der de gegeven omstandigheden echter
is deze regeling met de medewerking van
Rusland toch niet te verwachten. En men
begint zich al weer af te vragen of er
nu niets van betekenis zal gebeuren door
de Grote Vier
weer in November bijeen zijn geweest
om opnieuw de kwestie der vredesver
dragen met Duitsland en Oostenrijk te
behandelen. Londen heeft thans de uit
nodigingen voor de vóór-conferentie van
deze bijeenkomst verzonden.
Maar toch kan er in die tussentijd
niet alles bij het oude blijven. Engeland
glijdt naar' de afgrond, Frankrijk holt er
heen. Binnen 2 maanden kunnen de
Fransen hun invoeren niet meer betalen,
in Engeland komt ook een eind aan het
dollarcrediet. De Engelse regering en
Labourpartlj zijn zeer ongerust over de
vooruitzichten en de eerste tracht de
mijnwerkers tot een extra inspanning te
bewegen om het kolentekort te overwin
nen. De mislukking der Engels-Russische
handelsbespreklngen doet de deur toe,
thans ontgaan de Engelsen de grote
graanleveringen, die een verlichting van
de druk op hun dollarcrediet zouden heb
ben betekend. Het lijkt er op, dat En
geland zeer binnenkort de buikriem nog
veel meer zal moeten aanhalen.
Dus toch.
Na het schrijven van dit overzicht werd
gemeld, dat India zich inzake de Neder-
lands-Indonesische kwestie toch tot de
Veiligheidsraad heeft gewend, en dat ook
Australië het zou doen.
Japan
wordt volgens China door de V. S. be
voordeeld. Maar de Amerikanen zeggen,
dat met Japan dan ook wat valt te be
ginnen en met China niets, en wijzen dan
op Formosa, dat in 50 jaar Japans be
wind tot grote bloei is geraakt, en nu in
enkele jaren Chinees bewind is uitge
mergeld. Het is dus daar in het Verre
Oosten niet veel anders dan in Europa,
waar Frankrijk zich blijft beklagen over
de Amerikaanse plannen ten opzichte
van het
De Prins op de P.C.-dag.
De P.C.-dag te Franeker behoort we^
tot het verleden. Het was voor het laatst
in 1853 dat er een der leden van de Kon.
familie dit kaatsfestijn had bijgewoond,
het feit, dat Prins Bernhard hoewel
onverwacht dit kaatsfestijn met een
bezoek vereerde, verhoogde daarom de
betekenis van deze partij zeer. Door 16
parturen was ingeschreven. Aan de 2de
omloop namen deel de nos.: 1-3, 5-7,
10-12 en 13-16. In de eindstrijd kwa
men uit de nos. 5: H. Schuil, /E Haima
De cirkelgang
van leven en dood gaat voort. Te Ga
rijp werd een drieling geboren in het
gezin van Riemer Kuipers en Akke de
Vries, twee jongens en een meisje. He
laas zijn de beide jongens kort na de
gebo'orte overleden. Het meisje maakt
het vrij goed.
staan. De politie werd onmiddellijk ge
waarschuwd, die direct aan het dreg
gen ging en er in slaagde om omstreeks
halfdrie het levenloze lichaampje met
een haak naar boven te halen.
Te Vrouwen-Parochie is de alleenwo
nende tachtigjarige Janke Kuipers in
de vaart bij haar woning verdronken.
Toen de bakker ’s morgens kwam vond
hij de woning ledig. Onmiddellijk ver
moedde hij, dat er iets niet in orde
was en waarschuwde de buren, waarop
men dadeijk ging zoeken. Na enige tijd
vond men haar levenloos in de vaart.
Ver hier vandaan, in Indië, verdronk
bij het baden Jan van Dijk, zoon van de
familie W. van Dijk-Vos van Zeven
huizen.
Onder geestelijke leiding
van Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, bis-
schop van Haarlem is de jaarlijkse na-
tionale bedevaart naar Dokkum gehou
den. Een extra trein bracht honderden
pelgrims, terwijl een donderbui zich
ontlastte, naar het noordelijke stadje,
waar van vele gevels de vlag met de
pauselijke kleuren wapperde. Om tien
uur slingerde zich de stoet vanaf het
station naar het Martelveld, waar in de
kapel de Pontificale Hoogmis door
Mgr. Huibers werd opgedragen, die
zich ook in een predicatie tot de gelo
vigen richtte en hen wees op het leven,
werken en voorbeeld van de apostel der
Friezen.
moeten huren, n.l. dat het de vroegere
vijand beter behandelt dan de oude
vriend.
De stede Bolsward heeft bij het j.l. offi
ciële bezoek van Z. K. H. Prins Bernhard
weer eens de gelegenheid gehad zich te
kunnen presenteren en een goede beurt
te maken. Het stemt tot verheuging, dat
ook een kleine stad in zulke gevallen
groot kan zijn. Destemeer is het jam
mer, dat de bewoners van de oliebollen
stad ditmaal hun bijnaam wat al te veel
eer hebben aangedaan. Om het maar
eens kras, maar toch niet overdreven te
zeggen: de gang van zaken heeft niet
aan de verwachtingen voldaan en onze
vriend en medewerker Kriti Kaster zou
met gemak uit het verloop van deze his
torische gebeurtenis stof kunnen putten
voor minstens een dozijn bitterkoekjes.
Dit uurtje officiéél bezoek heeft dan ook
niet alleen veel hoofdbrekens, maar ook
veel schouderophalens en veel zweet
droppels gekost, want toen eenmaal
(buiten hun schuld en medeweten om)
van het overigens weloverwogen pro
gramma van de P. F. C. werd afgeweken
liep de zaak zacht gezegd enigszins in
de war.
Zijne Koninklijke Hoogheid, zich niet be
wust van het Bolswarder kwartiertje,
verscheen prompt op tijd.
Teleurstellend voor vele ouden van da
gen die voor de Doopsgezinde kerk wa
ren opgesteld en voor de deputaties van
sportverenigingen enz. die in sportcos-
tuum keurig langs de Marktstraat ston
den opgesteld was 't feit dat de „knollen
niet de Nieuwmarkt op wilden” en zo
doende een belangrijk gedeelte van de
vastgestelde route links (in dit geval
rechts) lieten liggen.
Het’Sted. Muziekcorps, niet geluisterd,
in ieder geval niet gehandeld hebbende
naar de overigens weloverwogen bitter
koekjes over het bewuste en bovc.ige
noemde kwartiertje, was, toen de Prins
met vlugge sportieve passen het borde
betrad, nog niet aanwezig, zodat de
schoolkinderen het Wilhelmus zonder
begeleiding moesten ten beste geven,
wat dank zij de dirigeerkunst van de
heer Roelants nog niet eens op een vol
komen fiasco uitliep. Zich niet wagende
aan het in het programma vermelde
Friese volkslied, werd een driewerf hoera
op de hoge gast uitgebracht, waarna
deze zich met B. en W. en andere offi
ciële personen, waaronder de Comm. der
Koningin van Friesland, naar binnen be
gaf, waar de provinciale pers reeds ver
tegenwoordigd was. Het was ons an
dere voor ons min of te meer pijnlijke
momenten verzwijgende -r- opgevallen,
dat zowel de raadsleden als de oranje
kleuren op de linkerborst van officiële
personen schaars vertegenwoordigd wa
ren.
Daar de plaatselijke pers ditmaal geen
officiële toegang had tot de raadzaal, I
burgemeesterskamer en gemeentemu
seum, Is het ons niet wel mogelijk een
verslag te geven van het aldaar gespro
kene. Wel mochten wij even meesnoenen
van de rasechte Bolswarder oliebollen en
hebben we ons overtuigd, dat ze bij deze
gelegenheid met voortreffelijke zorg
waren samengesteld. We misten echter
de bijna traditionele Bolswarder schonen
in Fries costuum en vonden het niet zon
der humor, dat juist, toen het hoge ge
zelschap in privévergadering bijeen was
om waarschijnlijk voorlichting te geven
en te ontvangen inzake de specifieke no
den en belangen van deze veste, er met
zekere pathos door het inmiddels ge
arriveerde muziekgezelschap o.a. ge
speeld werd van: Houd de moed er maar
in. Hoewel het een sympathieke geste
van Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins
was zich na afloop te voet langs de
schilderachtige grachtjes van de Dijlak-
ker te begeven, naar de aloude Martini
kerk, was dit voor de nog steeds wach
tende deputaties een nieuwe teleurstel
ling. Vele leden van gymnastiekclubs
enz. zelfs van buiten de stad voor deze
gelegenheid in speciaal costuum gesto
ken en naar hier gekomen, hebben zo
doende zelfs geen schim van onze hoge
gast gezien, ook niet na geduldig wach
ten van een uur en langer.
Het bezoek aan de Martinikerk, alwaar
Z. K. H. door de heren Kerkvoogden
werd ontvangen en door Ds. van Roy
werd rondgeleid, terwijl het orgel o
gepaste wijze werd bespeeld, was ge
heel in goede stijl. Met intense belang
stelling bezichtigde de Prins de fraaie
preekstoel, de middeleeuwse koorbanken
en de gedenksteen van Gysbert Japiks.
En hoewel bij dit officiële bezoek, on
danks de vele vlaggen, de hoffelijkhei
en spontaniteit van de zijde der burger
veel te wensen heeft overgelaten en -
weer eens getoond hebben stijf en stroe
te zijn, werd er toch toen de glimmen71
wagen weer voorreed en het hoge g'”^’
schap had plaats genomen een spon'a
Ook aan het verkeer
is weer tol betaald. Te Oranjewoud ge
raakte het zoontje van de heer E., In
disch evacué op het buiten „Woud-
oord” met het hoofd onder het wiel
van een wagen. Deerlijk gewond is de
knaap naar het ziekenruis te Heeren-
veen vervoerd. Het jongetje was uit
school komende op een
terd om een eindje mee 1
het afsttappen kwam hij te vallen
j kwam daarbij onder het wiel van de
wagen terecht.
Te Wyckel sloeg een i
Groningen tegen de bestrating, doordat
hij met het springen van een band de
macht over het stuur kwijt raakte. Hij
Tsjang Kal Sjek er toe te brengen ook
een beter en democratischer bewind in
zijn gebied in te voeren, waarna het aan
Amerikaanse steun niet zal ontbreken.
De Chinezen echter uiten weer de be-
heid, aan ons Oranjehuis ondubbelzinnig kende klacht, welke we hier in Europa
I ook van Amerika’s oude bondgenoten
De organisatie van de Friese
wolhandel
is in andere banen geleid. Ter bespre
king van dit vraagstuk kwamen vele
schapenhouders in vergadering bijeen,
onder leiding van de heer IJ. K. Tam-
minga. De oorzaak van het feit, dat de
Friese wol langzamerhand een onbete
kenende rol is gaan spelen, is volgens
de voorzitter gelegen in het aanhou
dend dalen van het ledental van de
„Friese Coöp. Wolverkoop”, tot welker
ontbinding werd besloten. Besloten
werd een afdeling Friesland van de
Nederlandse Wolfederatie op te rich
ten. Het oude bestuur zal als voorlopig
bestuur zitting nemen. Met een aantal
wol fabrikanten is een overeenkomst
gesloten.
Het water
heeft deze week weer verscheidene
slachtoffers gemaakt. Te Sneek ver
dronk het vierjarig zoontje van J. B. G.
de Vries. Het kereltje was met zijn
Friesland
is nog steeds in trek bij de buitenlan
ders. Engelse A.J.C.-ers zijn de gasten
van hun Sneker vrienden, terwijl een
70-tal studenten afkomstig uit Enge
land, Frankrijk, Denemarken, Noor
wegen, Zwitserland, Indo-China, Ita
lië en Tsjecho-Slowakijc een 8 daags
bezoek aan het Friese waterland bren
gen.
De regering heeft de
richtprijzen voor koolzaad
oogst 1948 vastgesteld, waarbij het op
valt, dat de prijs van f 70.per 100
Kg zoveel hoger is dan die voor 1947,
welke f 45.per 100 Kg bedroeg.
Blijkbaar wil dus de regering de ver
bouw van koolzaad sterk aanmoedigen,
wat gezien onze vetpositie alleszins ver
klaarbaar is. De verbouw van koolzaad
was na de bezettingsjaren sterk achter
uitgegaan. Werd er in die jaren in Ne
derland 30.000 h.a. verbouwd, dit daal
de in 1947 tot ongeveer 500 hectare.
Toch zal er nog wel voldoende zaai
zaad aanwezig zijn, daar er alleen in
Friesland voor ongeveer 6000 hectare
zal worden geoogst, indien dit ten
minste voor zaaizaad zal worden be
stemd.
Uit het jaarverslag van het
kaascontrólestation „Friesland"
bleek dat de kaasproductie in 1946 met
ongeveer 44 pct. was gestegen. In 1945
was de productie 22.674.953 Kg en in
1946 was dat 32.580.208 Kg voor Fries
land. De productie-voorschriften, wel
ke een verbetering van de kaaskwaliteit
beogen, waren er oorzaak van dat er
veel méér volvette kaas was gemaakt
dan in de voorafgaande jaren en veel
minder magere kaas. Uit de aard der
zaak heeft dit zijn invloed doen gelden
op de boterproductie, die weliswaar
63.415 Kg hoger was dan in 1945, maar
toch zeer laag was ten opzichte van de
grotere melkaanvoer, welke in 1946
148.230.418 Kg meer bedroeg dan in
1945.
Alweer de rode haan, driewielig fietsje naar buiten g-
Als kinderen met vuur spelen en dan na den eten, maar kwam tegen school
de grote droogte van de laatste tijd tijd niet thuis. Toen men het kind ging
daarbij, dan moet dat wel funeste ge- zoeken, vond men zijn fietsje onbe-
volgen hebben. Dit bleek te Echtener- heerd op de trekweg langs de Zwette
brug, waar het boerderijtje, bewoond
door J. Nolles, een prooi der vlammen
werd. Toesnellende buren en in de na
bijheid werkende boeren wisten het ge
hele ameublement te redden. Het na-
blussingwerk konden ze overlaten aan
de brandspuit uit Echten. Bij de brand
van de boerderij bewoond door Foppe
B. v. d. Ploeg te St. Jacobi-Parochie,
was de bewoner minder gelukkig daar
vrijwel de gehele inboedel en inventa
ris verloren ging en tevens nog 700 bak
pootaardappelen, welke net enkele da
gen geleden daar waren opgeslagen.
Gelukkig was alles verzekerd.
Tijdens het zware onweer, dat over
Friesland trok, sloeg om 1 uur ’s nachts
de bliksem in de kleine boerderij, be
woond door G. Heeringa te Brantgum
bij Holwerd. De bewoners en hun zoon
met een logé wisten ongedeerd uit het
brandende gebouw te komen. Uitge
zonderd de enkele kledingsstukken, die
ze in der haast hadden kunnen meene
men, kon niets worden gered. Eén var
ken wist zich uit de brandende schuur
te redden maar een tweede kwam in de
vlammen om. Toen de brandweer van
Ternaard arriveerde, was er weinig
meer te doen. Het geheel is grondig
uitgebrand.
werd vrij ernstig aan het gelaat ver
wond en brak een pink. Nadat door
dokter Hattink de eerste hulp was ver
leend is hij naar het ziekenhuis ver
voerd.
Streekblad voor West- en Zuidwest Friesland
gedost, er waren ook oude mensjes, die
blij en dankbaar dit bezoek nog te mo
gen beleven hun handen vreugdevol toe
staken evenals zovele anderen, die deze
gelegenheid aangrepen hun verknocht-
l.viU, S.uujvuu.o
te uiten.
Ter conferentie op het stadhuis ontbo
den zijnde, vernamen we nog, dat de
Burgemeester de gang van zaken en het
feit, dat er fouten gemaakt zijn, ten zeer
ste betreurt, tevens dat de P. F. C. in dit
geval niet de minste schuld treft en dat
de oorzaak van het afwijjken van de
route mede moet worden gezocht in de
al te haastige spoed van de chauffeur
van de Prins.
Ook kunnen we nog mededelen, dat, blij
kens uitlatingen van Z. K. H. en leden
van zijn gevolg, het bezoek aan Bols
ward zeer in de smaak is gevallen. De
Prins was enthousiast over de hulde van
de vele kinderen en de knusse gezellig
heid die in de stad heerste.
Bolswards Nieuwsblad
