gewogen en
Martinytoer
Minister Gielen komt
Vacantie-puzzle
Fan de
No. 69
43e Jaargang
Dinsdag 9 Sept. 1947
StreeRblad voor
W e s t-
Zuidwest Friesland
Uitgave van Dru»Ker|| Fa. A. J. OSINGA - Bolsward
e n
Voor 50 jaar
Ti. de J.
Koppen” stemde eveneens tot volle te
vredenheid. De Jaarmarkt moet echter
o.i. de gewenste vorm nog vinden. Men
kan niet, zegt een Fries spreekwoord,
met één stap van de vloer op de zolder
stappen. Zo kan men ook niet met één
handomdraai de kermis omtoveren in een
Jaarmarkt. Met de beste bedoelingen
niet
Bovendien valt er nog te weinig aan te
bieden om een echte Jaarmarkt te hou
den. Deze feestweek had nog te veel
tweeslachtigs. De kermis-attracties heb
ben veel meer mensen afgestoten dan ge
lokt. Ze zijn niet in het voordeel van de
Jaarmarkt als zodanig geweest. Toch is
er onder de stadgenoten een zekere één
heid ontstaan in de feestviering. Niet
volkomen nog, maar toch in beginsel.
En dat is een winst, die men niet te licht
moet achten en die tegen iedere prijs be
houden en vervolmaakt moet worden.
In beginsel is de Jaarmarkt geslaagd,
ook al is er leergeld betaald. Op deze
weg voortgaande kan er iets goeds wor
den bereikt. Wanneer Bolsward zal to
nen dat het ernst is met de omschake
ling Kermis-Jaarmarkt, dan zal dit in de
toekomst schone perspectieven bieden.
Maar met een leuze kan het niet toe.
De Jiermerk, seis lange moaije simmer-
dagen, dy’t de Aide Boalserter merke
noait sa strieljend kend hat, is foarby.
En binammen ek foar al dyjingen, dy’t
harren de soallen fan de skuon roun ha
om dizze mannichféldige organisaesje
goed rinne to litten, wie it in noflik ge
loei, doe’t Sneontojoun de léste fjürpyl-
ken de doft yngyngen. Sjesa, dat is wer
birêdden, hwat slacht it hert my rom,
koene hja sizze. Mar net allinne dizze
warbere skreppers foar it algemien bi-
lang wiene bliid, dat har taek ófroun
wie, der wiene mean It is mar sa’t it is,
nei de fakÊnsje- en ütfanhüzersdrokte en
kosten, hat dizze Jiermerk jit in stevige
greep dien yn it beurske. O sikerwier,
der binne oaren, dy’t ynbard hawwe,
mar foar ii greatste tal wie it ütjaen en
jitteris ütjaen. De merkelju koene it
skoan fomimme, dat it jild fêster siet as
yn foarige jierren, mar de memmen jit
it alderbêste. It liket my ta, dat in great
part fan harren net tige moedich de win
ter yngiet En dat hoecht neat to for-
wünderjen. De greate opset dochs fan it
ekonomysk blwéld wie: de leanen net
heger, mar de prizen leger. Foart nel de
oarloch koe dat net, mar it soe aloan
better wurde. En hwat hat de praktyk
brocht? Freegje it mar yn elts bidriuw,
it andert is rounom its el de: hwat men
Abonnementsprijs
1.23 per kwartaal bq vooruitbetaling
Advertentieprijs: 10 cent per n.a.
Giro 87920
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Redactie en Administratie
Marktstraat 13 Bolsward
Telefoon 451 (K 5157)
Vrijdag a.s. zal de Minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen, Dr. J.
J. Gielen, een rondreis door het Zuid
westen van Friesland maken, met Bols
ward als uitgangspunt. Ook Hindeloo-
pen zal met een bezoek worden ver
eerd. Z. E. i heeft te kennen gegeven het
bezoek zo eenvoudig en rustig mogelijk
te houden.
De uitslag van de Grote Vacantie-puzzle
(Droom van Prof. Archeol) wordt in
het volgende nummer bekend gemaakt
Honderden goede oplossingen kwamen
binnen, zodat het uitzoeken veel tijd
vergt Om de prijzen zal uiteindelijk
worden geloot Red.
I
brüke moat, hwat men meitsje lit, it
wurdt aloan djürder.
Noch is it Regear net klear mei de oan-
passing fan leanen en salarissen fan
greate groepen üt it folk, dy’t noch sitte
mei leanen en salarissen fan foar de oar
loch, formeardere mei in taslach fan
heechstens 25 pet. Hja libje alle dagen
yn ófwachting, hja stelle üt, hja lizze
krüm, altyd yn de hoop, dat hja ek in
kear de beurt krije sille.mar it komt
net. En yntusken rint it priispeil mar
omheech, dan dit, dan dat. Och, hja bin
ne it suver al wend, dat allinnich de ta
kelde groepen, dy’t fan de oarloch better
wurden binne, timmerje en fervje, nij
guod oantógje en plesierreiskes meitsje,
dat giet al sa lang. Hja freegje net folie
en kinne de lükse weinen wol fleanen
sjen, mar it deistich geriif, in stik klean,
in stikje swilk oer 'e flier, in heal dozyn
kopkes en pantsjes en in pear itenspan-
nen en al soks, soene hja dochs bittere
graech wer ris keapje wolle. Hoefolle
aide minsken, lytse rinteniers heukerje
om mei in pear goune rinte en hier yn
’e wike. Nou’t de nije aiderdomsneed-
forsjenning oansteande is, ha wy üs op
’e nij wer ris oertsjügje kinnen mei hwat
oergreate sunigens de lytse selsstanni-
gen troch de tiid wrotte. In goune as
seis, sawn, sokke binne der mar al to
folie. Ik wit wol, in jong hüshaiden, mei
opgroeijende bern, hat folie mear noa-
dich en ek derre soppet it net rom, mar
de aide minsken binne wol hiel bysünder
de dupe fan it mislearjen fan de ekono-
myske regearingspolityk.
Der groeije sosiale spanningen yn it Ne-
derianske folk, dy’t net lang sa mear to
dragen binne. It oergarre bisit yn spar-
jild jowt goed twa persint, de hier fan in
pear hüskes of in stikje ian mei net for-
hege wurde. It ünderhaid is aller glü-
penst djür en it libbensünderhaid giet
nei in fierst to heech peil.
De fêste leanen by post en spoar, by ge
meente en oare publike tsjinsten binne
fier binefter bleaun, büten it leger- en
ulo-ünderwiis is fan oanpassing jit gjin
sprake, yn de suvelyndustry, sa bilang-
ryk foar Boalsert, lizze de leanen leech
en ek de boeren fiele har bineftersteld.
De greate oarsaek fan dit alles is, dat
it de Regearing net slagge is om de
prizen tsjin to hélden. Noch binne der
bidriuwen, hwer’t grof fortsjinne wurdt,
noch wurdt it folk yn syn gehiel de dupe
fan yndustryen en hannelspraktiken, dy’t
tüzenen fortsjinje, omdat hja in mono-
poalje-posysje ynnimme en it Regear
kin harren net oan en jowt hieltyd ta.
De ekonomysk swakkeren, de trouwe
bodder, dy’t him oan syn earlik diel
héldt, de amtner, dy’t folslein syn plicht
docht en gjin krüme wegen giet, kin mei
dizze situaesje net oars as omheukerje
en it tal fan sokken is folie greater as
algemien tocht wurdt. Der groeije sosiale
spanningen yn üs folk, dy’t sa net lang
bitwongen wurde kinne. Der stiet üs in
winter to wachtsjen, dy’t der bliken fan
dwaen sil. De Ünwil groeit, it mei-
wurkjen fan de goede illeminten wurdt
slopper, it bitrouwen, dat alle groepen
in diel fan dizze tiid meidrage sille, giet
efterüt. Mannichien bigjint wer op de
aide foet to tinken, ik sil my seis wol
rédde, hoe dan ek. En dermei forliest
men it morele en it sosiale forantwurde-
likheitsgefoel dat üs allinnich biwarje
kin foar striid en reboélje. Men mei
hoopje, dat it Regear it ynsjoch en de
krêft krije sil om dizze forkearde gong
fan saken de baes to wurden. Dat is it
allerwichtichste probleem, hwer’t üs folk
foar stiet. Lésten drage is üs folk wol
ta to krijen, mar net de ien neat en de
oare dübel en dwars, dat spint forkeard
jern.
Deskundigen der B. P. M. onderzoeken
de zandbanken in de Schelde ter hoogte
van lerseke, op de aanwezigheid van
olie.
In het Mln. van Sociale Zaken brak giste
ren brand uit. Het personeel verliet het
gebouw ordelijk. De brand werd be
dwongen.
Ook zonder sneeuw en ijs zullen enige
duizenden grotere militaire eenheden in
Indië zich met Kerstmis in hun cantine
of militair tehuis een typische Kerstsfeer
kunnen scheppen. De NIWIN heeft n.l.
duizend grote dozen Kerstboomversier-
selen aangekocht, waarmee een paar
duizend bomen van flinke afmetingen
naar traditie kunnen worden opge
tuigd.
De Minister van Economische Zaken
heeft kort geleden besloten, dat de bios
cooptheaters hun entreeprijzen niet meer
mogen verhogen om uit een bepaalde
toeslag het optreden van kleinkunste
naars te financieren.
De Stichting van de Landbouw wees er
op, dat in de kringen van land- en tuin
bouw een steeds groeiende ontevreden
heid bestaat inzake het beleid van Mi
nister Mansholt. Zo groot zou deze on
tevredenheid zijn, aldus de Stichting, dat
een landbouwstaking een reëel gevaar
vormde.
Een duizend nieuwe gasmeters gingen
Dinsdagmiddag verloren bij een brand
in de gasmeterfabriek van Wilson te
Den Haag.
Aan de spoorwegovergang bij de Lien-
dertseweg te Amersfoort, werd Woens
dagmorgen het deerlijk verminkte lijk
van J. G. V. uit Amersfoort gevonden.
De man moet met de locomotief van een
passerende trein in aanraking zijn geko
men. Het treinpersoneel heeft niets be
merkt,
It hert is net gerêst eart it qn
Onrest is.
L. J. Hilarides won de gouden medaille
bij de wielerwedstrijden te Witmarsum.
Verkocht zathe en landen op Yslumbu-
ren, groot 29 pondemaat, aan J. Drager
te Franeker, voor f6380.
Friese zangvoordrachtenavond te Bols
ward met duo Rozenga en Mo'enaar.
Bij het afbreken van de stoomcaroussel
op het Hengstenpad kwam het tot hand
tastelijkheden.
Marktbericht Bolsward: Kaas: aanvoer
3399 kilo nagel. Prijs f 24.50 tot f 30.—.
Boter 8% en y8 ton. Ie keur f45.2e
keur f43.50.
In de nacht van Donderdag op Vrijdag
zijn een paard en een koe van de loge
menthouder J. K. te Bolsward de staart
afgesneden.
Door de bunzings worden veel kippen
hokken te Bolsward totaal uitgemoord.
Gekozen in het kiescollege der Ned. Herv.
kerk te Bolsward: H. C. de Haas, P. J.
Fennema, B. H. van Manen, H. J. Boer-
sma en W. Joustra.
De lijst van bekroningen van Floralia
1897 bevat o.a. de namen van H. Keur,
A. van Kalsbeek, Wed. Jorna, Wed. Val
lenga, Joh. Heins, Y. de Bruin, H. de
Jong en Sj. de Waij.
Alle nieuwe bonkaarten zijn door middel
van braak uit het distributiebureau te
Barneveld gestolen. Ook de bonkaarten
voor Kootwijkerbroek, Stroe, Terschuur,
en Voorthuizen zijn verdwenen.
Een hotelrat te Scheveningen heeft van
een echtpaar uit Brunssum f 16000 aan
bankbiljetten ontvreemd.
In de afdelingen der Tweede Kamer
werd bij de behandeling van de nieuwe
muntwet door verschillende leden ge
pleit voor handhaving van de halve cent.
Anderen wilden de halve stuiver niet
zien afgeschaft.
De Groningers hebben weer eens ouder
wets het Gronings ontzet gevierd. Prins
Bernhard was speciaal voor dit festijn
overgekomen; hij landde met zijn eigen
vliegtuig op het vliegveld Eelde.
De koster van de kerk in de Hoge Prins
Willemstraat te Den Haag kwam in de
kerk te vallen. Hij werd met een heup-
fractuur opgenomen en is aan de gevol
gen van het ongeval overleden.
Het bestuur van de Tuchtunie heeft aan
de minister van Landbouw verzocht aan
ouden van dagen en zieken op ruime
schaal extra-rantsoenen te verstrek
ken.
In het Land van Heusden en Altena zijn
de boeren er reeds toe overgegaan de
bieten van het land te halen ten einde
het vee voeder te kunnen verschaffen.
Tijdens de Najaarsbeurs van 9 tot 18
September zal door de K. L. M. een re
gelmatige vliegdienst worden ingelegd
van Utrecht met Groningen, Leeuwarden
en Maastricht.
De Alg. Nederl. Onderwijlzersfederatie
heeft aan de minister van Economische
Zaken 'verzocht textielpunten beschik
baar te stellen voor het handwerkonder-
wijs op de scholen.
Van de 110 ziektegevallen aan boord van
de „Volendam” zijn 20 als ernstig ge
kwalificeerd. Eén patiënt is overleden
Te Enschedé reed een auto met grote
vaart tegen de gevel van een huis. De
53-jarige schilder Q. Terbeek, die daar
aan het werk was, raakte bekneld en
werd op slag gedood.
Een viertal boeren uit De Wijk, die na
latig waren in de bestrijding van de Co
loradokevers die op hun land voorkwa
men, zijn door de kantonrechter te Mep-
pel veroordeeld tot boeten van f80 en
f 100.
Te Hilversum moet de brandweer de
laatste tijd nogal eens uitrukken en snel
ingrijpen om brandjes in bos en heide te
blussen, veroorzaakt door weggeworpen
sigaretten-eindjes of nagloeiende lucï-<
fers.
in de Limburgse Peel haalde men bij het
putten van een emmer water uit een
naast het huis liggende waterput een
tankmijn op. Direct werd de Opruimings
dienst gewaarschuwd. Bij een nader on
derzoek vond men nog 32 grote tank
mijnen in deze put. Zij zijn onmiddellijk
verwijderd.
Te Philippine (Zw.Vlaanderen) heeft ’n
jachtopziener een arend geschoten, die
een ring van het Dierenmuseum te
Stockholm droeg.
De C. C. D. heeft opdracht scherp toe
te zien dat vooral op de zandgronden
niet belangrijke hoeveelheden voor con
sumptie geschikte aardappelen als vee
voeder worden gebruikt.
De 12-jarige Douwe Keridon uit Scha-
gen werd uitgekozen om de hoofdrol te
spelen in een nieuwe verfilming van Joh.
Kievits bekende „Dik Trom”.
De heer J. H. Dijkstra, directeur van het
kinderhuis „Wees een Zegen” voert een
actie om te komen tot de bouw van een
jongensstad, waar de jongens kunnen
samenwerken en waar zij het nodige
verantwoordelijkheidsbesef krijgen.
ft 5
door Nederland
De Jaarmarkt is uitgeluid.
De schapen grazen weer rustig op het
ijsbaanterreta, waar voor enkele dagen
Kitty Zora en haar rasgenoten nog stre
den in felle strijd.
De vlaggen zijn ingehaald en geborgen
tot het volgende feest.
Zelfs de officiële zwartrood lintjes van
de P.F.C.-leden liggen veilig in de lade.
De parkverlichting wordt weggehaald,
de draaimolens verdwijnen. Voor zover
het nog niet is gedaan door vuurtjessto-
kende straatjeugd worden de papieren
en de dozen die als „dank voor 't aan
genaam verpozen” Zondag onze straten
sierden, thans opgeruimd. De spaarpot
ten zijn leeg, de beurzen plat.
De laatste offers aan Bachus zijn ge
bracht.
De Jaarmarkt behoort weer tot het ver
leden.
Slechts de etalages doen de vreemdeling
wellicht vermoeden, dat er iets bijzon
ders aan de hand is geweest, terwijl de
biljetten als stille getuigen van een ver
vlogen feestweek wel tot verblekens toe
zullen blijven pronken achter diverse ra
men en or^ vertellen van harddraven en
optochten, alle goede raadgevingen van
Kriti Kaster ten spijt.
Maar hoewel de herinnering blijft en
dat ook zonder de biljetten wel zal doen
over de Jaarmarkt zelf kan men
slechts napraten.
Is ze geslaagd?
Die vraag dient toch gesteld en een eer
lijk antwoord gegeven.
Is de Jaarmarkt geweest was ze beloof
de te zijn? Is het besluit de kermis af te
schaffen en een Jaarmarkt in te stellen,
een gezond en verantwoord initiatief ge
weest? Is het experiment tot volle tevre
denheid verlopen? Kunnen wij met een
zeker welbehagen en een zekere welvol-
daanheid op het gepresteerde terugzien?
Of haperde er iets en was het resultaat
toch niet zoals wij ons dit voorstelden?
Hoe kwam het bijv, zo, dat het bezoek
te wensen overliet? Dat de zweef soms
zweefde met lege bakjes? Dat er in het
park banken onbezet bleven? Dat het be
zoek aan de paardensport te wensen
overliet? Dat er niet die drukte in de stad
heerste als vroeger bij een doodgewone
kermis? Dat sommige zakenmensen min
der verkochten dan in een normale
week?
Hoe kwam het toch, dat er slechts werd
feestgevierd met mate?
Die vragen hebben we verschillende per
sonen gesteld. De antwoorden waren ve
lerlei: De vacanties waren net achter de
rug.Het was te laat in het seizoen.
De centen werden krapper.Het was
overal feest...
En niemand kwam met het antwoord,
dat wij verwachtten. Waarom zou er
met mate gefeest zijn en waarom was
de uitbundigheid zoek?
Zou dat ook vooral komen, omdat er een
zwaard boven ons hoofd hangt? Boven
het hoofd van gans Europa, boven dat
van de wereld? Zou dan de oproep van
de Koningin, de geestelijkheid, het ge
meentebestuur en de pers geen invloed
hebben gehad? Is niet in alle toonaar
den beweerd, dat zo er ooit een feest
met mate gevierd moest worden, het nu
wel dit feest moest zijn? Allen voelen
we de druk der tijden, niemand kan het
goed recht van de oproep tot matiging
weerleggen, een ieder gevoelt in zijn
binnenste, dat het geen tijd van uitbun
dig feestvieren is. Waarom zouden we
ons dan schamen dit feit als oorzaak van
een minder luidruchtig feest te erkennen?
Het is toch dwaasheid in dit opzicht
struisvogelpolitiek te voeren?
Wij vragen daarom opnieuw.
Is de Jaarmarkt geslaagd?
Was het teveel een feestweek?
Teveel een kermis misschien?
Of was het te weinig een eenheid en deed
het feestprogramma de „kermis” concur
rentie aan en omgekeerd?
Was de Jaarmarkt te weinig jaarmarkt?
O, zeker er was veel goeds. De veekeu-
ring is buitengewoon geslaagd, de paar-
densportdagen gaven voor liefhebbers
veel om van te genieten, de muzikale om
lijsting was zeer goed verzorgd, de
avonden in het park gaven elk wat wils
en vooral de toneeluitvoeringen waren
boven alle lof, het Jaarmarktprogramma
was weloverwogen en zelfs was het na
teleurstellingen (b.v. het aflassen van de
fietswedstrijd, de handbaldemonstraties
en gecostumeerde en gewone voetbal
match) nog gevarieerd genoeg. De Be
langstelling voor de laatste avonden in
het park, voor de optocht, voor het
volksdansen, zelfs voor een bijna niet ge
publiceerde heropvoering van „Hurde
Te Amsterdam is door de „Remec” (Rij
wiel- en motorherstellersexamen-corpo-
ratie) een vakschool voor rijwielherstel
lers geopend.
Tijdens de Jaarbeurs te Utrecht zal de
K. L. M. rondvluchten maken van de
luchthaven Soesterberg af. Voor tien
gulden mag men dan een kwartier rond
zweven boven de Jaarbeurs, Amersfoort
en Hilversum.
Het paard „No no Nanette”, dat toebe
hoorde aan de stal Jansen te Baarle-
Nassau en dat op het concours te Gro
ningen het nationale kampioenschap be
haalde, is aangekocht door Prins Bern-
hard.
Te Maastricht werd het Nederlandse Ma-
riacongres met een officiële ontvangst
van kardinaal de Jong als kardinaal-le-
gaat van de Paus plechtig geopend.
In te Kopenhagen gevoerde onderhande-
lingen over uitbreiding van het handels-
verdrag is o.m. over de verhoging van
de levering van slachtvee overeenstem
ming bereikt.
Denemarken zal aan Nederland nog
10.000 runderen en enkele andere pro
ducten van minder essentieel karakter le
veren, terwijl Nederland naar Denemar
ken o.a. 5000 ton copra en een contin
gent bloembollen zal uitvoeren.
Tengevolge van de droogte en mede door
een plaatselijk ernstige aantasting van
wormstekigheid, vallen gedurende de
laatste weken veel vruchten van de bo
men.
Met de K.L.M.-Constellation „Nijmegen”
zijn de Nederlandse zwemsters Nel van
Vliet en Iet Koster-van Seggelen 26 Aug.
in Nederland teruggekeerd na een zeer
succesvolle tournée door Amerika.
Dat voor de rondvluchten boven Schip
hol, die iedere dag plaats hebben, grote
belangstelling bestaat, blijkt wel uit ’t
feit, dat Woensdag 27 Augustus op
Schiphol de 10.000ste rondvluchtpassa-
gier passeerde. Het was mej. Toos Ver
hoeven uit Helmond.
Aan kerkelijke gemeenten, die bouw
plannen hebben, is medegedeeld, dat de
bouw van torens voorlopig moet wor
den uitgesteld.
De oud-illegale werkers, opgenomen in
het rustoord van het paleis Het Loo, zijn
merendeels hersteld, zodat de vleugel-
gedeelten van het paleis hun eigenlijke
bestemming kunnen terugkrijgen.
Een landbouwer uit Raalte werd, toen
hij zijn stier uit de wei wilde halen, door
het dier aangevallen en gedooid.
Op de Domtaiale mijn te Kerkrade ont
dekte men aan weerszijden van een
dwarsligger twee landmijnen. De vrij
willige opruimingsdienst constateerde,
dat de projectielen reeds tot ontploffing
zouden zijn gekomen, indien ze een halve
centimeter hoger hadden gelegen.
Bolswards Nieuwsblad
H1EEEWI
IIIlmmlIlmlIlllllHIIIIII
hi
